Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 sierpnia 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SR H. S.

Protokolant st. sekr. sąd. E. M.

Po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2019 roku w Łodzi

Na rozprawie

na rozprawie rozpoznał

I . Sprawy z powództwa M. O.

(...) SA Oddział w Polsce

O zapłatę

1.zasądza od (...) SA Oddział w Polsce na rzecz M. O. kwotę 2.000 zł(dwa tysiące złotych )z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 04 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty ,

2. zasądza od (...) SA Oddział w Polsce na rzecz M. O. kwotę 1.517 zł( jeden tysiąc pięćset siedemnaście złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.nakazuje pobrać od (...) SA Oddział w Polsce na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 16,10zł ( szesnaście złotych 10/100)tytułem brakujących kosztów procesu.

II .Sprawy z powództwa R. O.

(...) SA Oddział w Polsce

O zapłatę

1.  zasądza od (...) SA Oddział w Polsce na rzecz R. O. kwotę 3.000 zł(trzy tysiące złotych )z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 04 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od (...) SA Oddział w Polsce na rzecz R. O. kwotę 1373,12 zł(jeden tysiąc trzysta siedemdziesiąt trzy złote 12/100) tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi- Widzewa w Łodzi _ - od R. O. kwotę 53,81 zł(pięćdziesiąt trzy złote 81/100)

- od (...) SA Oddział w Polsce kwote 330,53 zł(trzysta trzydzieści złote 53/100)

tytułem brakujących kosztów procesu.

Sygn. akt II C 495/16

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym dnia 12 lipca 2016 roku powód M. O. wniósł o zasadzenie od Č. S. w Czechach kwoty 2.000 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 04 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 25 sierpnia 2015 roku powód odniósł obrażenia ciała w postaci urazu głowy, urazu odcinka szyjnego kręgosłupa, ogólnych potłuczeń ciała i objawów nerwicy pourazowej. Powód zmuszony był przez kilka miesięcy nosić kołnierz ortopedyczny, podjąć leczenie ortopedyczne i psychologiczne. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. Na rzecz powoda wypłacono zadośćuczynienie w kwocie 1.000 zł, które nie kompensuje poniesionej przez pozwanego szkody. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą II C 495/16.

(pozew k. 2-4)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz strony pozwanej od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego i kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Kwestionował zasadność ponoszenia dalszych kosztów niż dotychczas wypłacone kwoty. W ocenie pozwanego wypłacone świadczenia kompensują poniesioną przez pozwanego szkodę. Pozwany kwestionował, aby zgłoszone przez powoda dolegliwości miały związek z przedmiotową kolizją, zwłaszcza iż zdarzenie drogowe miało łagodny przebieg, zaś z dokumentacji medycznej nie wynika, aby powód doznał jakichkolwiek obrażeń. Kwestionował także sposób liczenia odsetek od zadośćuczynienia przyjęty w pozwie, które w jego ocenie winny być zasądzone od dnia wyrokowania. Wnosił również o połączenie sprawy do łącznego rozpoznania z toczącą się sprawą R. O..

(odpowiedź na pozew k. 27-30)

W pozwie wniesionym dnia 12 lipca 2016 roku powód R. O. wniósł o zasadzenie od (...) SA w Czechach kwot: 3.000 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia, 500 zł tytułem częściowego odszkodowania z tytułu kosztów opieki i pomocy osób trzecich wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od obydwu tych kwot od dnia 04 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 25 sierpnia 2015 roku powód odniósł obrażenia ciała w postaci urazu głowy i urazu odcinka szyjnego kręgosłupa. Odczuwał bóle głowy i karku, pleców w okolicy piersiowo-lędźwiowej, mrowienie prawej ręki, mdłości. Powód zmuszony był nosić kołnierz ortopedyczny, podjąć leczenie neurologiczne. Po wypadku u powoda pojawiły się zaburzenia lękowe, zaburzenia koncentracji i snu, z powodu których korzystał z pomocy psychologa. Na skutek obrażeń doznanych w wypadku powód wymagał pomocy innych osób. Mimo podjętego leczenia powód nie powrócił do sprawności sprzed wypadku. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. Na rzecz powoda wypłacono zadośćuczynienie w kwocie 1.000 zł oraz 709 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, które nie kompensują poniesionej przez pozwanego szkody. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą II C 496/16.

(pozew k. 53-54v)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz strony pozwanej od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego i kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Kwestionował zasadność ponoszenia dalszych kosztów niż dotychczas wypłacone kwoty. W ocenie pozwanego wypłacone świadczenia kompensują poniesioną przez pozwanego szkodę. Pozwany kwestionował, aby zgłoszone przez powoda dolegliwości miały związek z przedmiotową kolizją, zwłaszcza iż zdarzenie drogowe miało łagodny przebieg, zaś z dokumentacji medycznej nie wynika, aby powód doznał jakichkolwiek obrażeń. Powód nie udowodnił, aby wskutek zdarzenia odniósł obrażenia ciała w stopniu wymagającym sprawowania nad nim opieki innych osób. Kwestionował także sposób liczenia odsetek od zadośćuczynienia przyjęty w pozwie, które w jego ocenie winny być zasądzone od dnia wyrokowania.

(odpowiedź na pozew k. 80-83)

Postanowieniem z dnia 03 listopada 2016 roku Sąd połączył do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy o sygn. akt II C 496/16 i II C 495/16 i postanowił połączone sprawy prowadzić pod sygn. II C 495/16.

(postanowienie k. 100)

Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2017 roku Sąd zwolnił M. O. od kosztów sądowych w postaci zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego z zakresu rehabilitacji medycznej ponad kwotę 200 zł i oddalił wniosek o zwolnienie powoda M. O. od kosztów sądowych w pozostałej części oraz zwolnił powoda R. O. od kosztów sądowych w postaci zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłych sądowych z zakresu rehabilitacji medycznej oraz ortopedii ponad kwotę 400 zł i oddalił wniosek o zwolnienie R. O. od kosztów sądowych w pozostałej części.

(postanowienie k. 107)

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 sierpnia 2015 roku w Ł., na skrzyżowaniu ulic (...) doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego poszkodowani zostali M. O. i R. O.. Sprawcą wypadku był K. P. kierujący pojazdem marki P. (...) o numerze rejestracyjnym (...), który nie udzielił pierwszeństwa i uderzył w pojazd marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), kierowany przez D. B.. W pojeździe O. pasażerami byli powodowie. Na miejsce wypadku wezwano policję, która ukarała sprawcę zdarzenia mandatem karnym.

(notatka informacyjna o zdarzeniu drogowym k. 58)

Sprawca wypadku posiadał w dacie zdarzenia ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego w (...) SA w Czechach.

(bezsporne)

M. O. w dniu 28 sierpnia 2015 roku zgłosił się na (...) do Wojewódzkiego Szpitala (...) w Ł., z powodu występujących bólów i zawrotów głowy, nudności oraz bólu kręgosłupa. Powód został skonsultowany przez lekarza neurologa. Wykonane badanie TK głowy nie wykazało zmian pourazowych. Zalecono wypoczynek w domu, bez nadmiernych ruchów głową spożywanie klarownych płynów i oraz przyjmowanie leków przeciwbólowych w razie potrzeby, noszenie miękkiego kołnierz ortopedycznego na około 7-10 dni.

W dniu 17 września 2015 roku powód konsultowany był przez neurologa w przychodni (...). W czasie wizyty skarżył się na silne bóle głowy w okolicy potylicy, nudności i zaburzenia widzenia oraz na zaburzenia snu, lęki i zaburzenia koncentracji. Zalecono konsultację psychologiczną.

Wykonany w dniu 25 września 2015 roku rtg krTH nie wykazał zmian.

W dniu 10 listopada 2015 roku wykonano rezonans magnetyczny kręgosłupa, który poza zniesieniem lordozy szyjnej i przeporst na wysokości C5 nie wykazał zmian.

(dokumentacja medyczna k. 8-14)

Po wypadku powód przyjmował leki przeciwbólowe. (zeznania powoda k. 195)

Po wypadku powód odczuwał lęk przed jazdą samochodem na miejscu pasażera. Powód odbył dwie konsultacje psychologiczne w związane z wystąpieniem objawów stanu pourazowego ( (...)), stanowiących konsekwencje wypadku z dnia 25 sierpnia 2015 roku.

(zaświadczenia k. 15-16, zeznania powoda k. 195)

Przed zdarzeniem powód cierpiał na napady padaczkowe. W listopadzie 2014 roku przeszedł operację usunięcia skąpodrzewiaka mózgu. Po zabiegu ustąpiły napady padaczkowe. Ponadto, leczył się w poradni leczenia uzależnień od narkotyków.

(dokumentacja medyczna k. 114-115v, koperta k. 121 i k. 121a)

W następstwie wypadku z dnia 25 sierpnia 2015 roku M. O. cierpiał na zaburzenia snu i koncentracji uwagi, stany lękowe. Psycholog zaklasyfikowała zaburzenia występujące u powoda jako zespół stresu pourazowego. Objawy w sferze psychicznej mogły się utrzymywać u powoda do grudnia 2015 roku. Brak jest dokumentacji wskazującej, iż powód po 16 listopada 2015 roku korzystał z pomocy psychologicznej. W sferze psychicznej nastąpiła poprawa. Wcześniejsze doświadczenia terapeutyczne wskazują, iż powód dobrze reaguje na psychoterapię. Aktualnie u powoda nie występują zaburzenia w sferze psychicznej rozumiane jako skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 25 sierpnia 2015 roku.

(pisemna opinia biegłego z zakresu psychologii k. 174-179)

Pismem z dnia 25 listopada 2015 roku M. O. zgłosił pozwanemu szkodę żądając wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 45.000 zł, kosztów opieki w wysokości 2.196 zł, kosztów leczenia w kwocie 758 zł. Zgłoszenie szkody doręczono pozwanemu w dniu 01 grudnia 2015 roku.

(wezwanie do zapłaty k. 17-18, pismo k. 19)

Decyzją z dnia 29 grudnia 2015 roku pozwany przyznał na rzecz M. O. zadośćuczynienie w kwocie 1.000 zł i koszty leczenia w wysokości 758 zł. Powód odwołał się od tej decyzji żądając dopłaty zadośćuczynienia do kwoty 45.000 zł oraz kosztów opieki w wysokości 2.196 zł powiększonych o należne odsetki ustawowe naliczane od 31 dnia po przyjęciu szkody do dnia zapłaty.

(decyzja k. 20-20v, odwołanie k. 21-23)

W piśmie z dnia 23 lutego 2016 roku pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

(pismo k. 24-24v)

R. O. po wypadku nie był hospitalizowany. Z powodu utrzymujących się dolegliwości bólowych głowy, kręgosłupa szyjnego, okolicy kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego, mrowienia prawej ręki oraz wymiotów powód w dniu 28 sierpnia 2015 roku zgłosił się na (...) do Wojewódzkiego Szpitala (...) w Ł.. Dodatkowo u powoda wystąpiły zaburzenia lękowe, zaburzenia koncentracji i snu. Wykonano CT głowy, rtg klatki piersiowej i kręgosłupa szyjnego, TK głowy, które nie ujawniły zmian pourazowych. Badaniem neurologicznym nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego. Powód został wypisany do domu do dalszej opieki ambulatoryjnej i leczenia w poradni neurologicznej. Powód otrzymał leki przeciwbólowe.

W dniu 15 września 2015 roku powód konsultowany był przez neurologa w przychodni (...). Otrzymał A. 0,25 mg 1x1, S. 0,4 1x1.

Wykonany w dniu10 listopada 2015 roku rezonans magnetyczny kręgosłupa szyjnego wykazało nieprawidłowości poza zniesieniem lordozy szyjnej, niewielką przepuklinę krążka C7- (...).

(dokumentacja medyczna k. 60-68)

Przed wypadkiem powód pracował jako kierowca. Po wypadku powód odczuwał lęk, zaburzenia koncentracji i snu, bał się jeździć samochodem. Powód odbył dwie konsultacje psychologiczne w związane z wystąpieniem objawów stanu pourazowego ( (...)), stanowiących konsekwencje wypadku z dnia 25 sierpnia 2015 roku.

(zaświadczenia k. 69-70, zeznania świadka N. S. k. 106-107 )

Po wypadku R. O. miał problem z kręgosłupem. Dość długo chodził w kołnierzu ortopedycznym, początkowo przez cały czas, a potem okresowo w czasie bólu, gdy drętwiały mu palce. Obecnie powodowi rzadko drętwieją palce i boli kręgosłup.

(zeznania świadka N. S. k. 106-107)

Po wypadku powodem opiekowała się jego partnerka. Gotowała, sprzątała, robiła zakupy, zajmowała się dzieckiem, odrabiała z nim lekcji, przygotowywała posiłki dla syna powoda. Po wypadku powód leżał przez 2-3 tygodnie.

(zeznania świadka N. S. k. 106-107)

Po zdarzeniu powód przyjmował leki przeciwbólowe bez recepty.

Przed wypadkiem powód dwa razy w miesiącu grał z kolegami w piłkę nożna na hali. Miał jedynie problem z palcem u stopy. Po zdarzeniu przestał grać w piłkę.

(zeznania świadka N. S. k. 106-107)

W dniu 27 marca 2014 roku powód zgłosił się do (...) z pourazowymi bólami po stłuczeniu głowy. Rozpoznano naciągnięcie mięśni i więzadeł ode. szyjnego kręgosłupa, stłuczenie ramienia lewego. Powodowi zalecono noszenie kołnierz S. na 3 tygodnie. W dniu 15 lipca 2015 roku powód zgłosił się do (...) z bólami kręgosłupa po dźwignięciu.

(dokumentacja medyczna koperta k. 121a)

W następstwie wypadku z dnia 25 sierpnia 2015 roku R. O. doznał powierzchownego urazu głowy oraz bezwładnościowego urazu kręgosłupa szyjnego. Powód nie doznał trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Cierpienia fizyczne związane z bólem głowy i kręgosłupa szyjnego mogły mieć umiarkowane nasilenie przez okres 6 tygodni, później malejące i ustępujące. Z punktu widzenia neurologa powód nie wymagał opieki osób trzecich. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa szyjnego istniała u powoda już niewątpliwie przed wypadkiem.

( pisemna opinia biegłego neurologa k. 145-146)

Pismem z dnia 25 listopada 2015 roku R. O. zgłosił pozwanemu szkodę żądając wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 50.000 zł, kosztów opieki w wysokości 2.196 zł, kosztów leczenia w kwocie 709 zł. Wezwanie do zapłaty zostało doręczone w dniu 01 grudnia 2015 roku.

(wezwanie do zapłaty k. 72-73, rejestracja szkody pismo w aktach szkody koperta k. 87)

Decyzją z dnia 29 grudnia 2015 roku pozwany przyznał na rzecz R. O. zadośćuczynienie w kwocie 1.000 zł i koszty leczenia w kwocie 709 zł. Powód odwołał się od tej decyzji żądając dopłaty zadośćuczynienia do kwoty 50.000 zł oraz kosztów opieki w wysokości 2.196 zł powiększonych o należne odsetki ustawowe naliczane od 31 dnia po przyjęciu szkody do dnia zapłaty.

(decyzja k. 59-59v, odwołanie k. 74-76)

W piśmie z dnia 29 lutego 2016 roku pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

(pismo k. 77-77v)

Powyższy stan faktyczny ustalił Sąd na podstawie powołanych powyżej i zawartych w aktach sprawy dokumentów dopuszczonych w charakterze dowodu (kserokopii dokumentów stosownie do art. 308 k.p.c.), opinii biegłego neurologa, biegłej psycholog, oraz zeznaniach świadka i powoda M. O..

Sąd przyjął, iż opinie wydane przez biegłych są sporządzone w sposób profesjonalny i przekonywujący, a co za tym idzie posiadają atrybut wiarygodności. Zdaniem sądu, biorąc pod uwagę doświadczenie biegłych sądowych oraz ich specjalistyczną wiedzę, opinie sporządzone należało uznać w pełni za zrozumiałe, jednoznaczne, zupełne i logiczne. Biegli wyjaśnili w sposób precyzyjny motywy przyjętego przez siebie stanowiska i w sposób wyczerpujący je uzasadnili. Żadna ze stron nie kwestionowała opinii biegłych i nie wnosiła o ich dalsze uzupełnienie.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanego o dopuszczenie w obydwu sprawach dowodów z opinii łącznej biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych oraz z zakresu medycyny sądowej z uwagi na to, iż strona pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności, a ponadto, na pytania postawione tym biegły odpowiedzieli już pozostali biegli w swoich niekwestionowanych opiniach.

W niniejszej sprawie pominięto dowód z opinii biegłej w dziedzinie rehabilitacji medycznej z uwagi na niestawiennictwo powodów na terminie badania i poinformowanie biegłej o pobycie zagranicą oraz odmowie stawienia się na badanie.

Sąd pominął także dowód z opinii biegłej psycholog z uwagi na niestawiennictwo powoda R. O. na terminie badania.

Ponadto, Sąd pominął dowód z przesłuchania powoda R. O. z uwagi na jego nieusprawiedliwione niestawiennictwo na terminie rozprawy w dniu 26 lipca 2019 roku.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwa zasługują na uwzględnienie w części.

M. O. wniósł o zasadzenie od (...) SA w Czechach kwoty 2.000 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 04 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty.

R. O. wniósł o zasadzenie od (...) SA w Czechach kwot: 3.000 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia, 500 zł tytułem częściowego odszkodowania z tytułu kosztów opieki i pomocy osób trzecich wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od obydwu tych kwot od dnia 04 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty.

W sprawie bezspornym jest, że sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie.

Zgodnie z art. 822 k.c. przez umowę odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim względem, których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający, albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta.

Stosownie do art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 392), z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierowca pojazdu mechanicznego są zobowiązani – na podstawie prawa – do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę. Natomiast, zgodnie z art. 19 ust.1 powołanej ustawy, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Przesłanką konieczną dla przyjęcia odpowiedzialności deliktowej jest występowanie związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem, a szkodą. Zgodnie z teorią przyczynowości adekwatnej związek przyczynowy zachodzi tylko wtedy gdy w zestawie wszystkich przyczyn i skutków mamy do czynienia jedynie z takimi przyczynami, które normalnie powodują określone skutki. Nie wystarczy więc stwierdzenie istnienia związku przyczynowego jako takiego, wymagane bowiem jest stwierdzenie, że chodzi o następstwo normalne.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że związek przyczynowy jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązanie ze sobą zjawiska nazwanego "przyczyną" ze zjawiskiem określonym jako "skutek". Ustawodawca wprowadzając w art. 361 § 1 k.c. dla potrzeb odpowiedzialności cywilnej ograniczenie odpowiedzialności tylko za normalne (typowe, występujące zazwyczaj) następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, nie wprowadza pojęcia związku przyczynowego w rozumieniu prawnym, odmiennego od istniejącego w rzeczywistości. Ogranicza tylko odpowiedzialność do wskazanych w przepisie normalnych (adekwatnych) następstw. Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego jest determinowane określonymi okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy i dlatego istnienie związku przyczynowego bada się w okolicznościach faktycznych określonej sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2011 r. wydany w sprawie I CSK 475/10).

Między szkodą każdego z powodów, a działaniem K. P. kierującego pojazdem marki P. (...) zachodzi adekwatny związek przyczynowy. Pozwany, jako ubezpieczyciel sprawcy szkody ponosi, więc odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia 25 sierpnia 2015 roku. Pozwany nie kwestionował podstawy swojej odpowiedzialności wypłacając na rzecz każdego z pozwanych świadczenia. Spór skoncentrował się na rozmiarze szkody poniesionej przez każdego z powodów i wysokości należnych im z tego tytułu świadczeń.

Podstawę prawną roszczenia o zadośćuczynienie stanowi art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., który pozwala przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Zgodnie z art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Dobra osobiste to niemajątkowa sfera indywidualnych wartości świata uczuć i stanu życia psychicznego konkretnego człowieka (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 marca 2003 roku, I CKN 100/01, opubl. Legalis; Stanisław Dmowski w pracy zbiorowej pod red. Gerarda Bieńka „Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Komentarz.” Warszawa 2002 rok).

Dobra osobiste wskazane w powołanych przepisach zostały przez prawodawcę uznane za szczególnie cenne, wymagające szczególnie intensywnej ochrony (por. M. Safjan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. I, 2018, s. 1563 i n.; o dobrach "szczególnie ważnych dla każdego człowieka" A. Śmieja, w: System PrPryw, t. 6, 2018, s. 763, przyp. 1061; na szczególną wagę zdrowia zwrócił uwagę SN np. w wyr. z 16.7.1997 r., II CKN 273/97, Legalis).

Zasada ochrony zdrowia deklarowana jest przez ustawodawcę w art. 68 Konstytucji RP. Naruszenie zdrowia może polegać nie tylko na oddziaływaniu fizycznym, skutkującym naruszeniem narządów lub tkanek, ale także negatywnym wpływie na sferę psychiczną (np. wywołaniu nerwicy, rozstroju nerwowego itp.). (...) jest dobrem osobistym przysługującym jedynie osobom fizycznym.

(...) jest dobrem szczególnie cennym, a zasądzanie niskich kwot tytułem zadośćuczynienia w przypadkach ciężkiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia prowadzi do niepożądanej jego deprecjacji. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - I Wydział Cywilny z dnia 24 stycznia 2019 r. I ACa 705/18)

Terminy uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nie są definiowane przez ustawę, stąd należy im przydawać znaczenie zgodnie z regułami semantycznymi języka ogólnego. Odwołując się do tych reguł, "uszkodzenie ciała" będzie oznaczało zerwanie ciągłości czy jednolitości jakiejkolwiek komórki (przy czym zerwanie ciągłości pojedynczej komórki raczej nie będzie miało żadnych reperkusji w majątku podmiotu), tkanki lub organu organizmu podmiotu. "Rozstrój zdrowia" oznacza zaś najogólniej naruszenie normalnego funkcjonowania organizmu, spowodowanie jego dysfunkcjonalności w określonym zakresie (podobnie A. Olejniczak, w: Kidyba, Komentarz KC, t. III, cz. 1, 2014, s. 549; A. Cisek, P. Machnikowski, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 2014, s. 887; G. Bieniek, J. Gudowski, w: Gudowski, Komentarz KC, Ks. III, cz. 2, 2018, s. 990; G. Karaszewski, w: Osajda, Komentarz KC, t. II, 2013, s. 755; M. Safjan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. I 2018, s. 1556; A. Cisek, W. Dubis, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 2018, s. 935). Ustawodawca nieprzypadkowo użył przy tym w komentowanym przepisie funktora "lub"; elementarne doświadczenie życiowe wskazuje, że zwłaszcza cięższym uszkodzeniom ciała towarzyszy również rozstrój zdrowia (tak np. już A. Szpunar, Ochrona dóbr osobistych, s. 50 i n.; G. Bieniek, J. Gudowski, w: Gudowski, Komentarz KC, Ks. III, cz. 2, 2018, s. 990; A. Śmieja, w: System PrPryw, t. 6, 2018, s. 737).

W zakres pojęcia zdrowia wchodzi też zdrowie psychiczne, które stanowi „fundamentalne dobro osobiste człowieka". Jego naruszenie daje więc możliwość zastosowania powołanego przepisu. Naruszenie zdrowia psychicznego bywa nawet uznawane za typowy przykład "wywołania rozstroju zdrowia", o którym mowa w komentowanym przepisie ( A. Cisek, W. Dubis, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 2018, s. 935). Należy jednak podkreślić, że nie stanowi "rozstroju zdrowia", w tym także zdrowia psychicznego, sam tylko stres czy przykre doznania (zob. trafnie na tle hałasu spowodowanego przez windę wyr. SA z 9.7.2003 r., I ACa 396/03, Wok. 2004, Nr 12, s. 41; tak też trafnie M. Wałachowska, w: Habdas, Fras, Komentarz KC, t. III, 2018, s. 622).

Przesłanką przyznania zadośćuczynienia pieniężnego nie jest samo tylko naruszenie określonego dobra osobistego, lecz wyrządzenie krzywdy, która może, ale nie musi, być skutkiem naruszenia dobra osobistego (zob. np. M. Safjan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. I, 2018, s. 1564; odmiennie jednak A. Śmieja, w: System PrPryw, t. 6, 2018, s. 758).

Zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie poglądem, zadośćuczynienie stanowi sposób naprawienia szkody niemajątkowej na osobie wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Inaczej niż przy odszkodowaniu, w przypadku zadośćuczynienia, ustawodawca nie wprowadza jasnych kryteriów ustalania jego wysokości. Wskazuje jedynie ogólnikowo, iż suma przyznana z tego tytułu winna być odpowiednia.

W judykaturze i piśmiennictwie podkreśla się, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i jako takie musi mieć odczuwalną wartość ekonomiczną, jednocześnie nie może być nadmierne. Wskazuje się na potrzebę poszukiwania obiektywnych i sprawdzalnych kryteriów oceny jego wysokości, choć przy uwzględnieniu indywidualnej sytuacji stron (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00). Do podstawowych kryteriów oceny w tym zakresie zalicza się stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość obrażeń, prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, skutki w zakresie życia osobistego oraz zawodowego, konieczność wyrzeczenia się określonych czynności życiowych, korzystania z pomocy innych osób, czy wreszcie stopień przyczynienia się poszkodowanego i winy sprawcy szkody (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 czerwca 1968 roku, I PR 175/68, OSNCP 1968, nr 2, poz.37; w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 8 grudnia 1973 roku, III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz.145; w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, niepubl; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 sierpnia 1980 roku, IV CR 238/80, OSNCP 1981, nr 5, poz.81; w wyroku z dnia 30 stycznia 2004 roku, I CK 131/03, OSNC 2004 r, nr 4, poz.40).

Zważyć przy tym należy, iż doznanej przez poszkodowanego krzywdy nigdy nie można wprost, według całkowicie obiektywnego i sprawdzalnego kryterium przeliczyć na wysokość zadośćuczynienia. Charakter szkody niemajątkowej decyduje, bowiem o jej niewymierności (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lutego 2000 roku, III CKN 582/98.), zaś pojęcie „odpowiedniej sumy zadośćuczynienia” użyte w art. 445 § 1 k.c. ma charakter niedookreślony (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 września 2001 roku, III CKN 427/00). Dlatego też w orzecznictwie wskazuje się, że oceniając wysokość należnej sumy zadośćuczynienia sąd korzysta z daleko idącej swobody (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 lipca 2000 roku, II CKN 1119/98). Ustawodawca nie wprowadza bowiem żadnych sztywnych kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia, pozostawiając to zagadnienie w całości uznaniu sędziowskiemu.

W następstwie wypadku z dnia 25 sierpnia 2015 roku M. O. cierpiał na zaburzenia snu i koncentracji uwagi, stany lękowe, zakwalifikowane jako zespół stresu pourazowego. Powód korzystał z pomocy psychologa. U powoda wystąpiły bóle i zawroty głowy, nudności, ból kręgosłupa. Powód zgłosił się na (...), był konsultowany przez neurologa, przeszedł badania, przyjmował leki przeciwbólowe.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, jak też dyrektywę przyznawania umiarkowanego zadośćuczynienia Sąd uznał, iż należne jest powodowi zadośćuczynienie w kwocie 3.000 zł. Z uwagi na fakt, że pozwany wcześniej wypłacił powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 1.000 zł, Sąd w niniejszej sprawie zasądził na rzecz powoda różnicę w kwocie należnej i wypłaconej w sumie 2.000 zł. (punkt I. 1 wyroku).

W następstwie wypadku z dnia 25 sierpnia 2015 roku R. O. doznał powierzchownego urazu głowy oraz bezwładnościowego urazu kręgosłupa szyjnego, które nałożyły się na samoistną chorobę zwyrodnieniową. Cierpienia fizyczne związane z bólem głowy i kręgosłupa szyjnego mogły mieć umiarkowane nasilenie przez okres 6 tygodni, później malejące i ustępujące. Powód przyjmował leki przeciwbólowe, przeszedł badania i konsultacje lekarskie. Wypadek miał wpływ na sferę psychiczną powoda, był na konsultacjach u psychologa.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, jak też dyrektywę przyznawania umiarkowanego zadośćuczynienia Sąd uznał, iż należne jest powodowi zadośćuczynienie w kwocie 4.000 zł. Z uwagi na fakt, że pozwany wcześniej wypłacił powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 1.000 zł, Sąd w niniejszej sprawie zasądził na rzecz powódki różnicę w kwocie należnej i wypłaconej w sumie 3.000 zł. (punkt II. 1 wyroku).

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 zd. 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Naprawienie szkody obejmuje w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne, protezy, kule, wózek inwalidzki itp.), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia (por. np. orz. SN z 21.5.1973 r., II CR 194/73, OSP 1974, Nr 4, poz. 83) oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem (np. przejazdów, wyżywienia).

R. O. żądał od pozwanego 500 zł tytułem częściowego odszkodowania z tytułu kosztów opieki i pomocy osób trzecich. W tym zakresie powództwo podlegało oddaleniu (pkt II .2 wyroku) jako nieudowodnione. Stosownie do art. 6 k.c., ciężar dowodu spoczywa na osobie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne, w niniejszej sprawie na powodzie. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa bowiem na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 6 k.c. i 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. Ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie. Natomiast, stosownie do treści przepisu art. 232 k.p.c., to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W procesie kontradyktoryjnym Sąd nie zbiera samodzielnie materiału dowodowego, ani nie nakazuje z urzędu uzupełniania lub powtarzania postępowania dowodowego. Jednocześnie z opinii biegłego neurologa wynika, iż powód nie potrzebował opieki innych osób.

Rozstrzygnięcie o odsetkach z tytułu opóźnienia w wypłacie należnego powodom zadośćuczynienia i odszkodowania zapadło na podstawie art. 817 § 1 i 481 § 1 k.c. Wymagalność roszczenia w stosunku do zakładu ubezpieczeń powstaje w terminie 30 dni licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku, chyba, że w powyższym terminie wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia jego odpowiedzialności lub wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe. Zawiadomienie ubezpieczyciela o wypadku rodzi, zatem po jego stronie obowiązek spełnienia świadczenia w ustawowym terminie. Niespełnienie świadczenia w terminie rodzi po stronie dłużnika konsekwencje przewidziane w art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie (§ 2 art. 481 k.c.).

Pismami z dnia 25 listopada 2015 roku, doręczonymi w dniu 01 grudnia 2015 roku, powodowie zgłosili pozwanemu szkodę żądając wypłaty zadośćuczynienia i odszkodowania. Ustawowe odsetki od zadośćuczynienia przyznanego na rzecz każdego z powodów (pkt I.1 i II .1 wyroku) zasądzono zatem zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 04 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu z powództwa M. O. Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia swoich praw. Pozwany przegrał proces w całości, a zatem był zobowiązany do zwrotu na rzecz powoda poniesionych przez niego kosztów procesu na które złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 100 zł, zaliczka na biegłego w wysokości 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1.200 zł (ustalona na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.). (pkt I. 2 wyroku).

Z uwagi na wynik procesu, na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 623), Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi od pozwanego kwotą 16,10 zł tytułem brakujących kosztów procesu (punkt I. 3 wyroku).

O kosztach procesu w sprawie z powództwa R. O. Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 100 zd. 1 k.p.c. zgodnie z którym, w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Zasądzona suma stanowi 86 % wysokości przedmiotu sporu.

Po stronie powodowej koszty procesu wyniosły kwotę 1.792 zł, na którą złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 175 zł, zaliczka na biegłego w wysokości 400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1.200 zł (ustalona na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.).

Po stronie pozwanej koszty te wyniosły kwotę 1.200 zł, w postaci wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm).

Łączne koszty procesu poniesione przez strony wyniosły 2.992 zł. Biorąc pod uwagę procent w jakim powód przegrał proces (14 %), powinien on ponieść koszty w kwocie 418,88 zł, a poniósł w wysokości 1,792 zł. W rezultacie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz R. O. kwotę 1.373,12 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt II. 3 wyroku).

Z uwagi na wynik procesu, na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi od powoda kwotę 53,81 zł oraz od pozwanego kwotę 330,53 zł tytułem brakujących kosztów procesu. (punkt II. 4 wyroku).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.