Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

8 maja 2025 r.

Sąd Rejonowy w Nysie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Sądu Rejonowego Remigiusz Drzewiecki
Protokolant:	sekretarz sądowy Patrycja Szatanik

po rozpoznaniu 15 kwietnia 2025 r. na rozprawie w N.

sprawy z powództwa S. K.

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w N.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda S. K. na rzecz pozwanego Skarbu Państwa -Zakładu Karnego w N. 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od prawomocności niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 14 października 2024 roku do Sądu Rejonowego w Nysie powód S. K. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w N. 47 000 zł oraz o zasądzenie 3500 zł na rzecz schroniska dla zwierząt położonego w N. przy ulicy (...). Wniósł także o obciążenie kosztami procesu strony pozwanej.

W uzasadnieniu pozwu pozwany S. K. wskazał, że dochodzona kwota stanowi równowartość odszkodowania za szkodę na osobie oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w postaci naruszenia dóbr osobistych poprzez pozbawienie go prawa do kontaktu z najbliższa rodziną – światem zewnętrznym, co prowadzi do dezintegracji rodziny. Pozwany S. K. wyjaśnił, że Zastępca Dyrektora Zakładu Karnego w N. mjr A. K. działając wspólnie i porozumieniu z funkcjonariuszem publicznym pełniącym obowiązki wychowawcy J. S. decyzją z 7 sierpnia 2023 roku odmówił zgody na widzenie pozwanego z kuzynem M. P. (1) oraz jego synem P. P.. Dalej pozwany wskazał, że decyzja dyrektora wypełnia znamiona czynu zabronionego wskazując, że bierna agresja jest jedną z form stosowania tortur powołując się na naruszenie przepisów wyrażonych w art. 18 i 47 Konstytucji RP, art. 8 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka oraz art. 17 i 23 Międzynarodowego Paktu Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Pozwany podał, że decyzja dyrektora nie została uzasadniona, a na wniosku uczyniono jedynie adnotację o treści „nie popieram, w/w osoby nie mają prawa do widzeń”. Dyrektor ZK w N. zażądał wówczas przedłożenia aktów urodzenia kuzynów oraz zignorował fakt przedstawienia postanowienia SO w Gliwicach z 28 maja 2018 roku, sygn. akt IV Kop 74/18 na którym wskazane jest nazwisko panieńskie matki pozwanego P.. Pozwany dalej stwierdził, że taka decyzja stanowi przejaw naruszenia poszanowania godności skazanego i jest przejawem niehumanitarnego traktowania poszerzonego o zarzut, że ukarane zostały osoby bliskie osadzonemu, co według pozwanego jest niedopuszczalne w demokratycznym państwie. Dalej pozwany zarzucił, że ppor. J. S. w trakcie odbywania przez pozwanego kary pozbawienia wolności w ZK w N. działał na szkodę pozwanego, naruszał jego dobra osobiste oraz poświadczał nieprawdę przy wystawianiu oceny okresowej na potrzeby komisji penitencjarnej. Pozwany stwierdził, że ppor. J. S. wielokrotnie wymuszał uiszczenie opłaty za wykonanie kserokopii złożonych dokumentów, co jest rażącym naruszeniem sposobu załatwienia skarg i wniosków. Nadto powód stwierdził, że funkcjonariusz SW dopuścił się bezprawnego pomówienia celem wszczęcia postępowania przeciwko powodowi o znieważenie funkcjonariusza słowami powszechnie uznawanymi za wulgarne, tj. o czyn z art. 234 k.k.

W odpowiedzi na pozew z 5 lutego 2025 roku (k. 44-46) strona pozwana Skarb Państwa - Zakład Karny w N. reprezentowana przez radcę prawnego, wniosła o oddalenie powództwa w całości jako bezzasadnego i nieudowodnionego.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew strona pozwana wskazała, że powód przebywał w Zakładzie Karnym w N. od 17 listopada 2020 roku do 16 września 2024 roku, a następnie od 23 września 2024 roku do chwili wniesienia pisma w zakładzie karnym typu zamkniętego. Strona pozwana wyjaśniła, że zapewniła powodowi możliwość podtrzymywania więzi rodzinnych przez widzenia, korespondencję, rozmowy telefoniczne, paczki i przekazy pieniężne. Strona pozwana podała, że powód miał zapewnione takie możliwości, z czego korzystał m.in. poprzez korzystanie z samoinkasującego aparatu telefonicznego conajmniej raz w tygodniu. Dalej strona pozwana wyjaśniła, że powód nie uzyskał orzeczenia Sądu Penitencjarnego w O. o niezgodności z prawem wydanych decyzji o odmowie widzeń, co skutkuje brakiem bezprawności w działaniach pozwanego i bezpośrednio wyłącza odpowiedzialność odszkodowawczą od Skarbu Państwa-Zakładu Karnego w N.. Nadto strona pozwana wskazała, że niezrozumiałymi są stwierdzenia o działaniach na szkodę powoda przez funkcjonariuszy SW w przygotowanych przez nich projektach ocenach okresowych postępów w procesie resocjalizacji, ponieważ były one oceniane pozytywnie. Strona pozwana podkreśla, że zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez powoda złożył Dyrektor Zakładu Karnego w N., a nie sam funkcjonariusz SW.

Na rozprawie 13 marca 2025 roku (k. 68) pełnomocnik strony pozwanej podtrzymał żądanie oddalenie powództwa i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Na dalszym etapie postępowania stanowiska procesowe stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód S. K. przebywał w Zakładzie Karnym w N. od 17 listopada 2020 roku do 10 lutego 2025 roku. Podczas odbywania kary w Zakładzie Karnym w N. S. K. był poddawany okresowemu ocenianiu dla potrzeb oceny procesu resocjalizacji. Sporządzone projekty ocen okresowych o powodzie z 3 listopada 2021 r., 27 kwietnia 2022 r., 18 października 2022 r., 28 marca 2023 r. nie zawierają sformułowań naruszających dobra osobiste, zawierają propozycje dla Komisji Penitencjarnej, aby pozytywnie ocenić postępy skazanego w resocjalizacji. Projekty te były sporządzane przez różnych funkcjonariuszy pozwanej. Projekty ocen były sporządzane w obecności powoda S. K., który wówczas nie składał do nich zastrzeżeń. Powód był zapoznawany z oceną na 2-3 dni przed posiedzeniem Komisji Penitencjarnej.

dowód : bezsporne co do czasu pobytu powoda w ZK N., projekt oceny okresowej z 3 listopada 2021 roku, k. 12-13; projekt oceny okresowej z 27 kwietnia 2022 roku, k. 14; projekt oceny okresowej z 18 października 2022 roku, k. 15; projekt oceny okresowej z 28 marca 2023 roku, k. 16; zeznania świadka J. S., k. 82-81; przesłuchanie powoda na rozprawie 15 kwietnia 2025 roku, k. 81.

Podczas pobytu w Zakładzie Karnym w N. do 5 lutego 2025 roku S. K. był 5-krotnie odwiedzany: 8 września 2022 roku, 21 kwietnia 2023 roku, 11 lipca 2024 roku, 11 października 2024 roku oraz 24 listopada 2024 roku przez kuzynostwo, żonę i syna. Dyrektor jednostki wyrażał zgody na połączenie widzeń regulaminowych, przez co nie trwały one 60 minut, a 120 minut. Na wykazie osób uprawnionych do stałego korzystania z widzeń ze S. K. widnieje 25 osób, z tego 17 urzędowo. W tym okresie powód otrzymał 72 paczki oraz 14 przekazów pieniężnych: 21 kwietnia 2022 roku, (200 zł), 26 lipca 2022 roku (100 zł), 17 sierpnia 2022 roku (150 zł), 30 września 2022 roku (100 zł), 13 grudnia 2022 roku (300 zł), 5 maja 2023 roku (500 zł), 31 maja 2023 roku (200 zł), 19 czerwca 2023 roku (600 zł), 7 sierpnia 2023 roku (600 zł), 11 września 2023 roku (500 zł), 10 października 2023 roku (400 zł), 3 listopada 2023 roku (400 zł), 1 grudnia 2023 roku (400 zł) i 18 grudnia 2023 roku (400 zł). Nadto powód miał możliwość co najmniej raz w tygodniu do korzystania z samoinkasującego aparatu telefonicznego na własny koszt lub na koszt rozmówcy w sposób i w terminach ustalonych w porządku wewnętrznym obowiązującym w jednostce.

dowód : wydruk karty ewidencyjnej widzeń wraz z historią, k. 48-50; wydruk karty otrzymanych paczek, k. 51-54; wydruk III części do karty depozytowej, k. 55-56; przesłuchanie powoda na rozprawie 15 kwietnia 2025 roku, k. 81.

Powód S. K. 26 lipca 2023 roku złożył dwa wnioski do Dyrektora Zakładu Karnego w N.: o dopisanie do listy osób uprawnionych do widzeń oraz o udzielenie pozwolenia na widzenie z kuzynem M. P. (1) oraz jego synem P. P., które miało odbyć się 6 sierpnia 2023 roku. Zastępca Dyrektora ZK w N. A. K. rozpatrzył wnioski wydając 31 lipca 2023 roku decyzję odmowną na podstawie art. 105 § 4 k.k.w. w zw. z art. 115 § 11 k.k. o czym uczyniono wzmiankę na wniosku. Dyrektor uzasadniał decyzję, tym że wskazane osoby nie mają prawa do widzeń, ponieważ nie są osobami najbliższymi w rozumieniu kodeksu karnego. Powód został pouczony o możliwości zaskarżenia decyzji do Sądu Penitencjarnego, jednak nie zrobił tego.

dowód : wniosek z 6 sierpnia 2023 roku, k. 17, wniosek z 26 lipca 2023 roku, k. 18; zeznania świadka A. K., k. 68-69; przesłuchanie powoda na rozprawie 15 kwietnia 2025 roku, k. 81.

Powód utrzymywał kontakty poprzez rozmowy telefoniczne z kuzynem M. P. (2), córką oraz z synem. Dzieci powoda mieszkają w USA, gdzie jest inna strefa czasowa, co utrudnia rozmowy przez komunikator (...).

dowód : przesłuchanie powoda na rozprawie 15 kwietnia 2025 roku, k. 81.

Powód S. K. kilkukrotnie składał do Dyrektora Zakładu Karnego w N. prośbę o wykonanie kserokopii dokumentów, które każdorazowo były realizowane zgodnie z prośbą oraz bez uiszczenia opłaty lub za uiszczeniem stosownej opłaty.

dowód : wnioski o odpłatne wykorzystanie usługi ksero na rzecz osadzonego, k. 57-60; zeznania świadka J. S., k. 80-81; przesłuchanie powoda na rozprawie 15 kwietnia 2025 roku, k. 81.

Funkcjonariusz Służby Więziennej J. S. 21 lipca 2023 roku skierował do Dyrektora Zakładu Karnego w N. wniosek o wymierzenie kary dyscyplinarnej S. K. wobec niewłaściwego zachowania powoda poprzez kierowanie w stosunku do funkcjonariusza słów wulgarnych, skutkiem czego decyzją Dyrektora Zakładu Karnego w N. z 27 lipca 2023 roku S. K. został ukarany poprzez pozbawienie możliwości otrzymania paczek żywnościowych przez 3 miesiące. Następnie 27 lipca 2023 roku Dyrektor Zakładu Karnego w N. skierował do Prokuratury Rejonowej w Nysie zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. przez S. K..

dowód: wniosek o wymierzenie kary dyscyplinarnej k. 61, zawiadomienie z 27 lipca 2023 roku, k. 62, zeznania świadka J. S., k. 80-81.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo S. K. nie zasługiwało na uwzględnienie i należało je w całości oddalić. W wyniku działań strony pozwanej nie doszło u powoda do naruszenia dóbr osobistych w postaci godności i prawa do utrzymywania więzi rodzinnych.

Ustalając stan faktyczny w sprawie, Sąd oparł się na zasadzie wynikającej z art. 6 k.c., zgodnie z którą ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, a także, że zgodnie z art. 3 k.p.c., to na stronach spoczywa obowiązek przedstawienia dowodów, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie o których mowa w art. 227 k.p.c., spoczywa właśnie na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił na ustalenie okoliczności faktycznych, które wpłynęły na rozstrzygnięcie. Sąd, mając na względzie art. 233 § 1 k.p.c., dokonał także swobodnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, zgodnie z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Rekonstruując stan faktyczny, Sąd oparł się na dowodach przedłożonych przez obie strony postępowania, a także na przesłuchaniu powoda oraz świadków powołanych jedynie przez powoda. W charakterze świadków zeznawali: zastępca dyrektora Zakładu Karnego w N. A. K. oraz J. S.. Zeznania tych świadków wzajemnie się uzupełniały i korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie. Oceniając natomiast zeznania powoda, Sąd zauważył pewien dysonans pomiędzy tym co zeznał powód, a zebranym w sprawie pozostałym materiałem dowodowym. W ocenie Sądu domagający się zadośćuczynienia powód winien wykazać, że w okresie gdy odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w N., doszło do opisanych w sprawie zachowań (działań i zaniechań) funkcjonariuszy, administracji, czy dyrektora tego zakładu; wywołały one krzywdę oraz, że istnieje adekwatny związek przyczynowy między zaistniałą krzywdą a działaniem lub zachowaniem strony pozwanej. Powód sam zeznał, że pozew motywowany jest m.in. chęcią ukarania Zakładu Karnego w N., a nadto nie dopełnił zasad wynikających z art. 6 k.c., którymi także w tego typu postępowaniach obciążona jest strona pozwana. Warto w tym miejscu powołać się na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 28 lutego 2007 roku w sprawie o sygn. akt V CSK 431/06, zgodnie z którym ciężar dowodu, że warunki w zakładzie karnym odpowiadały obowiązującym normom i nie doszło do naruszenia dóbr osobistych, spoczywa na pozwanym (art. 6 w zw. z art. 24 k.c.). Sąd orzekający podziela także zaprezentowany wyżej pogląd, wobec czego dokonał oceny zgromadzonego materiału dowodowego przez pryzmat tej zasady.

Powód wskazał, że zostały naruszone jego dobra osobiste poprzez takie zachowania funkcjonariuszy ZK w N. jak: pozbawienie kontaktu z rodziną, poświadczanie nieprawdy przez funkcjonariusza służby więziennej podczas sporządzania projektu oceny okresowej, wymuszanie opłaty za ksero przez funkcjonariusza Służby Więziennej, pomówienia powoda o popełnienie przestępstwa z art. 234 k.k.

Zarzut powoda o poświadczanie nieprawdy przez funkcjonariusza służby więziennej podczas sporządzania projektu oceny okresowej jest zupełnie nietrafiony, albowiem jak wynika z samych ocen, opisują one pozytywny przebieg resocjalizacji osadzonego.

Natomiast zarzut pomówienia powoda o popełnienie przestępstwa z art. 234 k.k. nie podlega rozpatrzeniu, ani rozważaniu w niniejszej sprawie, albowiem zgodnie z art. 304 § 2 k.p.k. instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosowanego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa. Wobec powyższego Dyrektor Zakładu Karnego w N. był zobligowany wówczas do złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, gdyż przekroczenie realizowało znamiona przestępstwa z art. 224 § 1 k.k. Dalsze rozważania w zakresie prawdziwości twierdzeń powoda należą do właściwości Prokuratury Rejonowej w Nysie, gdzie skierowano zawiadomienie.

Artykuł 77 Konstytucji RP statuuje, że każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej, a ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw. Z tego prawa powód skorzystał inicjując niniejsze postępowanie. Przepis wskazany w ustawie zasadniczej znajduje swoje rozwinięcie w prawie cywilnym, bowiem art. 417 § 1 k.c. stanowi, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Zgodnie z art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Sąd Najwyższy w wyroku z 10 czerwca 1977 roku w sprawie II CR 187/77 określił, że, przez pojęcie dóbr osobistych należy rozumieć ogół czynników mających na celu zapewnienie obywatelowi rozwoju jego osobowości, ochronę jego egzystencji i zapewnienie mu prawa do korzystania z tych dóbr, które są dostępne na danym etapie rozwoju społeczno-ekonomicznego społeczeństwa, a które sprzyjają zachowaniu cech odrębności i związaniu ze społeczeństwem, w którym żyje.

Art. 24 § 1 k.c. przewiduje z kolei środki ochrony. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Natomiast, zgodnie z art. 448 § 1 k.c. wskazuje, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę albo zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. W orzecznictwie wskazuje się jednak, że sąd nie ma obowiązku zasądzenia zadośćuczynienia na wskazanej podstawie w każdym przypadku naruszenia dóbr osobistych. Przy stosowaniu tego przepisu sąd bierze pod uwagę całokształt okoliczności faktycznych, w tym winę sprawcy naruszenia dóbr osobistych i jej stopień oraz rodzaj naruszonego dobra. Przesłankami ochrony dóbr osobistych decydującymi o pociągnięciu sprawcy do odszkodowawczej odpowiedzialności cywilnej są zatem: istnienie dobra osobistego, zagrożenie lub naruszenie tego dobra osobistego, bezprawność zagrożenia lub naruszenia, adekwatny związek przyczynowy między zachowaniem sprawcy a naruszeniem dobra osobistego, wystąpienie krzywdy będącej następstwem naruszenia dobra prawnego. Rozkład ciężaru dowodu stanowi, że to na pozwanym spoczywa ciężar udowodnienia, że naruszenie nie było bezprawne. Powód nie musi udowadniać bezprawności naruszenia, bowiem w tym zakresie istnieje domniemanie, że naruszenie dobra osobistego jest bezprawne.

W świetle dalszej oceny naruszeń wskazywanych przez pozwanego, w tym miejscu wypada odnieść się do nowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego. W postanowieniu z 19 lutego 2024 roku w sprawie I CSK 812/23 Sąd Najwyższy wskazał, że w zakresie ochrony dóbr osobistych osób odbywających karę pozbawienia wolności, konieczne jest indywidualne podejście do każdego ocenianego przypadku, z uwzględnieniem jednak tego, że w odbywanie kary pozbawienia wolności wpisane są pewne niedogodności, z którymi musi liczyć się osoba, która naruszyła prawo w stopniu uzasadniającym wymierzenie jej tego rodzaju kary. W postanowieniu z 30 listopada 2022 roku w sprawie I CSK 3720/22 Sąd Najwyższy wskazał natomiast, że ocena tego czy warunki wykonywania kary pozbawienia wolności naruszają godność człowieka, wymaga rozważenia wszystkich parametrów decydujących o stopniu ich uciążliwości, w tym czasu przebywania w określonych warunkach z perspektywy minimalnych potrzeb każdego człowieka, określonych przez odniesienie do przyjętych standardów odbywania kary pozbawienia wolności. Nie można jednak ustalić in abstracto stałych i sztywnych granic ochrony dóbr osobistych osób odbywających karę pozbawienia wolności na skutek nie zapewnienia wymaganych prawem warunków odbywania kary pozbawienia wolności. Sąd w każdym konkretnym wypadku będzie ustalał zakres tej ochrony.

W stosunku do osób osadzonych w zakładach karnych ochronę ich dóbr osobistych gwarantują również normy zawarte w art. 40 i art. 41 ust. 4 Konstytucji, art. 3 Konwencji z 4 listopada 1950 roku o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 4 k.k.w, które nakazują wykonywanie kary w sposób humanitarny, z poszanowaniem godności skazanego oraz zakazują stosowania tortur lub nieludzkiego albo poniżającego traktowania i karania skazanego.

Wskazać należy, że zasadniczo okoliczności zdarzenia, z którego powód wywodzi roszczenie sformułowane w pozwie, a także sama odpowiedzialność Zakładu Karnego nie zostały dostatecznie wykazane w toku niniejszego postępowania. Nie doszło bowiem do bezpośredniego naruszenia dóbr osobistych powoda.

Zaznaczyć trzeba, że kodeks cywilny nie definiuje pojęcia „dobra osobistego”, a wymienia jedynie w art. 23 k.c. przykładowe rodzaje dóbr osobistych podlegających ochronie. W ocenie Sądu okoliczności na podstawie których powód ukształtował swoje żądanie, należą do podlegających ochronie prawnej dóbr osobistych, którego ochrona została zapewniona już na poziomie konstytucyjnym, albowiem art. 71 Konstytucji RP obliguje Państwo do ochrony rodziny. W judykaturze wskazuje się, że prawo do życia w rodzinie oraz związanego z nim utrzymywania więzi osobistych i emocjonalnych z członkami rodziny należy zaliczyć do kategorii podlegających ochronie dóbr osobistych w rozumieniu przepisu art. 23 k.c. (Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 18 czerwca 2013r., I ACa 392/13, LEX nr 1342326).

W sytuacji, gdy strona pozwana w niniejszej sprawie zapewniła powodowi możliwości podtrzymywania kontaktów z rodziną i światem zewnętrznym zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, w tym k.k.w., albowiem powód miał możliwość utrzymywania kontaktów z rodziną poprzez różne formy, w tym rozmowy telefoniczne, dodatkowe rozmowy telefoniczne, korespondencję, rozmowy poprzez komunikator S., czy paczki, a także możliwość korzystania z widzeń (nie był pozbawiony tego prawa przez stronę pozwaną) w zakresie wynikającym z przepisów powszechnie obowiązującego prawa, w tym powód miał możliwość korzystania z rozmów telefonicznych zgodnie z art. 105b § 1 i art. 105b § 1a k.k.w., a działania strony pozwanej w tym zakresie nie były w żadnym razie bezprawne. Powód został pouczony o możliwości zaskarżenia decyzji Dyrektora Zakładu Karnego o jednorazowej odmowie widzenia do Sądu Penitencjarnego, czego nie uczynił.

Art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w R. 4 listopada 1950 roku (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284), zgodnie z którym każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji (ust. 1). Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób (ust. 2). Europejski Trybunał Praw Człowieka w S. wielokrotnie dokonywał interpretacji stosowania art. 8 Konwencji w stosunku do osób tymczasowo aresztowanych lub odbywających karę pozbawienia wolności. W wyroku z 3 października 2017 r. (skarga nr (...)) Europejski Trybunał Praw Człowieka wskazał, że w czasie pozbawienia wolności osadzonym w dalszym ciągu przysługują wszystkie prawa i podstawowe wolności zagwarantowane w Konwencji, z wyjątkiem prawa do wolności. W szczególności osoby przebywające w zakładzie karnym nie tracą praw, które gwarantuje im Konwencja, w tym prawa do poszanowania życia rodzinnego. W konsekwencji każde ograniczenie tych praw musi być w każdym przypadku uzasadnione. W wyroku z 4 października 2016 roku (skarga nr (...)) stwierdził, że jakakolwiek "ingerencja władzy publicznej" w prawo do poszanowania życia prywatnego i korespondencji będzie sprzeczna z artykułem 8 Konwencji, chyba że jest "przewidziana przez ustawę", tj. realizuje jeden lub więcej z uzasadnionych celów, o których mowa w ustępie 2 tego artykułu i jest "konieczna w demokratycznym społeczeństwie" w celu ich osiągnięcia. Każde pozbawienie wolności, które jest zgodne z prawem w rozumieniu artykułu 5 Konwencji wiąże się ze swej natury z różnymi ograniczeniami związanymi z życiem prywatnym i rodzinnym. Zasadniczo niewłaściwym byłoby analizowanie każde bez wyjątku, pozbawienie wolności następujące po skazaniu z punktu widzenia art. 8 Konwencji i aby rozważać w taki sam sposób "legalność" i "proporcjonalność" kary pozbawienia wolności jako takiej. Jednakże Konwencja nie może przestać obowiązywać za bramą zakładu karnego i nie może być mowy o tym, że skazany traci wszystkie wynikające z artykułu 8 prawa tylko dlatego, że posiada status osoby osadzonej w następstwie wyroku skazującego (...) Tak więc, przykładowo, niezbędnym elementem prawa osadzonego do poszanowania jego życia rodzinnego jest to, że władze więzienne pomagają mu w utrzymaniu kontaktu z jego bliską rodziną. Brak jest dowodów na to, że powód utrzymywał stały kontakt z kuzynem M. P. (1) oraz jego synem, co tym bardziej potwierdza brak bliskiej relacji istniejącej między nimi.

Działania strony pozwanej w tym zakresie nie były bezprawne, a ponadto powód nie wykazał, jakoby odniósł szkodę lub krzywdę, zaś przepisy te mają zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdyby bezprawnym działaniem Skarbu Państwa wyrządzono by powodowi szkodę (krzywdę), a taka sytuacja nie miała miejsca biorąc pod uwagę stan faktyczny i prawny objęty niniejszą sprawą sądową. Działanie pozwanego nie naruszało obowiązujących przepisów w okresie osadzenia powoda, a zatem nie nosi znamion bezprawności, co stanowi konieczny warunek do zaistnienia odpowiedzialności Skarbu Państwa.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., biorąc pod uwagę zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy. Za stronę przegrywającą należy uznać powoda. O odsetkach należnych od kwoty zasądzonej tytułem kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ zd. 1 k.p.c., w myśl którego od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Stosownie do art. 98 § 1 ¹ zd. 3 k.p.c. o obowiązku zapłaty tych odsetek sąd orzeka z urzędu. Powoda jako przegrywającego sprawę obciążono kosztami wynagrodzenia pełnomocnik pozwanego, będącego radca prawnym w wysokości stawki minimalnej.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.