II Ca 2355/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2025-06-09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 kwietnia 2025 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Anna Kulczewska-Garcia
po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2025r. w Poznaniu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) spółka z o.o z siedzibą w P.
przeciwko S. W.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu
z dnia 19 października 2023 r.
sygn. akt IX C 974/23
I. zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że :
a) w punkcie 1 oddala powództwo,
b) w punkcie 2 tytułem zwrotu kosztów procesu zasądza od powódki na rzecz pozwanej 3617zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od 28 kwietnia 2025r. do dnia zapłaty,
II. tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego zasądza od powódki na rzecz pozwanej 3200 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od uprawomocnienia się niniejszego rozstrzygnięcia o kosztach do dnia zapłaty.
sędzia Anna Kulczewska-Garcia
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 19 października 2023 r. Sąd Rejonowy Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu, w pkt 1 zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 30 000,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 8 października 2022 roku do dnia zapłaty. W pkt 2 kosztami procesu obciążył pozwaną w całości i z tego tytułu zasądził od niej na rzecz powódki kwotę 5117 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana zaskarżając go w całości. Apelująca zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:
a) nieprawidłowe ustalenie stanu faktycznego, w postaci uznania, iż nieruchomości będące przedmiotem umowy z M. (...)sp. k. nie znalazły się w bazie ofert powódki, podczas gdy zarówno z przedłożonych przez powódkę ogłoszeń, jak również z zeznań pozwanej i przedstawiciela powódki I. K. wynika, że nieruchomości te zostały umieszczone w należącej do powódki bazie (...),
a) nieprawidłowe ustalenie stanu faktycznego poprzez uznanie, że pozwana umieściła ogłoszenia sprzedaży lokali na wykorzystywanym przez powódkę portalu (...), podczas gdy pozwana nie tyle umieściła je na tym samym portalu, z którego korzysta powódka, co umieściła je na profilu powódki w portalu,
c) nieprawidłowe ustalenie stanu faktycznego poprzez uznanie, że z powódką skontaktował się klient pozwanej próbując ustalić czy S. W. reprezentuje (...) Sp. z o.o. czy M. (...) Sp. k., podczas gdy z zeznań I. K. wynika, że kontaktował się z nim przedstawiciel M. (...) Sp. k. z pytaniem o upoważnienie S. W. do przeprowadzenia transakcji sprzedaży,
d) naruszenie zasad oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego poprzez dokonanie jej w sposób sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, w szczególności poprzez przyjęcie, że zarząd powodowej spółki nie miał świadomości umieszczenia przez pozwaną będących osią sporu nieruchomości w bazach danych i na profilach internetowych powódki oraz iż umowa nie była wykonywana przez pozwaną w imieniu powódki, pomimo iż przedstawiciel M. (...) Sp. k. kontaktował się z biurem powódki w sprawie jej wykonywania,
e) naruszenie zasad oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego poprzez dokonanie jej w sposób sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, w szczególności poprzez przyjęcie, iż pozwana miała zamiar naruszenia zakazu konkurencji, jednocześnie umieszczając nieruchomości należące do M. (...)Sp. k. w bazie danych powódki oraz umieszczając ogłoszenia o ich sprzedaży na profilu internetowym powódki oraz przechowując umowę zawartą z M. (...)Sp. k. w biurze powódki.
2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 6 k.c., poprzez przyjęcie za udowodnione twierdzenia powódki w zakresie braku wiedzy jej Członków jej zarządu o umieszczeniu przez pozwaną nieruchomości w wewnętrznych bazach danych powódki oraz ogłoszeń w należącym do powódki profilu na portalu internetowym, pomimo nieprzedstawienia dowodów w tym zakresie przez powódkę,
3. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 22 § 1 k.p., poprzez przyjęcie że umowa łącząca powódkę i pozwaną nie miała charakteru zatrudnienia pracowniczego.
Mając na uwadze powyższe, apelująca wniosła o :
1. zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości,
1. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja była uzasadniona.
Trafny i istotny okazał się zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. W oparciu o niego jako wadliwe Sąd odwoławczy odrzucił ustalenia, że: 1) powódka dowiedziała się o zawarciu przez pozwaną umowy z M. (...) sp. k., gdy jeden z klientów pozwanej skontaktował się z powódką, celem uzyskania informacji, kogo pozwana reprezentuje oraz że wówczas 2) powódka ustaliła, że lokale, których dotyczyła umowa pozwanej z M. (...)sp. k. nie znalazły się w jej bazie ofert (str. 8 uzasadnienia, k. 109).
Ustalając powyższe okoliczności, Sąd Rejonowy oparł się na zeznaniach członka zarządu pozwanej I. K. złożonych 25 lipca 2023 r. (k. 49). Nie wziął jednak pod uwagę, że zeznając 5 października 2023 r. tenże członek zarządu przedstawił je odmiennie, gdyż zeznał, że do biura powódki zadzwonił nie jeden z klientów pozwanej, ale ktoś ze spółki M. (...) oraz że oferty, które dotyczyły spółki M. (...)znalazły się w systemie powódki (...), zawierającym bazę jej klientów.
Podkreślenia wymaga, że nie do przyjęcia było stanowisko powódki, wyrażone w odpowiedzi na apelację, że słowa I. K. „jeden z klientów pozwanej” z zeznań z 25 lipca 2023 r. należy rozumieć jako jednoznaczne z jego słowami „ktoś ze spółki M. (...)” z zeznań z 5 października 2023 r. Z protokołu pisemnego i nagrania z 25 lipca 2023 r. jednoznacznie bowiem wynika, że dzwoniący do powódki „jeden z klientów pozwanej” miał się dowiadywać, kogo pozwana reprezentuje, czy powódkę, czy spółkę M. (...). Nie mógł więc to być „ktoś ze spółki M. (...)”.
Zauważyć należy, że nie ma materiału, który wspierałby którąś z wersji I. K. tego, w jakich okolicznościach powódka dowiedziała się o umowie pozwanej ze spółką M. (...). Nie pozwalało to na przyjęcie żadnej z nich. Natomiast co do umieszczenia ofert sprzedaży lokali w systemie powódki (...) (i w konsekwencji w jej bazie ofert) zeznania I. K. z 5 października 2023 r. współgrały z zeznaniami powódki i złożonymi przez nią wydrukami stron internetowych (k. 66-74), które nie były przez powódkę podważane. Dlatego to je należało uznać za zgodne z prawdą i uczynić podstawą ustaleń.
W konsekwencji powyższego, Sąd Okręgowy wyeliminował z przyjętego przez siebie stanu faktycznego ustalenie, że powódka dowiedziała się o zawarciu przez pozwaną umowy ze spółką M. (...), gdy jeden z klientów pozwanej skontaktował się z powódką, celem uzyskania informacji, kogo pozwana reprezentuje. Natomiast ustalenie, że lokale, których dotyczyła umowa pozwanej z M. (...)sp. k. nie znalazły się w jej bazie ofert powódki zastąpił ustalaniem przeciwnym, że się w tej bazie znalazły i to za sprawą pozwanej.
Poza wyżej wskazanymi, pozostałe ustalenia Sądu Rejonowego miały oparcie w bezspornych faktach i zgormadzonych dowodach oraz nie były przez strony kwestionowane i nie budziły wątpliwości. Dlatego w tej części Sąd Okręgowy zaakceptował je i przyjął za własne.
Stan faktyczny należało uzupełnić o ustalenie, że pozwana umowy ze spółką M. (...)zawarła w interesie i na rzecz powódki a wiadomość o jej zawarciu przekazała członkowi zarządu powódki M. T.. Fakt ten wynikał z zeznań pozwanej, które Sąd odwoławczy uznał w tej części za godne zaufania. Za taką ich oceną przemawiały następujące argumenty. Po pierwsze, pozwana nie zrobiła niczego, co świadczyłoby o chęci utrzymania w tajemnicy umowy ze spółką M. (...). Byłoby to zaś naturalne, gdyby miała być ona z jej strony złamaniem zakazu konkurencji. Przeciwnie pozwana wręcz zachowywała się tak, jakby uznawał, że nie ma nic do ukrycia. Umowę tę zaczęła wykonywać poprzez system zarządzania klientami powódki, tak jakby to była umowa tej ostatniej i trzymała jej egzemplarz w biurze, gdzie był dostępny dla członków zarządu i pracowników powódki. Takie zachowanie jest nie do pogodzenia z zamiarem podjęcia działalności konkurencyjnej a jednocześnie spójne z zamiarem wykonywania umowy, jako zawartej na korzyść powódki. Po drugie, w świetle rozmiaru działalności powódki (liczby ofert nieruchomości do sprzedaży), która jest faktem, o którym informacja jest powszechnie dostępna (por. strony internetowe wskazane w apelacji i art. 228 § 2 k.p.c.) oraz zasad doświadczenia życiowego, należy wykluczyć możliwość, że zarząd powódki mógł się przez wiele miesięcy nie zorientować, że w jego bazie ofert są lokale wprowadzone tam przez pozwaną na podstawie umowy ze spółką M. (...) W każdym razie pozwana nie mogła na to liczyć i musiała brać pod uwagę jako pewne, że oferty te zostaną zauważone. Po trzecie, powódka nawet nie przedstawiła, nie mówiąc o wykazaniu, jednej spójnej wersji tego, jak dowiedziała się o zawarciu przez pozwaną przedmiotowej umowy. Członek jej zarządu I. K. w swoich zeznaniach nie tylko przedstawił rozbieżne twierdzenia w tym zakresie, ale także nie wykluczył wersji powódki, mówiąc, że nie wie czy pozwana o umowie powiedziała M. T. (k. 91v). Pozwalało to uznać wersję powódki za jedyną.
W tak ustalonym stanie faktycznym powództwo musiało być ocenione jako pozbawione podstaw.
Pozwana nie podjęła działalności konkurencyjnej w rozumieniu § 6 ust. 1 łączącej ją z powódka umowy. Wykładnia tego postanowienia umowy musi prowadzić do wniosku, że przewidziany w nim zakaz działalności konkurencyjnej dotyczy zawierania umów i innych działań, w ramach których pozwana miałaby podejmować zachowania, mogące potencjalnie pozbawiać powódkę jakichś korzyści z prowadzonej działalności gospodarczej. Tylko taka wykładnia uwzględnia oczywisty zgodny zamiar stron i cel klauzuli oraz daje się pogodzić z zasadami współżycia społecznego (art. 65 k.c.).
W świetle dokonanych ustaleń jest jasne, że pozwana, zawierając i wykonując umowę ze spółką M. (...) nie złamała zakazu konkurencji wynikającego § 6 ust. 1 łączącej ją z powódka umowy. Jej działania były podejmowane w wyłącznie w interesie i na rzecz powódki i nie mogły, nawet potencjalnie pozbawić jej jakichkolwiek korzyści z prowadzonej działalności gospodarczej.
Z tych przyczyn apelacja podlegała uwzględnieniu a w konsekwencji wyrok Sądu Rejonowego zmianie przez oddalenie powództwa – art. 386 § 1 k.p.c. (pkt I a).
Zmiana kierunku rozstrzygnięcia co do istoty powodowała konieczność zmiany rozstrzygnięcia o kosztach za pierwszą instancję. Podlegały one zasądzeniu od powódki na rzecz pozwanej na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy - art. 98 § 1, 1 1 i 3 k.p.c. Na koszty te składały się wynagrodzenie pełnomocnika 3600 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł (pkt I a).
O kosztach procesu za drugą instancję Sąd rozstrzygnął na tej samej zasadzie -odpowiedzialności za wynik sprawy - art. 98 § 1, 1 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Na koszty pozwanej, podlegające zasądzeniu na jej rzecz, składały się opłata od wniosku o uzasadnienie 100 zł, opłata od apelacji 1400 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 1800 zł (pkt II).
SSO Anna Kulczewska-Garcia
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Anna Kulczewska-Garcia
Data wytworzenia informacji: