Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

V Kz 400/14 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Łodzi z 2014-06-06

Sygn. akt V Kz 400/14

POSTANOWIENIE

Dnia 6 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Łodzi V Wydział Karny Odwoławczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Maria Antecka

Protokolant: sekr. sąd. Dorota Lerka

na posiedzeniu

w sprawie W. C.

obwinionego z art 96§3 kw

na skutek zażalenia Straży Miejskiej w Z. nie na postanowienie Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 7 kwietnia 2014 r. sygn. akt II W 2154/13 o umorzeniu postępowania na podstawie art 5§1 pkt 9 k.p.w.

na podstawie art. 437 § 1 i 2 kpk, art 438 pkt 2 i 3 kpk w zw z art 109§2 k.p.w.

postanawia

uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zgierzu.

UZASADNIENIE

W dniu 28 listopada 2013 r. Straż Miejska w Z. zwróciła się do Sądu Rejonowego w Zgierzu z wnioskiem o ukaranie W. C. za popełnienie czynu z art. 96 § 3 k.w.

Postanowieniem z dnia 7 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Zgierzu umorzył postępowanie w sprawie uzasadniając, że Straż Miejska w Z. nie posiada uprawnień oskarżycielskich w zakresie czynu określonego art. 96 § 3 k.w.

Zażaleniem z dnia 22 kwietnia 2014 r. Straż Miejska w Z. zaskarżyła ww. postanowienie zarzucając mu naruszenie przepisów prawa poprzez nieprawidłowe przyjęcie, iż w odniesieniu do wskazanego czynu brak jest skargi uprawnionego oskarżyciela. Straż Miejska wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i wszczęcie postępowania przeciwko obwinionemu W. C. w sprawie o wykroczenie z art. 96 § 3 k.w.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Po nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym i innych ustaw, dokonanej ustawą z dnia 29 października 2010 r. (Dz.U. nr 225, poz. 1466), która weszła w życie z dniem 31 grudnia 2010 r. w zakresie uprawnień oskarżycielskich straży gminnych (miejskich) w orzecznictwie pojawiły się odmienne, sprzeczne ze sobą interpretacje dodanego art 129 b ust 3. pkt 7 tejże ustawy i art 17§3 k.p.w. co do uprawnień tej formacji w zakresie złożenia wniosku o ukaranie za wykroczenie określone w art 96§3 kw. Nie ma jednolitych poglądów w tym zakresie również w orzecznictwie Sądu Najwyższego, na co wskazują dwa całkowicie sprzeczne ze sobą stanowiska zajęte w ostatnim czasie w Sądzie Najwyższym I tak w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2013 r. sygn. akt III KK 431/13 zajęto stanowisko, że strażnicy gminni (miejscy) uprawnieni są do wykonywania kontroli ruchu drogowego wyłącznie wobec kierującego pojazdem oraz uczestnika ruchu drogowego naruszających określone przepisy ruchu drogowego, natomiast nie mają uprawnień kontrolnych w stosunku do właściciela lub posiadacza pojazdu, jeżeli nie wykazuje się jego sprawstwa w tym zakresie (podobne stanowisko wyrażone zostało w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2013 r. II KK 90/13, LEX nr 1299163) Natomiast w postanowieniu z dnia 2 kwietnia 2014 r. V KK 378/13 uznano, że straży gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia z art 96§3 kw, popełnione od dnia 31 grudnia 2010 r, jeśli w zakresie swojego działania, w tym w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających ujawniły to wykroczenie i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie za owo wykroczenie.

Sąd odwoławczy w tym składzie opowiada się za stanowiskiem zajętym przez Sąd Najwyższy w niedawno wydanym orzeczeniu z dnia 2 kwietnia 2014 r. sygn. akt V KK 378/13.

Istotne znaczenie ma prześledzenie zmian w przepisach, jakie nastąpiły w zakresie uprawnień przyznanych straży gminnej (miejskiej) od dnia 31 grudnia 2010 r. oraz nowelizację art 17§3 k.p.w.

Dodany przepis art 129 b ust.3 pkt 7 ustawy – Prawo o ruchu drogowym brzmi: „ W ramach wykonywania kontroli ruchu drogowego w zakresie, w którym mowa w ust 2 , strażnicy gminni (miejscy) są upoważnieni do żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie”. Do dnia 31 grudnia 2010 r. straż gminna (miejska) nie posiadała uprawnienia do złożenia wniosku o ukaranie za wykroczenie z art 97 kw w zw z ówczesnym art 78 ust 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, wobec właściciela lub posiadacza pojazdu, który nie wykonał obowiązku wskazania, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Zważyć należy, że ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym dodano do art 96 kw § 3 mówiący: „Tej samej karze podlega, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie” A zatem jedną i tą samą ustawą dodano przepis art 129 b ust 3 pkt 7 ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz §3 do art 96 kw. Przepis art 129 b ust 3 pkt 7 daje ustawowe uprawnienie straży gminnej (miejskiej) do żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, a przepis art 96§3 kw stypizuje nie wykonanie tego obowiązku przez właściciela lub posiadacza pojazdu jako czyn zabroniony, zagrożony karą. Wprowadzenie przez ustawodawcę do wskazanych ustaw nowych przepisów nie było przypadkowe. Wykładnia funkcjonalna przemawia za tym, że celem ustawodawcy było rozszerzenie uprawnień straży gminnej (miejskiej) do żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania. Przepisy te ze sobą wzajemnie korelują i skoro straż gminna (miejska) od 31 grudnia 2010 r. ma prawo do żądania od właściciela lub posiada wskazania osoby, której powierzył pojazd do kierowania lub używania, a więc od osoby, która nie musi być uczestnikiem ruchu, to ma ona upoważnienie do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie właściciela lub posiadacza pojazdu, którzy na jej wezwanie odmawiają udzielenia żądanej informacji z art 96§3 kw. Dodać należy, że zmieniony został też powołaną powyżej ustawą z dnia 29 października 2010 r. przepis art 17§3 k.p.w. Przepis ten stanowi: „ Organom................ oraz strażom gminnym (miejskim) uprawnienia oskarżyciela publicznego przysługują tylko wówczas, gdy w zakresie swego działania w tym w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających ujawniły wykroczenia i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie”. W poprzednim stanie prawnym warunek nabycia przez straż gminną (miejską) uprawnień oskarżyciela publicznego w postaci podjęcia czynności w zakresie swojego działania odnosił się tylko do zakresu czynności oznaczonych w ustawie – Prawo o ruchu drogowym, a te były ograniczone do podejmowania czynności jedynie w stosunku do kierującego pojazdem oraz uczestnika ruchu drogowego. Obecnie przez dodanie przepisu art 129 b ust 3 pkt 7 ustawy – Prawo o ruchu drogowym straż gminna (miejska) ma ustawowe upoważnienie do żądania od osoby (właściciela, posiadacza) wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania. Z kolei znowelizowany przepis art. 17§3 k.p.w. mówi o czynnościach wyjaśniających prowadzonych przez straż w zakresie swego ustawowego działania, jeżeli ujawniła wykroczenie. Czynność żądania ( art 129 b ust 3 pkt 7 prd) jest czynnością poza kontrolą ruchu drogowego, ale podjęta została w trakcie prowadzenia czynności wyjaśniających związanych z ustaleniem sprawcy ujawnionego wykroczenia ramach kontroli ruchu drogowego, co należy do ustawowych działań straży gminnej (miejskiej). Z tych względów skoro straż na gruncie zmienionych przepisów ma ustawowe prawo do żądania informacji od właściciela lub posiadacza pojazdu, a więc osób nie będących uczestnikami ruchu, to w razie odmowy podania żądanych informacji przez te osoby, co stanowi wykroczenie z art. 96§3 kw, straż może wystąpić z wnioskiem o ukaranie wobec tych osób za ten czyn. Przeciwne stanowisko, że straż ma wyłącznie uprawnienia do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie do kierującego pojazdem lub innego uczestnika ruchu ( art 129 b ust 2 prd) jest nie do przyjęcia na gruncie znowelizowanych przepisów ustawą z dnia 28 października 2010 r. (Dz.U. 225, poz. 1466) i celu, jakim kierował się ustawodawca wprowadzając szerokie zmiany w prawie w omawianej kwestii.

Na skutek zmian wprowadzonych ustawą z dnia 29 października 2010 – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw – do art 129 b ust 3 pkt 7 Prawo o ruchu drogowym, art 17§3 k.p.s.w. i art 96 kw zdezaktualizował się pogląd wyrażany na tle poprzedniego stanu prawnego tj. sprzed 31 grudnia 2010 r., że straży gminnej (miejskiej) nie przysługiwał przymiot oskarżyciela publicznego o wykroczenia za niewskazanie przez właściciela lub posiadacza komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w określonym czasie. Zdaniem Sądu odwoławczego rozpoznającego niniejszą sprawę celem ustawodawcy przez zmianę przepisów omówionych powyżej, a która dokonana została kompleksowo było nadanie strażom uprawnień oskarżycielskich wobec sprawców czynów z art 96§3 kw. Odmienny pogląd sprzeczny jest z ratio legis dokonanych szeroko zmian w przepisach od 31 grudnia 2010 r. w zakresie działań straży gminnej (miejskiej) na wyznaczonym obszarze objętym jej ustawowymi zadaniami. Szerokie zmiany prawne wprowadzone cytowaną ustawą dowodzą, iż celem ustawodawcy było rozszerzenie kompetencji straży gminnej (miejskiej)i w związku z prowadzonymi czynnościami wyjaśniającymi w ramach kontroli ruchu drogowego o krąg podmiotów nieobjętych bezpośrednio tą kontrolą, czyli o właścicieli lub posiadaczy pojazdów, którzy w toku postępowania wyjaśniającego wbrew żądaniu straży nie wskazali komu powierzyli pojazd do kierowania lub użytkowania i swoim zachowaniem wypełnili dyspozycję art 96§3 kw. Ustawodawca nowelizując przepisy dążył do usprawnienia działań wyjaśniających w zakresie ustalenia sprawcy wykroczenia i skoro straż ujawniła to wykroczenie dał jej jednocześnie prawo do żądania informacji od właściciela lub posiadacza pojazdu, komu powierzył pojazd do użytkowania, a tym samym prawo do złożenia wniosku o ukaranie za odmowę udzielenia tejże informacji, co stanowi wykroczenie z art. 96§3 kw, gdyż w przeciwnym razie musiałaby być zaangażowana w te działania również policja, jak to było w poprzednim stanie prawnym, co wydłużało tok postępowania.

Za takim poglądem przemawia dodatkowo zmiana rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2002 r. w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych (miejskich) są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu, wprowadzona ustawą z dnia 16 lutego 2011 r. (Dz.U. z 2011 r. nr 36, poz. 190) r. W świetle §2 ust 1 cytowanego rozporządzenia strażnicy straży gminnej (miejskiej ) od dnia 1 marca 2011 r. są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone w art 96§3 kw . Mocą tego rozporządzenia zakres kompetencji straży gminnej (miejskiej) został poszerzony przez przyznanie im prawa do nakładania mandatu karnego za ujawnione wykroczenie z art 96§3 kw.

Analiza wszystkich zmian w prawie, dokonana kompleksowo i konsekwentnie przez ustawodawcę co do zakresu uprawnień straży gminnej (miejskiej) w ramach prowadzonych działań o wykroczenie z art. 96§3 kw umacnia twierdzenie, iż ustawodawca przyznał tej formacji uprawnienia oskarżycielskie co do tego czynu.

Z tych wszystkich względów Sad odwoławczy w pełni aprobuje tezę zawartą w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2014 r. V KK 378/13, że straży gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenie z art 96§3 kw, popełnione od dnia 31 grudnia 2010 r., jeśli w zakresie swojego działania, w tym w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających ujawniły to wykroczenie i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie za owo wykroczenie. Podobny tok rozumowania przedstawiony został w pytaniu prawnym zawartym w postanowieniu Sądu Okręgowego w Łodzi V Wydział Karny Odwoławczy z dnia 14 marca 2014 r. sygn. akt V Kz 106/14, opublikowanym na portalu Sądu Okręgowego w Łodzi. Na pytanie to do tej pory nie ma rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego. Jednakże Sąd odwoławczym w tym składzie, po zapoznaniu się z orzecznictwem Sądu Najwyższego, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 marca 2014 r. sygn. akt P 27/13, który orzekł, iż art. 96§3 kw jest zgodny z art. 2 Konstytucji RP oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust 1 Konstytucji i przeprowadzając samodzielną analizę stanu prawnego, wydał rozstrzygnięcie w sprawie niniejszej na skutek zażalenia wniesionego przez Straż Miejską w Z. na postanowienie Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 7 kwietnia 2014 r. sygn. akt II W 2154/13 o umorzeniu postępowania na podstawie art 5§1 pkt 9 k.p.w. i uchylił zaskarżone postanowienie przekazując sprawę do ponownego rozpoznania uznając, że Straż Miejska w Z. ma uprawnienia oskarżycielskie do złożenia wniosku o ukaranie za czyn z art 96§3 kw.

Mając to wszystko na uwadze, Sąd odwoławczy orzekł jak w części dyspozytywnej postanowienia.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Sylwia Majchrzycka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Maria Antecka
Data wytworzenia informacji: