Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 grudnia 2019 r. (data nadania w placówce pocztowej k. 32), powódL. Sp. z o.o. z siedzibą we W., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, złożył pozew o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i zażądał zasądzenia na jego rzecz od pozwanego B. M. S.A. z siedzibą w W. kwoty w wysokości 1 494,27 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że dnia 16 września 2015 r. poprzednik prawny pozwanego banku, tj. E. B. S.A. z siedzibą we W. zawarł z M. Z. umowę kredytu konsolidacyjnego powtórnego nr (...). Zgodnie z przedmiotową umową kredytobiorcy została przyznana kwota 69 031,68 zł. Umowa została zawarta na okres od dnia 16 września 2015 r. do dnia 13 września 2024 r.

Tytułem prowizji pozwany pobrał kwotę 8 943,15 zł, która została sfinansowana w ten sposób, że pozwany pożyczył konsumentowi środki na jej zapłatę.

Powód w dalszej części uzasadnienia wskazał, że konsument dokonał całkowitej spłaty kredytu w dniu 27 czerwca 2016 r. tj. wcześniej niż przewidywał to harmonogram spłat. W związku z tym Bank był zobowiązany w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty do rozliczenia z konsumentami spornej kwoty. Termin ten upłynął 11 lipca 2016 r., zatem roszczenie wymagalne jest od dnia 12 lipca 2016 r.

Jak wskazała strona powodowa 10 lipca 2019 r. między powodem a kredytobiorcą zawarta została umowa cesji wierzytelności pieniężnej, która przysługiwała kredytobiorcy od pozwanego w związku z w/w umową. W dalszej części wskazano, że powód do pozwanego banku wysłał zawiadomienie o dokonanym przelewie wierzytelność oraz oryginał oświadczenia konsumenta o zwolnieniu pozwanego z tajemnicy bankowej. Jednocześnie powód wezwał Bank do zapłaty spornej kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania. Pismo zostało doręczone pozwanemu w dniu 25 lipca 2019 r.

W dalszej części uzasadnienia powód zaznaczył, że 15 listopada 2019 r. złożył w tut. Sądzie pozew w zakresie roszczenia głównego i odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 30 lipca 2019 r. do dnia zapłaty. Pozwem tym nie były objęte jednak wymagalne odsetki od dnia wymagalności (to jest 12 lipca 2016 r.) do dnia 30 lipca 2019 r. Skapitalizowanej kwoty tych odsetek powód domaga się w niniejszym pozwie.

Jako podstawę materialnoprawną pełnomocnik strony powodowej wskazał art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (dalej: u.k.k.) w zw. z 481 § 1 k.c.

(pozew – k. 2-5)

W dniu 21 kwietnia 2020 r. w tut. Sądzie wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt II Nc 9/20).

(nakaz zapłaty – k. 37)

Dnia 23 lipca 2020 r. (data nadania w placówce pocztowej – k. 55) pełnomocnik strony pozwanej wniósł skutecznie sprzeciw od w/w nakazu zapłaty, w którym wniósł o wydanie postanowienia stwierdzającego utratę mocy nakazu zapłaty w całości zgodnie z art. 505 § 3 k.p.c., oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany zaprzeczył istnieniu podstawy do zwrotu na rzecz kredytobiorcy części prowizji pobranej przy udzielaniu kredytu. Podniósł, iż pobrana prowizja stanowiła tę część wynagrodzenia pozwanego banku, która związana była wyłącznie z czynnościami przedkontraktowymi i kosztami pozwanego a swym zakresem obejmowała wyłącznie świadczenia w postaci jednorazowych czynności, które dotyczyły rozpatrzenia wniosku kredytowego oraz udzielenia kredytu. Jak zostało wskazane w dalszej części uzasadnienia wysokość tej prowizji w żaden sposób nie była uzależniona od okresu trwania umowy, czy też od okresu kredytowania i jako taka nie powinna podlegać proporcjonalnemu zwrotowi na podstawie art. 49 u.k.k.

Kolejno strona pozwana podniosła zarzut braku legitymacji procesowej powoda, kwestionując fakt zawarcia między powodem o kredytobiorcą umowy cesji. Wskazano, że na etapie przedsądowym umowa przelewu przedmiotowej wierzytelności nie została nigdy okazana pozwanemu. Ponadto, z ostrożność procesowej zakwestionowano ważność tej umowy ze względu na zawarcie jej przez cedenta pod wpływem błędu, a nawet podstępu.

Gdyby nawet jednak umowa cesji była ważnie zawarta, pozwany wskazał, że jej przedmiotem była wierzytelność nieistniejąca (co najmniej w zakresie kwoty 2 980,75 zł). Jednocześnie pozwany zakwestionował poprawność wyliczenia roszczenia oraz wskazał, że w dniu 7 grudnia 2015 r. dokonał na rzecz M. Z. zwrotu części zapłaconej przez niego prowizji zgodnie z § 4 ust. 1 umowy (...).

Mając na uwadze, iż powód powołał się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 11 września 2019 r. wydany w sprawie C-383/18, pozwany wskazał, iż dokonana w w/w wyroku interpretacja Dyrektywy o kredycie konsumenckim (...) nie jest wiążąca dla pozwanego banku i wywołuje tylko skutki bezpośrednie wobec państw członkowskich UE co do obowiązku jej implementacji. Wiążące nie są również same przepisy Dyrektywy. Podniesiono również, iż TSUE dokonał wykładni jedynie na podstawie angielskiej i niemieckiej wersji językowej, zaś wersja polska ma inne brzmienie. Strona pozwana dodała także, iż wykładnia zaprezentowana przez TSUE jest uzasadniona celami ochrony konsumentów i nie powinna odnosić się wobec cesjonariusza, będącego przedsiębiorcą. Jej zdaniem wystąpienie przez stronę powodową z powództwem przeciwko bankowi jest nadużyciem prawa w rozumieniu art. 5 k.c. Ponadto pozwany podniósł, iż art. 49 u.k.k. jest jasny i winien być interpretowany zgodnie z zasadami wykładni językowej.

(sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 40-45)

Postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2020 r. stwierdzono utratę mocy nakazu zapłaty wydanego dnia 21 kwietnia 2020 r. w sprawie o sygn. akt II Nc 9/20.

(postanowienie – k. 56)

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany B. M. S.A. z siedzibą w W. został następcą prawnym E. B. S.A. z siedzibą we W. w wyniku połączenia obu podmiotów.

(bezsporne, a ponadto wydruk z KRS – k. 9-10)

Dnia 16 września 2015 r. M. Z. zawarł z E. B.S.A. z siedzibą we W. umowę kredytu konsolidacyjnego powtórnego nr (...) Kwota kredytu została określona na 69 031,68 zł (§ 1 ust. 2). Zgodnie z § 1 ust. 4 przedmiotowej umowy pożyczkobiorca zobowiązał się do zapłaty opłat, prowizji i innych kosztów związanych z udzieleniem pożyczki w wysokości 8 943,15 zł. Kwota ta została pobrana jednorazowo z kwoty udzielonej pożyczki (§ 1 ust. 5).

Umowa zawarta została na czas określony od dnia 16 września 2019 r. do dnia 13 września 2024 r. (§ 1 ust. 1). Zgodnie z § 2 ust. 16 umowy kredytobiorca w każdym czasie był uprawniony do dokonania częściowej lub całkowitej wcześniejszej spłaty pożyczki. W § 2 ust. 19 przewidziano natomiast, że w przypadku całkowitej spłaty pożyczki bank dokona rozliczenia w terminie 14 dni od dnia spłaty pożyczki w całości.

(bezsporne, a ponadto kopia umowy kredytu konsolidacyjnego powtórnego nr(...) – k. 12-15)

W dniu 7 grudnia 2015 r. E. B. S.A. dokonał na rzecz kredytobiorcy zwrotu w wysokości 2 980,75 zł. Przelew ten opatrzony był tytułem: zwrot prowizji. Podstawą do wypłaty wskazanych środków był § 4 ust. 1 umowy o kredyt konsolidacyjny powtórny nr (...), zgodnie z którym kredytobiorcy, który w terminie 60 dni kalendarzowych od dnia zawarcia umowy kredytu, dostarczy do placówki banku dokumenty potwierdzające całkowitą spłatę i zamknięcie wszystkich konsolidowanych zobowiązań bank zwróci część pobranej kwoty prowizji bankowej w wysokości 2 980,75 zł.

(dowód: umowa kredytu konsolidacyjnego powtórnego – k. 12-15, wyciąg z rachunku – k. 53, potwierdzenie złożenia dyspozycji przelewu – k. 54)

Dnia 27 czerwca 2016 r. kredytobiorca dokonał wcześniejszej całkowitej spłaty zadłużenia, wynikającego z w/w umowy.

(bezsporne, oświadczenia kredytobiorcy – k. 16, umowa pożyczki powtórnej – k. 17-19)

M. Z. zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności nr (...). Przedmiotem umowy była wierzytelność pieniężna wynikająca z umowy kredytu konsumenckiego nr (...), przysługująca cedentowi w stosunku do pozwanego banku, obejmująca w szczególności wierzytelność o zwrot wszelkich nienależnie pobranych opłat i kosztów oraz o zwrot kosztów w związku z wcześniejszą spłatą w/w umowy pożyczki oraz ze wszystkimi związanymi z tymi wierzytelnościami prawami.

(dowód: umowa cesji – k. 20-22)

Pismem datowanym na dzień 15 lipca 2019 r. strona powodowa zawiadomiła pozwany bank o dokonanym przez kredytobiorcę przelewie wierzytelności, a także o wyrażeniu przez niego zgody na uchylenie tajemnicy bankowej na rzecz powoda. Jednocześnie L. sp. z o.o. wezwał pozwanego do zapłaty spornej kwoty w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania.

(dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty – k. 23, zawiadomienie o przelewie wierzytelności – k. 24, oświadczenia o zwolnieniu z tajemnicy bankowej – k. 25, potwierdzenie nadania korespondencji – k. 27)

Pismem z dnia 12 sierpnia 2019 r. poprzednik prawny pozwanego banku odniósł się do w/w pisma powoda, informując, że dokonał prawidłowego rozliczenia umowy nr (...) zawartej 16 września 2015 r. po jej całkowitej spłacie i nie ma podstaw do dodatkowych zwrotów.

(dowód: pismo pozwanej z dnia 12 sierpnia 2019 r. – k. 26)

Pozwem datowanym na 15 listopada 2019 r. L.Sp. z o.o. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że B. M. S.A. ma zapłacić na rzecz powoda kwotę 8167,26 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 lipca 2019 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. Przedmiotowy pozew dotyczył roszczenia wynikającego z tej samej umowy kredytu konsolidacyjnego, która to umowa jest również podstawą orzekania w niniejszym postępowaniu.

(okoliczność bezsporna, pozew z dnia 15 listopada 2019 r. – k. 28-30, potwierdzenia nadania – k. 31)

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności między stronami bezsporne oraz o wyżej powołane dokumenty i kopie dokumentów, które uznał w całości za wiarygodne.

Sąd odstąpił od zobowiązywania pozwanego do dołączania do akt sprawy dokumentacji kredytowej dot. Umowy kredytu konsumenckiego (...), uznając iż zebrany w sprawie materiał dowodowy jest kompletny i nie budzi wątpliwości. Sąd na podstawie art. 235 ^{( 2 )}§ 1 pkt 3 k.p.c. pominął dowód z zeznań świadka jako nieprzydatny dla wykazania faktu błędu lub podstępu przy zawieraniu umowy cesji oraz nieważności tejże umowy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty w wysokości 1 494,27 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. Przedmiotem dochodzonego roszczenia były skapitalizowane odsetki od kwoty 8 167,26 zł od dnia wymagalności roszczenia głównego (będącego przedmiotem innego postępowania), to jest od dnia 12 lipca 2016 r. do dnia 30 lipca 2019 r.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. należało odrzucić pozew w zakresie kwoty 1,57 zł, tj. odsetek za dzień 30 lipca 2019 r. Powód pozwem z dnia 15 listopada 2019 r. zainicjował postępowanie, którym dochodzi roszczenia głównego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 lipca 2019 r. do dnia zapłaty. Pozwanym w przedmiotowej sprawie także jest B. M.S.A. z siedzibą w W.. Tożsama jest również podstawa faktyczna wskazanego roszczenia, którą jest umowa kredytu konsolidacyjnego powtórnego nr (...). Żadna ze stron nie kwestionowała faktu, że druga ze spraw zawisła, a postępowanie to jest w toku. W związku z powyższym skapitalizowane odsetki od kwoty 8.167, 26 zł są już objęte innym sporem. Dlatego też należało orzec jak w pkt 1 wyroku.

W przedmiotowym sporze między stronami bezspornym było zawarcie między M. Z. a poprzednikiem prawnym pozwanego banku umowy kredytu konsolidacyjnego powtórnego nr (...). Kredytobiorca dokonał wcześniejszej całkowitej spłaty w/w umowy kredytu umową pożyczki powtórnej nr (...). Spłata miała miejsce w dniu 27 czerwca 2016 r.

Spór miedzy stronami dotyczył faktu zawarcia umowy przelewu wierzytelności i jej ważności oraz zasadności dochodzenia skapitalizowanych odsetek od zwrotu części prowizji we wskazanej przez powoda wysokości.

Podstawą dochodzonego roszczenia był art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r., o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1083 ze zm., dalej jako: u.k.k.) w zw. z art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z treścią art. 49 ust. 1 u.k.k. w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Art. 49 i 48 ustawy o kredycie konsumenckim stanowi efekt implementacji art. 16 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (...) z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej Dyrektywę 87/102/EWG (dalej: Dyrektywa (...)). Art. 481 § 1 k.c. stanowi natomiast, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Na początku rozważań prawnych wskazać należy, że definicja legalna terminu „całkowity koszt kredytu” znajduje się w art. 5 pkt 6 u.k.k. Zgodnie z powyższą definicją całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności są to odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy (lit. a), a także koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach (lit. b). Wyjątkiem są koszty opłat notarialnych ponoszone przez konsumenta, które nie stanowią całkowitego kosztu kredytu.

Przywołany przepis art. 49 u.k.k. przewiduje zatem mechanizm obniżenia kosztów kredytobiorcy z tytułu umowy o kredyt konsumencki albo kosztów związanych z taką umową, ustanawiając zasadę proporcjonalnej redukcji tych kosztów. Jak wskazano w literaturze, w sytuacji gdy konsument dokona spłaty kredytu przed terminem określonym w umowie, proporcjonalnemu obniżeniu powinny ulec wszelkie koszty składające się na całkowity koszt kredytu w rozumieniu art. 5 pkt 6 u.k.k., włącznie z kosztami, których wysokość nie zależy od okresu obowiązywania umowy, czyli takimi jak opłaty i prowizje z tytułu wykonania przez bank czynności jednorazowych (Ł. Obzejta, Koszty związane z kredytem konsumenckim w związku z wyrokiem L. , LEX/el. 2019.). Podobne stanowisko zajął również K. Osajda wskazując, że koszty od których ponoszenia konsument zostaje zwolniony na podstawie art. 49 u.k.k., obejmują wszelkie świadczenia na rzecz kredytodawcy, które przekraczają wysokość kapitału. Zakres tych kosztów pozostaje szerszy od całkowitego kosztu kredytu w rozumieniu art. 5 pkt 6 u.k.k., może bowiem obejmować również roszczenia powstałe już po zawarciu umowy i niemożliwe do przewidzenia przez kredytodawcę w chwili jej zawarcia (K. Osajda (red.) Komentarz do art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, Legalis 2019).

Wskazać należy, że ostatnia część zdania art. 49 ust. 1 u.k.k. wyraźnie stanowi, iż obniżeniu podlegają również te z kosztów, które zostały poniesione przez konsumenta przed spłatą kredytu. W związku z powyższym uznać należy, że intencją ustawodawcy było nieróżnicowanie obniżenia kosztu kredytu od tego jaki charakter ma dany koszt i kiedy (w jakim czasie) został poniesiony. Przepis ten należy interpretować zgodnie z istotą i celem ustawy o kredycie konsumenckim. Bez wątpienia bowiem ratio legis tego przepisu jest zmniejszenie ciężarów finansowych konsumenta kredytobiorcy.

Zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w judykaturze. Uchwałą z dnia 12 grudnia 2019 r., sygn. akt III CZP 45/19, Sąd Najwyższy stwierdził, że uprawnienie konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem określonym w umowie obejmuje także prowizję za udzielenie kredytu. Przywołać należy również stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zawarte w wyroku z dnia 11 września 2019 r. w sprawie C-383/18 L. sp. z o.o. przeciwko (...) im. (...), S. B.S.A. oraz m. (...)S.A. W niniejszym wyroku TSUE dokonał wykładni art. 16 ust. 1 Dyrektywy (...), zgodnie z którą przepis ten należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta. Uzasadniając swoje stanowisko TSUE podniósł, że art. 3 lit. g Dyrektywy 2008/48/WE, który definiuje pojęcie „całkowitego kosztu kredytu”, nie zawiera żadnego ograniczenia, które dotyczyłoby okresu obowiązywania danej umowy o kredyt. Podkreślono również, że przy dokonywaniu wykładni art. 16 przedmiotowej Dyrektywy wzięto pod uwagę nie tylko brzmienie przepisu w różnych wersjach językowych, ale również kontekst oraz cele regulacji. Skuteczność prawa konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu byłaby osłabiona, gdyby przyjąć, że obniżenie kredytu ogranicza się do uwzględnienia jedynie kosztów przedstawionych przez kredytodawcę jako zależnych od okresu obowiązywania umowy. Tym samym na uwzględnienie nie zasługuje zarzut pozwanego podważający wykładnię zaproponowaną przez TSUE z uwagi na jej oparcie wyłącznie na dwóch wersjach językowych dyrektywy, z których żadna nie jest wersją polską. Skuteczność takiego zarzutu wymagałaby wskazania istotnych rozbieżności językowo-semantycznych między polską a innymi wersjami językowymi dyrektywy, gdyż oczywiście każda z tych wersji ma w prawie unijnym równą skuteczność.

Zaznaczyć należy, że także z samej umowy wynika, że prowizja stanowi część całkowitego kosztu kredytu. Została ona bowiem kredytowana przez bank i wchodziła w skład wypłaconej kwoty pożyczki oraz całkowitego kosztu pożyczki.

Pozwany podnosił również, że przywołany przez powoda wyrok TSUE nie będzie miał zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż wyrokiem tym związany jest jedynie sąd zadający pytanie prejudycjalne. Tutejszy Sąd w pełni podziela zdanie Sądu Najwyższego zawarte w w/w uchwale z dnia 12 grudnia 2019 r., sygn. akt III CZP 45/19. Wskazać należy na art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U.2004.90.864/2 z dnia 2004.04.30), zgodnie z którym TSUE jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym o wykładni Traktatów oraz o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. W związku z powyższym TSUE jest również uprawniony do dokonania wykładni Dyrektywy(...) i wykładnia ta ma charakter wiążący. W sytuacji, gdy TSUE dokonał interpretacji przepisu prawa unijnego, to taki sam sposób interpretacji winny też przyjmować sądy krajowe w swoich wyrokach. Skład orzekający podziela również zdanie Sądu Najwyższego, że orzeczenie TSUE wiąże sądy krajowe, skoro wydanie przez sąd krajowy orzeczenia z oczywistym naruszeniem wyroku TSUE może stanowić podstawę odpowiedzialności państwa członkowskiego za szkody wyrządzone jednostkom wskutek naruszenia prawa wspólnotowego. Podkreślić należy, że sąd krajowy, w zakresie w jakim stosuje prawo unijne, staje się sądem unijnym i związany jest wykładnią przepisów unijnych dokonywaną przez TSUE.

Również w doktrynie wpływ dokonanej przez TSUE wykładni dyrektywy na orzecznictwo oraz praktykę sądów krajowych nie budzi wątpliwości. Przywołać można Ł. Obzejta, który stwierdził, że dla przyjęcia takiego rozwiązania nie ma znaczenia to, że odpowiedź na pytanie prejudycjalne wiąże jedynie sąd krajowy, zadający pytanie prejudycjalne w sprawie, w ramach której pytanie to zostało zawarte, jak również nie ma znaczenia to, że sądy krajowe stosują prawo wewnętrzne (art. 49 ust. 1 u.k.k.), a nie unijne (art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE). Polska zobowiązana była do pełnej implementacji art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE do wewnętrznego porządku prawnego, a następnie (sądy) do zapewnienia stosowania przepisu prawa wewnętrznego implementującego art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE (art. 49 ust. 1 u.k.k.) – aby cel wyznaczony w art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE został w pełni osiągnięty. Dlatego też, jak podnosi autor, wpływ wyroku C-383/18, L., na praktykę i orzecznictwo nie powinien budzić wątpliwości (Ł. Obzejta, Koszty związane z kredytem konsumenckim w związku z wyrokiem L. , LEX/el. 2019.).

Kolejno pozwany zaprzeczał temu, że pożyczkobiorca zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności, ponieważ umowa taka nie została doręczona pozwanemu na etapie przedsądowym. Zarzut ten w ocenie sądu jest bezzasadny, gdyż do skutecznego zawarcia umowy przelewu wierzytelności nie jest wymagana wiedza dłużnika o zawarciu takiej umowy. Umowa cesji została uregulowana w art. 509 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Paragraf 2 stanowi natomiast, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

W ocenie sądu sam fakt zawarcia umowy przelewu wierzytelności z dnia 10 lipca 2019 r. między pozwanym a M. Z. nie budzi wątpliwości. Fakt ten w ocenie sądu został wykazany w sposób wystarczający przez powoda. Pełnomocnik powoda przedłożył kopię umowy cesji poświadczoną za zgodność z oryginałem. Zwieńczając argumentację w tym zakresie nadmienić należy, że dla uznania nieważności czynności zawartej pod wpływem błędu konieczne jest złożenie przez stronę działającą w błędzie oświadczenia o uchyleniu się od skutków czynności zawartej pod wpływem błędu w terminie zawitym 1 roku od dnia wykrycia błędu (art. 88 § 1 i 2 k.c.). W przedmiotowej sprawie nie wykazano by cedent takie oświadczenie złożył, w związku z czym umowę przelewu wierzytelności należy traktować jako ważną i skuteczną. Pozwany kwestionując ważność umowy nie wykazał także, by zawarta umowa przelewu wierzytelności sprzeciwiała się ustawie, zastrzeżeniu umownemu czy właściwości zobowiązania. Umowa cesji nie wskazywała również konkretnej wysokości wierzytelności, lecz precyzowała ją w inny sposób – określając w sposób jednoznaczny źródło wierzytelności i wskazując, że cedent przelewa na cesjonariusza całość roszczeń pieniężnych związanych z tą wierzytelnością. Wobec powyższego zarzut „nieistnienia” wierzytelności wobec skutecznego zakwestionowania wysokości dochodzonej kwoty również należy uznać za niezasadny.

Jako bezzasadny sąd uznał także zarzut pozwanego dotyczący wystąpienia przez powoda z roszczeniem, które (jak wynika z motywów orzeczenia TSUE) dotyczy konsumenta. Na mocy umowy cesji dochodzi do pochodnego nabycia wierzytelności. Jak wynika z samej właściwości umowy przelewu wierzytelności, cesjonariusz nabywa wierzytelność dokładnie w takim kształcie i stanie w jakim przysługiwała ona cedentowi. Wierzytelność nabyta przez cesjonariusza jest identyczna do tej zbytej przez cedenta. Nowy wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia świadczenia na takich samych zasadach na jakich był do tego uprawniony zbywca. Co więcej, z punktu widzenia konsumenta umowa cesji może być korzystną formą dochodzenia roszczenia, gdyż pozwala mu uzyskać korzyści z roszczenia, które musi być dochodzone na drodze sądowej – z pominięciem trudności z tym związanych. W ocenie sądu działalności takiej nie można co do zasady uznać za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego.

Pozwany kwestionował również wysokość roszczenia. Wskazał jedocześnie, że w dniu 7 grudnia 2015 r. dokonał na rzecz pierwotnego kredytobiorcy zwrotu prowizji w wysokości 2 980,75 zł. Odnosząc się do tego zarzutu, sąd podziela stanowisko zaprezentowane przez pozwanego. Stwierdzić należy, iż dokonany przez pozwany bank zwrot prowizji nastąpił w związku z § 4 ust. 1 umowy kredytu konsolidacyjnego. W związku z powyższym kwotę tę należało odjąć od kwoty pierwotnej prowizji wskazanej w § 1 ust. 4 b) umowy. Ostatecznie prowizja wyniosła więc nie 8 943,15 zł jak wskazywał powód, lecz 5 962,40 zł (8 943,15 – 2 980,75 = 5 962,40) i to od tej kwoty powodowi należne były odsetki za opóźnienie.

Celem wskazania prawidłowej kwoty skapitalizowanych odsetek w pierwszej kolejności należy obliczyć kwotę roszczenia głównego. W tym miejscu wskazać należy, że ustawodawca nie wskazał wprost szczegółowego sposobu obliczenia kosztów kredytu podlegających zwrotowi na rzecz konsumenta, jednakże art. 49 u.k.k. nakazuje przyjąć, iż koszty te ulegają proporcjonalnemu obniżeniu w stosunku do czasu trwania zobowiązania. Strony w umowie kredytu określiły okres kredytowania od dnia 16 września 2015 r. do dnia 13 września 2024 r., czyli na 3 285 dni. Kredytobiorca dokonał całkowitej spłaty kredytu w dniu 27 czerwca 2016 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 285 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 1,81503805 zł (5 962,40 zł : 3 285 = 1,81503805 zł). Kwota należna kredytodawcy wynosi zatem 517,29 zł (1,81503805 zł x 285 ≈ 517,29 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 5 445,11 zł (5 962,40zł – 517,29 zł = 5 445,11 zł).

Mając na uwadze powyższe skapitalizowane odsetki za opóźnienie należało liczyć od kwoty 5 445,11 zł. Roszczenie główne stało się wymagalne w dniu 12 lipca 2016 r. Kredytobiorca dokonał bowiem całkowitej wcześniejszej spłaty 27 czerwca 2016 r., a zgodnie z art. 52 u.k.k. kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości. Termin ten upłynął w dniu 11 lipca 2016 r. Wysokość skapitalizowanych odsetek od dnia 12 lipca 2016 r. do dnia 29 lica 2019 r. wynosi zatem 1 161,23 zł. Sąd zasądził na podstawie art. 481 k.c. odsetki ustawowe za opóźnienie od powyższej kwoty zgodnie z żądaniem pozwu, tj. od dnia 18 grudnia 2019 r. do dnia zapłaty.

W punkcie 3 wyroku rozstrzygnięto o kosztach procesu, na podstawie art. 100 k.p.c. zgodnie z zasadą stosunkowego rozdziału tych kosztów. Powód wygrał proces w 78%, pozwany zaś w 22%.

Koszty po stronie powoda wyniosły: 100 zł tytułem opłaty od pozwu oraz 287 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 270 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego wg stawki minimalnej wyliczonej od wartości przedmiotu sporu (§2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie). Łącznie powód poniósł koszty w wysokości 387 zł. Po stornie pozwanego koszty wyniosły 287 zł [opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł; wynagrodzenia pełnomocnika procesowego wg stawki minimalnej wyliczonej od wartości przedmiotu sporu – 270 zł (§2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych)]. Łączne koszty procesu wyniosły 674 zł. Pozwany winien zatem ponieść koszty procesu w wysokości 238,72 zł (674 zł x 78% = 525,72 zł; 525,72 zł -287 zł = 238,72 zł).

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

asesor sądowy Alicja Sieczych-Drzewiecka

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku proszę doręczyć pełnomocnikowi pozwanego bez pouczenia.

asesor sądowy Alicja Sieczych-Drzewiecka