I ACa 391/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2021-08-31

Tytuł:
Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2021-08-31
Data orzeczenia:
31 sierpnia 2021
Data publikacji:
22 października 2021
Data uprawomocnienia:
31 sierpnia 2021
Sygnatura:
I ACa 391/21
Sąd:
Sąd Apelacyjny w Warszawie
Wydział:
I Wydział Cywilny
Przewodniczący:
Sędzia Marzena Konsek – Bitkowska
Protokolant:
Magdalena Turek
Hasła tematyczne:
Kredyt ,  Klauzule niedozwolone
Podstawa prawna:
art.3851k.c., art. 120§1 k.c.
Teza:
1. W sprawie dotyczącej umowy kredytu indeksowanego w pierwszej kolejności rozważyć należy skuteczność samej klauzuli ryzyka walutowego, ona bowiem określa główne świadczenia stron. Uznanie, że klauzula taka jest bezskuteczna względem konsumenta, prowadzi do upadku umowy. Nie ma w takim przypadku potrzeby analizowania innych zapisów umownych, bowiem ich ewentualna niezgodność z przepisami regulującymi ochronę konsumentów nie może prowadzić do skutku dalszego niż ten, który wynika z bezskuteczności klauzuli ryzyka walutowego. 2. W związku z zarzutem przedawnienia powstała kwestia ustalenia, kiedy powodowie mogli dowiedzieć się o tym, że w świetle prawidłowej wykładni przepisów dyrektywy nr 93/13 bezskuteczne jest postanowienie narzucające im nieograniczone ryzyko walutowe, co z kolei prowadzi do bezskuteczności umowy. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie był tym momentem dzień zawarcia spornej umowy. Powodowie działali wówczas w zaufaniu do banku, pozwany przedstawiał zaś kredyt indeksowany jako produkt bezpieczny dla konsumenta, a przede wszystkim – całkowicie zgodny z prawem. Pierwsza wypowiedź Trybunału Sprawiedliwości analizująca ryzyko walutowe w umowach kredytu zawarta została w wyroku z 20 września 2017 r. w sprawie C-186/16, Andriciuc. Wydaje się zatem, że dzień ogłoszenia tego wyroku uznać można za najwcześniejszy moment, w którym konsumenci polscy mogli dowiedzieć się o pełnym zakresie ochrony przysługującej im na podstawie dyrektywy nr 93/13 w odniesieniu do kredytów walutowych. 3. W ocenie Sądu Apelacyjnego, obowiązek informacyjny sądu wobec konsumenta – kredytobiorcy wyznaczać będą okoliczności danej sprawy, bowiem informacje przekazane przez sąd mają pomóc konsumentowi podjąć rozważną decyzję co do skorzystania lub nieskorzystania z jego uprawnień konsumenckich w takim przypadku, gdy zastosowanie sankcji bezskuteczności postanowienia umownego mogłoby mieć szczególnie niekorzystne konsekwencje dla samego konsumenta. Oceniając zatem, czy zachodzi potrzeba udzielenia dodatkowych informacji, sąd będzie uwzględniał zakres wiedzy konsumenta wynikający z jego zachowania w dotychczasowym toku postępowania (treść pism procesowych i wystąpień strony lub jej pełnomocnika), a jednocześnie oceniał będzie, czy upadek umowy może w danym stanie faktycznym przynieść szczególnie niekorzystne konsekwencje dla konsumenta. Możliwość dochodzenia przez bank wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału, jest wątpliwa z uwagi na konieczność uwzględnienie odstraszającego celu dyrektywy nr 93/13. Gdyby jednak nawet Trybunał Sprawiedliwości potwierdził w przyszłości możliwość zasądzenia tego rodzaju wynagrodzenia albo dopuścił jakąś formę waloryzacji kapitału podlegającego zwrotowi, to nadal w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie rodziłoby to dla powodów konsekwencji groźniejszych od tych, jakie już ponieśli na skutek drastycznego wzrostu kursu franka szwajcarskiego i na jakie nadal byliby narażeni przez pozostały okres obowiązywania umowy kredytu. Co do możliwości powstania roszczeń banku o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z kapitału lub o zwrot kapitału zwaloryzowanego, dostrzec trzeba, że analogicznych roszczeń nie mogliby być w takim przypadku pozbawieniu konsumenci, skoro bank również korzystał przez wiele lat bez ważnej podstawy prawnej z ich kapitału, a obecnie zwraca te kwoty w wysokości nominalnej. W tej sprawie pozwany bank od kilku lat korzystał bezpodstawnie ze środków pieniężnych powodów w znacznie wyższej wysokości, niż kapitał, który sam im przekazał.
Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewelina Borowska
Podmiot udostępniający informację:  Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Marzena Konsek – Bitkowska
Data wytworzenia informacji: