Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 września 2021 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Lech

Protokolant: sekretarz sądowy Daria Bernacka

po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2021 roku w Piotrkowie Trybunalskim,

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w P.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda M. P. na rzecz Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w P. kwotę 5.400,00 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  przyznaje pełnomocnikowi powoda adwokat E. Ł. prowadzącej Kancelarię Adwokacką w P. wynagrodzenie w kwocie 3.600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych) wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi M. P. z urzędu i nakazuje wypłacenie tej kwoty ze środków Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.

SSO Renata Lech

Sygn. akt I C 749/19

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 22 maja 2019 roku powód M. P. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa - Aresztu Śledczego w P. zadośćuczynienia w kwocie 200.000 złotych.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż podczas odbywania kary pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym w P. ujawniły się uchybienia związane z warunkami socjalno- bytowymi, a mianowicie żaden ze spacerniaków przeznaczonych do codziennych spacerów nie był wyposażony w zadaszenie, badania lekarskie były przeprowadzane przy otwartych drzwiach, cela w której powód odbywał karę pozbawienia wolności nie spełniała ustawowych wymogów, a mianowicie wymagany metraż trzech metrów kwadratowych nie był spełniony, ściany celi i w kąciku sanitarnym były zagrzybione, nie było właściwej wentylacji w celi, blinda w oknie uniemożliwiała otworzenie okna, brak ścierek do podłogi, zbyt mała ilość środka do mycia podłogi, niewłaściwie oświetlenie w celach.

(k.5-8)

Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2019 roku Sąd Okręgowy zwolnił powoda od kosztów sądowych w całości.

(k.14)

Postanowieniem z dnia 12 lipca 2019 roku Sąd Okręgowy ustanowił powodowi adwokata z urzędu.

(k.16)

W piśmie procesowym z dnia 3 lutego 2020 roku pełnomocnik powoda z urzędu poparł żądanie pozwu i zgłosił wnioski dowodowe na okoliczności podniesione przez powoda w pozwie. Powód doznał krzywdy i podstawą prawną dochodzenia roszczenia jest art.448 k.c. w związku z art.24 k.c. i szkody, gdyż działanie pozwanego - w ocenie powoda - było bezprawne i podstawą prawną dochodzenia roszczenia stanowi art.417 k.c.

(k.40, 41)

W odpowiedzi na pozew, złożonej w dniu 2 marca 2020 roku pozwany Skarb Państwa- Areszt Śledczy w P., reprezentowany przez pełnomocnika - radcę prawnego U. G. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

W ocenie pozwanego podnoszone przez powoda mankamenty (nawet uznając ich zasadność) związane z warunkami socjalno- bytowymi nie stanowią przekroczenia wymogów, jakie stawiać można by wobec odpowiedzialnych za zorganizowanie bezpłatnego pobytu licznej grupy osób w jednej lokalizacji, nawet w warunkach wolnościowych.

Warunki, w jakich powód przebywał nie mogą być ocenione jako niegodziwe, gdyż osoba odbywająca karę izolacyjną musi liczyć się z ograniczeniami i dolegliwościami. Nie można zatem uznać, że warunki osadzenia powoda, oceniane z punktu widzenia obiektywnego, godziły w jego dobra osobiste. O naruszeniu dobra osobistego w postaci uchybienia godności osadzonego w zakładzie karnym nie można mówić w przypadku pewnych uciążliwości lub niedogodności związanych z pobytem w takim zakładzie, polegających na niższym od oczekiwanego standardzie celi czy urządzeń sanitarnych, bowiem dla wielu ludzi nie pozbawionych wolności orzeczeniem sądowym warunki mieszkaniowe bywają często równie trudne. Godność skazanego przebywającego w zakładzie karnym nie jest naruszona, jeżeli odpowiada uznanym normom poszanowania człowieczeństwa jak było to w przypadku powoda. Opisywane przez powoda niewłaściwe, w jego ocenie, warunki odbywania kary w pozwanej jednostce należy uznać wyłącznie jako jego subiektywne odczucia i podniesione wyłącznie na potrzeby niniejszej sprawy i uzyskania środków finansowych. Świadczy o tym fakt ich zgłaszania dopiero po opuszczeniu jednostki, brak zgłaszanych zastrzeżeń w trakcie osadzenia i starania się o nietransportowanie z pozwanej jednostki do innej jednostki.

W trakcie odbywania kary powód miał zapewnione bezpieczeństwo, a umieszczenie w celach odbywało się zgodnie z założeniami polityki penitencjarnej i kodeksem karnym wykonawczym.

Cele były wyposażone zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 grudnia 2016 roku w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych ( Dz.U. z 2016 roku, poz.2224) Powód otrzymywał, jak każdy z osadzonych przebywających w pozwanej jednostce środki higieny: mydło toaletowe 100 g na miesiąc, papier toaletowy 2 sztuki na miesiąc, nożyk do golenia 2 sztuki na miesiąc, proszek do prania 200 g na miesiąc. Pasta do zębów w ilości 1 tuba na miesiąc oraz krem do golenia 1 tuba na miesiąc wydawane po uprzednim zgłoszeniu zapotrzebowania przez osadzonego - zgodnie z w/w rozporządzeniem. Środki czystości w postaci płynu do WC, płynu do mycia naczyń, czy proszku do szorowania były wydawane do cel na zgłoszenie osadzonych. Powód korzystał również z możliwości wymiany pościeli co dwa tygodnie, wymiany ręczników, co tydzień i koców według zgłoszonych potrzeb.

Także kontrole przeprowadzane systematycznie przez Państwowego Inspektora Sanitarnego i Zakład (...) nie wykazywały uchybień w istniejącym w jednostce stanie sanitarnym, czy technicznym.

W każdej celi znajduje się okno o wymiarach 205x86 cm z możliwością otwierania, co zapewnia zarówno dostęp światła jak i powietrza.

Odnośnie zarzutu powoda dotyczącego przesłon okiennych tzw. „blend”, zostały one zamontowane w celu zapewnienia prawidłowego toku toczących się postępowań karnych, ograniczają możliwość komunikowania się osadzonych ze światem zewnętrznym, a także między poszczególnymi celami i piętrami. Ograniczony w niewielkim stopniu dostęp naturalnego światła jest wspomagany sztucznym oświetleniem o mocy 2x36 W, co zapewnia odpowiednie natężenie światła dla pomieszczenia mieszkalnego. Ponadto na zastosowanie przesłon w oknach zezwalało zarówno obowiązujące do dnia 1 stycznia 2017 r. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31.10.2003 r. w sprawie systemu ochrony jednostek Służby Więziennej ( Dz.U. Nr 194, poz. 1902- §77 pkt 1 ppkt g, § 78 ust.2), jak również aktualnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2016 r. w sprawie systemu ochrony jednostek Służby Więziennej ( Dz.U. z 2016 r., poz. 1804). Z kolei prawidłową wentylację cel zapewniają urządzenia wentylacyjne, tzw. wentylacja grawitacyjna, której prawidłowe funkcjonowanie potwierdzają okresowe kontrole. Wymóg zadaszenia pól spacerowych obowiązuje dopiero od 2013 r. i dotyczy obiektów nowobudowanych bądź remontowanych. Pozwana jednostka została oddana do użytku w 2003 r. i pola spacerowe od tej daty nie były remontowane (oprócz pól spacerowych dla oddziału I), co oznacza brak obowiązku ich zadaszenia do czasu ich przebudowy.

Powód miał możliwość korzystania z zajęć kulturalno-oświatowych, sportowych, posług religijnych, biblioteki, ukończył kurs przyuczający do wykonywania zawodu brukarza.

Nieuzasadniony jest również zarzut dotyczący sposobu przeprowadzania kontroli osobistej powoda i stosowanego monitoringu. Na obecność kamer w pomieszczeniach zezwalają obowiązujące przepisy k.k.w. (...) telewizji dozorowej funkcjonujący na terenie jednostki wyposażony jest w urządzenia służące do maskowania stref intymnych osoby kontrolowanej. Ponadto w trakcie kontroli osadzony jest częściowo ubrany (góra-dół), a funkcjonariusz go nie dotyka. Świadczenia zdrowotne powodowi jak każdemu osadzonemu udzielane są w gabinetach lekarskich zlokalizowanych w oddzielonych od części mieszkalnej pomieszczeniach Ambulatorium z Izbą (...) z pełnym poszanowaniem ich godności i prawa do tajemnicy lekarskiej. Odnosząc się do twierdzeń powoda odnośnie osadzenia w rzekomych warunkach przeludnienia, pozwany zaprzecza wprost temu, że powód przebywał w warunkach przeludnienia. Powód winien przedstawić stosowne decyzje o umieszczeniu go w przeludnionej celi określone w art 110 § 2 b k.k.w - czego jednak nie czyni a więc nie udowadnia swoich twierdzeń o rzekomym przeludnieniu, które go miało dotknąć.

Pozwany stoi na stanowisku, że niezadowolenie powoda z warunków w jakich odbywa karę pozbawienia wolności nie może stanowić dowodu do przyjęcia istnienia uchybień w funkcjonowaniu samej jednostki. Nie można oczekiwać, iż miejsca, w których osoby naruszające obowiązujących porządek prawny odbywają karę pozbawienia wolności, będą odpowiadały standardom hoteli czy innych zakładów prowadzących działalność komercyjną. Kara pozbawienia wolności jest karą o charakterze izolacyjnym, a w warunkach izolacyjnych niewątpliwie trzeba liczyć się z pewnymi ograniczeniami swobód i wolności oraz dolegliwościami, które są nieodzownym elementem sankcji karnej, czego powód powinien się spodziewać, popełniając przestępstwo, za które odbywał karę pozbawienia wolności.

Powyższe okoliczności wskazują, że funkcjonariuszom pozwanego nie można przypisać bezprawności działań wobec powoda, co jest podstawą odpowiedzialności Skarbu Państwa.

Warunki w jakich przebywał powód w pozwanej jednostce w żaden sposób nie naruszały jego godności, a on sam nie był poddawany poniżającemu traktowaniu. Warunki odbywania kary odnoszące się do powoda nie różniły się na jego niekorzyść od warunków, w jakich karę odbywali inni skazani, nie można więc uznać, że działania pozwanej stanowiły indywidualnie wymierzoną w niego represję. Osoba osadzona musi się liczyć z ograniczeniami i dolegliwościami, zaś odczuwanie negatywnych emocji jest związane z samą istotą odbywania kary izolacyjnej, wynikającym z tego ograniczeniem w sferze prywatności, brakiem swobody dokonywania wyborów, koniecznością przebywania w towarzystwie innych, przypadkowych osób, świadomością izolacji i perspektywą dalszego jej trwania.

Pozwany Skarb Państwa podnosi również, że ciężar udowodnienia powyższych okoliczności obciąża zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. powoda, zaś ich niewykazanie decyduje o bezpodstawności powództwa.

W ocenie pozwanego Skarbu Państwa powód w żaden skuteczny sposób nie tylko nie wykazał ale nawet nie uprawdopodobnił domniemanej szkody, jej wysokości, ani tym bardziej nie wskazał normalnego związku przyczynowego.

(k.46-52)

Ostatecznie na rozprawie w dniu 11 sierpnia 2021 roku pełnomocnik powoda poparł powództwo.

Pełnomocnik pozwanego wniósł o jego oddalenie.

(k.197, 197 v.,)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. P. przebywał w Areszcie Śledczym w P. w okresie od dnia 27 maja 2016 roku do 9 kwietnia 2019 roku.

Powód nie zgłaszał jakichkolwiek problemów związanych z jego pobytem w Areszcie Śledczym w P. w tym związanych z warunkami socjalno-bytowymi, które miałyby utrudniać jego funkcjonowanie .

Powód miał możliwość uczestniczenia w zajęciach kulturalno-oświatowych, sportowych, religijnych, szkoleniach i kursach. Powód nie chciał opuszczać Aresztu Śledczego w P., zarówno on, jak i jego konkubina w jego imieniu, złożyli wnioski o objęcie uregulowaniami zawartymi w art.165 §1 kkw i ustaleniem okresu o jakim mowa w art. 164 §1 kkw.

Powód M. P. został zwolniony z Zakładu Karnego w C. w dniu 21 listopada 2019 roku .

( dowód: informacja o pobytach i orzeczeniach k.57-59, wydruk z przeglądarki historii rozmieszczenia k.60, notatka służbowa z dnia 25 lutego 2020 roku starszego wychowawcy k.61, zwrotne potwierdzenie odbioru – informacja z Zakładu Karnego w C. o zwolnieniu powoda z jednostki k.88)

W trakcie odbywania kary powód miał zapewnione bezpieczeństwo, a umieszczenie w celach odbywało się zgodnie z założeniami polityki penitencjarnej i kodeksem karnym wykonawczym. Cele były wyposażone zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 grudnia 2016 roku w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych ( Dz.U. z 2016 roku , poz.2224) Powód otrzymywał, jak każdy z osadzonych przebywających w pozwanej jednostce środki higieny: mydło toaletowe 100 g na miesiąc, papier toaletowy 2 sztuki na miesiąc, nożyk do golenia 2 sztuki na miesiąc, proszek do prania 200 g na miesiąc. Pasta do zębów w ilości 1 tuba na miesiąc oraz krem do golenia 1 tuba na miesiąc wydawane po uprzednim zgłoszeniu zapotrzebowania przez osadzonego - zgodnie z w/w rozporządzeniem. Środki czystości w postaci płynu do WC, płynu do mycia naczyń czy proszku do szorowania były wydawane do cel na zgłoszenie osadzonych. Powód korzystał również z możliwości wymiany pościeli co dwa tygodnie, wymiany ręczników, co tydzień i koców według zgłoszonych potrzeb.

Także kontrole przeprowadzane systematycznie przez Państwowego Inspektora Sanitarnego i Zakład (...) nie wykazywały uchybień w istniejącym w jednostce stanie sanitarnym czy technicznym.

W każdej celi znajduje się okno o wymiarach 205x86 cm z możliwością otwierania, co zapewnia zarówno dostęp światła jak i powietrza.

Odnośnie przesłon okiennych tzw. „blend”, zostały one zamontowane w celu zapewnienia prawidłowego toku toczących się postępowań karnych, ograniczają możliwość komunikowania się osadzonych ze światem zewnętrznym a także między poszczególnymi celami i piętrami. Ograniczony w niewielkim stopniu dostęp naturalnego światła jest wspomagany sztucznym oświetleniem o mocy 2x36 W, co zapewnia odpowiednie natężenia światła dla pomieszczenia mieszkalnego. Ponadto na zastosowanie przesłon w oknach zezwalało zarówno obowiązujące do dnia 1 stycznia 2017 r. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31.10.2003 r. w sprawie systemu ochrony jednostek Służby Więziennej ( Dz.U. Nr 194, poz. 1902- §77 pkt 1 ppkt g, § 78 ust.2) jak również aktualnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2016 r. w sprawie systemu ochrony jednostek Służby Więziennej ( Dz.U. z 2016 r., poz. 1804).

Prawidłową wentylację cel zapewniają urządzenia wentylacyjne, tzw. wentylacja grawitacyjna, której prawidłowe funkcjonowanie potwierdzają okresowe kontrole.

( dowód : nagranie audio-video z dnia 9 listopada 2020 roku zeznania świadka M. K. 00:19:05- 00:27:00 k.153,153 v., notatka służbowa z dnia 25 lutego 2020 roku starszego wychowawcy k.61, notatka służbowa z dnia 25 lutego 2020 roku starszego instruktora działu kwatermistrzowskiego k.67, 67 v., )

Wymóg zadaszenia pól spacerowych obowiązuje dopiero od 2013 r. i dotyczy obiektów nowobudowanych bądź remontowanych.

Pozwana jednostka została oddana do użytku w 2003 r. i pola spacerowe od tej daty nie były remontowane (oprócz pól spacerowych dla oddziału I), co oznacza brak obowiązku ich zadaszenia do czasu ich przebudowy.

Zadaszenia nad spacerniakiem regulują wytyczne nr 2 Dyrektora Generalnej Służby Więziennej z dnia 4 czerwca 2013 roku według których każdy plac spacerowy powinien posiadać zadaszone miejsca jednakże stosuje się ten przepis przy budowie nowych jednostek.

W 2003 roku kiedy jednostka powstała tych zadaszeń nie było, nie było takiego wymogu bowiem wymogi te są od 2013 roku.

Każda cela ma nowy sprzęt, posiada okno z możliwością wietrzenia, łazienkę z prysznicem. Dla każdego więźnia jest łóżko, taboret, stół i szafka więzienna. Oświetlenie w celi jest jarzeniowe. W zależności od wielkości celi, umieszczone są w niej 2 lub 4 świetlówki. Okna skrzydłowe są zablokowane, natomiast górna część okna jest otwierana.

Wszyscy osadzeni wyposażani są w środki czystości co najmniej raz na dwa tygodnie. Środki trafiają z działu kwatermistrzowskiego do oddziału, a oddziałowy przekazuje je na cele.

Cele mieszkalne na jednego osadzonego posiadają odpowiedni metraż czyli powyżej trzech metrów kwadratowych. Wszystkie cele mają zapewnioną wentylację.

Każdy z osadzonych po zakończeniu widzenia w Areszcie podlega kontroli osobistej ta kontrola jest realizowana w odpowiednio przygotowanym do tego miejscu.

Kontrola jest przeprowadzona przez funkcjonariuszy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości, które reguluje sposób przeprowadzania kontroli i po kontroli osadzony jest odprowadzany do celi .

Powód nie zgłaszał zastrzeżeń co do warunków odbywania kary pozbawienia wolności w pozwanej jednostce, czy też co do przeprowadzanej kontroli osobistej .

( dowód: nagranie audio-video z dnia 9 listopada 2020 roku zeznania świadka M. K. 00:19:05- 00:27:00 k.153,153 v., zeznania świadka S. Ś. 00:29:24- 00:33:20 k.153 v.,154, notatka służbowa z dnia 25 lutego 2020 roku starszego instruktora działu kwatermistrzowskiego k.67,67 v., notatka służbowa z dnia 26 lutego 2020 roku młodszego inspektora działu ochrony k.68,69)

Świadczenia zdrowotne powodowi - jak każdemu osadzonemu - udzielane były w gabinetach lekarskich zlokalizowanych w oddzielonych od części mieszkalnej pomieszczeniach Ambulatorium z Izbą (...) z pełnym poszanowaniem ich godności i prawa do tajemnicy lekarskiej.

Podczas badań lekarskich w pozwanym Areszcie Śledczym nie ma takiej możliwości by badanie odbywało się przy otwartych drzwiach, drzwi gabinetu są zawsze zamknięte. Powód nigdy nie zgłaszał jakichkolwiek zastrzeżeń pod adresem opieki medycznej, czy też celi w której odbywał karę pozbawienia wolności.

( dowód: nagranie audio-video z dnia 9 listopada 2020 roku zeznania świadka K. B. 00:06:06 - 00:18:42 k.152 v., 153, kserokopia notatki służbowej lekarza Ambulatorium z Izbą (...) Aresztu Śledczego k.70 )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów, zeznań świadków: M. K., S. Ś., K. B., informacji i notatek złożonych przez pozwanego do akt sprawy.

Sąd uznał za niewiarygodne - w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego - zeznania świadka – jednego z osadzonych - P. T., który miał zastrzeżenia co do warunków odbywania kary pozbawienia wolności podnosił okoliczność zgrzybiałych celi, nieprawidłowego oświetlenia, braku zadaszenia na spacerniaku, badania osadzonych przy otwartych drzwiach.

Sąd oddalił również wniosek o przesłuchanie w charakterze świadków – E. K., R. S., R. T., Dyrektora Aresztu Śledczego w P. i kwatermistrza Aresztu Śledczego w P. na okoliczności nieprawidłowości zgłoszonych przez powoda podczas odbywania kary pozbawienia wolności gdyż wszystkie te kwestie zostały wyjaśnione w toku postępowania i dalsze prowadzenie postępowania w tym zakresie prowadziłoby tylko i wyłącznie do przedłużenia postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną żądania powoda stanowi : art. 417 k.c., a także art. 23 k.c. i art.24 k.c. w zw. z art.448 k.c.

Zgodnie z powołanym przepisem, za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Z powyższego wynika, że przesłankami odpowiedzialności z art. 417 k.c. jest szkoda wyrządzona przy niezgodnym z prawem wykonywaniu czynności z zakresu władzy publicznej oraz normalny związek przyczynowy pomiędzy tymi zdarzeniami.

Pojęcie "szkody" nie zostało zdefiniowane. Na podstawie reguł języka potocznego, a także niektórych przepisów przyjmuje się, że określenie to odnosi się do wszelkich uszczerbków w dobrach lub interesach prawnie chronionych, których poszkodowany doznał wbrew swej woli. To zastrzeżenie pozwala odróżnić szkody od uszczerbków, które nastąpiły na mocy decyzji samego zainteresowanego podmiotu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22.02.2006 r. III CZP 8/06 OSNC 2006/7-8/123).

Przez "działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem" należy rozumieć niezgodność z konstytucyjnie rozumianymi źródłami prawa, czyli Konstytucją, ustawami, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi oraz rozporządzeniami, a ciężar wykazania tej niezgodności spoczywa na poszkodowanym (por. wyrok SN z 02.10.2007 r. II CSK 269/07 LEX nr 315849).

Związek przyczynowy jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązane ze sobą zjawiska nazwanego "przyczyną" ze zjawiskiem określonym jako "skutek". Ustawodawca wprowadzając w art. 361 § 1 k.c. dla potrzeb odpowiedzialności cywilnej ograniczenie odpowiedzialności tylko za normalne (typowe, występujące zazwyczaj) następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, nie wprowadza pojęcia związku przyczynowego w rozumieniu prawnym, odmiennego od istniejącego w rzeczywistości. Ogranicza tylko odpowiedzialność do wskazanych w przepisie normalnych (adekwatnych) następstw. Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego jest determinowane określonymi okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy i dlatego istnienie związku przyczynowego bada się w okolicznościach faktycznych określonej sprawy (por. wyrok SN z 08.12.2005 r. III CK 298/05 LEX nr 172174).

Podobne stanowisko w tej kwestii zajął Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 19.10.2005 r. (sygn. akt I ACa 353/05). Sąd orzekł, że: „Przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego decydujące znaczenie nie ma subiektywne odczucie osoby, jej indywidualne wartości uczuć i stanu psychicznego, ale to, jaką reakcję wywołuje naruszenie w społeczeństwie’’. Należy więc przyjmować koncepcję obiektywną naruszenia dobra osobistego w kontekście całokształtu okoliczności sprawy.

Kwestia zagrożenia lub naruszenia dóbr osobistych winna być ujmowana w płaszczyźnie faktycznej i prowadzić do ustalenia, czy dane zachowanie, biorąc pod uwagę przeciętne reakcje ludzkie, mogły obiektywnie stać się podstawą do negatywnych odczuć po stronie pokrzywdzonego.

Należy także mieć na uwadze art. 23 k.c. w którym zawarta jest ogólna zasada, iż dobra osobiste wymienione w nim przykładowo pozostają pod ochroną prawa cywilnego.

Dochodzenie zadośćuczynienia wymaga wykazania przez powoda naruszenia lub zagrożenia dobra osobistego – art. 24 ust.1 k.c. W ocenie Sądu brak jest podstaw do przyjęcia, iż doszło do naruszenia lub zagrożenia jakiegokolwiek dobra osobistego powoda. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2002 roku VCKN 1095/00,OSNC 2003/11/153 )

Należy podnieść, iż o naruszeniu dobra osobistego w pojęciu art. 23 i 24 k.c. można mówić gdy uszczuplenie dobra ma charakter bezprawny.

Przesłanka bezprawności jest konieczna do udzielenia powodowi ochrony.

Działaniem bezprawnym jest działanie sprzeczne z normami prawa lub zasadami współżycia społecznego.

Odnosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd uznał, iż powód nie wykazał przesłanek odpowiedzialności pozwanego Skarbu Państwa ­Aresztu Śledczego w P..

Powód nie wykazał istnienia szkody, normalnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem (zaniechaniem działania) pozwanego, a szkodą przez niego poniesioną.

Bezzasadny jest zarzut dotyczący narażenia powoda na szkodę i podnoszone zarzuty, a mianowicie, iż podczas odbywania kary pozbawienia wolności żaden ze spacerniaków przeznaczonych do codziennych spacerów nie był wyposażony w zadaszenie, badania lekarskie były przeprowadzane przy otwartych drzwiach, cela w której powód odbywał karę pozbawienia wolności nie spełniała ustawowych wymogów, a mianowicie wymagany metraż trzech metrów kwadratowych nie był spełniony, ściany celi i w kąciku sanitarnym były zagrzybione, nie było właściwej wentylacji w celi, blinda w oknie uniemożliwiała otworzenie okna, brak ścierek do podłogi, zbyt mała ilość środka do mycia podłogi, niewłaściwie oświetlenie w celach.

W trakcie odbywania kary powód miał zapewnione bezpieczeństwo, a umieszczenie w celach odbywało się zgodnie z założeniami polityki penitencjarnej i kodeksem karnym wykonawczym. Cele były wyposażone zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 grudnia 2016 roku w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych ( Dz.U. z 2016 roku , poz.2224) Powód otrzymywał, jak każdy z osadzonych przebywających w pozwanej jednostce środki higieny zgodnie z w/w rozporządzeniem. Środki czystości w postaci płynu do WC, płynu do mycia naczyń czy proszku do szorowania były wydawane do cel na zgłoszenie osadzonych. Powód korzystał również z możliwości wymiany pościeli co dwa tygodnie, wymiany ręczników, co tydzień i koców według zgłoszonych potrzeb.

Także kontrole przeprowadzane systematycznie przez Państwowego Inspektora Sanitarnego i Zakład (...) nie wykazywały uchybień w istniejącym w jednostce stanie sanitarnym czy technicznym.

W każdej celi znajduje się okno o wymiarach 205x86 cm z możliwością otwierania, co zapewnia zarówno dostęp światła jak i powietrza.

Odnośnie zarzutu powoda dotyczącego przesłon okiennych tzw. „blend”, zostały one zamontowane w celu zapewnienia prawidłowego toku toczących się postępowań karnych, ograniczają możliwość komunikowania się osadzonych ze światem zewnętrznym, a także między poszczególnymi celami i piętrami. Ograniczony w niewielkim stopniu dostęp naturalnego światła jest wspomagany sztucznym oświetleniem o mocy 2x36 W, co zapewnia odpowiednie natężenia światła dla pomieszczenia mieszkalnego. Ponadto na zastosowanie przesłon w oknach zezwalało zarówno obowiązujące do dnia 1 stycznia 2017 r. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31.10.2003 r. w sprawie systemu ochrony jednostek Służby Więziennej ( Dz.U. Nr 194, poz. 1902 - §77 pkt 1 ppkt g, § 78 ust.2) jak również aktualnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2016 r. w sprawie systemu ochrony jednostek Służby Więziennej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1804). Z kolei prawidłową wentylację cel zapewniają urządzenia wentylacyjne, tzw. wentylacja grawitacyjna, której prawidłowe funkcjonowanie potwierdzają okresowe kontrole. Wymóg zadaszenia pól spacerowych obowiązuje dopiero od 2013 r. i dotyczy obiektów nowobudowanych bądź remontowanych. Pozwana jednostka została oddana do użytku w 2003 r. i pola spacerowe od tej daty nie były remontowane (oprócz pól spacerowych dla oddziału I), co oznacza brak obowiązku ich zadaszenia do czasu ich przebudowy.

Powód miał możliwość korzystania z zajęć kulturalno-oświatowych, sportowych, posług religijnych, biblioteki, ukończył kurs przyuczający do wykonywania zawodu brukarza.

Nieuzasadniony jest również zarzut dotyczący sposobu przeprowadzania kontroli osobistej powoda i stosowanego monitoringu. Na obecność kamer w pomieszczeniach zezwalają obowiązujące przepisy k. k. w. (...) telewizji dozorowej funkcjonujący na terenie jednostki wyposażony jest w urządzenia służące do maskowania stref intymnych osoby kontrolowanej. Ponadto w trakcie kontroli osadzony jest częściowo ubrany ( góra-dół), a funkcjonariusz go nie dotyka. Świadczenia zdrowotne powodowi jak każdemu osadzonemu udzielane są w gabinetach lekarskich zlokalizowanych w oddzielonych od części mieszkalnej pomieszczeniach Ambulatorium z Izbą (...) z pełnym poszanowaniem ich godności i prawa do tajemnicy lekarskiej. Odnosząc się do twierdzeń powoda odnośnie osadzenia w rzekomych warunkach przeludnienia, powód winien przedstawić stosowne decyzje o umieszczeniu go w przeludnionej celi określone w art 110 § 2 b k.k.w - czego jednak nie uczynił, a wiec nie udowodnił swoich twierdzeń o rzekomym przeludnieniu, które miało go dotknąć.

Niezadowolenie powoda z warunków w jakich odbywa karę pozbawienia wolności nie może stanowić dowodu do przyjęcia istnienia uchybień w funkcjonowaniu samej jednostki. Nie można oczekiwać, iż miejsca, w których osoby naruszające obowiązujący porządek prawny odbywają karę pozbawienia wolności, będą odpowiadały standardom hoteli, czy innych zakładów prowadzących działalność komercyjną. Kara pozbawienia wolności jest karą o charakterze izolacyjnym, a w warunkach izolacyjnych niewątpliwie trzeba liczyć się z pewnymi ograniczeniami swobód i wolności oraz dolegliwościami, które są nieodzownym elementem sankcji karnej, czego powód powinien się spodziewać, popełniając przestępstwo, za które odbywał karę pozbawienia wolności.

Kwestia natomiast przeludnienia w więzieniach została przesądzona orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 maja 2008 roku, sygn. akt SK 25/07, w którym Trybunał stwierdził, że art. 248 § 1 kkw jest niezgodny z art. 40, art. 41 ust. 2 i art. 2 Konstytucji RP. Trybunał orzekł również, ze przepis art. 248 § 1 kkw traci moc obowiązującą po upływie 18 m-cy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw RP. Oznacza to, że do dnia 5 grudnia 2009 roku mogą występować sytuacje polegające na przeludnieniu cel.

Sad rozpoznający sprawę, podzielił również pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 października 2007 roku sygn. akt II CSK 269/07 (opubl. w OSNC-ZD 2008/3/75) zgodnie z którym zapewnienie przez Państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymagań demokratycznego państwa prawnego, jednakże osadzenie skazanego w celi w warunkach, w których powierzchnia na jedną osobę wynosiła mniej niż 3 m ² na osobę, przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 248 § 1 kkw jest zgodne z prawem.

Powyższe okoliczności wskazują, że funkcjonariuszom pozwanego nie można przypisać bezprawności działań wobec powoda, co jest podstawą odpowiedzialności Skarbu Państwa.

Warunki w jakich przebywał powód w pozwanej jednostce w żaden sposób nie naruszały jego godności, a on sam nie był poddawany poniżającemu traktowaniu.

Warunki odbywania kary odnoszące się do powoda nie różniły się na jego niekorzyść od warunków, w jakich karę odbywali inni skazani, nie można więc uznać, że działania pozwanej stanowiły indywidualnie wymierzoną w niego represję. Osoba osadzona musi się liczyć z ograniczeniami i dolegliwościami, zaś odczuwanie negatywnych emocji jest związane z samą istotą odbywania kary izolacyjnej, wynikającym z tego ograniczeniem w sferze prywatności, brakiem swobody dokonywania wyborów, koniecznością przebywania w towarzystwie innych, przypadkowych osób, świadomością izolacji i perspektywą dalszego jej trwania.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo jako nie znajdujące prawnego ani faktycznego uzasadnienia wobec nie wykazania przez powoda, którego z mocy art. 6 k.c. obciążał ciężar dowodu, przesłanek z art. 417 § 1 k.c., a także art. 23 k.c. i art. 24 k.c. w zw. z art.448 k.c.

Na podstawie art.99 k.p.c. Sąd obciążył powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. Wynagrodzenie z tytułu zastępstwa prawnego w kwocie 5.400 złotych ustalone zostało stosownie do § 2 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Na podstawie § 8 pkt 6 w zw. z § 4 ust.1 i ust.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( Dz.U. z 2016 roku poz.1714) Sąd przyznał pełnomocnikowi powoda wynagrodzenie w kwocie 3.600,00 zł wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu i nakazał wypłacenie tej kwoty ze środków Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.

SSO Renata Lech

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować zwrot akt w kontrolce terminowości sporządzania uzasadnień;

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem przesłać pełnomocnikowi powoda;

dnia ………………………….

SSO Renata Lech