Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 1 sierpnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. Edyta Wojciechowska

po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2019 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z wniosku K. N.

z udziałem H. K.

o dział spadku po W. N.

postanawia:

I ustalić, że w skład spadku po W. N. chodzą:

1.  Prawo własności nieruchomości położonej w Z., dla której Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim prowadzi księgę wieczystą KW (...) o wartości 25000,00 zł ( dwadzieścia pięć tysięcy złotych );

2.  Środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym nr (...) prowadzonym przez Bank Spółdzielczy w N. w wysokości 274,80 zł ( dwieście siedemdziesiąt cztery złote osiemdziesiąt groszy );

3.  Środki pieniężne zgromadzone na obiegowej książeczce oszczędnościowej nr (...) prowadzonej przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 100,23 zł ( sto złotych dwadzieścia trzy grosze );

4.  Środki pieniężne przelane w dniu 17 października 2013 r. na rachunek bankowy nr (...) prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 156020,00 zł ( sto pięćdziesiąt sześć tysięcy dwadzieścia złotych );

tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 181395,03 zł ( sto osiemdziesiąt jeden tysięcy trzysta dziewięćdziesiąt pięć złotych trzy grosze ) stanowiące przedmiot współwłasności wnioskodawcy K. N. oraz uczestniczki postępowania H. K. po 1/2 ( jednej drugiej ) części;

II dokonać działu spadku po W. N. w ten sposób, że składniki majątkowe opisane w pkt I przyznać na rzecz uczestniczki postępowania H. K.;

III zasądzić od uczestniczki postępowania H. K. na rzecz wnioskodawcy K. N. tytułem spłaty kwotę 90697,51 zł ( dziewięćdziesiąt tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt siedem tysięcy pięćdziesiąt jeden złotych ) płatną w terminie 14 dni od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności;

IV nakazać ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od wnioskodawcy K. N. kwotę 50,00 zł ( pięćdziesiąt złotych ) tytułem kosztów postępowania w sprawie orzeczonych prawomocnymi postanowieniami z dnia 18 maja 2018 r. oraz 22 sierpnia 2018 r., z tym, że należność ściągnąć przez pobranie z opłaty sądowej;

V nakazać ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od uczestniczki postępowania H. K. kwotę 50,00 zł ( pięćdziesiąt złotych ) tytułem kosztów postępowania w sprawie orzeczonych prawomocnymi postanowieniami z dnia 9 stycznia 2019 r. oraz 15 stycznia 2019 r.,

VI nakazać Skarbowi Państwa wypłacić wnioskodawcy K. N. kwotę 450,00 zł ( czterysta pięćdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu części opłaty sądowej;

VII zasądzić od uczestniczki postępowania H. K. na rzecz wnioskodawcy K. N. kwotę 250,00 zł ( dwieście pięćdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu połowy opłaty sądowej;

VIII w pozostałym zakresie pozostawić wnioskodawcę i uczestniczkę postępowania przy poniesionych kosztach postępowania związanych z ich udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 90/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawca K. N. wnosił o dokonanie działu spadku po W. N.. Wnosił o ustalenie, że w skład spadku po W. N. wchodzą: nieruchomość położona w Z., dla której Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim prowadzi księgę wieczystą KW (...), środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym nr (...) prowadzonym przez Bank Spółdzielczy w N. w wysokości 274,80 zł, środki pieniężne zgromadzone na obiegowej książeczce oszczędnościowej nr (...) prowadzonej przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 100,23 zł, środki pieniężne przelane w dniu 17 października 2013 r. na rachunek bankowy nr (...) prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 156020,00 zł, środki pieniężne przelane w dniu 5 października 2009 r. w wysokości 150004,00 zł na rzecz M. K. (1) oraz gotówka w kwocie 33600,00 zł.

Uczestniczka postępowania H. K. przyłączyła się do wniosku co do zasady; wnosiła o przyznanie na jej rzecz własności nieruchomości oraz środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym nr (...) prowadzonym przez Bank Spółdzielczy w N. w wysokości 274,80 zł i zgromadzonych na obiegowej książeczce oszczędnościowej nr (...) prowadzonej przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 100,23 zł, zaś na rzecz wnioskdoawcy spłaty w wysokości połowy wartości wskazanych przez nią składników majątkowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. N. zmarł dnia 13 kwietnia 2016 r. w C.. Spadek po nim odziedziczyli brat K. N. i siostra H. K. po 1/2 części ( akta I Ns 274/16 ).

W skład spadku po W. N. wchodzą:

5.  Prawo własności nieruchomości położonej w Z., dla której Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim prowadzi księgę wieczystą KW (...) o wartości 25000,00 zł;

6.  Środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym nr (...) prowadzonym przez Bank Spółdzielczy w N. w wysokości 274,80 zł;

7.  Środki pieniężne zgromadzone na obiegowej książeczce oszczędnościowej nr (...) prowadzonej przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 100,23 zł;

8.  Środki pieniężne przelane w dniu 17 października 2013 r. na rachunek bankowy nr (...) prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 156020,00 zł;

tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 181395,03 zł ( wartość nieruchomości – zgodne ustalenie stron, informacje banków k. 20, 55, 64, zestawienie operacji k. 157, zeznania uczestniczki postępowania H. K. k. 184 – 184 v ).

W. N. zamieszkiwał w Z.. Był kawalerem. Mieszkał sam. Utrzymywał okazjonalny kontakt z bratem K. N. zamieszkałym w W.. Bliższy kontakt miał z siostrą H. K. zamieszkałą w C., która często odwiedzała go w Z.. Kiedy zaczął mieć problemy zdrowotne, uzgodnili, że zamieszka w C. wraz z siostrą H. K. i jej mężem. W zamian za opiekę oddawał siostrze większą część emerytury tj. kwotę w granicach 1600 – 1800 złotych miesięcznie, sobie pozostawiając kilkaset złotych. H. K. otrzymywane od brata pieniądze przeznaczała na zakup leków, środków żywności, środków czystości, wynagrodzenie opiekunek ( zeznania świadków M. K. (2) k. 102 – 103, M. K. (1) k. 182 v – 183, zeznania uczestniczki postępowania H. K. k. 184 – 184 v ).

W 2009 r. W. N. darował na rzecz wnuka H. M. K. kwotę 150004,00 zł z przeznaczeniem na zakup nieruchomości ( zestawienie operacji k. 98 – 99 v, informacja banku k. 121, potwierdzenie przelewu k. 127, zeznania świadka M. K. (1) k. 182 v – 183 ).

W. N. udzielił H. K. pełnomocnictwa bankowego. W dniu 17 października 2013 r. H. K. przelała z rachunku bankowego brata na swój kwotę 156020,00 zł ( zestawienie operacji k. 157 - 157 v, zeznania uczestniczki postępowania H. K. k. 184 – 184 v ).

Po śmierci W. N. nie odnaleziono żadnej gotówki w jego pokoju ( zeznania uczestniczki postępowania H. K. k. 184 – 184 v ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt sprawy o stwierdzenie nabycia spadku I Ns 274/16, załączonych dokumentów, a szczególności: wydruku z księgi wieczystej ( k. 12 - 16 ), wypisu aktu notarialnego ( k. 33 – 35 ), informacji banków ( k. 57, 64, 66 ), zestawień operacji ( k. 91 – 100, 125, 157 - 160 ), informacji ZUS ( k. 62 ), dokumentacji medycznej ( koperta k. 119 ), potwierdzeń przelewu ( k. 126 – 128 ), zeznań świadków M. K. (2) ( k. 102 – 103 ) i M. K. (1) ( k. 182 v – 183 ) oraz zeznań wnioskodawcy K. N. ( k. 183 v – 184 ) i uczestniczki postępowania H. K. k. 184 – 184 v ).

Zebrane w sprawie dowody są – w ocenie Sądu – w pełni wiarygodne. Żadna ze stron nie kwestionowała ich mocy dowodowej. Należy wskazać, że strony były zgodne w niniejszej sprawie w zakresie wartości nieruchomości.

Wysokość środków pieniężnych zgormadzonych przez spadkodawcę W. N. na rachunkach bankowych Sąd ustalił na podstawie informacji banków, przy uwzględnieniu zeznań uczestniczki postępowania H. K. i świadka M. K. (1). W związku z tym Sąd ustalił, że środki pieniężne w kwocie 150004,00 zł spadkodawca darował na rzecz M. K. (3), a zatem nie wchodzą do masy spadkowej. Odmiennie natomiast kształtuje się sytuacja w przypadku kwoty 156020,00 zł, którą w październiku 2013 r. H. K. jako pełnomocnik bankowy spadkodawcy przelała z jego rachunku bankowego na własny. H. K. nie potwierdziła, że otrzymała te pieniądze jako darowiznę od brata. Jak twierdzi, nie pamięta co zrobiła z tymi pieniędzmi, choć zauważyć należy, że szczegółowo pamięta kwestię darowizny dokonanej na rzecz swojego wnuka i zakupu nieruchomości z 2009 r. Z tych względów Sąd przyjął, że środki te wchodzą w skład masy spadkowej. H. K. zaprzeczyła, aby była to darowizna na jej rzecz i nie wykazała, do czego jest zobowiązana z mocy art. 6 kc, że spadkodawca lub ona rozporządzili tymi pieniędzmi przed otwarciem spadku.

Sąd nie przyjął, że w skład masy spadkowej wchodzi gotówka, stanowiąca oszczędności spadkodawcy W. N. pochodzące z jego emerytury. Niewątpliwie, spadkodawca znaczną część emerytury oddawał siostrze H. K., sobie pozostawiając kilkaset złotych miesięcznie. Po jego śmierci nie odnaleziono żadnej gotówki. Sąd przyznaje, że rozważania wnioskodawcy K. N. w tym zakresie, co do okresu, w jakim zamieszkiwał wraz z siostrą, wysokości emerytury i pozostawianej sobie kwoty, prowadzące do wniosku, że powinna pozostać gotówka w kwocie 33600 złotych są poprawne pod względem logicznym, nie mogą jednak prowadzić do dokonania stanowczych ustaleń w tym zakresie. Spadkodawca był z jednej strony osobą samodzielną, zaś z drugiej dość skrytą; mógł więc wydawać drobne miesięczne oszczędności na nieznane cele.

Sąd zważył, co następuje:

Przepisy o dziale spadku tzn. przede wszystkim art. 1035, 1037 – 1046 kc oraz art. 682, 684 – 689 kpc nie regulują kwestii działu spadku w sposób wyczerpujący i samodzielny, lecz odsyłają co do kwestii w nich nie uregulowanych do przepisów o zniesienie współwłasności w częściach ułamkowych tzn. art. 210 kc i nast. oraz art. 680 kpc i nast., które z kolei – w art. 688 kpc – odsyłają do odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących zniesienia współwłasności, a w szczególności art. 618 § 2 i 3. Zgodnie zatem z art. 1038 § 1 kc dział spadku powinien obejmować cały spadek, jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku.

Sąd miał na uwadze, że spór w niniejszej sprawie ograniczony został przez strony w zasadzie jedynie co do kilku składników majątkowych tj. gotówki w kwocie 33600 złotych, darowizny na rzecz M. K. (1) oraz środków pieniężnych przelanych na rachunek bankowy H. K..

Jednocześnie Sąd ustalił w pkt I postanowienia skład i wartość spadku, podlegającego podziałowi ( art. 684 kpc w zw. z art. 689 kpc ). Sąd w zakresie składu i wartości spadku kierował się przede wszystkim zgodnymi oświadczeniami stron w tym zakresie oraz informacjami banków.

Bezspornym jest, że udziały wnioskodawcy K. N. oraz uczestniczki postępowania H. K. są równe i wynoszą po 1/2 części.

Wartość nieruchomości, Sąd ustalił - jak wskazano powyżej – na kwotę 25000,00 zł przy uwzględnieniu zgodnego wniosku stron w tym zakresie.

Wartość udziałów przysługujących wnioskodawcy K. N. i uczestniczce postępowania H. K. wynosi zatem po 90697,51 zł.

Zgodnie z art. 211 kc każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzecz wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Sąd miał na uwadze treść art. 623 kpc, zgodnie z którym sąd uwzględnia wszelkie okoliczności zgodnie z interesem społeczno – gospodarczym. Różnice wartości wyrównuje się przez dopłaty pieniężne. W związku z powyższym, Sąd dokonał działu spadku po W. N. przez przyznanie wszystkich składników majątkowych na rzecz uczestniczki postępowania H. K., mając na uwadze, że taki był jej wniosek w zakresie niespornym, zaś co do kwoty 156020,00 zł pozostaje ona lub pozostawała w jej dyspozycji. Jednocześnie Sąd zasądził od uczestniczki postępowania H. K. na rzecz wnioskodawcy K. N. spłatę w wysokości 90697,51 zł.

Termin płatności spłaty przysługującej wnioskodawcy K. N. Sąd ustalił, na dwa tygodnie od uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności. Zgodnie bowiem z art. 212 § 3 kpc, jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. Sąd miał na uwadze, iż tak ustalony termin płatności nie wpłynie ujemnie na możliwość realizacji przez uczestniczkę postępowania H. K., która dysponuje środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunkach bankowych, a ponadto sama deklarowała spłatę w zakresie wartości nieruchomości. Nadto Sąd uwzględnił podeszły wiek stron.

Sąd obciążył strony kosztami postępowania w równym stosunku stosownie do art. 520 § 1 kpc, nakazując ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od stron po 50,00 zł tytułem zwrotu kosztów dokumentacji bankowej ( postanowienia z dnia 18 maja 2018 r., 22 sierpnia 2018 r., 9 stycznia 2019 r., 15 stycznia 2019 r. ) poniesionych tymczasowo z sum budżetowych ( art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ).

Sąd obciążył uczestniczkę postępowania na rzecz wnioskodawcy zwrotem połowy opłaty sądowej tj. kwoty 250,00 zł stosownie do wysokości udziałów przysługującym im w majątku podlegającym podziałowi.

Ponadto Sąd nakazał wypłacić wnioskodawcy K. N. kwotę 450,00 zł tytułem zwrotu części opłaty sądowej stosownie do art. 80 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( opłata sądowa od wniosku o dział spadku wynosi 500,00 zł, zaś wnioskodawca uiścił opłatę 1000,00 zł, z tym, że kwotę 50,00 zł pobrano na poczet kosztów orzeczonych w pkt IV postanowienia ).

W pozostałym zakresie Sąd zniósł koszty postępowania między stronami.