Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Ligoń-Krawczyk

Protokolant: sekretarz sądowy Oliwia Goliszewska

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa M. P. (1)

przeciwko R. K.

o zapłatę

I.  zasądza od R. K. na rzecz M. P. (1) kwotę 235.000 (dwieście trzydzieści pięć tysięcy) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty,

II.  zasądza od R. K. na rzecz M. P. (1) kwotę 22.567 (dwadzieścia dwa tysiące pięćset sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 28/23

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2022 r. (data prezentaty Sądu, k. 3) M. P. (1), zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika, skierowała przeciwko R. K. pozew o zwrot przedmiotu darowizny wnosząc o:

1.  zasądzenie od pozwanego R. K. na rzecz powódki M. P. (1) kwoty 235.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 14 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty z tytułu zwrotu przedmiotu darowizn odwołanych oświadczeniem z dnia 28 listopada 2018 r.;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że powódka i pozwany od 11 sierpnia 2007 r pozostawali w związku małżeńskim, z którego mają troje małoletnich dzieci: H. K. urodzoną (...), J. K. (1) urodzonego (...) oraz J. K. (2) urodzonego (...) W dniu 28 lipca 2010 r. strony zawarły umowę ustanawiającą rozdzielność majątkową. Powódka dokonała na rzecz męża darowizn środków pieniężnych w łącznej wysokości 235.000 zł, w tym w wysokości 100.000 zł w dniu 5 kwietnia 2016 r. oraz w wysokości 135.000 zł w dniu 1 grudnia 2016 r. Darowizny zostały dokonane z majątku osobistego powódki do majątku osobistego pozwanego. Pomiędzy stronami toczyło się postępowanie o rozwód przed Sądem Okręgowym w Warszawie w sprawie o sygn. IV C 527/18 oraz przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie w sprawie o sygn. V ACa 688/19. Postępowanie rozwodowe zostało prawomocnie zakończone, zaś Sąd orzekł rozwiązanie związku małżeńskiego stron przez rozwód z wyłącznej winy R. K.. W dniu 28 listopada 2018 r. M. P. (1) złożyła oświadczenie o odwołaniu darowizn dokonanych na rzecz R. K. w łącznej kwocie 235.000 zł. Oświadczenie woli darczyńcy dotarło do obdarowanego w dniu 6 grudnia 2018 r. Odwołanie darowizny nastąpiło z uwagi na wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę zachowanie obdarowanego, noszące znamiona rażącej niewdzięczności. Jako przyczyny odwołania darowizn strona powodowa wskazała:

1.  zdradę – nawiązanie przez R. K. związku pozamałżeńskiego z inną kobietą i ukrywanie tego faktu przed ówczesną żonę;

2.  porzucenie rodziny w dniu 26 grudnia 2017 r., tj. w drugim dniu Świąt Bożego Narodzenia w 2017 r.;

3.  nielojalności finansowej wobec rodziny po jej opuszczeniu, która skutkowała koniecznością zapożyczenia się przez powódkę u osób trzecich, aby zaspokoić potrzeby rodziny;

4.  formułowaniu przez pozwanego wobec powódki nieprawdziwych i oszczerczych zarzutów oraz twierdzeń w postępowaniu rozwodowym, dla uzyskania korzyści procesowych;

5.  wszczynanie spraw sądowych przeciwko powódce i inspirowaniu osób trzecich do podejmowania działań w tym kierunku;

6.  destrukcyjnym postępowaniu w sprawach opieki i wychowania dzieci stron, zwłaszcza poprzez deprecjonowanie roli matki w życiu dziecka, włączanie dzieci w konflikt między rodzicami, podawanie dzieciom nieprawdziwych informacji o ich matce;

7.  niewywiązywaniu się przez obdarowanego ze zobowiązań finansowych powstałych względem ojca powódki, jako jej osoby najbliższej oraz nieprawidłowego zachowania wobec niego;

8.  podejmowaniu nielojalnych działań przez obdarowanego wobec matki powódki – jako jej osoby najbliższej, która znajdowała się wówczas w stanie paliatywnym choroby nowotworowej.

W ocenie powódki, postępowanie pozwanego było szczególnie rażąco nacechowane pogwałceniem elementarnych obowiązków małżeńskich i zasad obowiązujących w społeczeństwie. Mimo złożenia oświadczenia o odwołaniu darowizn w terminie przewidzianym ustawą i mimo wyznaczenia terminu do zwrotu darowanych środków pieniężnych, pozwany do dziś nie zwrócił należności. Wobec tego, wystąpienie z niniejszym pozwem stało się konieczne i uzasadnione (pozew, k. 3-13).

W odpowiedzi na pozew R. K., zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że powołane przez stronę powodową podstawy odwołania darowizn, wskazujące na zachowania noszące cechy rażącej niewdzięczności pozwanego względem powódki, są w całości nieprawdziwe, a zarzuty stawiane przez powódkę byłemu mężowi są w istocie egzemplifikacją jej własnych zachowań. Odnosząc się do zarzutu zdrady małżeńskiej pozwany zaprzeczył, aby w jakikolwiek sposób naruszył ciążące na nim obowiązki rodzinne lub obowiązek wdzięczności. Pozwany wyjaśnił, że rozpad związku małżeńskiego stron poprzedzone było stopniowym rozluźnianiem się więzi małżeńskiej, co ostatecznie doprowadziło do destrukcji małżeństwa, a następnie do silnego konfliktu na tle okołorozwodowym, który od samego początku był „napędzany” zachowaniami oraz postawą samej powódki. Pozwany wyjaśnił, iż nie porzucił rodziny w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia, jednocześnie przyznając, że wyprowadził się ze wspólnego domu pod koniec grudnia 2017 r., co było związane z zupełnym rozpadem pożycia małżeńskiego stron i brakiem możliwości dalszego kontynuowania relacji z powódką w atmosferze, która wówczas panowała w domu. Pozwany podkreślił, iż nigdy nie zaniedbywał swoich dzieci w sferze emocjonalnej, fizycznej ani finansowej, zaś ferowanie twierdzeń o „porzuceniu: przez niego rodziny jest jaskrawym nadużyciem. Potwierdzeniem troski pozwanego o rodzinę jest – zdaniem pozwanego – fakt, iż w chwili obecnej dwójka starszych dzieci stron zamieszkuje na stałe z pozwanym, co nastąpiło na stanowczą prośbę samych dzieci i zostało potwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z dnia 23 listopada 2022 r. (sygn. III Nsm 119/21). Twierdzenia powódki dotyczące nielojalności finansowej pozwanego względem rodziny opierają się – w ocenie pozwanego – na fałszywych zarzutach oraz wybiórczej analizie materiału dowodowego, zgromadzonego w toku postępowania rozwodowego. Pozwany podkreślił, że nigdy nie zaprzestał utrzymywania wspólnych małoletnich dzieci stron, a ich sytuacja bytowa jest dobra. Odnosząc się do zarzutu formułowania przez pozwanego nieprawdziwych i oszczerczych zarzutów i twierdzeń w postępowaniu rozwodowym dla uzyskania korzyści procesowych pozwany podtrzymał swoje wyjaśnienia jakie składał w toku postępowania rozwodowego, gdyż w jego ocenie oddają one w pełni przyczyny rozluźnienia, a następnie rozpadu pożycia małżeńskiego pomiędzy stronami. Wszczęcie postępowań z udziałem powódki, tj. postępowanie o zniesienie współwłasności wynikało z konieczności uregulowania stosunków stron w sferze majątkowej, zaś o unieważnienie małżeństwa kościelnego w wielu przypadkach bywa naturalną konsekwencją postępowania rozwodowego przed sądem powszechnym. Z kolei wszczynanie dotyczących wspólnych dzieci stron było zawsze podyktowane dobrem małoletnich. Co do zarzutu destrukcyjnego postępowania w sprawach opieki i wychowania dzieci strona pozwana przytoczyła treść opinii zespołu specjalistów sądowych z dnia 14 października 2022 r., sporządzonej na potrzeby postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim w sprawie zmiany wyroku rozwodowego w zakresie opieki nad małoletnimi dziećmi, które w ocenie pozwanego przesądzają o bezzasadności zarzutów dotyczących niewłaściwych zachowań pozwanego wobec małoletnich. Odnosząc się końcowo do zarzutu niewywiązywania się z zobowiązań finansowych wobec ojca powódki oraz nieprawidłowego zachowania względem niego, a także podejmowania nielojalnych działań wobec matki powódki strona pozwana wskazała, iż to ojciec powódki został uznany za winnego i ukarany za popełnienie czynu zabronionego z art. 216 § 1 k.k. polegającym na znieważeniu pozwanego, co potwierdza, że to ojciec powódki jest stroną agresywną i podsycającą konflikt w rodzinie. Pozwany wskazał, iż to on nieustannie jest obiektem ataków ze strony członków rodziny powódki. Z kolei powołanie matki powódki na świadka w toku postępowania przed sądem kościelnym z pewnością nie może być uznane za przejaw rażącej niewdzięczności wobec powódki lub jej matki (odpowiedź na pozew, k. 73-78).

Do czasu zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie (protokół rozprawy z 23 kwietnia 2024 r., k. 747).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. P. (1) i R. K. zawarli związek małżeński w dniu 11 sierpnia 2007 r. Ze związku małżeńskiego posiadają trójkę dzieci: H. K. i J. K. (1), urodzonych (...), oraz J. K. (2), urodzonego (...) (kopia odpisu wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 24 maja 2019 r., sygn. IV C 527/18, k. 25v).

W dniu 28 lipca 2010 r. małżonkowie zawarli umowę małżeńską majątkową ustanawiając między nimi rozdzielność majątkową (akt notarialny z 28 lipca 2010 r., Rep (...) nr (...), k. 24). Tego samego dnia zawarli umowę częściowego działu majątku objętego byłą wspólnością ustawową (akt notarialny z 28 lipca 2010 r., Rep (...) nr (...), k. 339-343).

W dniu 16 kwietnia 2014 r. P. P. (1) i M. P. (2) darowali swojej córce M. P. (1) środki pieniężne w kwocie (...) zł, które miały zostać przekazane przez darczyńców na rachunek obdarowanej w celu otwarcia lokaty 36-m-cy odnawialnej (umowa darowizny z 16 kwietnia 2014 r., k. 344). W dniu 5 kwietnia 2016 r. powódka otrzymała z Kancelarii (...) środki w kwocie 100.000 zł, stanowiące zaliczkę na zysk (potwierdzenie przelewu z 5 kwietnia 2016 r., k. 354).

W dniu 5 kwietnia 2016 r. M. P. (1) (obecnie: P.) darowała mężowi do jego majątku osobistego kwotę 100.000 zł, zaś w dniu 1 grudnia 2016 r. kwotę 135.000 zł. Obie transakcje opatrzone były tytułem: DAROWIZNA (potwierdzenie przelewu kwoty 100.000 zł z 5 kwietnia 2016 r., k. 22; zaświadczenie banku w zakresie transakcji na kwotę 135.000 zł z 1 grudnia 2016 r., k. 23). Darowizny pochodziły z majątku osobistego M. P. (1) (obecnie: P.) – pierwsza pochodziła z zysku wypłaconego jej w 2016 r. z Kancelarii (...), w której była komandytariuszem, zaś druga darowizna stanowiła środki darowane jej w przeszłości przez rodziców, które pozostawały dotychczas na lokacie (zeznania powódki M. P. (1), protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 194-194v, nagranie 00:02:29-00:06:54; wniosek o wypłatę środków gwarantowanych przez (...) z 14 listopada 2016 r., k. 345; potwierdzenie przelewu kwoty 341.022,85 zł, k. 346; potwierdzenie przelewu z 5 kwietnia 2016 r., k. 354).

W grudniu 2017 r. pozwany R. K. wyprowadził się z domu rodzinnego, zaś w styczniu 2018 r. M. P. (1) (obecnie: P.) z dokumentacji sporządzonej przez zatrudnionego przez nią detektywa dowiedziała się o bliskiej relacji swojego męża z inną kobietą, a jego zachowanie względem tej kobiety dawało uzasadnione podstawy do podejrzeń, że dopuścił się zdrady małżeńskiej. Zdrada była podstawą orzeczenia rozwodu z winy męża. (zeznania powódki M. P. (1), protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 194, nagranie 00:12:50-00:15:03; wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 24 maja 2019 r., sygn. akt IV C 527/18 k. 25-26 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 grudnia 2020 r., sygn. V ACa 688/19, k. 35).

M. P. (1) (obecnie: P.) miała dostęp do rachunku bankowego męża i z niego korzystała. W połowie 2018 r. M. P. (1) wypowiedziała umowę spółki (...) z siedzibą w W. . R. P. płacił alimenty na rzecz dzieci od momentu wydania postanowienia o zabezpieczeniu przez Sąd Okręgowy w Warszawie, tj. od listopada 2018 r. R. K. nie spłacał kredytu hipotecznego zaciągniętego przez małżonków na zakup lokalu mieszkalnego, które było wynajmowane osobie trzeciej. Środkami otrzymywanymi z najmu nieruchomości dysponowała M. P. (1), która przejęła płatności rat kredytowych (zeznania powódki M. P. (1) protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 194v, nagranie 00:15:28-00:18:06; korespondencja e-mail z 15 marca 2018 r., k. 81; wypowiedzenie umowy spółki z 27 czerwca 2018 r., k. 538-539).

W 2018 r. R. K. złożył do Sądu Okręgowego w Warszawie pozew o rozwód, sprawa została zarejestrowana pod sygn. IV C 527/18 ( uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 grudnia 2020 r. o sygn. akt V ACa 688/19, k. 45).

W dniu 28 listopada 2018 r. M. P. (1) skierowała do R. K. oświadczenie o odwołaniu darowizn dokonanych na rzecz R. K. w dniu 5 kwietnia 2016 r. na kwotę 100.000 zł oraz w dniu 1 grudnia 2016 r. na kwotę 135.000 zł, powołując się na rażącą niewdzięczność obdarowanego polegającą na:

a. dopuszczeniu się zdrady małżeńskiej;

b. związaniu się z inną kobietą i ukrywaniu ww. faktu przede mną;

c. porzuceniu rodziny w Święta Bożego Narodzenia 2017 r.;

d. niełożenia na naszą rodzinę po wyprowadzeniu się R. K. z domu, co skutkuje koniecznością zapożyczania się przeze mnie u innych osób, celem zaspokojenia dotychczasowych potrzeb życiowych moich i trójki małoletnich dzieci;

e. formułowaniu wobec mnie nieprawdziwych twierdzeń i zarzutów w postępowaniu rozwodowym dla uzyskania korzyści procesowej;

f. nękaniu mnie poprzez wszczynanie licznych spraw sądowych np. o zniesienie współwłasności nieruchomości (bez choćby próby podjęcia rozmów ugodowych) oraz inspirowanie osób trzecich do pozywania mnie w celu nękania mnie;

g. destrukcyjnym postępowaniu w sprawach opieki i wychowania naszych dzieci tj. m.in. deprecjonowaniu roli matki, której małoletnie dzieci ufają - poprzez wmawianie naszym dzieciom, iż wszelkie informacje uzyskane od małoletnich dotyczące ojca R. K., przekazuję do Sądu;

h. przypisywaniu mi przez R. K. działań, których nie podejmuję, świadomym włączaniu dzieci w konflikt pomiędzy rodzicami tj. informowanie dzieci, że również pozostaję w związku pozamałżeńskim oraz, że spotykam się ze swoim partnerem, gdy dzieci przebywają u ojca (co jest oczywistą nieprawdą);

i. niewywiązanie się przez R. K. z zobowiązań finansowych powstałych względem mojego ojca P. P. (1), podczas gdy po porzuceniu przez męża naszej rodziny miał on wiedzę o tym, iż zasadniczą pomoc materialną mogę uzyskać od mojego ojca;

j. podejmowanie wszystkich ww. działań przez R. K. mającego pełną świadomość, że moja Matka M. P. (2) znajduje się w stanie paliatywnym choroby nowotworowej.

W oświadczeniu M. P. (1) wskazała, że o rażącej niewdzięczności R. K. opisanej w pkt b) dowiedziała się w dniu 2 stycznia 2018 r. Celem polubownego zakończenia niniejszej sprawy, wniosła o zwrot łącznej kwoty darowizn w wysokości 235.000 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma, na następujący rachunek bankowy: (...) (oświadczenie o odwołaniu darowizn z 28 listopada 2018 r., k. 17). Oświadczenie o odwołaniu darowizn zostało przesłane do R. K. na dwa adresy: ul. (...) w G. gdzie adresat przesyłkę odebrał osobiście w dniu 6 grudnia 2018 r. (potwierdzenie odbioru, k. 19) oraz na adres: Kancelarii (...) przy ul. (...) lok.(...) w W., gdzie przesyłkę odebrał osobiście 18 grudnia 2018 r. (potwierdzenie odbioru, k. 21).

Wyrokiem z dnia 24 maja 2019 r. Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie o sygn. IV C 527/18 orzekł rozwód związku małżeńskiego pomiędzy R. K. i M. P. (1) – z winy męża (pkt I), wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron powierzył obojgu rodzicom z ustaleniem miejsca zamieszkania dzieci przy matce (pkt II), ustalił kontakty ojca z dziećmi (pkt III), kosztami utrzymania małoletnich dzieci obciążył obydwoje rodziców, z tym że udział ojca w kosztach ustalił na kwotę po (...) zł na rzecz H. K. i tyle samo na J. K. (1) oraz w kwocie (...)zł na rzecz J. K. (2) (pkt IV) oraz zobowiązał R. K. do zaniechania przychodzenia do placówek edukacyjnych dzieci podczas zajęć szkolnych i przedszkolnych (pkt V), a także zobowiązał go do dopilnowania, aby córka H. i syn J. odrabiali lekcje zadane przez szkołę podczas pobytu dzieci u ojca (pkt VI) (kopia wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 24 maja 2019 r., sygn. IV C 527/18, k. 25-26v). W uzasadnieniu ww. wyroku wskazano, że przyczyną, która legła u podstaw rozpadu więzi uczuciowych, fizycznych i gospodarczych małżonków było dopuszczenie się przez powoda zdrady małżeńskiej. Sąd Okręgowy zaznaczył również trudną sytuację małoletnich dzieci, która wynikała z istniejącego pomiędzy ich rodzicami konfliktu okołorozwodowego (transkrypcja wygłoszonego uzasadnienia wyroku z dnia 24 maja 2019 r., k. 29; uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 grudnia 2020 r. o sygn. akt V ACa 688/19, k. 45).

Apelację od ww. wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie wniosły obie strony, zaś wyrokiem z dnia 9 grudnia 2020 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie o sygn. V ACa 688/19 zmienił zaskarżony wyrok w części, tj. w punkcie 2 dodatkowo zobowiązując rodziców do podjęcia terapii rodzinnej dla małżonków znajdujących się w konflikcie okołorozwodowym, poprzez oznaczenie literowo jednostek redakcyjnych dotyczących dodatkowych kontaktów ojca z małoletnimi dziećmi, zwiększając udział ojca w kosztach utrzymania dzieci do kwot po (...) zł na rzecz H. K. i tyle samo na J. K. (1) oraz do kwoty (...)zł na rzecz J. K. (2), a więc łącznie (...) zł, a także uchylił pkt 6 i 7 wyroku, w pozostałym zakresie oddalając apelacje stron (kopia odpisu wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 grudnia 2020 r., sygn. V ACa 688/19, k. 35). W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu Okręgowego, iż faktycznie do rozkładu pożycia stron doprowadziło nawiązanie przez powoda relacji z inną kobietą czyli dopuszczenie się zdrady małżeńskiej. R. K. po poznaniu K. K. (obecnej konkubiny) zrezygnował z działań mających na celu poprawę jakości związku z żoną i ich wzajemnych relacji. Sąd Apelacyjny zauważył, że podczas konfliktu małżeńskiego w 2015 r. żona potrafiła dojść do porozumienia z mężem, który powrócił do rodziny. Natomiast w 2017 r. zabrakło ze strony męża zaangażowania w celu ratowania małżeństwa. Z pewnością sposób funkcjonowania stron miał wpływ na zaburzenie w ich wzajemnej komunikacji, wynikające przede wszystkim z cech osobowości, nieumiejętności komunikowania współmałżonkowie swoich oczekiwań i potrzeb np. w sferze rodzinnej (liczba dzieci, miejsce spędzania świąt) czy seksualnej. Jednak problemy w tym zakresie nie mogą usprawiedliwiać zachowania R. K., który po 10 latach małżeństwa uznał swój związek za zbyt trudny, porzucając rodzinę na rzecz nawiązania relacji z inną kobietą. Bezpośrednio po rozstaniu stron, pomimo deklaracji żony w sprawie ratowania małżeństwa i próby mediacji pomiędzy małżonkami na prośbę żony ze strony ich znajomych, R. K. nie podjął takich działań, zataił fakt pozostawania w relacjach z inną kobietą, wykazując jedynie zainteresowanie ustaleniem zasad opieki nad dziećmi. (zeznania powódki M. P. (1), protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 194, nagranie 00:12:50-00:15:03; wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 24 maja 2019 r., sygn. akt IV C 527/18 k. 25-26 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 grudnia 2020 r., sygn. V ACa 688/19, k. 35).

Zarówno M. P. (1), jak również R. K. inicjowali postępowania sądowe dotyczące zmiany miejsca zamieszkania dzieci, pozbawienia władzy rodzicielskiej ojca i zmiany kontaktów, rozstrzygniecie w istotnych sprawach dziecka (postanowienie z 23 listopada 2022 r. w sprawie o sygn. III Nsm 119/21 przed Sądem Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim, k. 80), o wydanie dzieci (postanowienie z 25 marca 2021 r. w sprawie o III Nsm 116/21 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim, k. 148; postanowienie z 16 grudnia 2021 r. Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie VI Ca 619/21, k. 157) o nakłady na dom (zeznania pozwanego R. K., protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 195v, nagranie 00:52:26). R. K. złożył też wniosek dyscyplinarny do (...) prawnych przeciwko żonie (zeznania pozwanego R. K., protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 196, nagranie 00:01:06). Między małżonkami toczy się również postępowanie o podział majątku wspólnego, w tym m. in. lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w G. (dokumenty z toczącej się przed Sądem Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim sprawy o sygn. I Ns 382/18, k. 358-359, 381-387).

R. K. pozostawał w konflikcie z ojcem powódki, który w dniu 20 stycznia 2020 r. w M. na terenie cmentarza znieważył R. K. słowami „złodziej”, „(...)” i „dziwkarz” (kopia wyroku Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z 22 września 2021 r., sygn. II K 585/20, k. 104).

R. K. posiada cechy osobowości predysponujące go do sprawowania samodzielnej opieki nad dziećmi, jego wiedza wychowawcza jest prawidłowa, dostosowana do wieki małoletnich, nie neguje konieczności udziału matki w życiu dzieci i jest w stosunku do niej nastawiony neutralnie. M. P. (1) przedstawia dzieciom negatywny obraz ojca izoluje J. od ojca wpływając tym samym na zaburzenia jego procesu rozwojowego, zaś wobec swoich zachowań jest bezkrytyczna (wnioski opinii Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów z 14 października 2022 r., k. 101). Obecnie dwójka starszych dzieci stron (H. i J.) zamieszkują wraz z ojcem. M. P. (1) ma swobodny kontakt z dziećmi, kiedy R. K. wyjeżdża, to ona częściej do nich dzwoni. Młodszy syn – J. mieszka wraz z matką. Ojciec płaci alimenty na rzecz młodszego dziecka (zeznania powódki M. P. (1), protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 194v-195, nagranie 00:18:53-00:24:13).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów. Sąd w całości dał wiarę dokumentom wymienionym w stanie faktycznym, bowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności, a Sąd nie miał podstaw do podważenia ich wiarygodności bądź zawartej w nich treści z urzędu.

Sąd dał wiarę zeznaniom powódki M. P. (1) (protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 194-195) oraz pozwanego R. K. (protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 195-196) w zakresie ustalonym w stanie faktycznym. Powódka potwierdziła, że darowizny dokonane na rzecz ówczesnego męża pochodziły z jej majątku osobistego, opisała też relacje stron, które znalazły potwierdzenie w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. Strony kierowały wobec siebie wzajemnie zarzuty co do niewłaściwego zachowania drugiego małżonka w szczególności dotyczące kwestii finansowych, opieki nad dziećmi oraz relacji małżeńskich, co potwierdza nadal istniejący między nimi silny konflikt. Potwierdzili inicjowanie wzajemnych spraw sądowych czy dyscyplinarnych.

Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2023 r. Sąd oddalił wnioski dowodowe stron jak w pkt 4 pozwu, tj. dołączenie do sprawy akt o rozwód toczącej się przed Sądem Okręgowym w Warszawie o sygn. IV C 527/18 i Sądem Apelacyjnym w Warszawie o sygn. V ACa 688/19 i przeprowadzenie dowodu z dokumentów znajdujących się w ww. aktach w szczególności treści wyroków tam zapadłych z uwagi na przedłożenie kopii ww. wyroków Sądów do akt sprawy oraz pkt 3 odpowiedzi na pozew, tj. akt o zmianę wyroku rozwodowego w zakresie miejsca zamieszkania małoletnich dzieci toczącej się przed Sądem Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim o sygn. III Nsm 119/21 i przeprowadzenie dowodu z dokumentów znajdujących się w ww. aktach, w szczególności postanowienia z dnia 23 listopada 2022 r., opinii OZSS z 14 października 2022 r. oraz notatek służbowych nauczycieli i pracowników szkoły, z uwagi na przedłożenie kopii ww. orzeczeń i dokumentów do akt sprawy, których prawdziwości i wiarygodności nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Strona powodowa w niniejszym postępowaniu domagała się zwrotu przedmiotu darowizny poprzez zasądzenie od pozwanego R. K. na rzecz powódki M. P. (1) kwoty 235.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 14 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty z tytułu zwrotu przedmiotu darowizn odwołanych oświadczeniem z dnia 28 listopada 2018 r. powołując się na wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę zachowanie obdarowanego, noszące znamiona rażącej niewdzięczności, w tym, w szczególności zdrada małżeńska, porzucenie rodziny oraz podejmowanie krzywdzących zachowań wobec powódki oraz jej najbliższej rodziny, które doprowadziły do rozpadu małżeństwa i więzi rodzinnych.

Stosownie do przepisu art. 900 k.c. odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie. Przesłanką odwołania darowizny jest wskazane w art. 898 § 1 k.c., dopuszczenie się przez obdarowanego rażącej niewdzięczności względem darczyńcy.

Stosownie do treści art. 898 § 1 k.c., darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. W myśl ust. 2 przywołanego przepisu, zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu.

W myśl art. 899 § 3 k.c., darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.

Należy zauważyć, że brak jest ogólnej reguły pozwalającej na uznanie zachowania obdarowanego wobec darczyńcy za rażącą niewdzięczność, uzasadniającą odwołanie darowizny. Przeprowadzając badanie, na ile obdarowany dopuścił się niewdzięczności wobec darczyńcy i czy była to niewdzięczność rażąca, należy każdorazowo rozpatrywać stosownie do okoliczności konkretnej sprawy. Wskazać należy, że niewdzięczność może być stwierdzona dopiero po uwzględnieniu całokształtu okoliczności dotyczących zarówno obdarowanego, jak i darczyńcy (tak wyrok Sądu Najwyższego z 4 lutego 2005 r., sygn. I CK 571/04, Legalis nr 84404). Ocena, czy niewdzięczność okazywana przez obdarowanego jest rażąca, powinna być dokonywana z uwzględnieniem zobiektywizowanych kryteriów. Przy dokonywaniu takiej oceny nie można jednak pominąć charakteru konkretnych relacji między obdarowanym i darczyńcą oraz norm wyznaczających zakres akceptowalnych zachowań zarówno w całym społeczeństwie, jak i w grupie społecznej, do której należy darczyńca (por. wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 2005 r., sygn. I CK 112/05, Legalis nr 92986). Nie powinny być uznawane za rażącą niewdzięczność zwykłe konflikty rodzinne (życiowe), sprzeczki, mieszczące się w granicach przyjętych w środowisku, do którego należy darczyńca (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 13 listopada 1934 r., C II 1621/34, OSP 1935, Nr 7, poz. 361, s. 362). W orzecznictwie zostało zaprezentowane stanowisko, zgodnie z którym jako rażąca niewdzięczność może być potraktowane zachowanie obdarowanego, które, oceniając rzecz rozsądnie, musi być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę (por. wyrok Sądu Najwyższego z 7 maja 2003 r., IV CKN 115/01, Legalis nr 62102). O rażącej niewdzięczności świadczy tylko takie działanie lub zaniechanie obdarowanego, które jest skierowane bezpośrednio lub pośrednio przeciwko darczyńcy oraz, oceniając rzecz rozsądnie, pozostaje wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę. Chodzi w każdym wypadku o czyny szczególnie naganne z punktu widzenia norm prawnych i moralnych. Rażąca niewdzięczność może przejawiać się naruszeniem przez małżonka obowiązku wierności i usprawiedliwiać odwołanie darowizny dokonanej przez tego małżonka na rzecz współmałżonka, który dopuścił się aktu niewierności (postanowienie Sądu Najwyższego z 14 kwietnia 2021 r., sygn. I CSK 206/20, Legalis nr 2600507).

W sprawie bezsporne było, iż w dniu 5 kwietnia 2016 r. M. P. (1) (obecnie: P.) darowała swojemu mężowi do jego majątku osobistego kwotę 100.000 zł, zaś w dniu 1 grudnia 2016 r. kwotę 135.000 zł (potwierdzenie przelewu kwoty 100.000 zł z 5 kwietnia 2016 r., k. 22; zaświadczenie banku w zakresie transakcji na kwotę 135.000 zł z 1 grudnia 2016 r., k. 23). Obie transakcje opatrzone były tytułem: DAROWIZNA. Strona powodowa wykazała również okoliczność, iż środki te pochodziły z majątku osobistego powódki (potwierdzenie przelewu, k. 346; potwierdzenie przelewu, k. 354). Bezsporne było również to, że powódka pismem z dnia 28 listopada 2018 r. skierowała wobec męża oświadczenie o odwołaniu ww. darowizn (oświadczenie o odwołaniu darowizn z 28 listopada 2018 r., k. 17; epo, k. 19 i 21).

Stan faktyczny ustalony w sprawie potwierdza, że oświadczenie o odwołaniu darowizn zostało złożone przez M. P. (1) przed upływem roku od dnia, w którym dowiedziała się o niewdzięczności obdarowanego., bowiem w grudniu 2017 r. pozwany R. K. wyprowadził się z domu rodzinnego, zaś w styczniu 2018 r. powódka dowiedziała się o bardzo bliskiej relacji męża z inną kobietą, a zachowanie męża dawało uzasadnione podstawy do podejrzeń, że dopuścił się zdrady małżeńskiej (k. 25-57). Tym samym, stosownie do treści art. 899 § 3 k.c., zachowany został roczny termin na złożenie oświadczenia o odwołaniu darowizny, gdyż powódka dowiedziała się o zdradzie, której dopuścił się jej mąż w styczniu 2018 r., zaś przedmiotowe oświadczenie złożyła w dniu 28 listopada 2018 r. (k. 17).

Zdaniem Sądu mając na uwadze pierwszą podniesioną przez stronę powodową przyczynę odwołania darowizn dokonanych przez powódkę na rzecz pozwanego, tj. zdradę R. K. objawiającą się przez nawiązanie przez pozwanego związku pozamałżeńskiego z inną kobietą, co potwierdzają ustalenia postępowania o rozwód i wydany w niej wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24 maja 2019 r. (sygn. akt IV C 527/18) oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 grudnia 2020 r., sygn. akt V ACa 688/19 (transkrypcja wygłoszonego uzasadnienia wyroku z dnia 24 maja 2019 r., k. 29; odpis wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 grudnia 2020 r. o sygn. akt V ACa 688/19, k. 35-57). Sąd uznał, iż stanowi ona przesłankę pozwalającą stwierdzić rażącą niewdzięczność obdarowanego R. K.. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie potwierdza, iż przyczyną, która legła u podstaw rozpadu więzi uczuciowych, fizycznych i gospodarczych małżonków było ostatecznie dopuszczenie się przez powoda zdrady małżeńskiej.

Postępowanie pozwanego, stanowiące pogwałcenie elementarnych obowiązków małżeńskich tj. wierności i uczciwości małżeńskiej, zdaniem Sądu, można uznać za rażącą niewdzięczność. Powódka, niespełna 2 lata wcześniej, przekazała mężowi środki finansowe w łącznej wysokości 235.000 zł w zaufaniu do niego jako małżonka i głowy rodziny oraz z którym łączyła plany wspólnej przyszłości. Powódka jako małżonka miała prawo oczekiwać, że obdarowany małżonek pozostanie jej wierny również emocjonalnie. Niewierność godzi bowiem w trwałość związku i ze swej istoty jest wymierzona przeciwko współmałżonkowi. Powódka subiektywnie postrzegała takie zachowanie jako poważne pokrzywdzenie, a zarazem stosując obiektywny miernik, rozsądnie należy je zakwalifikować jako wysoce naganne i wyrządzające krzywdę darczyńcy. Niewdzięczność, jako przeciwieństwo wdzięczności, oznacza postępowanie nie liczące się z odczuciami, potrzebami i dobrem darczyńcy, które może mu przyczynić negatywnych odczuć i obiektywnych szkód. Pozwany, angażując się w trwały związek z inną kobietą i zrywając tym samym trwający 10 lat związek małżeński, naruszył umyślnie obowiązek wzajemnej pomocy i wierności oraz współdziałania dla dobra bliskich osób. Zgromadzone w sprawie dowody nie prowadzą do wniosku, jakoby takie zachowanie mogło być usprawiedliwione obiektywnymi okolicznościami, gdyż strony nie znajdowały się w faktycznej separacji, prowadziły razem gospodarstwo domowe, wychowywały wspólne małoletnie dzieci. Wyprowadzić stąd należy wniosek, że to właśnie zachowanie pozwanego doprowadziło do ustania poprawnie funkcjonującego związku małżeńskiego stron, nakierowanego na długotrwałe pożycie, a charakteryzującego się wspólnie określonymi przez partnerów wymogami działania dla wspólnego dobra, wychowania małoletnich dzieci, ale również wzajemną wierności, lojalności i uczciwości.

Oczywiście obdarowanie współmałżonka nie powinno łączyć się z jego obowiązkiem kontynuowania wadliwie funkcjonującego związku z uwagi na dokonaną darowiznę i obawę przed jej odwołaniem. Jednakże okoliczność naruszenia reguły wierności można uznać za przejaw rażącej niewdzięczności, gdy zdrady dopuszcza się partner obdarowany, utrzymując to w tajemnicy przed darczyńcą, który się na takie zachowanie nie godzi. Ponadto, w przypadku wykazania dopuszczenia się zdrady, obowiązek procesowego wykazania, że takie zachowanie nie nosi znamienia niewdzięczności spoczywa na osobie obdarowanego. Tymczasem pozwany nawiązał bliską relację pozamałżeńską z inną kobietą. Niespełna miesiąc po opuszczeniu rodzinnego domu relacja R. K. z tą kobietą była już bardzo bliska, a jego zachowanie dawało uzasadnione podstawy do podejrzeń, że dopuścił się zdrady małżeńskiej.

Powyższe opisane zachowanie obdarowanego R. K., w ocenie Sądu, stanowi uzasadnioną podstawę odwołania darowizny przez powódkę, które to odwołanie nastąpiło poprzez złożenie oświadczenia w dniu 28 listopada 2018 r.

Na marginesie należy wskazać, że twierdzenia pozwanego o „rozluźnieniu więzi pomiędzy stronami na długo przed wyprowadzką pozwanego z domu” wskazują na to, iż gdy relacje małżeńskie stron byłyby nieprawidłowe i prowadziły do destrukcji ich związku to pozwany nie powinien przyjmować od żony darowizny. W sytuacji bowiem obdarowania współmałżonka środkami pieniężnymi powódka mogła żyć w przeświadczeniu, iż mąż który tą darowiznę przyjął pragnie kontynuować z nią związek. Przyjęcie darowizny przez pozwanego w takiej sytuacji można uznać za rażąco nielojalne postępowanie względem powódki.

Wskazane przez stronę powodową podstawy odwołania darowizny z uwagi na: porzucenie rodziny przez pozwanego w dniu 26 grudnia 2017 r., tj. w drugim dniu Świąt Bożego Narodzenia w 2017 r., nielojalności finansowej wobec rodziny po jej opuszczeniu, która skutkowała koniecznością zapożyczenia się przez powódkę u osób trzecich, aby zaspokoić potrzeby rodziny; formułowaniu przez pozwanego wobec powódki nieprawdziwych i oszczerczych zarzutów oraz twierdzeń w postępowaniu rozwodowym, dla uzyskania korzyści procesowych; wszczynanie spraw sądowych przeciwko powódce i inspirowaniu osób trzecich do podejmowania działań w tym kierunku czy niewywiązywaniu się przez obdarowanego ze zobowiązań finansowych powstałych względem ojca powódki, zdaniem Sądu, nie stanowią podstawy do stwierdzenia rażącej niewdzięczności R. K. względem powódki.

Okoliczność opuszczenia rodziny przez pozwanego w grudniu 2017 r. wynikała z decyzji pozwanego, który już wówczas nawiązał bliskie relacje pozamałżeńskie z inną kobietą. Sama okoliczność wyprowadzenia się pozwanego od rodziny nie przesądza jednak o jego rażącej niewdzięczności wobec żony. W sytuacji bowiem, gdyby pozwany opuścił rodzinny dom, ale podjąłby faktyczne próby ratowania małżeństwa, które wówczas proponowała powódka, nawet w przypadku ich niepowodzenia, nie można byłoby uczynić mu zarzutu rażącej niewdzięczności względem żony.

Jednakże między małżonkami istniał silny konflikt okołorozwodowy, który miał swoje odzwierciedlenie również w braku możliwości znalezienia konsensusu pomiędzy ówczesnymi małżonkami zarówno w kwestiach finansowych, jak również w zakresie opieki nad wspólnymi małoletnimi dziećmi czy finansowania potrzeb rodziny przez pozwanego po opuszczeniu przez niego domu rodzinnego.

Sąd zauważa, iż zarówno powódka, jak i pozwany pracowali zawodowo, uzyskując stały miesięczny dochód. Okoliczność, że bank postawił w stan wymagalności zobowiązanie stron dotyczące kredytu na zakup mieszkania w G. (mieszkanie było wynajmowane osobie trzeciej), w sytuacji gdy to powódka dysponowała środkami od najemcy na pokrycie raty kredytu (vide korespondencja e-mail z 15 marca 2018 r., k. 81) nie może stanowić podstawy do stwierdzenia podstaw do uznania rażącej niewdzięczności pozwanego. Od momentu wszczęcia sprawy o rozwód między stronami istniał silny konflikt, który miał wpływ zarówno na relacje małżonków, jak również relacje z ich małoletnimi dziećmi i rodziną powódki. Zarówno M. P. (1), jak również R. K. inicjowali postępowania sądowe dotyczące zmiany miejsca zamieszkania dzieci, pozbawienia władzy rodzicielskiej ojca i zmiany kontaktów, rozstrzygnięcie w istotnych sprawach dziecka (postanowienie z 23 listopada 2022 r. w sprawie o sygn. III Nsm 119/21 przed Sądem Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim, k. 80), o wydanie dzieci (postanowienie z 25 marca 2021 r. w sprawie o III Nsm 116/21 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim, k. 148; postanowienie z 16 grudnia 2021 r. Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie VI Ca 619/21, k. 157) o nakłady na dom czy podział majątku wspólnego (zeznania pozwanego R. K., protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 195v, nagranie 00:52:26; sprawa przed Sądem Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim o sygn. I Ns 382/18, k. 358-359, 381-387). R. K. złożył też wniosek dyscyplinarny do(...) przeciwko żonie (zeznania pozwanego R. K., protokół rozprawy z 12 grudnia 2023 r., k. 196, nagranie 00:01:06). Zdaniem Sądu wszczynanie spraw sądowych przeciw powódce nie stanowi o rażącej niewdzięczności pozwanego. Nie można bowiem stwierdzić, że inicjowanie postępowań mających na celu uregulowanie kwestii związanych z dziećmi czy kwestiami majątku stron, stanowi przejaw niewłaściwego zachowania któregokolwiek z małżonków.

Co do zarzutu destrukcyjnego postępowaniu pozwanego w sprawach opieki i wychowania dzieci stron, zwłaszcza poprzez deprecjonowanie roli matki w życiu dziecka, włączanie dzieci w konflikt między rodzicami, podawanie dzieciom nieprawdziwych informacji o ich matce, należy wskazać, iż obejmują okoliczności, które miały miejsce już po rozpadzie związku małżeńskiego stron i po wyprowadzce pozwanego z domu i wynikały z istniejącego między małżonkami silnego konfliktu okołorozwodowego, w trakcie którego oboje małżonkowie inicjowali postępowania i wciągali w ten konflikt osoby trzecie. Tym samym powyższe okoliczności w ocenie sądu nie mogły uzasadniać odwołania darowizny przez powódkę.

Strona powodowa wskazywała również, iż odwołanie darowizny wynikało z nieprawidłowego zachowania pozwanego wobec ojca powódki oraz podejmowania przez pozwanego nielojalnych działań wobec matki powódki.

Sąd zauważa, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano, że darowizna może być odwołana nie tylko wtedy, gdy akty niewdzięczności skierowane są bezpośrednio przeciwko darczyńcy, ale także wówczas gdy skierowane są przeciwko bliskim darczyńcy i w ten sposób dotykają go pośrednio. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 sierpnia 2014 r. (sygn. akt I CSK 592/13, Legalis nr 1136604) wskazał, iż „etyczny nakaz wdzięczności wobec darczyńcy pośrednio obejmuje więc także ochroną osoby mu bliskie, z którymi jest emocjonalnie związany i których krzywda sprawiłaby mu ból. Niewdzięczność, jako przeciwieństwo wdzięczności oznacza postępowanie nie liczące się z odczuciami, potrzebami i dobrem darczyńcy, które może mu przyczynić negatywnych odczuć i obiektywnych szkód. Sankcjonowany prawnie poziom niewdzięczności - niewdzięczność rażącą, uprawniającą do odwołania wcześniejszego rozporządzenia majątkowego, rozumieć należy w powiązaniu z etycznym charakterem obowiązku wdzięczności, jako podejmowanie nacechowanych złą wolą i nie znajdujących usprawiedliwienia w okolicznościach działań, które w sposób oczywisty muszą być boleśnie odczute przez darczyńcę. Rażąca niewdzięczność może więc również przejawiać się w działaniu wymierzonym przeciwko osobom, z którymi darczyńca jest związany” (por. wyrok Sądu Najwyższego z 6 sierpnia 2014 r., sygn. akt I CSK 592/13, Legalis nr 1136604). Zdaniem Sądu strona powodowa nie wykazała jednak by pozwany podejmował działania wobec rodziców powódki, które można byłoby uznać za obiektywnie naganne i z racji swojego charakteru w sposób oczywisty uderzające w dobra i emocje darczyńcy.

Powołanie przez pozwanego M. P. (2) (matki powódki) jako świadka w postępowaniu kanonicznym przed Sądem Metropolitalnym w W. nie można uznać wprost za nielojalne działania względem matki powódki w szczególności w sytuacji, gdy do złożenia przez nią zeznań nawet nie doszło z uwagi na śmierć M. P. (2). Powódka nie wyjaśnia również jakich nielojalnych zachowań pozwany dopuścił się względem ojca powódki – P. P. (1). Nie ulega wątpliwości, iż w konflikt pomiędzy powódką a pozwanym zaangażowani byli rodzice powódki, a obecnie zaangażowany jest nadal ojciec powódki, jednak powyższe nie przesądza o rażącej niewdzięczności pozwanego. Pozwany z kolei wskazał, że był obrażany przez rodzinę żony (zeznania powoda R. K., protokół rozprawy, k. 196, nagranie 00:55:21), co potwierdził załączony przez stronę pozwaną wyrok Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z dnia 22 września 2021 r., sygn. II K 585/20, w którym uznano P. P. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu tj. tego, że w dniu 20 stycznia 2020 r. w M. na terenie cmentarza znieważył R. K. słowami „złodziej”, „(...)” i „dziwkarz” (kopia wyroku Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z 22 września 2021 r., sygn. II K 585/20, k. 104).

Mając na uwadze ustalenia poczynione przez Sąd dotyczące naruszenia przez pozwanego w czasie trwania związku małżeńskiego z powódką obowiązku wierności małżeńskiej, tj. dopuszczenia się przez pozwanego zdrady z inną kobietą, należało stwierdzić, iż pozwany dopuścił się względem powódki rażącej niewdzięczności, zaś roszczenie powódki o zwrot przedmiotu odwołanej darowizny sformułowane w niniejszej sprawie jest zasadne.

Skuteczne odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego uchyla dotychczasowy stosunek prawny, wobec czego po stronie obdarowanego powstaje obowiązek zwrotu przedmiotu darowizny według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, tj. art. 898 k.c. w zw. z 405 k.c.

Zgodnie z art. 405 k.c., kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby nie było to możliwe, do zwrotu jej wartości.

Powódka oświadczenie o odwołaniu darowizny skierowała wobec pozwanego w dniu 28 listopada 2018 r., wskazując termin 7 dni od dnia otrzymania pisma na zwrot darowizn. Oświadczenie zostało dostarczone pozwanemu 6 grudnia 2018 r. (epo, k.19). Tym samym termin do zwrotu kwoty darowizn upływał w dniu 13 grudnia 2018 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od R. K. na rzecz M. P. (1) kwotę 235.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty, stosownie do treści art. 481 § 1 k.c., o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Stosownie do treści art. 108 § 1 k.p.c. Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Zgodnie zaś z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Do kosztów poniesionych przez stronę powodową należało wliczyć: opłatę od pozwu w wysokości 11.750 zł (kwit, k. 58), wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata w wysokości 10.800 zł wynikające z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Z tego względu Sąd, w punkcie II sentencji wyroku zasądził od R. K. na rzecz M. P. (1) kwotę 22.567 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.

Sędzia Ewa Ligoń-Krawczyk