Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 28 września 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Anna Maria Kowalik

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2020 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w B.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

z udziałem (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C.

o ograniczenie prawa wglądu

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 4 grudnia 2017 r. nr (...)

postanawia:

1.  uchylić zaskarżone postanowienie:

a) w punkcie 4 podpunkt b), d), i),

b) w punkcie 4 podpunkt j) w części dotyczącej kolumn tabeli: „nazwa”, „PKWiU”, „ilość”;

2.  zasądzić od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz (...) spółki akcyjnej w B. kwotę 360,00 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII Amz 95/20

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 4 grudnia 2017 r. nr (...) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej Prezes UOKiK, pozwany) na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej u.o.k.i.k) ograniczył z urzędu (...) spółce akcyjnej z siedzibą w B. (dalej (...), powód) prawo wglądu do materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania antymonopolowego - wszczętego postanowieniem z 23 grudnia 2016 r. nr (...) w związku z podejrzeniem zawarcia przez (...) spółkę akcyjną z siedzibą w B. oraz (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku sprzedaży preparatów mlekozastępczych dla bydła polegającego na podziale tego rynku, co może stanowić naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej u.o.k.i.k.), zawartego w dokumentach precyzyjnie określonych w sentencji postanowienia w punktach od 1 do 5.

Zażalenie na to postanowienie wniosła (...) spółka akcyjna z siedzibą w B., zaskarżając to orzeczenie w części, tj.:

1.  w punkcie 4 w pełnym zakresie, z uwagi na historyczny charakter danych,

2.  ewentualnie, z ostrożności procesowej w punkcie 4 j) w odniesieniu do faktury (...) (k. 338) w zakresie kolumn tabeli, nazwy, PKWiU oraz ilości;

3.  w punkcie 5 a) tj. odpowiedzi na pytanie 1 dotyczące zakresu prowadzonej działalności,

4.  w punkcie 5 b) tj. odpowiedzi na pytanie 4 dotyczące rodzaju wytwarzanych pasz i dat rozpoczęcia produkcji,

oraz

5.  w uzasadnieniu, strona 15, w odniesieniu do wersji jawnych dokumentów, do których jak błędnie wskazano- ograniczono prawo wglądu stronie (...) sp. z o.o. zamiast (...).

W związku z powyższym powód podniósł zarzuty naruszenia:

I.  art. 73 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. (Dz.U. Nr 30, poz.168) kodeks postępowania administracyjnego, tj. z dnia 8 czerwca 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1257) (dalej k.p.a.) w związku z art. 10 k.p.a. w związku z art. 83 u.o.k.i.k w związku z art. 69 ust. 1 u.o.k.i.k w związku z art. 6 Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka (dalej: „EKPCz”) (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284) poprzez nadmierne ograniczenie prawa wglądu do akt postępowania, ograniczenia prawa wglądu do akt postępowania w drodze notatek urzędowych oraz wcześniejsze ograniczenie powodowi dostępu do dokumentów, które mogły mieć znaczenie przy przesłuchaniu świadków na rozprawie administracyjnej 3 lipca 2017 roku;

II.  art. 69 ust. 1 u.o.k.i.k w związku z art. 124 § 2 k.p.a. w związku z art. 8 k.p.a. w związku z art. 83 u.o.k.i.k, z uwagi na ograniczenie dostępu do części odpowiedzi (...) na ankietę UOKiK mimo faktu, iż informacje w tej części nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa, a więc przekroczenia niezbędnego zakresu przepisu oraz zróżnicowane potraktowanie tożsamych informacji przedstawionych przez strony jako tajemnicy przedsiębiorstwa;

III.  art. 69 ust. 1 u.o.k.i.k w związku z art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. Nr 47, poz. 211), tj. z dnia 26 czerwca 2003 r. (Dz.U. Nr 153, poz. 1503) poprzez ograniczenie prawa wglądu do informacji obejmujących fakturę VAT, zakres prowadzonej działalności, rodzaj wytwarzanych pasz i dat rozpoczęcia produkcji, a niestanowiących tajemnicy przedsiębiorstwa.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty powód wniósł o uchylenie postanowienia w zaskarżonej części albo zmianę postanowienia w zaskarżonej części i skierowanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Prezes UOKiK wniósł o oddalenie zażalenia w całości oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Odnośnie zażalenia dotyczącego uzasadnienia na stronie 15 wskazał, że doszło do oczywistej omyłki pisarskiej, gdyż zamiast nazwy firmy powoda błędnie wpisano (...).

Zainteresowany (...)sp. z o.o. nie zajął stanowiska w sprawie.

Postanowieniem z 5 grudnia 2019 r. sygn. XVII Amz 21/18 Sąd Okręgowy w Warszawie- XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w pkt 1 uchylił zaskarżone postanowienie:

a)  w punkcie 4 podpunkt a), c), e), f), g) w zakresie informacji o cenach i wartościach sprzedaży obejmujących okres od 1 stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2012 roku,

b)  w punkcie 5 podpunktach a) i b).

Ponadto w pkt 2 Sąd ten oddalił zażalenie w pozostałym zakresie, a w pkt 3 zniósł wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu.

Na skutek zażalenia powoda na przedmiotowe postanowienie Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z 30 marca 2020 roku o sygn. VII AGz 57/20 uchylił zaskarżone postanowienie w punkcie 2 w zakresie dotyczącym pkt 4 ppkt b), d), i) oraz j) w części dotyczącej kolumn „nazwa”, „PKWiU” oraz „ilość” postanowienia Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 4 grudnia 2017 r. nr (...) i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem nr (...) z 23 grudnia 2016 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął z urzędu postępowanie antymonopolowe w związku z podejrzeniem zawarcia przez (...) S.A. z siedzibą w B. oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku sprzedaży preparatów mlekozastępczych dla bydła polegającego na podziale tego rynku, co może stanowić naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów ( postanowienie nr (...), k. 3-7 akt adm.).

W toku przedmiotowego postępowania Prezes UOKiK przeprowadził badanie rynku produkcji i sprzedaży preparatów mlekozastępczych. W ramach tych działań, 28 lutego 2017 r. oraz 2 marca 2017 r., wystosował do 42 podmiotów wezwania, zawierające 19 pytań dotyczących ich działalności w zakresie produkcji lub obrotu preparatami mlekozastępczymi, jak również samej struktury i funkcjonowania obu rynków (wezwanie w toku postępowania antymonopolowego, k. 240-244 oraz 245-251 akt adm.).

Dodatkowo, pismem z 11 października 2017 r. organ antymonopolowy wezwał do uzupełnienia ankiety (...), (...) oraz (...), tj. stronę równolegle prowadzonego postępowania antymonopolowego o sygn. akt (...) ( wezwanie w toku postępowania antymonopolowego, k. 804-815 akt admin.).

W odpowiedzi na kierowane do niego wezwania Prezesa UOKiK, (...)przedłożył pisma oraz dokumenty zawierające informacje odnośnie cen i wartości sprzedaży, o strategii negocjacyjnej, polityce handlowej i dostawcach (załączniki do pisma z 7 marca 2017 roku k. 264-338 akt adm. i załączniki do pisma z 3 listopada 2017 roku k. 844-850 akt adm.).

4 grudnia 2017 roku Prezes UOKiK wydał zaskarżone postanowienie (k.1077- 1084 akt adm.).

Powyżej opisany stan faktyczny nie był między stronami sporny i został ustalony przez Sąd w oparciu dokumenty zgromadzone w toku postępowania administracyjnego, których wiarygodność i moc dowodowa nie budziła zastrzeżeń Sądu i nie była kwestionowana przez strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie w zakresie punktu 4 zaskarżonego postanowienia Prezesa UOKIK podpunktu b), d), i) oraz podpunktu j) w części dotyczącej kolumn tabeli: nazwa, PKWiU, ilość.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że w postępowaniu administracyjnym obowiązuje zasada jawności akt sprawy, którą ustanawia art. 73 k.p.a. Ponadto stronom przysługuje prawo do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, określone w art. 10 k.p.a., z którego również wynika prawo dostępu do tych dowodów i materiałów. Powyższe uprawnienia strony nie mają jednak charakteru bezwzględnego. Ustawodawca przewidział bowiem wyjątki od tej ogólnej zasady, do których należy m.in. uprawnienie Prezesa UOKIK określone w art. 69 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Na podstawie art. 69 ust. 1 u.o.k.i.k. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, na wniosek lub z urzędu, może, w drodze postanowienia, w niezbędnym zakresie ograniczyć prawo wglądu do materiału dowodowego załączonego do akt sprawy, jeżeli udostępnienie tego materiału groziłoby ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa, jak również innych tajemnic podlegających ochronie na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie z art. 4 pkt 17 u.o.k.i.k. tajemnicę przedsiębiorstwa należy rozpatrywać w świetle przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, z późn. zm., u.z.n.k.)

Tajemnica przedsiębiorstwa została zdefiniowana w art. 11 ust. 4 u.z.n.k. Stosownie do treści tego przepisu, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania postanowienia przez organ, przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Informację objętą tajemnicą przedsiębiorstwa stanowią zatem takie dane, które spełniają łącznie następujące warunki:

1)  są to dane o charakterze technicznym, technologicznym, organizacyjnym przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą,

2)  nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej,

3)  przedsiębiorca w celu ich ochrony podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Ochronie na podstawie art. 11 ust. 4 u.z.n.k. podlegają więc – przykładowo - informacje o charakterze technicznym, technologicznym (np. metoda, technologia produkcji), dotyczące organizacji przedsiębiorstwa (struktura podmiotu, przepływ dokumentów, sposób kalkulacji cen, zabezpieczenia danych etc.), związane z planami produkcji/zbytu, dane obrazujące wielkość produkcji i sprzedaży, a także źródła zaopatrzenia i zbytu - przy czym katalog tych informacji nie jest zamknięty. W świetle treści przytaczanego art. 11 ust. 4 u.z.n.k. aktualne pozostało też stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w uzasadnieniu wyroku z 22 kwietnia 1938 r. (sygn. akt III K 2496/37, LEX nr 356451), zgodnie z którym „wiadomość chroniona musi być tajemnicą, tj. wiadomością nieznaną ogółowi lub osobom, które ze względu na swój zawód są zainteresowane w posiadaniu takiej wiadomości. Przestaje być tajemnicą, jeżeli każdy konkurent może się o niej dowiedzieć drogą zwykłą i dozwoloną (np. z opisu w pismach fachowych, z wystawienia towaru na widok publiczny, gdzie każdy fachowiec może poznać metodę produkcji itp.)”.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu Okręgowego, informacje objęte zaskarżonym pkt 4 ppkt b), d), i), a także ppkt j) (co do nazwy, PKWiU i ilości) postanowienia o ograniczeniu powodowi wglądu do materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania antymonopolowego, nie spełniają przesłanek pozwalających na uznanie je za tajemnicę przedsiębiorstwa.

W ocenie Sądu informacje o cenach i wartościach sprzedaży załączone do pisma (...) sp. z o.o. z 7 marca 2017 roku, do których odnosi się punkt 4 b), d), i) zaskarżonego postanowienia nie mogą zostać uznane za posiadające wartość gospodarczą, ponieważ nie stanowią o dotychczasowej i bieżącej polityce cenowej (...).

W niniejszej sprawie nie zostało udowodnione jakoby te dane świadczyły o zasadniczych elementach strategii handlowej jakiegokolwiek podmiotu. W szczególności (...) nie wskazał przed Sądem, aby z analizy zagregowanych danych można było wywieść wniosek objęty tajemnicą przedsiębiorstwa.

W ocenie Sądu zebrane w załącznikach do pisma z 7 marca 2017 roku dane nie posiadają wartości gospodarczej, gdyż nie dają jednoznacznych, pewnych założeń co do ewentualnej strategii cenowej (...) wobec odbiorców.

W wykazach przedstawionych przez (...) zawarte są – w jednym przypadku ilości, ceny i wartości sprzedaży, a w dwóch pozostałych jedynie wartości sprzedaży do odbiorców. Zaznaczenia przy tym wymaga, że podane ceny są cenami ostatecznymi (netto) a zatem po uwzględnieniu ewentualnych rabatów, upustów i innych warunków promocyjnych. Z faktu na to nieznane pozostają zarówno ceny pierwotne stosowane wobec odbiorcy, jak też rodzaj, wysokość czy powód przyznawanych odbiorcy obniżek. Podobnie w oparciu o wartości sprzedaży brak jest w ogóle możliwości ustalenia tych danych. W tej sytuacji nie wiadomo, jaką strategią cenową kierował się (...) całościowo i odnośnie indywidualnych odbiorców, nie wiadomo zatem również w oparciu o jakie przesłanki, model kształtowane były ceny zakupu różnych produktów przez odbiorców. W konsekwencji nie ma przesłanek, aby uznać, że poznanie przez powoda utajnionych danych wywarłoby jakikolwiek wpływ na rozwój sytuacji rynkowej, tym bardziej, iż w przypadku przedstawionych przez (...) wykazów zawierających jedynie wartości sprzedaży nie wiadomo jakich konkretnie towarów dotyczą.

Wobec powyższego Sąd stwierdził, że zawarte w załącznikach dołączonych do pisma z 7 marca 2017 roku informacje o cenach i wartościach sprzedaży, o których mowa w punktach 4 b), d), i) zaskarżonego postanowienia, nie przedstawiają wartości gospodarczej jaka mogłaby przemawiać za przyjęciem, że informacje te stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, którą należy chronić.

Nie stanowi również tajemnicy przedsiębiorstwa treść faktury (...), której dotyczy pkt 4 ppkt j) zaskarżonego postanowienia, w zakresie kolumn: nazwa, PKWiU, ilość, ponieważ nie mają one waloru informacji poufnej, są to okoliczności powszechnie znane.

PKWiU to skrót od Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, czyli siedmiopoziomowej klasyfikacji wszystkich produktów i usług, które są w obrocie na rynku. Klasyfikację PKWiU stworzono dla potrzeb statystyki. Poza celami statystycznymi PKWiU służy m.in. do prawidłowego wystawiania faktur VAT, ustalania prawidłowej stawki VAT i zwolnień z podatku. Numer PKWiU przyporządkowuje zatem konkretny produkt do danego typu celem jego kategoryzacji (ma to związek ze składem produktu), ale jako uwzględniany w fakturach nie był niedostępny, a ponadto nie ujawniał know-how danego wyrobu.

W tej sytuacji nie było zatem żadnych znanych Sądowi podstaw do uznania ww. danych za tajemnicę przedsiębiorstwa, skoro sam zainteresowany ich nie podał.

Reasumując, Sąd uznał, że w sprawie nie zaistniały przesłanki do ograniczenia powodowi prawa wglądu do materiału dowodowego zgromadzonego przez pozwanego w postępowaniu antymonopolowym w zakresie punktu 4 postanowienia Prezesa UOKIK z 4 grudnia 2017 roku podpunktu b), d), i) w całości oraz podpunktu j) w części dotyczącej kolumn „nazwa”, „PKWiU” oraz „ilość”. Dlatego też, na podstawie art. 479 ^31a § 3 k.p.c. w związku z art. 479 ³² § 2 k.p.c., Sąd w tym zakresie uchylił zaskarżone postanowienie.

Sąd rozstrzygnął o kosztach postępowania zażaleniowego, przyznając te koszty zgodnie z art. 98 k.p.c., od pozwanego na rzecz powoda, który wygrał sprawę.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik