Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2022 roku

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSA Tomasz Sobieraj

po rozpoznaniu w dniu 30 sierpnia 2022 roku na posiedzeniu niejawnym w Szczecinie

sprawy z powództwa R. S.

przeciwko E. K.

o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie

na skutek apelacji powoda od wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29 września 2021 roku, sygn. akt I C 1411/16

oddala apelację.

SSA Tomasz Sobieraj

Sygn. akt I ACa 821/22

UZASADNIENIE

Powód R. S. złożył w Sądzie Okręgowym w Szczecinie pozew przeciwko pozwanemu E. K. o ochronę dóbr osobistych, w którym wniósł o:

1/ nakazanie pozwanemu, by przeprosił powoda i wyraził słowa najgłębszego ubolewania poprzez złożenie oświadczenie o następującej treści: „Ja E. K. przepraszam Pana R. S. i wyrażam słowa najgłębszego ubolewania za złożenie przeze mnie fałszywych twierdzeń, oświadczeń dotyczących osoby Pana R. S., w szczególności dotyczące Jego zdrowia psychicznego, które złożyłem w szczególności w moich pismach procesowych z dnia 1.10.2013roku, z 22.10.2013roku i z 20.02.2014roku w sprawie IIC 991/03 i w piśmie procesowym z 23.10.2013roku w sprawie VI Co 2126/13, które składają się w szczególności z następujących słów:…według mojej wiedzy p. R. S. przez cały ww.czas ok. 25 lat leczy się na chorobę syzofrenii (powinno być schizofrenii) i jest uznawanym przez lekarzy biegłych jako uprawnionego do pobierania renty z tego tytułu ww. choroby (pismo procesowe z 23.10.2013roku w sprawie VI Co 2126/13)., …jest ukrywany przez powoda R. S. fakt, iż powód R. S. od 20 lat pozostaje rencistą cierpiącym na zaburzenia syzofrenii (prawidłowa pisownia schizofrenii), co było przyczyną zwolnienia go ze służby w zawodowym wojsku i remisje nawrotów ww. schorzenia mają rozmaite przejawy (pismo procesowe z 1.10.2013roku w sprawie II 991/03,….widnieją ww. orzeczenia jako dowolne i wyimaginowane nie w takim stopniu przez powoda pana R. S., co jego chorobę i w zw. z czym jego ułomną osobowość. Pan R. S., tutaj tytułowany jako powód, od ponad 26 lat nie legitymuje się pełnoprawnym świadectwem zdrowia psychicznego, tj. od ww. okresu czasu jako rencista choruje na syzofrenię (prawidłowa pisownia schizofrenię) paranoidalną z remisją przejściowego lepszego niszowego samopoczucia (pismo procesowe z 22.10.2013roku), że istnieje bezsporny dowód na to, że pan R. S. jako powód, od ponad 20 lat choruje na jednostkę chorobową syzofrenii (prawidłowa nazwa schizofrenii) paranoidalnej, tj. że z ww. powodu jest rencistą otrzymującym pobory egzystencjonalne. Tzn., że w przypadku ww. powództwa – przez fakt rzeczywistych zaburzeń – (a chodzi tu o zaburzenia psychiczne) nie jest on należycie w wystarczającym stopniu zdawać sobie sprawę z istoty Sądu Cywilnego jak i istoty wnoszonych roszczeniowo pozwów…(pismo procesowe z 20.02.2014roku w sprawie II C 991/03.”

2/ zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zadośćuczynienia w wysokości 600000 złotych.

Powód wskazał, że cofnie pozew o zadośćuczynienie jeśli przed wyznaczeniem jawnego posiedzenia pozwany przeprosi go i wyrazi słowa głębokiego ubolewania. Ponadto powód wskazał, że integralną treścią jego pozwu jest treść wniosku z 10 marca 2014roku w sprawie II C 991/03, w szczególności dotycząca kwestii zamieszczenia na tablicy ogłoszeń przeprosin. We wniosku z dnia 10 marca 2014 roku stanowiącym integralną część pozwu, powód wskazał, by pozwany swoje przeprosiny zamieścił na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód I Wydziału Cywilnego w Szczecinie na okres 3 miesięcy, na tablicy ogłoszeń Zakładu Karnego w K. przy ulicy (...), za pośrednictwem Dyrektora Zakładu Karnego, na 3 miesiące, złożył do akt sprawy II C 991/03 i przesłał na adres powoda.

Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem zaocznym z dnia 29 września 2021 roku:

- w punkcie pierwszym zobowiązał pozwanego E. K. do złożenia na piśmie oświadczenia następującej treści: „Ja E. K. przepraszam Pana R. S. i wyrażam słowa najgłębszego ubolewania za złożenie przeze mnie fałszywych twierdzeń i oświadczeń dotyczących zdrowia psychicznego Pana R. S., w moich pismach procesowych z dnia 1.10.2013r., 22.10.2013r. i 20.02.2014r. w sprawie II C 991/03 i w piśmie procesowym z dnia 23.10.2013r. w sprawie VI Co 2126/13.” i przesłania go powodowi R. S. na adres jego zamieszkania,

- w punkcie drugim oddalił powództwo w pozostałej części,

- w punkcie trzecim nadał wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności,

- w punkcie czwartym nakazał pobrać od pozwanego E. K. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Szczecinie kwotę 600 złotych (sześćset złotych) tytułem należnych kosztów sądowych.

Sąd Okręgowy w Szczecinie powyższe rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Powód R. S. złożył w dniu 21 października 2002roku pozew do Sądu Rejonowego w Szczecinie, w którym wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego E. K. zaległych odsetek i odsetek od odsetek od kwoty 18.900 złotych od dnia 22 października 1999roku Do pozwu została załączona kserokopia odpisu wyroku zaocznego z dnia 1 października 1999 roku wydanego w sprawie IC 785/99, zasądzającego od pozwanego E. K. na rzecz powoda R. S. kwotę 18900 złotych.

Sprawa zainicjowana ww. pozwem została zarejestrowana pod sygnaturą IIC 991/03. Odpis pozwu został doręczony pozwanemu do rąk własnych. Pozwany nie odniósł się do roszczeń powoda ani na piśmie, ani ustnie, kiedy stawił się na rozprawie.

W dniu 4 czerwca 2004roku Sąd Rejonowy w Szczecinie po przeprowadzeniu dowodów z akt I C 785/99 i II C 189/97 wydał w sprawie II C 991/03 wyrok zaoczny, w którym zasądził od pozwanego E. K. na rzecz powoda R. S. kwotę 13203.59 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 32103,59 złotych od dnia 1 lutego 2003roku i oddalił powództwo w pozostałej części.

Pozwany E. K. złożył sprzeciw od wyroku zaocznego, który postanowieniem z dnia 12 sierpnia 2004 roku został odrzucony wobec nieusunięcia jego braków formalnych i nieuiszczenia należnej opłaty. Pozwany nie wniósł zażalenia na to postanowienie wskutek czego wyrok zaoczny uprawomocnił się i na wniosek powoda została mu nadana w dniu 5 października 2004 roku klauzula wykonalności.

W 2013 roku pozwany E. K. złożył w sprawie II C 991/03 wniosek o doręczenie mu wyroku zaocznego wraz z jego uzasadnieniem oraz zażalenie. Odpis wyroku wraz ze stwierdzeniem prawomocności został doręczony pozwanemu wraz ze zobowiązaniem do usunięcia w terminie tygodniowym braków zażalenia poprzez złożenie jego odpisu, wskazanie czy pozwany wnosi o uchylenie, czy też o zmianę zaskarżonego orzeczenia, oznaczenie czy orzeczenie zaskarża w całości, czy w części oraz wskazanie wartości przedmiotu sporu. W odpowiedzi na powyższe zobowiązanie pozwany złożył pismo z dnia 1 października 2013 roku, w którym wskazał, że dopóki nie zapozna się z uzasadnieniem, nie będzie mógł odnieść się do roszczeń powoda. Pozwany zaznaczył jednak, że zasadnicze znaczenie dla sprawy ma ukrywany przez powoda fakt, iż „p. R. S. od 20 lat pozostaje rencistą cierpiącym na zaburzenia syzofremii, co było przyczyną zwolnienia go ze służby w zawodowym wojsku i remisje nawrotów ww. schorzenia mają rozmaite przejawy, Tzn., że zaowocowały tak jak w/w przypadku bezzasadnym pozwem.” W kolejnym piśmie procesowym z dnia 22 października 2013 roku pozwany wnosząc o uchylenie wyroku zaocznego wskazał: „ Roszczenia powoda R. S. jakie widnieją na w/w dokumencie orzeczenia Sądu widnieją w treści 13.553 złotych oraz dla mnie osobiście przy całym szacunku dla prawdy materialnej i Prawa cywilnego – widnieją w/w orzeczeniu jako dowolne i wyimaginowane nie w takim stopniu przez powoda p. R. S. co jego chorobę i w zw. z czym jego ułomną osobowość. A to z n/n powodu: Pan R. S. tutaj tytułowany jako powód od ponad 26 lat nie legitymuje się pełnoprawnym świadectwem zdrowia psychicznego, tj. od w/w okresu czasu jako rencista choruje na syzofremię paranoidalną z remisją przejściowego lepszego oraz niszowego samopoczucia.”

Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2014 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie odrzucił sprzeciw pozwanego od wyroku zaocznego. Pozwany wniósł z piśmie z dnia 20 lutego 2014roku zażalenie na to postanowienie. W uzasadnieniu zażalenia wskazał, że jego wniosek o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem zaocznym jest uzasadniony tym, że „ istnieje bezsporny dowód na to, że p. R. S. jako powód od ponad 20 lat choruje na jednostkę chorobą syzofremii paranoidalnej, tj. ze z w/w powodu jest rencistą otrzymującym pobory egzystencjonalne. Tzn, że w przypadku ww. powództwa- przez fakt rzeczywistych zaburzeń – a chodzi tu o zaburzenia psychiczne, nie jest on należycie w wystarczającym stopniu zdawać sobie sprawę z istoty Sądu Cywilnego jak i istoty wnoszonych roszczeniowo pozwów.”

Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014roku Sąd Rejonowy Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie odrzucił zażalenie pozwanego na postanowienie o odrzuceniu sprzeciwu z powodu nieusunięcia w tygodniowym terminie braków zażalenia. Pozwany nie zaskarżył tego postanowienia wobec czego stało się ono prawomocne w stosunku do pozwanego w dniu 26 kwietnia 2014roku

W piśmie z dnia 23 października 2013 roku zatytułowanym wniosek- zażalenie, złożonym w sprawie VI Co 2126/13 do Sądu Okręgowego II Wydziału Cywilnego w S. pozwany E. K. wniósł o to, by „ powód p. R. S. wylegitymował się świadectwem aktualnego zdrowia psychicznego oraz podał przyczynę z jakiego powodu jest rencistą od ponad 25 lat, tj. zachodzi w/w sprawie konieczność wylegitymowania p. powoda R. S. czy posiada uprawnienia samodzielnego reprezentowania się przed Sądami.” W uzasadnieniu swojego wniosku pozwany wskazał, że „ na koszt podatników oraz Budżetu Państwa- zwolniony z opłat postępowania i kosztów procesu – p. powód R. S. od ok. 20 lat wytacza pozwy(nie tylko p. mnie) lecz i rozmaitym Instytucjom, a w tym Policji, Prokuraturom i Sądom, a nikt dotychczas nie wylegitymował p. R. S. z rzeczywistego świadectwa zdrowia psychicznego. Jest to więc o tyle zasadnym, że według mojej wiedzy p. R. S. przez cały w/w okres ok. 25 lat leczy się na chorobę syzofremii i jest uznawanym przez lekarzy biegłych jako uprawnionego do pobierania renty z tytułu w/w choroby.”

Sąd Okręgowy uznał, że powództwo jest częściowo uzasadnione. Wskazał, że podstawę prawną roszczeń powoda stanowią przepisy art. 24 k.c. i art. 448 k.c.

Powód wskazał, że zostały naruszone jego dobra osobiste w postaci godności, zdrowia, wizerunku i nazwiska. Sąd Okręgowy wskazał, że cześć, dobre imię, dobra sława człowieka są pojęciami obejmującymi wszystkie dziedziny jego życia osobistego, zawodowego i społecznego. Naruszenie czci może nastąpić zarówno przez pomówienie o naganne postępowanie w życiu osobistym i rodzinnym, jak i przez zarzucenie niewłaściwego postępowania w życiu zawodowym, naruszające dobre imię danej osoby i mogące narazić ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lub innej działalności. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, ocena, czy nastąpiło naruszenie dobra osobistego, nie może być dokonywana w oparciu o subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, ale przy zastosowaniu kryteriów obiektywnych.

Sąd Okręgowy wskazał, że na podstawie twierdzeń powoda dotyczących sposobu naruszenia jego dóbr osobistych przez pozwanego należy przyjąć, że powód przez naruszenie wizerunku rozumie sposób postrzegania człowieka przez otoczenie, czyli mówiąc inaczej dobre imię, reputację, a nie podobiznę człowieka utrwaloną na jakimś nośniku. Treść pism pozwanego, z którymi powód wiąże naruszenie swoich dóbr osobistych pozwala w ocenie Sądu Okręgowego na ustalenie, że doszło do naruszenia wizerunku w podanym wyżej znaczeniu (jako sposób postrzegania człowieka przez otoczenie) oraz godności. Pozwany nie wykazał, by informacje o chorobie psychicznej powoda były prawdziwe, a to na nim spoczywał w tym zakresie ciężar dowodu. Okoliczności złożenia pism informujących Sąd o rzekomej chorobie psychicznej powoda wskazują na to, że pozwany chciał w ten sposób zdyskredytować powoda, przekonać Sąd o tym, że roszczenie powoda jest wytworem jego choroby i ułomnej osobowości. Wypowiedzi pozwanego na temat powoda uznać należy w związku z powyższym za obraźliwe i stawiające go w złym świetle. Osoba cierpiąca na chorobę psychiczną może mieć ograniczoną zdolność postrzegania rzeczywistości, wyrażania swojej woli i kierowania swoim postępowaniem, dlatego już samo przypisanie powodowi choroby psychicznej w postaci schizofrenii sugeruje, że jest on tego rodzaju ograniczeniami dotknięty. Pozwany zresztą w swoich pismach wprost wskazuje na wstępowanie takich ograniczeń u powoda.

Sąd Okręgowy wskazał, że dowody zebrane w sprawie nie dają natomiast podstawy do przyjęcia, że pozwany naruszył również dobra osobiste powoda w postaci zdrowia i nazwiska. Naruszenie dobra w postaci zdrowia polega na powstaniu uszkodzeń ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, a na takie okoliczności nawet sam powód się nie powoływał. Jeśli chodzi o nazwisko, to jego naruszenie może polegać na bezprawnym używaniu cudzego nazwiska, podawaniu się za kogoś innego, celowym przekręcaniu nazwiska czy np. ujawnieniu wbrew woli osoby jej imienia i nazwiska. W niniejszej sprawie brak jest podstaw do przyjęcia, że do takiego naruszenia doszło.

Mając na uwadze naruszenie dobra osobistego w postaci czci Sąd Okręgowy wskazał, że uznał za uzasadnione roszczenie o nakazanie pozwanemu:

- złożenia na piśmie oświadczenia, w którym przeprosi powoda i wyrazi słowa ubolewania za swoje nieprawdziwe twierdzenia dotyczące stanu zdrowia psychicznego powoda zawarte w pismach procesowych z dnia 1 października 2013roku, 22 października 2013roku, 23 października 2013roku i 20 lutego 2014roku

- przesłania pisemnego oświadczenia powodowi na adres jego zamieszkania.

Oświadczenie w kształcie zaproponowanym przez powoda jest obszerne, gdyż przytacza fragmenty ww. pism wraz z komentarzami powoda. Zważywszy na cel, jakiemu służyć ma złożenie oświadczenia (w tym przypadku przeproszenie za naruszenie dóbr osobistych) Sąd uznał, że treść wskazanego w pozwie oświadczenia nie jest odpowiednia i dlatego ją zmodyfikował, usuwając z niej fragmenty pism z komentarzami i poprzestając na ich wymienieniu.

Sąd Okręgowy wskazał, że za nieuzasadnione uznał nałożenie na pozwanego obowiązku wywieszenia oświadczenia na tablicy ogłoszeń w Sądzie Rejonowym Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie i w Zakładzie Karnym w K. oraz złożenia go do akt sprawy, ponieważ ten sposób złożenia oświadczenia nie jest potrzebny do usunięcia skutków naruszenia, a ponadto pozwany nie mógłby go zrealizować. Zauważył, że twierdzenia pozwanego o chorobie psychicznej powoda nie dotarły do szerokiego grona osób, gdyż zawarte były w pismach procesowych złożonych w dwóch sprawach sądowych, w których stronami byli tylko powód i pozwany. Skoro więc twierdzenia o chorobie psychicznej powoda nie były i nie są innym osobom znane, to nie znajduje żadnego uzasadnienia informowanie innych osób, w tym przypadku pracowników Sądu i Zakładu Karnego w K., a także osoby odwiedzające te miejsca i przebywające w Zakładzie Karnym w K., o naruszeniu dóbr osobistych powoda i oświadczeniu pozwanego. Ponadto umieszczenie oświadczenia na tablicy ogłoszeń w Sądzie i Zakładzie Karnym, o ile w Zakładzie w ogóle taka tablica ogłoszeń funkcjonuje, nie zależy od pozwanego, dlatego nie powinno się nakładać na niego takiego obowiązku. Jeśli chodzi o akta sprawy sądowej wskazać natomiast należy, że nie służą one do tego, by strony składały do nich pisma niezwiązane bezpośrednio z przedmiotem sprawy, dla której je założono.

Sąd Okręgowy wskazał, że za nieuzasadnione w całości uznał roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia. Zachowanie pozwanego było zawinione, ale poza przykrymi psychicznymi doznaniami u powoda nie wywołało innych skutków, a w każdym razie powód tego nie wykazał. W tej sytuacji Sąd Okręgowy uznał, że wystarczające dla usunięcia skutków naruszenia czci jest złożenie przez pozwanego oświadczenia o treści wskazanej w pkt I wyroku i dlatego roszczenie dalej idące, w tym roszczenie o zadośćuczynienie oddalił.

Mając na względzie, że wyrok wydany w sprawie jest wyrokiem zaocznym, Sąd Okręgowy na podstawie art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c. nadał mu w części uwzględniającej roszczenie powoda, rygor natychmiastowej wykonalności.

Sąd Okręgowy wskazał, że podstawę prawną orzeczenia o kosztach sądowych stanowi art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.nr 167, poz. 1398). Zgodnie z jego treścią kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Mając na uwadze, że powód został zwolniony od kosztów sądowych w całości Sąd należną opłatę od pozwu w części, w której roszczenie zostało uwzględnione, pobrał od pozwanego. Należna opłata od pozwu w części obejmującej roszczenie niemajątkowe wynosi 600 złotych i dlatego taką kwotę Sąd nakazał pobrać od pozwanego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w całości.

Powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie w całości pozwu z dnia 11 października 2016 roku, w szczególności o ochronę jego godności rażąco bezprawnie naruszonej przez pozwanego, którą z mocy prawa konstytucyjnego mają obowiązek chronić sędziowie […] i o zadośćuczynienie w wysokości 600000 złotych, skoro pozwany nie przeprosił i nie wyraził słów głębokiego ubolewania.

Powód podniósł, że w wyroku zaocznym pominięto kwestię rażąco bezprawnego naruszenia jego godności, którą z mocy art. 30 Konstytucji sędzia ma obowiązek chronić oraz istotnych kwestii dotyczących zadośćuczynienia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wywiedziona przez powoda okazała się bezzasadna.

Na wstępie wskazać należy, że sąd pierwszej instancji w granicach wniosków stron przeprowadził wszystkie dowody niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy, a następnie poddał je ocenie, mieszczącej się w ramach wyznaczonych dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. i w oparciu o tak zgromadzony i oceniony materiał dowodowy poczynił w badanej sprawie trafne ustalenia faktyczne, które sąd odwoławczy w pełni aprobuje i przyjmuje za własne. Sąd Okręgowy dokonał także w prawidłowej subsumpcji ta ustalonego stanu faktycznego do norm prawa materialnego.

Przed szczegółową analizą zarzutów apelacji zaznaczyć trzeba, że obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji, określony w art. 378 § 1 k.p.c., obejmuje zakaz wykraczania poza wyznaczone w tym przepisie granice oraz nakaz rozważenia wszystkich podniesionych w apelacji zarzutów i wniosków. Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania [vide mająca moc zasady prawnej uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, sygn. akt III CZP 49/07, OSNC 2008/6/55], która jednak w badanej sprawie nie zaistniała.

Na wstępie wskazać trzeba, że skarżący nie sformułował zarzutów dotyczących naruszenia prawa procesowego, jak również nie zanegował prawidłowości poczynionych przez sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych. Zarzuty powoda ograniczyły się w istocie do wskazania, że wydany wyrok zaoczny nie zapewnia mu przewidzianej przez art. 30 Konstytucji ochrony jego godności. Powyższe stanowisko skarżącego jest oczywiście błędne.

Przede wszystkim wskazać należy, że sąd pierwszej instancji uwzględnił co do istoty jego roszczenie o ochronę dóbr osobistych poprzez nakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia przepraszającego powoda za złożenie przez niego fałszywych twierdzeń i oświadczeń dotyczących zdrowia psychicznego Pana R. S. w pismach procesowych z dnia 1 października 2013 roku, 22 października 2013 roku i 20 kwietnia 2014 roku w sprawie II C 991/03 i w piśmie procesowym z dnia 23 października 2013 roku w sprawie VI Co 2126/13. W ocenie sądu odwoławczego treść powyższego oświadczenia i sposób jego złożenia stanowi czynność wystarczającą do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego powoda w postaci jego czci, a tym samym realizuje konstytucyjny obowiązek ochrony godności ludzkiej wynikający z art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej.

Sąd Apelacyjny podziela także stanowisko sądu pierwszej instancji o bezzasadności roszczenia o zadośćuczynienie pieniężne dochodzone przez powoda.

Przepis art. 24 § 1 k.c. przewiduje, iż osoba, której dobra osobiste zostały naruszone może żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Przepis ten odsyła do dyspozycji art. 448 k.c., który stanowi, że „ w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia”.

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że pozwanego bezprawnie naruszając dobra osobiste powoda dopuścił się czynu niedozwolonego w rozumieniu art. 415 k.c. nie oznacza to jednak, że następstwem tego czynu niedozwolonego była tak istotna krzywda, że wymagałaby rekompensaty pieniężnej.

W orzecznictwie trafnie wskazuje się [vide wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2007 roku, V CKS 431/06] , że w każdym przypadku do sądu należy ocena, czy zakres i stopień naruszenia dóbr osobistych uzasadniają przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego i w jakiej wysokości, przy zachowaniu zasady, że przyznana ochrona powinna być dostosowana do charakteru i rodzaju naruszonego dobra osobistego oraz stopnia i zakresu naruszenia. Z art. 448 k.c. wynika bowiem, że przyznanie przez sąd zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych ma charakter fakultatywny i sąd nie ma obowiązku zasądzania zadośćuczynienia w każdym przypadku naruszenia dób osobistych [vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2006 roku, II PK 245/05].

W badanej sprawie powód nie wykazał, że naruszenie jego dóbr osobistych przez pozwanego było tak istotne, że powodowało u niego cierpienia psychiczne, co mogłoby uzasadniać przyznanie mu odpowiedniego zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. Przecza temu w szczególności okoliczności, w jakich doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda [to jest w pismach procesowych złożonych w ramach postępowania sądowego, które ze swej istoty zakłada istnienie sporu pomiędzy stronami] W tej sytuacji Sąd Okręgowy zasadnie uznał, że wystarczające dla usunięcia skutków naruszenia czci będzie złożenie przez pozwanego oświadczenia z przeprosinami.

Kierując się powyższymi przesłankami apelację powoda jako bezzasadną należało oddalić, o czym rozstrzygnięto na podstawie art. 385 k.p.c.

Sędzia Sądu Apelacyjnego Tomasz Sobieraj