Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. S. (1) wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego małżeńskiego byłych małżonków M. S. (1) i M. G. (1). Wskazał, że małżeństwo – zawarte w dniu 23.08.1997 r. - zostało rozwiązane przez rozwód prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w S. z dnia 30.07.2012 r. M. S. (1) wniósł o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w S., przy ul. (...), o powierzchni 49 m ² oraz wskazane we wniosku rzeczy ruchome.

Wnioskodawca wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego przez przyznanie składników wymienionych w pkt I i II uczestniczce postępowania, ze spłatą na rzecz wnioskodawcy oraz orzeczenie o kosztach postępowania.

Uczestniczka M. G. (1) w odpowiedzi na wniosek o podział majątku wspólnego wskazała, że wartość majątku wspólnego wynosi maksymalnie 166.320,- zł.

W roku postępowania strony modyfikowały swe stanowiska odnośnie składu i wartości majątku wspólnego, a także zgłaszanych wniosków o rozliczenie nakładów i wydatków. Ostatecznie precyzując swe stanowiska/k. 765 i 822 tom IV akt/, wnioskodawca i uczestniczka zgodnie wnieśli o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą:

I.  spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w S., przy ul. (...), pozostającego w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S., dla którego nie jest urządzona księga wieczysta o wartości 165.000,- zł, /k. 4 akt i k 765/,

II.  rzeczy ruchome:

1.  meble z płyty o wartości 300,- zł

2.  rogówka z fotelem i pufami o wartości 200,- zł

3.  rolety okienne o wartości 50,- zł

4.  szafa o wartości 100,- zł

5.  rolety na oknie w małym pokoju o wartości 50,- zł

6.  wersalka o wartości 100,- zł

7.  telewizor marki P. (...) cale o wartości 500,- zł

8.  środki zgromadzone w Otwartych Funduszach Emerytalnych oraz zaewidencjonowane na subkontach przez ZUS.

Po sprecyzowaniu powyższych stanowisk, spornym pozostało, czy w skład majątku wspólnego wchodzi pralka A., bowiem wnioskodawca twierdził, że rzecz ta wchodzi w skład wspólnego, a uczestniczka postępowania sprzeciwiała się temu twierdząc, iż nie należy do majątku wspólnego, przyznając jednocześnie, że jej wartość wynosi 400,- zł.

Uczestniczka postępowania żądała z kolei ustalenia, że w skład majątku wspólnego wchodzi telewizor P. 23 cale, któremu to ustaleniu sprzeciwił się wnioskodawca, przyznając, że jego wartość to 400,- zł.

W piśmie z dnia 24.09.2014 r. (k.795-798) wnioskodawca sprecyzował ostatecznie wnioski w roku sprawy o podział majątku żądając:

I.  rozliczenia wydatków z majątku osobistego na majątek wspólny w łącznej kwocie 60.200,- zł, w tym:

-

41.000,- zł na zakup mieszkania na ul. (...) w S., w tym kwoty 9.000,- zł uzyskanej z tytułu likwidacji książeczek mieszkaniowych należących do wnioskodawcy i jego brata G. S.,

-

kwoty 19.200 zł z tytułu darowizn otrzymanych do majątku odrębnego wnioskodawcy od jego rodziców w kwotach po 9.600,- zł od każdego z rodziców;

II.  rozliczenia kwoty 13.117,50 zł (na rzecz wnioskodawcy 50% tj. kwotę 6.558,75 zł) z tytułu uzyskanych przez uczestniczkę postępowania w czasie trwania małżeństwa dochodów z nieujawnionych źródeł;

III.  rozliczenia kwoty 68.278,36 zł (na rzecz wnioskodawcy 50% tj. kwotę 34.139,18 zł) z tytułu wydatków dokonanych wyłącznie na potrzeby własne uczestniczki postępowania bez wiedzy wnioskodawcy;

IV.  rozliczenia kwoty 2.945,16 zł (żądanie zasądzenia tej kwoty wnioskodawca zgłosił w sprawie I C 2044/14, którą postanowieniem z 03.11.2014r. przekazano do rozpoznania w sprawie o podział majątku) – tytułem wydatków za mieszkanie w okresie od 16.09.2012r. do 18.09.2014r. Wnioskodawca wskazał /k. 851 akt/, że kwota ta dotyczy uiszczonych opłat za energię elektryczną, media i czynsz i została wyliczona w taki sposób, że należności zapłacone w ciągu 24 miesięcy zostały podzielone na 4 członków rodziny, bowiem powód uiszczał połowę rachunków w sytuacji, gdy powinien uiszczać jedynie ¼.

Uczestniczka M. G. (1) żądała oddalenia powyższych wniosków, wskazując m.in. na zawarcie umowy rozszerzającej wspólność ustawową po zawarciu małżeństwa, kwestionując fakt dokonania darowizn przez rodziców wnioskodawcy oraz uzyskiwanie dochodów z nieujawnionych źródeł. Sprzeciwiła się również ustaleniu, że wnioskodawca powinien ponosić jedynie ¼ część kosztów utrzymania wspólnego mieszkania.

Ostatecznie precyzując swoje wnioski o rozliczenia w sprawie, uczestniczka wniosła o:

-

rozliczenie kwoty 2.000,- zł uzyskanej przez wnioskodawcę ze sprzedaży auta F. (...) i zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki postępowania 1.000,- zł z tego tytułu;

-

rozliczenie kwoty 39.204,51 zł, (na którą składała się kwota 14.710,90 zł z tytułu dokonania przedterminowych wypłat w Banku w latach 2010-2012 i zużycia bezprawnie tych środków oraz kwota 24.493,61 zł z tytułu wykupu akcji i obligacji) i zasądzenie 19.602,- zł tj. połowy tej kwoty od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki postępowania.

Wnioskodawca M. S. (1) żądał oddalenia tych wniosków, zarzucając m.in., że środki powyższe przeznaczono na potrzeby wspólne rodziny oraz potrzeby wnioskodawcy.

Każda ze stron ostatecznie wnosiła o przyznanie na swoją rzecz własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, podziału środków zgromadzonych w OFE i na subkontach ZUS po połowie. Uczestniczka żądała przyznania ruchomości wnioskodawcy z rozliczeniem połowy wartości, za wyjątkiem telewizora P. /k. 766/. Wnioskodawca żądał z kolei przyznania wszystkich niespornych ruchomości uczestniczce, ze spłatą połowy ich wartości na rzecz wnioskodawcy /k. 796/.

Postanowieniem wydanym na rozprawie dnia 23.12.2014r. Sąd – działając na podstawie art. 510 § 2 kpc – wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania Miasto S.. Uczestnik nie zajął merytorycznego stanowiska w sprawie.

­Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. S. (1) i jego brat G. S. posiadali książeczki mieszkaniowe w Spółdzielni (...) w S.. W roku 1997r. G. S. podarował wnioskodawcy prawa do swojej książeczki mieszkaniowej, który zlikwidował obie książeczki, uzyskując premię gwarancyjną w łącznej kwocie 9.000,- zł. Środki te zostały przez M. S. (1) przeznaczone na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 22.08.1997 r. M. S. (1) nabył - będąc kawalerem - spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S., położonego w S., przy ul. (...), za cenę 41.000,- zł.

dowód : umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego z dnia 22.08. (...)., Repertorium A numer (...) /k. 63-65 akt, k.1-2 akt lokalowych/, zaświadczenie ze Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. o nabyciu mieszkania /k.4 akt lokalowych/, pismo z dnia 20.09.2014 r. /k.797/, zeznania świadka G. S. i świadka J. S. /k.116- 117 akt/.

M. G. (1) i M. S. (1) zawarli związek małżeński dnia 23.08.1997 roku w G.. Strony mają wspólne dzieci: syna O. w wieku 14 lat i syna N. w wieku 17 lat (bezsporne), nadto:

dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa, wydany przez Urząd (...) G. /k. 4 akt I RC 215/11 Sądu Okręgowego w S./.

W trakcie trwania małżeństwa wnioskodawca i uczestniczka zawarli małżeńską umowę majątkową rozszerzającą wspólność ustawową, w formie aktu notarialnego z dnia 13.11.1997 r. Na mocy tej umowy M. S. (1) i M. S. (2) rozszerzyli małżeńską majątkową wspólność ustawową w ich majątku małżeńskim i postanowili, że rozszerzoną wspólnością majątkową objęte będą również spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mieszkalnych uzyskane przez któregokolwiek z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego. Umowa ta obejmowała własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...), oznaczone numerem 44 (czterdzieści cztery), położone w budynku nr (...) (osiem) przy ul. (...) w S., nabyte przez M. S. (1) przed zawarciem związku małżeńskiego.

Poza w/w małżonkowie nie zawierali innych umów małżeńskich, nie wprowadzono rozdzielności majątkowej (bezsporne), nadto:

dowód : małżeńska umowa majątkowa rozszerzająca wspólność ustawową w formie aktu notarialnego z dnia 13.11.1997r., Repertorium A numer (...) /k. 22 akt/.

Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 30.03.2001 r. M. S. (1) i M. S. (2) sprzedali M. P. przysługujące im na podstawie umowy sprzedaży z dnia 22 sierpnia 1997 r. i małżeńskiej umowy majątkowej rozszerzającej wspólność ustawową z dnia 13 listopada 1997r. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S., położonego w S., przy ul. (...), za cenę 47.000,- zł.

dowód : umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego z dnia 30.03.2001r., Repertorium A numer (...) /k. 32-34 akt/, rezygnacja z członkowska i scedowanie udziałów na M. P. /k.5,6 akt lokalowych/, określenie wysokości wkładu budowlanego mieszkania /k.7 akt lokalowych/, karta obiegowa członka spółdzielni (...) /k.8 akt lokalowych/.

W dniu 10.05.2001r. pomiędzy M. S. (1) oraz jego rodzicami: J. S. i S. S. (1), zostały zawarte w formie pisemnej dwie umowy darowizny, w których treści wskazano, że przedmiotem darowizny jest gotówka w kwocie po 9.600,- zł, przekazana synowi M. S. (1) na zakup mieszkania zlokalizowanego przy ul. (...) w S.. Rodzice wnioskodawcy wiedzieli, że pieniądze mają być przeznaczone na wspólne mieszkanie, które zostanie kupione do majątku wspólnego. Nie przewidywali, że małżeństwo zakończy się rozwodem.

dowód: umowa darowizny z dnia 10.05.2001 r. między S. S. (1), a M. S. (1) /k.719 akt/, umowa darowizny z dnia 10.05.2001 r. między J. S., a M. S. (1) /k.719/, zeznania świadka J. S. /k.117 akt/.

Przeprowadzone badania umów darowizny nie wykazały, aby widniejące na nich zapisy odręczne miały właściwości zapisów świeżych, tzn. aby powstały w okresie krótszym od dwóch lat przed datą badania, mającego miejsce w kwietniu 2013r., przy czym dokładnej daty naniesienia zapisów nie można określić.

dowód: pisemna opinia Centrum (...) sp. z o.o. w W.. /k. 707-718/ akt.

M. G. (2), zatrudnionej w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S., została udzielona z Zakładowego Funduszu (...) na podstawie umowy z dnia 06.06.2001 r. pożyczka na zakup mieszkania w kwocie 11.000,- zł.

dowód : zaświadczenie z dnia 22.01.2013 r. potwierdzające udzielenie pożyczki mieszkaniowej z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych /k.38 akt/, zeznania świadka A. G. /k.117-118 akt/, zeznania świadka M. N. /k.118 akt/.

Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 15.05.2001r. małżonkowie M. S. (2) i M. S. (1) nabyli do majątku wspólnego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S., położonego w S., przy ul. (...), za cenę 63.000,- zł. Na kupno tego mieszkania przeznaczyli środki ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S., położonego w S., przy ul. (...).

dowód : umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego z dnia 15.05.2001r., Repertorium A numer (...) /k. 15-16, 35-37 akt, k.2-3 akt lokalowych/, zaświadczenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. /k.4 akt/, wniosek do Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. z dnia 07.05.2001 r. o przyjęcie w poczet członków Spółdzielni w związku z kupnem mieszkania, przy ul. (...) /k.1 akt lokalowych/, deklaracja M. S. (1) przystąpienia do Spółdzielni i uchwała Zarządu z dnia 18.05.2001 r. o przyjęcie w poczet członków Spółdzielni /k.4 akt lokalowych/, zeznania M. S. (1) /k.850v/, zeznania M. G. (1) /k.852/.

Wyrokiem z dnia 30 lipca 2012 roku wydanym w sprawie I RC 215/11, Sąd Okręgowy w S. rozwiązał przez rozwód związek małżeński M. S. (1) z M. S. (2) orzekając, że winę za rozkład pożycia ponoszą obie strony. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi: N. S. ur. (...) w S. i O. S. ur. (...) powierzono M. S. (2), ograniczając władzę rodzicielską M. S. (1) do współdecydowania w istotnych sprawach dzieci. Kosztami utrzymania i wychowania małoletnich dzieci stron obciążono oboje rodziców i utrzymano w mocy obowiązek alimentacyjny M. S. (1) w wysokości 900,- zł ustalony ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w S. z dnia 30.11.2010 r., sygn. akt III RC 928/10. W wyroku ustalono także sposób korzystania z mieszkania położonego w S. przy ul. (...) przez przyznanie M. S. (2) dużego pokoju, a M. S. (1) małego pokoju ze wspólnym użytkowaniem łazienki, kuchni i przedpokoju. Wyrok uprawomocnił się dnia 21.08.2012r.

dowód : wyrok Sądu Okręgowego w S. z dnia 30.07.2012r. w sprawie I RC 215/09 /k. 168-168v, 171 akt I RC 215/11 Sądu Okręgowego w S., k. 5-5v akt/.

Po orzeczeniu rozwodu M. S. (2) powróciła do nazwiska (...) (bezsporne).

W skład majątku wspólnego małżeńskiego wnioskodawcy i uczestniczki wchodzą następujące prawa i rzeczy, nabyte w czasie trwania związku małżeńskiego:

I.  spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w S., przy ul. (...), pozostającego w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S., dla którego nie jest urządzona księga wieczysta o wartości 165.000,- zł.

II.  rzeczy ruchome:

1.  meble z płyty o wartości 300,- zł

2.  rogówka z fotelem i pufami o wartości 200,- zł

3.  rolety okienne o wartości 50,- zł

4.  szafa o wartości 100,- zł

5.  rolety na oknie w małym pokoju o wartości 50,- zł

6.  wersalka o wartości 100,- zł

7.  telewizor marki P. (...) cale o wartości 500,- zł. (bezsporne).

G. F. była sąsiadką wnioskodawcy i uczestniczki. W dniu 20.07.2011r. zakupiła pralkę automatyczną marki A. o wartości 899,- zł, którą przed uprawomocnieniem się wyroku rozwodowego stron sprzedała M. S. (2), przy czym należność za pralkę uczestniczka spłacała w ratach.

dowód : zeznania świadka G. F. /k. 426 akt/, faktura z dnia 20.07.2011 r. za pralkę A. /k.77 akt/, zeznania M. S. (1) /k.850v akt/, zeznania M. G. (1) /k. 852 akt/.

Wartość pralki marki A. wynosi obecnie 400,- zł ( bezsporne).

W czasie trwania małżeństwa zarówno wnioskodawca, jak i uczestniczka zgromadzili środki finansowe w otwartych funduszach emerytalnych.

Stan środków należących do M. S. (1) zgromadzonych w (...) OFE w W. (przekształconego następnie w N. – N. OFE w W.) wynosił na dzień 21.08.2012r. 1 306, (...) jednostek rozrachunkowych. Po nowelizacji przepisów dotyczących OFE, dnia 03.02.2014r. nastąpiło zmniejszenie liczby jednostek zgromadzonych na rachunku o 51,5% z tytułu przekazania takiej części kapitału do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Po odjęciu 51,5% z kapitału zgromadzonego do 21.08.2012r. na rachunku wnioskodawcy w OFE pozostało 633,626 jednostek rozrachunkowych o aktualnej wartości jednostki rozrachunkowej 39,16 zł.

Stan środków należących do M. G. (1), zgromadzonych w A. Polska OFE w W. wynosił na dzień 20.08.2012r. 889, (...) jednostek rozrachunkowych. Po nowelizacji przepisów dotyczących OFE, dnia 03.02.2014r. nastąpiło zmniejszenie liczby jednostek zgromadzonych na rachunku o 51,5% z tytułu przekazania takiej części kapitału do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Po odjęciu 51,5%, z kapitału zgromadzonego do 20.08.2012r. na rachunku uczestniczki w OFE, pozostało 431, (...) jednostek rozrachunkowych (889, (...) pomniejszone o 51,5%), o aktualnej wartości jednostki rozrachunkowej 36,09 zł.

Środki finansowe zgromadzone na subkontach ubezpieczonych w OFE z uwzględnieniem kwot wynikających z umorzonych przez OFE jednostek rozrachunkowych przekazanych na rzecz ZUS-u wynoszą:

-

w przypadku M. S. (1) – 24.812,79 zł,

-

w przypadku M. G. (1) – 15.564,71 zł.

dowód : pismo z dnia 23.10.2013 r. (...) Otwartego Funduszu Emerytalnego z siedzibą w W. /k.411 akt/; pismo z dnia 06.11.2013 r. (...) Otwartego Funduszu Emerytalnego z siedzibą w W. /k.418 akt/; modyfikacja danych osób uprawnionych do otrzymania środków zgromadzonych na rachunku w razie zgonu członka (...) OFE z dnia 14.04.2011 r. /k.459/, pismo z dnia 28.05.2015 r. (...) Otwartego Funduszu Emerytalnego z siedzibą w W. /k.906 akt/; pismo z dnia 25.08.2015 r. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. /k.940-943 akt/; pismo z dnia 28.05.2015 r. (...) Otwartego Funduszu Emerytalnego z siedzibą w W. /k.946 akt/.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. poinformował pismem z dnia 14.05.2015 r., że wysokość środków finansowych zgromadzonych na subkontach ubezpieczonych z uwzględnieniem kwot wynikających z umorzonych przez OFE jednostek rozrachunkowych (51,5%) przekazanych do ZUS, na dzień 21.08.2012 r. wynosiła:

-

dla M. S. (1) – 27.837,64 zł,

-

dla M. G. (1) -19.247,53 zł.

-

dowód : pismo Zakładu (...)Oddział w S. z dnia 14.05.2015r. /k.887 akt/.

W czasie trwania związku małżeńskiego M. i M. małżonkowie S. nabyli samochód osobowy F. (...), który został sprzedany przez wnioskodawcę w styczniu 2012r. za kwotę 2.000,- zł. Na dzień uprawomocnienia się wyroku rozwodowego ma rachunkach bankowych stron nie było środków finansowych (bezsporne), nadto:

dowód: zeznania wnioskodawcy i uczestniczki /k. 850v, 852v).

W czasie trwania małżeństwa M. S. (2) obecnie G. wydatkowała środki na wyżywienie rodziny, a M. S. (1) uiszczał opłaty mieszkaniowe. M. G. (1) pożyczała od M. M. (2), G. F. i innych osób pieniądze na wyżywienie rodziny, obozy i wycieczki na dzieci. Nie była osobą rozrzutną. Kupowała używane rzeczy do ubrania. (...) i inne rzeczy do domu kupowała na raty, bo nie stać ją było na jednorazową zapłatę gotówką. Od października 2010 r. małżonkowie ustalili, że wszelkie opłaty (mieszkanie, energię, kablówkę) płacą po połowie.

dowód : zeznania świadka M. M. (2) /k.423-425 akt/, zeznania świadka G. F. /k.425-426 akt/, zeznania M. G. (1) /k.852-853v/, operacje bankowe na rachunku M. G. (1) /k.373, 376, 377-381/.

M. S. (1) i M. G. (1) mieszkają w lokalu położonym w S. przy ul. (...), korzystając z lokalu w taki sposób, jaki został orzeczony w wyroku rozwodowym z dnia 30.07.2012 roku i po połowie ponoszą opłaty za lokal mieszkalny.

M. S. (1) uiszczał opłaty za lokal mieszkalny, jako zlecenie stałe, najpierw w kwocie 225,00 zł, a potem w kwocie 200,00 zł. Opłata za lokal mieszkalny w S., przy ul. (...) wynosiła 396,91 zł. Składały się na nią: koszty eksploatacji, pożytki z nieruchomości wspólnej, pożytki z własnej działalności spółdzielni, fundusz remontowy, podatek od nieruchomości, C.O. opłata zmienna, opłata stała za ciepło, podgrzanie wody, odprowadzanie ścieków, legalizacja wodomierzy, gaz zbiorczy, odbiór odpadów segregowanych, działalność społeczna, oświatowa i kulturalna. Regulował także opłaty za energię elektryczną w kwocie 93,95 zł.

Dowód : zlecenia stałe z konta bankowego M. S. (1) z dnia 16.09.2012 r. i z dnia 10.09.2014 r. /k.9, 5 akt I C 2044/14/, opłaty za lokal mieszkalny z dnia 03.03.2014r. - od dnia 01.03.2014 r. /k.6 akt I C 2044/14/, faktura za energię elektryczną z dnia 02.09.2014 r. na kwotę 93,95 zł /k.8/, przelew za energię elektryczną z dnia 08.09.2014r. /k.7 akt I C 2044/14/.

M. S. (1) zarabia średnio 2.500,- zł netto miesięcznie. Płaci alimenty na dzieci w kwocie 900,- zł. Opłaca mieszkanie w kwocie 200,- zł miesięcznie, za prąd płaci połowę w kwocie 45-50,- zł. Była żona wpłaca na jego konto połowę rachunku za energię i za telewizję, a osobno płaci za czynsz. Nie mają z tytułu tych płatności żadnych zadłużeń. Nie ma prawa do innego lokalu mieszkalnego. Ma poważne problemy z poruszaniem się, jeśli chodzi o kolana. Jest chory na cukrzycę i ma problemy z okiem.

dowód : zeznania M. S. (1) /k. 850-851v, k.954-955 akt/, skierowania do poradni specjalistycznej z dnia 07.10.2014 r. i 24.02.2015 r. /k. 872 ,874 akt/, zlecenie na zabiegi ze stycznia 2015 r. /k. 873 akt/, zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wydane dla potrzeb zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności i orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 11.07.2014 r. /k.875, 876-876v akt/, faktury za leki z dnia 09.01.2015 r., 05.01.2015 r, 24.11.2014 r., 25.11.2014 r. /k.877, 878, 879, 881 akt/, faktura za konsultację okulistyczną z dnia 25.11.2014 r. /k.880 akt/.

M. G. (1) zarabiała średnio 2.300,- zł netto miesięcznie. Otrzymuje alimenty na dzieci w kwocie 900,- zł. Na bieżące utrzymanie łącznie z opłatami wydaje około 3.000,- zł miesięcznie. Nie ma prawa do innego mieszkania. Ustaliła w bankach, że posiada zdolność kredytową w zakresie środków potrzebnych na ewentualną spłatę udziału w majątku wspólnym byłemu mężowi. (...) stron pozostają w konflikcie z wnioskodawcą M. S. (1).

dowód : zeznania M. G. (1) /k. 852-853v, k.955 akt/, wydruk z konta (...) Spółki Akcyjnej w W. pobory za 07.2012 r. /k.76 akt/.

M. S. (1) w czasie trwania małżeństwa wydatkował środki finansowe na potrzeby wspólne stron i ich małoletnich dzieci.

W trakcie trwania małżeństwa stron ojciec M. S. (1) i G. S. doznał wylewu i potrzebował środków finansowych na rehabilitację. G. S. (brat wnioskodawcy) pracował w Irlandii. Przelał na konto M. S. (1) kwotę 3.200,- euro z przeznaczeniem na leczenie ojca. M. S. (1) przelał kwotę 9.500,- zł na rachunek ojca S. N. część z tych pieniędzy została wykorzystana na rehabilitację ojca, a pozostała część - na prośbę G. S. - wykorzystana została na zakup akcji T.. Akcje te później zostały sprzedane z zyskiem, a pieniądze ze sprzedaży zwrócone G. S.. M. S. (1) zwrócił też G. S. udzieloną pożyczkę na remont i komunię syna.

dowód : zeznania świadka I. W. /k. 655 akt/, operacje na koncie M. S. (1) w zakresie opłat za energię elektryczną, telefon, mieszkanie /k.27-35 akt III RC 928/10/, opłaty za kablówkę /k.35-36 akt III RC 928/10/, polisa ubezpieczeniowa na OC z dni 16.09.2010 r. /k.37 akt III RC 928/10/, paragony z zakupu paliwa – październik -listopad 2010 r. /k. 38-39 akt III RC 928/10/, doładowanie telefonu O. przez ojca /k.38 akt III RC 928/10/, faktura z dnia 18.11.2010 r. za rękawice bramkarskie /k.akt III RC 928/10 /, paragony za zakup butów, kurtki, czapki, bluzy /k.41-42 akt III RC 928/10/, polecenie wypłaty 3.200,- EUR /k.421 akt/, zeznania świadka G. S. /k.657-658 akt/, zeznania świadka J. S. /k.656-657/, paragony i rachunki na k. 461-647.

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w sprawach nieunormowanych w artykułach poprzedzających od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.

Mając na uwadze przytoczoną regulację trzeba było w pierwszej kolejności stwierdzić, że podział majątku, zgodnie z art. 46 k.r.o., następuje w sprawach nieunormowanych w art. 42-45 k.r.o. przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku: art. 567 § 3 k.p.c. oraz art. 680 i n. k.p.c. Przepisy o dziale spadku - art. 688 k.p.c. - odsyłają z kolei do przepisów o zniesieniu współwłasności: art. 617 i n. k.p.c.

W trakcie postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności małżeńskiej Sąd ustala skład tego majątku oraz jego wartość (por. art. 684 kpc).

Przystępując do ustalenia składu i wartości majątku podlegającego podziałowi w niniejszej sprawie Sąd zważył, że strony zgodnie przyznawały, iż w skład majątku wspólnego wchodzą spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) o wartości 165.000,- zł, dla którego nie jest prowadzona księga wieczysta oraz wymienione w pkt I B 1-6 i 8/ sentencji postanowienia rzeczy ruchome o zgodnie wskazanych wartościach /k. 822/, jak również środki zgromadzone w czasie trwania małżeństwa w OFE i na subkontach zaewidencjonowanych przez ZUS. W omawianym zakresie zatem skład i wartość majątku wspólnego nie były pomiędzy stronami sporne.

Strony różniły się natomiast co do ustalenia, czy w skład majątku wspólnego wchodzą nadto pralka A. oraz telewizor P. 23 cale.

Sąd zważył, że zasadą jest, iż podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do tego majątku w dacie ustania wspólności oraz istniejące w chwili dokonywania podziału. W literaturze wskazano, że miarodajna dla ustalenia przynależności danego prawa do majątku wspólnego jest chwila ustania wspólności. Podziałem mogą być bowiem objęte te przedmioty, które w chwili ustania wspólności wchodziły w skład majątku wspólnego małżonków, a które nadal znajdują się w tej masie podlegającej podziałowi. Stąd też miarodajna jest chwila dokonywania podziału majątku [tak J. S. P., (w:) (...) prawa rodzinnego i opiekuńczego, O. 1985, s. 495, który wskazuje też na orzeczenie SN z dnia 18 sierpnia 1958 r., OSPiKA 1960, nr 1, poz. 2].

W niniejszej sprawie nie było wątpliwym, że wyrok orzekający rozwód stron uprawomocnił się dnia 21.08.2012r. Z dniem uprawomocnienia się wyroku rozwodowego ustała zatem wspólność małżeńska majątkowa, a chwila ta była miarodajna dla ustalenia, czy w skład majątku wspólnego wchodziły rzeczy wskazywane przez strony.

Jak wynika ze zgodnych w tym zakresie zeznań wnioskodawcy i uczestniczki pralka A. została nabyta przez uczestniczkę przed uprawomocnieniem się wyroku rozwodowego od sąsiadki G. F.. W tej sytuacji trzeba było przyjąć, iż sporna rzecz wchodziła w skład majątku wspólnego, bowiem została nabyta przed ustaniem wspólności majątkowej małżeńskiej, przy czym wartość aktualna rzeczy nie była pomiędzy stronami sporna.

W odniesieniu do rzeczy ruchomej – telewizora P. 23 cale – nie było możliwym ustalenie daty nabycia tej rzeczy przez wnioskodawcę. Twierdzenia stron w tym zakresie nie były konsekwentne, a nadto były między sobą sprzeczne. Nie złożono na tę okoliczność żadnego rachunku.

Jednocześnie stanowczego podkreślenia wymagało, że w myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z obowiązującą procedurą cywilną nie do sądu należy zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Innymi słowy sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności spornych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 kpc). Obowiązek przedstawiania dowodów spoczywa bowiem na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc ) spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne.

W ocenie Sądu to na uczestniczce żądającej ustalenia faktu, iż sporna rzecz została nabyta w czasie trwania małżeństwa, spoczywał ciężar uwodnienia tej okoliczności. Z zeznań wnioskodawcy wynikało bowiem, że na zakup telewizora otrzymał pieniądze od rodziców w listopadzie 2012r., a zatem po ustaniu wspólności majątkowej. Uczestniczka zeznała z kolei, że telewizor ten wnioskodawca zakupił za swoje pieniądze na w roku 2011r. Żadna ze stron nie wskazała wniosków dowodowych mających potwierdzić wzajemnie sprzeczne zeznania. W tej sytuacji Sąd uznał, iż uczestniczka nie wykazała podnoszonej przez siebie okoliczności i nie uwzględnił spornej ruchomości ustalając skład majątku wspólnego. Zdaniem Sądu brak było podstaw dla przyjęcia domniemania faktycznego, że skoro rzecz ta znajduje się w posiadaniu wnioskodawcy, to została nabyta przed ustaniem wspólności majątkowej.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w pkt I A i B postanowienia.

O ustaleniu składu majątku wspólnego jak w pkt I C postanowienia orzeczono na podstawie art. 31 § 2 pkt 3 i 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym do majątku wspólnego należą w szczególności środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków oraz kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121).

Liczbę i wartość środków ustalono na podstawie dokumentów – pism otwartych funduszy emerytalnych, jak i ZUS O/ S. na k. 887, 906, 940-943 i 946 akt, których wiarygodność nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu.

Przechodząc w następnej kolejności do sposobu podziału ustalonego w powyższy sposób składu majątku wspólnego Sąd zważył, że każdy z byłych małżonków domagał się w niniejszej sprawie przyznania na jego rzecz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w S., przy ul. (...).

Oceniając złożone wnioski Sąd zważył, iż wykonywanie władzy rodzicielskiej nad wspólnymi dziećmi stron powierzono matce – uczestniczce M. G. (1). Nie było jednocześnie spornym w niniejszej sprawie, że pomiędzy wnioskodawcą a synami istnieją konflikty.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie stanowiskiem, interes małoletnich dzieci z reguły przemawia za takim podziałem majątku wspólnego małżonków obejmującego jako najważniejszy i najbardziej wartościowy składnik prawo do mieszkania, ażeby nieruchomość przeznaczoną do zaspokojenia podstawowych potrzeb materialnych rodziny przyznany został żonie wychowującej małoletnie dzieci, a nie mężowi, chyba że szczególne okoliczności albo wola uczestników przemawiają za innym rozstrzygnięciem (por. postanowienie SN z 13.02.1974r., III CRN 385/73, LEX nr 7402).

Podzielając przytoczone stanowisko Sąd przyznał sprawującej opiekę nad małoletnimi synami uczestniczce spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego oraz stanowiące jego wyposażenie rzeczy ruchome, kierując się założeniem, by ruchomości te mogły posłużyć uczestniczce i dzieciom w przyszłości.

Wzgląd na wszystkie te argumenty przesądzał o rozstrzygnięciu jak w pkt II ppkt 1/ postanowienia.

Następnie Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 212 § 2 kc rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia (art. 212 § 3 kc).

Z kolei zgodnie art. 624 kpc z chwilą uprawomocnienia się postanowienia przyznającego dotychczasowym współwłaścicielom części lub jednemu z nich całość rzeczy, własność przechodzi na uczestników wskazanych w postanowieniu. Jeżeli w wyniku podziału całość rzeczy albo jej część przypadnie współwłaścicielowi, który nie włada tą rzeczą lub jej częścią, sąd w postanowieniu o zniesieniu współwłasności orzeknie również co do wydania jej przez pozostałych współwłaścicieli, określając stosownie do okoliczności termin wydania.

Orzekając o sposobie podziału majątku Sąd kierował się nadto treścią art. 43 § 1 kro, zgodnie z którym oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Sąd dokonał zatem podziału majątku jak w pkt II ppkt 1 postanowienia, zasądzając na rzecz wnioskodawcy kwotę 83.100,- zł, stanowiącą połowę wartości przyznanych uczestniczce prawa do lokalu mieszkalnego i rzeczy ruchomych. Oznaczając termin spłaty Sąd wziął pod uwagę fakt, iż uczestniczka deklarowała jednorazową spłatę wnioskodawcy ze środków uzyskanych z kredytu, przy czym uczestniczka powzięła już wiadomość, że posiada zdolność kredytową. W tej sytuacji Sąd uznał, że trzymiesięczny termin obliczany od daty uprawomocnienia się orzeczenia będzie wystarczającym na spełnienie niezbędnych formalności kredytowych i uzyskanie środków na spłatę uczestnika. Z kolei określając termin wydania mieszkania przez wnioskodawcę Sąd przyjął, że po spłacie dokonanej przez uczestniczkę w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia, wystarczającym będzie termin dwóch miesięcy na zapewnienie prawa do innego mieszkania i opuszczenie wspólnego lokalu przez wnioskodawcę.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt II ppkt 2 i 3 postanowienia.

Następnie Sąd zważył, że stosownie do ugruntowanego w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowiska, były małżonek, któremu w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności ustawowej sąd nakazał wydanie spółdzielczego własnościowego lokalu mieszkalnego, do którego prawo wchodziło w skład majątku wspólnego, jest lokatorem w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733 ze zm.) (tak. uchwała SN z 23.09.2004r., III CZP 50/04, OSNC 2005/9/154).

Okoliczność ta nakazywała wezwanie do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania Miasto S., bowiem w sprawie o opróżnienie lokalu sąd z urzędu zawiadamia gminę właściwą ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu w celu umożliwienia jej wstąpienia do sprawy.

Zgodnie z prezentowanym w doktrynie stanowiskiem, w razie podziału majątku wspólnego małżonków przez przyznanie mieszkania jednemu z nich, z obowiązkiem spłaty na rzecz drugiego, kwota zasądzona tytułem spłaty będzie na tyle duża, aby drugi małżonek mógł kupić mniejsze mieszkanie lub nająć lokal. Nawet zatem w sytuacji, gdy jeden z małżonków spełnia przesłanki opisane w przepisie art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów, sąd nie powinien przyznawać mu lokalu socjalnego i przyjąć, iż ma on inne możliwości zaspokojenia swych potrzeb mieszkaniowych w rozumieniu powołanego przepisu. Nie zwalnia to jednak Sądu z obowiązku zbadania istnienia przesłanek do otrzymania lokalu socjalnego oraz od wezwania gminy do sprawy jako uczestnika postępowania (tak: A. T., artykuł PS.2009.6.55, Prawo do lokalu socjalnego jako konsekwencja podziału majątku wspólnego małżonków po ustaniu wspólności majątkowej, (...)).

Podzielając przytoczone stanowisko Sąd zważył, iż nie zostało w niniejszej sprawie wykazane, by wnioskodawca spełniał przesłanki opisane w art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów. Nadto – zasądzona spłata winna umożliwić wnioskodawcy zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt II pkt 4/ postanowienia, na podstawie art. 14 ust. 1 w/w ustawy o ochronie praw lokatorów.

Przystępując do oceny sposobu podziału środków zgromadzonych w OFE i ZUS Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 126 ustawy z 28.08.1997r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. 2013.989 j.t) jeżeli małżeństwo członka otwartego funduszu uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, środki zgromadzone na rachunku członka funduszu, przypadające byłemu współmałżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, są przekazywane w ramach wypłaty transferowej na rachunek byłego współmałżonka w otwartym funduszu.

W myśl wprowadzonej zasady przypadające w wyniku podziału majątku byłemu małżonkowi środki na rachunku funduszu, jak i zaewidencjonowane na subkoncie w ZUS, są przekazywane w ramach wypłaty transferowej na rachunek byłego małżonka w otwartym funduszu oraz przenoszone na subkonto w ZUS byłego małżonka.

Biorąc pod uwagę powyższe zasady, jak i wnioski stron o podział omawianych środków po połowie, Sąd orzekł jak w pkt III sentencji postanowienia.

Przystępując w następnej kolejności do oceny zasadności wniosku wnioskodawcy o rozliczenie nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny w łącznej kwocie 41.000,- zł na zakup mieszkania na ul. (...) w S., w tym kwoty 9.000,- zł uzyskanej z tytułu likwidacji książeczek mieszkaniowych należących do wnioskodawcy i jego brata G. S., Sąd zważył, iż własnościowe spółdzielcze prawo do tego lokalu zostało nabyte przez wnioskodawcę przed zawarciem związku małżeńskiego.

Następnie - w trakcie trwania małżeństwa wnioskodawca i uczestniczka zawarli małżeńską umowę majątkową rozszerzającą wspólność ustawową, w formie aktu notarialnego z dnia 13.11.1997 r. Na mocy tej umowy M. S. (1) i M. S. (2) rozszerzyli małżeńską majątkową wspólność ustawową w ich majątku małżeńskim i postanowili, że rozszerzoną wspólnością majątkową objęte będą również spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mieszkalnych uzyskane przez któregokolwiek z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego. Umowa ta obejmowała własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...), oznaczone numerem 44 (czterdzieści cztery), położone w budynku nr (...) (osiem) przy ul. (...) w S., nabyte przez M. S. (1) przed zawarciem związku małżeńskiego.

