Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lutego 2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku w X Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący: SSR Dorota Zabłudowska

Protokolant: Marta Filipiak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Pruszczu Gdańskim Bartosza Woźniaka

po rozpoznaniu w dniach 28.04.2015 r., 29.09.2015 r., 26.01.2016 r. sprawy C. D., s. N. i B. z domu S., urodzonego (...) w C.,

oskarżonego o to, że:

w nieustalonym okresie czasu, jednak nie wcześniej jak w dniu 1 października 2014 r. i nie później jak do dnia 14 października 2014 r. w miejscowości K. z posesji przy ulicy (...) dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci ciągnika rolniczego marki U. wartości 9.500 zł, siewnika koloru żółto-czerwonego, bron ciężkich wartości 1.000 zł, kultywatora wartości 2.500 zł, łat, belek drewnianych oraz blachy dachowej wartości 2.500 zł, opryskiwacza z białym zbiornikiem wartości 2.500 zł, ładowacza z łyżką (...) wartości 3.000 zł, kopaczki do ziemniaków jednorzędowej BULWA w kolorze czerwonym wartości 2.500 zł, pługa obrotowego trzy skibowy (podwójnego) (...) firmy (...) wartości 3.500 zł, tokarki wartości 3.500 zł oraz złomu o wartości 10.000 zł, tj. mienie o łącznej wartości 40.500 zł, czym działał na szkodę P. T. O.,

tj. o przestępstwo z art. 278§1 k.k.

I.  uniewinnia oskarżonego C. D. od popełnienia zarzucanego mu czynu;

II.  na mocy art. 626 § 1 k.p.k., art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt X K 1166/14

UZASADNIENIE

C. D. stanął pod zarzutem tego, że:

w nieustalonym okresie czasu, jednak nie wcześniej jak w dniu 1 października 2014 r. i nie później jak do dnia 14 października 2014 r. w miejscowości K. z posesji przy ulicy (...) dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci ciągnika rolniczego marki U. wartości 9.500 zł, siewnika koloru żółto-czerwonego, bron ciężkich wartości 1.000 zł, kultywatora wartości 2.500 zł, łat, belek drewnianych oraz blachy dachowej wartości 2.500 zł, opryskiwacza z białym zbiornikiem wartości 2.500 zł, ładowacza z łyżką (...) wartości 3.000 zł, kopaczki do ziemniaków jednorzędowej BULWA w kolorze czerwonym wartości 2.500 zł, pługa obrotowego trzy skibowy (podwójnego) (...) firmy (...) wartości 3.500 zł, tokarki wartości 3.500 zł oraz złomu o wartości 10.000 zł, tj. mienie o łącznej wartości 40.500 zł, czym działał na szkodę P. T. O.,

tj. popełnienia przestępstwa z art. 278 § 1 k.k.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

C. D. był bratem J. D. (1) i J. O.. Brat C. J. prowadził gospodarstwo rolne w miejscowości K.. Posiadał on różnego rodzaju maszyny rolnicze, jak również znaczną ilość złomu. J. D. (2) ma dwóch synów, P. i T.. Obaj przebywają za granicą.

C. i J. D. (1) byli zżyci ze sobą, często się odwiedzali. Niejednokrotnie do J. D. (1) przyjeżdżał M. W., który radził się J. D. (1) w kwestii napraw hydraulicznych. Jeżeli brakowało jakichś części do naprawy, bądź J. D. (1) chciał odwiedzić brata, wraz z M. W. jeździli do C. D. po części.

J. D. (1) pod koniec życia nie miał już siły, by pracować na gospodarstwie. Kilkakrotnie w obecności M. W. mówił C. D., że jeżeli czegoś potrzebuje z gospodarstwa, to może sobie to wziąć.

/dowody: zeznania świadka M. W. k. 182-183

wyjaśnienia C. D. k. 145, 184-185

zeznania P. O. k. 143/

Pod koniec września 2014 r. J. D. (1) stracił przytomność. M. W. zawiadomił o tym C. D., który z kolei powiadomił J. O..

J. O. zaczęła przeglądać dokumenty J. D. (1), okazało się, że ma on zaległości płatnicze za KRUS w kwocie około 3000 zł. J. D. (2) uregulowała to zadłużenie.

J. D. (1) zmarł w dniu 1.10.2014 r. w szpitalu.

Po tym, jak J. D. (1) trafił do szpitala, C. D. czasowo zamieszkał na posesji brata w K.. C. D. zabrał z gospodarstwa (...) maszyny rolnicze i materiały w postaci w postaci ciągnika rolniczego marki U. wartości 9.500 zł, siewnika koloru żółto-czerwonego, bron ciężkich wartości 1.000 zł, kultywatora wartości 2.500 zł, łat, belek drewnianych oraz blachy dachowej wartości 2.500 zł, opryskiwacza z białym zbiornikiem wartości 2.500 zł, ładowacza z łyżką (...) wartości 3.000 zł, kopaczki do ziemniaków jednorzędowej BULWA w kolorze czerwonym wartości 2.500 zł, pługa obrotowego trzy skibowy (podwójnego) (...) firmy (...) wartości 3.500 zł, tokarki wartości 3.500 zł.

Z posesji J. D. (1) zabrano również złom wartości 10.000 zł. W okresie od 1 do 14 października 2014 r. C. D. nie sprzedawał złomu w punktach skupu w S., P. i P..

/dowody: zeznania J. O. k. 12-15, 145-149

zeznania K. B. k. 36, 150

zeznania A. K. k. 31-32, 78, 150

zeznania T. W. k. 79, 183-184

zeznania J. R. (1) k. 59

wyjaśnienia C. D. k. 145, 184-185

protokoły zatrzymania rzeczy k. 15-17, 25-27, 41-42

protokoły oględzin k. 22-23, 30, 45-46

notatka urzędowa k. 62/

W dniu 27 listopada 2014 r. C. D. złożył wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po B. D. w drodze dziedziczenia z mocy ustawy przez C. D., J. D. (1) i J. O. oraz o stwierdzenie nabycia spadku po J. D. (1) w drodze dziedziczenia z mocy ustawy przez C. D. i J. D. (2).

Pismem z dnia 2.03.2015 r. J. O. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po B. D. i C. D. z mocy testamentów, których kopie załączyła do wniosku. Zgodnie z treścią testamentów, spadek po B. D. miała odziedziczyć J. O., zaś spadek po J. T. (...) z obciążeniem służebnością osobistą na rzecz P. O..

Pismem z dnia 8.04.2015 r. C. D. oświadczył, że nie kwestionuje testamentów, których kopie otrzymał.

Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku stwierdził, że spadek po B. D. nabyła J. O., zaś spadek po J. T. (...).

/dowody z akt XII Ns 3120/14: wniosek k. 4-6

pismo z załącznikami k. 18-21

pismo k. 26

postanowienie k. 62/

C. D. nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. W toku postępowania przed Sądem wyjaśnił, iż brat pozwolił mu zabrać z gospodarstwa to, co mu będzie potrzebne, w tym maszyny.

/wyjaśnienia oskarżonego k. 31, k. 5051, k. 55-56, k. 137-139, k. 142/

W toku postępowania oskarżony został zbadany przez dwóch biegłych lekarzy psychiatrów. Orzekli oni, iż w inkryminowanym czasie C. D. miał zachowaną zdolność do rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem, jednakże z uwagi na zaburzenia depresyjne nie może on samodzielnie prowadzić obrony w sposób rozsądny.

/opinia sądowo-psychiatryczna k. 159-160/

Oskarżony nie figuruje w kartotece karnej Krajowego Rejestru Karnego.

/dowód: dane o karalności k. 68/

Sąd zważył, co następuje:

Poddając szczegółowej analizie przeprowadzone w toku rozprawy głównej dowody, Sąd doszedł do przekonania, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jest wysoce niejednoznaczny, zaś w sprawie zachodzą nie dające się usunąć wątpliwości, które nie pozwoliły Sądowi na przypisanie oskarżonemu popełnienia zarzucanego mu czynu.

Sąd uznał za wiarygodne zgromadzone w sprawie dokumenty urzędowe, w tym przede wszystkim protokoły oględzin i zatrzymania rzeczy, jak również dokumenty w postaci pism procesowych w postępowaniu cywilnym i testamentów. Dokumenty te zostały sporządzone przez uprawnione do tego osoby, żadna ze stron nie kwestionowała treści przedmiotowych dokumentów.

Sąd uznał za wiarygodną wydaną w sprawie opinię sądowo-psychiatryczną. Opinia jest jasna, zupełna, wydana w sposób profesjonalny przez uprawnionych do tego biegłych.

Sąd uznał za wiarygodne co do zasady zeznania J. O.. Świadek jest siostrą C. D., nie przejawiała tendencji do nadmiernego obciążania jego osoby. Jej zeznania są częściowo spójne z dokumentami w postaci protokołów zatrzymania rzeczy i oględzin, jak również wyjaśnieniami oskarżonego, który nie zaprzeczał, iż zabrał z posesji brata sprzęt rolniczy i cześć materiałów. Przedmiotowy sprzęt i materiały w postaci łat i blachy zostały ujawnione bądź na posesji C. D., bądź u A. K., który pomagał oskarżonemu przewozić zabrany sprzęt i materiały. Zeznania J. O. są również spójne z zeznaniami A. K. i T. W., którzy przyznali, iż uczestniczyli w przewozie sprzętów z posesji J. D. (1) oraz relacją K. B., sąsiada J. D. (1), który przyznał, że widział transport ciągników rolniczych z posesji w K..

Co za tym idzie, wymienione dowody Sąd uznał za wiarygodne w zakresie dotyczącym zaboru przez C. D. z posesji J. D. (1) sprzętów rolniczych i wyżej opisanych materiałów. Z pewną dozą ostrożności Sąd podszedł natomiast do zeznań J. O. dotyczących poinformowania C. D. o treści testamentu J. D. (1) – z przyczyn, które zostaną wskazane poniżej.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania J. R. (2) i K. R.. Zeznania te korespondują z wyżej opisanymi dowodami, brak jest podstaw do ich zakwestionowania.

Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania zeznań P. O., miał jednakże na uwadze, iż świadek ten nie przebywał w Polsce ani przed śmiercią J. D. (1), ani też w czasie, gdy oskarżony zabierał maszyny z podwórka brata, zaś przebieg wydarzeń jest świadkowi znany głównie z relacji matki. Co za tym idzie, w ocenie Sądu nie można było z zeznań P. O. uczynić podstawy ustaleń faktycznych w sprawie.

Z punktu widzenia odpowiedzialności karnej C. D. zasadnicze znaczenie ma to, czy J. D. (1) przed śmiercią rzeczywiście upoważnił go do zabrania z gospodarstwa potrzebnych oskarżonemu przedmiotów, zwłaszcza maszyn rolniczych. Do ustalenia tej okoliczności nieprzydatne są zeznania J. O., nie uczestniczyła ona bowiem w spotkaniach C. D. i J. D. (1), zaś swojego brata J. odwiedzała rzadko. Wyjaśnienia C. D. w tym zakresie potwierdził natomiast M. W.. Świadek ten nie jest osobą szczególnie związaną z oskarżonym, jest jedynie jego znajomym. Zeznania świadka nie nosiły cech konfabulacji lub nadmiernej szczegółowości, która mogłaby świadczyć o wcześniejszym uzgodnieniu zeznań z oskarżonym. Takie deklaracje J. D. (1) jawią się jako prawdopodobne również z tego względu, że obaj jego siostrzeńcy swoje ośrodki życiowe mieli za granicą, dlatego też J. D. (1) mógł uznać, że nie będą oni korzystali z wyposażenia gospodarstwa w K., z tego powodu, nie zmieniając testamentu z 2008 r., zezwolił swojemu bratu na zabranie elementów wyposażenia gospodarstwa, uznając, że przydadzą mu się bardziej niż jego siostrzeńcom.

Z powyższych względów Sąd uznał zeznania M. W. za wiarygodne. Co za tym idzie, Sąd dał wiarę również wyjaśnieniom oskarżonego w tym zakresie, w jakim twierdził on, iż brat zezwolił mu na zabór maszyn i przedmiotów ze swojej posesji, jeżeli będą mu potrzebne.

Dodatkowe wątpliwości zachodzą w zakresie rzekomego zaboru i sprzedaży złomu przez oskarżonego. Z danych zgromadzonych przez Policję wynika, iż sam oskarżony w okresie 1-14 października 2014 r. złomu nie sprzedawał, natomiast A. K. i T. W. zaprzeczyli, by sprzedawali złom z posesji J. D. (1). Brak jest zatem dowodów na to, że to właśnie oskarżony dokonał zaboru i sprzedaży złomu z posesji J. D. (1), skoro pozostałe przedmioty z tej posesji poza tokarką zostały odzyskane, zaś żaden skup złomu w okolicy nie przyjmował złomu od oskarżonego. Dlatego też Sąd uznał, że nie można ustalić w sposób jednoznaczny, że to oskarżony dokonał zaboru złomu należącego do J. D. (1), trzeba bowiem dopuścić również i taką możliwość, że to inna osoba dokonała kradzieży złomu z posesji J. D. (1) jako najłatwiej zbywalnego, wykorzystując nieobecność oskarżonego lub porę nocną.

Ostatnia wreszcie kwestia budząca wątpliwości Sądu to okoliczności związane z ustaleniem dziedziczenia po J. D. (1). Okazało się bowiem, że to oskarżony złożył wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po J. D. (1), nie ukrywając, że dziedziczyć po nim powinna również J. O., matka P. i T. O.. Gdy w toku postępowania spadkowego J. O. złożyła do akt testamenty B. D. i J. D. (1), zaś C. D. z tymi testamentami się zapoznał, złożył on oświadczenie, że nie kwestionuje treści tych testamentów. W rezultacie Sąd stwierdził, że spadki po B. D. i J. D. (1) nabyły osoby wskazane w testamentach.

Opisane okoliczności poddają w wątpliwość zeznania J. O. co do tego, że poinformowała ona C. D. o treści testamentu J. D. (1). Zdaniem Sądu bądź świadek tego nie uczyniła, bądź C. D. nie zrozumiał treści wypowiedzi siostry. Gdyby bowiem znał wcześniej treść testamentu J. D. (1), składanie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku z mocy ustawy, wskazywanie jako uczestniczki J. O., a następnie nie kwestionowanie treści testamentów byłoby sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. Dlatego też Sąd uznał, że zachodzą poważne wątpliwości co do tego, czy C. D. był świadom treści testamentu brata. Zauważyć należy, że z treści zarzutu stawianego oskarżonemu wynika, że nawet sam oskarżyciel nie do końca wiedział, kto był spadkobiercą J. D. (1), jako pokrzywdzonych wskazał bowiem P. T. O. podczas gdy spadkobiercą był jedynie T. O., zaś P. O. był beneficjentem służebności osobistej.

Reasumując, w niniejszej sprawie zachodzą następujące wątpliwości uniemożliwiające przypisanie C. D. zarzucanego mu czynu:

Po pierwsze, możliwym i prawdopodobnym jest, iż J. D. (1) zezwolił bratu na zabranie elementów wyposażenia gospodarstwa, a ponieważ obaj byli osobami niewykształconymi, rolnikami, nie mieli świadomości, iż maszyny i materiały wchodzą w skład masy spadkowej i ewentualne rozporządzenie nimi powinno nastąpić bądź w formie darowizny za życia lub zapisu w testamencie.

Po drugie, brak jest w sprawie dowodów na to, że to C. D. zabrał z posesji brata złom (brak sprzedaży ani na jego nazwisko, ani za pośrednictwem znajomych).

Po trzecie, brak jest jednoznacznych dowodów na to, że oskarżonemu znana była treść testamentu brata, a przebieg postępowania spadkowego pozwala na przypuszczenie, iż testamentu tego oskarżony nie znał.

Zdaniem Sądu wszystkie wyżej opisane okoliczności składają się na nie dające się usunąć wątpliwości co do zamiaru oskarżonego zaboru nie należącego do niego mienia, czy to w formie kradzieży, czy przywłaszczenia. Równie prawdopodobne jak to, że oskarżony działał z zamiarem zaboru nie należącej mu się rzeczy jest to, że oskarżony były przekonany, że jego zachowanie było uprawnione.

Co za tym idzie, kierując się dyspozycją art. 5§2 k.p.k., Sąd uniewinnił oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

W punkcie drugim uzasadnianego wyroku, Sąd z kolei na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. oraz art. 632 pkt 2 k.p.k., wobec uniewinnienia oskarżonego, kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.