Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy w Raciborzu II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Monika Mańka

Protokolant: Sebastian Sroka

w obecności Prokuratora: bez udziału

po rozpoznaniu w dniach: 12 października 2016r. i 14 listopada 2016r. na rozprawie,

sprawy z oskarżenia prywatnego A. L. przeciwko:

M. J. (1)

s. B. i J.

ur. (...) w R.

oskarżonemu o to, że:

pomówił A. L. o takie postępowanie i właściwości, które mogły poniżyć ją w opinii publicznej i narazić na utratę zaufania potrzebnego dla wykonywanej przez A. L. działalności gospodarczej w zakresie organizacji transportów ponadnormatywnych, w ten sposób, że w dniu 11 października 2014r. za pomocą środków masowego komunikowania na swoim fanpage`u w portalu F. pod adresem (...) zamieścił wpis o treści: „UWAGA NA FIRMĘ (...)!!! FIRMA (...). FAKTURY NIGDY NIE SĄ WYSTAWIANE. PRZEZ (...) FIRMY (...)!!! (...) L. !!! U. nich (...) zeigen behaupten, dass eine solce (...). R. werben (...). (...) !!! (...) L. !!! COMPANY does not show confirmation (...) police eskort claiming that (...). (...) COMPANY (...) K. (...) !!!”

tj. o czyn z art. 212 § 1 kk w zw. z § 2 kk

1.  uznaje oskarżonego M. J. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego znamiona występku z art. 212 § 1 kk w zw. z § 2 k.k. i za to na mocy art. 212 § 2 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. wymierza mu karę grzywny w wysokości 70 (siedemdziesięciu) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych;

2.  na zasadzie art. 212 § 3 k.k. orzeka wobec oskarżonego nawiązkę na rzecz Fundacji (...) z siedzibą w P. (KRS nr (...)) w kwocie 5.000 (pięć tysięcy) złotych;

3.  na zasadzie art. 215 k.k. orzeka wobec oskarżonego podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie jego odpisu ze wzmianką o prawomocności na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego w R. przez okres 1 (jednego) miesiąca;

4.  na mocy art. 628 pkt 1 k.p.k. zasądza od oskarżonego M. J. (1) na rzecz oskarżycielki prywatnej A. L. kwotę 936 (dziewięćset trzydzieści sześć) złotych tytułem poniesionych przez nią kosztów procesu.

Sędzia

Sygn. akt II K 247/16

UZASADNIENIE

A. L. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) (dalej: S.) w zakresie wspomagania transportu lądowego polegającą na organizacji transportów o gabarytach przekraczających standardowe. W szczególności zajmuje się uzyskiwaniem pozwoleń na przejazd transportów ponadnormatywnych, organizacją konwojów oraz pilotażu policyjnego – zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Oskarżony M. J. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) (dalej: (...)) w zakresie drogowego przewozu towarów – także przewozów ponadnormatywnych .

W sierpniu 2013r. M. J. (1) nawiązał współpracę z firmą (...) zlecając jej organizację transportów ponadgabarytowych z C. przez W.. Przed wykonaniem zlecenia A. L. przedstawiła oskarżonemu szczegółowy kosztorys obejmujący m.in. koszty zezwoleń, koszty eskorty policyjnej oraz podatek drogowy. Z uwagi na opóźnienia i zmiany, ostateczny koszt zlecenia uległ nieznacznej zmianie. Wszelkie zmiany były akceptowane przez M. J. (1). W trakcie uzgadniania szczegółów zlecenia oskarżony nie informował, iż będzie żądał okazania rachunków za eskortę Policji.

Po realizacji zlecenia A. L. wystawiła faktury na łączną kwotę 55.100 euro. Oskarżony uregulował jedynie część należności (do wysokości wartości netto). Następnie zażądał udostępnienia rachunków za eskortę Policji na terenie W. oraz C. uzależniając dokonanie dalszych płatności od okazania w/w dokumentów.

A. L. poinformowała oskarżonego, iż uzyskanie żądanych przez niego rachunków będzie czasochłonne i potrwa do 12 miesięcy. Równocześnie wystąpiła do Sądu Rejonowego L. Z.w L. o wydanie nakazu zapłaty w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym uzyskując w dniu 14 lutego 2014r. nakaz zapłaty, od którego oskarżony złożył sprzeciw. W sierpniu 2014r. A. L. udostępniła M. J. (1) żądane przez niego rachunki za eskortę policyjną ten zaś podpisał uznanie długu oraz zaakceptował harmonogram spłat z terminem płatności pierwszej raty we wrześniu 2014 roku. Ponieważ M. J. (1) nie wywiązywał się z podpisanego przez siebie harmonogramu spłat, w październiku 2014r. A. L. zamieściła komentarz do postu opublikowanego na stronie oskarżonego w portalu społecznościowym F., a dotyczącego zakupu nowych samochodów przez (...). Zamieszczony przez pokrzywdzoną komentarz dotyczył nieuregulowania przez oskarżonego płatności wynikających z wystawionych faktur i zawierał sugestie, iż (...) unika płacenia swoich wierzytelności, a kolejne zakupy robi za pieniądze oskarżycielki prywatnej. Z uwagi na fakt, iż oskarżony usunął komentarz A. L. opublikowała go na własnej stronie w tym portalu. W odpowiedzi, 11 października 2014r. oskarżony na swoim fanpage’u zamieścił post o treści: „UWAGA NA FIRMĘ (...)!!! FIRMA (...). FAKTURY NIGDY NIE SĄ WYSTAWIANE. PRZEZ (...) FIRMY (...)!!! (...) L.!!! I. nich (...) zeigen behaupten, dass eine solce (...). R. werben (...). (...)!!! (...) COMPANY (...) L.!!! COMPANY does not show confirmation (...) police escort claiming that (...), (...) COMPANY (...) K. (...)!!!”.

Wyrokiem z dnia 08.07.2015r., sygn. (...), Sąd Okręgowy w G. oddalił powództwa A. L. przeciwko M. J. (1) i wzajemne o ochronę dóbr osobistych i zapłatę.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: częściowych wyjaśnień oskarżonego M. J. (1) (k.239v.–240v.), zeznań oskarżycielki prywatnej A. L. (k. 249 – 250), zeznań świadków: K. K. (k. 240v.) oraz M. Ł. (k. 241), N. K. (k.132, R. L. (k.132), B. J. (k.133) oraz dowodów z dokumentów w postaci: wydruków z (...) (k.8-9), nakazu zapłaty oraz sprzeciwu oskarżonego (k.51-52), dokumentacji potwierdzającej współpracę pomiędzy S. A. L. i (...) oraz korespondencji mailowej (k. 10 – 72), akt Sądu Okręgowego w G. o sygn. akt (...).

Oskarżony M. J. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Potwierdził, iż zamieścił wpis o wskazanej treści, jednak uczynił to w odpowiedzi na wcześniejszy wpis A. L.. Nadto dodał, iż A. L. nie okazywała rachunku za eskortę policyjną, co spowodowało opóźnienia w płatnościach od jego klienta. Przyznał, iż ostatecznie żądane rachunki zostały okazane, jednak dopiero po kilku miesiącach. Jak wyjaśnił, nie pamięta czy ustalał z pokrzywdzoną, że będzie domagał się okazania rachunków za eskortę, niemniej jednak sprawa była dla niego oczywista, gdyż są to wysokie koszty obciążające z kolei jego zleceniodawcę (w tym konkretnym przypadku była to kwota 10.000 euro), którego nie mógł obciążyć tak wysoką sumą bez okazania stosownych dokumentów. Dodał, iż z jego doświadczenia wynika, że maksymalnie na tego typu rachunki oczekuje się do miesiąca. Kiedy ostatecznie okazał swojemu klientowi rachunki za eskortę ten stwierdził, że firma (...) - przedstawiając dodatkowe koszty po tak długim czasie od realizacji zlecenia, jest nieprofesjonalna i nie zwrócił mu tychże kosztów, a także zerwał dotychczasową współpracę. Oskarżony wyjaśnił, iż wpis na fanpage’u umieścił już po okazaniu rachunków przez pokrzywdzoną. Zdenerwował się faktem, iż S., która dopiero weszła na rynek oczernia jego firmę, która posiada już wieloletnie doświadczenie. Nadto oskarżony przyznał, iż nie miał zastrzeżeń co do sposobu realizacji zlecenia przez firmę (...). Był jedynie zły, że musiał czekać kilka miesięcy na okazanie rachunków co ostatecznie spowodowało, że jego klient nie zapłacił mu za koszty eskorty. Pisząc maila chciał obniżyć reputację firmy (...) „ w pewnych kręgach” (k.240v). Oskarżony przyznał wreszcie, iż jego firma nie uregulowała wszystkich płatności wynikających ze zlecenia, w wyniku czego A. L. skierowała sprawę na drogę postępowania sądowego.

Oskarżony M. J. (1) w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu miał 26 lat, jest żonaty, ma nikogo na utrzymaniu. Wyrokiem SR w W. z 22.06.2016r., sygn. (...) został skazany za czyn z art. 180a kk.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego M. J. (1) (k. 239 v. – 240v.), karta karna (k. 215 – 216).

Postawa oskarżonego, który nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu stanowi przyjętą przez niego linię obrony i nie może zostać zaakceptowana przez Sąd. Równocześnie wyjaśnienia oskarżonego pokrywają się w części z ustaleniami stanu faktycznego. Nie bez znaczenia jest fakt, iż J. przyznał, że zamieszczając wpis na portalu społecznościowym chciał obniżyć reputację firmy (...) co jednoznacznie wskazuje działanie oskarżonego z zamiarem bezpośrednim. J. przyznał także, iż nie miał zastrzeżeń do realizacji zlecenia przez firmę (...). Był jedynie zły, iż musiał czekać kilka miesięcy na okazanie rachunków za eskortę Policji. Wskazać należy, iż oskarżony utrzymywał, iż pokrzywdzona okazała mu żądane rachunki w styczniu 2014 roku, niemniej jednak Sąd w tej kwestii dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonej, iż nastąpiło to w sierpniu 2014r. Z analizy dołączonej korespondencji mailowej stron wynika, iż zdecydowane rozmowy na temat płatności faktur wystawionych przez S. miały miejsce w grudniu 2013 roku, a w mailu z 05.12.2013r. (k.46) pokrzywdzona zakreśliła oskarżonemu termin ich uregulowania na 24.12.2013r. Biorąc pod uwagę wyjaśnienia oskarżonego, iż rachunki (od których uzależniał płatność), zostały mu okazane dopiero kilka miesięcy po zleceniu, dotyczące tej kwestii zeznania N. K., R. L., a także mając na uwadze oświadczenie A. L. z dnia 04.07.2014r. w którym zobowiązała się do przesłania rachunków za policję do konkretnych zleceń (k.50) i zawarta w nim deklaracja oskarżonego, że uiści płatności wynikające z faktur w celu otrzymania rachunków policyjnych, czy wreszcie datę podpisania przez J. oświadczenia o uznaniu długu z 27.08.2014r. (k.49) należało przyjąć, iż rzeczone rachunki zostały oskarżonemu udostępnione do wglądu w sierpniu 2014r.

A. L. w obszernych zeznaniach szczegółowo opisała okoliczności współpracy pomiędzy firmą (...), a firmą (...). Podkreśliła, iż przed wykonaniem zlecenia przedstawiła M. J. (2) bardzo szczegółowy kosztorys. Obejmował on koszty zezwoleń na terenie W. i C., koszty pilotażu cywilnego i eskorty policyjnej oraz podatek drogowy. Dodała, iż w trakcie ustaleń dotyczących realizacji zlecenia oskarżony nie żądał okazania rachunków za policyjną eskortę. Nadto A. L. podała, że oskarżony nie zapłacił wszystkich należności wynikających z wystawionych faktur, a J. wystąpił o okazanie rachunków za eskortę policyjną dopiero - kiedy sprawą powyższych płatności zajęła się firma windykacyjna wynajęta przez S.. A. L. podkreśliła, iż miała problem z uzyskaniem oryginałów rachunków jednostkowych za pilotaże, w związku z czym okazała oskarżonemu jedynie ich kopie, które zostały przez niego zaakceptowane. W rezultacie oskarżony uznał swoje zadłużenie wobec S. oraz podpisał harmonogram spłat, jednak nie dotrzymywał ustalonych w nim terminów. Pokrzywdzona wyjaśniła, iż istotnie zamieściła wpis w którym podała, że firma oskarżonego dokonuje zakupów za pieniądze firmy (...), gdyż była zdenerwowana faktem, że oskarżony nie dotrzymuje uzgodnionych terminów spłat, a jednocześnie dokonuje zakupu nowego taboru w swojej firmie. M. J. (1) usunął przedmiotowy wpis, a następnie zamieścił negatywny post związany z firmą (...) w trzech językach. Wpis odbił się negatywnie na kontaktach firmy z klientami, którzy niejednokrotnie rezygnowali z podjęcia z nią współpracy, a dotychczasowi klienci dzwonili zaniepokojeni w sprawie realizacji swoich zleceń.

Żona oskarżonego M. Ł. podkreśliła, iż nie zna motywów jakimi kierował się oskarżony zamieszczając w Internecie wpisy dotyczące firmy (...). Równocześnie przyznała, iż zamieściła na stronie internetowej (...) zdjęcia dwóch samochodów zakupionych przez firmę (...) co spowodowało negatywny komentarz A. L.. Dodała także, iż S. wykonywała obsługę transportu i pilotażu na zlecenie oskarżonego, a po jego wykonaniu nie chciała okazać rachunków za eskortę policyjną informując, iż rachunki takie nie są wystawiane. Nadto świadek dodała, iż w chwili obecnej z firmą (...) została zawarta ugoda, a zaległe płatności zostaną uregulowane zgodnie z harmonogramem.

Przesłuchany w charakterze świadka K. K., który był zatrudniony w firmie (...) w 2013r. z uwagi na upływ czasu nie pamiętał szczegółów zlecenia wykonywanego przez S.. Świadek przyznał, iż A. L. nie chciała okazać rachunków za eskortę policyjną. Dodał, iż z jego doświadczenia wynika, iż w przypadku dodatkowych kosztów (a takimi są m.in. koszty pilotażu) nie ma problemu z okazaniem rachunków. Równocześnie świadek nie miał wiedzy czy rachunki zostały ostatecznie okazane. Nie dysponował również wiedzą dotyczącą rozliczenia płatności z firmą (...).

Na zgodny wniosek stron (k.199) na zasadzie art. 394 § 2 kpk, Sąd odczytał zeznania świadków N. K., B. J. i R. L.. W ocenie Sądu były one - podobnie jak i zeznania oskarżycielki prywatnej - spójne, logiczne i konsekwentne, a nadto pozwoliły na ustalenie kiedy pokrzywdzona okazała M. J. (1) żądane przez niego rachunki za pilotaże policyjne. Należy jednak zwrócić uwagę, iż zarówno M. Ł. jak i K. K. czy B. J. nie posiadali szczegółowej wiedzy dotyczącej motywacji, którą kierował się oskarżony zamieszczając przedmiotowy wpis. Potwierdzili jedynie, iż był on odpowiedzią na wcześniejszy komentarz A. L.. W ocenie Sądu ta okoliczność nie ma w sprawie istotnego znaczenia zważywszy na treść wspomnianego wpisu oraz wyjaśnienia samego oskarżonego. Pozostałe dowody w postaci wydruków z (...), nakazu zapłaty oraz sprzeciwu oskarżonego, dokumentacji potwierdzającej współpracę pomiędzy S. i (...) oraz akt Sądu Okręgowego w G. o sygn. akt (...) i karty karnej nie budzą żadnych wątpliwości co do ich wiarygodności i rzetelności. Zostały one sporządzone przez powołane do tego organy w zakresie ich właściwości, w sposób nie uchybiający stosownym przepisom prawa, a ich treść nie była przez strony kwestionowana, do czego i Sąd nie znalazł podstaw. Również dołączone wydruki korespondencji mailowej stron nie budziły wątpliwości Sądu, a żadna ze stron nie podważała wiarygodności zawartych w niej treści.

Sąd zważył co następuje:

M. J. (1) został oskarżony o popełnienie kwalifikowanej postaci przestępstwa zniesławienia określonej w art. 212 §1 w zw. z § 2 kk, tj. posłużenia się przez sprawcę środkami masowego komunikowania, co oznacza wszelkie ogólnodostępne środki, przy użyciu których współcześnie odbywa się przekazywanie informacji (no.: prasa, radio, telewizja, Internet). Omawiany występek polega na pomówieniu innej osoby, grupy osób, instytucji, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Zniesławienie jest przestępstwem umyślnym, które można popełnić zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym, a do jego dokonania nie jest wymagany skutek w postaci rzeczywistego poniżenia lub utraty zaufania przez osobę lub inny podmiot zniesławienia. Wystarczy bowiem, że zniesławiające zarzuty „mogły” taki skutek spowodować, a więc – obiektywnie rzecz ujmując – stwarzały zagrożenie dla dobrego imienia osoby lub innego pomówionego podmiotu. Jednocześnie przepis art. 213 § 1 i 2 kk formułuje warunki wyłączenia bezprawności zarzutów formalnie wypełniających znamiona zniesławienia stanowiąc w § 2 pkt 2, iż nie popełnia przestępstwa pomówienia, kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut służący obronie społecznie uzasadnionego interesu, co w okolicznościach niniejszej sprawy nie znajduje zastosowania.

W ocenie Sądu oskarżony swoim zachowaniem w pełni wyczerpał znamiona zarzucanego mu czynu. Przede wszystkim sam przyznał, iż chciał obniżyć reputację firmy (...) „ w pewnych kręgach (…) w tych samych w których ona oczerniła mnie” przez co niewątpliwie należy rozmieć obecnych i potencjalnych klientów firmy pokrzywdzonej. Te wyjaśnienia wskazują na bezpośredni zamiar oskarżonego zaszkodzenia wizerunkowi S. przede wszystkim w kręgach osób związanych z branżą transportową i zniechęcenia w realizacji ewentualnych planów nawiązania z nią współpracy o czym świadczy fakt, iż wspomniany post został zamieszczony w trzech językach. Dodatkowo wskazać należy na post zamieszczony przez (...) w dniu poprzedzającym pomawiający wpis (k.57v) z treści którego wynika jednoznacznie, iż firma pokrzywdzonej zostanie przez oskarżonego odpowiednio „zareklamowana” na „ internetowych forach i (...) banerach reklamowych”, co w kontekście wcześniejszej korespondencji mailowej, a także wpisu z 11 października 2014r. świadczy dobitnie o intencjach oskarżonego. Zachowanie M. J. (1) niewątpliwie było działaniem publicznym, albowiem przedmiotowy wpis był dostępny dla nieokreślonej liczby osób, a w szczególności dla potencjalnych klientów firmy. W tym miejscu wskazać trzeba, iż o ile dla realizacji znamion przestępstwa zniesławienia nie jest konieczny skutek, gdyż jest to przestępstwo z narażenia, to niemniej jednak – w ślad za zeznaniami pokrzywdzonej podkreślenia wymaga fakt, iż po zamieszczeniu tegoż wpisu otrzymała ona szereg telefonów od swoich klientów zaniepokojonych sprawą rozliczeń zleceń, które były realizowane przez jej firmę. Dochodziły do niej także sygnały, iż pomawiający komentarz skutecznie zniechęcił do współpracy ze S. inne firmy. Wprawdzie oskarżycielka prywatna także opublikowała krytyczny post dotyczący firmy oskarżonego, jednak w odpowiedzi oskarżony nie powinien publikować nieprawdziwych informacji na temat firmy (...). W przedmiotowym komentarzu zawarł on bowiem nieprawdziwą informację, iż S. nie okazuje rachunków za wykonane eskorty policji, a tymczasem – co sam przyznał, dokumenty te zostały mu okazane i to na kilka miesięcy przed zamieszczeniem pomawiającego postu.

W ocenie Sądu w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie ma znaczenia również wyrok Sądu Okręgowego w G. z dnia 08 lipca 2015 r., sygn. akt (...) w sprawie z powództwa wzajemnego A. L. i M. J. (1) o ochronę dóbr osobistych, w którym Sąd oddalił oba powództwa. Powyższe wynika z zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądów o której stanowi art. 8 kpk stanowiący w § 1, iż „ Sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu” (będąc związany jedynie prawomocnym rozstrzygnięciem sądu kształtującym prawo lub stosunek prawny – co w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania). Odmiennie niż Sąd cywilny, tut. Sąd w obecnym składzie orzekającym ustalił, iż wpis oskarżonego nie był wpisem prawdziwym, gdyż na dzień jego umieszczenia pokrzywdzona (niespełna dwa miesiące wcześniej), okazała mu żądane rachunki. Oskarżony sam przyznał, że głównym motywem jego działania była złość, że nastąpiło to tak późno i w efekcie naraziło na straty. Jakkolwiek w cenie Sądu u źródła całej sprawy stanęło nieprecyzyjne określenie wzajemnych oczekiwań stron co do realizacji zlecenia to powyższe nie ma wpływu na karygodne zachowanie oskarżonego, który w treści swojego posta zamieścił twierdzenia nieprawdziwe, pomawiające oskarżycielkę prywatną.

Uznając oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu Sąd na podstawie art. 212 § 2 kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk wymierzył mu karę grzywny w ilości 70 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki w kwocie 10 zł.

W ocenie Sądu wysokość orzeczonej grzywny jest adekwatna do karygodnego zachowania oskarżonego i mieści się w granicach jego możliwości finansowych. Kara ta uwzględnia również stopień społecznej szkodliwości czynu, który w ocenie Sądu jest duży z uwagi na zaistniały skutek w postaci naruszenia wizerunku firmy (...) (liczne telefony zaniepokojonych klientów, krępujące dla pokrzywdzonej tłumaczenia zaistniałego stanu rzeczy czy wreszcie utrata potencjalnych zleceniodawców), a także umyślne działanie oskarżonego bezpośrednio ukierunkowane na zdyskredytowanie firmy pokrzywdzonej w środowisku branżowym.

Na zasadzie art. 212 § 3 k.k., uwzględniając żądanie pokrzywdzonej w tym zakresie, Sąd orzekł wobec oskarżonego nawiązkę na rzecz Fundacji (...) z siedzibą w P. w kwocie 5.000 zł.

Z uwagi na charakter czynu popełnionego przez oskarżonego, na podstawie art. 215 kk Sąd orzekł podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie jego odpisu ze wzmianką o prawomocności na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego w R. przez okres 1 miesiąca.

Na podstawie art. 628 pkt 1 kpk Sąd zasądził od oskarżonego M. J. (1) na rzecz oskarżycielki prywatnej A. L. kwotę 936 zł tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu.

Sędzia: