Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lutego 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Sawińska

Sędziowie: Dorota Goss-Kokot

Renata Pohl

Protokolant: Alicja Karkut

po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2021 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

przy udziale zainteresowanych : (...) Sp. z o.o. sp.k., M. W.

o podstawę wymiaru składek

na skutek apelacji (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 30 stycznia 2019 r. sygn. akt VII U 1107/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. kwotę 675 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Renata Pohl

Marta Sawińska

Dorota Goss-Kokot

UZASADNIENIE

Decyzją z 23.05.2018 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 4 pkt 9, art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1 i 1a oraz art. 20 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1 i 6 ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stwierdził, że przychód z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika (...) sp. z o.o. oraz przychody z tytułu umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o. sp.k. uzyskane przez ubezpieczoną M. W. stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu pracy świadczonej w ramach umowy cywilnoprawnej realizowanej na rzecz własnego pracodawcy tj. (...) sp. z o.o. wynosi:

Miesiąc/rok	Kod ubezpieczenia	Podstawa wymiaru składek				Składka na ubezpieczenie zdrowotne
		na ubezpieczenia			na ubezpieczenie zdrowotne
		emerytalne i rentowe	chorobowe	wypadkowe
03-2013	(...)	2.486,59 zł	2.486,59 zł	2.486,59 zł	2.145,68 zł	193,11 zł
04-2013	(...)	2.824,50 zł	2.824,50 zł	2.824,50 zł	2.437,26 zł	219,35 zł
05-2013	(...)	2.474,60 zł	2.474,60 zł	2.474,60 zł	2.135,33 zł	192,18 zł
08-2013	(...)	2.675,54 zł	2.675,54 zł	2.675,54 zł	2.308,73 zł	207,79 zł
09-2013	(...)	2.491,77 zł	2.491,77 zł	2.491,77 zł	2.150,14 zł	193,51 zł
10-2013	(...)	2.673,92 zł	2.673,92 zł	2.673,92 zł	2.307,33 zł	207,66 zł
12-2013	(...)	2.673,72 zł	2.673,72 zł	2.673,72 zł	2.307,14 zł	207,64 zł
02-2014	(...)	2.461,50 zł	2.461,50 zł	2.461,50 zł	2.124,03 zł	191,16 zł
03-2014	(...)	2.671,80 zł	2.671,80 zł	2.671,80 zł	2.305,49 zł	207,49 zł
04-2014	(...)	2.463,56 zł	2.463,56 zł	2.463,56 zł	2.125,81 zł	191,32 zł
05-2014	(...)	2.464,14 zł	2.464,14 zł	2.464,14 zł	2.126,31 zł	191,37 zł
06-2014	(...)	2.667,14 zł	2.667,14 zł	2.667,14 zł	2.301,48 zł	207,13 zł
07-2014	(...)	2.462,38 zł	2.462,38 zł	2.462,38 zł	2.124,78 zł	191,23 zł
09-2014	(...)	2.778,87 zł	2.778,87 zł	2.778,87 zł	2.397,89 zł	215,81 zł
10-2014	(...)	2.563,07 zł	2.563,07 zł	2.563,07 zł	2.111,66 zł	199,05 zł
12-2014	(...)	2.763,84 zł	2.763,84 zł	2.763,84 zł	2.384,92 zł	214,64 zł

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że świadczenia wypłacone ubezpieczonej z tytułu umów zlecenia nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a także o zasądzenie od organu na rzecz odwołującej kosztów zastępstwa procesowego według maksymalnych stawek przewidzianych prawem. Odwołująca spółka zarzuciła naruszenie prawa materialnego (art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1a ustawy, art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 65 ust. 1 i art. 32 ust. 1 Konstytucji) oraz naruszenie prawa procesowego (art. 7, 8, 77 § 1, 80 k.p.a., art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W uzasadnieniu podniesiono obszerną argumentację, podkreślając w szczególności okoliczność, że beneficjentem pracy ubezpieczonej była spółka (...), bowiem z punktu widzenia odwołującej spółki nie miało znaczenia jaki towar został sprzedany (tzn. towar jakiej firmy). Płatnikowi zależało jedynie na zwykłym „zatowarowaniu” półek, zaś spółce (...) na szczególnej ekspozycji swoich produktów. Umowy o współpracy pomiędzy spółkami (...) a (...) nie regulowały kwestii merchandisingu towarów przez (...) na terenie hal sprzedażowych płatnika. Płatnik zaś nie ingerował w szczegóły tych czynności. Odwołująca podkreślała, że do obowiązków pracowników hali, w tym ubezpieczonej, należało jedynie fizyczne wykładanie towarów na półki bez dbania o jego wyszukana ekspozycję. Do obowiązków ubezpieczonej jako zleceniobiorcy należało natomiast dbanie o właściwą ekspozycję towarów dostarczonych przez (...) poprzez jego estetyczne ułożenie na półkach (layout). Odwołująca uwypukliła również, że nie uczestniczył w procedurze zawierania umów zlecenia, ich wykonywania, w tym nadzoru nad sposobem realizacji zleceń czy sposobu rozliczania się ze zleceniobiorcami.

Postanowieniem z dnia 10.08.2018 r. o toczącym się postępowaniu zawiadomiono (...) sp. z o.o. sp.k.

(...) sp. z o.o. sp.k., po przystąpieniu do sprawy, w piśmie z 3 września 2018 r. wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że świadczenia wypłacone ubezpieczonej z tytułu umów zlecenia nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a także o zasądzenie od organu na rzecz zainteresowanej kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (...) sp. z o.o. sp.k. podniosła, że w pełni podziela i akceptuje zarzuty oraz wnioski podniesione przez odwołującą spółkę.

Wyrokiem z 30.01.2019 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu (sygn. VII U 1107/18) oddalił odwołanie (pkt 1), zasądził od odwołującej spółki oraz zainteresowanej (...) sp. z o.o. spółki komandytowej w L. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w P. kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego (pkt 2).

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Odwołująca spółka powstała początkowo pod nazwą Selgros i została zarejestrowana w dniu 20.09.2001 r. w Krajowym Rejestrze Sądowym – Rejestrze Przedsiębiorców pod nr (...). W dniu 01.10.2015 r. dokonano wpisu do rejestru KRS, którym zmieniono nazwę spółki na (...) sp. z o.o. Przedmiotem przeważającej działalności odwołującej spółki jest handel artykułami spożywczymi i konsumpcyjnymi. Spółka oferuje szeroki asortyment towarów, obejmujący zarówno żywność, jak i pełne wyposażenie oraz urządzenia dla profesjonalnych kuchni i ośrodków zbiorowego żywienia. Siedzibą spółki jest P.. Odwołująca posiada oddziały (hale sprzedażowe) w kilkunastu miastach w Polsce (m.in. W., W., P., S., Ł., K., R., G., K.).

(...) sp. z o.o. sp.k. z siedzibą w L. została wpisana do KRS pod numerem (...), zaś jej rejestracja nastąpiła 05.09.2007r. Komplementariuszem zainteresowanej spółki jest (...) sp. z o.o. (KRS: (...)), której wspólnikami są M. G. (60% udziałów) oraz J. G. (40% udziałów). Zainteresowana spółka prowadzi działalność związaną z importem i dystrybucją markowych włoskich produktów spożywczych, takich jak np. makarony, oliwy, oleje, tuńczyk w puszcze, pesto, oliwki, przetwory pomidorowe. (...) posiada w swej ofercie produkty takich marek jak: O., D. C., A., C., P., S., L., S., T., D. i R., a także Corny i L..

Od co najmniej 25.10.2005 r. odwołująca spółka oraz zainteresowana (...) sp. z o.o. sp.k. zawierają umowy, których przedmiotem jest ustalenie zasad współpracy pomiędzy ww. podmiotami na kolejny rok kalendarzowy. Umowy te dotyczą warunków dostaw towarów realizowanych przez (...) sp. z o.o. sp.k. na rzecz (...) sp. z o.o., a także usług świadczonych przez zamawiającego na rzecz dostawcy (np. reklama w gazetce promocyjnej odwołującej spółki).

Umowy określały między innymi: ogólne zasady dostaw do hal (warunki zakupowe), terminy płatności, wysokość rabatów, bonusy sprzedażowe w przypadku uzyskania określonego poziomu obrotów, zlecenia ze strony (...) usług promujących produkty zainteresowanej spółki w gazetkach reklamowych (...) sp. z o.o. ( (...) sp. z o.o.), zlecenia dodatkowej ekspozycji w halach odwołującej spółki czy też usługi konsultacji handlowej w momencie otwarcia nowej hali Selgros lub modernizacji istniejącej hali.

W dniu 21.02.2013 r. odwołująca i zainteresowana (...) zawarły umowę dotyczącą współpracy, zwaną „ustaleniami rocznymi 2013”. W umowie tej, w jej punkcie I.1.) ustalono warunki podstawowe, takie jak m.in. 17% rabat asortymentowy na fakturze, 5% rabat asortymentowy na fakturze na nowy produkt. Termin płatności ustalono w ciągu 67 dni od dostawy (pkt I.3.). W pkt I.4. umowy określono również „bonus w wysokości 8,0% z tytułu wartości obrotów w poprzednim roku kalendarzowym, liczony od obrotów roku bieżącego (rozliczany kwartalnie), zaś w pkt I.5. ustalono „dodatkowy bonus progowy za osiągnięcie przez Selgros określonego poziomu obrotów w roku bieżącym (próg), rozliczanego rocznie, ustalonego w następujący sposób:

- próg 0,5 % - 2,8 mln,

- próg 0,8% - 3,1 mln,

- próg 1,0 % - 3,3 mln.

Minimum logistyczne (minimalna wartość jednorazowego zamówienia) określono na kwotę 5.000 zł, zaś czas dostawy na 4 dni robocze od zamówienia.

W punkcie II) umowy dostawca (tj. (...)) zlecił m.in. wykonanie na jego rzecz usługi reklamy w czasopiśmie wydawanym przez Selgros oraz udostępnienia dodatkowej powierzchni reklamowej dla celów dodatkowej ekspozycji jego towarów oraz powierzchni sprzedaży dla celów degustacji/prezentacji towaru.

W punkcie IV) umowy wskazano, że dostawca zleca wykonanie usługi zarządzania kategoriami produktów w odniesieniu do nowo wprowadzonych produktów. Wynagrodzenie Selgros za świadczenie tej usługi wynosiło 150 zł za produkt (na hali).

W punkcie VI) z kolei ustalono warunki porozumienia w związku z otwarciem nowej hali, w tym „bonus za zwiększone dostawy towarów, w związku z otwarciem nowej hali (bądź modernizacją starej hali) w wysokości 10% na okres od pierwszego dnia zatowarowania nowego bądź zmodernizowanego obiektu.

W dniu 28.01.2014 r., (...) sp. z o.o. sp.k. oraz (...) sp. z o.o., zawarły kolejną umowę dotyczącą współpracy, zwaną „ustaleniami rocznymi 2014”. W umowie tej, w jej punkcie I.1.) ustalono warunki podstawowe, takie jak m.in. 25,5 % rabat asortymentowy na fakturze, 5% rabat asortymentowy na fakturze na nowy produkt. Termin płatności ustalono w ciągu 67 dni od dostawy (pkt I.3.). W pkt I.5. ustalono „dodatkowy bonus progowy za osiągnięcie przez Selgros określonego poziomu obrotów w roku bieżącym (próg), rozliczanego rocznie, ustalonego w następujący sposób:

- próg 0,5 % - 2,8 mln,

- próg 0,8% - 3,1 mln,

- próg 1,0 % - 3,3 mln.

Minimum logistyczne (minimalna wartość jednorazowego zamówienia) określono na kwotę 5.000 zł, zaś czas dostawy na 4 dni robocze od zamówienia.

W punkcie II) umowy dostawca (tj. (...)) zlecił m.in. wykonanie na jego rzecz usługi reklamy w czasopiśmie wydawanym przez Selgros oraz udostępnienia dodatkowej powierzchni reklamowej dla celów dodatkowej ekspozycji jego towarów oraz powierzchni sprzedaży dla celów degustacji/prezentacji towaru.

W punkcie IV) umowy wskazano, że dostawca zleca wykonanie usługi zarządzania kategoriami produktów w odniesieniu do nowo wprowadzonych produktów. Wynagrodzenie Selgros za świadczenie tej usługi wynosiło 150 zł za produkt (na hali).

W punkcie VI) ustalono warunki porozumienia w związku z otwarciem nowej hali, w tym „bonus za zwiększone dostawy towarów, w związku z otwarciem nowej hali (bądź modernizacją starej hali) w wysokości 10% na okres od pierwszego dnia zatowarowania nowego bądź zmodernizowanego obiektu do dnia otwarcia.

Ustalenia roczne wiązały strony od dnia 1 stycznia danego roku kalendarzowego, a ustalone w nich kwoty były kwotami netto.

Odwołująca spółka kupowała towar od (...) z uwzględnieniem wskazanych w ustaleniach rocznych rabatów asortymentowych („upustów na fakturze”). W momencie przyjęcia towaru na halę, czyli w chwili przeniesienia posiadania, odwołująca spółka stawała się właścicielem dostarczonego towaru. Rozliczenie następowało na podstawie wystawianych przez spółkę (...) faktur VAT.

Odwołująca spółka wystawiała również na rzecz (...) faktury, które obejmowały należności za usługi marketingowe, takie jak: reklamę w gazetce Selgrosu, dodatkowe miejsce ekspozycyjne w ramach promocji, usługi transportowe oraz logistyczne.

Na przychód (...) sp. z o.o. składają się m. in. przychody wynikające z marży z tytułu sprzedanych produktów (w tym towarów spółki (...)) oraz tzw. bonusy wypłacane przez (...) w wys. 0,5 % lub 0,8% lub 1% w zależności od wielkości (dokonanej przez Selgros) sprzedaży towarów zainteresowanej spółki.

Odwołująca spółka posiada kilka hal sprzedażowych w całej Polsce, między innymi w W. przy ul. (...), gdzie od 17.09.2007 r. na podstawie umowy o pracę jest zatrudniona ubezpieczona M. W.. Ubezpieczona pracuje na stanowisku pracownika hali, a jej bezpośrednim przełożonym jest kierownik działu „konserwy” – R. O..

W załączniku nr 1 do porozumienia zmieniającego aneks do umowy o pracę, zawartego w dniu 30.12.2011 r., pracodawca (tj. odwołująca spółka) wskazał, że do obowiązków pracownika – M. W. należy m.in.:

1)  sprawdzanie terminów przydatności artykułów wyeksponowanych, odkładanie i usuwanie ze strefy zasięgu towarów o skończonej dacie przydatności do spożycia i informowanie przełożonego o zbliżającym się terminie ważności do spożycia,

2)  ekspozycja towaru i jej kontrola oraz aktualizowanie i uzupełnianie brakujących oznakowani artykułów i regałów (etykiety cenowe, regałowe, plakaty), zgodnie z poleceniami przełożonego na podstawie tzw. porannych list (zmiany cen, protokołu, stan SW, stan księgowy, protokołu uzupełnień),

3)  układanie towarów na półkach oraz uzupełnianie brakującego towaru zgodnie z instrukcją pracy i zasadami ekspozycji,

4)  usunięcie towaru uszkodzonego i przeterminowanego zgodnie z ustaloną procedurą,

5)  pobieranie, wymeldowanie i zdawanie terminala radiowego (tzw. „funk”) w wyznaczonym punkcie oraz obsługa „funka” zgodnie z instrukcją pracy.

Do podstawowych obowiązków M. W., jako pracownika odwołującej spółki (tj. w ramach stosunku pracy), należy m.in. rozkładanie towaru na półkach, sprawdzanie terminu przydatności produktów do spożycia, ekspozycja towaru związana z okresowymi promocjami, metkowanie. Ubezpieczona rozkłada towar dostarczony właśnie na halę i przetransportowany zasadniczo przez pracowników przyjęcia towaru, a także towar zdejmowany wózkiem widłowym z „magazynu” (z tzw. strefy wysokiej, czyli półek znajdujących się nad półkami, na których eksponowany jest towar przeznaczony do sprzedaży) przez innego pracownika odwołującej spółki, bowiem M. W. nie posiada uprawnień do prowadzenia wózka widłowego (k. 210).

Ekspozycja towarów (wykładanie towarów na półki, zapewnienie eksponowania towarów zdatnych do spożycia, uzupełnianie braków) odbywa się na podstawie ustaleń dokonanych w centrali lub przez kierownictwo danego oddziału spółki (...). W hali w W., przy ul. (...) zasady ekspozycji towaru na półkach (w tym na której półce dany towar miał być wyłożony, na jakiej szerokości) ustalał kierownik zakładu, kierownik działu (R. O.) i jego zastępca. W wyjątkowych przypadkach, w sprawach spornych, uzgodnień tych dokonywano również z dyrektorem hali. Podstawą zasadą, jaką kierowano się przy układaniu planu ekspozycji, była rotacyjność towaru, co oznaczało, że produkty sprzedające się najlepiej były eksponowane w najlepszym miejscu. Ubezpieczona, celem prawidłowego rozłożenia towarów na półkach, korzysta z urządzenia zwanego „funkiem”. Urządzenie to pozwala sczytać kod kreskowy produktu, a tym samym ustalić, gdzie dany artykuł powinien być ustawiony oraz w jakiej szerokości (tj. ile tzw. „twarzy” powinien zajmować). Ubezpieczona, jako pracownik hali, nie może samodzielnie, bez zgody przełożonego, zmieniać zasad ekspozycji towarów i dowolnie ich układać. Ubezpieczona musi wykładać towar zgodnie z odgórnymi zaleceniami, które sprawdza w systemie należącym do odwołującej spółki (k. 177-177v, 201v). Ustalenia te dotyczą wszystkich produktów wystawianych w hali na ul. (...) w W., w tym również produktów spółki (...). Przedstawiciele handlowi firm, w tym również (...), nie mają prawa ingerować w zasady ekspozycji towarów na hali, w której pracuje M. W. (k. 181v-182).

W odwołującej spółce, w tym również w spornym okresie, brakowało pracowników do pracy, unikano jednak zlecania pracownikom pracy w godzinach nadliczbowych. Odwołująca korzystała zatem z umów zlecenia zawieranych pomiędzy swoimi pracownikami a dostawcami, w tym również (...) sp. z o.o. sp.k., które dotyczyły tzw. serwisu (tj. wykładania towaru dostawcy na półki). W ten sposób zatrudnieni przez odwołującą pracownicy nie wykonywali pracy w godzinach nadliczbowych. W ramach stosunku pracy, pracownicy odwołującej spółki (pracownicy hali) wykładaniem towarów, które najlepiej się sprzedawały oraz towaru tych firm, które nie miały zawartych umów o serwis regałowy, dopiero w dalszej kolejności ekspozycją towarów spółek z zapewnionym serwisem (k. 182v, 183v). Gdyby zatem spółka (...) nie zawarła umów zlecenia z pracownikami hali, towary tej spółki i tak zostałyby wystawione na półkach, z ewentualnym opóźnieniem. Każdy pracownik hali w ramach swoich obowiązków pracowniczych, w tym ubezpieczona, musiał dbać o ekspozycję wszystkich towarów sprzedawanych na dziale, na którym pracował, także towarów tej firmy, z którą zawarł umowę na świadczenie usług merchandisingu (serwisowania). Jednocześnie produkty firm, które nie zawierały umów, dotyczących ekspozycji ich towarów, były eksponowane na półkach przez pracowników hali.

Powyższe umowy zlecenia były zawierane w formie pisemnej, po wykonaniu usługi. Umowy do podpisu przynosił zleceniobiorcom przedstawiciel handlowy (...). Pracownicy pytali bezpośrednich przełożonych o zgodę na dodatkową pracę.

Jedną z osób, będącą pracownikiem odwołującej spółki, która od co najmniej 2011 r. zawierała ze spółką (...) umowy zlecenia jest M. W.. W spornym okresie 2013-2014 ubezpieczona zawarła z zainteresowaną spółką łącznie 23 umowy zlecenia, których przedmiotem był „ merchandising sieci W.”:

1) umowa zlecenia z dnia 15.02.2013 r., realizowana w okresie od 07.01.2013 r. do 25.01.2013r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 05.03.2013 r.),

2) umowa zlecenia z dnia 05.03.2013 r., realizowana w okresie od 08.02.2013 r. do 25.02.2013 r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 08.04.2013 r.),

3) umowa zlecenia z dnia 17.04.2013 r., realizowana w okresie od 04.03.2013 r. do 25.03.2013r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 19.04.2013 r.),

4) umowa zlecenia z dnia 10.05.2013 r., realizowana w okresie od 05.04.2013 r. do 26.04.2013r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 29.05.2013 r.),

5) umowa zlecenia z dnia 18.06.2013 r., realizowana w okresie od 06.05.2013 r. do 27.05.2013r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 02.09.2013 r.),

6) umowa zlecenia z dnia 11.07.2013 r., realizowana w okresie od 07.06.2013 r. do 24.06.2013r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 14.08.2013 r.),

7) umowa zlecenia z dnia 21.08.2013 r., realizowana w okresie od 08.07.2013 r. do 26.07.2013r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 27.08.2013 r.),

8) umowa, zlecenia z dnia 11.09.2013 r., realizowana w okresie od 09.08.2013 r. do 26.08.2013r. za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 07.10.2013 r.),

9) umowa zlecenia z dnia 04.10.2013 r., realizowana w okresie od 09.09.2013 r. do 27.09.2013 r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 23.10.2013 r.),

10) umowa zlecenia z dnia 15.11.2013 r., realizowana w okresie od 07.10.2013 r. do 25.10.2013r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 02.12.2013 r.),

11) umowa zlecenia z dnia 17.12.2013 r., realizowana w okresie od 08.11.2013 r. do 25.11.2013r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 30.12.2013 r.),

12) umowa zlecenia z dnia 13.01.2014 r., realizowana w okresie od 02.12.2013 r. do 20.12.2013r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 04.02.2014 r.),

13) umowa zlecenia z dnia 17.02.2014, realizowana w okresie od 10.01.2014 r. do 24.01.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 17.03.2014 r.),

14) umowa zlecenia z dnia 06.03.2014 r., realizowana w okresie od 07.02.2014 r. do 24.02.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 11.03.2014 r.),

15) umowa zlecenia z dnia 03.04.2014 r., realizowana w okresie od 07.03.2014 r. do 28.03.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 14.04.2014 r.),

16) umowa zlecenia z dnia 16.05.2014 r., realizowana w okresie od 04.04.2014 r. do 18.04.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 26.05.2014 r.),

17) umowa zlecenia z dnia 03.06.2014 r., realizowana w okresie od 09.05.2014 r. do 26.05.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 18.06.2014 r.),

18) umowa zlecenia z dnia 15.07.2014 r., realizowana w okresie od 06.06.2014 r. do 23.06.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 31.07.2014 r.),

19) umowa zlecenia nr (...), realizowana w okresie od 11.07.2014 r. do 28.07.2014 r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł ( data wypłaty: 02.09.2014 r.),

20) umowa zlecenia z dnia 08.09.2014 r., realizowana w okresie od 08.08.2014 r. do 22.08.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 17.09.2014 r.),

21) umowa zlecenia z dnia 06.10.2014 r., realizowana w okresie od 05.09.2014 r. do 22.09.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 20.10.2014 r.),

22) umowa zlecenia z dnia 13.11.2014 r., realizowana w okresie od 06.10.2014 r. do 24.10.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 10.12.2014 r.),

23) umowa zlecenia z dnia 08.12.2014 r., realizowana w okresie od 07.11.2014 r. do 24.11.2014r., za wynagrodzeniem w kwocie 201,00 zł (data wypłaty: 29.12.2014 r.).

Ubezpieczona nie negocjowała treści zawartej umowy. Nie kojarzyła, by umowy te były zawierane co miesiąc (k. 202v).

Praca ubezpieczonej w ramach umowy o pracę oraz w ramach umowy zlecenia zasadniczo nie różniła się (k. 185v, k. 204v). W ramach wykonywania serwisu, M. W. również wykładała towar spółki (...) na półki hali sprzedażowej, zgodnie z regułami (zasadami) ekspozycji ustalonych przez odwołującą spółkę oraz sprawdzała daty przydatności tychże produktów do spożycia. Ubezpieczona nie mogła układać towaru dla (...) dowolnie, kosztem innych dostawców. Nie mogła ingerować w ustalone zasady ekspozycji. W razie ewentualnych sugestii przedstawiciela handlowego zainteresowanej spółki, dotyczących ekspozycji, ubezpieczona była zobowiązana do odesłania go do kierownika celem uzyskania zgody na zmianę ekspozycji (k. 203v-204). Kierownik najczęściej nie sugerował się „życzeniami” oraz „uwagami” przedstawiciela handlowego, musiał bowiem przestrzegać reguł ekspozycji ustalonych w odwołującej spółce zgodnie z podstawową zasadą odnoszącą się do rotacyjności danego produktu (k. 181v, k. 187-k. 188v). Kierownik działu, na którym pracowała M. W., sprawdzał, czy ubezpieczona prawidłowo wykonywała serwis dla (...), w ramach umów, które ubezpieczona zawierała z zainteresowaną spółką, zwłaszcza czy dbała o zapewnienie dostępności towaru na półkach (k. 180v). Kierownik działu dbał również, by nigdy nie doszło do samodzielnej zmiany zasad ekspozycji towaru należącego do firmy, która zawarła umowy z pracownikami odwołującej spółki dotyczące ekspozycji produktów tej firmy (k. 184v).

Ubezpieczona wykonywała umowy zawarte z (...) po godzinach pracy dla odwołującej spółki, we własnej (prywatnej) odzieży, po odbiciu „na wyjście” karty magnetycznej, którą ewidencjonowała czas pracy w ramach stosunku pracy. Aby wykonać serwis ubezpieczona wracała na halę sprzedażową za pomocą innej karty (tzw. zakupowej, otwierającą bramki – k. 180-180v).

Dla odwołującej spółki istotne było, aby serwis towarów spółki (...) wykonany był prawidłowo, albowiem wpływa to na wizerunek T.. Bezpośredni przełożony ubezpieczonej tj. R. O. pilnowała, by serwis został wykonany przez ubezpieczoną oraz sprawdzała efekty tej pracy (k. 180v-181). Wynagrodzenie za wykonanie serwisu ubezpieczona otrzymywała przelewem od zainteresowanej spółki.

Z uwagi na finansowe bonusy, jakie odwołująca spółka miała gwarantowane w przypadku osiągnięcia odpowiednio wysokiego poziomu obrotów towarami (...) w danym roku, odwołującej zależało na sprzedaży produktów tej firmy. Jednym z elementów służących uzyskaniu bądź zwiększeniu sprzedaży produktów, było zaś zapewnienie ich dostępności na półkach, czyli dbanie o ich prawidłową ekspozycję (uzupełnianie braków, usuwanie towarów przeterminowanych).

Za 2013r. odwołująca spółka otrzymała od (...) spółka z o.o. s.k. bonus w wysokości 14477 zł (0,5% od zrealizowanego obrotu). Za 2014r. nie otrzymała natomiast żadnego bonusu, ponieważ nie został zrealizowany minimalny obrót, o którym mowa w umowie o współpracy.

Odwołująca spółka utylizowała produkty dostarczane przez zainteresowaną po ich przeterminowaniu. Wartość takich produktów potrącała z ogólnej wartości zakupu. Zainteresowana była zobowiązana sprzedać w to miejsce nowe produkty.

W spornym okresie 2013-2014, ubezpieczona M. W. uzyskała z tytułu wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia zawartych ze spółką (...) przychód w łącznej wysokości 4.623 zł (201 zł brutto x 23).

Płatnik składek nie wliczył do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przychodów M. W. z tytułu jej zatrudnienia na podstawie umów zlecenia zawartych z odwołującą spółką.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok, w którym oddalił odwołanie i zasądził od odwołującej spółki (...) sp. z o.o. oraz zainteresowanej (...) sp. z o.o. spółki komandytowej w L. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w P. kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego (pkt 2).

Na wstępie Sąd Okręgowy podał, że przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie pozostawała ocena legalności rozstrzygnięcia zawartego w decyzji administracyjnej ZUS II Oddział w P. z 23.05.2018r., innymi słowy, osią sporu w sprawie była kwestia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonej M. W., będącej pracownikiem odwołującej spółki (...), która w okresie wykonywania pracy u ww. pracodawcy, zawarła dodatkowo umowy zlecenia z (...) sp. z o.o. sp.k., których przedmiotem była – najogólniej mówiąc – ekspozycja towarów.

W dalszej części uzasadnienia Sąd Okręgowy wskazał, w kontekście zarzutów zgłoszonych w odwołaniu, które odnosiły się do naruszenia przez organ rentowy przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, że przypomnieć należało ugruntowane stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym od momentu wniesienia do sądu powszechnego odwołania od decyzji organu rentowego, o której stanowi art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, sprawa staje się sprawą cywilną i podlega rozpoznaniu według zasad właściwych dla tej kategorii spraw (art. 83 ust. 2 ustawy systemowej w związku z art. 1 k.p.c.). Z uwagi na zasadę orzekania przez sąd w postępowaniu cywilnym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych o prawach lub obowiązkach stron na podstawie właściwych przepisów prawa materialnego, wady decyzji wynikające z naruszeń przepisów postępowania przed organem rentowym pozostają zasadniczo poza zakresem jego rozpoznania (wyrok SN z dnia 08.01.2014r., II UK 242/13, wyrok SN z 09.10.2014r., II UK 594/13). Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych skupia się bowiem na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego i kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania, pozostaje poza jego przedmiotem (uchwały Sądu Najwyższego z 21.11.1980 r., III CZP 43/80, OSNCP 1981 nr 8, poz. 142, z 27.11.1984 r., III CZP 70/84, OSNCP 1985 nr 8, poz. 108 oraz z 21.09.1984 r., III CZP 53/84, OSNCP 1985 nr 5-6, poz. 65).

Pozbawione doniosłości prawnej pozostawały więc zarzuty koncentrujące się na naruszeniu przez organ rentowy przepisów procedury administracyjnej, w tym odnoszące się do rozkładu ciężaru dowodów, skoro zadaniem sądu, który nie stosuje przepisów tej procedury, pozostawało merytoryczne rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach strony. Sąd zobligowany był do dokonania ustaleń faktycznych i oceny prawnej roszczeń, niezależnie od tego, czy organ rentowy, przed wydaniem decyzji, wszechstronnie ustalił wszystkie istotne w sprawie okoliczności. O ile pożądane byłoby, by postępowanie dowodowe organu rentowego zostało przeprowadzone przy zachowaniu wszelkich zasad określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego, o tyle ewentualne nawet braki tego postępowania, w aktualnie ukształtowanej procedurze cywilnej, nie zwalniają sądu powszechnego od rozstrzygnięcia o prawach i obowiązkach strony.

Sąd Okręgowy podkreślił, że zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika uważa się osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Zasada wolności pracy wyrażona w art. 65 Konstytucji RP i kodeksie pracy umożliwia pracownikom dodatkowe zatrudnienie. Ograniczenia lub wyłączenia ustawowe w tej mierze dotyczą pracowników szeroko rozumianej sfery publicznej oraz funkcjonariuszy. Problem powstający w wypadku zawierania wielu umów o pracę z jednym pracodawcą rozstrzyga zasada, że z tym samym pracodawcą, w zakresie wykonywania pracy tego samego rodzaju, pracownik może pozostawać tylko w jednym stosunku pracy (wyrok SN z 13.03.1997 r., I PKN 43/97).

Przepis art. 8 ust. 2a u.s.u.s., dodany od 30.12.1999 r. ustawą z 23.12.1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, odnosi się do równoczesnego zobowiązania się pracownika wobec jednego pracodawcy do świadczenia pracy na podstawie stosunku pracy oraz pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej, zawartej z innym podmiotem. Na taki wypadek przewidziano w prawie ubezpieczeń społecznych konstrukcję „uznania za pracownika”. Stwierdzenie, że pracownik, który zawarł z innym podmiotem umowę cywilnoprawną wykonuje w ramach takiej umowy w rzeczywistości pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy oznacza, że - bez względu na charakter lub rodzaj tej dodatkowej umowy - podlega z jej tytułu ubezpieczeniu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 u.s.u.s. Celem takiej regulacji było zapobieżenie praktyce powielania umów o zatrudnienie z własnym pracownikiem w celu obejścia przepisów o czasie pracy oraz o ubezpieczeniu społecznym.

Artykuł 8 ust. 2a u.s.u.s. wprowadził obowiązek ubezpieczenia społecznego z tytułu umowy o dzieło, której nie obejmuje się w art. 6 ust. 1 pkt 4 u.s.u.s. Już jednak wcześniej SN w tej kwestii stwierdzał, że zatrudnianie na podstawie umów o dzieło pracowników poza podstawowym czasem pracy przy pracach tego samego rodzaju, jak objęte stosunkami pracy, stanowi obejście przepisów dotyczących podlegania systemowi pracowniczych ubezpieczeń społecznych (wyrok SN z 16.12.1998 r., II UKN 392/98, wyrok SN z 08.01.999 r., II UKN 403/98, wyrok SN z 30.06.2000 r., II UKN 523/99). Zawarcie umowy o dzieło z pośrednikiem nazywanym podwykonawcą, na podstawie której pracownik wykonuje dzieło na rzecz swego pracodawcy, nie stanowi podstawy ubezpieczenia przez ten podmiot. W wypadku zawarcia takiej umowy pracodawca obowiązany jest opłacać składkę na ubezpieczenie społeczne z uwzględnieniem wynagrodzenia za dzieło wykonane przez pracownika (wyrok SN z 11.05.2012 r., I UK 5/12).

Umowy cywilnoprawne wymienione w art. 8 ust. 2a u.s.u.s., a także w art. 9 ust. 1 u.s.u.s., nie stanowią samodzielnych tytułów obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym pracownika. W takiej sytuacji nie dochodzi do zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego w rozumieniu art. 9 u.s.u.s. (wyrok SN z 03.04.2014 r., II UK 399/13).

W wyroku z 04.04.2017 r. (III AUa 1789/16) Sąd Apelacyjny w Gdańsku stwierdził, że uwzględniając fakt, iż w stosunku do pracownika płatnikiem składek jest pracodawca (art. 4 pkt 2 lit. a u.s.u.s.), a art. 8 ust. 2a u.s.u.s. rozszerza pojęcie „pracownika” na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy on pracę na rzecz swojego pracodawcy, naturalne i zgodne z wykładnią literalną tego przepisu jest uznanie, że także w zakresie tej sfery aktywności należy go uznać – na potrzeby ubezpieczeń społecznych – za pracownika tego właśnie pracodawcy. Obowiązki płatnika powinny bowiem obciążać podmiot, na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona, i który w związku z tym uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela ten pogląd.

Z kolei w wyroku z 07.02.2017 r. (II UK 693/15) Sąd Najwyższy wskazał, że „praca wykonywana na rzecz pracodawcy” to praca, której rzeczywistym beneficjentem jest pracodawca, niezależnie od formalnej więzi prawnej łączącej pracownika z osobą trzecią. Oznacza to, że bez względu na rodzaj wykonywanych przez pracownika czynności wynikających z umowy zawartej z osobą trzecią oraz niezależnie od tożsamości rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i osobę trzecią, wystarczającą przesłanką zastosowania art. 8 ust. 2a u.s.u.s. jest korzystanie przez pracodawcę z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika, wynagradzanego przez osobę trzecią ze środków pozyskanych od pracodawcy na podstawie umowy łączącej pracodawcę z osobą trzecią.

Powyższy pogląd Sąd Najwyższy powtórzył w uzasadnieniu wyroku z 03.10.2017r., II UK 488/16, wskazując, że „praca wykonywana na rzecz pracodawcy” to praca, której rzeczywistym beneficjentem jest pracodawca, niezależnie od formalnej więzi prawnej łączącej pracownika z osobą trzecią. Oznacza to, że bez względu na rodzaj wykonywanych czynności przez pracownika wynikających z umowy zawartej z osobą trzecią oraz niezależnie od tożsamości rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i osobę trzecią, wystarczającą przesłanką zastosowania art. 8 ust. 2a in fine ustawy systemowej jest korzystanie przez pracodawcę z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika, wynagradzanego przez osobę trzecią ze środków pozyskanych od pracodawcy na podstawie umowy łączącej pracodawcę z osobą trzecią. Chodzi o to, że w zorganizowanym procesie pracy u pracodawcy, pojawia się osoba trzecia jako sprzedawca usług (dzieła), a usługi te wykonują pracownicy zatrudnieni przez pracodawcę. Z punktu widzenia przepływów finansowych, to pracodawca przekazuje osobie trzeciej środki na sfinansowanie określonego zadania, stanowiącego przedmiot swojej własnej działalności, a osoba trzecia, wywiązując się z przyjętego zobowiązania, zatrudnia pracowników pracodawcy (wyrok Sądu Najwyższego z 07.02.2017 r., II UK 693/15, LEX nr 2238708). W takim przypadku pracodawca - w sensie organizacyjnym - jest odbiorcą pracy swoich pracowników, a w sensie prawnym - nabywcą zamówionej przez siebie usługi. Stanowisko to –w ocenie sądu I instancji - uznać należy za przekonujące, gdy między pracodawcą a zleceniodawcą nie zachodzą żadne powiązania osobowe i kapitałowe, a zatem gdy nie ma innej formy przepływu środków na finansowanie zadań objętych stosunkiem pracy i stosunkiem cywilnoprawnym.

Sąd Okręgowy podkreślił, że ani cyt. przepis, ani też judykatura Sądu Najwyższego nie konstruują, dla jego zastosowania, wymogu istnienia trójkąta umów. Istotne jest bowiem to na co wskazywał Sąd Najwyższy, czyli to, że pracodawca przekazuje osobie trzeciej środki na sfinansowanie określonego zadania, stanowiącego przedmiot swojej własnej działalności, a osoba trzecia, wywiązując się z przyjętego zobowiązania, zatrudnia pracowników pracodawcy.

Istotnego ustalenia, że pracodawca był beneficjentem pracy świadczonej w ramach stosunku cywilnoprawnego nie wyłącza fakt czerpania korzyści z tych czynności przez zleceniodawcę. W każdym przypadku działanie takie służy również osobie trzeciej, działającej w celu osiągnięcia zysku. W uzasadnieniu wyroku z 10.03.2015r., II UK 123/14, Sąd Najwyższy przyjął, że trafności zastosowania art. 8 ust. 2a nie wyklucza działanie przez pracownika w niepodzielnym interesie obu podmiotów (pracodawcy i zleceniodawcy).

W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczona M. W., świadcząc pracę na podstawie umów zlecenia zawartych z (...) sp. z o.o. sp.k. wykonywała ją na rzecz swojego pracodawcy, tj. (...) sp. z o.o. Z ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego wynika, że rzeczywistym beneficjentem pracy świadczonej przez ubezpieczoną w ramach umowy cywilnoprawnej była odwołująca spółka (choć zainteresowana spółka również korzystała z efektów jej pracy).

Mając na uwadze powyższe na podstawie cytowanych przepisów i 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w pkt 1) sentencji wyroku Sąd Okręgowy oddalił odwołanie. O kosztach Sąd Okręgowy orzekł w pkt 2) na podstawie art. 98 k.p.c., art. 105 k.p.c. oraz na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, uwzględniając, iż niniejsza sprawa, zgodnie z jednolitym orzecznictwem Sądu Najwyższego, dotyczy podstawy wymiaru składek, a nie kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym. Tym samym sąd zasądził od odwołującej oraz zainteresowanej spółki, w częściach równych, co wynika wprost z art. 105 k.p.c. (sąd nie zdecydował się na odmienne uksztaltowanie tej odpowiedzialności) na rzecz pozwanego kwotę 900 zł, biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sporu. W ocenie Sądu Okręgowego charakter sprawy i nakład pracy pełnomocnika organu rentowego nie uzasadniał zasądzenia wynagrodzenia według stawek maksymalnych.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł płatnik składek (...) sp. z o.o. zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

I.  naruszenie przepisów postepowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

1.  art. 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji poprzez błędną wykładnię i uznanie, że względem spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, które są sprawami cywilnymi w rozumieniu art. 1 k.p.c. nie można analizować naruszeń formalnych wydanej decyzji ze względu na brak kognicji sądu cywilnego co skutkowało pozbawieniem płatnika możliwości weryfikacji wydanej decyzji pod względem formalnym;

2.  art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych („ustawa”) w zw. z art. 1 k.p.c. w zw. z art. 2 Konstytucji poprzez błędną wykładnię i uznanie, że względem spraw cywilnych w tym spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych nie mogą być stosowane inne przepisy proceduralne aniżeli k.p.c., co pozostaje w sprzeczności z rezultatem wykładni systemowej obejmującej wynikającą z Konstytucji zasadę państwa prawa;

3.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, polegający na ustaleniu przez sąd I instancji faktów niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy poprzez uznanie, że:

a)  płatnik w okresie objętym zaskarżoną decyzją cierpiał na braki kadrowe, podczas gdy z żadnego z dowodów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy nie wynika taka okoliczność,

b)  płatnik w okresie objętym zaskarżoną decyzją nie organizował nadgodzin, podczas gdy z zeznań świadków wynika, iż w halach sprzedażowych płatnika zdarza się praca w godzinach nadliczbowych;

c)  płatnik z uwagi na braki kadrowe, nieorganizowanie pracy w godzinach nadliczbowych i chęć uniknięcia obciążeń składowych zdecydował się na zawieranie umów zlecenia pomiędzy pracownikami płatnika a zainteresowaną (...), podczas gdy materiał dowodowy, po pierwsze nie potwierdza tezy sądu o brakach kadrowych czy nieorganizowaniu przez płatnika w ogóle pracy w nadgodzinach, a po drugie potwierdza, iż płatnik w żaden sposób nie uzgadniał ze spółką (...) faktu zawierania umów zleceń z jego pracownikami czy generalnie wykonywania czynności merchandisingu towarów (...) na halach płatnika, a także potwierdza, iż płatnik nie miał wpływu na fakt zawierania takich umów, nie uczestniczył na żadnym etapie w procesie ich zawierania, wykonywania czy rozliczania i nawet nie znał tych zasad;

d)  u płatnika obowiązywały sztywne zasady w zakresie ekspozycji towarów dostawców, w tym zainteresowanej spółki (...), podczas gdy Dyrektorzy hal oraz przedstawiciele spółki (...) zeznali, że spółka (...) miała swobodę w ekspozycji swoich towarów w zakresie miejsca na półce, które było do jego dyspozycji;

e)  celem realizacji umów zleceń było jedynie zapewnienie bieżącej dostępności towarów spółki (...) na półkach hali sprzedażowej płatnika, podczas gdy z zeznań świadków wynika, iż celem zawarcia umów zleceń była właściwa ekspozycja towarów spółki (...) w miejscu najbardziej atrakcyjnym dla klientów, które to działania miały również na celu wpływ na rozpoznawalność marek będących w ofercie spółki (...) i w konsekwencji zwiększenie ich sprzedaży;

f)  przedstawiciel (...) przyjeżdżał do hal płatnika przede wszystkim w celu sprzedaży produktów, podczas gdy przedstawiciel (...) I. Ł. zeznał, iż do jego podstawowych obowiązków jako handlowca należała m.in. kontrola ekspozycji półkowych i rzeczywiście taką kontrolę sprawował,

g)  przedstawiciel (...) I. Ł. nie przebywał na hali, na której pracowała zainteresowana M. W. w okresie 2013-2014 r., podczas gdy z zeznań świadków – Dyrektorów hal i Dyrektora finansowego (...) M. S. (2) wynika, iż beneficjentem pracy zleceniobiorców (w tym zainteresowanej) była wyłącznie (...),

h)  to dla płatnika istotne było, aby serwis towarów spółki (...) był prawidłowy, albowiem wpływa to na przychody płatnika i jego wizerunek, podczas gdy z zeznań świadków – Dyrektora hal i Dyrektora finansowego spółki (...) wynika, iż beneficjentem pracy zleceniobiorców była wyłącznie spółka (...);

i)  płatnik był zainteresowany jak najlepszym wyeksponowaniem towarów spółki (...), gdyż na przychód płatnika miał składać się także bonus zależny od wielkości sprzedaży, podczas gdy, świadek K. D. zeznała, iż bonus określony w umowie pomiędzy płatnikiem a spółką (...) nie miał dla płatnika żadnego znaczenia, gdyż spółka (...) generowała zbyt niskie obroty w porównaniu do innych dostawców i płatnik nie podjąłby żadnych działań związanych z ekspozycją towarów spółki (...) w celu uzyskania bonusu;

j)  płatnik przekazywał spółce (...) środki pieniężne na wynagrodzenia zleceniobiorców, podczas gdy żaden z dowodów zgromadzonych w sprawie nie potwierdza tego twierdzenia;

k)  dla płatnika istotne znaczenie miała dbałość o ekspozycję towarów spółki (...), podczas gdy świadkowie potwierdzili, że płatnik nie podejmował żadnych szczególnych działań związanych z ekspozycją produktów tej marki (jak i każdej innej), a dla płatnika szczególna ekspozycja towarów nie ma znaczenia z uwagi na charakter klientów, dla których jego oferta jest kierowana (klienci biznesowi), w przeciwieństwie do spółki (...), który z uwagi na niszowość swojej marki zmuszony jest do podejmowania działań mających na celu zwiększenie swojej rozpoznawalności na rynku;

4.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niedokonanie wszechstronnego rozważenia zebranych w sprawie dowodów, w zakresie w jakim sąd:

a)  uznał za nieprzydatne w niniejszej sprawie zeznania świadków J. K., A. K. oraz A. C. w zakresie dysponowania przez zleceniobiorców swobodą co do ekspozycji towarów (...) w obrębie miejsca na półce, które było do dyspozycji (...),

b)  pominął zeznania M. P., E. P., I. Ł. w zakresie w jakim świadkowie twierdzili, iż zleceniobiorcy mieli swobodę co do ekspozycji towarów w obrębie miejsca na półce, które było do dyspozycji (...);

c)  uznał za niewiarygodne zeznania świadka K. D. w zakresie, w jakim świadek twierdził, iż płatnik nie uzyskał żadnych korzyści w ekspozycji towarów (...) przez serwisantów,

d)  uznał za niewiarygodne zeznania świadka J. K. w zakresie w jakim świadek twierdził, że zleceniobiorcy wykonujący umowę zlecenia nie musieli w ogóle informować kierownictwa hali o fakcie świadczenia dodatkowej pracy i przebywania na hali bez zgody przełożonego,

e)  uznał za niewiarygodne zeznania świadka M. S. (2) w zakresie w jakim świadek twierdził, że płatnik nie odnosił korzyści z czynności realizowanych przez zleceniobiorców,

f)  uznał, iż zeznania innych świadków niż R. O. mogły nosić znamiona ich uprzedniego przygotowania, podczas gdy takiej okoliczności nie potwierdził żaden z przesłuchanych świadków.

II.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1.  art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych („ustawa”)poprzez:

a)  jego błędną wykładnię polegającą na zastosowaniu wykładni literalnej z pominięciem wykładni celowościowej, podczas gdy celem tego przepisu jest sankcjonowanie nieuczciwych praktyk polegających na zawieraniu z pracownikami umów cywilnoprawnych (lub zawieraniu umów o podwykonawstwo z podmiotem trzecim zatrudniającym pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych), obejmujących wykonywanie tych samych czynności co w ramach stosunku pracy w celu uniknięcia obowiązków z ubezpieczeń społecznych, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie. O istnieniu takiej nieuczciwej praktyki nie może być mowy w niniejszej sprawie skoro płatnik w ogóle nie był zainteresowany zawarciem przedmiotowych umów zleceń i nie uczestniczył na żadnym etapie ich zawierania, wykonywania czy rozliczania;

b)  jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy płatnik nie miał zamiaru obejścia prawa przy zawieraniu umowy ze spółką (...), gdy nie zawarł ze spółką (...) żadnej umowy dot. angażowania jego pracowników przy wykonywaniu czynności merchandisingu towarów spółki (...), a przedmiotem współpracy tych podmiotów nie było świadczenie usług merchandisingu towarów spółki (...) i płatnik nie uczestniczył na żadnym etapie zawierania, wykonywania czy rozliczania umów zleceń zawartych pomiędzy zainteresowanymi, w tym nie kontrolował sposobu ich realizacji przez zleceniobiorców, w tym zainteresowaną M. W., nie znał zasad i wysokości wynagrodzenia zleceniobiorców, podczas gdy obejście prawa może mieć miejsce jedynie, gdy obie strony czynności prawnej do tego samego zmierzają,

c)  jego błędną wykładnię i uznanie, iż dla możliwości zastosowania tego przepisu znaczenie ma tożsamość czynności wykonywanych przez zleceniobiorcę z tytułu umowy cywilnoprawnej jak i umowy o pracę, podczas gdy ta okoliczność nie ma znaczenia dla możliwości jego zastosowania;

d)  jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy rzeczywistym beneficjentem pracy świadczonej przez zainteresowaną M. W. w ramach umowy zlecenia była spółka (...), a nie płatnik;

2.  art. 8 ust. 2a w zw. z art. 18 ust. 1a ustawy poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że płatnik składek powinien uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne wynagrodzenie zainteresowanej M. W. z tytułu umowy cywilnoprawnej w sytuacji, gdy płatnik składek nie dysponuje żadnymi instrumentami prawnymi, które pozwalałyby mu zweryfikować czy jego pracownicy wykonują usługi na jego rzecz, czy otrzymują z tego tytułu wynagrodzenie oraz ewentualnej wysokości tego wynagrodzenia.

Wskazując na powyższe zarzuty odwołująca spółka wniosła:

1.  uchylenie wyroku w całości i poprzedzającą go decyzję organu i przekazanie sprawy organowi do ponownego rozpoznania;

2.  ewentualnie uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach.

3.  zasądzenie od organu rentowego na rzecz płatnika składek kosztów procesu za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według maksymalnych stawek wynikających z norm przepisanych i pozostawienie Sądowi I instancji rozstrzygnięcie o kosztach procesu za I instancję;

4.  wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego na podstawie art. 193 Konstytucji w zw. z art. 63 o Trybunale Konstytucyjnym z następującym pytanie prawnym: „czy art. 83 ust. 2 ustawy w zw. z art. 1 k.p.c. rozumiany w ten sposób, że wady decyzji wynikających z naruszeń przepisów postepowania przez organ rentowy pozostają poza zakresem kontroli sądowej jest zgodny z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji”,

5.  przedstawienie Sądowi Najwyższemu w trybie art. 390 § 1 k.p.c. występującego w niniejszej sprawie zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości, skutkującego koniecznością udzielenia odpowiedzi na pytanie (zawarte na 7 stronie apelacji – k. 393 akt).

Organ rentowy złożył odpowiedź na apelację, w której wniósł o oddalenie apelacji odwołującej spółki oraz o zasądzenie od odwołującej spółki na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed sądem drugiej instancji według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Wniesioną przez odwołującą spółkę apelację uznać należy za bezzasadną.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób staranny, nieuchybiający zasadzie swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. Zgromadzone w niniejszej sprawie dowody Sąd I instancji ocenił wszechstronnie, tj. wiarygodność i moc poszczególnych dowodów oceniona została w odniesieniu do całokształtu pozostałych dowodów. Sąd I instancji dokonał ustalenia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie i Sąd Apelacyjny podstawę faktyczną wyroku w pełni podziela. Jednocześnie Sąd Apelacyjny zaaprobował ustalenia i ocenę prawną Sądu Okręgowego.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było rozstrzygnięcie, czy organ rentowy zasadnie ustalił wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonej M. W., wliczając do podstawy wymiaru tych składek kwoty wypłacone z tytułu zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych (z zainteresowanym (...) sp. z o.o. sp.k.), które w ocenie organu rentowego były wykonywane na rzecz pracodawcy ubezpieczonej (tj. (...) sp. z o.o.).

Przechodząc w pierwszej kolejności do wskazania materialnoprawnej podstawy rozstrzygnięcia, przypomnieć należy, że zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, za pracownika w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Natomiast stosownie do treści art. 18 ust. 1 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1-3 stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12. Z kolei zgodnie z art. 18 ust. 1a powołanej ustawy w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Jak wielokrotnie podkreślał Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie przesłanką decydującą o uznaniu ubezpieczonego za pracownika w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej jest to, że będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą, jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnej zawartej z nim lub innym podmiotem. Przez wykonywanie pracy „na rzecz” pracodawcy, w ocenie Sądu Najwyższego należy rozumieć „uzyskiwanie ” przez pracodawcę „rezultatu pracy”.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że Sąd I instancji słusznie przyjął w uzasadnieniu, że przepis art. 8 ust. 2a ustawy systemowej dodany od 30.12.1999 r. ustawą z 23.12.1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw odnosi się do równoczesnego zobowiązania się pracownika wobec jednego pracodawcy do świadczenia pracy na podstawie stosunku pracy oraz pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej, zawartej z innym podmiotem. Na taki wypadek przewidziano w prawie ubezpieczeń społecznych konstrukcję „uznania za pracownika”. Stwierdzenie, że pracownik, który zawarł z innym podmiotem umowę cywilnoprawną wykonuje w ramach takiej umowy w rzeczywistości pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy oznacza, że – bez względu na charakter lub rodzaj tej dodatkowej umowy – podlega z jej tytułu ubezpieczeniu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Celem takiej regulacji było zapobieżenie praktyce powielania umów o zatrudnienie z własnym pracownikiem w celu obejścia przepisów o czasie pracy oraz o ubezpieczeniu społecznym.

Nadto Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że w judykaturze prezentowane jest jednolite stanowisko, z którego wynika, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy. Rozszerzenie dotyczy sytuacji, gdy praca wykonywana jest na podstawie jednej z wymienionych w tym przepisie umów prawa cywilnego przez osobę, która umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub gdy praca jest wykonywana na podstawie umowy prawa cywilnego zawartej z osobą trzecią, ale praca jest wykonywana na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Pojęcie pracownika w rozumieniu powyższego unormowania ma szerszy zakres znaczeniowy niż pojęcie pracownika w rozumieniu przepisów prawa pracy (art. 2 k.p. i art. 22 § 1 k.p.) i obejmuje również osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych w sytuacji, gdy umowę tę zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy lub jeżeli w ramach tej umowy wykonują pracę na rzecz tego pracodawcy, choćby umowa cywilnoprawna została zawarta z osobą trzecią. Objęcie definicją pracownika dla potrzeb prawa ubezpieczeń społecznych nie tylko pracowników w znaczeniu, jakie temu pojęciu nadają przepisy kodeksu pracy, ale także osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (agentów, zleceniobiorców, wykonawców dzieła) oznacza jednoczesne rozszerzenie pracowniczego tytułu obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym, co wpływa na sposób ustalania podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, uzasadnienie apelacji płatnika składek stanowi jedynie bezzasadną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego i choć zarzuty zawarte w apelacji są dość obszerne, to jako nietrafione nie zasługiwały uwzględnienie.

W szczególności Sąd Apelacyjny za bezzasadny uznał zarzut przekroczenia przez Sąd pierwszej instancji granicy swobodnej oceny dowodów. Utrwalony w orzecznictwie jest pogląd, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i podlega akceptacji, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w powiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Najwyższego z 27.09.2002 r., II CKN 817/00). Sąd Okręgowy należycie wyjaśnił sprawę, a przeprowadzona ocena dowodów jest prawidłowa i odpowiada powyższym kryteriom. Apelujący nie wykazał uchybień w rozumowaniu Sądu Apelacyjnego, które podważałyby prawidłowość dokonanej oceny. Przedstawia natomiast własną ocenę dowodów oraz dokonuje własnych ustaleń. Tymczasem zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwalał na przyjęcie, że na podstawie umów zawartych między ubezpieczoną M. W. a spółką (...) sp. z o.o. sp.k. praca ubezpieczonej była świadczona na rzecz innego podmiotu niż płatnik składek (tj. odwołującej (...) sp. z o.o.).

Sąd Apelacyjny podkreśla, że w niniejszej sprawie został zgromadzony bardzo obszerny i bogaty materiał dowodowy, który wskazuje, że tzw. „zatowarowanie” półek produktami zainteresowanej spółki ( (...)) polegające na układaniu towaru spoczywało w rzeczywistości na ubezpieczonej (M. W.) i wiązało się z realizacją stosunku pracy z odwołującą spółką.

Z ustalonego w sprawie materiału dowodowego wynika w szczególności, odwołująca spółka posiada kilka hal sprzedażowych w całej Polsce, między innymi w W. przy ul. (...), gdzie od 17 września 2007 r. na podstawie umowy o pracę jest zatrudniona ubezpieczona M. W.. Ubezpieczona pracuje na stanowisku pracownika hali, a jej bezpośrednim przełożonym jest kierownik działu „konserwy” – R. O.. Do podstawowych obowiązków M. W., jako pracownika odwołującej spółki (tj. w ramach stosunku pracy), należy m.in. rozkładanie towaru na półkach, sprawdzanie terminu przydatności produktów do spożycia, ekspozycja towaru związana z okresowymi promocjami, metkowanie. Ubezpieczona rozkłada towar dostarczony właśnie na halę i przetransportowany zasadniczo przez pracowników przyjęcia towaru, a także towar zdejmowany wózkiem widłowym z „magazynu” (z tzw. strefy wysokiej, czyli półek znajdujących się nad półkami, na których eksponowany jest towar przeznaczony do sprzedaży) przez innego pracownika odwołującej spółki, bowiem M. W. nie posiada uprawnień do prowadzenia wózka widłowego (k. 210). M. W. zawierała ze spółką (...) umowy zlecenia. W spornym okresie 2013-2014 ubezpieczona zawarła z zainteresowaną spółką łącznie 23 umowy zlecenia, których przedmiotem był „merchandising sieci W.”. Praca ubezpieczonej w ramach umowy o pracę oraz w ramach umowy zlecenia zasadniczo nie różniła się. Obowiązki wykonywane w ramach umów zlecenie stanowiły część obowiązków wykonywanych w ramach umowy o pracę i dotyczyły uzupełniania towarów (...) na półkach hali sprzedażowej, odpowiedniej jego ekspozycji co zawierało się w jej zasadniczych obowiązkach pracowniczych. Ubezpieczona wykonywała umowy zawarte z (...) po lub przed godzinami pracy dla odwołującej spółki, we własnej (prywatnej) odzieży, po lub przez odbiciem się „na wyjściu” karty magnetycznej, którą ewidencjonowała czas pracy w ramach stosunku pracy. Aby wykonać serwis ubezpieczona wracała na halę sprzedażową za pomocą innej karty (tzw. zakupowej, otwierającą bramki – k. 180-180v).

Jak wynika z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, a przede wszystkim zeznań ubezpieczonej, nie budziło wątpliwości, że osoba dokonująca serwisu (wykładająca towar) spółki (...), jak również przedstawiciel handlowy zainteresowanej spółki, nie mogli samodzielnie (w ramach wykonywanego serwisu) ingerować w zasady ekspozycji towarów obowiązujące w odwołującej spółce. Podkreślenia wymaga również, że odwołująca spółka, sprzedająca towar, powołana została w celu zarobkowym, który mogła realizować tylko poprzez zapewnienie odpowiednio wysokiego poziomu sprzedaży, musiała dbać o właściwą ekspozycję towaru, z uwzględnieniem dwóch podstawowych zasad: najlepsze miejsca na półkach przeznaczone były dla towarów najlepiej rotujących, czy pozostających w promocji, co wymuszało ich bieżące uzupełnianie. Praca ubezpieczonej w ramach umowy o pracę oraz w ramach umowy zlecenia zasadniczo nie różniła się. W ramach wykonywania serwisu, M. W. również wykładała towar spółki (...) na półki hali sprzedażowej, zgodnie z regułami (zasadami) ekspozycji ustalonych przez odwołującą spółkę oraz sprawdzała daty przydatności tychże produktów do spożycia. Ubezpieczona nie mogła układać towaru dla (...) dowolnie, kosztem innych dostawców, nie mogła ingerować w ustalone zasady ekspozycji. W razie ewentualnych sugestii przedstawiciela handlowego zainteresowanej spółki, dotyczących ekspozycji, ubezpieczona była zobowiązana do odesłania go do kierownika celem uzyskania zgody na zmianę ekspozycji, natomiast kierownik najczęściej nie sugerował się „życzeniami” oraz „uwagami” przedstawiciela handlowego, musiał bowiem przestrzegać reguł ekspozycji ustalonych w odwołującej spółce zgodnie z podstawową zasadą odnoszącą się do rotacyjności danego produktu. Kierownik działu, na którym pracowała M. W., sprawdzał, czy ubezpieczona prawidłowo wykonywała serwis dla (...), w ramach umów, które ubezpieczona zawierała z zainteresowaną spółką, zwłaszcza czy dbała o zapewnienie dostępności towaru na półkach. Kierownik działu dbał również, by nigdy nie doszło do samodzielnej zmiany zasad ekspozycji towaru należącego do firmy, która zawarła umowy z pracownikami odwołującej spółki dotyczące ekspozycji produktów tej firmy.

Jednocześnie w ocenie Sądu Apelacyjnego podkreślić należy, aby ubezpieczona mogła, w ramach umowy cywilnoprawnej, rozłożyć na półkach towar (...), pracownik hali, zatrudniony przez odwołującą spółkę – w ramach swoich obowiązków pracowniczych – musiał najpierw za pomocą wózka widłowego towar ten zdjąć z magazynu, tzw. strefy wysokiej (najwyższych półek na hali), gdyż M. W. nie posiada uprawnień do kierowania wózkami widłowymi. Zatem, by ubezpieczona mogła w ogóle przystąpić do pracy w ramach umów zlecenia, musiała skorzystać z zasobów należących do odwołującej (pracownika - widłowego oraz wózka). Nielogiczna, w takich realiach, pozostawała więc podjęta przez odwołującą spółkę próba przekonania o zasadności czy celowości wyłączenia z jej zadań czynności związanych ekspozycją towaru, które, wespół z dostawą towaru, składały się na nierozerwalny proces organizacyjny i w którym udział podmiotu trzeciego sprowadzał się jednoznacznie do przejęcia zadań pracodawcy.

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że spółka (...) otrzymywała rabat asortymentowy (na fakturze) w wysokości 17 % (2013 r.) i 25,5 % (2014 r.) oraz dodatkowy bonus w określonej wysokości zależne od wielkości sprzedaży towarów (...). Powyższe oznacza, że im więcej towarów (...) zakupionych uprzednio przez odwołującą od zainteresowanej - sprzedano, tym większy (kwotowo) rabat i bonus odwołująca otrzymywała. Wymogiem w odniesieniu do bonusu było przekroczenie pewnego minimalnego progu obrotów określonego w łączących strony umowach. Ustalenie to jest niezależne od tego, że istotą działalności odwołującej było uzyskanie dochodu na sprzedaży każdego pojedynczego produktu dostarczonego przez zainteresowaną spółkę (rabat asortymentowy). Stąd, też nie ulegała wątpliwości, że odwołująca spółka była zainteresowana jak najlepszym wyeksponowaniem towarów kupionych od (...), dlatego, iż oprócz standardowej marży (którą otrzymuje od każdego sprzedanego produktu, tzn. nie tylko spółki (...)), na przychód odwołującej składa się ww. bonus. Bez znaczenia pozostają twierdzenia odwołującej spółki, że tzw. bonus był praktycznie „niewyczuwalny” dla odwołującej spółki, gdyż jej obroty związane ze sprzedażą towarów innych firm były większe i nie zależało jej na uzyskaniu bonusu, ponieważ spółka (...) generowała zbyt niskie obroty w porównaniu do innych dostawców.

Zgodzić się należy również w ocenie Sądu Apelacyjnego ze stanowiskiem Sądu I instancji, że (...) sp. z o.o. sp.k., sprzedając odwołującej swoje produkty za określoną cenę, musiała skalkulować tę cenę w taki sposób, że zawarła w niej wszystkie swoje koszty (w tym również koszty wynikające z zawartych umów zlecenia z pracownikami odwołującej spółki, których przedmiotem była ekspozycja jej produktów). Nie da się bowiem logicznie przyjąć, że zainteresowana płaciła odwołującej bonusy od zwiększonego obrotu, który miałby wynikać z pracy serwisantów, za którą to pracę również płacić miałaby spółka (...). Innymi słowy, pracodawca (odwołująca spółka) płaciła za pracę ubezpieczonej w ramach zawartych przez M. W. z zainteresowaną umów zlecenia, gdyż kupowała towar od (...) sp. z o.o. za cenę, która uwzględniała koszty realizowania tychże umów.

Przedstawiony w apelacji pogląd, iż odwołująca spółka nie była zainteresowana realizacją umowy, gdyż korzyści czerpała jedynie zainteresowana spółka (...) nie znajduje potwierdzenia w materiale dowodowym.

Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, że przedmiotem zawartych umów zlecenia była ekspozycja (wykładanie) towarów (...) w hali sprzedażowej odwołującej spółki, co należało również do podstawowych obowiązków pracowników odwołującej (pracowników hali) w ramach stosunku pracy. Gdyby zatem spółka (...) nie zawarła umów zlecenia z pracownikami hali, towary tej spółki i tak zostałyby wystawione na półkach, przez pracowników odwołującej spółki, choć mogło to nastąpić z opóźnieniem. Taka zaś sytuacja (braki asortymentu na półkach) bez wątpienia wpłynęłoby negatywnie zarówno na wysokość przychodów odwołującej, jak i na jej wizerunek. Nadto, co do zasady, skoro pracownicy, a w szczególności ubezpieczona M. W., nie wykonywała żadnej pracy w ramach nadgodzin (u odwołującej spółki), a zdarzały się sytuacje, w których na niektórych półkach nie wyłożono towaru, to zawieranie umów zlecenia pomiędzy pracownikami hali a podmiotem trzecim (zainteresowaną (...) sp. z o.o. sp.k.), z którym to podmiotem łączyła odwołującą umowa o współpracę, g warantowało odwołującej spółce zapewnienie odpowiedniej obsługi dotyczącej wykładania towarów na półki w halach sprzedażowych, bez ponoszenia bezpośrednich kosztów związanych z pracą w nadgodzinach lub z zatrudnieniem dodatkowych pracowników.

W toku postępowania ustalono również, że w spółce (...) sp. z o.o. istniały określone zasady dotyczące wykładania towarów i ani ubezpieczona ani przedstawiciel handlowy (...), nie mogli tych zasad naruszać (jakiekolwiek zmiany w tym zakresie, które chciał wprowadzić przedstawiciel (...) musiały być uzgodnione z kierownictwem hali). Wykładając towary (...) ubezpieczona stosowała zasady ekspozycji obowiązujące u swojego podstawowego pracodawcy. Odwołująca spółka w istocie nie wykazała na czym miałaby polegać, mocno uwypuklona w odwołaniu, a następnie w apelacji „szczególna ekspozycja towarów (...), podczas gdy rzekomo płatnikowi zależało jedynie na zwykłym „zatowarowaniu” półek. Powyższemu przeczą zarówno zeznania świadków, jak i przede wszystkim samej ubezpieczonej.

W ocenie Sądu Apelacyjnego podkreślić należy również, że pracodawca zdawał sobie sprawę z charakteru zatrudnienia ubezpieczonych „po formalnym zakończeniu przez nią godzin pracy” – co zresztą wprost przyznaje jej przełożony R. O., ubezpieczona przebywała na terenie hali poza czasem pracy. Przełożeni ubezpieczonej posiadali zatem wiedzę na temat umów zlecenia z zainteresowaną spółką. Istotne jest także, że ubezpieczona wykonywała taką samą pracę, jak w ramach umowy o pracę zawartej z odwołującą spółką (wykładanie towaru) - z zawężeniem do asortymentu konkretnej firmy (tj. spółki (...)).

Sąd Apelacyjny zaznacza, że zarzuty sformułowane przez odwołującą spółkę (...) sp. z o.o. w apelacji są nietrafione i Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do ich uwzględnienia, zarzuty powołane w apelacji w żadnej mierze nie wzruszyły rozstrzygnięcia wydanego przez Sąd I instancji. Sąd Apelacyjny po ponownym przeanalizowaniu materiału dowodowego zgromadzonego z niniejszej sprawie nie dopatrzył się naruszeń ze strony Sądu I instancji, postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w sposób wyczerpujący, Sąd dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych oraz dokonał prawidłowej analizy zgromadzonego materiału dowodowego, co w konsekwencji przełożyło się na wydanie wyroku oddalającego odwołanie. W szczególności w uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wskazał jednocześnie którym dowodom (zeznaniom świadków) odmówił wiarygodności oraz wskazał dlatego, a przedstawione w apelacji zarzuty dotyczące analizy zgromadzonych zeznań stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu oraz prezentują własną subiektywną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego.

W tej sytuacji słusznie uznał Sąd I instancji, że decyzja organu rentowego z 23.05.2018r. nr (...) jest prawidłowa i z związku z tym oddalił odwołanie płatnika składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P..

Na marginesie Sąd Apelacyjny zaznacza, że biorąc na uwadze bogate jednorodne orzecznictwo (w tym również Sądu Najwyższego) w zakresie stosowania art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w niniejszej sprawie nie występowały żadne istotne zagadnienia prawne wymagające zajęcia stanowiska przez Sąd Najwyższy.

Mając na względzie powyższe Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację (pkt 1 wyroku).

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i § 2 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Mając powyższe na względzie, tytułem zwrotu kosztów procesu (kosztów zastępstwa procesowego) zasądzono od odwołującej (...) Sp. z o.o. na rzecz organu rentowego kwotę 675 zł – punkt 2 sentencji wyroku.

Renata Pohl Marta Sawińska Dorota Goss-Kokot