Jak podkreśla się w doktrynie - rozszerzenie wspólności polegające na włączeniu do majątku wspólnego określonych przedmiotów nabytych przed powstaniem wspólności stanowi nie tyle zmianę ustroju majątkowego, co – dokonaną jednorazowo – „korektę skutków" funkcjonującego przed zawarciem intercyzy ustroju majątkowego. Nie jest to bowiem, z istoty rzeczy, ustalona na przyszłość zmiana „zasad dystrybucji" określonych rodzajowo przedmiotów do majątku wspólnego albo do majątków osobistych, ale „przesunięcie" tych przedmiotów z majątków osobistych do majątku wspólnego.

Według poglądu wyrażonego w uchwale SN z dnia 14 czerwca 1963 r., III CO 24/63, OSNCP 1964, nr 5, poz. 88, zawarta przez małżonków umowa rozszerzająca wspólność ustawową o przedmiot wchodzący już w chwili jej zawierania w skład majątku jednego z nich jest umową zbycia tego przedmiotu. W kolejnej uchwale z dnia 15 stycznia 1992 r., III CZP 142/91, OSNC 1992, nr 7–8, poz. 130, SN przyjął, że jest to czynność prawna rozporządzająca mająca postać rozporządzenia nieodpłatnego (zob. A. Dyoniak, glosa, OSP 1993, z. 5, poz. 92). Sąd Najwyższy wskazał, że: „Zbyciu nieruchomości w tym trybie odpowiada więc nabycie przez drugiego małżonka, który staje się podmiotem współwłasności łącznej w odniesieniu do tej nieruchomości – i to tytułem darmym".

Podzielając w zupełności przytoczone poglądy Sąd zważył, że wobec nieodpłatnego rozporządzenia własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego przez wnioskodawcę wskutek umowy rozszerzającej wspólność ustawową, nie było zasadnym zakwalifikowanie poczynionych na zakup tego prawa wydatków jako nakładów z majątku odrębnego na majątek wspólny. Zważyć nadto należało, że w dacie zakupu tego prawa przez wnioskodawcę i wydatkowania kwoty 41.000,- zł nie istniał jeszcze majątek wspólny, a nabycia prawa wnioskodawca dokonał jako kawaler. W tej sytuacji nie miało miejsce poczynienie nakładu z majątku odrębnego na majątek wspólny.

Przechodząc do oceny zasadności kolejnego żądania wnioskodawcy, który domagał się ustalenia, że poczynił nakład z majątku odrębnego na majątek wspólny w wysokości 19.200,- zł, która to kwota pochodziła z darowizn przekazanych przez rodziców wnioskodawcy, zważyć należało, iż istota darowizny polega na tym, że darczyńca może darować określoną rzecz lub prawo jednemu z małżonków – do majątku odrębnego, bądź obojgu – do majątku objętego wspólnością ustawową. Decydująca w tej mierze jest wola spadkodawcy lub darczyńcy. Jeżeli nie została ona wyraźnie wypowiedziana, co z reguły ma miejsce przy darowiznach tzw. rękodajnych, rzeczą sądu jest ocenić na podstawie całokształtu okoliczności sprawy, jaka była rzeczywista wola darczyńcy w dacie dokonywania darowizny (art. 65 KC). Ustalenia w powyższym zakresie mogą być dokonywane albo w odrębnym procesie o ustalenie przynależności konkretnego przedmiotu do majątku wspólnego, albo w postępowaniu o podział majątku wspólnego. W postępowaniach tych jest wyłączone konstruowanie wszelkich domniemań prawnych czy faktycznych, że np. jeżeli darczyńcą lub spadkodawcą jest krewny jednego z małżonków, to darowizna lub zapis są dokonane tylko na rzecz tego małżonka. Do takiego domniemania brak podstaw w przepisach ustawy (tak: Jacek Ignaczewski w komentarzu do art. 33 KRiO [w:] Małżeńskie ustroje majątkowe. Komentarz do art. 31-54 KRO. Rok wydania 2008, Wydawnictwo C.H. BECK, Wydanie 1).

Nabycie przedmiotów majątkowych przez darowiznę regulują dwa przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Ustawodawca w art. 33 pkt 2 krio przesądził, że do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej.

Uzupełnieniem postanowień art. 33 pkt 2 krio jest unormowanie zawarte w art. 34 krio, zgodnie z którym przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

W przepisie art. 33 pkt 2 krio wyrażona jest zasada, że jeżeli darczyńca inaczej nie postanowił, to przedmioty nabyte w drodze darowizny przez jedno z małżonków, wchodzą w skład jego majątku osobistego. Włączenie przedmiotu darowizny do majątku wspólnego małżonków nastąpić może zaś wyłącznie na wyraźne postanowienie darczyńcy. Tylko darczyńca może bowiem postanowić, że przedmiot dokonanej przez niego czynności prawnej, będzie objęty wspólnością ustawową.

Z kolei treść przepisu 34 krio przekonuje, że do wejścia przedmiotów w nim wymienionych do wspólności ustawowej nie trzeba żadnego działania ze strony drugiego małżonka.

Różnica między art. 34 i art. 33 pkt 2 kro sprowadza się do tego, że w pierwszym wypadku wejście przedmiotu do wspólności ustawowej następuje z woli ustawy, w drugim zaś - z woli darczyńcy czy spadkodawcy.

W przedmiotowej sprawie strony pozostawały w sporze zarówno co do faktu dokonania darowizny, jak i celu, na jaki została przeznaczona. Wnioskodawczyni kwestionowała dokonanie darowizn, wnosząc o powołanie biegłych z zakresu grafologii celem wykazania, iż sporządzone dokumenty umów zostały spisane na potrzeby toczącego się postępowania. Zarzuty uczestniczki nie znalazły potwierdzenia w opiniach zarówno biegłego grafologa P. G., jak i opinii Centrum (...) sp. z o.o. w W.. Przeprowadzone badania umów darowizny nie wykazały bowiem, aby widniejące na nich zapisy odręczne miały właściwości zapisów świeżych, tzn. aby powstały w okresie krótszym od dwóch lat przed datą badania, przy czym dokładnej daty naniesienia zapisów nie można określić /k. 707-718 akt/. W tej sytuacji uzasadnionym stało się przyjęcie, iż zarzutu swego uczestniczka nie zdołała wykazać.

Zadaniem Sądu stało się zatem dokonanie oceny na podstawie całokształtu okoliczności sprawy jaka była rzeczywista wola darczyńcy w dacie dokonywania darowizny (art. 65 KC). W treści pisemnych umów darowizn wskazano, że przedmiotem darowizny jest gotówka w kwocie po 9.600,- zł, przekazana synowi M. S. (1) na zakup mieszkania zlokalizowanego przy ul. (...) w S.. Jednocześnie - z zeznań jednej z darczyńców - J. S. – wynikało, że rodzice wnioskodawcy wiedzieli, że pieniądze mają być przeznaczone na wspólne mieszkanie, które zostanie kupione do majątku wspólnego. Nie przewidywali, że małżeństwo zakończy się rozwodem.

W tej sytuacji koniecznym stało się zbadanie, jaki był zgodny zamiar stron tej umowy, jak i cel, który ta umowa miała spełniać.

W okolicznościach niniejszej sprawy, mając na uwadze materiał dowodowy zgromadzony w sprawie w postaci pisemnych umów darowizny, dokumentów sprzedaży i kupna mieszkań, zaświadczenia o udzieleniu uczestniczce pożyczki z zakładu pracy na zakup mieszkania oraz zeznań świadka J. S., Sąd doszedł do przekonania, że środki pieniężne darowane wnioskodawcy stanowiły składnik majątku wspólnego stron niniejszego postępowania.

Zeznania wnioskodawcy nie potwierdzają powyższego wniosku, jednakże na podstawie zeznań matki wnioskodawcy oraz w/w dokumentów Sąd uznał, że wolą darczyńców było przekazanie kwot darowizn do majątku wspólnego stron niniejszego postępowania.Istotnymi do przyjęcia wyżej prezentowanego stanowiska Sądu, były zeznania matki wnioskodawcy, która relacjonowała, że pieniądze miały być przeznaczone na zakup wspólnego mieszkania, co uzasadniało przyjęcie, że przedmiot darowizny miał być objęty wspólnością ustawową wnioskodawcy i uczestniczki postępowania. W świetle art. 33 pkt 2 krio przedmiot darowizny wszedł zatem do majątku wspólnego z woli darczyńców.

Analizując ustalony w sprawie stan faktyczny Sąd zważył nadto, że mieszkanie na ul. (...) zostało sprzedane dnia 30.03.2001r. za cenę 47.000,-zł, zaś nowe mieszkanie na ul. (...) zakupiono za cenę 63.000,- zł. Uczestniczka wykazała przy tym zaświadczeniem z zakładu pracy, iż otrzymała pożyczkę na zakup mieszkania w wysokości 11.000,- zł. Nie było w niniejszej sprawie spornym, iż środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania przy ul. (...) zostały przeznaczone na zakup nowego mieszkania. Uczestniczka zeznała także, że resztę ceny nowego mieszkania pokryły oszczędności stron. Mając na uwadze powyższe należało skonkludować, że wnioskodawca nie wykazał okoliczności, czy całość otrzymanej darowizny w kwocie 19.200,- zł została przeznaczona na zakup nowego mieszkania, czy w części wykorzystano ją na urządzenie mieszkania. Wykorzystanie zaś środków pieniężnych pochodzących z darowizny na przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków, w świetle art. 34 krio skutkuje wejściem przedmiotu darowizny do wspólności ustawowej następuje z woli ustawy.

Mając na względzie powyższe okoliczności, wniosek M. S. (1) o rozliczenie darowizn jako nakładów z majątku osobistego wnioskodawcy na majątek wspólny – jako bezzasadny – podlegał oddaleniu, o czym sąd orzekł jak w punkcie IV sentencji postanowienia.

Sąd oddalił również wniosek M. S. (1) o rozliczenie wydatków na mieszkanie poniesionych w okresie od 16.09.2012r. do 18.09.2014r., zgłoszonych w połączonej sprawie I C 2044/14. Jak wynika z zeznań wnioskodawcy /k. 851 akt/, zgłoszona kwota 2.945,16 zł obejmuje wydatki na energię elektryczną i czynsz. Nie było w niniejszej sprawie spornym, że wszystkie wydatki z tytułu czynszu i mediów strony ponoszą od października 2010r. po połowie.

Sąd zważył w pierwszej kolejności, iż z chwilą ustania wspólności wspólność łączna przekształca się w szczególną współwłasność ułamkową. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 1 kwietnia 1998 r., I CKU 121/97, Prok. i Pr. 1998, nr 10, s. 28: „Między małżonkami po ustaniu wspólności ustawowej istnieje szczególny rodzaj wspólnoty, do której stosuje się – z pewnymi ograniczeniami – przepisy o współwłasności ułamkowej.

Małżonkowie mają udziały ułamkowe w każdym z przedmiotów wchodzących dotąd do majątku wspólnego. Do ich sytuacji stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego z uwzględnieniem treści art. 42–46 k.r.o. przewidujących następujące odrębne cechy tej wspólności, a mianowicie możliwość sądowego ustalenia nierównych udziałów (art. 43 § 2 i 3 k.r.o.), roszczenie o zwrot nakładów i wydatków (w zakresie ograniczonym w art. 45 § 1 zd.1 i 3 k.r.o.) oraz o podział majątku wspólnego.

Stosownie do treści art. 567 § 1 kpc w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej sąd rozstrzyga także o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku odrębnego lub odwrotnie podlegają zwrotowi.

Oznacza to, iż w postępowaniu o podział majątku sąd rozstrzyga także o wzajemnych roszczeniach małżonków z tytułu posiadania poszczególnych składników majątku wspólnego, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych na te składniki majątkowe nakładów i spłaconych długów w czasie od chwili ustania wspólności ustawowej do chwili podziału majątku wspólnego. Podstawę materialnoprawną tych roszczeń stanowi art. 1035 kc, odsyłający do przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych, w tym art. 207 kc, zgodnie z którym pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Stosując powyższy przepis odpowiednio do wspólności własnościowego prawa spółdzielczego do lokalu mieszkalnego trzeba było zauważyć, iż posiadając udział w majątku wspólnym w wysokości 1/2 wnioskodawca w tym samym stosunku był obowiązany do ponoszenia wydatków i ciężarów związanych ze wspólnym prawem. Dotyczy to w szczególności nakładów w postaci czynszu uiszczanego Spółdzielni w związku z eksploatacją lokalu. W tej sytuacji żądanie zwrotu ¼ poniesionych wydatków nie mógł zasługiwać na uwzględnienie. Odnośnie rachunków za energię elektryczną wnioskodawca twierdził, że opłacana kwota jest niewspółmierna do rzeczywistego zużycia prądu przez wnioskodawcę. Ocena zasadności roszczenia w tym zakresie winna być zatem dokonywana na podstawie art. 405 kc. Zdaniem Sądu wnioskodawca nie zaoferował żadnych dowodów dla poparcia swego twierdzenia w omawianym zakresie, nie przytaczając nawet twierdzeń o rodzaju używanych odbiorników na prąd i zużyciu energii, wbrew obowiązkowi dowodzenia w tym zakresie, o jakim mowa w art.6 kc.

Wzgląd na powyższe przesądzał o oddaleniu wniosku o rozliczenie kwoty wydatków i w tym zakresie, o czym orzeczono jak w pkt IV postanowienia.

Przechodząc w następnej kolejności do oceny wniosków M. S. (1) o rozliczenie kwot 13.117,50 zł z tytułu nieujawnionych dochodów oraz kwoty 68.278,36 zł z tytułu wydatków poczynionych bez wiedzy wnioskodawcy, Sąd zważył, iż wnioski te dotyczyły operacji bankowych na rachunku uczestniczki w latach 2008-2012, dokonanych w okresie przed ustaniem wspólności ustawowej małżeńskiej. Nie było przy tym spornym, ani wątpliwym, że strony łączył w czasie wpływu i wydatkowania dochodzonych kwot ustrój ustawowej wspólności małżeńskiej majątkowej.

Ustrój ten charakteryzuje to, że każdy z małżonków jest „niepodzielnie" współuprawniony do całego majątku, a nie tylko do jego ułamkowej części.

Zgodnie z art. 35 k.r.o. w czasie trwania wspólności żadne z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego ani rozporządzać udziałem, który – w razie ustania wspólności – przypadnie mu w tym majątku. Nie może także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Przepis art. 35 k.r.o. określa charakter prawny majątkowej wspólności ustawowej małżonków jako wspólność łączną, czyli do niepodzielnej ręki. Oznacza to, że udziały w tej wspólności nie są określone do czasu jej trwania. Istniejący w ramach wspólności ustawowej majątek wspólny małżonków należy do nich obojga jako współuprawnionych. Wyklucza to możliwość dokonywania rozliczeń kwot wydatkowanych z majątku wspólnego na majątek wspólny w czasie trwania małżeństwa.

Sąd zważył przy tym, iż zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego, podział majątku wspólnego obejmuje składniki majątkowe, które były elementami majątku wspólnego w chwili ustania wspólności ustawowej i które istnieją w chwili dokonywania podziału, tj. wydania orzeczenia. Przy jego dokonywaniu nie uwzględnia się tych wspólnych składników majątkowych, które w czasie trwania wspólności ustawowej lub po jej ustaniu zostały zużyte zgodnie z prawem (art. 36 - 40 k.r.o. i art. 42 k.r.o.), natomiast uwzględnia się, ale tylko w ramach rozliczeń, tj. rachunkowo, składniki majątkowe, które zostały bezprawnie zbyte, zniszczone zużyte lub roztrwonione przez jedno z małżonków. W tym wypadku, przy podziale majątku wspólnego ich wartość podlega zaliczeniu na poczet udziału przypadającego drugiemu małżonkowi.

W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga również o wzajemnych rozliczeniach byłych małżonków. Każdy z nich może korzystać ze zgromadzonych w okresie małżeństwa środków finansowych, jednak należy pamiętać, że rozliczeniu nie podlegają jedynie te, które zostały wydane na zaspokojenie usprawiedliwionych własnych potrzeb, do wykazania czego zobowiązana jest ta strona postępowania, która pieniądze zużyła (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19.06.2009r., V CSK 485/08, LEX nr (...) (...)).

W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wskazał m.in, że roszczenie z tego tytułu należy traktować analogicznie jak roszczenie z tytułu zwrotu wydatków z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków (por. np. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1958 r., I CR 547/58, OSNCK 1959, nr 2, poz. 59).

Na tle przytoczonego stanowiska brak było podstawy prawnej dla rozliczenia „dochodów uczestniczki z nieujawnionych źródeł”, zaś suma poczynionych przez uczestniczkę wydatków obliczonych przez wnioskodawcę na kwotę 68.278,36 zł dotyczyła okresu niemal 4 lat. Tak długi okres czasu, w którym wydatki poczyniono, jak również ustalenie, że strony postępowania miały na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci, sprzeciwiały się przyjęciu, iż środki te roztrwoniono na nieuzasadnione cele i potrzeby uczestniczki. Wzgląd na zasady doświadczenia życiowego nakazywał przyjęcie za wiarygodne zeznań uczestniczki, iż pieniądze wydatkowała na rodzinę, życie, kupowała żywność, potrzebne dzieciom rzeczy, spłacała raty za meble, tym bardziej że zeznania uczestniczki znajdowały potwierdzenie w relacjach świadków M. M. (2) i G. Ł.- F..

Wobec powyższego oddalono wnioski również i w tym zakresie, przy ustaleniu bezspornej okoliczności, że na dzień uprawomocnienia się wyroku rozwodowego środków na rachunku bankowym nie było /k.850v i 851 v/.

Odnosząc się do wniosku uczestniczki o rozliczenie kwoty 2.000,- zł, uzyskanej przez wnioskodawcę ze sprzedaży wspólnego auta Sąd zważył, że nie było pomiędzy stronami sporu, iż auto sprzedano przed ustaniem wspólności ustawowej małżeńskiej. Wnioskodawca zeznał /k. 851/, że uzyskane ze sprzedaży środki zużył na zapłatę wynagrodzenia adwokatowi, a część przeznaczył na zakup ubrań dzieciom. Wiarygodność powyższych zeznań nie została podważona przez stronę uczestniczącą. Ocena celu wydatkowania uzyskanej kwoty nie pozwalała zatem – w ocenie Sądu – na przyjęcie – iż środki zużyto na realizację nieusprawiedliwionych potrzeb wnioskodawcy, a w konsekwencji wniosek o rozliczenie tej wydatkowanej w czasie trwania małżeństwa kwoty oddalono jak w pkt V postanowienia.

Przechodząc do analizy zasadności roszczenia uczestniczki o rozliczenie kwoty 39.204,51 zł Sąd zważył, iż na kwotę tę składała się: 14.710,90 zł z tytułu przedterminowej wypłaty obligacji w latach 2010-2012 jak na k.235-243 oraz kwota 24.493,61 zł, obejmująca kwotę 6.010,98 zł wypłaconą 03.11.2012r. oraz kwotę 18.493,63 zł wypłacone dniach 11.07.2011r. i 14.07.2011r.

Jak wynika z powołanego jako dowód w sprawie przez uczestniczkę dokumentu na 238 akt, kwota 6.010,98 zł została wypłacona nie w roku 2012, jak twierdzi uczestniczka /k. 372/, lecz w roku 2010, a zatem wypłaty miały miejsce w czasie trwania wspólności majątkowej. Wnioskodawca zaprzeczył /k. 416 akt/ twierdzeniu uczestniczki o zużyciu środków na własne potrzeby wnioskodawcy, wskazując, że przeznaczył środki na potrzeby wspólne stron i małoletnich dzieci.

Wywodził nadto, iż zakup akcji (...) został dokonany za środki pieniężne G. S., które następnie wnioskodawca oddawał bratu. Z zeznań powołanego na wniosek wnioskodawcy świadka G. S. /k. 657-658 akt/ wynikało, że pożyczał bratu pieniądze, które wnioskodawca mu zwrócił. Była również sytuacja, w której przekazane przez G. S. środki finansowe na cel rehabilitacji ojca nie zostały w całości wykorzystane, a świadek poprosił wnioskodawcę o zakupienie akcji T. na swoje nazwisko. Po sprzedaży akcji pieniądze zostały wpłacone do P., po czym zostały zwrócone świadkowi. Sąd ocenił jako wiarygodne zeznania świadka w omawianym zakresie, zaś strona uczestnicząca nie powołała dowodów skutecznie podważających wiarygodność tych zeznań. Zeznania te znajdowały również potwierdzenie w relacjach świadków I. W. i J. S..

Cel wydatkowania środków i fakt ponoszenia różnych wydatków w czasie trwania małżeństwa został przez wnioskodawcę udokumentowany na k. 461-647, zaś analiza tych dokumentów nie pozwalała na odmówienie wiarygodności twierdzeniom wnioskodawcy, iż wypłacane środki przeznaczał na potrzeby rodziny i uzasadnione potrzeby wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił jak w pkt V postanowienia wniosek uczestniczki o rozliczenie kwot wydatkowanych przez wnioskodawcę w czasie trwania małżeństwa, bowiem wnioskodawca wykazał zużycie środków na usprawiedliwione potrzeby oraz fakt, że część z będących przedmiotem obrotu na rachunkach środków należała do jego brata – G. S..

O kosztach postępowania orzeczono jak w pkt VI postanowienia, na podstawie art. 520 § 1 kpc, art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc. Według wyrażonej w § 1 art. 520 kpc zasady każdy uczestnik postępowania nieprocesowego ponosi koszty, które sam wydatkował bezpośrednio lub które powstały na skutek uwzględnienia przez sąd jego wniosku o przeprowadzenie określonych czynności procesowych. Sąd zważył przy tym, że zgodnie z prezentowanym w orzecznictwie stanowiskiem zgłoszenie przez zainteresowanych odmiennych wniosków, co do sposobu podziału majątku wspólnego, nie powoduje powstania sprzeczności ich interesów w rozumieniu art. 520 § 2 k.p.c. (postanowienie SN z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 133/11, Lex nr 1215253). Jednocześnie orzekając o zasadzie ponoszenia kosztów Sąd wskazał, że koszty związane z opiniami biegłego oraz Instytutu ponosi uczestniczka, z której wnioskami związane były powyższe koszty.