Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Małgorzata Wiliński
Protokolant –	sekr. sądowy Magdalena Ratajczyk

po rozpoznaniu 29 listopada 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 22 września 2021 r. Nr (...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję;

2.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. kwotę 1.720,00 zł (jeden tysiąc siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 720,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

3.  nakazuje pobrać od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 4.630,34 zł (cztery tysiące sześćset trzydzieści złotych trzydzieści cztery grosze) tytułem wydatków sądowych.

SSO Małgorzata Wiliński

Sygn. akt XVII AmE 196/22

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 30 listopada 2023 r.

Decyzją z dnia 22 września 2021 r. nr (...)Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie art. 56 ust. 2 w związku z art. 56 ust. 1 pkt 10 oraz art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2021 r. poz. 716 z późn. zm.) i art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 735 z późn. zm.),po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G., wymierzył przedsiębiorcy karę pieniężną w wysokości 50 000,00 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) tj. (...) % przychodu z działalności koncesjonowanej ( tajemnica przedsiębiorstwa), osiągniętego w roku 2020, tj. (...) ((...) (...)) ( tajemnica przedsiębiorstwa), za to, że ten działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji energii elektrycznej objętą koncesjonowaniem, nie utrzymywał w należytym stanie technicznym obiektów, instalacji i urządzeń, czym naruszył przepis art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy - Prawo energetyczne .

Odwołanie od decyzji wniosła (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. zarzucając jej:

1) naruszenie przepisów postępowania, a to art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a. poprzez zaniechanie zgromadzenia całości materiału dowodowego w sprawie oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a to w następującym zakresie:

- w zakresie ustalenia, że urządzenia energetyczne utrzymywano były w stanie nienależytym - mimo, że w postępowaniu administracyjnym nie wykazano żadnych zakłóceń w funkcjonowaniu linii energetycznej, nie stwierdzono, ani nie wykazano wystąpienia awarii spowodowanych wrastaniem drzewostanu, ani nie ustalono żadnych innych uchybień powodujących, że można by stwierdzić, że stan techniczny linii energetycznej był niewłaściwy;

- w zakresie ustalenia, że brak podcięcia drzewostanu stanowi nieutrzymywanie w należytym stanie instalacji, obiektów lub urządzeń, podczas gdy drzewostan rosnący pod linią energetyczną nie stanowi ani urządzenia, ani obiektu, ani instalacji, tym bardziej, że stanowi własność osoby trzeciej, zaś powódka nie dysponowała w dacie, w której zarzucone jej naruszenia miały miejsce, tytułem prawnym do nieruchomości;

- w zakresie ustalenia, że OSD dysponuje obecnie słabym tytułem prawnym do nieruchomości w postaci porozumienia w sprawie ustanowienia służebności przesyła, podczas gdy przed datą wydania zaskarżonej decyzji powódka i właściciel ustanowili na rzecz powódki służebność przesyłu na nieruchomości, co ma znaczenie o tyle, że dokonane przez pozwanego ustalenie przyczyniło się do stwierdzenia, że powód nie podjął wszystkich niezbędnych czynności zmierzających do wykonania obowiązków;

- w zakresie ustalenia, że OSD przez 12 lat nie dokonywał wycinek drzewostanu, co nie znajduje oparcia w materiale dowodowym sprawy, albowiem jak wynika ze znajdującego się w aktach administracyjnych dokumentu - wykazu prac eksploatacyjnych - wycinki interwencyjne były prowadzone w 2017 r., zatem w odstępie (licząc od dnia kolejnej wycinki) nieprzekraczającym pięcioletnich okresów, w jakich wykonuje się oględziny linii energetycznych zgodnie z Instrukcją Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej;

- w zakresie ustalenia, że OSD nie występował do Starosty G. o wydanie decyzji w trybie art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami, mimo że wniosek taki był składany,

zaś w konsekwencji

2) naruszenie prawa materialnego, a to art. 56 ust. 1 pkt 10) Pr. energ. poprzez nałożenie kary pieniężnej w braku przesłanek do jej nałożenia, a to w sytuacji:

- w której przedsiębiorstwu energetycznemu zarzucono, że nie dokonywało zabiegów eksploatacyjnych w postaci podcinki drzewostanu, podczas gdy wskazany przepis przewiduje nałożenie kary pieniężnej za nieutrzymywanie w należytym stanie obiektów, instalacji i urządzeń, zaś drzewostan rosnący pod linią energetyczną nie zalicza się do żadnej z tych trzech kategorii, a ponadto nie wykazano, by sama linia energetyczna również utrzymywana była w niewłaściwym stanie technicznym;

- w sytuacji, w której niewykonanie obowiązku przez powódkę pozostawało całkowicie poza jej kontrolą i było spowodowane wyłącznie działaniem osoby trzeciej (właściciela nieruchomości), który działaniem tym skutecznie uniemożliwił powódce wykonanie obowiązku dokonania wycinki, zaś bez zgody i współdziałania tego podmiotu nie było możliwe wykonanie obowiązku;

3) naruszenie prawa materialnego, a to art. 56 ust 6a Pr. energ. przez jego niezastosowanie w sytuacji, w której istnieją przesłanki do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej.

Mając na uwadze powyższe strona odwołująca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie jej zmianę poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej, ewentualnie poprzez obniżenie wymierzonej kary pieniężnej do tysiąca złotych i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki obowiązku zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

W trakcie czynności kontrolnych i wyjaśniających podjętych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, zwanego dalej „Prezesem URE”, nr (...) wszczętych na podstawie pisma - skargi odbiorcy M. K. z dnia 15 marca 2021 r. ustalono, że zachodzi uzasadnione prawdopodobieństwo, iż przedsiębiorca dopuścił się nieprawi­dłowości w prowadzonej działalności, polegającej na nieutrzymywaniu (na nieruchomo­ści położonej w miejscowości M. działka nr (...)) w należytym stanie technicznym obiektów, instalacji.

Jak wynikało z pisma odbiorcy z dnia 15 marca 2021 r. przedsiębior­ca przez okres 12 lat nie dokonywał prac konserwacyjnych na 300 metrowym odcinku linii energetycznej (...) przebiegającej przez działkę nr (...) położoną w miejscowości M., co ze względu na stan techniczny może zagrażać bezpieczeństwu. Jak wskazał odbiorca: „aktualny stan linii napowietrznej to: 200 metrów naprężonej linii z powrastanymi w nią 22 letnimi drzewami kilkaset sztuk, powykręcane linki (stykające się podczas wietrznej pogody), ponadto 100 metrów na zbyt niskiej wysokości. To zagraża pożarem. (…)”. Do pisma dołączono dokumentację fotograficzną celem zobrazowania zaistniałego stanu.

Dowód: pismo Odbiorcy z dnia 15 marca 2021 r. k. 3-5 akt administracyjnych

Wskutek powyższego zawiadomienia, Prezes URE w dniu 18 marca 2021 r. na podstawie art. 28 ust 1 ustawy Prawo energetyczne skierował do Przedsiębiorcy zapytanie w którym m in. wezwano do:

- szczegółowego ustosunkowania się do wszystkich kwestii poruszanych w piśmie Odbiorcy z dnia 15 marca 2020 r.,

- przedstawienia zestawienia wszystkich dokonanych oględzin, przeglądów i wy­cinek dokonanych na liniach elektroenergetycznych przebiegających przez dział­kę Odbiorcy w latach 2012-2020, wskazując m.in. na: datę, zakres wszystkich do­konanych czynności, podając czy czynności dokonano za zgodą Odbiorcy. Ponad­to przesłania kopii ostatnich kart oględzin i przeglądów linii, a także udokumen­towania faktu dokonania stosowanej wycinki, mając na uwadze postanowienia IRiESD,

- wskazania ile linii elektroenergetycznych przebiega przez działkę Odbiorcy oraz wskazania ich parametrów technicznych,

- wyjaśnienia czy na liniach elektroenergetycznych przebiegających przez działkę Odbiorcy wiatach 2012-2020 występowały awarie co było ich powodem,

- wskazania sposobu przeprowadzenia dotychczasowych kontroli (oceny) szero­kości i wysokości wycinki istniejącego zadrzewienia na działce Odbiorcy,

- wyjaśnienia czy Przedsiębiorca ma możliwość dokonania wycinki drzewostanu przylegającego do linii elektroenergetycznej przebiegającej przez działkę Odbior­cy,

- wyjaśnienia, jak przebiega współpraca w właścicielem nieruchomości przy wy­cince drzewostanu, mając na uwadze dotychczasową korespondencję, a w szcze­gólności prowadzoną z Prezesem URE ((...)) w 2012 r.,

- wyjaśnienia, czy zdaniem Przedsiębiorcy, przestrzegane są obowiązki wynikają­cych z pkt 2.1.1 koncesji na dystrybucję energii elektrycznej,

- wyjaśnienia czy, według wiedzy Przedsiębiorcy, Odbiorca jest właścicielem lub posiada tytuł prawny do nieruchomości nr (...)położonej w miejscowości M.,

- wyjaśnienia czy między Przedsiębiorcą a Odbiorcą w latach 2012-2021 r. toczyły się lub toczą się jakieś procesy sądowe związane pośrednio lub bezpośrednio z przebiegiem lub posadowieniem infrastruktury elektroenergetycznej położonej na działce nr (...) w m. M. i jeżeli powyższy fakt ma miejsce, wskazania na jakim etapie są poszczególne sprawy sądowe oraz przesłania wydanego w tej sprawie orzeczenia merytorycznego wraz z uzasadnieniami (wyroki, postano­wienia),

- wyjaśnienia czy między Odbiorcą a Przedsiębiorcą toczą się jakiekolwiek inne spory czy sprawy sądowe /cywilne, karne/, niezwiązane z przedmiotową skargą a dotyczące dostawy energii elektrycznej jako takiej

- wskazania obiektów do których jest dostarczana energia elektryczna położonych na działce nr (...) w m. M.,

- przesłania kopi umowy na dostawę energii elektrycznej zawartej z Odbiorcą.

- przesłania, o ile była prowadzona w latach 2012 -2021, kopie korespondencji z Odbiorcą w przedmiotowym zakresie,

- wyjaśnienia i opisania oraz udokumentowania jak wyglądała wycinka drzew lub inne czynności konserwacyjne /przeglądy techniczne/ na ww. nieruchomości, w szczególności zaś jak układała się współpraca z Odbiorcą, w szczególności, czy Przedsiębiorca musiał korzystać z pomocy np. Policji, Straży Pożarnej lub innych właściwych służb,

- wyjaśnienia czy Przedsiębiorca wystąpił o ustanowienie na ww. nieruchomości służebności przesyłu lub służebności, o której mowa w art. 124 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami.

Dowód: zawiadomienia, Prezes URE w dniu 18 marca 2021 r. k. 9-10 akt administracyjnych

Jednocześnie w tym samym dniu skierowano wezwanie do Odbiorcy, w którym wezwano do przesłania oryginału podania, własnoręcznie podpisanego przez Odbiorcę celem zadośćuczynienia wymogom z art, 63 § 1 i § 3 k.p.a. oraz do szczegółowego opisa­nia stanu technicznego sieci elektroenergetycznej przechodzącej przez nieruchomość tj. działkę nr (...) położoną w miejscowości M., stwarzającego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego.

Dowód: wezwanie do Odbiorcy z dnia 18 marca 2021 r. k. 11-12 akt administracyjnych

W dniu 31 marca 2021 r. Odbiorca nadesłał odpowiedź na wezwanie, w której m.in. wskazał, że:

•

„przegląd techniczny w terenie nie był dokonywany o czym świadczy stan infra­struktury (linia tak zarośnięta, zaniedbana nie powinna być eksploatowana);

•

przewody są miejscami wrośnięte w korę ponad dwudziestoletnich drzew;

•

brak swobodnego przebiegu linii uwzględniającego rozszerzalność temperaturową w poszczególnych porach roku;

•

po przebudowie linii na wniosek właściciela nieruchomości linii (...) też przebie­gającej przez działkę (...) (przebudowa na kablową) przyłączono tę zarośniętą li­nię napowietrzną bez żadnej konserwacji - powodując nienaturalne naprężenie przewodów na odcinku od nowo posadowionego słupa;

•

po przeprowadzeniu przebudowy jednej z linii przez firmę zewnętrzną dokonano odbioru prac pozostawiając, świadomie zagrożenia na kolejne lata [rok 2019 -w załączeniu dokumentacja fotograficzna);

•

na skutek wrastania gałęzi, i naprężenia nienaturalnego linii napowietrznej słupy nośne są odchylone od pionu ponadto upływ czasu pozostawił widoczne nich wi­doczne ślady wyeksploatowania”.

Dowód: odpowiedź Odbiorcy z 31 marca 2021 r. k. 13-17 akt administracyjnych

W dniu 6 kwietnia 2021 r. Prezes URE, pismem, wezwał przedsiębiorcę do usto­sunkowania się do zarzutów Odbiorcy z pisma z dnia 25 marca 2021 r. (wpływ 31 marca 2021r.).

Dowód: pismo Prezesa URE z 6 kwietnia 2021 r. k. 18 akt administracyjnych

Dnia 12 kwietnia 2021 r. Przedsiębiorca, nadesłał odpowiedź na wezwanie Pre­zesa URE z dnia 18 marca 2021 r. Wskazano m.in. że przez nieruchomość Odbiorcy (Przedsiębiorca potwierdził własność działki (...) wg. posiadanej wiedzy) przebiegają cztery linie elektroenergetyczne (3 napowietrzne oraz 1 kablowa). Wskazano, że Przed­siębiorca wielokrotnie zwracał się do właścicieli nieruchomości (obecnie Odbiorca, wcześniej jego ojciec - poprzednik prawny) o wyrażenie zgody na wejście na teren celem wykonania wycinki gałęzi, które wrastają w przewody linii energetycznej. W lipcu 2012 roku złożył on Odbiorcy propozycję ustanowienia służebności przesyłu za jednorazo­wym wynagrodzeniem, podtrzymaną we wrześniu 2012, które to pozostały bez odpo­wiedzi. W latach 2016 - 2017 prowadzono negocjacje z Odbiorcą, z których wynika, że Odbiorca oszacował, iż w zamian za wypłatę na jego rzecz sumy (...) zł przez Przedsiębiorcę, udostępni on teren, celem dokonania wycinki, wymiany stacji transfor­matorowej, wymianę słupów posadowionych na działce z uwagi na zachowanie wyma­ganej odległości od ziemi oraz złożył deklarację, iż będzie on pilnował, aby „w przyszłości żadne drzewa i krzewy nie wrastały w linie przebiegające na jego terenie”. W 2019 w wy­niku negocjacji (na rzecz Odbiorcy wypłacono kwotę (...)tytułem odszkodowania za przebudowę linii napowietrznej na linie kablową oraz modernizacji stacji transformatorowej. W styczniu 2021 r. Z. G. (inżynier leśnictwa) prowadzący działalności gospodarczą (...) wykonał wycinkę pod linią napowietrzną (...) W marcu 2021 podjęto kolejną próbę uzyskania zgody na wycinkę drzew wrastających w linię nN. W odpowiedzi Odbiorca poinformował Przedsiębiorcę, iż, koszt odszkodowania sięgnie „kilkudziesięciu tysięcy”. Jak wskazuje przy tym Przedsiębiorca z zebranej korespondencji z Odbiorcą, wynika całkowity brak chęci porozumienia z jego strony, pomimo tego, że jako właściciel zobowiązany jest on do zachowania właściwego stanu nieruchomości (m.in. konieczność przycinania drze­wostanu). Ponadto dodaje, że przegląd linii prowadzony jest zgodnie z IRiESD i oprócz konieczności przeprowadzenia wycinki gałęzi (wg. Przedsiębiorcy czynność notorycznie blokowana przez Odbiorcę), linie przebiegające przez działkę nr (...) znajdują się w należytym stanie. „Jednakże niemożność wycięcia pobliskich gałęzi może w efekcie doprowadzić do pośredniego powstania awarii i zagrożenia dla zdrowia, bezpieczeństwa ludzkiego i środowiska”. Ponadto, poinformował, że „w celu ostatecznego rozwiązania ww. proble­mów podjęto decyzję o zmianie sposobu zasilania dalszych nieruchomości zasilanych ze spornej linii nN".

Dowód: pismo Przedsiębiorcy z 12 kwietnia 2021 r. k. 24-37 akt administracyjnych

W dniu 22 kwietnia 2021 r. do Prezesa URE wpłynęło kolejne pismo Odbiorcy, w którym poinformował on, że w dniu 20 kwietnia 2021 Przedsiębiorca podjął czynno­ści w celu dokonania wycinki, co poskutkowało wg niego dewastacją. Czynności zostały dokonane w asyście Policji, pod nieobecność Odbiorcy na działce nr (...), bez wcześniej­szego pisemnego uzgodnienia z nim zakresu i charakteru prac oraz „...bez zawiadomienia sąsiednich mieszkańców w terminie przewidzianym przepisami prawa o wyłączeniu prą­du....”.. W odniesieniu zaś do przeprowadzonych prac Odbiorca wskazał, że wg niego jeśli od 12 lat brak był jakichkolwiek prac to nie można mówić o sile wyższej czy awarii oraz m.in., że:

•

"wykonano cięcie tylko i wyłącznie w pasie linii, bez zapewnienia korytarzy tech­nicznych

•

pozostawiono miejscami drzewa, które są oddalone od przewodów o kilka centy­metrów lub wystają na przewody (...),

•

pozostawiono wokół linii bałagan poprzez porozrzucanie konarów drzew w różne miejsca w obrębie przebiegu Unii co też stanowi zagrożenie pożarowe

•

w miejscach gdzie drzewo wrosło już w przewód wycięto drzewo pozostawiając je­go fragment wiszący na linii napowietrznej”.

Wobec powyższego wg. Odbiorcy linia w dalszym ciągu stwarza zagrożenie. Do korespondencji Odbiorca załączył dokumentację fotograficzną oraz poinformował, że wystąpi do sądu przeciwko Przedsiębiorcy w kwestii wejścia na jego teren bez uprzed­niego powiadomienia.

Dowód: pismo Odbiorcy z 22 kwietnia 2021 r. k. 38-40 akt administracyjnych

W dniu 23 kwietnia 2021 r. do Prezesa URE wpłynęło pismo Przedsiębiorcy, tj.: odpowiedź na pismo Prezesa URE z dnia 6 kwietnia 2021 r., gdzie poinformował on, iż ze względu na konieczność zapobieżenia sytuacji awaryjnej podjęto kolejną próbę negocjacji z Odbiorcą celem "wejścia na jego działkę", co spotkało się z odmową Odbior­cy z uwagi na brak posiadania służebności przesyłu. Wobec powyższego w dniu 16 kwietnia 2021 r. w oparciu o treść art. 11e. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobie­ganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wy­wołanych nimi sytuacji kryzysowych Przedsiębiorca wystąpił do Komendanta Komisa­riatu Policji w T. o udzielenie asysty przy pracach na infrastrukturze znajdującej się na działce nr (...) i w dniu 20 kwietnia 2021 roku dokonano czynności przy obecności funkcjonariuszy Policji. Zapewnił przy tym, że poczyniono wszelkie starania aby zakres ewentualnych zniszczeń był jak najmniejszy. Załączono dokumentację fotograficzną z prowadzonych prac.

Dowód: pismo Przedsiębiorcy z 23 kwietnia 2021 r. k. 41-53 akt administracyjnych

W dniu 27 kwietnia 2021 r. Prezes URE wystosował pisma do Stron, w których poprosił o zajęcie stanowisk do pism, które nadesłały strony przeciwne.

Dowód: pismo URE z 27 kwietnia 2021 r. k. 54-55 akt administracyjnych

W dniach 12 i 26 maja 2021 r. wpłynęła odpowiedź Odbiorcy, który podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko, a także je rozszerzył o przedstawienie zaistniałej sytuacji od roku 2008 (tj. pierwszej spornej wycinki drzew na posesji). Odniósł się on do treści pism Przedsiębiorcy, wskazał podstawy prawne swoich twierdzeń. Ponadto wska­zał, że Przedsiębiorca „nie podjął żadnych działań przewidzianych przepisami prawa....", tj.: brak wniosku właściwego do sądu o ustanowienie służebność przesyłu, brak wniosku do Gminy w zakresie wycinki, brak wniosku do Starosty G. o czasowe zajęcie nieruchomości w celu przeprowadzenia prac konserwacyjnych. Do odpowiedzi załączo­no dokumentację fotograficzną.

Dowód: pisma Odbiorcy z 12 i 26 maja 2021 r. k. 56-70 i 77-92 akt administracyjnych

W dniu 18 maja 2021 r. wpłynęła natomiast odpowiedź Przedsiębiorcy. Poin­formował on, że wszystkie istotne dla sprawy zagadnienia zostały przedstawione pi­smem z dnia 23 kwietnia 2021 r. a zarzuty Odbiorcy są bezzasadne. Ponadto wskazał, że w jego ocenie wszystkie „zabiegi eksploatacyjne zostały wykonane zgodnie ze stosownymi uregulowaniami", z zachowaniem szczególnej ostrożności i wysokiego profesjonalizmu. Ponadto wskazano że w dniu 12 maja 2021 skierowano pismo do Odbiorcy w celu uprzątnięcia na koszt Przedsiębiorcy pozostałości po wycince, a także o wyrażenie zgo­dy na prace związane z demontażem dwóch przewodów linii nN i że do dnia sporządze­nia niniejszej odpowiedzi brak jest stanowiska Odbiorcy odnośnie wskazanych kwestii.

Dowód: pismo Przedsiębiorcy z 18 maja 2021 r. k. 70-76 akt administracyjnych

W związku z powyższym Prezes URE, po przeprowadzeniu ww. czynności wyja­śniających, pismem z dnia 23 czerwca 2021 r. Nr (...)zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej, informując jednocześnie o charakterze stawianych zarzutów, a także wezwał go do złożenia dodatkowych wyjaśnień i uwierzytelnionych dokumentów.

Do akt sprawy dołączono dokumenty zebrane przez Prezesa URE w trakcie prowadzonego przez niego postępowania wyjaśniającego. Ponadto w powyższym piśmie Prezes URE wyjaśnił, iż postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieniężnej zostało wszczęte w związku z ujawnieniem nieprawidłowości w prowadzonej przez Przedsiębiorcę działalności, polegającej na nieutrzymywaniu przez niego w nale­żytym stanie technicznym obiektów, instalacji i urządzeń.,

W rzeczonym piśmie wezwano Przedsiębiorcę m.in. o:

1.  szczegółowe ustosunkowanie się do wszystkich kwestii poruszanych w piśmie Odbiorcy z dnia 15 maja 2021 r. przesłanym w postępowaniu nr (...) odrębnie w odniesieniu do:

•

linii napowietrznej (...) wraz z odgałężeniem do stacji (...) M. (...)/,

•

linii napowtarzanej (...) obw. 01 /35 m długości - 4x 50/,

•

linii napowietrznej (...) obw. 02 /293 m długości - 4x120 mm2/,

•

linii napowietrznej (...) obw. 02 /ok. 300 m długości - 4x50/

2.  przedstawienie /poza dokumentami przesłanymi wraz z pismem z dnia 12 kwietnia 2021 r./ zestawienia wszystkich dokonanych oględzin, przeglądów i wycinek dokonanych na liniach elektroenergetycznych przebiegających przez działkę Odbiorcy w latach 2012- do końca 2021, wskazując m.in. na datę, zakres wszystkich dokonanych czynności, podając czy czynności dokonano za zgodą Odbiorcy,

3.  przesłania kopii ostatnich kart oględzin i przeglądów linii, a także udokumentować fakt dokonania wycinki, mając na uwadze postanowienia IRiESD,

4.  wyjaśnienia czy na ww. liniach elektroenergetycznych przebiegających przez działkę Odbiorcy w latach 2012- maj 2021 występowały awarie i czym były one spowodowane, odrębnie dla każdej w powyższych linii /poza informacjami zawartymi w piśmie z dnia 12 kwietnia 2021 r./

5.  wyjaśnienie czy obecnie Przedsiębiorca ma możliwość dokonania wycinki drze­wostanu przylegającego do linii elektroenergetycznej przebiegającej przez dział­kę Odbiorcy,

6.  wyjaśnienie jak obecnie przebiega współpraca w właścicielem nieruchomości przy wycince drzewostanu odrębnie dla każdej z linii przechodzącej przez nieru­chomość Odbiorcy,

7.  przesłanie korespondencji (o ile była prowadzona) w przedmiotowej sprawie pomiędzy Odbiorcą a Przedsiębiorcą, a nieprzesłaną do Prezesa URE.

8.  opisanie oraz udokumentowanie jak wyglądała wycinka drzew lub inne czynno­ści konserwacyjne /przeglądy techniczne/ na nieruchomości Odbiorcy w szcze­gólności zaś jak układała się współpraca z Odbiorcą w roku 2021 r, a w szczegól­ności czy Przedsiębiorca musiał korzystać z pomocy np. Policji, Straży Pożarnej lub innych właściwych służb,

9.  szczegółowe wyjaśnienie i udokumentowanie (dla każdej linii napowietrznej) ja­kie Przedsiębiorca przedsięwziął czynności w latach 2012 -2021 r. w celu uregu­lowania prawnego wstępu na teren nieruchomości Odbiorcy /np. ustanowienie odpłatnej - nieodpłatnej służebności przesytu zgodnie z przepisami kodeksu cy­wilnego/,

10.  szczegółowe wyjaśnienie czy Przedsiębiorca wystąpił do właściwego Starostwa o ustanowienie na ww. nieru­chomości służebności przesyłu /służebności publicznoprawnej/, o której mowa w art. 124 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami oraz na jakim etapie by- ły/są złożone przez Przedsiębiorstwo wnioski w tejże sprawie,

11.  szczegółowe przedstawienie i udokumentowanie aktualnej sytuacji finansowej Przedsiębiorcy poprzez przesłanie bilansu i rachunku zysków i start za rok 2020.

12.  wskazanie przychodu jaki uzyskał Przedsiębiorca z tytułu prowadzenia działal­ności gospodarczej w zakresie przesyłania oraz dystrybucji energii elektrycznej za rok 2020.

Dowód: pismo URE z 23 czerwca 2021 r.. k. 1-2 akt administracyjnych

Przedsiębiorca nadesłał żądane dokumenty w dniu 28 lipca 2021 r. Jednocze­śnie podtrzymał w nich swoje dotychczasowe stanowisko, że w terminie od 2013 do 2021 r. wykonywał szereg czynności eksploatacyjnych zarówno planowych jak i awaryj­nych na infrastrukturze posadowionej na nieruchomości Odbiorcy, tj. dokonywał ich oględzin oraz przycinki drzewostanu. Ponadto wskazał że korespondencja z Odbiorcą prowadzona była w celu polubownego załatwienia zaistniałego problemu z dostępem do nieruchomości Odbiorcy (opisanej wyżej) z uwagi na długotrwały proces sądowy bądź wszczęty z art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a w dniu 23 lipca 2021 r. podpisane zostało porozumienie pomiędzy Przedsiębiorcą a Odbiorcą „w sprawie usta­nowienia służebności przesyłu wszystkich urządzeń zlokalizowanych na nieruchomości będącej własnością Odbiorcy oraz oświadczenie wyrażające zgodę na demontaż linii na­powietrznej nN." jak wskazał Przedsiębiorca porozumienie to, uregulowało również pra­wo do korzystania z nieruchomości w czasie prac konserwacyjnych, usuwania awarii, przebudowy infrastruktury elektroenergetycznej...." posadowionej nadziałce nr (...)

Przedsiębiorca wskazuje również, że infrastruktura posadowiona na działce nr (...) została wybudowana w 1974 roku zgodnie z obowiązującymi ówcześnie przepisami, a do dnia upływu terminu zasiedzenia ówczesny właściciel (tj. ojciec Odbiorcy) nie występował o ustanowienie służebności przesyłu, ani też nie pozwał Przedsiębiorcy o usunięcie spornych urządzeń, co nie przerwało biegu terminu o zasiedzenie. Jak dodaje na podstawie przepisów art. 172 § 2 k.c. w zw. z art. 352 § 1 k.c. w zw. z art. 305 ¹ k.c. Przedsiębiorca ma status posiadacza służebności odpowiadającej w swej treści służebności przesyłu obciążającej ww. działkę, na której zostały wybudowane urządzenia elektroenergetyczne". W konsekwencji zdaniem Przedsiębiorcy nabył on służebność przesyłu przez zasiedzenie co nastąpiło z mocy prawa - ex lege. Jednocześnie z treści pisma nie wynika jakoby Przedsiębiorca miał wystąpić do Starosty G. o uzy­skanie stosownej decyzji tegoż organu w myśl art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r o gospodarce nieruchomościami. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1990 z późn. zm.).

Dowód: pismo Przedsiębiorcy z 28 lipca 2021 r. k. 98-100 akt administracyjnych

Ponadto, jak wynika z przesłanych wyjaśnień, Przedsiębiorca uzyskał przychody z działalności koncesjonowanej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej wyniosły w 2020 roku (...)zł, natomiast zysk netto wyniósł (...)zł. Ponad­to, wskaźnik ogólnego zadłużenia wynosi (...) a zysk skumulowany EBITDA (zysk z dzia­łalności operacyjnej + amortyzacja] wyniósł (...) zł.

Dowód: wyjaśnienia Przedsiębiorcy k. 100v-101 akt administracyjnych

Wobec powyższego w dniu 31 sierpnia 2021 r. Prezes URE zawiadomił Przed­siębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego i poinformował o możliwości zapo­znania się z zebranym materiałem dowodowym w terminie 14 dni od dnia doręczenia niniejszego zawiadomienia. Jednocześnie pouczono Przedsiębiorcę, iż niezapoznanie się w wyznaczonym terminie z aktami sprawy zostanie uznane za rezygnację z możliwości wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego. Rzeczone za­wiadomienie zostało doręczone Przedsiębiorcy w dniu 1 września 2021 r. W określo­nym terminie Przedsiębiorca nie zapoznał się ze zgromadzonym materiałem dowodo­wym, ani nie wniósł dodatkowych wyjaśnień. Ustawowy termin na zapoznanie się z ma­teriałem dowodowym minął w dniu 15 września 2021 r.

Dowód: pismo URE z 31 sierpnia 2021 r. k. 122 akt administracyjnych

Wykonane pomiary linii kablowej (...)

- w dniu 28 czerwca 2019 r. oporu uziemień, skuteczności ochrony przeciwpożarowe, skróconej profilaktyki transformatora, rezystancji izolacji,

- w dniu 17 grudnia 2021 r. oporu uziemień, skuteczności ochrony przeciwpożarowe, skróconej profilaktyki transformatora, rezystancji izolacji,

Dały wynik pozytywny..

Dowód: protokoły pomiarów k. 410-417.

Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Podstawę wydanej decyzji stanowił przepis art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2019 r., poz. 755 ze zm.), zgodnie z którym karze podlega ten kto nie utrzymuje w należytym stanie technicznym obiektów, instalacji i urządzeń. Zgodnie z definicją zawartą w słowniczku art. 3 ustawy urządzenia to urządzenia techniczne stosowane w procesach energetycznych, zaś instalacje to urządzenia z układami połączeń między nimi. Ustawa nie zawiera natomiast wyjaśnienia pojęcia obiektów. Wobec tego w przeszłości pojawiły się nawet głosy doktryny wskazujące na to, że użycie tegoż pojęcia stanowi tzw. usterkę legislacyjna ( zob. Pyzioł Wojciech, Walaszek-Pyzioł Anna, Prawo energetyczne. Komentarz, Opublikowano: Wyd.Prawnicze 1999, system Lex). Uwzględniając dorobek orzecznictwa sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego należy jednak przyjąć, że pod pojęcie to podpadają m.in. otaczająca infrastrukturę energetyczną drzewa ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2015 r. sygn. akt III SK 29/14, opubl. Legalis ). Generalne jest także zapatrywanie, że przepis art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy nie odnosi się do skutku, ale do staranności działania przedsiębiorstwa energetycznego ( zob. np. wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 6 czerwca 2013 r. sygn. akt XVII AmE 136/11, opubl. LEX nr 1728335). i należy go wiązać z wynikającym z art. 4 ust. 1 ustawy zobowiązaniem przedsiębiorstwa energetycznego do utrzymywania zdolność urządzeń, instalacji i sieci do realizacji zaopatrzenia w te paliwa lub energię w sposób ciągły i niezawodny, przy zachowaniu obowiązujących wymagań jakościowych. Przedmiotem oceny jest zatem, czy przedsiębiorstwo energetycznego zapewniło dbałość o stan infrastruktury przesyłowej.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki stawiając zarzut naruszenia regulacji art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy powinien w sposób jednoznaczny wskazać, jakie zaniedbanie przypisane zostaje przedsiębiorstwu energetycznemu tj. czy chodzi o brak należytego stanu technicznego obiektu, instalacji czy urządzenia. Są to co prawda elementy, które ujmowane ogólnie mają wpływ na sprawność przesyłową i dystrybucyjną przedsiębiorstwa, a przepis zawiera generalną dyrektywę mającą zapewnić sprawne funkcjonowanie infrastruktury energetycznej, jakkolwiek nie można abstrahować od dokonanego przez ustawodawcę wyszczególnienia. Inne standardy i wymagania kierowane są do każdego z elementów wskazanych w przepisie, a to przekłada się m.in. na możliwy zakres obrony przedsiębiorstwa energetycznego. Jeżeli zatem w odniesieniu do utrzymania w należytym stanie technicznym wymienionego w przepisie elementu infrastruktury obowiązują określone regulacje prawne, to należy ocenić, czy przedsiębiorstwo z wynikających z nich obowiązków się wywiązało.

Stan techniczny o jakim stanowi przepis, to taki stan, który umożliwi w racjonalny sposób realizację obowiązku dostarczania energii elektrycznej w sposób ciągły. Dlatego dla przykładu wskazuje się, że jeżeli do utrzymania tego stanu konieczne jest przycinanie drzew i gałęzi znajdujących się w pobliżu linii, to niewykonanie przycinki lub jej niewłaściwe wykonanie oznacza, że linia nie jest utrzymywana w należytym stanie ( tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2015 r. sygn. akt III SK 29/14. op. cit).

W omawianej sprawie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki nałożył na (...) S.A. karę w wysokości 50 000,00 zł za to, że przedsiębiorca prowadząc działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji energii elektrycznej objętą koncesjonowaniem, nie utrzymywał w należytym stanie technicznym obiektów, instalacji i urządzeń, czym naruszył przepis art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy - Prawo energetyczne . Sentencja decyzji wskazuje zatem, że odwołującej zarzucono brak utrzymania w należytym stanie każdego z elementów infrastruktury energetycznej z wymienionych w przepisie. Powyższe pozostaje natomiast w sprzeczności z uzasadnieniem tej decyzji, w którym podniesiono, że przedsiębiorca „do” 2012 r. nie dokonał wycinki drzew na nieruchomości nr (...) w miejscowości M. (k. 9). W uzasadnieniu tym nie sprecyzowano przy tym jakich linii napowietrznych dotyczyły zidentyfikowane zaniechania. Oceniając podstawy odstąpienia od wymierzania kary określono jedynie, że wycinki dokonano tylko w odniesieniu do linii średniego napięcia. W decyzji nie przedstawiono żadnych ustaleń, co do tego, jakie linie napowietrzne przechodzą nad wskazaną działką. Skoro Prezes Urzędu stawia stronie odwołującej określony zarzut, to powinien w sposób jednoznaczny określić na czym ten delikt miałby polegać tj. wskazać jakie elementy infrastruktury energetycznej objęte dyspozycją art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy były utrzymane w nienależytym stanie i dlaczego. Z uzasadnienia decyzji, a już na pewno z jej sentencji, nie można wywieść, czy delikt odwołującej odnosił się do braku wycinki drzew, które kwalifikuje się jako „obiekty”, czy zaniedbań w utrzymaniu instalacji lub urządzeń, a jeżeli tak, to jakich. Oczywiście zaniedbania tych elementów mogą się przenikać np. brak przycięcia drzewostanu może wpływać na stan techniczny instalacji, jakimi są linie energetyczne, jakkolwiek w decyzji nakładając karę pieniężną konieczne jest sprecyzowanie tej okoliczności (o wymaganiach dotyczących decyzji administracyjnych w dalszej części uzasadnienia). Co w kontekście powyższego jest znamienne, w odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu wskazał, że „ nie zaliczył drzewostanu do kategorii instalacji i urządzeń oraz obiektów, które objęte są dyspozycją art. 56 ust. 1 pkt 10 Prawa energetycznego. Zaskarżona decyzja dotyczy zaniedbań w utrzymaniu trzech sieci niskiego napięcia oraz jednej sieci średniego napięcia, zdefiniowanych w art. 3 pkt 10 i 11b ustawy Prawo energetyczne. Z ustalonego stanu faktycznego wynika zaś, iż są to sieci dystrybucyjne tj. sieci, za których ruch sieciowy jest odpowiedzialny dystrybutor. Z kolei niewłaściwy stan sieci był wynikiem wrastania w nie drzew” (k. 169v). Powyższe oświadczenie wskazuje, że zdaniem Prezesa Urzędu stronie postawiono zarzut nieutrzymania w odpowiednim stanie instalacji. Takie doprecyzowanie nastąpiło jednak dopiero na etapie postępowania sądowego, co jest działaniem niedopuszczalnym. Co więcej, pozostaje ono w sprzeczności z sentencją zaskarżonej decyzji, w której przypisano stronie nieutrzymanie w należytym stanie technicznym obiektów, instalacji i urządzeń, co faktycznie stanowiło przytoczenie treści przepisu art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy, bez wskazania na czym to zaniechanie strony miałoby polegać. Brak zatem identyfikacji i precyzyjnego opisania czynu, którego popełnienie stało się podstawą wymierzenia kary.

Wymagania formalne decyzji administracyjnej wskazuje natomiast art. 107 § 1 k.p.a., według treści którego decyzja musi zawierać m.in. rozstrzygnięcie. Rozstrzygnięcie, inaczej osnowa decyzji, stanowi wypowiedź organu o prawach lub obowiązkach strony - pozytywną lub negatywną - sformułowaną po rozpoznaniu sprawy administracyjnej. W orzecznictwie rozstrzygnięcie określa się jako kwintesencję decyzji, bowiem wyraża ona rezultat zastosowania normy prawa materialnego do konkretnego przypadku, w kontekście konkretnych okoliczności faktycznych i materiału dowodowego. Prawidłowe rozstrzygnięcie jako element decyzji administracyjnej musi być zredagowane w sposób jasny, precyzyjny i zrozumiały dla adresata decyzji i niewymagający dodatkowych wyjaśnień ze strony organu ( por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 listopada 2017 r., IIOSK 491/16, LEX nr 2429389, z dnia 9 grudnia 2015 r., II OSK 913/14, LEX nr 1989275, z dnia 18 stycznia 2011 r., II OSK 18/10, LEX nr 783523). Dodatkowo w przypadku decyzji nakładających karę pieniężną zwiększone są wymagania uzasadnione jej prawnym charakterem. Jak wyjaśnił to Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 czerwca 2021 r. sygn. akt VII AGa 17/20 ( niepubl.) wynika to z tego, że kara pieniężna jest rodzajem sankcji karno-administracyjnej i jest nakładana w formie indywidulanego aktu administracyjnego za naruszenie obowiązujących przepisów prawa. Przesłanki jej nałożenia mają co do zasady charakter obiektywny. Administracyjne kary pieniężne, które charakteryzują się wysokim stopniem dolegliwości, nawiązują do kategorii odpowiedzialności o charakterze represyjnym, zbliżonym do odpowiedzialności karnej. W związku z powyższym, w sprawach z odwołania od decyzji regulatora rynku nakładających kary pieniężne należy zapewnić przedsiębiorcom wyższy standard sądowej ochrony praw, a zasady sądowej weryfikacji prawidłowości orzeczenia organu regulacyjnego w zakresie dotyczącym kary pieniężnej powinny odpowiadać wymogom analogicznym do tych, jakie obowiązują sąd orzekający w sprawie karnej. Wymaga tego konieczność zapewnienia w krajowym porządku prawnym skuteczności postanowieniom Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284). Stanowisko to znajduje także oparcie w ugruntowanym orzecznictwie Sądu Najwyższego ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2010 r., III SK 1/10, OSNP 2011/21-22/288; z dnia 1 czerwca 2010 r., II SK 5/10; z dnia 21 września 2010 r., III SK 8/10, OSNP 2012/3-4/52; z dnia 5 lutego 2015 r„ III SK 36/14, LEX nr 1652700).

Dlatego też w przywołanym wyroku w sprawie o sygn. akt VII AGa 17/20 Sąd Apelacyjny wyjaśnił, że decyzja powinna precyzyjnie, bez możliwości różnej interpretacji, wskazywać istotę stwierdzonego naruszenia obowiązków. Decyzja nie może zawierać jedynie powtórzenia sankcjonującego przepisu prawnego. Powtórzenie zapisu ustawy nie może zastąpić określenia zachowania stanowiącego naruszenie obowiązków wynikających z norm zawartych w Prawie energetycznym . Natomiast omawiana decyzja nie tylko nie precyzuje zachowania odwołującej spółki, ale w ogóle nie zawiera takiego opisu. Obowiązkiem Organu jest wskazanie w sposób jasny, precyzyjny i niebudzący wątpliwości interpretacyjnych skonkretyzowanego zachowania przedsiębiorcy energetycznego, które te znamiona wypełnia i stanowi podstawę nałożenia na niego kary. Właściwy opis czynu jest konieczny dla ochrony gwarancji procesowych przedsiębiorcy energetycznego, które, powinny być analogiczne do tych, jakie obowiązują w sprawie karnej. Decyzja powinna być jasna i zrozumiała dla adresata oraz nie pozostawiać wątpliwości co do tego, jaki czyn lub czyny popełnił i w związku z tym za co została mu wymierzona kara pieniężna. W sytuacji, gdy z treści decyzji nie wynika, jakie zachowanie jest sankcjonowane wymierzeniem kary pieniężnej, mogą pojawić się wątpliwości co do tego za co konkretnie przedsiębiorca został ukarany. Taką sytuację uznać należy za niedopuszczalną w demokratycznym państwie prawnym.

Natomiast taki stan został zidentyfikowany w odniesieniu do zaskarżonej decyzji, której sentencja nie zawiera opisu konkretnego zachowania, które wyczerpywałoby znamiona czynu bezprawnego zarzucanego odwołującej, co samo w sobie należało uznać za tak istotną jej wadę, że decyzja ta powinna zostać wyeliminowana z obrotu.

Sąd miał przy tym na uwadze, że elementem decyzji administracyjnej jest jej uzasadnienie. Niemniej jednak po pierwsze uzasadnienie nie może zastępować rozstrzygnięcia, które stanowi część sentencji decyzji (zob. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 maja 2021 r., sygn. akt VII Aga 18/20). To sentencja decyzji administracyjnej wymaga jasnego i precyzyjnego sformułowania, które gwarantuje jej jednoznaczne rozumienie bez odwołania do treści uzasadnienia. Rozstrzyganie o działaniach lub zaniechaniach stron dopuszczalne jest wyłącznie w osnowie, której treść jest dla strony wiążąca, podczas gdy uzasadnienie decyzji nie stanowi jej uzupełnienia czy też doprecyzowania, zwłaszcza że nie jest obligatoryjnym składnikiem każdej decyzji. Rola uzasadnienia ogranicza się bowiem do przedstawienia toku myślenia wyjaśniającego istotne dla sprawy okoliczności faktyczne i zastosowaną podstawę prawną. Stąd też redakcja sentencji, jako podstawowego elementu decyzji określającego istotę sprawy, przesądza o jej prawidłowości w zakresie stwierdzonych przez Prezesa Urzędu naruszeń, a także nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej. Osnowa decyzji musi bowiem zostać sformułowana na tyle precyzyjnie i jednoznacznie, by umożliwić jej właściwe wykonanie w odpowiednim trybie, bez możliwości różnej interpretacji nałożonego na stronę obowiązku ( tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 09 września 2008 r. sygn. akt VI ACa 412/08, niepubl.). Po drugie uzasadnienie omawianej decyzji również nie pozwoliło Sądowi, a tym samym niewątpliwie i stronie ukaranej, jednoznacznie określić jakie konkretnie zaniechania przypisano przedsiębiorstwu energetycznemu. W uzasadnieniu tym na wstępie wskazano, że Organ ustalił, że spółka nie utrzymała w należytym stanie technicznym obiektów i instalacji, albowiem przez okres 12 lat nie dokonywała prac konserwacyjnych na 300 metrowym odcinku linii energetycznej (...) ( k. 6, pierwszy akapit uzasadnienia, zob. również zawiadomienie o wszczęciu postępowania, w którym wyszczególniono, że na nieruchomości znajdują się cztery linie – napowietrzna (...), nN obw. 01 długości 35 m, obw. 2 długości 293 m, obw. 2 długości pl. 300 m k. 1 akta administracyjnych) . Następnie powołano się na okoliczność, że przedsiębiorca od 2012 r. nie dokonywał wycinki drzew na nieruchomości (k. 9 akapit czwarty), wskazując że powodowało to stan zagrożenia pożarowego (l. 9v, akapit pierwszy). Z powyższego trudno wysnuć jednoznaczny wniosek, czy odwołującej zarzuca się brak prac konserwacyjnych instalacji, czy brak koniecznej wycinki drzewostanu. W uzasadnieniu decyzji nie wskazano także, jakiego okresu dotyczą zarzuty stawiane przez Prezesa Urzędu. Odpowiedzi nie daje także, jak to już wskazano wyżej, sentencja decyzji, w której Prezes Urzędu ograniczył się jedynie do przytoczenia przepisu art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy. Natomiast przedmiot decyzji Prezesa URE ma określony zakres i nie może dotyczyć całości „obiektów, instalacji i urządzeń”, za które odpowiada powodowe przedsiębiorstwo energetyczne, ale ściśle określonych części infrastruktury powoda ( zob. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 13 grudnia 2010 r. sygn. akt III SK 16/10, opubl. Legalis nr 414624). Jak wskazują zarzuty odwołania, faktyczne takie wątpliwości co do stawianego zarzutu miała także spółka, która z jednej strony powoływała się nie zaniechanie ustalenia przez Organ, aby urządzenia energetyczne były utrzymywane w stanie należytym (pkt 1 tiret pierwszy odwołania k. 12, pkt 2 tiret drugi odwołania w odniesieniu do linii energetycznej), a z drugiej podnosiła, że niewłaściwe jest ustalenie, że drzewostan rosnący pod linią energetyczną stanowi urządzenie, obiekt lub instalację (pkt 1 tiret drugi i pkt 2 tiret pierwszy odwołania). Odwołująca – jak należy zakładać uwzględniając ustalenia wskazane w pierwszym akapicie uzasadnienia decyzji, że nie dokonano prac konserwacyjnych na 300 metrowym odcinku linii energetycznej (...) (k. 6) – wniosła także o przeprowadzenie na tę okoliczność dowodu z opinii biegłego (k. 15).

Jak już wskazywano na wstępie uzasadnienia, reprezentujący Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki pełnomocnik próbował wyjaśnić wątpliwości decyzji w złożonym piśmie procesowym (k. 167-169). Uszczegółowił w nim, że linie energetyczne były utrzymywane w nienależytym stanie na skutek braku wycinania drzew, a stan ten trwał od 2012 r. do 2021 r. W piśmie z dnia 04 września 2023 r. w/w wskazał, że nadto stan długoletniego wrastania gałęzi i krzewów w linie energetyczne powoduje, iż infrastruktura należąca do strony jest i była utrzymana w nienależytym stanie. Linie energetyczne (wszystkie – przyp. wł) płożone na terenie nieruchomości stwarzały niebezpieczeństwo. Takie precyzyjne wskazanie zarzutu stawianego stronie było jednak spóźnione, gdyż powinno znaleźć się w sentencji decyzji. Jeżeli Prezes Urzędu, z powołaniem na konieczność zachowania należytej staranności (k. 169), chciał przedstawić przedsiębiorcy zarzut niewykonania przycinek drzew i gałęzi, przez co stan instalacji nie był utrzymany w należytym stanie, to tak należało sformułować decyzję, przy jednoczesnemu określeniu linii energetycznych, ich odcinków oraz okresu w jakim ukarana dopuściła się deliktu. Natomiast, co wymaga ponownego zaakcentowania, sentencja decyzji ograniczona została do przytoczenia treści regulacji ustawowej, a w rozważaniach uzasadnienia ograniczono się do stwierdzenia, że przedsiębiorca „do” 2012 nie dokonywał wycinki drzew na nieruchomości nr (...) w miejscowości M. (k. 9). W ogóle nie wyjaśniono, w jakim sposób miało się do przełożyć na utrzymanie zdolności urządzeń i instalacji, w tym nie wskazano elementów infrastruktury, których stan techniczny na skutek takiego zaniechania był został zagrożony. Nie określono także wymaganych przez Prezesa Urzędu standardów staranności. Powyższe uniemożliwiało precyzyjne określenie zaniedbań jakich dopuściło się przedsiębiorstwo energetyczne. Ujęcie czynu w zaskarżonej decyzji było zatem zbyt ogólnikowe i przez to wadliwe, i utrudniało transparentne odczytanie jej motywów.

Odnosząc się stricte do zarzutów odwołania, przypomnieć należy, że choć to odwołanie przedsiębiorcy inicjuje postępowanie sądowe, to ciężar dowodu w zakresie przesłanek uzasadniających nałożenie kary pieniężnej spoczywa na organie ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z 21 września 2010 r., III SK 12/10; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 29 kwietnia 2014 r., VI ACa 1259/13). W odwołaniu przedsiębiorca powinien wnosić o przeprowadzenie dowodów na okoliczności istotne dla podważenia ustaleń leżących u podstaw decyzji Prezesa Urzędu. Jednakże to organ w odpowiedzi na odwołanie, ustosunkowując się do sformułowanych w nim zarzutów, powinien zawnioskować o przeprowadzenie dowodów, na podstawie których można ustalić w postępowaniu sądowym fakty pozwalające na ocenę prawidłowości zastosowania przepisów prawa materialnego przez Prezesa Urzędu. Organ powinien także wskazać Sądowi, na podstawie jakich dowodów, zgromadzonych w toku postępowania administracyjnego, ustalił okoliczności faktyczne uzasadniające zastosowanie odpowiednich norm sankcjonujących ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z 27 sierpnia 2014 r., III SK 80/13 oraz z dnia 28 stycznia 2015 r. sygn. akt III SK 29/14, op.cit.).

W odwołaniu spółka wskazała, że w sprawie nie zostało wykazane, aby linia energetyczna była utrzymana w nienależytym stanie, a nie jedynie zaniechano wykonania zabiegów eksploatacyjnych. Natomiast przedmiot sprawy wymagał wykazania, że wysokość drzewostanu faktycznie stanowiła zagrożenie dla funkcjonowania linii oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia. Zdaniem odwołującej w postępowaniu administracyjnym nie wykazano, aby wysokość drzewostanu mogła doprowadzić do zerwania linii energetycznej (k. 15). Odnosząc powyższe zarzuty do materiału dowodowego przedstawionego przez Prezesa Urzędu, to materiał ten obejmował:

- wiadomość email od właściciela nieruchomości dot. braku konserwacji linii energetycznej na odcinku 300 m, do którego załączono niewyraźną dokumentację fotograficzną (k. 205 akt administracyjnych),

- pismo właściciela nieruchomości, do którego załączono niewyraźną dokumentację fotograficzną (k. 13-17 akt administracyjnych),

- wyjaśnienia (...) S.A., w których wskazana m.in. przeprowadzone w 2016 r. oględziny wskazywały na konieczność wycięcia wrastających w linię nN ok. 300 m gałęzi, a pozostałe linie energetyczne znajdują się w należytym stanie (k. 14 v akt administracyjnych).

Z dokumentacji zgormadzonej w aktach administracyjnych nie wynika, aby pracownicy Urzędu dokonali oględzin spornych elementów instalacji i dokonali samodzielnego ustalenia ich stanu. Powyższe wskazuje zatem, że przyjmując zaniedbanie w utrzymaniu trzech sieci niskiego napięcia oraz jednej sieci średniego napięcia (powtarzając ze treścią odpowiedzi na odwołanie k. 169v), Prezes Urzędu oparł się jedynie na jednostronnym oświadczeniu (w formie maila) właściciela nieruchomości oraz dołączonej doń niewyraźnej dokumentacji fotograficznej, i to bez wskazania daty jej wykonania. Na tej podstawie ustalono, że jako iż w okresie od 2012 r. do 2020 r. (k. 168v) nie dokonano wycinki drzew otaczających linię energetyczną, to instalacje nie zostały utrzymane w należytym stanie. Skoro zatem, jak twierdzi Organ, powodem nałożenia kary pieniężnej było ustalenie, że stan techniczny instalacji był nienależyty na skutek niewykonywani przycinek drzew i gałęzi, to należało wykazać, że takie działania w stanie faktycznym były konieczne. Tym bardziej, że z korespondencji składanej w toku postępowania administracyjnego oraz z treści odwołania wynikało, że spółka jednoznacznie zaprzeczyła, aby taka konieczność zachodziła co najmniej w odniesieniu do trzech linii tj. lini napowietrznej (...), (...) długość ok. 35 m, (...) długość ok. 293 m. Pomimo takiej postawy przedsiębiorcy energetycznego, Prezes Urzędu pozostał bierny, nie oferując żadnych dowodów służących poparciu decyzji (abstrahując już od faktu, że wobec jej treści trudno w ogóle ustalić, jaki zakres zaniedbań jest przypisywanych stronie).

Natomiast w odniesieniu do linii energetycznej (...) na jej 300-metrowym odcinku, co do której odwołująca spółka przyznała, że w 2016 r. stwierdzono już konieczność przeprowadzenia wycinki, w odwołaniu (...) S.A. wniosła o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność:

1. czy linia energetyczna (...)na jej 300-metrowym odcinku przebiegającym przez działkę nr (...) w M. w latach 2012 – maj 2021 utrzymana była w należytym stanie technicznym,

2. jakie zabiegi eksploatacyjne wymagane przepisami prawa lub zasadami wiedzy technicznej, które były niezbędne, nie zostały ewentualnie wykonane,

3. czy ewentualne niewykonanie zabiegów ustalonych zgodnie z pkt 2 doprowadziło do zagrożenia bezpieczeństwa życia lub zdrowia ludzi oraz na pracę sieci, w tym zaopatrzenie odbiorców w energie elektryczną.

Biegły we wnioskach opinii pisemnej z dnia 28 lipca 2023 r. wskazał, że linia była utrzymana w należytym stanie technicznym, chociaż wymaganym przepisami prawno – technicznymi zabiegiem, który nie był wykonany od 2012 r. do 20 kwietnia 2021 r., była wycinka gałęzi (k. 248). Składając ustne wyjaśnienia do opinii (k. 372v – 375) biegły wyjaśnił, że:

- samo nieprzeprowadzenie wycinki zgodnie z przepisami regulującymi tę kwestię (…) nie jest tożsame z nienależytym utrzymaniem stanu technicznego,

- należyty stan techniczny urządzenia elektroenergetycznego to jest taki stan, który realnie jest niezawodny, czyli w sposób niezawodny np. dystrybuuje energię elektryczną, bo to jest ustawowy obowiązek operatora sieci dystrybucyjnej. Zgodnie z Prawem energetycznym i Prawem budowlanym ta niezawodność zapewniona jest w sposób bezpieczny dla systemu elektroenergetycznego, czy systemu dystrybucyjnego, jak również dla otoczenia - dla ludzi i otoczenia,

- trzeba rozróżnić dwa pojęcia tj. utrzymywanie linii i nienależyty stan techniczny linii, które nie są tożsame,

- do należytego stanu technicznego nie odnosi się problematyka wycinki drzew, która nie musi wcale powodować zagrożenia, albowiem jest tysiące przypadków doziemionych linii niskiego i średniego napięcia,

- wytyczne w przedmiocie działań zabezpieczających stan techniczny linii energetycznej znajdują się w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnych, która nie została załączona do akt sprawy,

- dla ustalenia stanu technicznego linii energetycznej konieczne byłoby przeprowadzenie pomiarów geodezyjnych, napięć rażenia rezystancji poziomów ochronnych linii,

- to, czy uziemienie linii energetycznej gałęzi stanowi realne zagrożenia wymagałoby potwierdzenia stosownymi pomiarami, badaniami ochrony przeciwporażeniowej, które potwierdziłyby że prąd rażeniowy jest na tyle duży, że mógłby spowodować określone skutki na organizm człowieka.

Następnie w dalszym pisemnych wyjaśnieniach (k. 380-404) biegły podtrzymał, że brak wycinki drzew nie jest tożsamy ze złym stanem technicznych napowietrznej linii energetycznej, a wycinka ta stanowi jedynie zabieg eksploatacyjnych. Materiał dowody nie pozwala na ustalenie, czy wysokość drzewostanu mogła doprowadzić do zerwania linii elektroenergetycznej (...), porażenia prądem lub awarii. Nienależyty stan techniczny występuje wówczas gdy, stan ten zagraża:

- ciągłości dostaw energii elektrycznej wskutek zbyt szybkiego pogłębiania się degradacji technicznej linii,

- bezpieczeństwu zasilanych z linii urządzeń elektrycznych np. uszkodzenia urządzeń elektrycznych wskutek braku skutecznej ochrony odgormowej i przeciwprzepięciowej,

- bezpieczeństwu ludzi wskutek niezachowania wymaganego przepisami skutecznej ochrony przeciwpożarowej przed dotykiem bezpośrednim np. wskutek opadnięcia nad lub na ziemię przewodu linii pozostającej pod napięciem, bądź przed dotykiem pośrednim i pożarowej.

Biegły podtrzymał także, iż pojęcie należytego utrzymania linii elektroenergetycznej jest węższe i nie obejmuje np. brak terminowego wykonania wymaganego przepisami zakresu czynności eksploatacyjnych. Niewykonane czynności eksploatacyjne nie przesądzają o złym stanie technicznym linii napowietrznej. Dla wykazania realnego zagrożenia na skutek braku wycinki, konieczne byłoby przeprowadzenie pomiarów odległościowych, pomiarów rezystencji uziemnień ochronnych linii, pomiarów napięć rażeniowych. Ocena stanu technicznego powinna być ustalona na podstawie:

- danych stanowiących charakterystykę techniczną linii napowietrznych,

- wyników oględzin, przeglądów, prób i pomiarów eksploatacyjnych,

- zaleceń wynikających z programu pracy sieci,

- danych statystycznych o awaryjności, zakłóceniach, przerwach w pracy linii napowietrznych,

- wymagań związanych z konstrukcją linii napowietrznych,

- wymagań wynikających z lokalnych warunków eksploatacyjnych,

- wieku linii napowietrznej oraz zakresów i terminów wykonania zabiegów konserwacyjnych, napraw i remontów,

- warunków bezpieczeństwa prac i ochrony przeciwpożarowej,

- warunków ochrony środowiska.

Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności należy przytoczyć stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w przywoływanym już wyroku z dnia 28 stycznia 2015 r. sygn. akt III SK 29/14. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia wskazano, że skoro w art. 56 ust. 1 pkt 10 Prawa energetycznego przewidziana została sankcja za utrzymywanie obiektów, instalacji i urządzeń w nienależytym stanie technicznym, to wolą prawodawcy było, aby przedsiębiorstwo energetyczne zapewniało dbałość o stan infrastruktury przesyłowej w określony sposób. Z przepisu art. 4 ust. 1 Prawa energetycznego wynika, że przedsiębiorstwo energetyczne ma obowiązek zapewnić dostarczanie energii w sposób ciągły. Należyty stan techniczny z art. 56 ust. 1 pkt 10 Prawa energetycznego to zatem taki stan, który umożliwi realizację tego obowiązku w racjonalny sposób. Jeżeli do jego wykonania konieczne jest przycinanie drzew i gałęzi znajdujących się w pobliżu linii, to niewykonanie przycinki lub jej niewłaściwe wykonanie oznacza, że linia nie jest utrzymywana w należytym stanie. Jeżeli zaś w odniesieniu do przycinania drzew i gałęzi w pobliżu linii energetycznej obowiązuje jakaś norma, bądź gdy przedsiębiorstwo energetyczne deklaruje postępowanie z określoną normą, a norma ta zostanie uznana za standard adekwatny do realizacji obowiązku z art. 4 ust. 1 Prawa energetycznego , wówczas dochowanie takiej normy wyklucza możliwość przypisania przedsiębiorstwu energetycznemu naruszenia art. 56 ust. 1 pkt 10 Prawa energetycznego . Z kolei stan sprzeczności z taką normą będzie uprawniał do stwierdzenia naruszenia art. 56 ust. 1 pkt 10 Prawa energetycznego .

Z powyższego stanowiska można wysnuć wniosek, że dla przypisania odpowiedzialności przedsiębiorstwa energetycznego wystarczającym jest ustalenie, że te nie dokonało wycinek drzew znajdujących się w pobliżu linii energetycznych stosownie do wymogów stawianych przez normę PN-E-05100-1. Okoliczność, że taka przycinka nie została wykonana w odniesieniu do linii niskiego napięcie (...) na odcinku ok 300 m od 2016 r. została przyznana przez samą stronę odwołująca. Jednakowoż nie można pomijać, że co do zakresu wycinku drzew nie obowiązują żadne regulacje prawne. Należy zatem każdorazowo rozważyć, czy przywołana norma PN-E-05100-1 w okolicznościach danej sprawy może być uznana – jak to wskazał Sąd Najwyższy – za standard adekwatny do realizacji obowiązku przesyłowego. Nie można przy tym tracić z pola widzenia, że sankcją z art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy zagrożony jest ten, kto nie utrzymuje w należytym stanie technicznym obiektów, instalacji i urządzeń. Tym samym dla zastosowania tegoż przepisu konieczne jest ustalenie, jaki był stan techniczny powyższych elementów. Nie chodzi oczywiście przy tym o ustalenie, czy stan ten doprowadził do określonych skutków związanych z awarią sieci przesyłowych, gdyż cały czas ocenie podlega miernik należytej staranności przy wykonywaniu obowiązków z art. 4 ust. 1 ustawy. Nie można jednak abstrahować od treści przywołanego przepisu art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy, który odnosi się do stanu technicznego obiektów, instalacji i urządzeń. Ustawa nie precyzuje, co należy rozumieć przez sfomułowanie należyty stan techniczny. Jak już wskazywano, kluczowe znaczenie ma tu obowiązek dostarczania energii w sposób ciągły i niezawodny, a przy tym z zachowaniem wymagań jakościowych. Prowadzi to do stwierdzenia, iż słuszna jest konkluzja opinii biegłego, iż nie można utożsamiać stan technicznego elementów infrastruktury energetycznej z zabiegami eksploatacyjnymi związanymi z przycinką drzew. Jak wynikało z tej opinii, uziemienie linii energetycznych poprzez sam fakt styku gałęzi z liniami energetycznymi nie oznacza jeszcze złego stanu technicznego tychże linii. Oczywiście nie jest wykluczone, że zbyt bliska odległości drzew od linii napięcia będzie stanowiła zagrożenie, które wpływa na stan techniczny sieci. Okoliczność tę należy jednak wykazać. Jak wyjaśnił biegły wymaga to natomiast przeprowadzenia m.in. pomiarów, badaniań ochrony przeciwporażeniowej, które potwierdziłyby że prąd rażeniowy jest na tyle duży, że mógłby spowodować określone skutki na organizm człowieka. Przedstawione przez odwołująca protokoły pomiaru oporu uziemień, rezystancji izolacji i skuteczności ochrony przeciwpożarowej, nie potwierdziły takich zagrożeń (k. 410-417). Sąd miał także na uwadze, że niekiedy sama wysokość drzewostanu, z uwagi na ryzyko zerwania linii energetycznej, może świadczyć o utrzymaniu tych linii w złym stanie technicznym. Dla przypisania zarzutu konieczne jest jednak wykazanie, że wysokość ta faktycznie stanowiła źródło takiego niebezpieczeństwa. W sprawie nie zostały natomiast przedstawione żadne dowody wskazujące na tę okoliczność. Stanowi to kolejną podstawę uchylenia decyzji Prezesa Urzędu.

Zarzuty odwołania odnosiły się nadto do naruszenia art. 56 ust. 6a ustawy Prawo energetyczne , poprzez niezastosowanie instytucji odstąpienia od wymierzenia kary. Wobec przedstawione powyżej oceny, Sąd jedynie hipotetycznie odniesieni się do tegoż zarzutu. Przed przedstawieniem stanowiska, należy jednak podkreślić, że zdaniem Sądu Prezes Urzędu z całą pewnością nie wykazał, aby miał miejsce zły stan techniczny linii napowietrznym(...), (...) długość ok. 35 m, (...) długość ok. 293 m. Odwołująca zaprzeczyła ustaleniom decyzji, a przedstawiony Sądowi materiał nie dawał podstawy dla uznania, że te elementy instalacji nie były utrzymane w należytym stanie. Tym samym, wobec przyznania przez przedsiębiorstwo, iż w 2016 r. ustaliła konieczności przycięcia drzewostanu nad linią (...) długość ok. 300 m, tylko w tym zakresie Sąd odniesieni się do problematyki odstąpienia od wymierzenia kary.

Zakładając, że byłyby podstawy do postawienia zarzutu spółce w tym zakresie, to Sąd w całości przychyliłby się do stanowiska Prezesa Urzędu. Decydujące znaczenie ma w tym zakresie to, że konieczną przesłanką odstąpienia od wymierzenia kary jest znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu. Przesłanka ta nawiązuje do dyrektywy wymiaru kary w koncepcji prawa karnego, dlatego też powszechnie przyjmuje się, że przy jej interpretacji konieczne jest odwołanie się do sposobu weryfikacji stopnia szkodliwości czynu wypracowanego na gruncie art. 115 k.k. Oznacza to konieczność odniesienia się do rodzaju i charakteru naruszonego dobra, rozmiaru wyrządzonej szkody, sposobu i okoliczności popełnienia czynu, wagi naruszonych obowiązków, postaci zamiaru, motywacji sprawcy oraz rodzaju naruszonych reguł ostrożności i stopnia ich naruszenia. Wszystkie te kryteria powinny zostać uwzględnione, aczkolwiek dokonywana ocena ma charakter kompleksowy, odnosi się do całokształtu okoliczności sprawy. Niemniej jednak w orzecznictwie wskazuje się, że jednym z podstawowych czynników mających istotne znaczenie dla dokonania właściwej oceny czynu sprawcy jest rodzaj i charakter naruszonego dobra chronionego prawem ( zob. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 09 grudnia 2021 r. sygn. akt VII AGa 1040/20, z dnia 16 stycznia 2018 r. sygn. akt VIIAGa 763/18, z dnia 07 września 2016 r. sygn. akt VI ACa 974/15). Uwzględniając dobro chronione art. 56 ust. 1 pkt 10 ustawy tj. ciągłość dostawy energii, ale także życie i zdrowie, oraz ochrona mienia, nie można przyjąć, że długotrwałe utrzymanie złego stanu technicznego linii energetycznej może być w ogóle rozpatrywane w kategoriach znikomej szkodliwości czynu. Dodatkowo należy pamiętać, że odstąpienie od wymierzenia kary stanowi wyraz tzw. uznania administracyjnego, rozumianego jako uprawnienie organu do wyboru konsekwencji prawnej. Uznanie to stanowi zatem sferą dyskrecjonalności, w ramach której organ władzy publicznej ma swobodę wyboru skutku prawnego, jaki w konkretnej sprawie będzie wiązał się z zaistnieniem danych okoliczności. Co istotne Prezes Urzędu nie ma obowiązku skorzystania z odstąpienia od wymierzenia kary, nawet wówczas gdy spełnione są przesłanki określone w przywołanym przepisie art. 56 ust.6a ustawy. Wynika to z wykładni literalnej normy, która wskazuje, że prezes urzędu jedynie „może” odstąpić od wymierzenia kary pieniężnej. Nie jest to więc tzw. decyzja związana, do której wydania obligują obowiązujące przepisy prawa ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2019 r., sygn. akt I NSK 95/18, opubl. system Legalis, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 09 grudnia 2021 r. sygn. akt VII AGa 1040/20, z dnia 16 stycznia 2018 r. sygn. akt VIIAGa 763/18, z dnia 07 września 2016 r. sygn. akt VI ACa 974/15). Pozostawienie oceny spełnienie przesłanek do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej organowi regulacyjnemu, nie oznacza jednak, że ocena zasadności i legalności skorzystania z tej instytucji wyłączona jest spod kompetencji sądu ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt III SK 47/13, z dnia 06 lutego 2018 r. sygn. akt III SK 7/17). Należy jednak mieć tu na uwadze, że celem ustawodawcy umieszczającego decyzję w sferze uznania administracyjnego jest poszerzenie władzy organu, a konsekwencji kontrola sądowa w tym wypadku nie może sięgać głęboko, gdyż w innym wypadku instytucja uznania administracyjnego stałaby się iluzoryczna. Jak szeroko uzasadnił to Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt I NSK 95/18 (op.cit), należy tu pamiętać że to Prezes Urzędu kształtuje politykę wymiaru kar wobec przedsiębiorców popełniających delikty administracyjne. Dlatego przepis art. 56 ust. 6a ustawy należy interpretować z uwzględnieniem zasady sprawności i rzetelności działania instytucji publicznych, a także zasad równowagi i podziału władzy. Dlatego też interwencja sądu w treść decyzji organu regulacyjnego powinna następować dopiero wtedy, gdy nosi ona znamiona dowolności tj. opiera się na arbitralnych przesłankach, zawiera zdawkowe i ogólnikowe uzasadnienie, odwołuje się do nieudowodnionych informacji itp. Dla takiej ingerencji konieczne jest zatem nie tylko wykazanie, że zachodzą przesłanki spełnione w omawianym przepisie, ale również że organ przekroczył zasady uznania administracyjnego. Szerzej ujmując oznacza to, że Sąd rozpoznający odwołanie od decyzji organu, co prawda jest władny zmienić tę decyzję, jakkolwiek ku temu konieczne jest wykazanie, że podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek, stopień społecznej szkodliwości czynu jest znikomy, a nadto że pozwany organ przekroczył zasady uznania administracyjnego. Należy przy tym pamiętać, że omawiana instytucja stanowi wyjątek, który powinien być stosowany jedynie wówczas, gdy nałożenie na przedsiębiorcę kary pieniężnej na jakimkolwiek poziomie kłóci się z podstawowymi funkcjami kary. Natomiast, zakładając hipotetycznie że spółka utrzymywała linie energetyczne w złym stanie technicznym, wniesione odwołanie oraz dalsze czynności podejmowane w toku procesu, nie wykazały aby granice uznania administracyjnego zostały przekroczone.

W pkt II wyroku orzeczono o kosztach postępowania mając na uwadze jego wynik. Podstawę rozstrzygnięcia stanowił art. 98, 99 i 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Na koszty postepowania po stronie odwołującego składały się opłata sądowa określona na kwotę 1.000,00 zł ( art. 32 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 167, poz. 1398), koszty zastępstwa procesowego określone na 720,00 zł na podstawie § 14 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800). Strona nie przedstawiła dowodu uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, a tym samym ten ewentualny koszt został pominięty w rozstrzygnięciu.

W pkt III wyroku nakazano pobrać od strony przegrywającej kwotę 4.630,34 zł tytułem wydatków sądowych tymczasowo poniesionych z budżetu Skarbu Państwa. Podstawę orzeczenia stanowił art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 167, poz. 1398). Wydatki te wynikało z kosztów związanych z wynagrodzeniem biegłego sądowego, które określone ostały postanowieniem z dnia 28 listopada 2022 r. (k. 422).

20.12.2023 r.

SSO Małgorzata Wiliński

Sygn. akt XVII AmE 196/22

ZARZĄDZENIE

(...)

20.12.2023 r.

SSO Małgorzata Wiliński