Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 92/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 10 grudnia 2019 r. w sprawie VII K 803/18

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

B. S.

Rozmowa pomiędzy oskarżonym a M. C. (1) dotycząca inkryminowanego zdarzenia przeprowadzona na przełomie grudnia 2019/stycznia 2020 r.

stenogram rozmowy sporządzony przez skarżącego

k 216 - 263,

k 316 odw.

pendrive z nagraniem rozmowy

k 213

wyjaśnienia oskarżonego

k 292 odw. - 293

zeznania M. C. (1)

k 293 odw. - 294, k 317

2.1.1.2.

B. S.

Za czerwiec 2014 r. M. C. (1) wystawił raport, w którym podał, że w dniu zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki ( 30 czerwca 2014 roku ) dokonał uruchomień na kwotę

( 62500 zł ).

Raport

k 214

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

stenogram rozmowy sporządzony przez skarżącego

Wskazane w punkcie 2.1.1.1 dowody zbieżnie wskazują na fakt spotkania oskarżonego z M. C. (1) na przełomie grudnia 2019/stycznia 2020 r. oraz treść odbytej pomiędzy nimi rozmowy.

pendrive z nagraniem rozmowy

wyjaśnienia oskarżonego

zeznania M. C. (1)

2.1.1.2

Raport

Wykaz stanowi dokument firmowy wystawiony przez M. C. (1).

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na treść wyroku w postaci art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 173 § 1 i 3 kpk art. 410 kpk, art. 424 § pkt 1 kpk poprzez oparcie wydanego orzeczenia na podstawie okazania świadkowi M. K. (1), które zostało przeprowadzone na rozprawie bez obecności osób przybranych i w stosunku do osoby siedzącej na lawie oskarżonych, co doprowadziło do wadliwych ustaleń sądu, jakoby w miejscu zamieszkania wymienionego świadka osobą dokonującą formalności był oskarżony.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z wymogami procedury karnej osobie przesłuchiwanej można okazać inną osobę, jej wizerunek lub rzecz celem ich rozpoznania (art. 173 § 1 kpk). Z czynności tej zostaje spisany protokół (art. 143 § 1 pkt 5 kpk). Protokół ten podpisują osoby biorące udział w czynności (art. 150 § 1 kpk). W wypadku okazywania osoby, osoba okazywana powinna znajdować się w grupie obejmującej łącznie co najmniej cztery osoby (art. 173 § 3). Przy okazywaniu osób wymagane jest, aby wszyscy okazywani byli podobnej postury, podobnie ubrani (gdy z przesłuchania wynika, jak ubrany był rozpoznawany).Okazanie świadkowi domniemanego sprawcy przestępstwa tylko wtedy ma stosowną wartość identyfikacyjną, gdy przebiega według określonych zasad, w tym zwłaszcza w warunkach wyłączających sugestię.

Wartość tego dowodu musi być zatem oceniona także pod kątem ewentualnej sugestii i jej wpływu na osobę dokonującą rozpoznania. Konieczność przeprowadzenia okazania może wynikać nie tylko z funkcji wykrywczych tej czynności, ale też weryfikacyjnych, które pozwalają na kontrolę prawidłowości dotychczasowych ustaleń postępowania (post. SN z 12.8.2005 r., IV KK 117/05, OSNKW 2006, Nr 3, poz. 25). Zaniechanie realizacji okazania procesowego oskarżonego pokrzywdzonej w postępowaniu przygotowawczym było sprzeczne z celami postępowania karnego wyrażonymi w art. 2 § 1 kpk, oraz dodatkowo w art. 297 § 1 kpk.

W dalszym toku sprawy pokrzywdzona M. K. (1) dokonała identyfikacji oskarżonego dopiero na sali rozpraw ( 8 maja 2019 roku, k 143 odw. – 144 ), gdzie siedział on na „ławie oskarżonych”, a jedyną osobą przybraną był jego obrońca, który posiadał strój urzędowy.

Należy podkreślić, iż przedmiotowy czyn został popełniony w dniu 30 czerwca 2014 roku, a pokrzywdzona podniosła, że „widziała go ( sprawcę ) bardzo krótko” ( k 143 odw. ).

Sąd I instancji uwzględnił to rozpoznanie jako wiarygodne na podstawie deklaracji pokrzywdzonej o pewności identyfikacji B. S., po kontakcie na sali rozpraw z oskarżonym oraz świadkiem M. C. (1) ( k 198 0dw. ).

Sąd odwoławczy nie podzielił wartości dowodowej tak dokonanej identyfikacji oskarżonego przez pokrzywdzoną. Miał przy tym na względzie, iż:

- do okazania nie doszło niezwłocznie po zdarzeniu. Rozpoznanie oskarżonego zostało dokonane po 5 latach, gdy te obie osoby nie kontaktowały się ze sobą i ślady pamięciowe M. K. (1) na skutek upływu czasu musiały jednak ulec osłabieniu;

- z rozmowy przeprowadzonej pomiędzy oskarżonym a M. C. (1) po wyroku wynika, iż świadek ten miał zapuszczoną w czasie postępowania sądowego brodę ( k 239 ) ( jak oskarżony ), co mogło pokrzywdzonej utrudniać identyfikację ( M. C. (1) w rozmowie nie kwestionował tej okoliczności );

- identyfikacja ta nie została dokonana w sposób wyłączający sugestię. Okazanie jedynego oskarżonego na sali rozpraw, wiąże się z potencjalnym faktem popełnienia przez tę osobę przestępstwa i niewątpliwie ma oddziaływanie sugestywne;

- sam sąd I instancji, podniósł, iż odrzucił wersję, jakoby osobą będącą w domu M. K. (2) w W. był M. C. (1), jednakże wymienił przy tym szereg dowodów podważających tę identyfikację: przytoczył, że świadek ten był wskazywany „przez oskarżonego jak i M. W. (1) oraz przez innych świadków” i to „on wg. wydruków komputerowych, sald pośredników, współpracowników sprzedających produkty finansowe rożnych banków miał otrzymać wynagrodzenie ( prowizję, marżę itd.) za umowę pożyczki gotówkowej nr (...)”. Miał więc na względzie dowody podważające identyfikację oskarżonego przez pokrzywdzoną, jednakże pomijając te wątpliwości w konsekwencji uznał, że M. C. (2) nie miał w tym czasie pełnomocnictw i uprawnień do podpisywania się na takiej umowie dla (...) Bank SA. Takie uprawnienia posiadał B. S. i na nim „spoczywał bezwzględny obowiązek sprawdzenia wiarygodności sprawdzenia m.in. wiarygodności złożonych podpisów przez wszystkie osoby wymienione na umowie w/w pożyczki. Skoro na 5 i 6 stronie umowy pożyczki gotówkowej widnieje zapis, iż B. S. potwierdza zgodność wszystkich powyższych danych z przedłożonymi dokumentami oraz złożenia w jego obecności podpisów przez pożyczkobiorcę (ców ) to wskazuje, że to on dokonał ich weryfikacji” ( 198 odw. – 199 ). Sąd I instancji w istocie nie przeanalizował wartości dowodowej identyfikacji oskarżonego dokonanej przez pokrzywdzoną w świetle zgromadzonych dowodów w postępowaniu rozpoznawczym, które już wtedy w sposób istotny podważały trafność tego rozpoznania, ale upatrywał odpowiedzialności karnej oskarżonego z brakiem sprawdzenia autentyczności podpisów stron na umowie pożyczki. Popadł tym samym w sprzeczność i przypisał oskarżonemu w tym drugim przypadku „niezachowanie ostrożności wymaganej w danych okolicznościach” ( art. 9 § 2 kk ), podczas gdy strona podmiotowa oszustwa ( art. 286 § 1 kk) wymaga zachowania zamiaru bezpośredniego kierunkowego, a więc działanie sprawcy musi być celowe, zmierzające do uzyskania bezprawnej korzyści majątkowej;

- wątpliwości co do dokonanej identyfikacji oskarżonego przez z pokrzywdzoną wprowadza treść rozmowy na temat inkryminowanego zdarzenia przeprowadzonej po wydaniu wyroku pomiędzy oskarżonym a M. C. (1), która będzie przedmiotem rozważań w innej części uzasadnienia.

Brak spełnienia wszystkich warunków, jakie powinny zostać zapewnione przy okazaniu, nie musi prowadzić do dyskwalifikacji wartości dowodowej depozycji osoby rozpoznającej, jednakże w tej sprawie twierdzenia M. K. (1) ocenione w konfrontacji z innymi dowodami zebranymi w sprawie i okolicznościami, w jakich doszło do rozpoznania – nasuwa istotne wątpliwości co do trafności identyfikacji oskarżonego przez pokrzywdzoną.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody zostaną podane w dalszej części uzasadnienia

3.2.

Naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na treść wyroku w postaci art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 413 § 2 pkt 1 kpk , art. 440 kpk poprzez przyjęcie , że oskarżony dokonał zarzucanego mu czynu w sytuacji, gdy opis czynu przypisanego nie zawiera znamienia „wprowadzenia w błąd” pokrzywdzonego, zaś przyjęty opis czynu dotyczy jedynie przedłożenia umowy podpisanej przez M. K. (2) zamiast M. K. (1).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Opis czynu przytaczany w wyroku powinien obejmować wszystkie elementy czynu mające znaczenie dla jego prawidłowej kwalifikacji, a to oznaczenie czasu i miejsca jego popełnienia oraz elementy zachowania sprawcy wypełniające ustawowe znamiona czynu zabronionego, a ewentualnie także istotne elementy konkretyzujące ten czyn. Opis czynu, o którym mowa w art. 413 § 2 pkt 1 kpk, może być dokonany jednak w języku ogólnym, a niekoniecznie w języku ściśle prawniczym; istotne jest tylko, aby odpowiadał pełnemu zespołowi znamion przewidzianych w przepisie określającym dany typ czynu zabronionego. Niekiedy w opisie czynu brak jest sformułowania wiernie przytaczającego określone znamię danego czynu, jednak analiza tego opisu prowadzi do wniosku, że chociaż wprost niewyrażone, wspomniane znamię w opisie jest zawarte (post. SN z 8.5.2018 r., II KK 29/18, Legalis).

Rzeczywiście przypisany oskarżonemu czyn nie zawiera sformułowania „wprowadzenia w błąd”, ale to znamię art. 286 § 1 kk zostało opisane w zarzucie we fragmencie: „przedłożenie w A. (...) umowy pożyczki … zawartej pomiędzy M. K. (2) a (...) Banku SA, na której to umowie w miejscu wskazanym jako podpis współmałżonka podpisał się własnoręcznie M. K. (2)”. Analiza tego opisu prowadzi do wniosku, że chociaż wprost nie wyrażone, wspomniane znamię w opisie jest zawarte. Nie pozostawia bowiem wątpliwości, iż składając sfałszowaną umowę pożyczki do pożyczkodawcy w celu jej wypłacenia przez bank kontrahentowi, na gruncie opisu zarzucanego oskarżonemu czynu – sprawca działał w celu wprowadzenia w błąd pokrzywdzonego.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Analiza dokonana przez sąd odwoławczy nie potwierdziła zasadności tego zarzutu.

3.3.

Naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na treść wyroku w postaci art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 424 § 1 kpk poprzez pominięcie wyjaśnień oskarżonego, który nie przyznał się do stawianego zarzutu z których wynika, że nie wiedział o sfałszowanym podpisie na umowie, a także pominięcie zeznań M. W., z których wynikało, że całość dokumentacji skompletował M. C..

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wyjaśnienia oskarżonego podlegają, jak każdy inny dowód, ocenie organu procesowego. Oskarżony przecież może bronić się nawet w drodze „kłamstwa”, działając jednak w granicach wyznaczonych przez prawo. B. S. nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. Obowiązkiem sądu w takiej sytuacji jest ustosunkowanie się do jego wersji, a decyzja co do jej wiarygodności powinna być oparta na rozważeniu konkretnych okoliczności danej sprawy. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych i niewiarygodności innych dowodów pozostaje pod ochroną art. 7 kpk wtedy, gdy jest poprzedzone ujawnieniem na rozprawie głównej całokształtu istotnych okoliczności sprawy (art. 410 kpk) w sposób podyktowany obowiązkiem dociekania prawdy (art. 2 § 2 kpk) i stanowi wyraz rozważenia (art. 7 kpk, art. 4 kpk), zgodnie z regułami poprawnego rozumowania, doświadczeniem życiowym i wskazaniami wiedzy, wszystkich ważkich okoliczności przemawiających na korzyść i niekorzyść osoby oskarżonej. Do naruszenia art. 410 kpk dojść może wówczas gdy sąd przeprowadzi dowody, a następnie dokona ustaleń faktycznych, które nie będą rezultatem analizy całokształtu materiału dowodowego i w tym zakresie zarzut obrońcy jest zasadny.

Sąd I instancji nie dał wiary oskarżonemu:

- na podstawie jego identyfikacji przez pokrzywdzoną;

- z drugiej strony niespójnie uznał , że M. C. (2) nie miał w tym czasie pełnomocnictw i uprawnień do podpisywania się na takiej umowie dla (...) Bank SA. Takie uprawnienia posiadał B. S. i na nim „spoczywał bezwzględny obowiązek sprawdzenia wiarygodności sprawdzenia m.in. wiarygodności złożonych podpisów przez wszystkie osoby wymienione na umowie w/w pożyczki. Skoro na 5 i 6 stronie umowy pożyczki gotówkowej widnieje zapis, iż B. S. potwierdza zgodność wszystkich powyższych danych z przełożonymi dokumentami oraz złożenia w jego obecności podpisów przez pożyczkobiorcę (ców ) to wskazuje, że to on dokonał ich weryfikacji” ( 198 odw. – 199 ).

Sąd I instancji w istocie nie zweryfikował dowodowo identyfikacji oskarżonego dokonanej przez pokrzywdzoną. Z drugiej strony upatrywał odpowiedzialności karnej oskarżonego w braku sprawdzenia autentyczności podpisów stron na umowie pożyczki. Popadł tym samym w sprzeczność i przypisał oskarżonemu „niezachowanie ostrożności wymaganej w danych okolicznościach” ( art. 9 § 2 kk ), podczas gdy strona podmiotowa oszustwa ( art. 286 § 1 kk) wymaga zachowania zamiaru bezpośredniego kierunkowego, a więc działanie sprawcy musi być celowe, zmierzające do uzyskania bezprawnej korzyści majątkowej.

W konsekwencji pominął analizę dowodów wskazujących, że świadek M. C. (1) był wskazywany jako osoba będąca w domu M. K. (2) w W. „przez oskarżonego jak i M. W. (1) oraz przez innych świadków” i to „on wg. wydruków komputerowych, sald pośredników, współpracowników sprzedających produkty finansowe rożnych banków miał otrzymać wynagrodzenie ( prowizję, marżę itd.) za umowę pożyczki gotówkowej nr (...)”.

Sąd odwoławczy dodatkowo przeprowadził w postępowaniu odwoławczym dowody z treści nagranej rozmowy pomiędzy oskarżony a M. C. (1) po wyroku w grudniu 2019 roku i uzupełniających - co do tego zajścia - zeznań M. C. (1).

W rozmowie tej ( potwierdzonej przez wymienionego świadka ) M. C. (1):

- nie zaprzeczał, iż to on sporządził umowę pożyczki i był wówczas u M. K. (2);

- nie neguje zarzutów oskarżonego odnośnie tego, że to on jest sprawcą tego czynu;

- nie neguje tez oskarżonego, że B. S. tej umowy nie sporządzał i nie miał świadomości jej sfałszowania;

- zadeklarował chęć spłaty grzywny za oskarżonego.

Ponadto składając zeznania przed sądem I instancji M. C. (1) podał, że wie tyle, że był jakiś problem z kredytem. Nie pamięta czego dotyczył problem. Miał wielu klientów. M. K. (2) nie kojarzy ( k 170 odw. – 171 ). Tymczasem z rozmowy tej wynika fakt unikania kontaktów z oskarżonym z uwagi na obawę jego reakcję ( k 222 ), kontaktował się z prawnikiem, który zakazał mu rozmawiać „ze wszystkimi” na temat tej sprawy ( k 228 ), adwokat nie wiedział, że jest grafologiczne stwierdzone fałszerstwo podpisu na umowie ( k 237 ), nie pamiętał jak miała na imię (...) ( 230 ) ( nie oświadczył, że jej nie zna ), odnosząc się do podrobienia podpisu klientki na umowie, stwierdza, że było to „bardziej niedopilnowanie” ( k 234 ), dopowiada, że został wprowadzony w błąd przez klienta ( k 237 ). Przebieg tej rozmowy i odpowiedzi M. C. (1) wskazują, iż miał większą wiedzę o inkryminowanym zdarzeniu, niż to wynika z jego zeznań przed sądem I instancji, co wywołuje wątpliwości co do jego szczerości.

Przed sądem odwoławczym M. C. (1) tłumacząc swoją postawę podczas tego spotkania podniósł, iż w rozmowie nie potwierdzał, ani nie zaprzeczał swojemu udziałowi w inkryminowanym zajściu. Chciał aby oskarżony jak najszybciej wygadał się i dał mu spokój. Starał się nie odzywać, ponieważ czuł, że może to być prowokacja ( k 293 odw. ). Nie zaprzeczał oskarżonemu, ponieważ uważał, ze może powiedzieć coś na swoją niekorzyść. Nie chciał podnosić emocji. Wyrażał zgodę, że zapłaci grzywnę, aby oskarżony się uspokoił i wyszedł. Nie wyrzucał oskarżonego, bo nie chciał obopólnej agresji i wszczęcia awantury

( k 317 ).

Zdaniem sądu odwoławczego zeznania M. C. (1) złożone w II instancji nie są logiczne. Rozmowa ta trwała przeszło dwie godziny. Uznając ją za prowokację mógł w każdej chwili wyprosić oskarżonego, zwłaszcza że ich kontakty już wcześniej się urwały. Świadek sprawiał wrażenie, iż w bezpośredniej obecności B. S. nie miał odwagi mu zaprzeczyć i to może świadczyć o tym, iż oskarżony wówczas nie przeinaczał faktów. Wątpliwe jest deklarowanie przez świadka taktyki rozmowy „na przeczekanie” w sytuacji stawiania mu przez rozmówcę poważnych zarzutów, co do których w przypadku ich bezpodstawności – najprostszą reakcją powinno być ich zanegowanie i wyproszenie B. S.. Oceniając dodatkowo wcześniejsze zeznania M. C. (1) w kontekście przeprowadzonej rozmowy, to jej fragmenty wskazują, że zeznania nie były wiarygodne, gdyż świadek w rozmowie co najmniej orientował się o jakie zdarzenie oskarżonemu chodzi.

Dodatkowo z przedstawionego przez skarżącego raportu wynika, iż M. C. (1) w dniu zawarcia umowy pożyczki wskazał na uruchomienie kwoty 62500 złotych, co odpowiada kwocie pożyczki udzielonej M. K. (2) i uprawdopodabnia pozyskanie właśnie przez niego tego klienta.

Ocena całokształtu dowodów ( w tym również dotyczące możliwości otrzymania przez świadka wynagrodzenia za przedmiotową umowę kredytu, a z drugiej strony braku prowizji dla z tego tytułu dla oskarżonego ) wskazuje, że dowody, na których oparł się sąd I instancji ( z pominięciem innych ) nie były wystarczające dla przypisania sprawstwa oskarżonemu.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody zostaną podane w dalszej części uzasadnienia

3.4.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku będący skutkiem wyżej wskazanych uchybień procesowych.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podkreślić należy, że udowodnienie zachodzi wówczas, gdy w świetle przeprowadzonych dowodów fakt przeciwny dowodzeniu jest niemożliwy lub wysoce nieprawdopodobny. Wymóg udowodnienia należy odnosić tylko do ustaleń niekorzystnych dla oskarżonego, ponieważ on sam korzysta z domniemania niewinności ( art. 5 § 1 kpk ), a nie dające się usunąć wątpliwości tłumaczy się na jego korzyść ( art. 5 § 2 kpk ). Najmniejsze wątpliwości powodują, iż dany fakt nie może być uznany za udowodniony, a więc nie stanowi ustalenia faktycznego, które może być podstawą rozstrzygnięcia. Organy procesowe w ramach swobodnej oceny dowodów są ustawowo zobligowane do ukształtowania przekonania dopiero na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów ocenianych według zasad prawidłowego rozumowania z pełnym wykorzystaniem dostępnej wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 7 kpk ). W toku prowadzonych czynności uprawnione organy mają jednak obowiązek wnikliwego zbadania i uwzględnienia wszystkich okoliczności zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego ( art. 4 kpk). Wyrok musi być wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności, a więc i tych które go podważają. Pominięcie istotnych dla sprawy okoliczności, mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie w kwestii winy, stanowi oczywistą obrazę przepisu art. 410 kpk.

Uważna lektura motywów zaskarżonego wyroku w konfrontacji ze zgromadzonym materiałem dowodowym prowadzi do wniosku, iż dokonane w tej sprawie ustalenia faktyczne oparte zostały na wybiórczej i jednostronnej ocenie dowodów. Ocenę dowodów dokonanych przez sąd I instancji należało uznać za powierzchowną i mało wnikliwą. Celem procesu karnego jest nie tylko dążenie do wykrycia i pociągnięcia do odpowiedzialności karnej sprawcy przestępstwa, ale również troska o to, aby osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności. O skuteczności zarzutów odwoławczych decyduje to, że wykazane wyżej uchybienia w zakresie przestrzegania dyrektyw wynikających z treści art. 7 kpk i art. 410 kpk, są rzeczywiście poważne, a ich wpływ na treść orzeczenia kwestionowanego w analizowanym zakresie - zdaniem sądu odwoławczego jest znaczący.

Nawet zakładając trafność rozumowania sądu I instancji, iż oskarżony miał warunki do dokonania przedmiotowego oszustwa, to wersję zaprezentowaną przez sąd merytoryczny można uznać tylko za jedną z możliwych ( i to mniej prawdopodobną ), lecz nie wyłączającą innych ( np. tej, że umowa kredytu była sporządzana i sfałszowana przez inną osobę, a oskarżony przekazując ją do kredytodawcy o tym nie wiedział ). Nawet zatem przyjmując istnienie poszlak ustalonych przez sąd I instancji nie można jeszcze stwierdzić, iż wykluczone zostały inne wersje tego zajścia, tym bardziej, iż nie były one badane w toku postępowania przygotowawczego, a przez pryzmat dowodów postępowania sądowego wydają się o wiele bardziej prawdopodobne Dla stwierdzenia winy B. S. koniecznym było jej udowodnienie na podstawie ustaleń pewnych i stanowczych, a nie tylko prawdopodobnych, niezależnie od tego, jak ten stopień prawdopodobieństwa się kształtuje.

Wydanie wyroku uniewinniającego pozostaje pod ochroną art. 7 kpk nie tylko wtedy, gdy wykazano niewinność oskarżonego, ale i wówczas, gdy nie udowodniono, że jest on winny popełnienia zarzucanego mu czynu. Przy czym w tym drugim wypadku wystarczy, że twierdzenia oskarżonego, negującego tezy aktu oskarżenia, nie zostaną skutecznie obalone ( por. postanowienie SN z dnia 18 grudnia 2008 roku, V KK 267/08, Biul. PK 2009/ 2/ 66 ). Reasumując: postępowanie nie udowodniło sprawstwa oskarżonego z czyn z art. 286 § 1 kk. Zebrane dowody ( zwłaszcza wyjaśnienie oskarżonego i zeznania M. C. (1) ) nie dają również podstaw do przyjęcia współsprawstwa, albo pomocnictwa oskarżonego do oszustwa, gdyż:

- warunkiem odpowiedzialności za współsprawstwo jest wykazanie, że współdziałających łączyło porozumie­nie obejmujące wspólne wykonanie czynu zabronionego zgodnie z przyjętym podziałem ról, a każdy z uczestników porozumienia obejmował świadomością całość znamion określonego czynu zabronionego. Współdziałający muszą mieć świadomość wykonania czynu zabronionego, a zatem przynajmniej wiedzieć o sobie i zdawać sobie sprawę, że podejmowana czynność składa się na realizację wspólnie wykonywanej całości przedsięwzięcia. Tymczasem wskazane osoby negują jakiekolwiek porozumienie oraz wspólne uczestniczenie w przestępczym przedsięwzięciu;

- pomocnictwem jest ułatwienie popełnienia czynu zabronionego innej osobie, pomocnik musi mieć więc wyobrażenie konkretnego czynu zabronionego, który ma być popełniony przez sprawcę głównego. W przypadku działania sprawcy głównego, dowody osobowe nie wskazują, że oskarżony miał wyobrażenie i świadomość, że uczestniczy w czynie popełnianym przez sprawcę głównego i co najmniej godził się swoimi działaniami na jego ułatwienie.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Według zasad obowiązującej procedury karnej w , to nie oskarżony musi udowodnić swoją niewinność, lecz oskarżyciel ma udowodnić winę oskarżonego (art. 5 § 1 kpk); przy czym udowodnić, to znaczy wykazać ją w sposób nie budzący wątpliwości wiarygodnymi dowodami. Istota domniemania niewinności sprowadza się do tego, że oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina nie zostanie mu udowodniona, przy czym związana ściśle z domniemaniem niewinności zasada in dubio pro reo (art. 5 § 2 kpk ), nakazuje rozstrzygnąć nie dające się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego. Oznacza to, że udowodnienie winy oskarżonemu musi być całkowite, pewne, wolne od wątpliwości, czego nie można powiedzieć o przedmiotowej sprawie. Zdaniem sądu odwoławczego przedstawiona powyżej ocena dowodów i wyciągnięte z niej wnioski mają taką wymowę, że uwzględniona w zaskarżonym wyroku wersja zdarzenia – nie może być uznana za jedyną możliwą, a oskarżonemu nie udowodniono popełnienia przypisanego mu czynu. Dlatego po uzupełnieniu postępowania dowodowego sąd, odwoławczy wydal orzeczenie reformatoryjne, nie dostrzegając potrzeby i podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wina

Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok i uniewinnił oskarżonego od przypisanego mu czynu.

Zwięźle o powodach zmiany

Sformułowana w art. 2 § 2 kpk zasada prawdy materialnej wprowadza wprawdzie w procesie karnym wymóg opierania wszelkich rozstrzygnięć na zgodnych z prawdą ustaleniach faktycznych, rozumie się jednak przez nie ustalenia udowodnione, a więc takie, gdy w świetle przeprowadzonych dowodów fakt przeciwny dowodzeniu jest niemożliwy lub wysoce nieprawdopodobny. Wyrażona w art. 5 § 2 kpk reguła in dubio pro reo nie nakłada na sąd obowiązku przyjęcia wersji najkorzystniejszej dla oskarżonego, lecz zakaz czynienia niekorzystnych domniemań w sytuacji, gdy stan dowodów przeprowadzonych w sposób zgodny z obowiązującymi procedurami dowodowymi nie pozwala na ustalenia faktów (por. wyr. SA w Łodzi z 3.10.2006 r., II AKa 95/06, OSProk. i Pr. 2007, Nr 7–8, s. 41; post. SN z 19.10.2006 r., II KK 80/06, Legalis). Zatem, jeżeli istnieją wykluczające się wersje, to nie można przez to wysuwać domniemań świadczących o winie oskarżonego. W takiej sytuacji uznać należy, że nie istnieją dostateczne dowody na obalenie domniemania niewinności, a więc należy uniewinnić oskarżonego.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

W świetle dyspozycji art. 632 pkt 2 kpk w razie uniewinnienia oskarżonego koszty procesu w sprawie ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana