Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 07 lutego 2017r r.

Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P., Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Mariusz Gotowski

Protokolant: Klaudia Pawlak

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2017 r. w Poznaniu

na rozprawie.

Sprawy z powództwa (...) S.A w P.

przeciwko B. K. (1)

o zapłatę

postanawia:

stwierdzić swą niewłaściwość miejscową i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Sosnowcu jako Sądowi właściwemu miejscowo i rzeczowo.

SSR Mariusz Gotowski

Uzasadnienie postanowienia z dnia 7 lutego 2017 r.

Pozwem z dnia 7 lutego 2013 r. powód (...) sp. z o. o. z siedzibą w P. wniosła o zasądzenie w postępowaniu nakazowym od pozwanych B. K. (2), J. K., H. Z. i B. K. (1) kwoty 61 243, 72 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 września 2012 r. do dnia zapłaty. Jako podstawę właściwości sądu powód wskazał art. 37 ¹ § 1 kpc.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 21 lutego 2013 r. wydanym w sprawie XII Nc 210/13 Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P. nakazał pozwanym, aby zapłacili powodowi z weksla kwotę 61 243, 72 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 września 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4383 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 19 maja 2016 r. Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P.:

1.  oddalił wniosek pozwanej B. K. (2) o przywrócenie terminu do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 21 lutego 2013 r.

2.  odrzucił zarzuty pozwanej B. K. (2) od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 21 lutego 2013 r.

3.  oddalił wniosek pozwanego J. K. o przywrócenie terminu do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 21 lutego 2013 r.

4.  odrzucił zarzuty pozwanego J. K. od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 21 lutego 2013 r.

5.  oddalił wniosek pozwanej B. K. (1) o przywrócenie terminu do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 21 lutego 2013 r.

6.  odrzucił zarzuty pozwanej B. K. (1) od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 21 lutego 2013 r.

7.  oddalił wniosek pozwanej H. Z. o przywrócenie terminu do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 21 lutego 2013 r.

8.  odrzucił zarzuty pozwanej H. Z. od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 21 lutego 2013 r.,

9.  oddalił wniosek pozwanej B. K. (2) o zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sosnowcu D. G. pod sygn. KM 490/16,

10.  oddalił wniosek pozwanego J. K. o zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sosnowcu D. G. pod sygn. KM 490/16

11.  oddalił wniosek pozwanej B. K. (1) o zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sosnowcu D. G. pod sygn. KM 490/16

12.  oddalił wniosek pozwanej H. Z. o zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sosnowcu D. G. pod sygn. KM 490/16

Postanowieniem z dnia 30 maja 2017 r. wydanym w sprawie II Cz 207/17 Sąd Okręgowy w Poznaniu:

1.zmienił pkt 5 zaskarżonego postanowienia w ten tylko sposób, że odrzucić wniosek pozwanej B. K. (1) o przywrócenie terminu do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P.
z dnia 21 lutego 2013r.;

2.uchylił punkt 6 zaskarżonego postanowienia.

Sąd ustalił co następuje:

W dniu 14 grudnia 2011 r. pomiędzy B. K. (2) a (...) S.A. w P. została zawarta umowa współpracy, której strony wskazały, że nawiązują współpracę gospodarczą polegającą na prowadzeniu przez B. K. (2) działalności handlowej i usługowej, do której (...) S.A. Posiada tytuł prawny. W § 10.4 umowy wskazano, że celem zabezpieczenia roszczeń z tytułu ewentualnego nie uiszczenia zapłaty za towar, nałożonych kar pieniężnych i szkód wywołanych działaniem ajenta, ajent wystawi na rzecz powoda weksel „in blanco” wraz z oświadczeniem wekslowym poręczone przez dwie osoby fizyczne.

Dowód – umowa współpracy z dnia 14 grudnia 2011 r. – k. 126 – 129

W ramach współpracy stron H. Z. i B. K. (1) jako poręczycieli weksla oraz przez B. K. (2) jako ajenta i J. K. jako małżonka zostało podpisane oświadczenie wekslowe, w którym wskazano, że wystawcy weksla gwarancyjnego in blanco jak i jego poręczyciele oświadczają, że posiadacz weksla tj. (...) S.A. w przypadku nienależytego wykonania przez wystawcę weksla obowiązków wynikających z umowy współpracy z dnia 14 grudnia 2001 r. będzie uprawiony do wypełnienia tego weksla na kwotę wszelkich wymagalnych zobowiązań wobec powoda w tym także z zakupu towarów handlowych. Dalej wskazano, że wypełniony weksel posiadacz weksla będzie mógł przedstawić do zapłaty a w przypadku niezapłacenia sumy wekslowej przez wystawcę lub poręczycieli w terminie 7 dni od daty wezwania wystąpić o wydanie nakazu zapłaty bez protestu. Wskazano w nim, że wezwanie do zapłaty wystawca jak i poręczyciele traktują jako przedstawienie weksla do zapłaty. W oświadczeniu wskazano również, ze posiadacz weksla może go indosować czy też w inny sposób przenosić prawa z niego wynikające, a ponadto weksel ten może być przedmiotem zastawu lub może być w inny sposób obciążony.

Dowód – oświadczenie wekslowe k. 368

W dniu 14 grudnia 2001 r. przez B. K. (2) i J. K. jako wystawcę a H. Z. i B. K. (1) jako poręczycieli został podpisany weksel, który następnie został uzupełniony. Wynika z niego, że B. K. (2) i J. K. jako wystawcy dnia 26 września 2012 r. zapłacą bez protestu za ten własny weksel na zlecenie (...) sp. z o. o. w P. kwotę 61 243, 72 zł. W wekslu wskazano, że weksel będzie płatny w P., ul. (...).

Dowód – weksel - k. 2

Sąd zważył co następuje:

Jako podstawę właściwości Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. powód wskazał art. 37 ¹ § 1 kpc. Zgodnie z tym przepisem powództwo przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku można wytoczyć przed sąd miejsca płatności. W tym miejscu wskazać należy, że wobec uprawomocnienia się nakazu zapłaty wobec innych pozwanych postępowanie toczy się tylko i wyłączenie przeciwko B. K. (1), która była poręczycielem weksla stanowiącego podstawę faktyczną roszczenia. Zgodnie z art. 30 zd. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. z 2016, poz. 16) zapłatę wekslu można zabezpieczyć poręczeniem wekslowem (aval) co do całości sumy wekslowej lub co do jej części. Zgodnie z art. 32 zd. 1 ustawy poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył. Analizując treść art. 37 ¹ § 1 kpc zwrócić należy uwagę na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2017 r. (III CZP 42/17), w której Sąd Najwyższy stwierdził, że w sprawie z powództwa przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi zobowiązanemu z weksla sąd z urzędu uwzględnia nieskuteczność powołania się przez powoda na podstawę właściwości miejscowej przewidzianą w art. 37 ¹ § 1 k.p.c. Uchwała ta zapadła w odpowiedzi na zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w Katowicach w postanowieniu z dnia 30 marca 2017 r. (IV Cz 1318/16) o treści: Czy w sprawach przeciwko konsumentowi powołanie się przez powoda na miejsce płatności wskazane na wekslu in blanco jest skuteczne dla określenia właściwości miejscowej sądu w oparciu o art. 37[1] k.p.c. w przypadku gdy nie było ono indywidualnie uzgodnione? w przypadku odpowiedzi negatywnej, czy brak właściwości miejscowej w sprawach przeciwko konsumentowi sąd powinien brać pod uwagę z urzędu czy tylko na zarzut pozwanego (art. 202 k.p.c.). Z uwagi na wagę zagadnienia konieczne jest szerokie przytoczenie uzasadnienia uchwały ( dostępne na: (...) Sąd Najwyższy wskazał w nim, że: art. 37 ¹ kpc określa właściwość przemienną sądu w sprawach, w których dochodzone są roszczenia z weksla lub czeku, bez żadnych ograniczeń podmiotowych i niezależnie od rodzaju postępowania procesowego. Rodzi to wątpliwości, czy skuteczność skorzystania przez przedsiębiorcę z tego udogodnienia w sporze z konsumentem zobowiązanym z weksla podlega kontroli sądu oraz czy kontrola ta może zostać przeprowadzona z urzędu, skoro art. 202 zdanie pierwsze i drugie k.p.c. dopuszcza ją tylko w odniesieniu do niewłaściwości niedającej się usunąć za pomocą umowy stron. Źródłem tych wątpliwości - co trafnie zostało dostrzeżone przez Sąd Okręgowy - jest implementacja do polskiego prawa cywilnego Dyrektywy 19/13 (Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich Dz. U. UE L z dnia 21 kwietnia 1993 r. Dz. U. UE. L. 1993.95.29, Dz.U.UE-sp.15-2-288). Sąd Najwyższy wskazał w niej, że w Dyrektywie tej za obowiązek Państw Członkowskich uznano zapewnienie eliminowania z umów zawieranych z konsumentami nieuczciwych warunków, zdefiniowanych jako warunki umowne, które nie były indywidualnie negocjowane a mogą być uznane za nieuczciwe z uwagi na sprzeczność z wymogami dobrej wiary oraz powodowanie znaczącej nierównowagi wynikających z umów praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta (art. 3 ust. 1 w związku z art. 2 lit. a). Za niewynegocjowane indywidualnie uznano przy tym warunki sporządzone wcześniej, na których treść konsument nie miał wpływu, zwłaszcza, jeżeli zostały przedstawione konsumentowi w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej (art. 3 ust. 2). W art. 6 przyjęto, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków. Przykładowy (niewyczerpujący) wykaz takich warunków zamieszczono w załączniku do Dyrektywy; wymieniono w nim m.in. wyłączenie lub ograniczenie prawa konsumenta do wystąpienia z powództwem lub skorzystania z innego środka zabezpieczającego, zwłaszcza zaś żądanie od konsumenta poddania sporów wyłącznie pod arbitraż nieobjęty przepisami prawa, bezprawne ograniczenie dostępności dowodów lub przerzucenie na konsumenta ciężaru dowodu, który w związku ze stosowanym prawem powinna dostarczyć druga strona umowy (pkt 1 lit. q). Sąd Najwyższy wskazał dalej, że implementacja Dyrektywy 93/13 do krajowego porządku prawnego, dokonana ustawą z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr 22, poz. 271 ze zm.), skutkowała zmianą treści art. 385 ¹ i art. 385 ¹ k.c., dodaniem art. 385 ³ k.c. oraz wprowadzeniem przepisów regulujących postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca za niedozwolone (art. 379 ³⁶ - art. 379 ⁴⁵ k.p.c.). W kontekście rozstrzyganego zagadnienia prawnego na uwagę zasługuje brzmienie art. 385 ³ pkt 23 k.c., zgodnie z którym w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które wyłączają jurysdykcje sądów polskich lub poddają sprawę pod rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego organu, a także narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy. Sąd Najwyższy wskazał dalej, że s pory z udziałem konsumentów, do których zastosowanie znajdują przepisy wprowadzające powołaną Dyrektywę, wszczęte po dniu 1 maja 2004 r., zyskały walor spraw o charakterze wspólnotowym. Obliguje to sądy krajowe do uwzględnienia Dyrektywy 93/13 oraz jej wykładni dokonanej przez Trybunał Sprawiedliwości w sposób zapewniający skuteczność ochrony (effet utile) przyznanej konsumentowi przez prawo wspólnotowe. Trybunał Sprawiedliwości w swoim orzecznictwie wielokrotnie wskazywał na obowiązek sądu krajowego działania z urzędu w sprawach z udziałem konsumenta w celu zapewnienia efektywności Dyrektywy (zob. wyroki: z dnia 4 czerwca 2009 r. w sprawie P. G., C-243/08, Dz. Urz. UE C 180 z 1 sierpnia 2009, s. 25), z dnia 27 czerwca 2000 r. w połączonych sprawach O. Grupo E. i S. E., C-240/98 - C-244/98, (...) 2000, s. I- (...); z dnia 26 października 2006 r. w sprawie M. C., C 168/05, Zb. Orz. 2006, s. (...) i z dnia 21 listopada 2002 r. w sprawie C., C 473/00, (...) 2002, s. (...)). W pierwszym z powołanych orzeczeń Trybunał podkreślił, że postanowienia Dyrektywy nie tyle uprawniają, ile wręcz nakazują sądom krajowym działanie z urzędu również w sytuacji, w której przepisy prawa krajowego wyłączają taką możliwość; sąd krajowy powinien uwzględnić fakt, iż warunek, który bez uprzednich negocjacji indywidualnych został włączony do umowy zawartej pomiędzy sprzedawcą lub dostawcą a konsumentem i który przyznaje wyłączną właściwość miejscową sądowi, na którego obszarze właściwości znajduje się siedziba przedsiębiorcy, może zostać uznany za nieuczciwy . Nawiązując do swojego stanowiska wyrażonego w sprawie O. Grupo E. i S. E., wskazał, że za niedozwolone może zostać uznane postanowienie umowne zobowiązujące konsumenta do poddania sporu pod rozstrzygnięcie sądu, który może być położony daleko od jego miejsca zamieszkania. Może to uczynić trudnym (uciążliwym) stawienie się konsumenta przed sądem. W sporach dotyczących niewielkich kwot pieniężnych relatywny koszt stawiennictwa konsumenta przed sądem może go zniechęcić do skorzystania z przewidzianych w prawie środków ochrony prawnej. Takie postanowienie umowne mieści się w kategorii postanowień wymienionych w § 1, lit. q Załącznika do dyrektywy 93/13; pozwala przedsiębiorcy toczyć spór związany z prowadzoną działalnością przed sądem miejsca jego siedziby, co ułatwia mu stawiennictwo przed sądem i czyni dla niego postępowanie mniej uciążliwym. W braku stosownych uregulowań wspólnotowych, właściwymi przepisami postępowania służącymi ochronie praw jednostek, wynikających z prawa wspólnotowego, są - zgodnie z zasadą autonomii proceduralnej Państw Członkowskich - przepisy wewnętrzne tych Państw. Autonomię proceduralną w sferze sądowego stosowania krajowego prawa procesowego ograniczają wypracowane przez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości zasady określone w formule R./C. (zob. wyroki: z dnia 16 grudnia 1976 r. w sprawie 33/76, R. - Z. eGet R. - Z. A. p.L. für das S. (dalej jako R. I), (...) 1976, s. 1989; wyrok z dnia 16 grudnia 1976 r. w sprawie 45/76, C. B. v. P. voor S., (...) 1976, s. 2043); chodzi tu o zasadę ekwiwalentności, zgodnie z którą krajowe reguły proceduralne nie mogą być mniej korzystne dla dochodzenia roszczeń opartych na prawie wspólnotowym niż dla podobnych roszczeń opartych na prawie krajowym oraz zasadę efektywności, według której krajowe reguły proceduralne nie mogą w praktyce czynić niemożliwym lub nadmiernie utrudnionym dochodzenie roszczeń opartych na prawie wspólnotowym. Sąd Najwyższy wskazał dalej, że w świetle postanowień Dyrektywy 93/13 oraz wskazań dotyczących ich wykładni, wypracowanych w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, nie sposób przyjąć, że uznanie przez sąd klauzuli prorogacyjnej za niedozwolone postanowienie umowne może nastąpić jedynie na zarzut pozwanego konsumenta. Bezskuteczność niedozwolonych klauzul umownych wynika z samego prawa. Sąd krajowy ma zatem obowiązek w każdej konkretnej sprawie z udziałem konsumenta dokonać z urzędu oceny tych klauzul w zakresie, w jakim rzutują one na jego właściwość. Stosowanie w tych sprawach reguły odmiennej, przewidzianej w art. 202 k.p.c., czyniłoby korzystanie z ochrony prawnej przyznanej konsumentowi przez prawo wspólnotowe nadmiernie utrudnionym. Należy pamiętać, że obowiązkiem sadów jest interpretowanie prawa krajowego zgodnie z prawem wspólnotowym (zgodnie z brzmieniem i celem dyrektyw). Sąd Najwyższy wskazał dalej, że wątpliwości Sądu Okręgowego dotyczą sytuacji, w której umowa przedsiębiorcy z konsumentem nie zawiera klauzuli prorogacyjnej, ale reguluje zawiązany między nimi stosunek prawny w sposób umożliwiający przedsiębiorcy - bez indywidualnego uzgodnienia - pełną swobodę w zakresie wskazania miejsca płatności weksla, a w konsekwencji wybór dogodnego dla siebie sądu właściwego do rozpoznania ewentualnego sporu np. sądu działającego w pobliżu siedziby powodowego przedsiębiorcy, znacznie oddalonego od miejsca zamieszkania pozwanego konsumenta. Z ustaleń tego Sądu wynika bowiem, że deklaracja wekslowa, której treść nie była negocjowana indywidualnie, pozostawiała powodowi pełną swobodę w zakresie uzupełnienia weksla przez wskazanie miejsca jego płatności. Nietrudno zauważyć, że taki sposób ukształtowania łączącego strony stosunku prawnego jest - w zakresie skutków odnoszących się do właściwości sądu - tożsamy z sytuacją, w której strony posłużyły się niedozwoloną klauzulą prorogacyjną. Jest on przy tym często wykorzystywany przez przedsiębiorców w stosunkach z konsumentami, co w rzeczywistości ogranicza możliwość rozpoznania sporów wynikających z tych stosunków przez sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania konsumenta. Skoro postanowienia porozumienia wekslowego, kształtując treść umowy zawartej pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, rzutują na właściwość sądu, to podlegają one w tym zakresie kontroli - w płaszczyźnie art. 3851-3853 k.c. - przeprowadzanej przez sąd z urzędu. Przyjęcie odmiennego zapatrywania nie zapewniałoby efektywności prawu wspólnotowemu; przeciwnie, prowadziłoby do istotnego - niczym nieusprawiedliwionego - ograniczenia ochrony konsumenta w sprawach opartych na zobowiązaniu wekslowym. Należy więc uznać, że również w rozważanym przypadku sąd zobowiązany jest urzędu dokonać oceny skuteczności powołania się przez przedsiębiorcę na podstawę właściwości miejscowej przewidzianej w art. 371 § 1 k.p.c.

Sąd Rejonowy w pełni podziela rozważania Sądu Najwyższego. W uzupełnieniu tych rozważań należy przytoczyć wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 27 czerwca 2000 r. C-240/98 (LEX nr 82923, (...) (...)- (...)), w którym wskazano, że stosując przepisy prawa krajowego wcześniejsze lub późniejsze niż powoływana dyrektywa, sąd krajowy jest obowiązany interpretować te przepisy, tak dalece jak to możliwe, w świetle brzmienia i celu dyrektywy. Wymóg interpretacji zgodnej z dyrektywą zobowiązuje sąd krajowy w szczególności do przyznania pierwszeństwa interpretacji, która umożliwiłaby mu z urzędu odrzucić właściwość narzuconą mu na podstawie nieuczciwego warunku. Zacytować należy również wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 4 czerwca 2009 r. (C-243/08), w którym wskazano, że artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Państwa Członkowskie stanowią, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków) należy interpretować w taki sposób, że nieuczciwy warunek umowny nie wiąże konsumenta i że nie jest konieczne w tym względzie, żeby został on przez niego wcześniej skutecznie zaskarżony. W istocie cel art. 6 wspomnianej dyrektywy, jakim jest wzmocnienie ochrony konsumentów, nie mógłby zostać osiągnięty, gdyby konsumenci mieli obowiązek samodzielnego powołania się na nieuczciwy charakter takich warunków. Ponadto skuteczna ochrona konsumenta może zostać osiągnięta jedynie wtedy, gdy sąd krajowy będzie miał kompetencję do ocenienia tego rodzaju warunków z urzędu. Sąd krajowy jest zobowiązany z urzędu do zbadania nieuczciwego charakteru warunku umownego, jeżeli dysponuje niezbędnymi w tym celu informacjami co do okoliczności prawnych i faktycznych. W przypadku gdy sąd krajowy uzna dany warunek umowny za nieuczciwy - nie stosuje go, chyba że sprzeciwi się temu konsument. Obowiązek ten spoczywa na sądzie krajowym także w ramach badania przez ten sąd swojej właściwości miejscowej. Sąd rozpatrujący sprawę jest zatem zobowiązany do zapewnienia skuteczności (effet utile) ochrony, która jest celem postanowień dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. W konsekwencji rola przyznana w tej dziedzinie przez prawo wspólnotowe sądowi krajowemu nie ogranicza się do zwykłej możliwości orzeczenia w przedmiocie ewentualnie nieuczciwego charakteru warunku umownego, ale obejmuje ona także obowiązek zbadania tej kwestii z urzędu, od chwili gdy sąd krajowy dysponuje w tym celu niezbędnymi informacjami na temat okoliczności prawnych i faktycznych, w tym także w ramach badania swojej właściwości miejscowej. W ramach wykonywania tego obowiązku sąd krajowy nie jest jednak zobowiązany na mocy dyrektywy do niestosowania omawianego warunku, jeżeli konsument, po poinformowaniu go w tej kwestii przez sąd, nie zamierza podnosić jego nieuczciwego i niewiążącego charakteru.

Rozważania wymaga również to czy pozwana jest konsumentem w rozumieniu polskiego prawa. Zgodnie z art. 22 ¹ kc za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Zdaniem Sądu pozwana, jako poręczycielka weksla jest konsumentem w rozumieniu tego przepisu. Pozwana nie dokonywała bowiem żadnej czynności prawnej z powodem. Powoda i pozwaną łączył stosunek prawny wynikający z poręczenia wekslowego, jednakże stosunek ten nie był związany z prowadzeniem przez pozwaną działalności gospodarczej, a związany z prowadzeniem działalności gospodarczej przez B. K. (2). Samo poręczenie weksla wystawionego przez przedsiębiorcę nie oznacza jeszcze, że B. K. (1) utraciła status konsumenta. W związku tym rozważania Sądu Najwyższego zawarte w przytoczonej uchwale mogą mieć zastosowanie w niniejszej sprawie, gdyż nakaz zapłaty w stosunku do innych pozwanych, a przede wszystkim w stosunku do B. K. (2) jest prawomocny. W obecnej sytuacji mamy zatem do czynienia ze sporem pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Wskazać w tym miejscu należy, że powód nie wskazał w żaden sposób z czego wynika jego uprawnienia do wypełnienia weksla. Z dotychczas przedstawionych przez strony dowodów nie wynika, aby ta kwestia była indywidualnie uzgodniona. Powód przedstawił jedynie oświadczenie wekslowe oraz umowę o współpracy, jednakże treść tych dokumentów budzi pewne wątpliwości. Umowa o współpracy jest oznaczona datą 14 grudnia 2011 r. natomiast zarówno w oświadczeniu wekslowym jak i w wekslu znajduje się data o 10 lat wcześniejsza, czyli 14 grudnia 2001 r. Zachodzi zatem wątpliwość czy weksel oraz oświadczenie wekslowe dotyczą rzeczywiście umowy z dnia 14 grudnia 2011 r. jak zdaje się twierdzić powód. W tej sytuacji jednak uznać należy, że powód w żaden sposób nie wykazał na jakiej podstawie wypełnił weksel miejscem płatności: P. i czy był do tego umocowany na podstawie umowy stron. Sąd będąc również sądem unijnym ma obowiązek uwzględnienia dyrektywy 93/13 oraz jej wykładni dokonanej przez Trybunał Sprawiedliwości. Podzielić zatem należy pogląd Sądu Najwyższego, że stosowanie w niniejszej sprawie reguły wynikającej z art. 202 kpc, czyli branie pod uwagę swej niewłaściwości tylko na zarzut pozwanego i to zgłoszony po wdaniu się w spor czyniłoby korzystanie przez konsumentów z ochrony przyznanej przepisami dyrektywy za nadmiernie utrudnione. Wskazać należy, że w niniejszej sprawie pozwana podniosła zarzut niewłaściwości miejscowej, jednakże nie biorąc pod uwagę ochrony prawnej konsumenta przyznanej przez prawo wspólnotowe, zarzut ten należałoby uznać za spóźniony, bo zgłoszony już po wdaniu się w spór przez pozwaną. Podkreślić należy, na co wskazał uwagę Sąd Okręgowy w Katowicach w uzasadnieniu pytania prawnego (...) że w chwili obecnej na gruncie polskiego kodeksu postępowania cywilnego, jeśli rzecz nie dotyczy właściwości miejscowej wyłącznej lub rzeczowej, sąd z urzędu nie bada swojej właściwości (art. 202 k.p.c.). W literaturze wskazuje się, że podniesienie przez pozwanego zarzutu niewłaściwości sądu związane jest z pytaniem o stan wiedzy prawnej w Polsce, w tym wypadku szczególnie odnośnie do treści art. 27 k.p.c. W praktyce pozwani niezwykle rzadko podnoszą zarzut niewłaściwości miejscowej. W zasadzie więc wniesienie każdej sprawy z pominięciem art. 27-30 k.p.c., poza sytuacją gdy regulowana jest ona przepisami o właściwości wyłącznej, oznaczać będzie złamanie zasady właściwości ogólnej sądu. W konsekwencji zatem można mówić obecnie o niepisanej dominującej zasadzie właściwości umownej, z nieznacznymi odchyleniami na rzecz właściwości ustawowej, a co najmniej o oczywiście szerszym funkcjonowaniu tzw. milczącej umowy o właściwość sądu (prorogatio fori tacita). Stosowanie opisanej praktyki w sporach z udziałem konsumentów, w ocenie Sądu Okręgowego, jest sprzeczne ze wskazanymi wyżej założeniami leżącymi u podstaw przyjęcia dyrektywy 93/13. W tej sytuacji, z uwagi na obecny kształt obowiązujących przepisów, niezbędna jest co najmniej ich prounijna wykładnia, zmierzająca do osiągnięcia skutków założonych w dyrektywie (w celu wykładni tych przepisów, o ile jest to możliwe, należy dokonywać ich interpretacji w świetle brzmienia i celu dyrektywy - sprawy połączone C-240/98 do C- 244/98).

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy uznał, że w niniejszej sprawie pomiędzy powodem będącym przedsiębiorcą, a pozwana B. K. (1) bezskuteczne jest powołanie się przez powoda na właściwość przemienną wynikającą z art. 37 ¹ kpc, zatem podstawą ustalenia właściwości sadu winien być at. 27 § 1 kpc, zgodnie z którym powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Jako, że pozwana mieszka w S., a dla tego miasta zgodnie z § 3 pkt.11, lit. l rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 października 2014 r. w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1407) właściwy jest Sąd Rejonowy w Sosnowcu, to na podstawie art. 200 § 1 sąd stwierdził swą niewłaściwość i sprawę przekazał do Sądu Rejonowego w Sosnowcu.

SSR Mariusz Gotowski