Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powódka K. B. w dniu 30 czerwca 2014 roku wniosła
o podwyższenie alimentów zasądzonych od pozwanego B. B. z kwoty po 250 złotych miesięcznie do kwoty po 800 złotych miesięcznie, płatnej z góry do dnia 10 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 października 2013 roku.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że ostatnie alimenty zostały zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 30 listopada 2009 roku w sprawie III RC 292/09. Od tego czasu kwota alimentów pozostaje
w niezmienionej wysokości. Znacząco natomiast wzrosły potrzeby powódki
i jednocześnie obniżyła się siła nabywcza pieniądza. Powódka podniosła, że wzrost kosztów jej utrzymania ma przede wszystkim związek z faktem rozpoczęcia w 2011 roku studiów na Wydziale Fizyki (...) i Matematyki Stosowanej Politechniki G.. Aktualnie koszty utrzymania powódki wynoszą około 1400 zł miesięcznie i składają się na nie następujące wydatki: 500 zł - wynajęcie stancji, około 50 zł raz na dwa miesiące – dojazdy
z G. do domu, ok. 140 zł kwartalnie – bilety komunikacji miejskiej, około 500 zł – wyżywienie, około 50 zł – zakup książek i pomocy dydaktycznych, 200 zł – średniomiesięczny koszt zakupu ubrań i obuwia, 40 zł – kosmetyki i środki higieniczne, 25 zł – telefon. Wykazane wydatki nie obejmują kosztów rozrywki w postaci kina, teatru itp. oraz nieprzewidzianych kosztów, związanych np. z sezonowymi chorobami.

Na dochód powódki składają się natomiast otrzymywane od ojca alimenty, stypendium socjalne w wysokości około 450 zł oraz środki pieniężne przekazywane przez matkę powódki w kwocie ok. 200-400 zł miesięcznie. Poza tym powódka własnymi siłami stara się przyczynić do pokrycia kosztów swojego utrzymania. W tym celu podejmuje w sezonie letnim pracę i z tego tytułu jest w stanie odłożyć kwotę około 2000 zł.

Powódka wskazała, że nie wie jak obecnie wygląda sytuacja materialna pozwanego. Jednakże z posiadanych przez nią informacji wynika, że jest ona relatywnie dobra.

Pozwany B. B. w odpowiedzi na pozew wniósł
o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu podniósł, że otrzymuje kwotę 825 zł tytułem renty chorobowej, a nadto ma utrzymaniu syna G., który jest uczniem Liceum Ogólnokształcącego w R..

Pozwany wskazał, że jego córka K. ma ukończone 21 lat. Studiuje w G. i otrzymuje stypendium. Zdaniem pozwanego matka powódki ma na nią duży wpływ. Córka wykonuje polecenia matki, nie zważając na chorobę ojca i brata G., nie odwiedza ich.

Pozwany podkreślił, że alimenty na rzecz córki K. i syna M. wpłaca regularnie. Od października 2009 roku do 31 grudnia wpłacał po 500 zł miesięcznie. Natomiast od 1 stycznia do 31 maja 2014 roku po 400 zł miesięcznie, z uwagi na zasądzenie w wyroku rozwodowym alimentów na rzecz syna G. w wysokości 100 zł, którą to kwotę odliczał od uiszczanych przez siebie alimentów.

Sąd ustalił, co następuje:

K. B., urodzona (...) w P., jest córką B. B. i S. B.. Posiada dwóch młodszych braci: G. B. i M. B..

(dowód: odpis skrócony aktu urodzenia powódki k. 9)

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2009 roku wydanym w sprawie III RC 292/09 Sąd Rejonowy w Piszu zasądził od pozwanego B. B. alimenty na rzecz małoletniej wówczas K. B. i małoletniego M. B. w kwotach po 250 zł miesięcznie na każdego z nich, łącznie
w kwocie po 500 zł miesięcznie, płatnej z góry do dnia 10 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, do rąk ustawowej przedstawicielki małoletnich powodów S. B., poczynając od dnia 1 listopada 2009 roku.

(dowód: wyrok z dnia 30.11.2009r. k. 26 z akt sprawy III RC 292/09 Sądu Rejonowego w Piszu)

K. B. miała wówczas 16 lat. We wrześniu 2009 roku rozpoczęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym w P.. W tygodniu K. B. przebywała w internacie, za który opłata wraz z wyżywieniem wynosiła 200 zł. W weekendy przyjeżdżała do domu i z tego tytułu matka małoletniej ponosiła koszty dojazdów w wysokości 60 zł miesięcznie.

S. B. od dnia 5 października do 14 listopada 2009 roku była zatrudniona w P.H.U. U (...) w R. na stanowisku kucharza – kelnera za wynagrodzeniem w wysokości 1 276 zł miesięcznie. Od dnia 18 listopada 2009 roku była zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w P. jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku z tytułu pozostawania bez pracy. Posiadała 11 – letni samochód osobowy marki WV Golf IV. Od października 2009 roku mieszkała wraz z dziećmi K.
i M. w wynajmowanym mieszkaniu w R.. Za wynajem płaciła 200 zł. Ponadto uiszczała czynsz w wysokości 300 zł i 84 zł za energię elektryczną.

(dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu S. B. k.9, zaświadczenie z PUP w P. k. 20, odcinki potwierdzające opłatę za energię elektryczną i mieszkanie k. 11, kserokopia umowy najmu lokalu k. 12, zeznania S. B. k. 22-23 w aktach sprawy III RC 292/09 Sądu Rejonowego w Piszu)

B. B. do dnia 15 grudnia 2009 roku był zatrudniony w ramach robót publicznych w Urzędzie Miasta i Gminy
w R. na stanowisku pracownika gospodarczego. Za wykonywaną pracę w październiku 2009 roku otrzymał wynagrodzenie
w wysokości 1041,33 zł. Wraz z synem G. mieszkał w domu swoich rodziców. Oprócz pozwanego mieszkał tam również jego brat z rodziną. Opłaty za dom ponosili rodzice pozwanego. B. B. dokładał im 100 zł miesięcznie na prąd. Pozwany był właścicielem 4 ha ziemi. Uzyskiwał dopłaty unijne. Za 2008 rok otrzymał ponad 3000 zł. Większość gospodarstwa stanowiły łąki. Na pozostałej części uprawiał zboże i ziemniaki. B. B. leczył się z powodu cukrzycy, nadciśnienia i problemów psychicznych. Na leki wydawał około 200 złotych miesięcznie.

(dowód: zaświadczenie o zarobkach i wynagrodzeniu B. B. k. 10, zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia k. 17, decyzja Burmistrza Miasta i Gminy R. k.18, zeznania B. B. k. 21-24 w aktach sprawy III RC 292/09 Sądu Rejonowego w Piszu)

Wyrokiem z dnia 21 października 2013 roku Sąd Okręgowy
w O. rozwiązał przez rozwód małżeństwo S. B. i B. B.. Sąd Okręgowy pozostawił w dotychczasowej wysokości alimenty na rzecz M. B. zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego
w P. z dnia 30 listopada 2009 roku w sprawie III RC 292/09 wynoszące 250 zł miesięcznie, z zachowaniem dotychczasowych warunków i terminów płatności. Jednocześnie Sąd zasądził od S. B. na rzecz małoletniego G. B. alimenty w kwocie po 100 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca do rąk ojca B. B.
z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek
z rat.

(dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21.10.2013r. k 73
w aktach sprawy VI RC 457/13 Sądu Okręgowego w Olsztynie)

Obecnie K. B. ma 21 lat. Jest panną i nie posiada dzieci. Jest studentką III roku Politechniki G. na Wydziale Fizyki (...) i Matematyki Stosowanej na kierunku fizyka techniczna. Od pierwszego roku studiów otrzymuje stypendium socjalne w wysokości około 440 zł. K. B. wynajmuje stancję, za którą płaci 450 zł miesięcznie. Ma wykupiony bilet miesięczny za 50 zł na dojazdy do uczelni. Na wyżywienie przeznacza kwotę około 500 zł miesięcznie. Ponadto ponosi koszty zakupu odzieży
w kwocie 250-300 zł. Rocznie na zakup książek i pomocy naukowych wydaje kwotę 200 zł. Podczas tegorocznych wakacji pracowała w restauracji
w R., gdzie zarobiła około 2000 zł. Miesięcznie uzyskuje od matki na swoje utrzymanie kwotę 400-500 zł. Co dwa miesiące otrzymuje również wsparcie od babci w wysokości 100 lub 200 zł.

(dowód: zaświadczenie o nauce k. 10, zeznania K. B. k. 42-42v.)

Matka K. B., S. B., pracuje w pieczarkarni
w W., gdzie zarabia ok. 1300 zł. Co miesiąc otrzymuje również premię
w wysokości 100 zł. Po rozwodzie nie zawarła ponownie małżeństwa. Na utrzymaniu, oprócz córki K., ma jeszcze syna M., który ma 13 lat
i jest uczniem VI klasy Szkoły Podstawowej w R.. Mieszka wraz z synem i córką. Opłaty związane z wynajęciem mieszkania wynoszą 700 zł miesięcznie. Nadto ma zasądzone alimenty na syna G. w wysokości po 100 zł miesięcznie. Alimentów nie płaci, ponieważ rozlicza się z mężem w ten sposób, że pomniejsza kwotę alimentów należną od B. B. o kwotę 100 zł. Pomiędzy byłymi małżonkami toczy się sprawa o podział majątku, w skład którego wchodzi m.in. dom w stanie surowym.

(dowód: oświadczenia pełnomocnika powódki S. B. k. 35-35v., 53-54)

B. B. ma 49 lat. Z zawodu jest tokarzem, ślusarzem i mechanikiem. Po rozwodzie nie zawarł ponownie związku małżeńskiego. Nie jest z nikim związany. W dalszym ciągu mieszka wraz z synem G.
w domu swoich rodziców. G. jest uczniem III klasy Liceum Ogólnokształcącego w R.. Od dnia 30 listopada 2013 roku jest leczony w poradni dermatologicznej z powodu skazy białkowej. B. B. nie dokłada się rodzicom do utrzymania domu. Rodzice pomagają mu uiszczać zasądzone alimenty. B. B. jest właścicielem gospodarstwa o powierzchni 4 ha. Na części uprawia ziemniaki i zboże. Pozostała część służy jako pastwisko dla bydła jego ojca. B. B. otrzymuje dotacje unijne w wysokości ok. 3000 zł rocznie. Dochód
z niniejszego gospodarstwa w 2012 roku wyniósł 2009,70 zł.

B. B. w dniach od 2 do 4 września 2014 roku przebywał w Szpitalu (...) w P. z rozpoznaniem złamania kręgów odcinka piersiowego kręgosłupa, którego doznał podczas wypadku ciągnikiem. Nadal leczy się z powodu cukrzycy i nadciśnienia, pozostaje pod kontrolą lekarza psychiatry. Na lekarstwa wydaje około 250 złotych miesięcznie. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 10 kwietnia 2013 roku został uznany za częściowo niezdolnego do pracy do dnia 30 kwietnia 2015 roku. Od dnia 1 marca 2014 roku wysokość przyznanej mu renty chorobowej wynosi 825,42 zł.

(dowód: decyzja o waloryzacji renty pozwanego k. 20, zaświadczenie o stanie zdrowia pozwanego k. 21-21v., zaświadczenie o dochodzie z gospodarstwa rolnego pozwanego k. 24, informacja o zakupie leki i faktury za leki k, 26, 27, zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia G. B. k. 28, zaświadczenie o nauce G. B. k. 29, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o częściowej niezdolności do pracy pozwanego k. 39, zaświadczenie lekarskie o pobycie pozwanego w szpitalu k. 41, 46)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dzieci, które nie są w stanie utrzymywać się samodzielnie. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletniości. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie. Z tej przyczyny, w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy pod uwagę, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowania, a co najmniej znacznego utrudniania dalszego rozwoju dziecka, a to przez pozbawienie go środków materialnych niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletniości, pozostawałoby zatem
w sprzeczności z podstawowym obowiązkiem rodzicielskim troszczenia się
o fizyczny i duchowy rozwój dziecka oraz jego należytego przygotowania, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej (por. wyrok SN
z 14.11.1997 r., III CKN 217/97).

W ocenie Sądu, z uwagi na pobieraną naukę, powódka nie jest
w stanie samodzielnie się utrzymać. Zdaniem Sądu, nie można nawet od niej tego wymagać, albowiem celem nadrzędnym jest ukończenie przez nią studiów i uzyskanie zawodu.

O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro).

Ponadto zgodnie z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego,
w tym podwyższenia, obniżenia lub uchylenia alimentów.

Rozstrzygnięcie oparte na podstawie art. 138 kro polega na porównaniu stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmianie.

Od daty zasądzenia ostatnich alimentów upłynęło blisko pięć lat. Niewątpliwie zatem wzrosły usprawiedliwione potrzeby powódki. Wiąże się to przede wszystkim z jej kształceniem.

Przechodząc do kwestii usprawiedliwionych potrzeb powódki stwierdzić należy, że koszty jej utrzymania wymagają wydatkowania standardowych nakładów na wyżywienie, mieszkanie, ubranie, ochronę zdrowia, edukację, a także rozwijanie zainteresowań i inne usprawiedliwione potrzeby. Pozwany nie kwestionował zasadność wskazywanych przez powódkę wydatków. Także w ocenie Sądu wydatki te należy uznać za usprawiedliwione i niewygórowane.

Niezależnie od powyższego podnieść należy, że alimenty zależą również od możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego. Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w tezie IV wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie (por. uchwała pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej
z dnia 16 grudnia 1987 r. III CZP 91/86). Poziom życia dzieci jest pochodną zamożności ich rodziców – stąd również wysokość alimentów nie może być od tego poziomu całkowicie oderwana.

Oceniając możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego Sąd uznał, że są one w znacznym stopniu ograniczone. Pozwany został uznany za częściowo niezdolnego do pracy, ale może on wykonywać pracę odpowiednią do jego stanu zdrowia. Pozwany w tym celu powinien dokładać starań i znaleźć odpowiednie zatrudnienie. Ponadto pozwany jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni około 4 ha. Z jego zeznań wynika, że na części działek uprawia zboże i ziemniaki. Pozostała część służy jako pastwisko dla bydła jego ojca. W ocenie Sądu, pozwany nie wykorzystuje w sposób optymalny faktu posiadania gospodarstwa rolnego. Należy jednocześnie podkreślić, że pozwany ma na utrzymaniu także dwóch synów. Okoliczność powyższa nie zwalnia go jednak z łożenia na utrzymanie i edukację powódki. Ma oczywiście wpływ na ustalenie wysokości alimentów na rzecz powódki.

Sąd rozstrzygając o wysokości alimentów miał także na uwadze, że obowiązek dostarczania środków utrzymania powódki spoczywa nie tylko na jej ojcu, ale również w podobnym stopniu obciąża jej matkę. W ocenie Sądu kwota 350 złotych alimentów od pozwanego, w połączeniu ze środkami przekazanymi powódce przez jej matkę oraz wsparciem finansowym pobieranym w formie stypendium dostarczy uprawnionej wystarczających środków na jej utrzymanie.

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzekł jak w pkt I wyroku. Alimenty we wskazanej tam wysokości zasadził od początku miesiąca następującego po dniu wniesienia powództwa.
W pozostałym zakresie powództwo oddalił, albowiem pozwany nie jest w stanie płacić wyższych alimentów, a powódka nie wykazała, aby jej aktualne potrzeby uzasadniały zasądzenie wyższej kwoty niż 350 złotych miesięcznie, poczynając od dnia 1 października 2013 roku. Wskazania wymaga także fakt, że powódka w okresie wakacyjnym podejmuje prace sezonowe, z których dochód przeznacza na swoje utrzymanie. Nadto nie można pominąć okoliczności, że powódka otrzymuje wsparcie finansowe od swojej babci. Mimo, że są to kwoty nieregularne i dobrowolne nie sposób nie uwzględnić ich rozstrzygając o alimentach na rzecz powódki.

Biorąc pod uwagę stan majątkowy pozwanego Sąd uznał, że obciążenie go kosztami mogłoby utrudnić mu realizację obowiązku alimentacyjnego, dlatego też w oparciu o art. 102 kpc nie obciążył pozwanego opłatami sądowymi, od uiszczenia których powódka została zwolniona z mocy prawa.

W oparciu o art. 333 § 1 pkt 1 kpc wyrokowi w pkt I nadano rygor natychmiastowej wykonalności (pkt IV wyroku).

ZARZĄDZENIE

1)  odnotować,

2)  odpis z pouczeniem i odpisem wyroku doręczyć pozwanemu,

3)  za 14 dni.

P., 21.10.2014 r.