Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VII U 935/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Gdańsku z 2014-10-21

Sygn. akt VII U 935/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Bożenna Zalewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Sylwia Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 07 października 2014 r. w Gdańsku

sprawy T. P. i K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o ustalenie istnienia bądź nieistnienia ubezpieczeń społecznych

na skutek odwołania T. P. i K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 5 marca 2013 roku , nr (...) (...)- (...) (...)- (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, iż K. S. od dnia 19 kwietnia 2012 r. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom ( emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu) z tytułu zatrudnienia w Zakładzie (...).

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 05 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, iż ubezpieczona K. S. jako pracownik płatnika składek Zakład (...) nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu za okres od dnia 19 kwietnia 2012 r.

W uzasadnieniu decyzji pozwany wskazał, iż T. P. zgłosił w Centralnej ewidencji i Informacji o działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej prowadzenie od dnia 01 lutego 1995 r. pozarolniczej działalności gospodarczej pod nazwą : „ Zakład (...) P. T. z siedzibą w G. przy ul. (...). Przedsiębiorca wskazał dodatkowe miejsce wykonywania działalności w K. przy ul (...). Pan T. P. w dniu 09 stycznia 2013 r. dokonał zmiany we wpisie, zgodnie z która zmianie uległa nazwa na: Zakład (...). Podstawowym przedmiotem działalności w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne.

W dniu 02 kwietnia 2012 r. T. P. zawarł umowę o pracę na czas określony z K. S. od dnia 02 kwietnia 2012 r. do dnia 01 czerwca 2012 r. , a w dniu 02 czerwca 2012 miedzy stronami została zawarta kolejna umowa na czas nieokreślony w wymiarze pełnego wymiaru czasu pracy z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1.386,00 zł brutto plus premia uznaniowa na stanowisku pracownika biurowego. Pozwany wskazał także, że od dnia 10 lipca 2012 r. ubezpieczona stała się niezdolna do pracy. Zgodnie ze złożonym w ZUS- ie zaświadczeniu płatnika składek: za okres od 10 lipca 2012 r, do 11 sierpnia 2012 r. płatnik dokonał wypłaty wynagrodzenia za czas oznaczonej niezdolności do pracy, na podstawie art. 92 kodeksu pracy. Za okres od dnia 12 sierpnia 2012 r. do dnia 28 października 2012 r. skarżąca zgłosiła w ZUS- ie roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego, a od 29 października 2012 r. roszczenie o zasiłek macierzyński.

Mając na uwadze całokształt danych zebranych w toku przeprowadzonej kontroli organ rentowy uznał, iż w przypadku ubezpieczonej zachodzą okoliczności pozwalające na uznanie, iż przedmiotowe umowy o pracę były umowami zawartymi dla pozoru w rozumieniu art. 83 § 1 kodeksu cywilnego, mającymi umożliwić K. S. uzyskanie korzyści materialnych w postaci prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, gdyż w ocenie pozwanego organu przedstawione przez płatnika dokumenty nie potwierdzają jednoznacznie faktu wykonywania pracy przed skorzystaniem ze zwolnień: chorobowego i macierzyńskiego przez ubezpieczoną we w/w przedsiębiorstwie.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona K. S. wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji w ten sposób, że powódka podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnienie skarżąca wskazałam iż w rzeczywistości świadczyła pracę na rzecz płatnika składek zgodnie z postanowieniami zawartej umowy.

Powyższa decyzja została zaskarżona także przez płatnika składek T. P., który wniósł o jej uchylenie i orzeczenie, iż powód zasadnie zgłosił do ubezpieczenia K. S. i odprowadził składki na ubezpieczenie emerytalne, chorobowe, rentowe i wypadkowe.

W odpowiedzi na odwołania pozwany organ ubezpieczeniowy wniósł o ich oddalenie, powołując się na argumentację wskazaną w zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zarządzeniem z dnia 03 czerwca 2013 r. działając w oparciu o przepis art. 219 kpc Sąd połączył sprawy wynikłe na skutek obu odwołań do wspólnego rozpoznania i prowadzenia pod sygn. akt VII U 935/13.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. P. zgłosił w Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej Rzeczpospolitej Polskiej prowadzenie od dnia 01 lutego 1995 r. pozarolniczej działalności gospodarczej pod nazwą Zakład (...) P. T. z siedzibą w G. ul (...). Dodatkowym miejscem wykonywania działalności przedsiębiorcy była ul (...) w K.. W dniu 09 stycznia 2013 r. zmianie uległa nazwa prowadzonej działalności na Zakład (...). Podstawowym przedmiotem działalności płatnika było wykonywanie działalności w zakresie inżynierii i związane z nim doradztwo techniczne.

Ponadto w 2012 r. T. P. prowadził działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej jaką zawarł m. in. ze Z. K. (1) tj. (...) Spółka Cywilna w 2011 r. Przedmiotem działalności spółki była produkcja lizaków reklamowych. T. P. liczył że przedmiotowa działalność rozwinie się w związku ze wzrostem zapotrzebowania na wytwarzane produkty z uwagi na piłkarskie mistrzostwa europy jakie w 2012 roku odbywały się na terenie Polski.

Ubezpieczona K. S. w styczniu 2012 r. została zatrudniona na postawie umowy o prace na okres próbny w P. P.U.H.P. L. U.. Z uwagi na złe warunki pracy skarżąca nie zdecydowała się kontynuować zatrudnienia we w/w miejscu. W związku z powyższym po zakończeniu okresu próbnego wnioskodawczyni poszukiwała nowej pracy roznosząc swoje CV do siedziby różnych przedsiębiorstw. CV ubezpieczonej zostało zauważone przez żonę T. P., która przekazała dokument mężowi.

T. P. zaprosił skarżąca na rozmowę kwalifikacyjną, która odbyła się w lutym 2012 r. Poinformował ja wówczas o warunkach zatrudnienia oraz stanowisku pracy, na które prowadzona jest rekrutacja. W trakcie spotkania T. P. wyjaśnił skarżącej, że do jej zadań oprócz obsługi Zakład (...) będzie należało także administrowanie nowo powstałej działalności związanej z produkcja lizaków w ramach (...) Spółki Cywilnej.

Ze względów organizacyjnych ( m. in. konieczności przystosowania budynku do wymogów sanepidowskich) rozpoczęcie produkcji lizaków oraz zawarcie umowy z ubezpieczoną zostało przesunięte w czasie.

W dniu 09 marca 2012 r. wnioskodawczyni uzyskała zaświadczenie lekarskie zezwalające jej na rozpoczęcie pracy na stanowisku specjalisty ds. administracyjnych i wykonywaniu pracy przy komputerze.

W dniu 02 kwietnia 2012 r. T. P. zawarł z ubezpieczoną K. S. umowę o pracę na czas określony od dnia 02 kwietnia 2012 r. do dnia 01 czerwca 2012 r. w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1.386,00 zł brutto oraz premia uznaniową na stanowisku pracownika biurowego.

W dniu 10 kwietnia 2012 r. wnioskodawczyni poinformowała T. P. że jest w ciąży.

W dniu 19 kwietnia 2012 r. płatnik składek dokonał zgłoszenia K. S. do ubezpieczeń społecznych: tj. ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego.

W dniu 02 czerwca 2012 r. płatnik składek zawarł z ubezpieczona kolejna umowę o prace na czas nieokreślony od dnia 02 czerwca 2012 r. w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1.386,00 zł brutto oraz premia uznaniową na tożsamym co uprzednio stanowisku.

Zgodnie z postanowieniami zawartej umowy do obowiązków wnioskodawczyni należało prowadzenie korespondencji, nadawanie numerów pism przychodzącym i wychodzącym, zaopatrywanie w materiały budowlane, organizowanie wyjazdów służbowych, prowadzenie ewidencji delegacji służbowych, nadzór nad terminowym przeprowadzaniem kontrolnych badań lekarskich oraz szkoleń bhp, wprowadzanie do baz danych informacji zawartych w raportach z przeglądów serwisowych, sporządzenie zastawień na potrzeby.

Zgodnie z prowadzona przez płatnika lista płac należne ubezpieczonej wynagrodzenie za miesiąc kwiecień wyniosło 599,52 zł brutto, a za miesiąc maj 1500,00 zł brutto.

Ubezpieczona nie otrzymała od płatnika składek pełnej kwoty należnego jej wynagrodzenia za miesiąc maj. Płatnik składek nie wypłacił również wynagrodzenia przysługującego ubezpieczonej za czerwiec 2012 r.

Skarżące faktycznie była pracownikiem płatnika składek. W rzeczywistości, ubezpieczona rozpoczęła świadczenie pracy na jego rzecz już pod koniec marca 2012 r.

Skarżąca świadczyła pracę od poniedziałku do piątku w godzinach od 7. 00 do 15. 00 w biurze mieszczącym się w budynku w K.. W budynku mieściło się także pomieszczenie, w którym pracownice (...) Spółka Cywilna produkowały lizaki reklamowe.

Do obowiązków skarżącej należało zajmowanie się sprawami biurowymi obu działalności T. P.. Tzn. ubezpieczona wykonywała określone czynności zarówno na rzecz Zakład (...) jak również na rzecz w/w spółki cywilnej zajmującej się produkcja lizaków.

Pracownicy Zakładu (...) P. T. dostarczali skarżącej faktury, podpisywali u niej wniosku urlopowe. Skarżąca prowadziła dokumentacje kadrową prowadzonej działalności. Ubezpieczona przygotowywała także dokumentację spółki, które przesyłała do księgowego zajmującego się obsługa działalności prowadzonej przez płatnika składek tj. J. G..

W ramach pracy skarżąca wykonywała również szereg czynności na rzecz (...) Spółka Cywilnej m.in. zajmowała się sprawami kadrowymi, zdarzało się, że wypłacała zatrudnionym przez spółkę pracownicom należne im wynagrodzenia. Ponadto wypełniała karty produkcyjne zawierające oznakowanie rodzaju wyprodukowanego lizaka, rozliczała pracownice ( tj. R. S. oraz I. M.) z ilości wyprodukowanych przez nie w określonym dniu lizaków, sprawdzała stan magazynu. Przygotowywała również oferty handlowe, przeprowadzała rozmowy kwalifikacjne , mające na celu wyłonienie kandydatów do pracy w (...) Spółce Cywilnej , pozyskiwała również nowych klientów na rzecz w/w spółki cywilnej. Brała udział w opracowywaniu strony internetowej. Skarżąca wysyłała również korespondencje e – mailową. Uczestniczyła w targach przedszkolnych podczas których reklamowała produkowane lizaki. Niejednokrotnie dostarczała towar niezbędny do produkcji lizaków ( m. in. cukier) czy potrzebne do pracy środki czystości, artykuły biurowe.

W czerwcu 2012 r. rozpoczęły się problemy w (...) Spółce Cywilnej, związane z konfliktem miedzy wspólnikami. Spółka popadła w problemy finansowe, nie było pieniędzy niezbędnych do bieżącej produkcji lizaków, zakupu materiałów czy wypłaty wynagrodzeń dla zatrudnianych pracowników.

B. S., która świadczyła prace przy produkcji lizaków od 02 kwietnia 2012 r. do końca maja otrzymała wynagrodzenie jedynie za połowę kwietnia. Podobnie było w przypadku pracownicy I. M.. W związku z powyższym w/w pracownice w czerwcu 2012 r. zaprzestały świadczenia pracy na rzecz pracodawcy.

W czerwcu 2012 r. na wyraźne polecenie pracodawcy ubezpieczonej zaprzestała regularnego przychodzenia do pracy. Skarżąca pozostawała jednak w ciągłej gotowości do jej świadczenia. Pracodawca w dalszym ciągu telefoniczne zlecał skarżącej wykonanie określonych czynności. Wnioskodawczyni wywiązywała się z powierzonych jej obowiązków ( np. udawała się do biura w celu przygotowania dokumentacji czy zakupywała określone materiały).

Ubezpieczona kilkakrotnie wykonywała zlecone przez pracodawcę zadania także w lipcu i sierpniu 2012 r. ( tj. w okresie w którym przebywała na zwolnieniu lekarskim) np. udawała się do biura celem przygotowania określonej dokumentacji, sprawdzenia dokumentów.

Od dnia 10 lipca 2012 r. K. S. stała się niezdolna do świadczenia pracy.

