Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Monika Dominiak
Protokolant:	sekretarz sądowy Tomasz Górecki

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2019 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa K. W.

przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Sprawiedliwości zastępowanemu przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej

o zadośćuczynienie

I.  oddala powództwo;

nie obciąża powoda kosztami postępowania w sprawie.

XXIV C 574/17

UZASADNIENIE

Pozwem z 31 maja 2017 r., skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej w W., powód K. W. wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 80.000 zł z ustawowymi odsetkami liczonym od dnia ogłoszenia wyroku do dnia zapłaty oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swoich żądań powód wskazał, że podczas pobytu w Areszcie Śledczym (...) został osadzony w celi nr (...) w pawilonie (...) gdzie zostały naruszone jego dobra osobiste. W ocenie powoda pozwany ponosi w szczególności odpowiedzialność za niewystarczające oddzielenie kącika sanitarnego od powierzchni mieszkalnej, co skutkowało brakiem intymności podczas korzystania z niego, nieprawidłowe działanie wentylacji, brak dostępu do okna, uniemożliwienie wietrzenia celi powodujące wilgoć i powstawanie pleśni, niesprawne oświetlenie sztucznego oraz uszkodzone wyposażenie celi. W ten sposób pozwany doprowadził do naruszenia dóbr osobistych powoda w postaci: godności, prawa do prywatności i intymności oraz humanitarnego traktowania, co uzasadnia żądania pozwu ( pozew – k. 2-10).

W odpowiedzi na pozew z 4 lipca 2018 r., Skarb Państwa – Dyrektor Generalny Służby Więziennej wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany zaprzeczył jakoby w czasie wykonywania przez powoda kary pozbawienia wolności naruszono dobra osobiste powoda. Cela na którą skarży się powód nie była przeludniona. Kącik sanitarny został oddzielony od części mieszkalnej zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Powłoki malarskie ścian i sufitów znajdowały się w dobrym stanie i były poddawane bieżącej konserwacji Wentylacja cel mieszkalnych była sprawdzana co roku przez uprawnioną do tego firmę kominiarską, więźniowie mieli dostęp do okien i możliwość dowolnego wietrzenia pomieszczeń w których przebywali. Oświetlenie odpowiadało wytycznym z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki techniczne i ich usytuowanie, a sprzęt kwaterunkowym posiadał odpowiednie właściwości użytkowe zgodne z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 28 stycznia 2014 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Cele były wyposażone także w dodatkowy sprzęt. ( odpowiedź na pozew – k. 85-92).

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

K. W. odbywał karę pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym (...) od 20 sierpnia 2015 r. do 17 stycznia 2017 r. W trakcie pobytu przebywał w pawilonie (...) w celi nr (...) od 16 grudnia 2016 r. do 17 stycznia 2017 r. Cela nr (...) miała powierzchnię 7,06 m2 i przeznaczona była dla dwóch osadzonych ( informacja z Centralnej Bazy Danych Osób Pozbawionych Wolności – k. 94-95, notatka służbowa z 10.04.2018 r. – k. 96).

Podczas pobytu w celi nr (...) w pawilonie (...) Aresztu Śledczego (...) powód miał zapewniony metraż nie mniejszy niż 3 m ^{( 2)}. Kąciki sanitarne były oddzielone od powierzchni celi mieszkalnych i wyposażone w drzwi przesuwne zapewniające poczucie intymności. Cele mieszkalne posiadały przewody wentylacji sprawdzanej co roku przez uprawnione przedsiębiorstwo kominiarskie. Kratki wentylacyjnej znajdowały się ok. 20 cm pod sufitem. Powłoki malarskie ścian i sufitów, a także podłogi i zabudowa kącika sanitarnego cel mieszkalnych oraz pomieszczeń w których przebywają osadzeni znajdowała się w stanie dobrym i była podawana bieżącej konserwacji. Realizacja dopływu powietrza zewnętrznego do cel mieszkalnych była możliwa poprzez otworzenie okna, w których stosowano przesłony okienne oraz siatki mocnej konstrukcji montowane po zewnętrznej stronie okna. Kraty zainstalowane w otworach okiennych spełniały wymogi określone w odpowiednich rozporządzeniach. Wyposażenie cel w wypadku uszkodzenia wymieniane na bieżąco.. W celach mieszkalnych stosowano oświetlenie zgodne z obowiązującymi przepisami., wyniki pomiarów świetlnych wykazywały prawidłową wartość oświetlenia. W wypadku wystąpienia zagrzybienia na ścianach celi na bieżąco były podejmowane działania mające na celu wyeliminowanie takiej sytuacji. Osadzonym zapewniano warunki niezbędne do utrzymania higieny osobistej Areszt Śledczy miał podpisaną umowę ze spółką deratyzacyjną, która usuwała szkodniki w wypadku pojawienia się problemu ( notatka służbowa z 6.12.2017 – k. 97-98, zeznania M. M. – k. 201-203).

W dniu 1 marca 2017 r. oddział mieszkalny(...) pawilonu (...) został przekazany na potrzeby utworzonego w Areszcie Śledczym (...) muzeum. W celu dostosowania pomieszczeń do potrzeb muzeum cele w nim znajdujące zostały przebudowane ( notatka służbowa z 10.04.2018 – k. 61).

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał w oparciu o wymienione wyżej dokumenty dotyczące przebywania powoda w poszczególnych zakładach karnych. Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony i nie było powodów, aby odmówić im wiarygodności.

Sąd oddalił wniosek strony powodowej o przesłuchanie w charakterze świadka B. M. z uwagi na niepodanie przez powoda adresu świadka. Oddalono również wniosek powoda o dokonanie oględzin celi w której przebywał, z uwagi na dokonany w budynku pawilonu (...) Aresztu Śledczego(...)remont w celu dostosowania pomieszczeń budynku do potrzeb muzeum.

Zeznania M. M. Sąd uznał za wiarygodne, z uwagi na zgodność ze znajdującymi się w aktach sprawy dokumentami.

Zeznania powoda budziły wątpliwości z uwagi na sprzeczność z załączoną do akt sprawy dokumentacją. Sąd nie dał wiary powodowi w zakresie jego stwierdzeń, że cele, w których przebywał nie spełniały wymogu 3 m. kw. na jednego osadzonego, niewłaściwego zabudowania kącików sanitarnych. Powód nie przytoczył bowiem na poparcie swoich słów żadnych szczegółowych danych w przeciwieństwie do pozwanego, który w celu wykazania swoich twierdzeń załączył odpowiednie dokumenty, co do których nie było wątpliwości w ich zgodność ze stanem rzeczywistym.

Sąd zważył, co następuje.

Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 80.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych.

Zgodnie z art. 23 k.c., dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego, niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Stosownie zaś do art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków. Na zasadach przewidzianych w kodeksie osoba ta może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jak stanowi art. 448 k.c., w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Jak wynikało ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, warunki w jakich powód odbywał karę pozbawienia wolności odpowiadały standardom wymaganym przepisami prawa oraz nie uwłaczały ludzkiej godności. Cela, w której przebywał powód, charakteryzowała się dobrym stanem technicznym, była odpowiednio wyposażone w stosowne sprzęty, posiadała też sprawną wentylację oraz możliwość otwarcia okien, dzięki czemu osadzeni mogli swobodnie wietrzyć wnętrze cel. W celi było zapewnione dostateczne oświetlenie, a warunki w nich panujące pozwalały na zachowanie higieny i intymności. Podkreślenia wymaga także, że w okresie objętym żądaniem pozwu powód nie przebywał w celi, w której przekroczono by normy zakwaterowania, tj. by na osadzonego przypadała powierzchnia mieszkalna mniejsza niż 3 m ². Stwierdzić zatem należało, że powód nie wykazał, by doszło do naruszenia jego dóbr osobistych. Ustalony w sprawie stan faktyczny prowadził do przeciwnych wniosków i wskazywał, że powód odbywał karę pozbawienia wolności w warunkach, które odpowiadały wymaganym standardom. Powód był traktowany tak jak inni osadzeni.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w punkcie 1. wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym

w przypadku szczególnie uzasadnionym możliwe jest odstąpienie od obciążenia strony przegrywającej kosztami procesu w całości lub w części. W przedmiotowej sprawie, z uwagi na fakt, że powód był osobą nie posiadającą żadnego majątku, ani źródeł dochodu, a w związku z wieloletnim okresem odbywania kary pozbawienia wolności nie miał możliwości zmiany na lepszą swej sytuacji majątkowej, przyjąć należało, że powyższa przesłanka została spełniona. Sąd postanowił zatem nie obciążać powoda kosztami procesu, w związku z czym orzekł jak w punkcie 2. wyroku.