Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	St. Sekr. Sąd. Joanna Preizner - Offman

po rozpoznaniu 16 stycznia 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem (...) S.A. w K.

o ustalenie obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 7 czerwca 2023 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych), z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz (...) S.A. w K. kwotę 737 zł (siedemset trzydzieści siedem złotych), z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 179/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 7 czerwca 2023 r., znak: (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej również jako: „Prezes URE”, „pozwany”), na podstawie art. 8 ust 1 w związku z art. 7 ust 1, art. 7 ust 5 i art. 30 ust 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 1385 ze zm.) oraz w związku z art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 775), po rozpatrzeniu wniosku (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej również jako: „powód”), w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy zawarcia przez (...) S.A. z siedzibą w K. (dalej „zainteresowany”) umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii - elektrowni fotowoltaicznej (...) - po sprostowaniu (...) - o mocy przyłączeniowej 7,9999 MW, planowanej na dz. nr (...) i (...) zlokalizowanych w miejscowości K., gmina (...), powiat (...), województwo (...) stwierdził, że na przedsiębiorstwie (...) S.A. z siedzibą w K. nie ciąży obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii - elektrowni fotowoltaicznej (...) o mocy przyłączeniowej 7,9999 MW.

(...) S.A. z siedzibą w W. (dalej „powódka”) wniosła odwołanie od powyższej decyzji, zaskarżając ją w całości i zarzucając naruszenie przepisów:

a.  art. 7, art. 77, art. 78, art. 84, art. 107 §3 k.p.a. poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na:

⚫

uchyleniu się przez Prezesa Urzędu od oceny co do stosowania w sprawie art. 262 §1 i 2 k.p.a.; nie przedstawił on żadnych istotnych rozważań na ten temat;

⚫

ograniczeniu się do stwierdzenia, że skoro powód nie opłacił zaliczki na poczet wykonania opinii biegłego, to takiego dowodu nie przeprowadzono, podczas gdy wyjaśnienie tej okoliczności nadal ciąży na organie;

⚫

pozbawieniu powoda prawa do wykazania zasadności wniosku o rozstrzygnięcie sporu za pomocą przeciw-dowodu (dowodu z opinii biegłego), który pozwoliłby zweryfikować tezy pozwanego (jako monopolisty) zawarte w przedłożonej przez niego Ekspertyzie;

b.  art. 7 ust. 1 PE poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że w sprawie nie wystąpiły techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia, podczas gdy Prezes Urzędu - poza cytowaniem Ekspertyzy, która na to wskazuje (zgodnie z zamówieniem zainteresowanego) - nie zdecydował się na jej samodzielną ocenę albo weryfikację. Występujących w sprawie wiadomości specjalnych także nie dostrzegł. Nie był więc uprawniony do dokonania ocen materialnoprawnych.

W związku z powyższym powódka wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonej decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez orzeczenie o obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według właściwych norm.

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, pominięcie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego albo instytutu z zakresu elektroenergetyki, ze specjalizacją dotyczącą magazynów energii, na wykazanie faktu, czy należycie oceniono przyłączenie obiektu w tej sprawie i możliwości jego współpracy ruchowej z siecią, przy uwzględnieniu aktualnego stanu wiedzy technicznej oraz stanu sieci OSD - jako niemającego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy bowiem powód domaga się przyłączenia elektrowni fotowoltaicznej a nie magazynu energii, nieuwzględnienie wniosku o zobowiązanie pozwanego do pokrycia wydatku na sporządzenie opinii przez biegłego i obciążenie powoda ewentualnymi kosztami sporządzenia opinii przez biegłego, pominięcie wniosku o przeprowadzenie dowodu z wyciągu Raportu Prezesa URE - jako niemającego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy bowiem organ jest zobowiązany każdą sprawę rozstrzygać w sposób indywidualny, w oparciu o materiał zgromadzony w aktach sprawy, zatem ogólna ocena Prezesa URE na różne podejście poszczególnych operatorów w wydawaniu warunków przyłączenia zaprezentowana w raporcie, w żaden sposób nie wpłynęła na ocenę dokonaną w toku postępowania administracyjnego, odnośnie możliwości przyłączenia powoda do sieci (...) S.A., czego wynikiem jest zaskarżona decyzji, zwolnienie Prezesa URE od udziału w posiedzeniu przygotowawczym, ze względu na hierarchiczną strukturę urzędu i przekazywanie spraw na niższe szczeble, zatem udział pełnomocnika będzie wystarczający, jako osoby mającej pełną wiedzę w niniejszej sprawie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W wykonaniu dyspozycji art. 127 k.p.c. pozwany zaprzeczył, że dokonał błędnych ustaleń w zakresie możliwości technicznych przyłączenia, w oparciu o wadliwy i niekompletny materiał dowodowy.

W odpowiedzi na odwołanie zainteresowany (...) S.A. w K. wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz Zainteresowanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ponadto wniósł o pominięcie dowodu z załączonej do pisma powoda z dnia 21.12.2023 r. opinii prywatnej. Przedłożony wyciąg z Raportu ma charakter zbiorczy, sporządzony na użytek wielu postępowań, stąd też nie dotyczy bezpośrednio elektrowni fotowoltaicznej (...) o mocy przyłączeniowej 7,9999 MW, planowanej na działce nr (...) oraz o nieuwzględnienie wniosku o zobowiązanie pozwanego do uiszczenia zaliczki na poczet sporządzenia zawnioskowanej w odwołaniu (pozwie) opinii biegłego (art. 130 ^{( 4)} kpc).

Sąd na rozprawie 2 października 2024 r. dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu elektroenergetyki na okoliczność czy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki do przyłączenia do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii - elektrowni fotowoltaiczne (...) o mocy przyłączeniowej 7,9999 MW, planowanej na działce nr (...) zlokalizowanych w miejscowości K. gmina (...) powiat (...) woj. (...). Zobowiązał powoda do uiszczenia w terminie 14 dni zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 15.000,00 zł pod rygorem pominięcia dowodu z opinii biegłego, a ponadto udzielił stronom postępowania 14 dniowego terminu na wskazanie osoby bądź instytucji , która sporządzi opinię w sprawie z wyjątkiem osób które już sporządzały Ekspertyzę w sprawie. Pełnomocnik pozwanego złożył zastrzeżenie do protokołu w trybie art. 162 par. 1 kpc w z art. 235 (2) par. 1 pkt 2 poprzez niepominięcie dowodu z opinii biegłego, który jest nieistotny dla rozstrzygnięcia i zmierza do przedłużenia postępowania.

Powód w piśmie z 5 listopada 2024 r. wyjaśnił, że rezygnuje z przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego i wobec tego wniosek nie będzie opłacony zaliczką oraz wniósł o zarządzenie kolejnych czynności w sprawie w tym wyznaczenie rozprawy.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) S.A. z siedzibą w W. jest spółką polskiego prawa handlowego, wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...) (okoliczność bezsporna).

(...) S.A. z siedzibą w K. jest spółką polskiego prawa handlowego, posiadającą sieć dystrybucyjną oraz wykonującą zadania operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego na podstawie decyzji Prezesa URE (okoliczność bezsporna).

(...) S.A. z siedzibą w W. złożył w (...) S.A. z siedzibą w K. kompletny wniosek z 6 września 2021 r. o określenie warunków przyłączenia dla instalacji odnawialnego źródła energii - elektrowni fotowoltaicznej (...) o mocy 8 MW, planowanej na terenie dz. nr (...) i (...) w miejscowości K., gmina (...) ( wniosek z 06.09.2021 r. wraz z załącznikami k. 41-43v akt adm.).

(...) pismem z 8 grudnia 2021 r. odmówił wydania warunków przyłączenia dla obiektu o mocy przyłączeniowej 8 MW z powodu braku technicznych warunków przyłączenia, które wynikały z braku niezbędnych zdolności przesyłowych sieci, zarówno w stanie istniejącym jak i planowanym tj. po zrealizowaniu zadań inwestycyjnych ujętych w aktualnym Planie Rozwoju spółki na lata 2020 -2025 (pismo (...) k. 47-49 akt adm.).

Przedmiotowa Ekspertyza została przedstawiona w toku postępowania i została wykonana na zlecenie zainteresowanego, pt. „Ekspertyza możliwości przyłączenia elektrowni fotowoltaicznej(...)o mocy 7,9999 MW do sieci dystrybucyjnej (...) S.A." (k. 54-59 akt adm. dalej jako „Ekspertyza"), w której przyjęto założenie, iż PV przyłączona będzie do rozdzielni 15 kV(...) lub 15 kV (...) ( okoliczność bezsporna).

Sporządzona Ekspertyza wykazała, że nie są spełnione parametry techniczne dla przyłączenia źródła energii elektrycznej.

Oznaczało to, brak możliwości przyłączenia jakiejkolwiek dodatkowej mocy we wskazanej lokalizacji oraz w oczekiwanym przez spółkę terminie, bez uprzedniej rozbudowy/modernizacji sieci elektroenergetycznej. Przyłączenie dodatkowej mocy do sieci, bez zachowania wymaganych parametrów technicznych, stworzyłoby zagrożenie dla bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego, którego zapewnienie jest jednym z ustawowych obowiązków spółki.

Ekspertyza wykazała, ze zakres niezbędnej rozbudowy/modernizacji sieci dla realizacji przyłączenia obiektu miałaby obejmować wymianę transformatorów 110/15 kV w (...) na jednostki o większej mocy i związana z tym modernizacja rozdzielni 110 kV w (...) Powyższy zakres rozbudowy/modernizacji nie jest ujęty w uzgodnionym przez Prezesa URE Planie Rozwoju spółki na lata 2020-2025.

Przyłączenie byłoby ewentualnie możliwe po 2035 r. po spełnieniu określonych warunków (pismo (...) z 8 grudnia 2021 r. k. 47-49 akt adm.).

Zgodnie z wnioskami Ekspertyzy, stwierdzono, iż przyłączenie nie jest możliwe z wnioskowaną mocą przyłączeniową. Brak jest zapasu mocy w węźle WN/SN (...) Z uwagi na brak zapasu mocy w węźle WN/SN nie ma możliwości przyłączenia jakiegokolwiek nowego źródła wytwórczego. (synteza Ekspertyzy k. 73 akt adm.).

Z uwagi na powyższa odmowę, 11 maja 2022 r. (...) S.A. z siedzibą w W. zawnioskowała do Prezesa URE o rozstrzygnięcie sporu dotyczącego warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej (wniosek z dnia 11 maja 2022 r. k. 1-5 akt adm.).

Prezes URE zawiadomił o wszczęciu postepowania na wniosek spółki (...) S.A. z siedzibą w W. w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy przyłączenia do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii - elektrowni fotowoltaicznej (...) - po sprostowaniu (...) - o mocy przyłączeniowej 7,9999 MW, planowanej na dz. nr (...) i (...) zlokalizowanych w miejscowości K., gmina (...), powiat (...), województwo (...) (zawiadomienie z 25 maja 2022 r. k. 34-35v akt adm.).

(...) podtrzymał wcześniej zajęte stanowisko co do braku technicznych oraz ekonomicznych warunków przyłączenia i wyjaśnił, że we wniosku o przyłączenie EF do sieci wnioskodawca (powód) wskazał jako miejsce przyłączenia (...). Na dzień złożenia wniosku (...) nie posiadał zdolności przyłączenia kolejnych nowych źródeł, co wskazywano w przeprowadzonej ekspertyzie. OSD wskazał najbliższy możliwy ciąg sieci SN praz stację WN/SN tj. (...), który również nie dysponował możliwościami przyłączenia. Wniósł ponadto o ograniczenie prawa powódki do wglądu do wskazanego wyżej dokumentu informując, że zawiera on dane wrażliwe i stanowi tajemnicę (...) S.A. z siedzibą w K. (pismo (...) z dnia 06 lipca 2022 r. wraz z załącznikiem k. 37-40 i nast. akt adm.).

Prezes URE pismem z 19 sierpnia 2022 r. przekazał (...) S.A. syntezę sporządzonej ekspertyzy „Ekspertyza możliwości przyłączenia elektrowni fotowoltaicznej (...) o mocy 7,9999 MW do sieci dystrybucyjnej (...) S.A.” oraz wezwał spółkę do zajęcia stanowiska (pismo Prezesa URE z dnia 19 sierpnia 2022 r. k. 75-75v akt adm.)

Spółka m.in. stwierdziła, że głównym zastrzeżeniem do Ekspertyzy jest to, w jaki sposób doprowadzono do jej wyniku. A decydujący wpływ na to miał zupełnie zagadkowe przyjęcie wielkości wyjściowych w tzw. kryterium marginesu mocy. Sprawia to, że założenia przyjęte w Ekspertyzie są teoretyczne (pismo spółki k. 77-80 akt adm.).

Ponadto realizując złożony przez powódkę wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, Prezes URE postanowieniem z dnia 16 lutego 2023 roku zobowiązał Wnioskodawcę do złożenia zaliczki na pokrycie kosztów postępowania wynikających z przeprowadzenia na żądanie strony dowodu z opinii biegłego, które nie wynikają z ustawowego obowiązku organu prowadzącego postępowanie. W związku z faktem niewykonania przedmiotowego postanowienia przez powódkę w wyznaczonym terminie, Prezes URE postąpił zgodnie z dyspozycją art. 261 § 2 k.p.a. (postanowienie z 16.02.2023 r. k. 96-96v akt adm.).

Pismem z 27 marca 2023 roku Prezes URE zawiadomił strony o zakończeniu postępowania dowodowego. W wyznaczonym terminie strony nie skorzystały z przysługującego im prawa do zapoznania się z zebranym w sprawie materiałem oraz nie przedstawiły dodatkowych wyjaśnień i dokumentów (zawiadomienie Prezesa URE z 27.03.2023 r. k. 101-101v akt adm.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów zebrane w postępowaniu administracyjnym, jak też w oparciu o twierdzenia stron.

Wniosek odwołującego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego został cofnięty przez pełnomocnika powoda w piśmie z 5 listopada 2024 r. (pismo, k. 265 akt sąd.).

Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne, bowiem zaskarżona Decyzja odpowiada prawu, zdaniem Sądu po stronie (...) nie istnieje publicznoprawny obowiązek, o jakim mowa w art. 7 p.e., przyłączenia elektrowni fotowoltaicznej (...) o mocy przyłączeniowej 7,9999 MW do sieci elektroenergetycznej.

Podstawę rozstrzygnięcia w sprawie stanowił przepis art. 7 ust.1 p.e., który jest źródłem publicznoprawnego obowiązku przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii przyłączenia do sieci ubiegającego się o to podmiotu.

W myśl powołanego przepisu, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydanie decyzji, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii obowiązane jest do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i odbioru, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci.

Zgodnie z art. 7 ust.3a p.e. podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci występuje do przedsiębiorstwa energetycznego o wydanie warunków przyłączenia. Po otrzymaniu wniosku z wymaganymi dokumentami (o jakich mowa w art. 7 ust 8d p.e.) przedsiębiorstwo energetyczne dokonuje oceny, czy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci. Stosownie do okoliczności występujących w konkretnym przypadku warunki te określają techniczne aspekty przyłączenia. Przy czym w przypadku urządzeń, instalacji lub sieci przyłączanych bezpośrednio do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV sporządza się ekspertyzę wpływu tych urządzeń, instalacji lub sieci na system elektroenergetyczny (art. 7 ust 8e p.e., przepis ten określa także wyjątki, w jakich ekspertyza nie musi być sporządzana, a które zasadniczo odnoszą się do urządzeń i instalacji o mniejszej mocy zainstalowanej lub przyłączeniowej). Ekspertyzę w myśl przepisu art. 7 ust 8ae p.e., zapewnia przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii.

Jeżeli zatem ekspertyza potwierdza, że istnieją techniczne warunki przyłączenia do sieci i odbioru, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru, a jednocześnie istnieją warunki ekonomiczne do przyłączenia, to przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii obowiązane jest do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotem ubiegającym się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii. O odmowie zawarcia umowy o przyłączenie przedsiębiorstwo energetyczne obowiązane jest zgodnie z art. 7 ust 1 ¹ p.e. niezwłocznie powiadomić pisemnie Prezesa URE i zainteresowany podmiot wraz z podaniem przyczyn tej odmowy.

W rozpoznawanej sprawie (...) S.A. nie wydał powodowi warunków przyłączenia, gdyż w jego ocenie brak było technicznych możliwości przyłączenia elektrowni fotowoltaicznej do sieci dystrybucyjnej. Ekspertyza, z której wynika brak technicznych możliwości przyłączenia (...), stosownie do przepisów k.p.a. jest wystarczającym dowodem, na którym Organ mógł oprzeć swoje stanowisko. W postępowaniu cywilnym z kolei powód mógłby obalić to twierdzenie, jeżeli przedstawiłby dowody, z których wynikałoby, że warunki takie istnieją, wbrew treści Ekspertyzy. Jednakże powód nie podjął takich czynności, bowiem co prawda złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność, iż istnieją techniczne warunki przyłączenia EF do sieci elektroenergetycznej zainteresowanego, ale następnie wniosek ten cofnął w piśmie z 5 listopada 2024 roku.

W szczególności takim dowodem nie mogła być opinia prywatna, która jest jedynie stanowiskiem strony (opinie prywatne traktowane są jak dokumenty prywatne, niestanowiące dowodu na okoliczności wymagające wiadomości specjalnych; dokument prywatny, zgodnie z art. 245 k.p.c., stanowi jedynie dowód tego, że osoba podpisująca ten dokument złożyła oświadczenie w nim zawarte, a nie tego, że miały miejsce podane w nim fakty). Dodatkowo przedłożona przez powoda opinia prywatna dotyczy możliwości przyłączania do sieci elektroenergetycznej magazynów energii, a nie elektrowni fotowoltaicznych, a zatem nie dotyczy przedmiotu sporu.

Oceniając istnienie technicznych warunków przyłączenia magazynu do sieci dystrybucyjnej (...), Sąd oparł się więc na Ekspertyzie wpływu przyłączenia magazynu energii na system elektroenergetyczny, która opierała się na prawidłowym założeniu, że ocena ta powinna odwoływać się do mocy przyłączeniowej EF.

Z Ekspertyzy tej wypływał jednoznaczny wniosek, że przyłączenie EF nie jest możliwe z wnioskowaną mocą przyłączeniową. Brak jest bowiem zapasu mocy w węźle WN/SN (...) Z uwagi na brak zapasu mocy w węźle WN/SN nie ma możliwości przyłączenia jakiegokolwiek nowego źródła wytwórczego (synteza Ekspertyzy k. 73 akt adm.). Ponadto Ekspertyza wykazała, ze zakres niezbędnej rozbudowy/modernizacji sieci dla realizacji przyłączenia obiektu miałaby obejmować wymianę transformatorów (...) w (...) (...) na jednostki o większej mocy i związana z tym modernizacja rozdzielni (...) w (...) Tymczasem powyższy zakres rozbudowy/modernizacji nie został ujęty w uzgodnionym przez Prezesa URE Planie Rozwoju zainteresowanego na lata 2020-2025. Jak wskazywał zainteresowany, przyłączenie byłoby ewentualnie możliwe po 2035 r. po spełnieniu określonych warunków (pismo (...) z 8 grudnia 2021 r. k. 47-49 akt adm.).

Zdaniem Sądu prawidłowo w Ekspertyzie uwzględniono także, że Plany Rozwoju (...) nie przewidywały rozbudowy sieci w tym obszarze, które pozwoliłby na zwiększenie zdolności przesyłowych do przyłączenia kolejnych źródeł. Brak takich założeń w planach rozwoju oznaczał natomiast, że przedsiębiorstwo dystrybucyjne nie miało zaplanowanych (i zagwarantowanych w taryfie) środków finansowych na dodatkowe nakłady inwestycyjne na sieć, które pozwoliłyby na rozbudowę sieci, umożlwiającą przyłączenie EF powoda do sieci.

Dodatkowo należy zauważyć, że inwestycje niezbędne do przyłączenia (...) do sieci elektroenergetycznej nie zostały przewidziane również w projekcie założeń do planu zapotrzebowania w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gminy (...), ani w samym planie zaopatrzenia (art. 19 i 20 p.e.). Innymi słowy wymagane inwestycje sieciowe wykonane byłyby w znaczącym stopniu jedynie dla potrzeb powoda, celem umożliwienia mu prowadzenia działalności gospodarczej i nie byłyby konieczne dla realizacji usługi dystrybucji energii elektrycznej do odbiorców (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2011 r., sygn. akt III SK 33/11).

Powyższe ustalenia świadczą więc o braku realnej możliwości otrzymywania środków finansowych poprzez taryfę na poczet realizacji inwestycji w sieć dystrybucyjną zainteresowanego, które mogłyby umożliwić przyłączenie PV do jego sieci.

Mając na uwadze powyższe, nie sposób więc przyjąć, aby po stronie (...) istniały także ekonomiczne warunki, które pozwoliłyby na dalszą rozbudowę i modernizację sieci, w realnej perspektywie czasowej, która stworzyłaby techniczne możliwości przyłączenia (...). Warto w tym miejscu odwołać się także do poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w wyroku z dnia 11 kwietnia 2012 r. w sprawie III SK 33/11 w którym stwierdzono, że publicznoprawny obowiązek dbałości o stan sieci przesyłowej i dystrybucyjnej nie rozciąga się na inwestycje wymuszone przez przyłączanie kolejnych podmiotów (Wyrok SN z 11.04.2012 r., III SK 33/11, OSNP 2013, nr 9-10, poz. 120).

Przy czym ze względu na fakt, że Ekspertyza została opracowana z uwzględnieniem perspektywy Planu Rozwoju (...) to warunki techniczne przyłączenia nie zaistniałyby do roku 2035, gdyż do tej daty nie były przewidziane i możliwe do zrealizowanie bardzo rozległe modernizacje sieci, których należałoby dokonać aby przyłączenie (...) stało się możliwe do realizacji bez zagrożenia dla bezpieczeństwa pracy sieci.

Skoro zatem w perspektywie łącznie 10 lat, do których odnosiły się plany nie było ani technicznych ani też ekonomicznych możliwości przyłączenia (...), to prawidłowe było zarówno stanowisko (...) jak i Prezesa URE, że po stronie (...) nie istnieje publicznoprawny obowiązek przyłączenia inwestycji powoda do sieci o jakim mowa w art. 7 p.e.

Oczywiście należy się zgodzić z powodem, że po stronie przedsiębiorstwa energetycznego istnieje obowiązek realizacji i finansowania budowy i rozbudowy sieci, który aktualizuje się w określonych warunkach, o których mowa w art. 7 ust. 5 p.e., jednakże obowiązek ten podlega warunkom określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 1-4, 7 i 8 i art. 46 p.e. oraz w założeniach lub planach, o których mowa w art. 19 i art. 20, oraz w przepisach odrębnych. Istotne jest również, że z uwagi na treść art. 4 ust 1, art. 9c ust 3 pkt 3 i 4 p.e. przedsiębiorstwo energetyczne nie jest tylko odpowiedzialne za zapewnienie rozbudowy sieci, ale także jest zobowiązane utrzymywać zdolność urządzeń, instalacji i sieci do realizacji zaopatrzenia w energię w sposób ciągły i niezawodny, przy zachowaniu obowiązujących wymagań jakościowych.

W ocenie Sądu w przeprowadzonym postępowaniu administracyjnym Prezes URE zgromadził wystarczające dowody, głównie wynikające z Ekspertyzy, stanowiące podstawę do przyjęcia, iż po stronie zainteresowanego rzeczywiście nie istnieją techniczne jak ekonomiczne możliwości przyłączenia (...) do sieci, o których mowa w art. 7 ust.1 p.e.

Jeśli więc powód kwestionował rzetelność Ekspertyzy, to winien zgodnie z regułą rozkładu ciężaru dowodu przeprowadzić dowód przeciwny. W tym też kierunku zmierzał wnioskowany przez powoda dowód z opinii biegłego, jednak wobec cofnięcia go, twierdzenia powoda o niepoprawności wnioskowania ekspertyzy, a tym samym o istnieniu technicznych warunków przyłączenia są bezpodstawne.

Jednocześnie Sąd miał na względnie, że oceny Ekspertyzy w toku postępowania administracyjnego dokonał Prezes URE, który wprawdzie jest organem administracji, ale jest to organ wysoce wyspecjalizowany, posiadający odpowiednie kompetencje do zajmowania się kwestiami energetycznymi. To jemu przypisane zostało prawo do rozstrzygania sporów uregulowane art. 8 ust 1 p.e. Zgodnie z treścią tego przepisu, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki jest właściwy do rozstrzygania sporów w sprawach dotyczących odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej. Nie musiał więc zdaniem Sądu Prezes URE posiłkować się w toku postępowania administracyjnego dowodem z opinii biegłego dla oceny rzetelności ekspertyzy, zwłaszcza, że przepis art. 7 ust 8e. p.e. wprost zakłada, że ocena wpływu przyłączanych urządzeń dokonywana jest w ekspertyzie.

Z powyższych względów na Prezesie URE nie ciążył obowiązek przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego na etapie postępowania administracyjnego.

Odnosząc się do zarzutów powoda dotyczących ciężaru dowodu istnienia warunków technicznych i ekonomicznych, to należy zaznaczyć, że postępowanie przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem cywilnym, opartym na obowiązującej w polskim procesie cywilnym zasadzie kontradyktoryjności, co oznacza, że obowiązek dowodzenia faktów ciąży na stronach procesu, które z tych faktów wywodzą skutki prawne. Wynika z tego, że to strony są w pełni odpowiedzialne za wynik procesu. Z tego względu, zgodnie z przepisem art. 232 k.p.c. strony są zobowiązane do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których chcą wywodzić skutki prawne. Oznacza to, iż gromadzenie materiału dowodowego należy do stron procesu, a związany z tym ciężar procesowy, realizowany jest przez strony w ich własnym interesie. Jeżeli w prowadzonym postępowaniu strona jest bierna, to musi się liczyć z ujemnymi dla niej konsekwencjami w postaci np. oddalenia powództwa. (por. H. Dolecki, „Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego”, Lex 2011).

W świetle powyższej argumentacji nie sposób przyjąć aby powód obalił oparte na Ekspertyzie twierdzenie Prezesa URE wyrażone w zaskarżonej decyzji o braku publicznoprawnego obowiązku po stronie (...) przyłączenia (...) do sieci dystrybucyjnej.

Jeśli chodzi o zarzuty odwołania, wskazujące na naruszenie przepisów prawa procesowego, Sąd orzekający w niniejszym składzie podziela utrwalony w judykaturze pogląd o nieskuteczności powoływania się na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego w postępowaniu przed SOKiK, poza pewnymi wyjątkami. W szczególności, tego typu zarzuty zasadniczo nie mogą stanowić samoistnej podstawy uchylenia decyzji. Wynika to z faktu, że wniesienie do sądu odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna dopiero cywilne, pierwszoinstancyjne postępowanie sądowe, w którym sąd dokonuje własnych ustaleń, rozważając całokształt materiału dowodowego (takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 maja 1991r., sygn. akt III CRN 120/91; postanowieniu z dnia 11 sierpnia 1999r. sygn. akt I CKN 351/99; wyroku z dnia 19 stycznia 2001r. sygn. akt I CKN 1036/98, oraz w wyroku z 13 maja 2004 r., sygn. akt III SK 44/04, Lex nr 137437). Podobnie Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 grudnia 2006r. stwierdził, iż zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania administracyjnego nie mogą być podnoszone przed SOKiK, który jako sąd powszechny rozpatruje sprawę od nowa, co skutkuje brakiem możliwości uchylenia decyzji zaskarżonej do tego sądu z uwagi na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego (sygn. akt VI ACa 620/06).

Wyjątki od zasady, że zarzuty procesowe odnoszące się do etapu postępowania administracyjnego nie mogą doprowadzić do uchylenia decyzji w ramach rozpoznania odwołania, które zostały wykreowane przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, wskazują, że taka możliwość odnosi się tylko do takich zarzutów, które po pierwsze nie mogą być niejako konwalidowane na etapie postępowania sądowego (jak ma to miejsce np. w odniesieniu do ustaleń faktycznych, środków dowodowych, oceny dowodów, niektórych wad formalnych samej decyzji), ale także waga tych zarzutów musi być na tyle istotna, że uzasadnia ona uchylenie decyzji. Chodzi o takie uchybienia organu, na skutek których przedsiębiorca, którego dotyczy decyzja, nie ma zapewnionych odpowiednich gwarancji proceduralnych, w szczególności mówi się tutaj o uchybieniach tego rodzaju (wadach kwalifikowanych decyzji), które istotnie wpłynęły na merytoryczną treść zaskarżonej decyzji lub też takie sytuacje, w których zaskarżona decyzja została wydana bez podstawy prawnej.

Rozpoznając zarzuty powoda dotyczące naruszenia zasad postępowania administracyjnego, Sąd jednak nie dopatrzył się wśród nich takich, które naruszałyby np. prawo odwołującego się do obrony, czy innych które wskazywałyby na wydanie decyzji w warunkach nieważności. W szczególności także decyzja nie została wydana bez podstawy prawnej.

W tym stanie rzeczy należało stwierdzić, iż zaskarżona decyzja odpowiada prawu zaś odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³ §1 k.p.c. podlega oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na nieuwzględnienie odwołania, powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz pozwanego i zainteresowanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości po 720 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023, poz. 1931 t.j.) oraz w przypadku zainteresowanego dodatkowo 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

ZARZĄDZENIE

1)  (...)

2)  (...)

Sędzia SO Anna Maria Kowalik