Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IX GC 153/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Lublinie z 2016-05-31

Sygn. akt IX GC 153/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie IX Wydział Gospodarczy

w składzie :

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Sławomir Boratyński

Protokolant: p.o. protokolanta sądowego Anna Kłos

po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2016 roku, w L.

na rozprawie sprawy z powództwa

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowej w S.

przeciwko: Przedsiębiorstwu Handlowemu (...) Spółce Jawnej w B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa Handlowego (...) Spółki Jawnej w B. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowej w S. kwotę 4.178,50 zł (cztery tysiące sto siedemdziesiąt osiem złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem skapitalizowanych odsetek od należności głównej;

II.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa Handlowego (...) Spółki Jawnej w B. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowej w S. kwotę 14.626 zł (czternaście tysięcy sześćset dwadzieścia sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  umarza postępowanie w pozostałym zakresie;

IV.  nakazuje zwrócić z rachunku Sądu Okręgowego w Lublinie na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowej w S. kwotę 13.004 zł (trzynaście tysięcy cztery złote) tytułem częściowego zwrotu opłaty od pozwu.

SSO Sławomir Boratyński

Sygn. akt IX Gc 153 /16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 stycznia 2016 r. wniesionym w postępowaniu nakazowym ( k. 4 i nast. oraz k. 66 ) powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w M. (...) wystąpił z pozwem o zasadzenie od pozwanego Przedsiębiorstwa Handlowego (...) spółki jawnej w B. kwoty 264 248 , 52 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego.

Jako uzasadnienie pozwu wskazano ,że pozwany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zaopatrywał się u powoda w towar w postaci mięs i wędlin . Powód w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej sprzedaje wyprodukowane przez siebie wędliny i mięsa .Terminy płatności wszystkich faktur zostały już przekroczone .W związku z powyższym dochodzenie zapłaty należności z tytułu wskazanych w pozwie faktur jest uzasadnione według strony powodowej . Towar został przez pozwanego odebrany czego dowodem są podpisane przez pozwanego faktury VAT szczegółowo wymienione w pozwie na k. 5 i 6 . Razem kwota dochodzona pozwem to 264 248 , 52 zł. na którą składa się kwota należności głównej w wysokości 260 070 , 02 zł. oraz odsetki ustawowe naliczone od dat płatności poszczególnych faktur do dnia 20 stycznia 2016 r. Wskazano nadto ,że z faktury nr (...) do zapłaty pozostała kwota w wysokości 723 , 28 zł. bowiem pozostała kwota z tej faktury została przez pozwanego uregulowana . Z tytułu odsetek od należności wynikających z poszczególnych faktur od dat ich płatności strona powodowa dochodziła odsetek w wysokości 4 178 , 50 zł.

Zarządzeniem z dnia 25 stycznia 2016 r. ( k. 2 ) odmówiono skierowania sprawy do postępowania nakazowego i wydania nakazu zapłaty w tym postępowaniu . Zarządzeniem z tej samej daty sprawa została natomiast skierowana do postępowania upominawczego ( k. 3 ) .

W piśmie procesowym z dnia 5 lutego 2016 r. strona powodowa w związku z uregulowaniem przez pozwanego części należności w terminie od złożenia pozwu do dnia 5 lutego 2016 r. cofnęła pozew w części co do kwoty w wysokości 47 109 , 44 zł. ( k. 66 ) .

Nakazem zapłaty z dnia 12 lutego 2016 r. wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd Okręgowy w Lublinie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 217 139 , 08 zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 14 121 zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania ( k. 80 ) .

Odpis nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu i odpisami załączników złożonych przez stronę powodową przy pozwie zostały doręczone pozwanemu w dniu 25 lutego 2016 r. ( k. 84 ) .

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów wynagrodzenia adwokackiego . W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana działająca poprzez pełnomocnika procesowego zaprzeczyła by :

- pozwana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zaopatrywała się u powódki w wędliny i mięsa objęte wyliczonymi w uzasadnieniu pozwu fakturami ;

- wędliny i mięsa obje te tymi fakturami w istocie zostały dostarczone pozwanej ;

- faktury te zostały dostarczone pozwanej ;

- faktury te zostały doręczone osobom , których nazwiska figurują na tych fakturach załączonych do pozwu ;

- podpisy osób , których nazwiska figurują na załączonych do pozwu kopiach w istocie pochodziły od tych osób oraz aby osoby te były uprawione do odbierania bądź kwitowania jakichkolwiek faktur adresowanych do pozwanej czy też wystawionych na pozwaną bądź dla niej przeznaczonych ( k. 86 i nast. ) .

Dotychczasowe stanowisko strona powodowa podtrzymała w piśmie procesowym z dnia 25 marca 2016 r. ( k. 106 i nast. ) .

Na terminie rozprawy w dniu 27 maja 2016 r. ( k. 113 i nast. ) pełnomocnik strony powodowej popierał powództwo tylko i wyłącznie co do kwoty skapitalizowanych odsetek oraz kosztów procesu cofając powództwo w pozostałym zakresie wobec uregulowania należności głównej w zakresie w jakim doszło do cofnięcia pozwu oraz w zakresie odsetek od należności głównej . Pełnomocnik strony pozwanej potrzymał natomiast swoje dotychczasowe stanowisko zajęte w sprawie wnosząc miedzy innymi o oddalenie powództwa w całości .

Sąd Okręgowy Sąd Gospodarczy w Lublinie rozpoznając przedmiotową sprawę ustalił i zważył co następuje :

Strona powodowa jest spółką prawa handlowego – spółką kapitałową wpisaną do KRS pod numerem (...) ( k. 7 i nast. ) . Strona pozwana jest również ujawniona w KRS pod numerem (...) jako spółka prawa handlowego – spółka osobowa ( k. 13 i nast. , k. 73 i nast. oraz 90 i nast. ) .W ramach prowadzonej przez powyższe podmioty działalności powodowa spółka i spółka pozwana zawarły umowy kupna sprzedaży , chociaż strona pozwana podważała twierdzenia strony powodowej w tym zakresie. Umowy jakie zawarły strony zostały przez nie zawarte poprzez czynności dokonane – zamówienie i wydanie towaru , bowiem strona powodowa nie wykazała , aby strony łączyła umowa na piśmie . Przedmiotem umów były wyroby mięsne i wędliniarskie . Z tytułu wykonania powyższych umów oraz dostarczonych w ich ramach zamawiającemu towarów strona powodowa wystawiała na pozwanego faktury VAT objęte niniejszym postępowaniem począwszy od dnia 22 września 2015 r. ( vide kserokopie kopii faktur poświadczone za zgodność z oryginałami przez pełnomocnika powoda - k. 16 i nast. ) . Strona pozwana kwestionowała fakt otrzymania przedmiotowych faktur, jak również towaru nimi objętego . Jak wskazano powyżej kwestionowała ona także podpisy znajdujące się na fakturach oraz umocowanie osób , do których one należą do działania w imieniu strony pozwanej . Należności z tych faktur były przedmiotem niniejszego postępowania Ostatnia z tych faktur została wystawiona przez stronę powodową w dniu 7 stycznia 2016 r. Faktury określały termin płatności wynoszący od 10 do 21 dni , jednakże termin ten wskazany w fakturach nie był już kwestionowany przez stronę pozwaną .

Wszystkie faktury objęte postępowaniem zawierały podpisy pracowników pozwanego wraz z pieczęciami strony pozwanej . Pieczęcie te odwoływały się do firmy strony pozwanej , jej adresu i numeru NIP , a także zawierały dodatek CENTRUM (...). Strona pozwana nie kwestionowała ,że przedmiotowa pieczęć odciśnięta na fakturach jest pieczęcią firmową strony pozwanej używaną przez tę stronę w obrocie gospodarczym .

Do zapłaty należności objętych między innymi pozwem strona powodowa wyzwała pozwaną spółkę pismami z dnia 21 października 2015 r. oraz 14 grudnia 2015 r. ( k. 68 i nast. ) . W toku postępowania strona powodowa zapłaciła w całości należność wynikającą z faktur dołączonych do pozwu ( okoliczność bezsporna między stronami ) .

Pokwitowanie odbioru na fakturach w ocenie Sądu Okręgowego oznacza , że dokument ten został wydany osobie , która go podpisała skoro jak wskazano powyżej osoba ta kwitowała swoim podpisem właśnie jego odbiór . Podważenie przez stronę pozwaną tej okoliczności nie zwalniało pozwanego od jej udowodnienia. Skoro zatem strona powodowa do pozwu dołączyła faktury z pieczęcią strony pozwanej oraz podpisami osób , które czynności odbioru faktury dokonały w imieniu strony pozwanej to strona ta wykazała ,że dostarczyła stronie pozwanej przedmiotowe faktury . Strona pozwana zgodnie z ogólną regułą dowodową nie wykazała natomiast ( a nawet tak nie twierdziła ) , że to nie jest pieczęć firmowa strony pozwanej oraz ,że osoby które podpisały odbiór faktury nie są pracownikami pozwanego .

W tym miejscu należy również wskazać ,że na stronach niniejszego postępowania będących profesjonalistami w obrocie gospodarczym - tak stronie powodowej jak i pozwanym - ciążył obowiązek terminowego zgłoszenia wszelkich wniosków dowodowych stanowiący wyraz dbałości o swoje interesy . Należy tu także wskazać ,że obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc ) , a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc ) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc ). Samo twierdzenie strony postępowania nie jest natomiast dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 kpc) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 r. , I PKN 660/00 , Wokanda 2002/7-8/ 44 ). Sąd nie ma natomiast obowiązku działania w zastępstwie strony i dopuszczenia dowodu z urzędu nie wskazanego przez stronę , czy też przez jej pełnomocnika procesowego ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2000 r. , (...) 661/00 , LEX nr 52781 , postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2000 r. , II CKN 1322/00 , LEX nr 51967 , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2000 r. , III CKN 567/98 , LEX nr 52772 , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 1998 r. , II UKN 182/98 , OSNP 1999/17/556 , wyrok z dnia 9 lipca 1998 r. , II CKN 657/ 97 , LEX nr 50630 , wyrok z dnia 25 czerwca 1998 r. , III CKN 384/ 98 , Biul.SN 1998/11/ 14 , wyrok z dnia 25 marca 1998 r. , CKN 656/97 , OSNC 1998/12/208 ). Regulacja ta dotyczy wszelkich okoliczności faktycznych, wyjąwszy te, które są powszechnie znane (art. 228 §1 k.p.c.), znane sądowi z urzędu (art. 228 §2 k.p.c.), przyznane przez stronę przeciwną w sposób wyraźny (art. 229 k.p.c.) lub dorozumiany (art. 230 k.p.c.), a także tych, które można wyprowadzić w drodze wnioskowania z innych, udowodnionych już faktów (art. 231 k.p.c.).

W ocenie Sądu o zawarciu każdej umowy i dostarczeniu nie tylko samej faktury , ale również towaru objętego przedmiotową fakturą pozwanemu świadczy to ,że odbiór faktury za każdym razem został bez zastrzeżeń pokwitowany przez pracowników pozwanego . Strona pozwana bezpośrednio po dokonaniu tej czynności nie kwestionowała , że otrzymała samą fakturę , ale np. bez towaru nią objętego . Takiego zarzutu mnie zgłosiła także bezpośrednio po wezwaniu do zapłaty , a co więcej jak wynika z akt niniejszego postępowania zapłaciła za towar w całości mimo stanowiska zajętego pierwotnie w sprzeciwie od nakazu zapłaty , a nie uregulowała jedynie kwoty skapitalizowanych odsetek , co do których nie zgłaszała żadnych zastrzeżeń czy uwag , tak co do terminów płatności , czy też samego ich wyliczenia .

Chociaż zatem w piśmie procesowym zawierającym sprzeciw od nakazu zapłaty pełnomocnik procesowy strony pozwanej zakwestionował okoliczności takie jak np. dostarczenie faktury , czy też samego towaru to z akt przedmiotowego postępowania wynika jednoznacznie ,że strona pozwana już po wytoczeniu powództwa uregulowała w całości kwotę wynikającą z faktur dołączonych do pozwu ( vide stanowisko i twierdzenia w tym zakresie pełnomocnika strony powodowej ) , a strona pozwana okoliczności tej nie kwestionowała (nie kwestionowała twierdzeń strony przeciwnej o zapłacie ceny – należności wynikających z przedmiotowych faktur dołączonych do pozwu ) . Nie zakwestionowała ona także , że otrzymała same wezwania do zapłaty dołączone do pisma z dnia 5 lutego 2016 r. ( k. 66 i nast. ) . W ocenie Sądu Okręgowego powód dołączając zatem do pozwu faktury z podpisem pracowników pozwanego oraz wezwania do zapłaty wykazał ,że dostarczył pozwanemu faktury , a skoro pozwany przed wytoczeniem powództwa nie wykazał , aby zakwestionował zasadność ich wystawienia , w ocenie Sądu tym samy wykazał również, że dostarczył pozwanemu towar objęty fakturami , tym bardziej ,że pozwany ograniczył się w toku niniejszego postępowania do zakwestionowania okoliczności przywołanych w sprzeciwie od nakazu zapłaty , zaś w tym zakresie nie zgłosił żadnego wniosku dowodowego . Strona pozwana w ocenie Sądu Okręgowego nie podważyła więc skutecznie zasadności wystawienia niniejszych faktur , prawdziwości pieczęci na fakturze strony pozwanej , ani też autentyczności podpisów na fakturach należących do pracowników strony pozwanej , a powołała w tym zakresie tylko i wyłącznie sama twierdzenia , które nie zostały jak wskazano wyżej poparte żadnym wnioskiem dowodowym . Za zaprzeczeniem tych okoliczności ze strony pozwanego nie poszły bowiem żadne wnioski dowodowe w tym zakresie .

Zgodnie z ogólna regułą dowodową to powód ma wykazać zasadność swojego roszczenia. W ocenie Sądu Okręgowego warunkowi temu strona powodowa sprostała w niniejszym postępowaniu . Jednakże w sytuacji gdy powód wykazał tę okoliczność , to na pozwanym ciążył obowiązek wykazania zasadności jego twierdzeń , czemu w ocenie Sądu Okręgowego pozwany nie uczynił zadość , tym bardziej gdy się zważy ,że strona przeciwna w piśmie procesowym z dnia 25 marca 2016 r. ( k. 106 i nast. ) podważyła ich wiarygodność i zasadność .

W tym zatem zakresie Sąd Okręgowy faktury dołączone do pozwu obdarzył wiarą. Należy tu także wskazać ,że chociaż faktura stanowi jedynie dokument księgowy , rozliczeniowy i nie stanowi ona umowy sprzedaży jako takiej , dokumentu określającego warunki umowy wiążące jej strony i mającego w tym zakresie pierwszeństwo przed dokonanymi wcześniej między stronami umowy uzgodnieniami jej warunków jeżeli takowe w ogóle miały miejsce ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 lutego 1993 r. , I ACr 2/93 ,OSA 1993/6/35 wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 stycznia 1993 r. , I ACr 12/93, OSA 1993/6/42 ) , to może ona stanowić i stanowi jeden z dowodów świadczących o zawarciu takiej umowy między stronami i jej warunkach . Faktura jako taka ma bowiem charakter dokumentu prywatnego podobnie zresztą jak pozostałe dokumenty dołączone do akt postępowania przez stronę powodową . Dokument prywatny nie korzysta wprawdzie z domniemań wprowadzonych przez ustawodawcę dla dokumentów urzędowych ( vide przepis art. 244 kc ) , ale stanowi on dowód tego ,że osoba która go podpisała złożyła zawarte w nim oświadczenie ( art. 245 kc ) . Przepis ten statuuje domniemania, że dokument prywatny jest prawdziwy oraz, że zawarte w tym dokumencie oświadczenie pochodzi od osoby, która podpisała dokument. Podlega ona też ocenie przez sąd orzekający w danym postępowaniu jako dowód w tym postępowaniu co znajduje odbicie w wyroku Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 30 czerwca 2004 r.-sygn. akt IV CK 474/2003 ( Biuletyn Sądu Najwyższego 2004/12 , OSNC 2005/6 poz. 113,Radca Prawny (...) str. 124 ) , zgodnie z którym dowód z dokumentu prywatnego jest samodzielnym środkiem dowodowym, którego moc sąd ocenia według ogólnych zasad określonych w art. 233 § l kpc. Dokument prywatny jest zatem jednym z dowodów wymienionych w Kodeksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak, jak wszystkie inne dowody. Może stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 r. IV PR 200/85 OSNCP 1986/5 poz. 84 i z dnia 3 października 2000 r. I CKN 804/98 nie publ.) jednakże o materialnej mocy dowodowej dokumentu prywatnego, zależącej od jego treści, rozstrzyga sąd według ogólnych zasad oceny dowodów . Oznacza to , że sąd może dokonywać ustaleń faktycznych i wyrokować także biorąc pod uwagę treść dokumentu prywatnego o ile uzna go za wiarygodny . Istotne jest także to , iż wprawdzie każda osoba , która ma w tym interes prawny może twierdzić i dowodzić ,że treść złożonego w dokumencie prywatnym oświadczenia woli jest zgodna z rzeczywistością , jednakże w orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się , że dokumenty prywatne z reguły mają dużą wartość dowodową przeciwko osobie , od której pochodzą , natomiast dowód ten ma znacznie mniejszą moc dowodową , jeżeli miałby przemawiać na rzecz strony , która go sporządziła lub zleciła jego sporządzenia ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2002 r. , I CKN 1280/00 , LEX nr 78358 ) . W świetle art. 233 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok SN z 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNP 2000/17/655). Formalna moc dowodowa dokumentu prywatnego nie rozciąga się na okoliczności towarzyszące złożeniu oświadczenia. Nie przesądza on zatem, czy oświadczenie jest ważne lub skuteczne prawnie. Bardzo istotne jest to, że z dokumentem prywatnym jak wskazano wyżej nie wiąże się domniemanie prawne, że jego treść przedstawia rzeczywisty stan rzeczy.

Stosownie natomiast do przepisu art. 253 kpc jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać . W niniejszym przypadku pozwany zakwestionował treść ujawnioną w fakturach w zakresie ich odbioru , a pod tymi fakturami widnieją natomiast podpisy jego pracowników złożone w imieniu strony pozwanej .Ciężar dowodu w powyższym zakresie obciążał zatem stronę pozwaną , a nie powodową .

Należy tu nadto wskazać ,że obowiązujące przepisy - rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług ( Dz. U. z roku 2011 , nr 68 , poz. 360 z późn. zm. ) określają wprost w § 5 elementy , które powinna zawierać faktura VAT . Przepis ten wśród tych niezbędnych elementów nie przewiduje w ogóle wymogu jej podpisu przez odbiorcę faktury, a tym samym na odbiorcy faktury nie ciąży w ogóle obowiązek kwitowania jej odbioru . Tak więc skuteczność podpisu faktury przez odbiorcę ( w tym także w zakresie jego reprezentacji ) nie tylko nie wpływa na ważność i skuteczność wystawienia takiej faktury , ale także tym bardziej na skuteczność i ważność stosunku podstawowego , na podstawie którego została ona wystawiona przez jej wystawcę .

W ocenie Sądu Okręgowego dowody załączone do akt postępowania przez stronę powodową , które Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne świadczą o tym ,że strony niniejszego postępowania łączyły umowy sprzedaży . Między stronami dochodziło do zawierania umów sprzedaży towarów handlowych objętych fakturami za każdym razem przez fakty dokonane , a znajdujących następnie potwierdzenie właśnie w wystawianych dokumentach księgowych jakimi są faktury VAT . Do zawierania tych umów dochodziło między stronami poprzez fakty dokonane tj. poprzez wydanie towaru przez sprzedawcę , którym była strona powodowa i jego przyjęcie przez kupującego , którym była strona pozwana . Stosownie zaś do treści art. 535 kc przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego powódka wywiązała się z obowiązków sprzedawcy - wydała wymienione w fakturach towary pozwanej , jako kupującemu przenosząc jednocześnie na nią ich własność. Chociaż strona pozwana kwestionowała zawarcie umów w ogóle i otrzymanie towaru to jednak te okoliczności zostały wykazane przez stronę powodową , dokumentami prywatnymi dołączonymi do akt niniejszego postępowania .

Z tytułu zawartych umów sprzedaży strona pozwana nie zgłaszała żadnych innych zarzutów , w tym w zakresie pierwotnego istnienia między stronami innych uzgodnień w zakresie warunków tych umowy niż te , do których odnosiły się zapisy zawarte w spornych fakturach .

W niniejszym przypadku z wyżej wskazanych przyczyn Sąd Okręgowy mając na względzie okoliczności niniejszego postępowania oraz pozostały materiał dowodowy uznał przedmiotowe faktury za dokumenty wiarygodne . Uczynił to mając na względzie również dokonaną płatność ze strony pozwanego w toku niniejszego postępowania . Strona pozwana nawet nie twierdziła ,że strony dokonały innych uzgodnień w tym w zakresie terminów płatności ceny za odebrane towary niż czyniły to przedmiotowe faktury . Warto tu także wskazać , że pozwany podnosząc zarzuty zawarte w jego piśmie procesowym zawierającym sprzeciw od nakazu zapłaty nie wykazał , aby podjął jakieś działania podważające zasadność wystawienia tych dokumentów niezwłocznie po tym , gdy otrzymał same przedmiotowe faktury czy też wezwania do zapłaty , w sytuacji gdy w niniejszym postępowaniu kwestionował wywiązanie się przez stronę powodową z jej obowiązków umownych .

Stosownie natomiast do przepisu art. 488 § 1 kc świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne) powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, iż jedna ze stron obowiązana jest do wcześniejszego świadczenia. Tak więc termin płatności oznaczony w przedmiotowych fakturach - a z materiału dowodowego co należy jeszcze raz podkreślić - nie wynika , aby faktury w tej części czyniły odstępstwo od wcześniejszych innych uzgodnień stron w tym zakresie – nie odbiega na niekorzyść strony pozwanej , a wręcz przeciwnie mając na względzie zapis art. 488 kc jest on korzystniejszy dla strony pozwanej , niż przyjecie obowiązku jednoczesnego spełnienia świadczenia wraz ze spełnieniem świadczenia wzajemnego strony powodowej . Jeżeli zatem strony w umowie wzajemnej nie ustalą terminu spełnienia świadczenia wzajemnego, w tym również terminu płatności ceny – wówczas nie znajdzie także zastosowania art. 455 k.c., lecz właśnie przepis art. 488 § 1 k.c. statuujący zasadę równoczesności spełniania świadczeń wzajemnych. Jeśli mamy więc do czynienia z umowami wzajemnymi – nie można mówić o zobowiązaniach bezterminowych (zob. J.P. Naworski, Glosa do wyroku SN z dnia 15 listopada 1989 r., III CRN 354/89, OSP 1991, z. 7-8, poz. 187). W sytuacji zatem gdy strony nie oznaczyły w umowie sprzedaży innego terminu zapłaty ceny, to wobec obowiązywania zasady równoczesności świadczeń – roszczenie o uiszczenie ceny staje się wymagalne z chwilą spełnienia przez sprzedawcę świadczenia niepieniężnego (wyrok SN z dnia 2 września 1993 r., II CRN 84/93, OSNCP 1994, nr 7-8, poz. 158, Wokanda 1994, nr 2, s. 4; uchwała SN z dnia 18 listopada 1994 r., III CZP 144/94, OSNC 1995, nr 3, poz. 47, Wokanda 1995, nr 1, s. 5, Orzecznictwo Sądów w sprawach Gospodarczych 1994, nr 9, poz. 161). Przepis art. 488 kc w niniejszym przypadku wyłącza zatem stosownie przepisu art. 455 kc . Nawet jednakże gdyby tak nie było , to i tak stosownie do tego ostatniego przepisu , jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Gdy zatem wystawca faktury umieszczając na niej termin zapłaty i doręczając ją dłużnikowi to również skutecznie wzywa tegoż do zapłaty świadczenia wzajemnego . I chociaż nie oznacza to , że roszczenie w ogóle istnieje , czy też , że jest ono zasadne to i tak nie ulega wątpliwości ,że faktura taka stanowi wezwanie do zapłaty . Przypisanie fakturze charakteru wezwania do zapłaty dotyczy natomiast tej sfery stosunku cywilnoprawnego , jakim jest wymagalność i termin zapłaty roszczenia. Faktura jest bowiem skutkiem zawarcia i wykonania umowy sprzedaży, a nie odwrotnie. Strona pozwana nie wykazała natomiast jak wskazano powyżej ,że strona powodowa nie wykonała należycie swoich obowiązków wynikających z zawartych przez strony umów sprzedaży .

Po wniesieniu pozwu strona pozwana uiściła na rzecz strony powodowej kwotę 47 109 , 44 zł. tytułem części należności głównej objętej należnościami za sprzedane towary , zaś po wniesieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty pozostałą kwotę z tego tytułu objętą pozwem i nakazem zapłaty i były to okoliczności bezsporne między stronami niniejszego postępowania ( k. 66 i nast. oraz k. 113 i nast. ) .

Skoro zatem strona pozwana zaspokoiła roszczenia strony powodowej w powyższym zakresie w toku postępowania i tej części roszczenia pozwu zostały przez pozwanego cofnięte . Cofnięcie pozwu w tym zakresie w ocenie Sądu Okręgowego pozostawało w zgodzie z przepisem art. 203 kpc .

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 355 § 1 kpc umorzył postępowanie wobec dokonanego cofnięcia przedmiotowego pozwu przez stronę powodową .

Stosownie do przepisu art. 193 kpc , który dotyczy zmiany powództwa w § 1 stanowi on , że zmiana powództwa jest dopuszczalna, jeżeli nie wpływa na właściwość sądu. Stosownie zaś do przepisu art. 193 § 2 ze zn. 1 kpc z wyjątkiem spraw o roszczenia alimentacyjne zmiana powództwa może być dokonana jedynie w piśmie procesowym , a przepis art. 187 kpc stosuje się odpowiednio. Ze zmianą powództwa mamy do czynienia jednakże w przypadku zmiany :

a) żądania;

b) jego podstawy faktycznej;

c) żądania i podstawy faktycznej.

Zmiana żądania może być jakościowa (np. żądanie zapłaty odszkodowania zamiast wydania rzeczy) lub ilościowa (np. żądanie zapłaty większej kwoty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, jak również może polegać na wystąpieniu z nowym roszczeniem obok dotychczasowego, np. zgłoszenie roszczenia o zapłatę odsetek ustawowych) . Jeżeli natomiast powód ogranicza roszczenie - nie jest to zmiana sensu stricto , a dopuszczalność podlega ocenie według art. 203 kpc . Stosownie zaś do tego przepisu zapisu z § 1 pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. W doktrynie przyjmuje się ,że cofnięcie pozwu jest cofnięciem wniosku o udzielenie ochrony prawnej roszczeniu procesowemu. Jest wyrazem prawa powoda do dysponowania przedmiotem procesu oraz przejawem odwołalności czynności procesowych. Jeżeli pozew zostanie skutecznie cofnięty, to udzielenie ochrony prawnej przez wydanie wyroku stanie się bezprzedmiotowe i niedopuszczalne a sąd wyda postanowienie o umorzeniu postępowania . Cofnięcie pozwu jest zatem wyrazem rezygnacji z zamierzenia wyłuszczonego w treści pozwu i ewentualnego stanowiska wyrażonego w toku postępowania, poprzedzającego to cofnięcie. Skuteczne cofnięcie pozwu prowadzi do zniesienia - ze skutkiem ex tunc - dokonanych czynności (art. 203 § 2 zdanie pierwsze). Osiągnięcie tego celu wyprzedza zastosowanie przez sąd innych przepisów. Jeżeli powód cofa pozew ze skutkiem prawnym, sąd nie może odrzucić go z powodu istniejącej zawisłości sporu (wyrok SN z dnia 1 lutego 1966 r., I PR 463/65, OSNCP 1966, nr 11, poz. 115). Artykuł 203 § 1 kpc reguluje pozbawienie mocy i skuteczności prawnej tych czynności oraz określa czas właściwy dla cofnięcia pozwu. Nadto zawiera on rozbudowane postanowienia ze względu na stronę przeciwną oraz zmierzające do eliminacji stanu niepewności czy wręcz dowolności. Mianowicie, pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy. Cofnięcie to może być całkowite lub częściowe. Moment ten następuje po wywołaniu sprawy. Czynności związane z wywołaniem sprawy (ustaleniem obecności i tożsamości zgłaszających się podmiotów) stanowią wstęp do przystąpienia przez sąd do rozpatrywania sprawy (art. 210 kpc ) po stwierdzeniu braku przeszkód lub ich eliminacji (zob. J. Kopera, Rozpoczęcie rozprawy, Pal. 1959, nr 12, s. 42 i n.). Oświadczenie o cofnięciu pozwu może być złożone w piśmie procesowym , ale w ocenie Sądu Okręgowego nie musi . Cofnięcie pozwu jest bowiem czynnością procesową dla której przepis art. 203 kpc nie wymaga zachowania formy pisemnej .Ta czynność procesowa może być dokonana przez stronę zarówno w piśmie procesowym jak i na rozprawie ustanie do protokołu ( vide Kodeks postępowania cywilnego Tom I Komanetarz do art. 1 – 505 ze zn. 14 pod redakcją K Piaseckiego wydanie 4 Wydawnictwo C.H. Beck , Warszawa 2006 , teza 4 , str. 943 ) .

W przedmiotowym przypadku cofnięcie miało miejsce przed rozpoczęciem rozprawy i wdaniem się w spór .W tym miejscu należy także wskazać ,że wprawdzie w tezie do wyroku z dnia 16 kwietnia 2014 r. Sądu Apelacyjnego w Lublinie sygn.. akt I ACa 39 / 14 wskazano ,że postacią zmiany powództwa w rozumieniu art. 193 § 1 kpc jest również zmiana ilościowa żądania pozwu w tym zaś ograniczenie uprzednio wysuwanych żądań bądź poprzez ograniczenie wysokości dochodzonego roszczenia lub dochodzonych roszczeń bądź przez zrezygnowanie z jednego z nich jednakże stan faktyczny do którego donosił się przedmiotowy wyrok dotyczył ograniczenia żądania – zmiany żądania która była wynikiem przyjęcia przez z stronę powodową innej , nowej daty od której strona powodowa dochodziła odsetek niż ta data wskazana pierwotnie w pozwie . W niniejszym przypadku takie zmiany nie były przez stronę powodową dokonywane a dokonane ograniczenie żądania było wynikiem w ogóle rezygnacji z części żądania przez stronę powodową będącego między innymi wynikiem zaspokojenia tego żądania przez stronę przeciwną w toku postępowania . Przedmiotowa zmiana nie prowadziła też do żadnych zmian w zakresie dochodzenia należności w tym i ich wysokości za inne okresy niż pierwotnie oznaczone w pozwie .W doktrynie nadto powszechnie uzależnia się skuteczność dokonanego cofnięcia pozwu jako czynności procesowej, której dopuszczalność i skuteczność określają warunki przewidziane dla czynności procesowych w ogóle od jej dokonywane przez uprawnione podmioty, w trakcie toczącego się postępowania, w przewidzianym dla niego czasie i w zakresie odnoszącym się do tego postępowania. Skuteczność tej czynności procesowej nie jest w doktrynie uzależniana natomiast od formy w jakiej ona następuje . Co do formy w jakiej nastąpiło cofniecie pozwu strona pozwana na terminie rozprawy , na której ją zamknięto nie zgłaszała nadto żadnych zastrzeżeń czy też zarzutów procesowych.

Przedmiotem żądania pozwu było także roszczenie strony powodowej o zasądzenie odsetek od powyższej należności głównych , w tym skapitalizowanych odsetek . Stosownie do przepisu art. 359 § 1 kc odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy , gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy , z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu . Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona , należą się odsetki ustawowe ( art. 359 § 2 kc ) . Zgodnie natomiast z przepisem art. 481 § 1 kc jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego , wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia , chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie była następstwem okoliczności , za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi .Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona , należą się odsetki ustawowe ( art. 481 § 2 kc ) . Należy także wskazać , że dłużnik popada w opóźnienie, jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne nawet wtedy, gdy kwestionuje jego istnienie albo jego zasadność ( por. też wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 listopada 1995 r. , I ACr 592/95 , OSA 1996/10/48 ).

Przedmiotem żądania ze strony powodowej jak wskazano powyżej były również odsetki skapitalizowane oraz odsetki od tych odsetek . Stosownie natomiast do przepisu art. 482 § 1 kc od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.

Z kwoty pierwotnie dochodzonej pozwem do zapłaty pozostawała jedynie kwota skapitalizowanych przez stronę powodową odsetek , których wyliczenia ( w tym ich wysokości ) strona pozwana nie kwestionowała. Mając powyższe na względzie oraz przywołane powyżej przepisy Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda całą kwotę dochodzoną pozwem z tytułu skapitalizowanych odsetek , w niekwestionowanej przez tę stronę wysokości .

Stosownie do przepisu art. 98 § 1 kpc strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem lub radcą prawnym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego ( § 2 art. 98 kpc ) . Do niezbędnych zaś kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony ( § 3 art. 98 kpc ). Stosownie natomiast do przepisu art. 99 kpc stronom reprezentowanym przez radcę prawnego zwraca się natomiast koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata .

Zarówno w doktrynie jak i judykaturze powszechnie przyjmuje się ,że zasada odpowiedzialności za wynik procesu wyrażona w powyższym przepisie oznacza, że strona, która przegrała sprawę, jest obowiązana zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu. Co do zasady przegrywającym proces jest zatem powód, którego żądanie nie zostało uwzględnione lub pozwany, którego obrona okazała się nieskuteczna, bez względu na to, czy strona uległa co do istoty, czy też formalnie, np. przez odrzucenie pozwu, i bez względu na to, czy doszło do tego z winy strony przegrywającej (por. postanowienia Sądu Najwyższego : z dnia 10 listopada 2010 r., III PZ 5/10, LEX nr 686071, oraz z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 146/11, LEX nr 1147818). Za stronę przegrywającą sprawę uważa się również pozwanego, który w toku procesu spełnił dochodzone od niego świadczenie, czym zaspokoił roszczenie powoda wymagalne w chwili wytoczenia powództwa (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1984 r., IV CZ 196/84, LEX nr 8642). Także cofnięcie pozwu czy środka zaskarżenia traktowane jest jako przegranie sprawy z wyjątkiem sytuacji, gdy cofnięcie wywołane jest zaspokojeniem roszczenia (postanowienia Sądu Najwyższego : z dnia 8 lutego 2001 r., II UKN 14/01, OSNAPiUS 2002, nr 20, poz. 504; z dnia 9 czerwca 2000 r., I PKN 97/00, OSNAPiUS 2002, nr 1, poz. 4; z dnia 14 maja 1966 r., I PZ 30/66, LEX nr 5988; z dnia 27 sierpnia 1962 r., II CZ 103/62, OSNCP 1963, nr 7-8, poz. 171; z dnia 11 grudnia 2009 r., V CZ 58/09, LEX nr 551159; z dnia 7 marca 2013 r., IV CZ 8/13, LEX nr 1318484; z dnia 12 kwietnia 2012 r., II CZ 208/11, LEX nr 1214570; oraz uzasadnienia wyroków Sądu Najwyższego : z dnia 21 lutego 2002 r., I PKN 932/00, OSNP 2004, nr 4, poz. 63; z dnia 8 lutego 2012 r., V CZ 109/11, LEX nr 1147814).Mając powyższe na względzie za stronę przegrywającą w niniejszym przypadku należy zatem uznać stronę pozwaną .

Stosownie do przepisu art. 101 kpc zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. W ocenie Sądu Okręgowego z taką sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszym przypadku . Strona pozwana nie tylko ,że dała podstawę do wytoczenia przedmiotowego powództwa ponieważ nie zaspokoiła roszczeń strony powodowej niezwłocznie po wezwaniu do ich zapłaty , a dopiero po wytoczeniu powództwa i to nie w pełnym zakresie , ale również nie uznała powództwa .Powództwa natomiast nie tylko nie tylko w części w jakiej roszczenia strony powodowej nie zostały jeszcze zaspokojone ale w całości – strona pozwana bowiem wniosła o jego oddalenie w całości , a nie tylko w części zaspokojonej przez pozwanego .

Zgodnie natomiast z przepisem art. 102 kpc w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Sąd Okręgowy nie znalazł w niniejszym przypadku natomiast podstaw do zastosowania również tego przepisu .

Sąd Okręgowy pełnomocnikowi powoda przyznał koszty wynagrodzenia w wysokości stawki podstawowej jako stawki minimalnej wysokości tego wynagrodzenia. Rozpoznając kwestię kosztów, Sąd Okręgowy przy określeniu ich wysokości miał na uwadze treść § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349), który stanowi o tym, że sąd zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład jego pracy w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Zgodnie zaś z ust. 2 tego przepisu podstawę zasądzenia wymienionej opłaty stanowią stawki minimalne określone w rozporządzeniu, która w niniejszej sprawie wynosi 7 200 zł. Na koszty zasądzenie na rzecz strony powodowej składa się także opłata od pozwu oraz opłata skarbowa od udzielonego stronie powodowej pełnomocnictwa .

Mając powyższe na względzie orzeczono jak w sentencji wyroku

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Babiarz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Lublinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Sądu Okręgowego Sławomir Boratyński
Data wytworzenia informacji: