Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 163/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29.04.2024r. w sprawie III Ko 163/24,

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany

w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,

jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

zarzut obrazy przepisów postępowania karnego tj. art. 7 k.p.k. mającej wpływ na treść orzeczenia, polegającej na nadaniu nadmiernej wagi jako źródłu krzywdy wnioskodawcy - utracie wizerunku społecznego, a także negatywnym konsekwencjom zdrowotnym syna wnioskodawcy D. G., a jednocześnie nienadaniu właściwej wagi okoliczności krótkiego okresu tymczasowego aresztowania (19 dni) oraz bezpodstawnym powiązaniu wysokości zadośćuczynienia ze statusem społecznym i materialnym wnioskodawcy, co w konsekwencji doprowadziło do dowolnego i bezpodstawnego uznania, że odpowiednią rekompensatą za krzywdę wyrządzoną wnioskodawcy w związku z jego tymczasowym aresztowaniem jest równowartość samochodu marki premium V. (...) tj. kwota 300 000 zł, podczas gdy prawidłowa ocena wszystkich okoliczności wynikających z zatrzymania i tymczasowego aresztowania wnioskodawcy prowadzi do wniosku, że zasądzone zadośćuczynienie nie stanowi „odpowiedniej sumy" za doznaną krzywdę w rozumieniu art. 445 § 1 k.c, albowiem nie uwzględnia właściwie jej rozmiaru oraz nie jest utrzymane w rozsądnych granicach, a także nie uwzględnia aktualnych warunków i przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa oraz możliwości finansowych państwa, co nakazuje uznać zasądzoną kwotę zadośćuczynienia za rażąco wygórowaną i prowadzącą do bezpodstawnego wzbogacenia wnioskodawcy

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Apelacyjny zgodził się ze skarżącym, że zasądzone, przez Sąd Okręgowy, na rzecz wnioskodawcy E. G. zadośćuczynienie nie uwzględnia właściwie rozmiaru doznanej przez niego krzywdy oraz nie jest utrzymane w rozsądnych granicach, a także nie uwzględnia aktualnych warunków i przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa, i dlatego nie może być uznane za odpowiednie w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., ponieważ jest rażąco wygórowane i prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia wnioskodawcy,

błędem Sądu I instancji, w odniesieniu do okoliczności powodujących krzywdę wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie, było upatrywanie jej w prowadzonym przeciwko E. G., przez wiele lat postępowaniu karnym, będącym w zainteresowaniu mediów, ponieważ w trybie z art. 552 § 4 k.p.k. można domagać się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikającą tylko i wyłącznie z faktu bezprawnego pozbawienia wolności,

oznacza to, że nie mają znaczenia, dla dochodzonego zadośćuczynienia nawet najbardziej negatywne przeżycia związane z przedstawieniem zarzutu, oskarżeniem, toczącym się postępowaniem i czasem jego trwania, a także podejmowanymi w jego toku czynnościami procesowymi,

zasadnie również podniósł Prokurator, że Sąd Okręgowy bezpodstawnie powiązał wysokość zadośćuczynienia ze statusem społecznym i materialnym E. G., czego skutkiem było powiązanie kwoty zadośćuczynienia z osiąganymi przez wnioskodawcę, w okresie niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, dochodami, ustalonymi przez Sąd I instancji na poziomie 200.000-300.000 złotych miesięcznie, i uznanie, że odpowiednią rekompensatą za krzywdę wyrządzoną wnioskodawcy w związku z jego tymczasowym aresztowaniem, ocenioną jako „ realna rekompensata wśród wyższej warstwy biznesowo- społecznej i majątkowej, do której przynależy wnioskodawca”, może być „równowartość samochodu osobowego klasy premium – czyli nie najwyższej, to jest np. V. (...). Nowy samochód tej marki kosztuje około 250-300 tysięcy złotych, zależnie od konfiguracji.”,

takie postąpienie Sądu I instancji było nieuzasadnione, ponieważ prowadzi do różnicowania krzywdy w zależności od statusu materialnego poszkodowanego, co naruszałoby konstytucyjną zasadę równości obywateli wobec prawa,

nie można zgodzić się z podglądem, że krzywda wynikła z niewątpliwie niesłusznego zatrzymania i tymczasowego aresztowania osoby majętnej jest większa niż w przypadku osoby mniej zamożnej, tylko i wyłącznie z powodu różnicy w ich stanie majątkowym,

bezprawne pozbawienie wolności stanowi naruszenie jednego z najważniejszych dóbr osobistych- wolności, i „stopa życiowa” osoby, której ono dotyczy, nie ma znaczenia dla poczucia skrzywdzenia,

różnica może wynikać z powodów i okoliczności bezprawnego pozbawienia wolności, w tym przebiegu zatrzymania i zarzutu bądź zarzutów będących podstawą tych działań, a także okresu trwania niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania jak również dotyczących osoby pozbawionej wolności, związanych z prowadzoną przez taką osobę działalnością, pełnioną funkcją publiczną, zajmowanym stanowiskiem, i łączącym się z tym zaufaniem, dobrym imieniem, a także wizerunkiem,

również cierpienia bliskich mogą wpływać na poziom krzywdy osoby niewątpliwie niesłusznie tymczasowo aresztowanej, ponieważ świadomość tego, bez wątpienia wpływa negatywnie na osobę bezprawnie pozbawioną wolności,

dlatego też nie miał racji Prokurator zarzucając Sądowi I instancji nadanie nadmiernej wagi jako źródłu krzywdy wnioskodawcy - utracie wizerunku społecznego, a także negatywnym konsekwencjom zdrowotnym syna wnioskodawcy D. G., a jednocześnie nienadaniu właściwej wagi okoliczności, stosunkowo, krótkiego okresu tymczasowego aresztowania - 19 dni,

każdy dzień bezprawnego pozbawienia wolności świadczy bardzo negatywnie o organach Państwa i nie powinien mieć miejsca,

prawidłowo Sąd I instancji wskazując na źródło krzywdy E. G. oprócz okresu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania podkreślił okoliczności zatrzymania wnioskodawcy, zainteresowanie mediów, co bez wątpienia miało wpływ na jego wizerunek, dobre imię, zaufanie w biznesie, które są niezwykle ważne dla prowadzenia działalności gospodarczej i to na tak szeroką skalę, jak ta będąca udziałem E. G.,

zasadnie również Sąd I instancji odwołał się do cierpienia bliskich wnioskodawcy, których źródłem było pozbawienie wolności E. G., ponieważ, bez wątpienia, zwiększało jego krzywdę wynikającą z utraty przez niego wolności- niewątpliwie niesłusznej,

poczucie krzywdy nie może być wiązane wyłącznie z faktem pozbawienia wolności i pobytem w izolacji ale również z ww. okolicznościami, które powodują, że jest to sprawa wyjątkowa, wymagająca niestandardowego podejścia również w zakresie rekompensaty za doznaną przez E. G. krzywdę,

kwota 300.000 złotych zasądzona na rzecz E. G. przez Sąd Okręgowy tytułem zadośćuczynienia, jest kwotą rażąco wygórowaną, nie jest kwotą odpowiednią w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., o czym Sąd Odwoławczy pisał powyżej w uzasadnieniu,

z kolei kwota 20.000 złotych jakiej domagał się Prokurator jest kwotą rażąco niską, skupiającą się na okresie pozbawienia wolności wnioskodawcy, i jak wynika z treści apelacji, marginalizującą wpływ niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania E. G. na postrzeganie go w społeczeństwie, przede wszystkim w otoczeniu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, co stanowiło w tym konkretnym przypadku istotne źródło krzywdy wnioskodawcy, podobnie jak cierpienia jego bliskich, nierozumiejących wydarzeń, mających swój początek w dniu 17 marca 2013r.,

w ocenie Sądu Apelacyjnego kwotą odpowiednią w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., tytułem zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie E. G., w okresie od 17 marca 2013r. do 4 kwietnia 2013r. jest kwota 80.000zł, ponieważ spełnia wszystkie przesłanki kwoty „odpowiedniej”, odnosi się w sposób właściwy do krzywdy doznanej przez E. G., a także do poziomu zamożności społeczeństwa, i podkreśla, że wolność to jedno z najważniejszych dóbr osobistych i jej bezpodstawne pozbawienie musi zostać zrekompensowane w odpowiedni sposób,

kwota 80.000 złotych jest znaczną kwotą tytułem zadośćuczynienia za 19 dni niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania ale jest odpowiednią do krzywdy jakiej doznał z tego tytułu E. G., w rozumieniu art. 445 § 1 k.c.- jest wyrazem dezaprobaty dla działań organów Państwa, wykorzystujących w sposób sprzeczny z obowiązującymi przepisami, swoją przewagę w relacji z obywatelem,

odpowiada 10-krotności miesięcznego wynagrodzenia z daty orzekania przez Sąd II instancji (vide: Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 9.08.2024 roku w sprawie przeciętnego wynagrodzeniu w II kwartale 2024 roku- Monitor Polski z 9.08.2024r., poz. 730- 8.038,41 złotych) i niemal 20-krotności, odnosząc ją tylko do okresu bezprawnego pozbawienia wolności E. G.- 19 dni,

przyznana kwota zadośćuczynienia rekompensuje, w ocenie Sadu Apelacyjnego na właściwym poziomie, krzywdę E. G., za bezprawnie pozbawienie go wolności, osoby znanej, przedsiębiorcy, dla którego dobre imię, zaufanie są niezwykle istotnymi elementami wizerunku- ważnego aspektu prowadzonej przez niego na szeroką skalę działalności gospodarczej, na utratę którego miało wpływ zainteresowanie mediów sprawą, w związku z tymczasowym aresztowaniem E. G.,

zestawiając to z okolicznościami zatrzymania i tymczasowego aresztowania wnioskodawcy, prawidłowo ustalonymi przez Sąd I instancji, wzmagającymi negatywny wydźwięk takich działań dla osoby bezprawnie pozbawionej wolności- postrzeganej jako przestępca, które to okoliczności niezwykle trudno wyeliminować z przestrzeni publicznej ale i z relacji biznesowych- pomimo uchylenia izolacyjnego środka zapobiegawczego przez Sąd Okręgowy rozpoznającego zażalenie na jego zastosowanie przez Sąd Rejonowy,

okoliczności te, oprócz przedstawionych powyżej w uzasadnieniu, powodują, że należne E. G. zadośćuczynienie musi być o wiele wyższe niż te zasądzane w innych sprawach, w których roszczenie oparte jest o art. 552 § 4 k.p.k.,

w przedmiotowej sprawie kwota 80.000 złotych przyznana przez Sąd Apelacyjny tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez E. G. krzywdę stanowi realną wartość ekonomiczną, i jest adekwatna do doznanej przez niego krzywdy, i uwzględnia wszystkie okoliczności ustalone w toku postępowania składające się na krzywdę E. G., wynikłą z jego niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania w okresie od 17 marca 2013r. do 4 kwietnia 2013r.,

przyjęty przez Sąd Apelacyjny sposób wyliczenia pozwala zobiektywizować poziom krzywdy doznanej przez wnioskodawcę i pozwala na ustalenie zadośćuczynienia odpowiadającego aktualnym warunkom życia i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa w Polsce, i stanowi gwarancję, że zadośćuczynienie będzie miało realną siłę nabywczą

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 20.000 zł, a w pozostałym zakresie utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wniosek bezzasadny co do kwoty należnego E. G. zadośćuczynienia,

kwota 20.000 złotych za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie E. G., w okolicznościach przedmiotowej sprawy, nie może zostać uznana za odpowiednią rekompensatę, za doznaną przez niego, z tego tytułu krzywdę,

taką kwotą zdaniem Sądu Apelacyjnego, jest kwota 80.000 złotych uwzględniająca, na właściwym poziomie, wszystkie elementy, ustalone w toku tego postępowania, składające się na krzywdę jakiej doznał wnioskodawca na skutek bezprawnego pozbawienia go wolności, w okresie od 17 marca 2013r. do 4 kwietnia 2013r.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że kwotę zasądzonego na rzecz wnioskodawcy E. G. zadośćuczynienia obniżono do kwoty

80 000 (osiemdziesięciu tysięcy) złotych

Zwięźle o powodach zmiany

w przedmiotowej sprawie kwota 80.000 złotych przyznana przez Sąd Apelacyjny tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez E. G. krzywdę stanowi realną wartość ekonomiczną, i jest adekwatna do doznanej przez niego krzywdy, i uwzględnia wszystkie okoliczności ustalone w toku postępowania składające się na krzywdę E. G., wynikłą z jego niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania w okresie od 17 marca 2013r. do 4 kwietnia 2013r., o czym szerzej w punkcie 3.1. uzasadnienia

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

kosztami postępowania odwoławczego obciążono Skarb Państwa na podstawie art. 554 § 4 k.p.k.

7.  PODPIS

SSO del. do SA Maciej Kawałko SSA Robert Mąka SSA Przemysław Żmuda

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

punkt I. zaskarżonego wyroku w części dotyczącej zasądzenia na rzecz wnioskodawcy E. G. zadośćuczynienia w kwocie 300.000 złotych

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany

w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,

jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana