Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 30 stycznia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: sędzia Krzysztof Lewandowski

Protokolant: prot. sąd. Sylwester Leńczuk

po rozpoznaniu w sprawie w sprawie o przestępstwo z art. 284 § 1 k.k.

zażalenia adwokat M. M.

na postanowienie Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) w przedmiocie zwolnienie z tajemnicy adwokackiej

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n o w i ł

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w P. uwzględniając wniosek prokuratora w postepowaniu przygotowawczym o sygn. 4241-4.Ds. (...).2022 Prokuratury Rejonowej P. w P., toczącym się w sprawie o przestępstwo z art. 284 § 1 k.k., zaskarżonym postanowieniem z dnia (...), na podstawie art. 180 § 2 k.p.k., zwolnił z tajemnicy zawodowej adwokatkę M. M. w zakresie:

- zeznań na okoliczności objęte tajemnicą adwokacką związane z udzieleniem świadkowi przez T. F. w dniu (...) r. pełnomocnictwa do odbioru przez świadka należności wynikającej z wyroku o sygn. akt (...) Sądu Apelacyjnego w P. z dnia (...)r. i przekazania uzyskanej kwoty jego matce D. F. oraz na okoliczność tego w jaki sposób i komu przekazane zostały pieniądze,

- nadto w przypadku posiadania przez adw. M. M. oryginału pełnomocnictwa – zezwolenie na jego zatrzymanie i dołączenie do akt sprawy o sygn. akt (...) (...).(...)

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła adwokatka M. M., zarzucając naruszenie przepisu art. 180 § 2 k.p.k., poprzez jego zastosowanie, podczas gdy nie została spełniona żadna z przesłanek cytowanego przepisu, warunkująca zwolnienie z tajemnicy zawodowej

Podnosząc powyższy zarzut skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i „oddalenie wniosku prokuratora w całości”.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się niezasadne.

Wbrew zatem stanowisku skarżącej, Sąd I instancji poczynił wyczerpujące ustalenia i analizy, pozwalające – w oparciu o dyspozycję art. 180 § 2 k.p.k., rozstrzygnąć, czy w przedmiotowej sprawie zostały kumulatywnie spełnione dwie przesłanki warunkujące zwolnienie z tajemnicy zawodowej, tj.:

- zwolnienie takowe musi być niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości oraz

- dana okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu.

Odnośnie pierwszej z wymienionych przesłanek, Sąd I instancji słusznie i w sposób wystarczająco czytelny, skonstatował, że okoliczności, których dotyczy zakres zwolnienia, są istotne dla rozstrzygnięcia kwestii bytu przestępstwa objętego postępowaniem przygotowawczym, a więc dotyczą rozstrzygnięcia w głównym przedmiocie procesu. W przedmiotowej sprawie karnej możliwość przeprowadzenia dowodu z przesłuchania adwokatki, ocenić zatem należało jako istotną dla wyjaśnienia tych okoliczności sprawy, które przesądzić mogą o wyniku postępowania karnego. Zważyć zaś należało, że – jakkolwiek zaufanie klienta do adwokata, warunkujące prawidłowe wykonywanie powierzonych mu zadań, jest wielką wartością – naruszenie owej tajemnicy jest niekiedy uzasadnione, jako cena za osiągnięcie sprawiedliwości, której bez tego by nie osiągnięto” (por.: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w postanowieniu z dnia 18.09.2009r., II AKz 472/09).

Wskazać następnie należało, że zwolnienie z tajemnicy adwokackiej może nastąpić jedynie w sytuacji, kiedy rzeczywiście brak jakichkolwiek innych dowodów na ustalenie pożądanej okoliczności. I w tym zakresie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia wykazano należycie realizację wskazanego wymogu. Zważyć bowiem należało, że istotą prowadzonego postępowania karnego było potwierdzenie bądź wykluczenie faktu przekazania pieniędzy zasądzonych na rzecz T. F. wyrokiem Sądu Apelacyjnego w (...) r., sygn. (...) jego matce D. F., wbrew jego woli i wiedzy. W tym kontekście istotne dla wyjaśnienia okoliczności czynu objętego postępowaniem było ustalenie okoliczności udzielenia pełnomocnictwa do odbioru tych pieniędzy, w tym kwestii kto, gdzie i kiedy podpisał to pełnomocnictwo, jak również jaka była faktyczna wola mocodawcy.

Zważyć zaś należało, że to wymieniona adwokatka ustanowiona została pełnomocniczką do odbioru zasądzonej kwoty, stąd może ona posiadać wiedzę o wskazanych wyżej okolicznościach.

W zgromadzonym dotychczas materiale dowodowym brak zaś było innych źródeł dowodowych nadających się do stanowczego odtworzenia okoliczności związanych z podpisaniem wskazanego pełnomocnictwa. Jak trafnie ocenił Sąd I instancji, za źródła takie nie mogły zostać uznane uzyskane dotychczas zeznania świadków, w tym T. F. i D. F. – ich treść bowiem była de facto fragmentaryczna i nawzajem się wykluczająca. Wyczerpująca w tym zakresie nie była też zgromadzona w aktach sprawy dokumentacja, w tym kopia udzielonego pełnomocnictwa z dnia (...) r., nie dostarczała ona bowiem informacji na temat okoliczności kluczowych dla bytu przestępstwa objętego postępowaniem, dotyczących wszak woli, a zatem przeżyć wewnętrznych osoby udzielającej pełnomocnictwa.

W tej sytuacji, zeznania adwokatki M. M. w zakresie objętym tajemnicą zawodową, a także ewentualne zabezpieczenie oryginału pełnomocnictwa, są obecnie jedynym dowodem na okoliczności udzielenia owego pełnomocnictwa, w tym faktycznej woli mocodawcy, będące przy tym – jak wskazano powyżej – okolicznościami o kluczowym znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy. Tym samym przeprowadzenie dowodu z zeznań adwokatki w zakresie objętym tajemnicą zawodową na obecnym etapie postępowania jawiło się jako konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, a zatem – w świetle art. 180 § 2 k.p.k. – uzasadnione.

Podkreślenia wymagało przy tym, że wyznaczenie w zaskarżonym postanowieniu zakresu zwolnienia z tajemnicy adwokackiej odnosiło się do ściśle określonego zagadnienia ze sprawy objętej postępowaniem karnym oraz dotyczyło ograniczonej puli zachowań i sytuacji, co do których osoba zwalniana z tajemnicy ma zostać poddana przesłuchaniu.

Mając na uwadze całokształt poczynionego wywodu, orzeczono jak na wstępie.

K. L.

Pouczenie:

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu.