Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie :

Przewodniczący: sędzia Janusz Tarnowski

Protokolant: Aneta Samborska

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2024 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa W. U.

przeciwko M. U. (1)

o zapłatę

I.  oddala powództwo w całości;

II.  koszty procesu między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt I C 20/23

UZASADNIENIE

Powód W. U. domagał się od M. U. (1) zasądzenia na swoją rzecz kwoty 77.608,44zł z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty. Nadto zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu zgodnie z normami z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, że strony pozostają w związku małżeńskim od dnia (...) r. Wspólność ustawowa małżeńska między stronami została zniesiona z dniem 1 czerwca 2016 r. wyrokiem Sądu Rejonowego w (...)z dnia 4 marca 2020 r. w sprawie o sygn. akt III RC 223/19.

Powód wywodził, że od 2013 r. pracując za granicą, uzyskał prawo do świadczenia rodzinnego na trzech synów: M. U. (2), ur. (...) oraz D. i D. U. (1) ur. (...) Pobierany zasiłek powód przekazywał do rąk pozwanej, co trwało do listopada 2017 r. Występujący pomiędzy stronami konflikt głównie na tle finansowym spowodował, że powód na stałe zamieszkał za granicą. Pozwany w sierpniu 2019 r. przebywał w miejscu zamieszkania pozwanej, wtedy też doszło do awantury pomiędzy stronami. Pozwana zagroziła wówczas powodowi, że będzie spłacał „sto tysięcy długu”. Powód wskazał, że w dniu 12.09.2020 r. pozwana za pomocą komunikatora internetowego M. poinformowała powoda, że ten posiada zadłużenie w kwocie ponad 18.000 EUR wobec F. (...) za okres od kwietnia 2015 r. do listopada 2017 r. Korespondencja do powoda była kierowana przez Urząd na polski adres, chociaż powód podał swój adres w Niemczech. Pisma kierowane przez urząd niemiecki do powoda nie były mu przekazywane, w związku z czym nie mógł dopełnić formalności, o które ten go wyzywał. F. w roku 2017 r. wystąpił do powoda kierując korespondencję na adres polski o potwierdzenie kontynuacji nauki przez synów – D. i D. po ukończeniu przez niż 18 roku życia. W związku z powyższym, brak dochowania tego obowiązku przez powoda skutkował uchyleniem prawa do świadczeń rodzinnych za okres od kwietnia 2015 r. do listopada 2017 r., a co za tym idzie, koniecznością zwrotu pobranych za ten okres świadczeń. Powód podniósł, że pozwana odebrała kierowaną do niego przez urząd korespondencję, co potwierdziła własnoręcznym podpisem, nie przekazując jej jednak adresatowi. Skutkiem tego, że informacja o przesłaniu korespondencji do powoda została mu przekazana po upływie ponad roku od jej nadania, spowodowała brak możliwości zaskarżenia decyzji.

Powód zarzuca pozwanej, że ta działała na jego szkodę, gdyż pozwana przyznała się powodowi, że zapoznała się z treścią przedmiotowej decyzji przy pomocy tłumacza i wiedząc, jaką zawiera treść, nie poinformowała o niej powoda, co - jego zdaniem - stanowi działanie celowe i nakierowane na jego szkodę. Nadto powód zarzucił pozwanej, że ta nie zgłosiła w urzędzie pocztowym, że powód nie zamieszkuje pod adresem w Polsce, na który była przesyłana urzędowa korespondencja, czym naruszyła na jego szkodę dyspozycję art. 267 kk (tajemnica korespondencji). Zachowanie pozwanej spowodowało powstanie w majątku powoda szkody znacznych rozmiarów.

Powód wskazuje, że decyzją z dnia 19 marca 2020 r. został wymeldowany z pobytu stałego z miejscowości H., H. B. (...) na wniosek pozwanej. Zdaniem powoda, pozwana miała świadomość konieczności potwierdzenia kontynuowania nauki przez synów oraz konsekwencji niedopełnienia tego obowiązku. Działanie pozwanej powód ocenia jako wypełniające znamiona występku z art. 267 kk. Jego zdaniem, było ono wyjątkowo naganne i nacechowane złośliwością. Dochodzone w sprawie powództwo o zapłatę powód uzasadnia także tym, że pozwana przez lata uzyskiwała ze świadczeń rodzinnych korzyści, co miało przełożenie na budżet domowy. Powód złożył w dniu 30.11.2020 r. odwołanie od decyzji z dnia 19.03.2019 r., jednak sprzeciw powoda został odrzucony z przyczyny przekroczenia terminu do wniesienia odwołania. Powód miał świadomość, że to on winien potwierdzić okoliczności uprawniające do pobierania świadczeń rodzinnych, ale pozwana czerpała z tego tytułu korzyści. Pozwana nie powiadomiła powoda o kierowanej do niego korespondencji ani nie poinformowała urzędu pocztowego, że nie jest uprawniona do jej odbioru. Na dochodzoną przez powoda kwotę składają się świadczenia rodzinne w kwocie 72.699,12 zł podlegające zwrotowi oraz kwota 4.909,32 zł z tytułu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego poniesionych w związku z próbą zaskarżenia decyzji z dnia 18.09.2019 r.

W odpowiedzi na pozew z dnia 14 czerwca 2023 r. pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana wskazała, że pozostaje z powodem w związku małżeńskim od 22 sierpnia 1984 r. Podniosła także, że Sąd Rejonowy (...) ustanowił między małżonkami rozdzielność majątkową z datą od 1 czerwca 2016 r. Przyznała, że powód pracował legalnie za granicą i pobierał na trzech synów stron: M. U. (2), D. U. (2) oraz D. U. (1) zasiłek, który był przekazywany na jego konto. Powód przekazywał środki na utrzymanie rodziny. Stosunki pomiędzy małżonkami przestały się poprawnie układać w marcu 2016 r., strony zaprzestały prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego, powód wyprowadził się od żony i zamieszkał pod innym adresem. Wtedy też przestał regularnie przekazywać środków finansowych na utrzymanie synów. Czterokrotnie, w okresie od marca 2016 r. do października 2017 r., przelał na konto pozwanej pieniądze w łącznej kwocie 7.500zł. W lipcu 2016 r. M. U. (2) podjął zatrudnienie, co zostało powodowi zakomunikowane. W dniu 19 kwietnia 2018 r. M. U. (2) zakończył edukację, natomiast D. i D. U. (1) w marcu 2017 r., o czym również powoda poinformowano.

W lutym 2017 r. powód zwrócił się do pozwanej z prośbą o podanie daty podjęcia zatrudnienia przez M. U. (2) oraz o przesłanie tej umowy. Powód poinformował, że nie prześle świadczenia należnego na M. U. (2), ponieważ nie chce sobie robić problemów. Powód nadal pobierał świadczenie na dzieci pomimo tego, że zakończyły one już edukację, o czym pozwana dowiedziała się w 2018 r. z pozostawionej w skrzynce pocztowej korespondencji z F.. Powód nie przekazał jednak żadnych pobranych z tego tytułu środków ani pozwanej ani synom. W dniu 10.08.2018 r. wiadomością e-mail przekazano F. informację zarówno o dacie podjęcia zatrudnienia przez M. U. (2) jak i informację na temat zakończenia edukacji przez D. i D. U. (1).

F. zobowiązała M. U. (2) i M. U. (1) do złożenia pisemnych wyjaśnień oraz nadesłania dokumentów, które przesłano wiadomościami e-mail. Do miejsca zamieszkania pozwanej przychodziła korespondencja z F. adresowana do pozwanej jak i M. U. (2). Pozwana poinformowała powoda o tym fakcie. Nadto poinformowała listonosza o zmianie miejsca zamieszkania powoda. Pozwana zaprzeczyła jakoby groziła powodowi, że ten będzie spłacał sto tysięcy długu, oraz że zablokowała powoda na komunikatorze M.. Jak twierdzi, kolejny raz w roku 2020 r. poinformowała powoda o korespondencji z F. kierowanej na adres w H.. Zaprzeczyła również, by to ona zablokowała męża w komunikatorze M..

Podniosła również, że przyczyną uznania pozwu o ustanowienie rozdzielności majątkowej były jej obawy przed zaciągnięciem przez męża długów, gdyż nie prowadziły już wspólnego gospodarstwa domowego, a powód na stałe się wyprowadził za granicę. Pozwana podniosła również, że pomimo ciążącego na nim obowiązku, powód nie przekazał F. informacji, że wyprowadził się z H. i zamieszkał na stałe na terenie Niemiec. Nie poinformował również urzędu, że pozostawał w separacji faktycznej z pozwaną. Dlatego też pozwana twierdzi, że szkoda powstała w skutek niedopełnienia obowiązków przez powoda, poprzez nieprzekazanie F. informacji o nowym adresie na którym ten zamieszkiwał. Nadto wskazała, że powód posiada wiedzę, iż świadczenie wypłacane przez ten urząd od momentu zakończenia edukacji przez synów jest świadczeniem pobieranym bezpodstawnie. Pomimo tego, że posiadał o tym wiedzę, przyjmował je. Powód nie przekazywał tych środków żonie i synom, dlatego też obciążenie pozwanej obowiązkiem ich zwrotu nie znajduje podstawy prawnej ale również jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nadto pozwana podniosła, że nie może odpowiadać na zasadzie winy za roszczenie wskazane w pozwie, ponieważ powód nie sprostał obowiązkowi wynikającemu z art. 6 kc. Jej zdaniem, winę za powstanie szkody ponosi wyłącznie powód.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. U. i M. U. (1) pozostają w związku małżeńskim od 22.08.1992r. Początkowo obowiązywał ustrój wspólności ustawowej, który został włączony przez Sąd w 2020r. ze skutkiem od 2016r.

Strony mieszkały razem w H. przy ul. (...). Pozwana nadal tam mieszka. Powód wyprowadził się w marcu 2016r., ale nie wymeldował. Nie uregulował kwestii odbioru korespondencji kierowanej do niego na ten adres, także urzędowej. W 2019r. pozwana informowała listonosza, że powód nie zamieszkuje już razem z nią.

Strony mają troje dzieci:

- M. U. (2) ur. (...),

- D. U. (3) ur. (...),

- D. U. (2) ur. (...)

Powód podjął pracę w Niemczech i rozpoczął starania o przyznanie zasiłku rodzinnego na dzieci w Niemczech przed tamtejszym Urzędem Rodzinnym (F.). Zasiłek przysługuje na dziecko uczące się, przy czym stawka jest zmienna, rośnie wraz z ukończeniem kolejnego roku nauki przez dziecko. Gdy dziecko się nie uczy, to zasiłek nie przysługuje. Po ukończeniu pełnoletności zasiłek nadal przysługuje, o ile dziecko kontynuuje naukę, do ukończenia 23 roku życia. Jeśli zarazem podjęło pracę, to zasiłek ograniczony jest limitem kwotowym.

W (...) synowie D. i D. U. (1) przerwali naukę. M. U. (2) uzyskała pełnoletność w 2012r., a zakończył naukę 19.04.2018r.

Pozwana zasadniczo nie uczestniczyła w uzgodnieniach z Urzędem w zakresie ustalenia praw do zasiłku rodzinnego dla dzieci. Na prośbę powoda przesłała do F. zaświadczenie o podjęciu pracy przez M. U. (2). W 2019r. otrzymała wezwanie z (...), by złożyć oświadczenie, kiedy synowie stron zakończyli naukę. Dlatego odpowiedziała mailem na to wezwanie. Wskazywała, że pozostaje w faktycznej separacji z powodem.

W lipcu 2016 r. M. U. (2) podjął zatrudnienie, co zostało powodowi zakomunikowane. W dniu 19 kwietnia 2018 r. M. U. (2) zakończył edukację, natomiast D. i D. U. (1) w marcu 2017 r., o czym również powoda poinformowano.

Po wyprowadzeniu się powoda od rodziny w 2016r. dokonał on cztery razy świadczeń alimentacyjnych na dzieci: 6.12.2016r. w kwocie 2.200 zł, w maju 2017r. na 2.100 zł, w czerwcu 2017r. na kwotę 1.700 zł i we wrześniu 2017r. kwot 2.000 zł. W tym czasie najstarszy syn uczył się, a dwaj młodsi zakończyli naukę, ale nie mieli własnych dochodów.

Dowód: zeznania pozwanej M. U. k. 215-216;

W. U. ma (...)lata, wykształcenie zawodowe pracownika budowlanego. W 2013r. rozpoczął pracę w Niemczech i znalazł tam czasowy adres zamieszkania. Złożył wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego na dzieci w niemieckim (...). Warunkiem przyznania świadczenia było podjęcie przez rodzica zatrudnienia w Niemczech oraz posiadanie tam zameldowania, a także kontynuowanie nauki przez dzieci do ukończenia 23 roku życia. Powód złożył w urzędzie świadectwa urodzenia dzieci i zaświadczenia o kontynuowania nauki.

Jako adres korespondencyjny wskazał aktualny adres zamieszkania pozwanej, pod którym sam mieszkał do 2016r. Nie zmienił tej informacji. Dlatego część korespondencji doręczano na jego adres zamieszkania w Niemczech a część na wskazany adres korespondencyjny w Polsce. Powód nie uregulował sposobu odbioru korespondencji w Polsce, także po wyprowadzeniu się od powódki, nie zlecił doręczenia przesyłek pocztowych pod innym adres, nie ustanowił pełnomocnika do odbioru korespondencji. Nie ustalił nawet z pozwaną zasad odbioru kierowanej do niego korespondencji, informowania go o doręczeniu jej na adres pozwanej – także po wyprowadzeniu się od pozwanej do kochanki i rozpoczęciu faktycznej separacji. Nie informował (...) (...) o zmianie adresu korespondencyjnego, o pozostawania stron w faktycznej separacji.

Po złożeniu wniosku powód pobierał zasiłek rodzinny na trzech uczących się synów. Stawka jest zmienna, wzrasta wraz z ukończeniem kolejnych lat nauki. Powód nie wie, w jakim okresie jak była stawka zasiłku przysługująca na dane dziecko.

Z czasem starszy syn zakończył naukę i podjął pracę. Młodsi synowie zakończyli naukę. (...) cyklicznie monitorował fakt kontynuowania nauki przez dzieci. Wzywał do złożenia dokumentów wykazujących kontynuowanie nauki przez dzieci. Powód nie złożył wymaganych zaświadczeń w zakreślonym terminie – w tym pomimo wezwania pismem z 28.08.2018r., w którym wskazano, że nie współpracuje z urzędem i ostatecznie poinformowano, że nastąpi uchylenie zasiłku od kwietnia 2015r. – nawet jeśli powód uzupełni brakujące dokumenty.

Na mailowe wezwanie urzędu pozwana przesłała 10.08.2018r. mail do (...) informując, że synowie stron

- M. U. (2) jest zatrudniony od lipca 2016r.,

- D. U. (2) ukończył edukację w marcu 2017r.

Później przesłała jeszcze dokumenty dotyczące ukończenia szkół przez wszystkie dzieci.

Na tej podstawie (...) uchylił decyzje o przyznaniu zasiłku rodzinnego na dzieci i zażądał zwrotu wypłaconego świadczenia rodzinnego przez powoda w łącznej kwocie 15.534 euro wraz z odsetkami.

Powód włada komunikatywnie językiem niemiecki. W postępowaniu odwoławczym przez (...) ustanowił pełnomocników posługujących się językiem niemieckim i znających niemieckie prawo rodzinne oraz ubezpieczeniowe społeczne. Nie uzyskał uchylenia decyzji anulującej zasiłek, bo spóźnił się z wniesieniem odwołania w terminie miesięcznym.

Do tej pory powód nie uiścił należności na rzecz (...).

Nie ustalił też, jak została wyliczona należność i dlaczego – co do którego z synów, za jaki okres uchylono decyzję zasiłkową, jaka kwota zasiłku przysługiwała za dany miesiąc każdemu z synów, czy obiektywnie zasadnie cofnięto zasiłek, niezależnie od kwestii formalnych.

Dowód: zeznania powoda W. U. k. 207-208;

Pismem z 10.11.2016r. Gmina O. poinformowała powoda o wprowadzeniu jego danych do systemu celem przyznania zasiłku rodzinnego na dzieci.

Dowód: korespondencja k. 38-39;

Pismem z 28.08.2018r. (...) (...) w C. poinformowała powoda, że nie odpowiedział w pełni na wezwania urzędu, nie współpracuje w wymagany sposób i nie przesłał całości wymaganych dokumentów, bez których nie będzie można rozstrzygnąć jego roszczenia o przyznanie zasiłku rodzinnego. Zastrzeżono uchylenie zasiłku od kwietnia 2015r. – nawet jeśli powód uzupełni brakujące dokumenty.

Dowód: korespondencja k. 30-31;

Dnia 10.08.2018r. pozwana wysłała mail do (...) informując, że synowie stron

- M. U. (2) jest zatrudniony od lipca 2016r.,

- D. U. (2) ukończył edukacje w marcu 2017r.,

zaś W. U. nadal pobiera zasiłek na dzieci.

Dowód: mail pozwanej k. 88-90;

Dnia 18.03.2019r. (...) (...) w C. poinformowała powoda, że

- dokonane w dniu 29.01.2015r. ustalenia podlegają uchyleniu co do przyznania zasiłku na dziecko M. U., na D. U. (1), na D. U. (2),

- pełnoletnie dziecko M. U. (2) nie kontynuuje nauki od lipca 2016r.,

- doszło zatem do niezasadnej wypłaty zasiłku za okres od kwietnia 2015 do czerwca 2017r. w wysokości łącznie 15.534 euro,

- zatem wezwano powoda do zwrotu tej kwot do dnia 18.05.2019r.

Dowód: korespondencja (...) k. 211-214;

Pismo zostało przesłane na adres korespondencyjny powoda w Polsce w języku niemieckim. Listonosz doręczył je pozwanej, która odebrała je wraz z listami do niej kierowanymi. Kiedy stwierdziła, że przesyłka jest adresowana do powoda, to skontaktowała się z nim telefonicznie. Wykonała zdjęcia dokumentów w języku niemieckim i przesłała je sms-em powodowi.

Dowód: zeznania pozwanej k. 215-216;

Dnia 4.09.2019r. pozwana odpowiedziała na mail (...) przesyłając skany dokumentów potwierdzające, że:

- M. U. (2) ukończył studia i odebrał dyplom 19.04.2018r.,

- M. U. (2) podjął pracę w okresie 11.08.2016-31.01.2017r. w (...) Sp. z o.o. w W.,

- M. U. (2) w okresie 01.02.2017 i 01.05.2017r. zawierał umowy o pracę z (...) sp. z o.o.,

- zaświadczenia o dochodach z tytułu wynagrodzenia za pracę M. U. (2) za 2016, 2017r.,

- pozwana informowała o powyższym powoda, który już wówczas nie utrzymywał kontaktów z synem od 3 lat, gdyż wyprowadził się od rodziny do kochanki,

- pozwana rozmawiała z powodem o celowości uregulowania odbioru jego korespondencji na poczcie i przekierowania jej na aktualny adres pobytu pozwanego.

Dowód: mail pozwanej i informacja kierowana do jego pełnomocnika k. 91-104;

Pismem z 21.01.2021r. (...) (...) w C. poinformowała pełnomocnika powoda, że decyzja z 18.03.2019r. została nadana na poczcie 19.03.2019r. i odebrana przez adresata w dniu 25.03.2019r. Termin do odwołania mijał z dniem 25.04.2019r. Skro sprzeciw od decyzji wpłynął w dniu 30.11.2020r., to został uznany za spóźniony. Zwrócono przy tym uwagę nadawcy odwołania, że przekroczenie terminu odwoławczego nastąpiło z jego winy, skoro nie zagwarantował sobie niezwłocznego odbioru wysyłanej korespondencji, nie zawiadomił (...) o nowym miejscu pobytu ani o pozostawaniu w faktycznej separacji z żoną. Wskazano, że istnieje ustawowy obowiązek informowania (...) o wszystkich zmianach znaczących dla ustalenia prawa do zasiłku dzieci (par. 68 ustawy o podatku dochodowym). Wskazano, że strona i jej mocodawca nie wypełnił swego obowiązku współpracy z Urzędem.

Dowód: korespondencja (...) k. 10-14;

Dnia 31.03.2021r. (...) (...) w C. poinformowała powoda, że obowiązany jest do zwrotu niezasadnie wypłaconego zasiłku na dzieci za okres 01.07.2016r. do 30.06.20-17r. na podstawie decyzji uchylającej z 18.03.2019r. i wezwano do zwrotu kwoty 19.099 euro oraz 310 euro i 287 euro odsetek za zwłokę. Wskazano na wydawane upomnienia w dniach 06.07.2020, 06.05.2020, 27.10.2020, 19.09.2019, 19.02.2021, 23.01.2020, 20.11.2019, 01.09.2020, 25.07.2019, 27.05.2019, 31.03.2021, 24.01.2020, 01.09.2020, 24.09.2019.

Dowód: korespondencja k. 34-37;

Dnia 7.05.2021r.(...) (...) w C. poinformowała pełnomocnika powoda, że doręczone mu zostają decyzje

- z 28.11.2017r. o uchyleniu od grudnia 2-017r. decyzji o zasiłku na dziecko M. U. (2),

- decyzji z 18.03.2019r. o uchyleniu decyzji o przyznaniu zasiłku za okres od kwietnia 2015 do czerwca 2017r. ,

- decyzji z 2.05.2019r. o naliczeniu odsetek za uchylanie się od zwrotu pobranych nieuzasadnienie świadczeń zasiłku rodzinnego,

Wraz z pouczeniem o możliwości wniesienia sprzeciwu w terminie 1 miesiąca.

Poinformowano powoda, że nieprawnie wypłacono mu zasiłek w kwocie 2.364 euro, który nadto podlega naliczeniu odsetek w wysokości 252 euro – stosownie do par. 235 i nast. oraz 238 ust. 2 ordynacji podatkowej. Wezwano do zapłaty powyższych kwot.

Dowód: korespondencja k. 22-25, 26-28;

Pełnomocnicy powoda wezwali go do należnego im wynagrodzenia za prowadzenie sprawy przed Urzędem w wysokości 1.049,57 euro.

Dowód: wezwanie do zapłaty k. 46;

W korespondencji wysyłanej przez SMS pozwana przyznała, że odebrała dokument z F. w 2019r., o czym niezwłocznie poinformowała powoda. Nie odbierała żadnych innych, późniejszych dokumentów urzędowych kierowanych do powoda. Wskazywała, że w późniejszym okresie dzieci stron nie kontynuowały nauki i świadczenie z tytułu zasiłku rodzinnego im się nie należało.

Dowód: korespondencja sms stron k. 47-56;

W. U. za luty 2021. uzyskał pobory z tytułu pracy w wysokości 2.320 euro brutto.

Dowód: zaświadczenie o dochodach k. 64;

Dnia 19 marca 2020r. Burmistrz Gminy Z. wydał decyzję z wniosku M. U. (1) o wymeldowaniu W. U. z pobytu stałego w miejscowości H. przy u. H. B. 5/1.

Dowód: decyzja k. 40-41;

Zespół Szkół (...) w Z. wydał zaświadczenie z 21.01.2021r. potwierdzające, że D. U. (1), syn W. i M., rozpoczął naukę 01.09.2015r. w czteroletnim technikum, był uczniem szkoły do 31.08.2017., nie kontynuuje nauki, bo nie uzyska promocji do klasy III.

Natomiast D. U. (2) rozpoczął naukę 01.09.2015r. w czteroletnim technikum, nie uzyskał promocji do klasy III, od 1.09.2017r. rozpoczął naukę w klasie pierwszej Szkoły (...)stopnia jako(...), zaś 27.10.2017r. przerwał naukę i nie kontynuuje edukacji w (...) Z..

Dowód: zaświadczenia k. 42-45;

Strony mają złe relacje. W 2018r. powód przyjechał do Polski i chciał zabrać zakupione wspólnie auto, z którego korzystała pozwana i stanowił dla niej jedyny, konieczny środek komunikacji. Pozwana twierdziła, że weźmie kredyt i spłaci auto. Doszło na tym tle do kłótni. Strony kontynuowały spór także telefonicznie. Pozwana ostrzegała powoda, że będzie musiał zwrócić niezasadnie pobrany zasiłek rodzinny na dzieci. Od tego czasu powód podejrzewa ją, że zatrzymała jakiś dokument kierowany do niego przez (...) i z tej przyczyny cofnięto mu zasiłek rodzinny na dzieci.

Dowód: zeznania powoda W. U. k. 207-208, zeznania pozwanej k. 215-216, korespondencja sms-owa stron k. 47-56;

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 415 kc kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.Stosownie do art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis art. 3 kpc stanowi, że strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody.

Zgodnie z powyższym powód winien udowodnić, że poniósł szkodę majątkową, wykazać jej wysokość oraz związek przyczynowy pomiędzy działaniem, pozwanej a poniesioną przez z niego szkodą majątkową.

Powód, reprezentowany w sprawie od początku przez adwokata, po wielokrotnych wezwaniach Sądu wskazał, że szkoda została określona w decyzji wydanej dnia 18.03.2019r. przez (...) (...) w C.. Dokumentem tym poinformowano powoda, że

- w dniu 29.01.2015r. uchylono zasiłek na dziecko M. U., na D. U. (1), na D. U. (2),

- pełnoletnie dziecko M. U. (2) nie kontynuuje nauki od lipca 2016r.,

- doszło zatem do niezasadnej wypłaty zasiłku za okres od kwietnia 2015 do czerwca 2017r. w wysokości łącznie 15.534 euro,

- zatem wezwano powoda do zwrotu tej kwot do dnia 18.05.2019r.

Zarazem w toku przesłuchania powód zeznał, że świadczenia tego dotychczas nie uiścił. Zatem aktualnie nie doszło jeszcze do uszczerbku majątkowego po jego stronie. Już to wystarczało do oddalenia powództwa.

Znamienne przy tym, że powód nie udowodnił nawet zasadnej wysokości swego zobowiązania wobec (...). Abstrahując, że od kilku lat mieszka i pracuje w Niemczech, zna komunikatywnie język niemiecki, korzystał z pomocy adwokata tak w procesie jak i w toku postepowania odwoławczego przez niemieckim urzędem – to nie wykazał prawidłowości naliczenia kwoty zobowiązania – stosownie do reguł prawa materialnego regulującego sposób i zasady przyznania zasiłku rodzinnego na dzieci. Przecież także Urząd mógł niewłaściwie naliczyć wysokość zobowiązania, czy nawet popełnić tam błąd matematyczny w wyliczeniu należności. Zaś pozwana kwestionowała powództwo w całości, zatem i co do wyliczenia spornej kwoty zobowiązania.

Ze zgodnych zeznań stron wynika, że zasiłek rodzinny w Niemczech na dzieci przysługuje, jeśli co najmniej jeden z rodziców podjął prace na terenie Niemiec i tam zamieszkuje. Ponadto przysługuje on dziecku uczącemu się do ukończenia 23 roku życia. Jednak stawka zasiłku jest zmienna, zależna od długości lat kontynuowania nauki szkolnej. Zaś w wypadku równoczesnego podjęcia pracy i kontynuowania nauki – ograniczona limitem kwotowym.

Powód powołał się wyłącznie na treść powyższej decyzji wskazującej, że doszło do niezasadnej wypłaty zasiłku za okres od kwietnia 2015 do czerwca 2017r. w wysokości łącznie 15.534 euro. Pomimo korzystania z pomocy prawnej, w tym adwokatów niemieckich, nie wskazał jak wyliczoną powyższą wartość zobowiązania. A dotyczy ona trzech synów w różnym wieku, którym zatem przysługiwał zasiłek w różnych kwotach, nadto możliwy do objęcia limitem kwotowym. W ocenie Sądu powód winien wskazać osobno co do każdego z synów czy i dlaczego należał mu się zasiłek w powyższym spornym okresie, za jaki miesiąc w jakiej wysokości. Brak wskazania stawek miesięcznych należnego zasiłku dla każdego z dzieci stron, w różnym wieku, zatem i z różna stawka zasiłku za dany miesiąc, uzasadnienia stawki w kolejnych latach – wyklucza możliwość oceny prawidłowości rozliczenia zobowiązania. A tym samym czyni je nieudowodnionym.

Zwłaszcza jeśli uwzględni się złożone do akt informacje powódki oraz zaświadczenia o nauce dzieci stron. Wynika z nich, że

- M. U. (2) ukończył studia i odebrał dyplom 19.04.2018r.,

- M. U. (2) podjął pracę w okresie 11.08.2016-31.01.2017r. w (...) Sp. z o.o. w W.,

- M. U. (2) w okresie 01.02.2017 i 01.05.2017r. zawierał umowy o pracę z (...) sp. z o.o.

Zatem w okresie 11.08.2016 do 19.04.2018r. zarazem studiował i pracował. Co wymaga uwzględnienia limitu należnego mu zasiłku. Tego zaś powód, wbrew ciężarowi dowodowemu, nie wskazał.

Z dokumentów i wyjaśnień pozwanej wynika, że w lipcu 2016 r. M. U. (2) podjął zatrudnienie, co zostało powodowi zakomunikowane. W dniu 19 kwietnia 2018 r. M. U. (2) zakończył edukację, natomiast D. i D. U. (1) w marcu 2017 r., o czym również powoda poinformowano. Zatem – niezależnie od uchylania się powoda od współpracy z urzędem, co było główna przyczyną, formalną, cofnięcia świadczenia zasiłkowego – to w części okresu, za który powód porał świadczenie – istotnie ono nie przysługiwało. Powód pobrał je niezasadnie. Nie przekazał zaś tych środków pozwanej, jak ona zeznała, a powód niczego odmiennego nie wykazał. Zatem w części roszczenie odszkodowawcze jest oczywiście niezassane. Zaś w jakiej – to właśnie winno wynikać ze szczegółowego wykazania przez powoda zasadności swego raczenia poprzez wskazanie w jakim okresie jaka stawka zasiłku rodzinnego przysługiwała na każde z dzieci, czy się wtedy uczyły. Powód, wbrew ciężarowi dowodowemu, takiego rozliczenia nie przedstawił. Co prowadzi do wniosku, że nie wykazał wysokości szkody.

Wreszcie powód nie wykazał, by to z winy pozwanej doszło do uchylenia decyzji przyznającej zasiłek rodzinny. Informacje przekazane mu przez Kasą Rodzinną jednoznacznie wskazują, że to powód nie współpracuje w dostateczny sposób z urzędem, nie przesyła systematycznie wymaganych dokumentów dowodzących kontynuacji nauki przez dzieci.

Dnia 31.03.2021r. (...) (...) w C. poinformowała powoda, że obowiązany jest do zwrotu niezasadnie wypłaconego zasiłku na dzieci za okres 01.07.2016r. do 30.06.20-17r. na podstawie decyzji uchylającej z 18.03.2019r. i wezwano do zwrotu kwoty 19.099 euro oraz 310 euro i 287 euro odsetek za zwłokę. Wskazano na wydawane upomnienia w dniach 06.07.2020, 06.05.2020, 27.10.2020, 19.09.2019, 19.02.2021, 23.01.2020, 20.11.2019, 01.09.2020, 25.07.2019, 27.05.2019, 31.03.2021, 24.01.2020, 01.09.2020, 24.09.2019. Jednoznacznie wynika z powyższego, że był on wielokrotnie wzywany do kontaktu z Urzędem, od czego się uchylał. To zaś wskazuje, że powód wielokrotnie nie wywiązywał się należycie z prowadzenia spraw dotyczących kontynuacji świadczenia zasiłkowego. Co wskazuje, że tak samo było zapewne i w 2018r., kiedy uchylono świadczenie zasiłkowe – zapewne na skutek braku złożenia w terminie przez powoda dokumentów dowodzących kontynuacji nauki przez dzieci.

Wynika to wprost z pisma z 28.08.2018r., gdzie (...) w C. poinformowała powoda, że nie odpowiedział w pełni na wezwania urzędu, nie współpracuje w wymagany sposób i nie przesłała całości wymaganych dokumentów, bez których nie będzie można rozstrzygnąć jego roszczenia o przyznanie zasiłku rodzinnego. Zastrzeżono uchylenie zasiłku od kwietnia 2015r. – nawet jeśli powód uzupełni brakujące dokumenty.

Dlatego dnia 18.03.2019r. (...) w C. poinformowała powoda, że

- dokonane w dniu 29.01.2015r. ustalenia podlegają uchyleniu co do przyznania zasiłku na dziecko M. U., na D. U. (1), na D. U. (2),

- pełnoletnie dziecko M. U. (2) nie kontynuuje nauki od lipca 2016r.,

- doszło zatem do niezasadnej wypłaty zasiłku za okres od kwietnia 2015 do czerwca 2017r. w wysokości łącznie 15.534 euro,

- zatem wezwano powoda do zwrotu tej kwot do dnia 18.05.2019r.

Powód twierdził, że to pozwana zatrzymała powyższą korespondencję (...) kierowaną do niego na adres korespondencyjny w Polsce, nie zawiadomiła o piśmie urzędowym powoda, dlatego nie wysłała dokumentów na czas i zasiłek podlegał uchyleniu. Miała się przyznać do tego wysyłając sms. Jednak wbrew ciężarowi dowodowemu powód nie złożył sms o takiej treści wysłanego mu przez pozwaną, chociaż złożył do akt kilka stron sms-ów innej treści (?). Pozwana wprost temu zaprzeczyła w zeznaniach. Stwierdziła, że listonosz doręczył list na jej adres, ona przyjęła go omyłkowo wraz z inną, kierowana do niej pocztą. Gdy zobaczyła zaś, że jest to pismo urzędowe kierowane do powoda, to niezwłocznie się z nim skontaktowała telefonicznie i przesłała mu zdjęcie dokumentu zawierające treść. Zatem powód został niezwłocznie zawiadomiony o treści tego pisma. Co już wskazuje na brak winy pozwanej w wydaniu niekorzystnej dla powoda decyzji.

Twierdzenia powoda są tym bardziej bezzasadne, że już z treści pisma (...) z 28.08.2018r., co do doręczenia którego powód nie składa zastrzeżeń, wynika że nie odpowiedział w pełni na wezwania urzędu, nie współpracuje w wymagany sposób i nie przesłał całości wymaganych dokumentów, bez których nie będzie można rozstrzygnąć jego roszczenia o przyznanie zasiłku rodzinnego. Zastrzeżono uchylenie zasiłku od kwietnia 2015r. – nawet jeśli powód uzupełni brakujące dokumenty. A tym samym pismo z marca 2019r. nie wpływało już na ocenę prawną przysługiwania zasiłku dzieciom stron. Tej dokonano bowiem już przed wysłaniem pisma z 28.08.2018r. A pismem z marca 2019r. jedynie informowano powoda o zapowiedzianych wcześniej skutkach braku współpracy z urzędem z jego strony, braku nadesłania w terminie wymaganych dokumentów co do kontynuacji nauki przez dzieci – czyli o uchyleniu decyzji w zakresie przyznania zasiłku za poprzedni okres. Skoro zaś merytorycznie decyzja ta by la słuszna, to nawet gdyby powód w zakreślonym terminie złożył odwołanie – zostałoby ono rozpoznane negatywnie. Za stan ten odpowiada zaś wyłącznie powód – jak wynika wprosi z pism urzędu oraz analizy zeznań stron. Bo pozwana wcale nie uczestniczyła w postępowaniu zasiłkowym przed Urzędem, całość spraw prowadził powód.

Wina powoda jest tym bardziej oczywista, że w żaden sposób nie uregulował kwestii odbioru korespondencji kierowanej przez urząd na wskazany przez niego adres korespondencyjny w Polsce. Składając dokumenty o przyznanie zasiłku w 20-13r. strony istotnie mieszkały wspólnie pod tym adresem. Ale w 2016r. powód wyprowadził, się do kochanki, zaistniał stan faktycznej separacji stron połączony z wyłączeniem wspólnoty majątkowej. Pomimo tego powód nie ionformowal urzędu o zmianie adresu zamieszkania, nie przekierował korespondencji tam wysyłanej na poczcie na inny adres, a nawet nie określił choćby słownie z pozwaną sposobu przekazywania mu tej korespondencji. Znamienne, że na powyższe kwestie w korespondencji urzędowej zwracał powodowi uwagę nawet urząd. Zatem nawet gdyby korespondencja urzędowa kierowana do niego na wskazany przez powoda adres korespondencyjny została mu przekazana ze zwłoką – czemu powódka wprost przeczy, zaś nadto pismo z marca 2019r. stanowiło już tylko decyzję w zakresie zaistniałych wcześni ej skutków prawnych zaniechania powoda – to wina za taki stan rzeczy leży wyłącznie po stronie powoda. Co wprost wskazano mu w decyzji urzędu odmawiającej przywrócenia terminu do zaskarżenia decyzji uchylającej przyznamy zasiłek rodzinny i wzywającej do zwrotu niezasadnie pobranego świadczenia.

Wreszcie Sąd zwraca uwagę, że zasiłek rodzinny został przyznany na zaspokojenie potrzeb uczących się dzieci, zatem na ich koszty utrzymania winien zostać wydatkowany. Tymczasem z zeznań pozwanej wynika, że po wyprowadzeniu się powoda od rodziny w 2016r. dokonał on cztery razy świadczeń alimentacyjnych na dzieci: 6.12.2016r. w kwocie 2.200 zł, w maju 2017r. na 2.100 zł, w czerwcu 2017r. na kwotę 1.700 zł i we wrześniu 2017r. kwot 2.000 zł. W tym czasie najstarszy syn uczył się, a daj młodsi zakończyli naukę, ale nie mieli dochodów. Zatem powód nieregularnie i w niewysokich – w stosunku do pobieranego zasiłku – kwotach łożył na troje dzieci, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi alimentacyjnemu. A tym samym koszty utrzymania wspólnych dzieci obciążały pozwaną. Kto zaś narusza obowiązek ustawowy, ten nie może liczyć na ochronę prawną wynikająca z ustawy. Co czyni roszczenie niezasadnym także przy uwzględnieniu zasad współżycia społecznego i regulacji zawartej w art. 5 kc.

Mając powyższe na uwadze rozstrzygnięto jak w punkcie I wyroku.

Wprawdzie spór wygrała pozwana, zatem mogła dochodzić zwrotu kosztów procesu od powoda, jednak Sad z uwagi na okoliczności szczególne zastosował wzajemne zniesienie kosztów procesu. Zachowanie pozwanej, przenoszenie sporu osobistego na grunt rozliczeń majątkowych i postępowania zasiłkowego – skutkowało eskalacja konfliktu stron od wakacji 2018r. Sporu tego nie wyciszyła także pozwana, a nawet go zaogniła – sugerując powodowi, że będzie musiał zwrócić niezasadnie pobrany zasiłek na dzieci. Znając zapalczywość swego męża pozwana mogła i powinna wiedzieć, że doprowadzi to do podejrzliwości powoda, wyroki u niego przekonanie, że żona się na nim mści przed urzędem – a z czasem do sporu prawnego, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. Tak też się ostatecznie stało i w eskalacji wzajemnych pretensji stron udział ma także pozwana. Dlatego na podstawie art. 101 i 102 kpc rozstrzygnięto jak w punkcie II wyroku.