Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2012 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Załęska (spr.)

Sędziowie: SSO Małgorzata Szymaniak – Kowalska

SSO Beata Michalska

Protokolant: sekr. sąd. Ewelina Kubiczak

po rozpoznaniu na rozprawie

w dniu 27 września 2012 r. w Sieradzu

sprawy z powództwa W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli – Sądu Pracy

z dnia 24.04.2012 r. sygn. akt IV P 315/11

1.  zmienia zaskarżony wyrok i oddala powództwo;

2.  zasądza od W. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. kwotę 12.770 (dwanaście tysięcy siedemset siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje;

3.  nakazuje zwrócić Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w W. kwotę 1.583 (tysiąc pięćset osiemdziesiąt trzy) złote tytułem zwrotu nienależnie uiszczonej opłaty od apelacji, którą wypłacić z sum budżetowych Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli, zaksięgowanych pod pozycją (...).

Sygn. akt IV Pa 50/12

UZASADNIENIE

W. S. wystąpił przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w W. z żądaniem ustalenia istnienia stosunku pracy, a ewentualnie zasądzenia odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę.

Uzasadniając żądanie wskazywał, że jednostronne oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy wynikającego z aktu powołania, nie zostało mu skutecznie złożone , gdyż nie miał możliwości zapoznania się z treścią tego oświadczenia oraz, że wskazane w świadectwie pracy przesłanki ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych z art. 52 § 1 pkt 1 kp. nie zostały podane. Powód nie miał możliwości zapoznania się z nimi, zaś o podstawie rozwiązania stosunku pracy dowiedział się z treści świadectwa pracy.

Pozwany ZUS nie uznał powództwa i wnosił o jego oddalenie . Podnosił, że uznał przesyłkę kierowaną do powoda za skutecznie doręczoną -powód odmówił jej przyjęcia, miał realną możliwość zapoznania się z jej treścią. Nadto okoliczności skutkujące rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia były pracownikowi znane. Jako potwierdzenie zasadności działań pracodawcy związanych z odwołaniem powoda ze stanowiska dyrektora (...) Oddziału ZUS w Ł. pozwany powoływał się na powiadomienie go przez Prokuraturę Okręgową w S. o przedstawieniu powodowi zarzutów korupcyjnych , których waga wpływa negatywnie na wizerunek pozwanego jako instytucji zaufania publicznego. Zachowanie powoda godzi zatem w dobro zakładu i stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. W ocenie pozwanego wskazane okoliczności mają tak duży ciężar gatunkowy, że uwzględnienie powództwa byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Wyrokiem z dnia 7 września 2011 roku Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Zduńskiej Woli uznał zasadność żądania pozwu i ustalił istnienie stosunku pracy między stronami . Na skutek apelacji pozwanego, wyrokiem Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 18 listopada 2011 roku w sprawie IV Pa 60/10, zaskarżony wyrok zmieniono przez oddalenie powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy, a w pozostałym zakresie, tj. żądania odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy sprawę przekazano do ponownego rozstrzygnięcia. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Zduńskiej Woli wyrokiem z dnia 9 czerwca 2011r. zasądził od pozwanego ZUS na rzecz powoda kwotę 32.250zł. tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, z ustawowymi odsetkami od dnia 11 maja 2010r do dnia zapłaty. Na skutek apelacji pozwanego, wyrokiem z dnia 19 września 2011 r w sprawie IV Pa 36/11 Sąd Okręgowy w Sieradzu ponownie uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy wskazał, że kwestia skutecznego oświadczenia woli pozwanego o odwołaniu powoda ze stanowiska dyrektora została przesądzona w wyroku tego Sądu z dnia 18 listopada 2011r. ,mocą którego oddalono powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami. Oddalenie oznacza, że doszło do skutecznego złożenia tego oświadczenia woli, bo inaczej stosunek pracy trwałby nadal. Jako prawidłowe Sąd Okręgowy uznał ustalenia Sądu Rejonowego, że doręczenie powodowi pisma z oświadczeniem woli nie było na tyle skuteczne, by umożliwiało zapoznanie się z zarzutami wobec jego osoby. Nawiązując do wytycznych zawartych w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 listopada 2011r. ,Sąd Okręgowy ponownie wskazał, że nie została rozpoznana istota sporu, tj. przyczyny odwołania powoda ze stanowiska Dyrektora (...) Oddziału ZUS w Ł. i rozwiązania z nim stosunku pracy. Wg pozwanego, powód dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych (art.52 § 1 pkt 1 kp), a powód temu zaprzeczał. Nadto zważywszy na twierdzenia pozwanego, że charakter postawionych powodowi zarzutów, ich ciężar gatunkowy sprzeciwiają się uwzględnieniu powództwa jako sprzecznemu z zasadami współżycia społecznego, to Sąd I instancji winien poczynić ustalenia co do zasadności przyczyn odwołania powoda, w kontekście art. 52 kp., art. 53 kp. i ocenić czy przyczyny te w aspekcie art. 8 kp. uzasadniają powództwo o odszkodowanie z art. 56 i art. 58 kp , przy naruszeniu przepisów o składaniu oświadczeń woli w przedmiocie odwołania powoda (art. 70 § 3 kpc) i rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia (art. 30 § 1 pkt 3; § 3 i § 5 kp).

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Zduńskiej Woli wyrokiem z dnia 24.04.2012r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę w kwocie 32.250zł., z ustawowymi odsetkami od dnia 11 maja 2010r. oraz koszty procesu w kwocie 2417zł.

Wyrok zapadł po następujących ustaleniach stanu faktycznego:

W. S. został powołany na stanowisko Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z siedzibą w Z. z dniem 1 stycznia 2005 roku. Aktem powołania z 23 grudnia 2004 r. został nawiązany stosunek pracowniczy łączący strony niniejszego procesu od 01 stycznia 2005 roku.

W maju 2008 roku Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego Delegatura w S. wszczęła śledztwo w sprawie przestępstw urzędniczych i korupcyjnych popełnionych przez osoby zajmujące kierownicze stanowiska w strukturach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Śledztwo pod sygnaturą (...) nadzorowała Prokuratura Okręgowa w S.. W dniu 29 marca 2010 r. zarzuty w powyższej sprawie zostały postawione powodowi W. S.. Prokuratura zarzuciła powodowi, że wspólnie z czterema innymi dyrektorami Oddziałów ZUS w Polsce, wręczył Prezesowi ZUS S. R. korzyść majątkową w postaci telewizora. Ponadto wspólnie z w/w osobami zakupił dla niego bilet na prom ze Ś. do Y.. Trzeci zarzut dotyczył przedstawienia przez powoda do rozliczenia w ZUS Z. delegacji za wyjazd służbowy do Oddziału w S.. W dniu 29 marca 2010r Prokurator Okręgowy w S. powiadomił Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Z. D. najpierw telefonicznie , a potem pismem z dnia 29 marca 2010 r. o fakcie postawienia zarzutów powodowi, bez bliższego ich opisania i uzasadnienia. Pismo to wpłynęło do sekretariatu Prezesa w dniu 7 kwietnia 2010r. Informacja o postawieniu W. S.zarzutów wręczenia korzyści majątkowych oraz zarzutu przekroczenia uprawnień w celu osiągnięcia korzyści majątkowej została umieszczona na stronie internetowej Pr. Okr. w S. w dniu 30 marca 2010r. Nadto informacje na ten temat pojawiły się także w prasie.

Zaistniała sytuacja stała się przedmiotem narady w gabinecie Prezesa ZUS w dniu 2 kwietnia 2010r. , w wyniku której na polecenie Z. D. pracownicy Departamentu (...) przygotowali dla objętych zarzutami dyrektorów Oddziałów ZUS pisemne oświadczenia, o odwołaniu ich ze stanowiska służbowego i rozwiązaniu z nimi stosunku pracy bez wypowiedzenia, z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.

W dniu 2 kwietnia 2010r. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. sporządził na piśmie jednostronne oświadczenie woli o odwołaniu W. S. z dniem doręczenia pisma , ze stanowiska Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z siedzibą w Z.. Rozwiązanie stosunku pracy miało nastąpić bez zachowania okresu wypowiedzenia - w trybie art. 52 § 1 pkt 1 kp, w związku z ciężkim naruszeniem podstawowego obowiązku pracowniczego - dbania o dobro zakładu pracy. Oświadczenie pracodawcy miało być doręczone pracownikowi w dniu 3 kwietnia pocztą kurierską.

W dniu 3 kwietnia 2010r. około godziny 12.00 W. S. przebywał w gabinecie lekarskim M. K.. Po zbadaniu, zmierzeniu ciśnienia krwi lekarz zaaplikowała powodowi doraźne leki. W. S. wrócił do domu około godziny 12.30. Od tego dnia przebywał na zwolnieniu lekarskim.

W dniu 6 kwietnia 2010 roku pozwany otrzymał od firmy kurierskiej drogą elektroniczną informację o podjętej w dniu 3 kwietnia 2010 roku próbie doręczenia przesyłki przez kuriera, jednakże powód odmówił jej przyjęcia. Pozwany otrzymał zwrot koperty z adnotację „odmowa przyjęcia". Powołując się na ocenę Sądu Okręgowego w Sieradzu i związanie tą oceną sądu meriti, ustalił, że oświadczenie woli pracodawcy zostało powodowi skutecznie doręczone za pośrednictwem poczty kurierskiej z dniem 3 kwietnia 2010 roku. Oświadczenie to dotarło jednak do niego w taki sposób, że nie mógł się zapoznać z zarzutami pracodawcy dotyczącymi jego osoby.

W dniu 15 kwietnia 2010r. pozwany sporządził i przesłał powodowi świadectwo pracy, w którym stwierdził ustanie zatrudnienia z dniem 3 kwietnia 2010 roku. W. S. otrzymał świadectwo pracy w dniu 20 kwietnia 2010 roku .

Wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda w dacie ustania stosunku pracy liczonego jak ekwiwalent za urlop wynosiła 10.750zł. Ustalenia stanu faktycznego Sąd Rejonowy poczynił głównie na podstawie niekwestionowanych przez strony dowodów zgromadzonych w aktach osobowych powoda, przy czym strony różniły się jedynie co do oceny prawnej skutków jakie z nich wynikały. Za wiarogodne Sąd Rejonowy uznał zeznania stron i świadków, wobec baku dowodów przeciwnych.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że powództwo o zasądzenie odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy z powodem jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Sąd meriti powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego podkreślał, że ustawodawca pozostawił pracodawcy swobodę działania w kształtowaniu i rozwiązywaniu stosunku pracy nawiązanego na podstawie powołania. Odwołanie wymaga pod rygorem nieważności zachowania formy pisemnej i powinno być doręczone osobie odwołanej. Z treści odwołania powinno wynikać, czy jest ono równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę, czy z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia. W drugim przypadku powinno zawierać przyczynę uzasadniające rozwiązanie stosunku pracy według art. 52 lub 53. Powołując się z kolei na wiążące ustalenia Sądu Okręgowego w Sieradzu, sąd meritii wskazał, że oświadczenie woli pozwanego o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia w trybie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu Pracy zostało powodowi skutecznie doręczone za pośrednictwem poczty kurierskiej z dniem 3 kwietnia 2010 roku. Oświadczenie to dotarło jednak do niego w taki sposób, że nie mógł się zapoznać z zarzutami pracodawcy dotyczącymi jego osoby. Przyczyny te stały się wiadome powodowi dopiero w momencie otrzymania świadectwa pracy w dniu 20 kwietnia 201 0r.

Powołując się na ugruntowane stanowisko doktryny i orzecznictwa, Sąd Rejonowy podkreślał , że przyczyna rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia w trybie art. 52 §1 pkt 1 kp, zawarta w oświadczeniu pracodawcy powinna być rzeczywista i skonkretyzowana. Konkretyzacja przyczyny nie może następować w drodze oświadczeń wiedzy składanych przez pracodawcę później tj. po dokonanym rozwiązaniu stosunku pracy, a w szczególności na etapie postępowania sądowego. Przyczyna rozwiązania stosunku pracy musi być znana pracodawcy w dacie składania oświadczenia. Świadomość istnienia rzeczywistych, skonkretyzowanych okoliczności, które uzasadniają dyscyplinarne zwolnienie pracownika, jest warunkiem powstania po stronie pracodawcy uprawnienia do dokonania takiego zwolnienia.

Sąd meriti wywiódł, że podana w oświadczeniu z dnia 2 kwietnia 2010 r przyczyna rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 52 § 1 pkt 1 kp. została sformułowana w sposób ogólny i niekonkretny. Z treści oświadczenia nie sposób ustalić jakie konkretnie działania lub zaniechania pracownika zostały przez pracodawcę zakwalifikowane jako naruszenie obowiązku dbałości o jego dobro, nie sposób ustalić o jakie dobro chodzi. Nie wiadomo czy pracodawca miał na myśli dobro majątkowe, niemajątkowe (np. wizerunek ZUS), czy też obydwa jednocześnie. Nadto sąd meriti podkreślił, że konkretyzacja przyczyn wypowiedzenia nastąpiła dopiero na etapie postępowania sądowego. Odnosząc się do wskazanej w odpowiedzi na pozew przyczyny rozwiązania z powodem stosunku pracy- postawienie przez prokuraturę zarzutów korupcyjnych, to Sąd Rejonowy wywiódł, że przyczyną tą nie mogło być ustalenie przez pracodawcę faktu popełnienia przez powoda zarzucanych mu przestępstw. Postępowanie karne jest bowiem w toku, zaś oskarżony W. S. do czasu uznania prawomocnym, skazującym wyrokiem sądu karnego jego ewentualnego sprawstwa i winy, jest w świetle prawa uznawany za niewinnego. Pracodawca składając powodowi w dniu 3 kwietnia 2010 roku oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy, nie miał żadnej konkretniej wiedzy na temat opisu zarzuconych pracownikowi czynów, dat ich popełnienia, nie dysponował żadnymi dowodami świadczącymi o podjęciu przez niego działań na szkodę pozwanego . Co więcej, sąd meriti wyraził pogląd, że wyrażona przepisem art. 5 § 1 kpk. zasada domniemania niewinności, sprzeciwia się prawu pracodawcy do dyscyplinarnego zwolnienia pracownika z pracy, któremu w toku postępowania karnego postawiono zarzut popełnienia przestępstwa, w szczególności na jego szkodę, o ile pracodawca w chwili zwalniania pracownika nie dysponuje dowodami sprawstwa i winy pracownika .

W ocenie Sądu Rejonowego pomimo, iż rzeczywistą i konkretną przyczyną rozwiązania z powodem stosunku pracy było postawienie mu zarzutów w postępowaniu karnym, to okoliczność ta choć powinna, nie została wprost wskazana w oświadczeniu z dnia 3 kwietnia 2010r. Wskazane wyżej okoliczności zdaniem sądu meriti potwierdzają zasadność twierdzeń powoda, że rozwiązanie z stosunku pracy nastąpiło z naruszeniem przepisów kodeksu pracy. To z kolei skutkuje zasadnością żądania odszkodowania na podstawie art. 56 kp i art. 58 kp.

Odnosząc się do zarzutu sprzeczności żądania z zasadami współżycia społecznego (art. 8 kp),to w ocenie Sądu Rejonowego strona pozwana wbrew ciążącemu na niej z mocy art. 6 kc. obowiązkowi, nie wskazała jaka zindywidualizowana i konkretna zasada współżycia społecznego (zasada moralna, norma społeczna) została żądaniem pozwu naruszona i dlaczego. Konkretyzacja tej zasady jest niezbędna nie tylko dlatego, by strona przeciwna mogła podjęć merytoryczną obroną i poprzez właściwą inicjatywę dowodową wykazać bezzasadność zgłoszonego zarzutu, ale również dlatego, że zastosowanie art. 8 kp jest prawem, a nie obowiązkiem sądu. Nadto w ocenie sądu meriti powoływanie się przez pozwanego na sprzeczność żądania z zasadami współżycia społecznego w związku z tym, że powodowi zostały postawione poważne zarzuty korupcyjne, jest niezasadne w kontekście zasady domniemania niewinności z art. 5 § 1 kpa orzekając o żądaniu pozwu sąd bierze pod uwagę stan rzeczy istniejący w dacie zamknięcia rozprawy.

Apelację od wyroku wywiódł pozwany zaskarżając wyrok w całości.

Pozwany zarzucił naruszenie przepisów:

1/ prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie:

- art. 30 § 3 i 5 k.p., przez nieuwzględnienie tych przepisów przy orzekaniu,

-art. 52 §.1 pkt. 1 k.p., przez jego błędną wykładnię,

-art. 56 k.p., przez jego błędną interpretację,

-art. 61 § 1 k.c. przez jego nieuwzględnienie,

-art. 70 § 3 k.p., przez przyjęcie błędnej interpretacji, gdyż z treści tego przepisu wynika, iż odwołanie jest równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia,

-art. 100 § 2 pkt. 4 k.p., przez jego nie uwzględnienie,

-art.8 k.p., gdyż został błędnie zinterpretowany przez Sąd Rejonowy.

2/ prawa procesowego przez niewłaściwą ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności:

1.art. 228 § 2 k.p.c, przez jego nieuwzględnienie,

2.  art. 233 § 1 i 2 k.p.c, przez dokonanie zbyt dowolnej oceny materiału dowodowego, niezgodną z oceną Sądu Okręgowego w Sieradzu, oraz nieuwzględnienie wszystkich dowodów,

3.  art. 328 § 2 k.p.c, polegające na nie wzięciu pod uwagę udowodnionych faktów, które mają znaczenie dla obiektywnego rozstrzygnięcia sporu,

4.  art. 386 § 6 k.p.c, przez jego nieuwzględnienie.

Wskazując na powyższe apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, obciążenie powoda kosztami postępowania sądowego za obie instancje, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych.

Zdaniem apelującego Sąd Rejonowy niezgodnie z zebranym materiałem dowodowym ustalił, iż powód od dnia 3.04.2010r. przebywał na zwolnieniu lekarskim, chociaż z zeznań świadka M. K. wynika, że powód od dnia 25.03.2010r. posiadał zwolnienie lekarskie (z którego nie korzystał), które następnie świadek anulowała, a było to po powrocie powoda z przesłuchania w Prokuraturze Okręgowej w S. w dniu 29.03.201or. i wystawiła nowe zwolnienie od dnia 30.03.2010r. do 13.04.2010r., sukcesywnie przedłużane przez kilka miesięcy. Sąd Rejonowy do powyższej okoliczności nie odniósł się, czym naruszył przepis art. 233 § 2 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c.

Nadto zarzucono sądowi błąd w ustaleniach, że oświadczenie woli pracodawcy zostało skutecznie doręczone za pośrednictwem poczty kurierskiej z dniem 3.04.2010r., z tym, że oświadczenie to dotarło do powoda w taki sposób, że nie mógł się zapoznać z zarzutami pozwanego, podczas gdy z innych dowodów jednoznacznie wynika, że powód dobrze wiedział czego ma się spodziewać od pracodawcy, miał możliwość odebrać przesyłkę i zapoznać się z jego treścią, ale robił co mógł , aby jej nie odebrać. Powód miał wiedzę i świadomość, że zostanie zwolniony z pracy, gdyż przygotował się na to , wyprzedzając działania pracodawcy, ponieważ od 25.03.2010r.„udał" się na zwolnienie lekarskie akurat wtedy, gdy został przesłuchany przez prokuratora, a po postawieniu zarzutów uzyskał kolejne zwolnienie. Powód wiedział co zawiera pismo przesłane przez pracodawcę, a już od dnia 29.03.2010r. miał świadomość, iż fakt postawienia zarzutów spowoduje odwołanie go ze stanowiska i rozwiązanie stosunku pracy, a więc znał przyczyny rozwiązania stosunku pracy. W tej sytuacji stwierdzenie sądu, iż oświadczenie pozwanego dotarło do powoda w taki sposób, że nie mógł się zapoznać z zarzutami pracodawcy, jest zdaniem pozwanego niezgodne z dokonanymi ustaleniami, przez co naruszono przepis art. 61 § l k.c. Apelujący nie podzielił także stanowiska sądu , że w dniu 3.04.2010r. nie miał konkretnej wiedzy na temat opisu zarzucanych powodowi czynów, nie dysponował żadnymi dowodami świadczącymi o podjęciu przez niego działań na szkodę zakładu. Dowody posiadała prokuratura, a nie pozwany, gdyż nie składał doniesienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa . O działaniu powoda na szkodę Zakładu pozwany został powiadomiony telefonicznie, a następnie pisemnie przez prokuraturę jako pokrzywdzony. Zdaniem apelującego skoro o zarzutach postawionych powodowi głośno było także w mediach, to fakty znane urzędowo nie wymagają dowodu. Powyższym stwierdzeniem Sąd Rejonowy naruszył przepis art. 228 par. 2 k.p.c.

W zakresie konkretyzacji przyczyny wypowiedzenia apelujący podnosił , że powód jako dyrektor oddziału, zatrudniony w instytucji zaufania publicznego jaką jest ZUS, miał szczególny obowiązek dbania o dobro pracodawcy zgodnie z art. 100 § 2 pkt. 4 kp, a nie działać na jego szkodę, przez co naraził na szwank dobre imię ZUS. Fakt postawienia powodowi zarzutów prokuratorskich spowodował, że pozwany dodatkowo miał prawo utracić do niego zaufanie . Pracodawca bowiem ma prawo oczekiwać odpowiedniej postawy pracownika, a utrata zaufania ze strony pracodawcy wyniknęła z powodu nagannego zachowania powoda, co nie zawsze musi przesądzać o jego winie.

Apelujący zarzucał Sądowi Rejonowemu nierozpoznanie sprawy w aspekcie art. 8 kp. i nie podzielił poglądu sądu meriti, że zgłoszony zarzut sprzeczności żądania pozwu z zasadami współżycia społecznego został nieudowodniony przez pozwanego, a to wobec niewskazania jaka zindywidualizowana i konkretna zasada współżycia społecznego została żądaniem pozwu naruszona. Argumentując podnosił, że ustawodawca nie określił jakie zasady składają się na ogólne, zbiorcze pojęcie zasad współżycia społecznego, o których mowa w art. 8 k.p. Według przeważającego poglądu, zasady współżycia społecznego jako takie nie nadają się do ustawowego skodyfikowania w przepisach ustawowych, określających z góry i wyczerpująco (jak w dekalogu) pewne typowe zachowania, które podpadałyby pod art. 8 k.p. Ocena zgodności zachowania pracodawcy lub pracownika z zasadami współżycia społecznego zależy od konkretnych okoliczności każdego indywidualnego przypadku.

Zdaniem apelującego w sytuacji gdyby nawet dopatrzyć się naruszenia przepisów przez pozwanego przy rozwiązywaniu umowy o pracę, to ze względu na okoliczności tej sprawy, tj. toczącego się przeciwko powodowi procesu przed sądem karnym w S. o działanie na szkodę pozwanego, zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania stanowi naruszenie zasad współżycia społecznego. Zastosowanie art. 8 kp. ma uzasadnienie zwłaszcza wtedy gdy pracodawca miał podstawę do rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn przez pracownika zawinionych (art. 52 § 1kp.).

Nadto w ocenie apelującego sąd meriti naruszył przepis art. 386 k.p.c, gdyż będąc związanym oceną prawną sądu drugiej instancji co do dalszego postępowania, nie uwzględnił wszystkich wytycznych Sądu Okręgowego, a w szczególności błędnie zinterpretował i zastosował przepis art. 8 k.p.

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie , choć nie wszystkie jej zarzuty są trafne.

Zarzut naruszenia art. 30 § 3 i 5 k.p. poprzez jego nieuwzględnienie jest niezasadny. Złożenie powodowi pisemnego oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia wynika przecież z ustaleń stanu faktycznego, a Sąd Rejonowy dokonując oceny w tym zakresie nie czynił pozwanemu zarzutu naruszenia w/w przepisu.

Co do zarzutu naruszenia art. 61§1 kc., to nie można go podzielić z tego powodu, że generalną zasadą wynikającą z tego przepisu jest , aby oświadczenie dotarło do adresata w sposób umożliwiający zapoznanie się z jego treścią. Ta kwestia została już prawomocnie

przesądzona przez Sąd Okręgowy w Sieradzu wyrokiem z dnia 19.09.2011r. Sąd ten wyraźnie wypowiedział się , iż doręczenie pisma z oświadczeniem woli nie było na tyle skuteczne , by umożliwiało zapoznanie się powoda z zarzutami wobec jego osoby.

Niezrozumiały jest zarzut naruszenia art. 386§6 kpc., upatrywany przez apelującego w nieuwzględnieniu przez sąd meriti pouczenia powoda przez pozwanego o prawie odwołania się od rozwiązania umowy o pracę oraz w skutecznym odwołaniu się powoda od tej decyzji . Nie można natomiast podzielić poglądu apelacji , że naruszenie tegoż przepisu wynika także z faktu związania Sądu Rejonowego oceną prawną sądu drugiej instancji co do dalszego postępowania i nieuwzględnienia wytycznych Sądu Okręgowego, a w szczególności błędnej interpretacji art. 8 k.p. dokonanej przez sąd meriti.

Wbrew błędnym twierdzeniom apelacji, Sąd Rejonowy zastosował się do wytycznych SO i odniósł się do zasad współżycia społecznego. Natomiast błędna ich wykładnia nie może uzasadniać poglądu apelacji o naruszeniu art. 386§6 kpc., lecz naruszeniu art. 8 kp, co zresztą apelujący wskazuje także w zarzutach naruszenia prawa materialnego.

Za zasadny należało uznać zarzut naruszenia art. 233 kpc. Rację ma apelujący, że ocena materiału dowodowego dokonana przez sąd meriti nie była wszechstronna.

Istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do zagadnienia, czy pozwany przy wypowiedzeniu umowy o pracę naruszył przepisy art. 30 kp. przez wskazanie ogólnej przyczyny wypowiedzenia, bez jej skonkretyzowania, czy zachodziły podstawy do zastosowania wobec powoda art. 52 § 1 pkt1 kp. oraz czy żądanie przez powoda odszkodowania sprzeciwia się zasadom współżycia społecznego.

Co do konkretyzacji przyczyny wypowiedzenia, podanej przez pozwanego jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych - dbania o dobro zakładu pracy, to co do zasady rację ma na pewno sąd meriti , że tak sformułowana przyczyna jest zbyt ogólnikowa .

W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, według którego, jeżeli dla dokonania określonej czynności wymagana jest przyczyna uzasadniająca tę czynność, to powinna być wskazana w taki sposób, by możliwe było sprawdzenie jej istnienia i zasadności. Nie czyni zadość obowiązkowi podania przyczyny określonemu w art. 30 § 4kp i ratio legis powyższej regulacji, użycie ogólnikowych zwrotów wymagających dookreślenia i przytoczenia wyrażeń ustawowych.

Natomiast za spełnienie tego warunku należy uznać wskazanie faktów i rzeczowych okoliczności dotyczących osoby pracownika, jego zachowania lub postępowania w procesie pracy, zdarzeń – także niezależnych od niego- mających wpływ na decyzje pracodawcy (por. wyrok SN z dnia 14.05.1999r.,IPKN 47/99, wyrok z dnia 4.11.2008r. IIPK 82/08, wyrok z dnia 14.02.2005r. IPK198/04, wyrok z dnia 10.05.2000r. IPKN 641/99, wyrok z dnia 2.09.1998r. IPKN 565/97 ).

Zatem konkretność przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę należy oceniać z uwzględnieniem innych znanych pracownikowi okoliczności uściślających tę przyczynę.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż w okolicznościach faktycznych tej sprawy, powodowi znana była przyczyna wypowiedzenia i nie musiał się jej domyślać. Przebieg zdarzeń poprzedzających decyzję pracodawcy o odwołaniu ze stanowiska dyrektora ,ze skutkiem z art. 52 § 1 pkt1 kp, wskazuje, iż powód nie mógł przypuszczać innej przyczyny rozwiązania stosunku pracy i doskonale zdawał sobie sprawę w czym naruszył podstawowe obowiązki pracownicze. W ocenie Sądu Okręgowego do takiego wnioskowania prowadzą niesporne okoliczności – których sąd meriti nie rozważył- jak: przesłuchanie powoda w dniu 29.03.2010r. przez Prokuraturę Okręgową w S. i postawienie zarzutów, o czym powód zresztą nie poinformował pracodawcy, następnie telefoniczne i pisemne zawiadomienie pozwanego w dniu 29.03.2010r. przez w/w Prokuraturę o postawieniu powodowi zarzutów korupcyjnych , umieszczenie w dniu 30.04.2010r. informacji o tym fakcie na stronie internetowej Prokuratury Okręgowej w S. , pojawienie się informacji także w mediach , o czym powód wiedział. Zgodzić należy się zatem z apelującym, że powód posiadał wiedzę przyczyny wypowiedzenia.

W ocenie Sądu Okręgowego wskazane wyżej okoliczności niewątpliwie wpłynęły negatywnie na wizerunek pozwanego jako instytucji zaufania publicznego , naruszyły jego dobre imię, godząc tym samym w dobro pozwanego ZUS, czego powód miał pełną świadomość. Tę argumentację zdaniem Sądu Okręgowego wzmacnia dodatkowo fakt przyznania się powoda do zarzucanych czynów ( z wyjątkiem tylko jednego - faktury z ośrodka Wczasowego (...)w M. ( vide k. 315 i k.261).

Rację ma także apelujący, że powód świadom negatywnej dla niego decyzji, przygotowywał się na nią, wyprzedzając działania pracodawcy. Świadczą o tym okoliczności dotyczące wystawianych powodowi zwolnień lekarskich. Z zeznań powoda wynika , iż po pojawieniu się w dniu 3.04.2010r. informacji o postawionych mu zarzutach, tym razem w lokalnym radio , udał się do lekarza M. K. z powodu złego samopoczucia. Z zeznań świadka M. K. ( k.228 verte-229) wynika, że powód posiadał zwolnienie lekarskie już od dnia 25.03.2010r. , z którego jednak nie korzystał, a w czasie wizyty w dniu 3.04.2010r. świadek anulowała to zwolnienie, wystawiając nowe od dnia 30.03.2010r. do 13.04.2010r., następnie przedłużane na kilka miesięcy. W świetle powyższego w/w twierdzeniom apelacji słuszności odmówić nie można.

Zarzut braku wszechstronnej oceny materiału dowodowego przez sąd meriti jest także zasadny w kontekście oceny zasadności wypowiedzenia, dokonanego powodowi w trybie art. 52§ 1 pkt 1kp.

Nieuprawnione jest stanowisko Sądu Rejonowego, że ogólna wiedza pozwanego o podejrzeniu powoda o popełnienie przestępstw korupcyjnych, nie poparta przez pozwanego żadnymi dowodami, sprzeciwiała się w myśl zasady domniemania niewinności z art. 5 kpk. prawu pracodawcy do dyscyplinarnego zwolnienia.

Sąd Rejonowy przeoczył , że podstawą wypowiedzenia dyscyplinarnego nie był fakt popełnienia przez powoda przestępstwa, lecz powzięcie przez pozwanego wiadomości o prowadzonym przeciwko powodowi śledztwie i postawionych zarzutach korupcyjnych.

W ocenie Sądu Okręgowego naganność zachowania powoda nie przejawia się tutaj w w popełnieniu przestępstwa, gdyż o tym zadecyduje sąd w procesie karnym. Natomiast jest nim fakt prowadzonego przeciwko powodowi śledztwa w związku zarzutami korupcyjnymi, co w przypadku powoda zajmującego kierownicze stanowisko w strukturach ZUS, zasadnie zostało uznane jako negatywnie wpływające na wizerunek ZUS, dobre jego imię, a w konsekwencji za naruszające dobro zakładu pracy. W tym stanie faktycznym pozwany miał w pełni uzasadnione podstawy postawienia powodowi zarzutu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych- dbałości o dobro zakładu ( art. 100 §2 pkt 4 kp.) i zastosowania art. 52 § 1 pkt1 kp.

Przechodząc do ostatniej spornej kwestii, czy żądanie przez powoda odszkodowania z art. 56 kp. sprzeciwia się zasadom współżycia społecznego , to Sąd Okręgowy podziela zarzut apelacji - naruszenia przez sąd meriti art. 8 kp.

Nieuprawniony jest pogląd Sądu Rejonowego o nieskonkretyzowaniu przez pozwanego zasad współżycia społecznego przez pozwanego. Rację ma apelujący, że zasady współżycia społecznego to nieskodyfikowane normy postępowania. Niedookreśloność tych zasad wynika z ich istoty i niemożności ostrego oznaczenia ich zasięgu.

Ocena zgodności zachowania pracodawcy lub pracownika z zasadami współżycia społecznego zależy od konkretnych okoliczności każdego indywidualnego przypadku . Przepis art. 8 kp. określa granice wykonywania praw podmiotowych przez pracodawcę i pracownika. Zasady współżycia społecznego mają na celu ochronę wartości społecznie akceptowanych lub dóbr niematerialnych. Działanie lub zaniechanie stron stosunku pracy, mimo że jest zgodne z przysługującym im uprawnieniami, stanowi nadużycie prawa, jeżeli jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W rozpoznawanej sprawie pracodawca nie dopełnił należytej staranności i nieupewnił się czy oświadczenie z dnia 3.04.2010r. dotarło do powoda w sposób umożliwiający zapoznanie się z jego treścią (art. 61§1kc. w związku z art. 300 kp.).

W ocenie Sądu Okręgowego to niedopatrzenie w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy, nie czyni powoda uprawnionym do żądania odszkodowania na podstawie art. 56 kp. , jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 8 kp.). Mówiąc kolokwialnie, zasądzenie dochodzonego odszkodowania byłoby niesprawiedliwe, zważywszy na naganne zachowanie powoda, uzasadniające dyscyplinarne jego zwolnienie.

Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności , zarzuty apelacji naruszenia przez sąd meriti art. 233 kpc., a w konsekwencji także przepisów prawa materialnego – art. 100 §2 pkt 4 kp. , art.52 § 1 pkt 1kp.w związku z art. 70 § 3 kp. , art. 8 kp. okazały się uzasadnione.

Zaskarżony wyrok z przyczyn wyżej wskazanych podlegał reformacji , o czym orzeczono na podstawie art. 386 § 1 kpc.

O kosztach procesu za obie instancje orzeczono na podstawie art. 98 kpc. Składają się na nie opłaty od apelacji ( 10.053zł.) i koszty zastępstwa prawnego. Ich wysokość ustalono na podstawie § 12 ust. 1 pkt 1 w związku z § 11 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych i ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. Nr 163/2002 r. poz.1349).

Z uwagi na to, że po ponownym rozpoznaniu sprawy jej przedmiotem było odszkodowanie określone przez powoda na kwotę 32.500zł., to powyższa kwota wyznaczała wartość przedmiotu sporu i taką też wskazywał pozwany w apelacjach jako wartość przedmiotu zaskarżenia. W związku z tym, zgodnie z art. 35 ust. 1 uks., opłata od apelacji winna wynosić 30 zł. i pozwany prawidłowo ją uiścił ( k.149). Natomiast błędnie wezwano pozwanego do uzupełnienia tej opłaty przez uiszczenie dodatkowo kwoty 1583 zł. (k. 145) , co pozwany dokonał ( k.153).

W związku z tym należało zwrócić pozwanemu tę kwotę jako nienależnie uiszczoną , o czym orzeczono na podstawie art. 80 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. Z 2010r. , Nr 90 , poz.594 ze zm.).