Za okres od dnia 10 lipca 2012 r. do dnia 11 sierpnia 2012 r. płatnik składek dokonał wypłaty wynagrodzenia za czas orzeczonej niezdolności do pracy, na postawie art. 92 kodeksy pracy.

W dniu 29 października 2012 r. skarżąca urodziła córkę A. S..

Po zakończeniu urlopu związanego z urodzeniem dziecka skarżąca nie powróciła do świadczenia pracy płatnika składek z uwagi na fakt, iż T. P. nie odbierał od skarżącej telefonów. Do dnia dzisiejszego nie wypłacił jej pełnej kwoty należnego wynagrodzenia.

Działalność prowadzona przez płatnika składek Zakład (...) P. T. również nie prosperowała dobrze. Płatnik składek nie wywiązywał się z wymagalnych zobowiązań finansowych m. in. do dnia dzisiejszego nie wypłacił pełnej kwoty należnej księgowemu na prowadzenie obsługi księgowej w/w działalności.

Aktualnie skarżąca przebywa n urlopie wychowawczym związanym z urodzeniem kolejnego dziecka.

Za okres od dnia 12 sierpnia 2012 r. do 28 października K. S. zgłosiła w ZUS roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego a od 29 października 2012 r. roszczenie o zasiłek macierzyński.

W okresie od 28 listopada 2012 r. do 30 listopada 2012 r. organ rentowy przeprowadził u płatnika kładek kontrole w wyniku której została wydana decyzja z dnia 05 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, iż ubezpieczona K. S. jako pracownik płatnika składek Zakład (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu za okres od dnia 19 kwietnia 2012 r.

dowód: akta sprawy: dokumentacja e – mailowa wraz z ofertami – k. 12-58, karta rekrutacyjna – k. 59, badania lekarskie – k. 60-61, potwierdzenie przelewu – k. 62, karta produkcji – k. 63-65, dokumentacja lekarska – 92-111, zeznania świadka B. S. – k. 115, zeznania świadka I. M. – k. 115, zeznania świadka Z. K. – k. 116, zeznania świadka J. G. – k. 131, zeznania ubezpieczonej – k. 148 w zw. z k. 114-115

dowód akta rentowe: decyzja pozwanego – k. 17, dokummnret ZUS ZUA – k. 11, świad3ectwo pracy – k. 25, dokumentacja pracownicza – k. 29- 93,

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków B. S., I. M., Z. K., J. G. tym bardziej, że korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym z zeznaniami ubezpieczonej, które w ocenie Sądu okręgowego w pełni zasługiwały na walor wiarygodności. W szczególności podkreślenia wymaga, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w tym zeznania wzajemnie się uzupełniając, stworzyły spójną całość.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było objęcie ubezpieczonej K. S. ubezpieczeniem społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u T. P. Zakład (...) P. T. z siedzibą w G. ul (...) w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 1443).

Z art. 6 ust. 1 pkt 1 wskazanej ustawy wynika, iż obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami. Przepisy art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy wprowadzają obowiązek, w odniesieniu do pracowników, ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Podleganie ubezpieczeniu chorobowemu stanowi podstawę do uzyskania przez ubezpieczonych świadczenia w postaci zasiłku chorobowego w przypadku wystąpienia niezdolności do pracy (art. 6 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010r. Nr 77, poz. 512 ze zm.).

Z kolei art. 13 pkt 1 op. cit. ustawy stanowi, iż obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne będące pracownikami w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania stosunku pracy.

Kwestią sporną między stronami była, ważność łączącej wnioskodawczynię i płatnika składek umowy o pracę. Dlatego też przedmiotem rozpoznania Sądu w niniejszej sprawie było zweryfikowanie ustaleń faktycznych poczynionych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w trakcie kontroli zakończonej zaskarżoną decyzją z dnia 05 marca 2013 r. stwierdzającej, że K. S. jako pracownik płatnika składek Zakład (...) nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu za okres od dnia 19 kwietnia 2012r.

Przeprowadzone w tym kierunku postępowanie dowodowe, w szczególności oparte na nim wnioskowanie doprowadziło Sąd do przekonania, iż skarżąca została zatrudniona i faktycznie świadczyła prace na rzecz płatnika składek w oparciu o zawarte w dniu 02 kwietnia 2012 r. i 02 czerwca 2012 r. umowy o pracę. Zdaniem Sądu nie była to umowa o pracę zawarta dla pozoru.

Jak już wskazano powyżej, zakres podmiotowy przymusu ubezpieczeń emerytalnego i rentowego wyznaczają art. 6, 8 i 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Obowiązkowym ubezpieczeniom podlegają, między innymi, „osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami” (art. 6 ust. 1 pkt 1). Zauważyć należy, że zgodnie z cytowanym przepisem art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – ubezpieczeniu społecznemu podlegają pracownicy. Stosownie zaś do zawartej w art. 2 k.p. definicji – pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie m.in. umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem, a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tegoż stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być zatem faktyczna realizacja treści stosunku pracy, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę. Dla skuteczności umowy o pracę wystarczy zatem zgodna wola stron, wyrażona w umowie o pracę, wola ta jednak musi obejmować elementy zawarte w definicji stosunku pracy, wynikające z cytowanego wyżej art. 22 k.p.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność umowy wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Należy odróżnić przy tym nieważność spowodowaną pozornością czynności prawnej od nieważności czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy (art. 58 § 1 k.c.). Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Pojęcie obejścia prawa i pozorności są sobie znaczeniowo bliskie i niejednokrotnie pokrywają się. Ustalenie, czy umowa zmierza do obejścia prawa lub jest pozorna wymaga poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych dotyczących okoliczności jej zawarcia, celu jaki strony zamierzały osiągnąć, charakteru wykonywanej pracy i zachowania koniecznego elementu stosunku pracy, jakim jest wykonywanie pracy podporządkowanej (tak uchwała SN z dnia 8 marca 1995 r., I PZP 7/95, OSNAPiUS 18/95, poz. 227, wyrok SN z dnia 23 września 1997 r., I PKN 276/97, OSNAPiUS13/98, poz. 397).

Dla porządku wskazać należy, iż korzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego na skutek podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu samo w sobie nie mogłoby być określone jako sprzeczne z prawem. Skorzystanie z ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym jest legalnym celem zawierania umów o pracę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2006 r., I UK 186/05). Cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, nie może jednak oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawieraniu umów o pracę na stosunkowo krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia z ubezpieczenia społecznego (np. urodzeniem dziecka) i w konsekwencji uzyskaniu przez osobę ubezpieczoną świadczeń z ubezpieczenia społecznego (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 lutego 2012 r., III AUa 1477/11).

W toku postępowania Sąd Okręgowy analizował, czy stosunek prawny łączący płatnika składek z ubezpieczoną od dnia 02 kwietnia 2012 r. do dnia 01 czerwca 2012 r. oraz od dnia 02 czerwca 2012 r. w istocie cechował się elementami charakterystycznymi dla umowy o pracę i czy skarżąca wykonywała na rzecz wnioskodawczyni określone czynności tak, jak wynika z jej twierdzeń.

Analizując powyższe kwestie Sąd Okręgowy oparł się na zeznaniach skarżącej, które jako spójne, szczere, logiczne, przekonywujące oraz poparte przedłożoną przez odwołującą się dokumentacją jak również zeznaniami powołanych w sprawie świadków w całości zasługiwały na walor wiarygodności

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało w sposób jednoznaczny, iż skarżąca faktycznie świadczyła pracę na rzecz T. P., na podstawie zawartych z płatnikiem składek umów. W toku postępowania odwołująca się zdołała racjonalnie wyjaśnić iż była odpowiedzialna za szereg czynności związanych z działalnością gospodarczą Zakładu (...) P. T. przyjmując faktury od pracowników, wypełniając ich wniosku urlopowe jak również przygotowując dokumentację, która stanowiła postawę do rozliczeń dokonywanych przez obsługującego płatnika składek księgowego J. G. .

Nie uszło uwadze Sądu, iż księgowy J. G. podczas złożonych zeznań wskazywał, że przedmiotowa dokumentacja w okresie zatrudnienia ubezpieczonej była przez skarżącą faktycznie przygotowywana. Nadto księgowy zwrócił uwagę na wyraźną różnicę widoczną w jakości oraz terminowości przesyłanej dokumentacji pomiędzy okresem świadczenia pracy przez ubezpieczoną a okresem wcześniejszym oraz późniejszym podkreślając, iż wnioskodawczyni skrupulatniej oraz bardzo odpowiedzialnie podchodziła do powierzonego jej obowiązku, w pełni wywiązując się z przypisanych jej zadań, dokładnie opisując dokumenty stanowiące podstawę rozliczeń. Ponadto księgowy miał telefoniczny kontakt ze skarżąca, który umożliwiał, mu stały przepływ informacji niezbędnych do wykonania przypisanych mu zadań.

W ocenie Sądu w/w świadek stanowi wiarygodne osobowe źródło dowodowe bowiem jako osoba obca dla strona oraz w żaden sposób aktualnie nie związana z nimi zawodowo ( księgowy nie obsługuje już działalności prowadzonej przez T. P.) nie miała interesu prawnego w składaniu tendencyjnych zeznań. Nadto jego wyjaśnienia były szczere, logiczne i przekonywujące.

Nie uszło uwadze Sądu, że w zakwestionowanym przez pozwany organ rentowy okresie czasu ubezpieczona wykonywała również szereg czynności na rzecz (...) Spółka Cywilna.

Skarżąca zajmowała się zarówno pozyskiwaniem nowych klientów, rekrutacją pracowników, opracowywaniem ofert handlowych, prowadzeniem korespondencji e – mailowej, załatwianiem spraw pracowniczych ( kilkakrotnie na wyraźnie polecenie T. P. wypłacała pracownicom należne im wynagrodzenie). Do obowiązków skarżącej należało również rozliczanie pracownic z wykonanej w danym dniu pracy, sprawdzania stanu magazynu, prowadzenie kart produkcji, zamawianie oraz dostarczanie niezbędnych do wyrobu lizaków produktów. Kilkakrotnie wnioskodawczyni brała udział w targach, podczas których reklamowała produkowane lizaki oraz tłumaczyła dokumenty na j. angielski. Ogrom zadań powierzonych przez płatnika składek wnioskodawczyni uwiarygadnia fakt, iż skarżąca rzeczywiście świadczyła pracę od poniedziałku do piątku od 7.00 do 15. 00 na wyraźnie zwróciła uwagę w swych zeznaniach sama ubezpieczona.

Powyższa okoliczność została nadto poparta zeznaniami świadków B. S. oraz I. M. pracownic (...) Spółka Cywilna świadczących pracę przy produkcji lizaków oraz Z. K., jednego ze wspólników spółki cywilnej. Należy wyraźnie podkreślić, iż w/w pracownice jako osoby wykonujące prace w tym samym budynku co ubezpieczona, jak również mające z nią codzienny kontakt oraz Z. K. ( osoba zorientowaną w sprawach prowadzonej w ramach spółki cywilnej działalności) posiadają dokładną wiedzę na temat prac w rzeczywistości wykonywanych przez ubezpieczoną.

Orzekając w przedmiotowej sprawie Sąd wziął pod uwagę realną potrzebę zatrudniania skarżącej na stworzonym przez płatnika składek stanowisku.

Nie uszło uwadze Sądu, iż w trakcie składanych zeznań księgowy J. G. wskazał, że sugerował płatnikowi składek konieczność utworzenia przedmiotowego miejsca pracy z uwagi na opóźnienia w przesyłaniu dokumentacji przez T. P.. Fakt, iż zatrudnienie skarżącej realnie poprawiło opisaną powyżej sytuację świadczy o tym, że umowy o pracę nie zostały zawarte jedynie w celu pozyskania korzystnych dla wnioskodawczyni świadczeń z ubezpieczenia społecznego, lecz były faktycznie wykonywane. Podkreślić nadto należy, ze także Z. K. wskazywał na realną potrzebę utworzenia stanowiska pracy w działalności wykonywanej w związku z zawartą umową spółki cywilnej obejmującego zakres obowiązków które w rzeczywistości wykonywała skarżąca. W/ w świadek wskazywał przy tym, że ubezpieczona dobrze wywiązywała się z powierzonych jej zadań , a jej praca przez nią świadczona była oceniania pozytywnie.

W ocenie Sądu Okręgowego fakt, iż skarżąca będąc zatrudnioną w Zakładu (...) P. T. świadczyła pracę na rzecz (...) Spółki cywilnej nie przeczy temu, iż w dalszym ciągu pozostawała pracownikiem płatnika składek. Wskazać zatem należy na powiązania istniejące pomiędzy w/w działalnościami. T. P. jest bowiem wspólnikiem w/w spółce cywilnej. Ponadto pracodawca ma prawo oddelegować pracownika do innej pracy niż ta wynikająca stricte z zawartej umowy.

Nie uszło uwadze Sądu, iż wnioskodawczyni o takiej możliwości została przez pracodawcę poinformowana już w trakcie mającej miejsce w lutym 2012 r. rozmowy kwalifikacyjnej, podczas której T. P. poinformował ja o obowiązkach jakie zostaną jej powierzone w związku z prowadzoną przez niego działalnością wykonywaną w ramach spółki cywilnej, wskazując że z racji tego, iż jest to krótko istniejąca działalność wymaga podjęcia działań mających na celu zapewnienie jej rozwoju.

Orzekając w przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy wziął pod uwagę również fakt, iż wnioskodawczyni realnie poszukiwała zatrudnienia, a już w styczniu 2012 r. została zatrudniona na podstawie umowy o pracę (...) P.U.H.P (...). Logicznym jest też, że z uwagi na złe warunki pacy jakie stworzył uprzedni pracodawca skarżącą nie zdecydowała się na kontynuowanie u niego pracy. Fakt, iż skarżąca pozyskała pracę u płatnika składek na skutek rozesłania CV, następnie przeszła przez kolejny etap tj rozmowę o pracę, nadto nie znała wcześniej T. P. jak również nie jest z nim w żaden sposób spokrewniona świadczy o realnej chęci zatrudnienia, nie zaś o zawarciu umowy wyłącznie dla pozoru.

Nie uszło uwadze Sądu, iż umowa o pracę na czas nieokreślony została poprzedzoną umową terminową. Powyższa praktyka odpowiada aktualnym tendencjom rynkowym, doświadczenie życiowe pokazuje bowiem, iż pracodawcy uprzednio chcą sprawdzić kompetencje nowo zatrudnianych pracowników, nim zwiążą się z nimi na dłuższy okres.

Tak było w przypadku ubezpieczonej. Mając na uwadze, że wnioskodawczyni w należyty sposób wywiązywała się ze wszystkich powierzonych jej obowiązków nie dziwi fakt, iż T. P. zawarł w dniu 02 czerwca 2012 r. kolejną umowę, tym razem na czas nieokreślony. Również ubezpieczona, z uwagi na fakt iż praca u płatnika odpowiadała jej oczekiwaniom, pozwalała na rozwój liczyła na długoterminowe zatrudnienie ( powrót do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego) i wiązała z płatnikiem składek swoją zawodową przyszłość. To, że skarżąca faktycznie nie powróciła na zajmowane uprzednio stanowisko wynikało z przyczyn od niej niezależnych ( złej kondycji finansowej płatnika składek, niezapłacenia pełnej kwoty należnej skarżącej tytułem wynagrodzenia za pracę , nieodbierania przez niego telefonu) oraz nieznanych ubezpieczonej w dacie zawierania zakwestionowanych umów.

Podkreśli nadto należy, iż T. P. zawierając z ubezpieczoną kolejną umowę o pracę nie mógł jeszcze przewidzieć, iż działalność prowadzona w ramach spółki cywilnej definitywnie się zakończy. Niewątpliwie w czerwcu 2012 r. były już symptomy pierwszych problemów związanych z nieporozumieniami między wspólnikami jednakże, zważywszy, że spółka wiązała swój rozwój ze wzrostem zapotrzebowania na wytwarzane produkty w związku z mistrzostwami europy ( które odbyły się w czerwcu 2012 r.) a problemy początkowo wydawały się być jedynie przejściowe zrozumiałym jest, że płatnikiem składek zawarł z wnioskodawczynią kolejną umowę o pracę, chcąc pozyskać dla siebie sprawdzonego, dobrego pracownika, sądząc, że opisane powyżej problemy są jedynie przemijające.

Nie uszło uwadze Sądu, iż mimo że w czerwcu 2012 r. ubezpieczona nie przychodziła codziennie do pracy, to nastąpiło to na wyraźne polecenie pracodawcy. Skarżąca pozostawała w ciągłej gotowości do jej świadczenia oraz wykonywała wszelkie czynności wedle instrukcji udzielanych telefonicznie przez pracodawcę. Zdaniem Sądu, w okolicznościach przedmiotowej sprawy należy przyjąć, że ubezpieczona świadczyła na rzecz płatnika pracę podporządkowaną, która sprowadza się do obowiązku stosowania się do poleceń przełożonego, w związku z organizacją i przebiegiem pracy. Wskazać również należy, iż charakterystyczną cechą stosunku pracy jest ryzyko obarczające pracodawcę. Z uwagi a powyższe okoliczność wystąpienia problemów, konieczności wstrzymania produkcji, mniejsza ilości zadań jakie winna wykonać ubezpieczona nie neguje faktu, iż mimo niestawiania się codziennie w biurze ubezpieczona nie utraciła statusu pracownika. Mając na uwadze fakt, iż ubezpieczona wykonywała zadania o które telefonicznie poprosił ją pracodawca również w lipcu i sierpniu 2012 r. tj. w okresie w którym przebywała już na zwolnieniu chorobowym Sąd Okręgowy uznał, że skarżąca była realnie zaangażowana w świadczoną pracę, przejawiała przy tym dbałość o dobro pracodawcy. Powyższe uwiarygadnia fakt, że skarżąca wiązała realną przyszłość z zatrudnieniem u ubezpieczonego po powrocie z urlopu macierzyńskiego.

Odnosząc się do wynagrodzenia jakie według listy płac przysługiwało skarżącej za poszczególne miesiące należy wskazać, iż w maju 2012 r. wyniosło ono 1500 zł. Mając na uwadze fakt, iż w przedmiotowych umowach o pracę ustalono, iż ubezpieczonej przysługuje wynagrodzenie w kwocie wraz z premią uznaniową Sąd uznał, iż wskazana wyżej kwota jest zgodnie z zawartymi w tym zakresie uregulowaniami.

Zdaniem Sądu Okręgowego fakt, iż płatnik składek zgłosił wnioskodawczynię do ubezpieczeń społecznych dopiero z dniem 19 kwietnia 2012 r. ( mimo że umowa została zawarta z ubezpieczona w dniu 02 kwietnia 212 r, ) również nie przesądza o pozorności przedmiotowej umowy. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe, w tym zeznania obsługującego prowadzona przez T. P. księgowego J. G. iż płatnik składek niejednokrotnie niewykonywał w terminie określonych przepisami prawa obowiązków. Na szereg zaniedbań z jego strony wskazuje również okoliczność zalegania z wypłatą należnych pracownikom wynagrodzeń. Z uwagi na powyższe nie dziwi fakt, iż T. P. mimo licznych wezwań nie stawił się przed Sądem celem złożenia zeznań w sprawie. W ocenie Sądu ubezpieczona nie powinna jednak ponosić negatywnych konsekwencji uchybień, jakich dopuścił się płatnik składek. W szczególności uznanie przedmiotowych umów o pracę za nieważne byłoby konsekwencją zbyt daleko idącą.

Zdaniem Sądu, w świetle dokonanych ustaleń faktycznych, należy przyjąć, że stosunek prawny łączący wnioskodawczynię i zainteresowaną był stosunkiem pracy w rozumieniu art. 22 § 1 kp.

Reasumując poczynione wyżej rozważania, Sąd doszedł do przekonania, iż sporne umowy o pracę zostały pomiędzy stronami realnie zawarte, a ich postanowienia były przez ubezpieczona de facto wykonywane. Tym samym nie sposób przyjąć by było to pozorne czynności prawne zawarte jedynie dla uzyskania przez wnioskodawczynię świadczeń z ubezpieczenia społecznego i nie można zarzucić im nieważności.

W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. i cytowanych wyżej przepisów orzekł jak w sentencji wyroku.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Marzena Glina
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Bożenna Zalewska
Data wytworzenia informacji: