Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2024r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Anna Dulas

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2024r. w K.

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. z/s w K. (KRS (...))

przeciwko pozwanemu M. R. (PESEL (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego M. R. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z/s w K. kwotę 21.106,23zł (dwadzieścia jeden tysięcy sto sześć złotych 23/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:

- od kwoty 19.525,15zł (dziewiętnaście tysięcy pięćset dwadzieścia pięć złotych 15/100) od dnia 22 kwietnia 2022r. do dnia 11 października 2023r.,

- od kwoty 19.475,15zł (dziewiętnaście tysięcy czterysta siedemdziesiąt pięć złotych 15/100) od dnia 12 października 2023r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego M. R. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z/s w K. kwotę 4.673,00zł (cztery tysiące sześćset siedemdziesiąt trzy złote 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600,00zł (trzy tysiące sześćset złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 138/24

UZASADNIENIE

W dniu 13 grudnia 2023r. powód (...) Bank (...) z/s w K. skierował do tut. Sądu w stosunku do pozwanego M. R. żądanie zasądzenia kwoty 21.106,23zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 19.525,15zł od dnia 22 kwietnia 2022r. do dnia 11 października 2023r. i od kwoty 19.475,15zł od dnia 12 października 2023r. do dnia zapłaty, a ponadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód przytoczył okoliczności wskazujące na jego legitymację czynną oraz oznaczył źródło zobowiązania i jego wysokość podając, iż dochodzone roszczenie stanowi należność wynikającą z nienależycie wykonanej umowy pożyczki łączącej pozwanego z powodem.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 21 grudnia 2023r. w sprawie o sygn. akt I (...) uwzględniono w całości roszczenia powództwa i rozstrzygnięto o kosztach postępowania.

Pozwany M. R. wniósł sprzeciw od opisanego wyżej orzeczenia.

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenia od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany zakwestionował roszczenia powództwa, co do zasady i wysokości, a ponadto podniósł zarzuty:

- naruszenia art. 385 ¹ § 1 kc poprzez zamieszczenie oraz posłużenie się przez powoda w umowie niedozwolonymi klauzulami umownymi, które są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami, a dodatkowo uniemożliwiają prawidłowe wyliczenie roszczenia, a które to nie były indywidualnie ustalane z pozwanym, w szczególności dotyczącymi opłaty za ubezpieczenie i prowizji,

- braku wykazania wymagalności roszczenia, albowiem raty pożyczki zawierały w sobie części składowe prowizji, a wpłaty pozwanego zaliczane były również na poczet ubezpieczenia, a które to opłaty zgodnie z zarzutem naruszenia art. 385 ¹ § 1 kc nie wiążą pozwanego, wobec czego pozwany nie mógł popaść w zadłużenie w okresie, w którym wezwano do zapłaty i wypowiedziano umowę kredytu,

- braku wykazania wymagalności roszczenia, brak umocowania dla osoby składającej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu,

- braku wykazania wymagalności roszczenia, braku wykazania doręczenia wezwania do zapłaty z informacją o możliwości przeprowadzenia restrukturyzacji zadłużenia, jak również wypowiedzenia umowy kredytu,

- braku wykazania wysokości roszczenia sposobu wyliczenia roszczenia, w szczególności odsetek i opłat, a także brak jakiegokolwiek innego dokumentu, jak choćby wyciągu z ksiąg banku, z którego wynikałoby, że pozwany popadł w zadłużenie w określonej wysokości,

- posługiwania się kserokopiami dokumentów i nieautoryzowanymi wydrukami komputerowymi.

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa podtrzymała wyrażone dotychczas stanowisko w sprawie.

W piśmie procesowym z dnia 2 marca 2024r. pozwany wniósł o pominięcie wniosków dowodowych powoda zgłoszonych w replice do sprzeciwu i dalszych, w szczególności wobec prekluzji dowodowej i treści art. 485 ¹⁵ kpc.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 27 sierpnia 2020r. pozwany M. R. zawarł z powodem (...) Bank (...) z siedzibą w K. umowę pożyczki nr (...).

W ramach tego kontraktu powód udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 19.370,51zł, a ponadto środki na sfinansowanie prowizji banku za udzielenie kredytu w wysokości 2.128,82zł. Odsetki ustalono na kwotę 6.275,00zł.

W ramach opisanego stosunku kredytowego pozwany zawarł z (...) S.A. z/s w W. umowę ubezpieczenia potwierdzoną polisą seria i numer: (...). Z tego tytułu pozwanego obciążała kwota 5.779,20zł w zapłacie składki ubezpieczeniowej w całym okresie spłaty pożyczki.

Całkowity koszt pożyczki określono na kwotę 14.183,02zł, natomiast całkowitą kwotę do zapłaty powód oznaczył w wysokości 33.553,53zł.

Umowa została zawarta na czas określony. Pozwany miał obowiązek zapłaty kapitału, odsetek i innych należności ubocznych w 96 miesięcznych ratach począwszy od miesiąca 15 września 2020r. do dnia 15 sierpnia 2028r.

Strony ustaliły również wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty oraz prowizje i opłaty.

W dniu 27 sierpnia 2020r. powód przekazał pozwanemu do dyspozycji kwotę pieniężną w wysokości 21.499,33zł.

Pozwana nie wykonał postanowień łączącego strony kontraktu i posiadał wobec powoda zaległości w łącznej wysokości na dzień 15 listopada 2021r. 19.525,15zł.

W okresie od dnia 15 września 2020r. do dnia 15 listopada 2021r. pozwany dokonał na poczet umowy pożyczki wpłat w łącznej wysokości 4.092,56zł, i tak:

- w dniu 15 września 2020r. 289,32 zł,

- w dniu 15 października 2020r. 289,32 zł,

- w dniu 16 października 2020r. 0,78 zł,

- w dniu 19 października 2020r. 59,42 zł,

- w dniu 16 listopada 2020r. 289,32 zł,

- w dniu 18 listopada 2020r. 60,20 zł,

- w dniu 16 grudnia 2020r. 349,52 zł,

- w dniu 15 stycznia 2021r. 1,98 zł,

- w dniu 15 lutego 2021r. 349,13 zł,

- w dniu 15 lutego 2021r. 289,32 zł,

- w dniu 24 marca 2021r. 349,52 zł,

- w dniu 17 kwietnia 2021r. 349,52 zł,

- w dniu 15 maja 2021r. 0,34 zł,

- w dniu 11 czerwca 2021r. 350,60 zł,

- w dniu 15 czerwca 2021r. 0,01 zł,

- w dniu 17 czerwca 2021r. 349,51 zł,

- w dniu 29 lipca 2021r. 295,00 zł,

- w dniu 7 sierpnia 2021r. 55,48 zł,

- w dniu 15 listopada 2021r. 364,27 zł,

Z dokonanych przez pozwanego wpłat powód zaliczył na kapitał kwotę 1.974,18zł, na odsetki kwotę 1.326,64zł, na odsetki karne kwotę 9,14zł oraz na opłaty i prowizje kwotę 782,60zł.

W dniu 14 listopada 2021r. doszło do wypowiedzenia pozwanemu umowy pożyczki.

( umowa pożyczki k. 26-32, potwierdzenie transakcji k. 33, rozliczenie kredytu k. 34, 137, rozliczenie odsetek k. 35-36v, 138-139, rozliczenie opłat k. 37, 140, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 38-39, wypowiedzenie umowy k. 40-41, przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 42, wniosek o udzielenie kredytu k. 68-69, formularz informacyjny k. 70-74, wniosek ubezpieczeniowy i polisa k. 75-76, 77-78, informacja o produkcie ubezpieczeniowym k. 79, 80, oświadczenie wobec banku k. 81, karta informacyjna k. 82-85, tabela opłat i prowizji k. 86-127, pełnomocnictwo k. 128, 129, 141, potwierdzenie odbioru k. 142)

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu, albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Stosownie do treści art. 353 § 1 kc, podstawowym obowiązkiem dłużnika jest spełnienie świadczenia. Prowadzi ono do zaspokojenia interesu wierzyciela, wskutek czego zobowiązanie wygasa.

Artykuł 354 kc określa obowiązki dłużnika w ten sposób, że oprócz treści zobowiązania rozumianej jako nakazy wyrażone w czynności prawnej stanowiącej źródło zobowiązania oraz odnoszących się do tego zobowiązania normach prawnych jego zachowanie powinno odpowiadać trzem dalszym wzorcom postępowania - celowi społeczno-gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego, a także ewentualnie ustalonym zwyczajom, natomiast art. 355 kc określa sposób, w jaki dłużnik powinien wykonywać zobowiązanie i w tym znaczeniu stanowi swoistą kontynuację uregulowań zawartych w art. 354 kc i jednocześnie przepis ten definiuje pojęcie należytej staranności oraz ustanawia obowiązek dokładania owej staranności.

Niedostosowanie się przez dłużnika do opisanych wyżej wymagań sprawia, że dojdzie do nienależytego wykonania zobowiązania lub niewykonania całkowitego (art. 471 kc). Każda bowiem rozbieżność pomiędzy prawidłowym spełnieniem świadczenia a rzeczywistym zachowaniem się dłużnika rodzi odpowiedzialność kontraktową. Nienależyte wykonanie zobowiązania ma bowiem miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany. Wskazać jednak należy, że dłużnik zawsze, bez względu na rodzaj winy, odpowiada wobec wierzyciela za uchybienia obowiązkowi dołożenia należytej staranności (art. 355 kc).

Powoda oraz pozwanego wiązała ważna i skuteczna umowa w rozumieniu art. 720 i n. kc i art. 69 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.) oraz art. 3 i n. ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2023.1028 – t.j. ze zm.).

Strony w ramach istniejącego kontraktu uzgodniły elementy przedmiotowo i podmiotowe istotne oraz w sposób jednoznaczny i indywidualny określiły prawa i obowiązki podmiotów zobowiązań.

Powód w sposób właściwy przekazał pozwanemu umówione świadczenie, natomiast pozwany w sposób nienależyty wykonał zobowiązanie zachowując się wbrew treści umowy poprzez zaniechanie uiszczenia spłaty należności wynikających z istniejącego stosunku obligacyjnego. Zaniechanie po stronie pozwanego było zawinione albowiem nie ujawniły się żadne okoliczności ekskulpacyjne i egzoneracyjne

Powyższe spowodowało odpowiedzialność kontraktową po stronie pozwanego i obowiązek naprawienia powstałej z tego tytułu szkody. Uchybiania obowiązkom pozwanego, który nie spełnił świadczenia spowodowało zasadność zachowania wierzyciela polegającego poszukiwaniu ochrony prawnej w postępowaniu przed sądem i na przymusowej realizacji świadczenia (por. art. 471 kc).

Szkoda powoda obejmuje zarówno nieuiszczone przez pozwanego umówione należności kredytowe, ale również należności uboczne związane z powstaniem zwłoki po stronie pozwanego.

Należy więc stwierdzić, iż nie ulega wątpliwości, iż pozwany nie wywiązywał się z zobowiązań, jakie nakładała na niego umowa pożyczki, nie spłacał rat w wymaganych terminach i wysokości, doprowadził do powstania zaległości, a następnie zaprzestał spłacania rat w terminie wynikającym z umowy.

Istotą sporu niniejszego postępowania nie jest zatem fakt samego zawarcia umowy pożyczki, czy ewentualnie ocena skuteczności umowy z punktu widzenia obowiązujących przepisów prawa, w tym praw konsumenta, stąd – wobec braku przesłanek podważających wymienione kwestie – zawartą przez strony umowę należy uznać za ważną i wywierającą skutki prawne dla obu stron.

W ocenie Sądu w warunkach przedmiotowej sprawy obowiązujący pomiędzy stronami kontrakt nie naruszał postanowień wynikających art. 58 § 3 kc, art. 385 i n. kc, czy też art. 9 i n. ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2023.1028 – t.j. ze zm.).

W tym miejscu odnieść należy się do podnoszonego przez pozwanego zarzutu dotyczącego abuzywności umowy pożyczki w zakresie postanowienia zakreślającego obowiązek poniesienia przez pożyczkobiorcę kosztów w postaci prowizji oraz postanowienia określającego koszty ubezpieczenie pożyczki wynikające z zawartej umowy ubezpieczenia.

Zgodnie z treścią art. 36a ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu. Przy czym art. 5 pkt 7 w/w ustawy stanowi, iż całkowita kwota kredytu to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt.

Zaakcentowania w tym miejscu wymaga, iż zdaniem Sądu wzór służący do obliczania pozaodsetkowych kosztów kredytu ustala maksymalną, a nie powszechnie obowiązującą wysokość kosztów dodatkowych.

W ocenie Sądu, wprowadzenie przepisów o maksymalnych pozaodsetkowych kosztach kredytu konsumenckiego stanowi dodatkowe narzędzie służące ochronie konsumentów, obok mechanizmu ochrony przewidzianego w art. 385 ¹ § 1 kc.

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, co jednak nie dotyczy postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Przepisy art. 385 ¹ –385 ³ kc wprowadzają zakaz stosowania niedozwolonych postanowień umownych (klauzul niedozwolonych) w obrocie konsumenckim, który sankcjonowany jest brakiem mocy wiążącej tych klauzul. Na ich oznaczenie, w piśmiennictwie i orzecznictwie pojawia się termin „klauzule abuzywne”. Nie każde postanowienie umowy (lub wzorca umownego) zawartej z konsumentem podlega ocenie co do uznania go za klauzulę niedozwoloną. Przepis art. 385 ¹ § 1 kc nie dopuszcza możliwości uznania za klauzulę niedozwoloną postanowień uzgodnionych indywidualnie z konsumentem oraz postanowień określających jednoznacznie główne świadczenia stron. Niedozwolonymi klauzulami umownymi są postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.

Przez działanie wbrew dobrym obyczajom - przy kształtowaniu treści stosunku zobowiązaniowego - rozumie się wprowadzenie do umowy klauzul, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku; z kolei rażące naruszenie interesów konsumenta oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję – na niekorzyść konsumenta praw i obowiązków stron, wynikających z umowy (por. wyrok SN z dnia 13 lipca 2005r. I CK 832/04, opubl. Legalis).

W ocenie Sąd w pierwszej kolejności stwierdzić należy, że nałożenie przez przedsiębiorcę obowiązku zapłaty prowizji jest co do zasady dopuszczalne.

Stosowanie tego rodzaju opłat przez instytucje finansowe, w tym banki, jest powszechnie przyjęte. Wspomnieć bowiem trzeba o normie zawartej w art. 110 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe, która stanowi, iż bank może pobierać przewidziane w umowie prowizje i opłaty z tytułu wykonywanych czynności bankowych oraz opłaty za wykonywanie innych czynności, w tym także opłaty za przygotowanie, sporządzenie i przekazanie informacji stanowiących tajemnicę bankową uprawnionym przez ustawę osobom, organom i instytucjom. Podkreślić należy, iż prowizje i opłaty stanowią ekwiwalent za prowadzone przez powoda czynności związane z uruchomieniem i obsługą kredytu.

Pozwany był poinformowany przez powoda o wysokości prowizji jak i opłat wynikających z tabeli opłat, co znalazło odzwierciedlenie w treści umowy pożyczki.

W ocenie Sądu, prowizja naliczona przez powoda nie jest wygórowana i nie narusza postanowień cyt. przepisu art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim i w sposób oczywisty nie narusza interesów konsumenta - pozwanego. Powód w toku postępowania wyjaśniał, że zasadność obciążenia pożyczkobiorcy prowizją było podyktowane ściśle określonymi względami związanymi z procesem zawarcia konkretnej umowy pożyczki, co pozwany jako należycie poinformowany i rozsądny konsument winien był zdawać sobie z tego sprawę podczas zawierania umowy.

W konsekwencji brak jest jakichkolwiek podstaw, aby uznać omawianą regulację umowną za niedozwoloną w rozumienie przepisów art. art. 385 ¹ –385 ³ kc.

Zdaniem Sądu, w tożsamy sposób należy ocenić zapis umowy stron przewidujący koszt zabezpieczenia umowy przez zawarcie umowy ubezpieczenia i wysokości ustalonej składki ubezpieczeniowej.

W ocenie Sądu, a priori, nie można kwestionować zasadności zawierania umowy ubezpieczenia dla zabezpieczenia spłaty pożyczki w sytuacji, gdzie istnieje ryzyko braku spłaty pożyczki po stronie pożyczkobiorcy.

W kontekście niniejszej sprawy trzeba bowiem mieć na uwadze fakt, że powód działa jako instytucja finansowa dająca możliwość pożyczenia pieniędzy na określony procent. W ten sposób pożyczkobiorca może uzyskać określoną kwotę pieniędzy na własny cel. Oczywiście po stronie pożyczkodawcy istnieje w związku z tym ryzyko nieotrzymania zwrotu pożyczonej kwoty. Wobec tego, w ocenie Sądu, mając na względzie powyższy mechanizm funkcjonowania instytucji bankowych, a także fakt, iż obowiązujące aktualnie prawo nie zabrania zawierania tego typu umów ubezpieczeń jako formy zabezpieczenia spłaty udzielonego kapitału, stwierdzić należy, że co do zasady brak jest podstaw do kwestionowania zasadności zawierania tego typu umów z konsumentem jako pożyczkobiorcą.

Odnosząc się stricte do zarzutu pozwanego, zdaniem Sądu, naliczenie przez powoda opłaty tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w całym okresie obowiązywania umowy w ustalonej kwocie nie jest rażąco wygórowana w rozumieniu art. 385 ¹ kc, albowiem stanowi nieznaczny procent kwoty udzielonego kredytu.

Dochodzone pozwem roszczenie należy również ocenić jako wymagalne.

Wymagalność to cecha roszczenia (stan), wyrażająca się w istnieniu prawnej możliwości skutecznego żądania przez wierzyciela spełnienia przez dłużnika świadczenia (por. wyr. SN z dnia 12 lutego 1991r. w sprawie o sygn. akt III CRN 500/90, opubl. OSNCP 1992, Nr 7–8, poz. 137; uchw. SN z dnia 20 kwietnia 2012r. w sprawie o sygn. akt III CZP 10/12, opubl. OSNC 2012, Nr 10, poz. 117; wyr. SN z dnia 27 września 2013r. w sprawie o sygn. akt I CSK 690/12, opubl. Legalis).

Dniem wymagalności najczęściej jest dzień powstania roszczenia. W przypadku zobowiązań terminowych dzień powstania roszczenia i jego wymagalności wynika z treści zobowiązania. Jednak wymagalność niektórych roszczeń uzależniona jest od działań wierzyciela (por. art. 455 kc).

Skutkiem wezwania dłużnika przez wierzyciela do spełnienia świadczenia jest to, że staje się ono wymagalne. Wymagalność oznacza pierwszy termin, w którym wierzyciel mógłby wystąpić do sądu z powództwem o zasądzenie świadczenia i tego samego dnia sąd mógłby takie powództwo uwzględnić (por. uzasadnienie uchw. SN z dnia 26 listopada 2009r. w sprawie o sygn. akt III CZP 102/09, opubl. OSNC 2010, Nr 5, poz. 75, uchw. SN z dnia 22 listopada 2013r. w sprawie o sygn. akt III CZP 72/13, opubl. OSNC – Zb. dodatkowy 2014, Nr B, poz. 40; wyr. SN z dnia 28 października 2015r. w sprawie o sygn. akt II CSK 822/14, opubl. Legalis) – por. Kodeks cywilny. Komentarz. red. dr hab. Konrad Osajda. Legalis 2019.

Skorzystanie z prawa do wypowiedzenia kredytu przez bank powoduje, że po upływie terminu wypowiedzenia stosunek prawny kredytu ulega rozwiązaniu, a kredytobiorca ma obowiązek spłaty kredytu, wraz z odsetkami i innymi kosztami (w tym prowizją), w dniu rozwiązania umowy (upływu terminu wypowiedzenia), jeśli kredyt został mu już wypłacony. Wypowiedzenie umowy przez bank w wyniku jej naruszenia przez kredytobiorcę, m.in. poprzez zaniechanie lub nieterminowe dokonywanie spłaty kredytu, ma charakter sankcyjny. Uprawnienie to realizowane jest przez dokonanie jednostronnej czynności prawnej prawokształtującej i powoduje, z upływem terminu wypowiedzenia, nie tylko następcze wygaśnięcie zobowiązania w zakresie praw i obowiązków kontraktowych ciążących na obu stronach (skutek ex nunc), ale i ukształtowanie dalszych stosunków prawnych. Po tej dacie bank może też skorzystać z przyjętych zabezpieczeń i przez wykonanie wynikających z nich uprawnień doprowadzić do zaspokojenia swojej wierzytelności. Jeśli kredytobiorca nie spłaci długu po upływie terminu wypowiedzenia, bank jest też uprawniony do dochodzenia roszczenia, w tym na drodze egzekucyjnej. Jeśli środki kredytowe nie zostały przekazane kredytobiorcy, wówczas na skutek wypowiedzenia dokonanego przez bank wygasa uprawnienie kredytobiorcy do ich uzyskania.

Wypowiedzenie kredytu należy uznać zatem za uprawnienia kształtujące, zmierza bowiem do rozwiązania stosunku prawnego. Oświadczenie o wypowiedzeniu, aby odnieść zamierzony skutek, musi dojść do adresata (por. art. 61 kc). Możliwość skorzystania przez bank z uprawnienia do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem może podlegać kontroli sądu (por. art. 189 kpc). Poza możliwością domagania się przez bank spłaty kredytu i należnych zgodnie z umową odsetek i kosztów bank uprawniony jest także do żądania naprawienia szkody na podstawie przepisów ogólnych – art. 471 kc – por. art. 75 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.).

Skuteczność wezwania przez bank kredytobiorcy do zapłaty zaległej raty kredytowej i wypowiedzenia umowy kredytowej uzależniona jest od dokonania czynności upominawczych i doręczenia tych oświadczeń na właściwy, ostatni i znany bankowi adres kredytobiorcy, co nastąpiło w realiach niniejszego postępowania przy zachowaniu wymagań z art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.).

Powód skierował do pozwanego pisemne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki, poprzedzone przedegzekucyjnym wezwaniem do uregulowania zaległości, gdzie w sposób jednoznaczny i konkretny zawarł komunikat, co do zakończenia łączącego strony stosunku prawnego.

Tak skonstruowane sformułowanie pod względem językowym i gramatycznym nie pozostawia żądnych wątpliwości, iż intencją składającego oświadczenie było definitywne uregulowanie łączącego strony stosunku prawnego. Zakres skuteczności takiego oświadczenia był od razu oznaczony i stwarzał pewność po stronie pozwanego co do jej sytuacji prawnej.

Niezasadny jest przy tym w tych warunkach zarzut pozwanego braku umocowania dla osoby składającej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu.

Powód wykazał bowiem dokumentarnie, że powierzył swojemu pracownikowi stanowisko, z którym wiąże się prowadzenie poszczególnych rodzajów czynności, które mają doprowadzić do wyegzekwowania należności banku od dłużników co powoduje, że należy uznać, że jest on upoważniony do składania oświadczeń woli w imieniu banku, w sprawach objętych jego zakresem obowiązków. Działania pracownika banku, posiadającego dostęp do bankowych pieczęci, posługujących się bankowymi drukami i wykonującymi swoje działania, skutkuje uznaniem, że jest on osobą umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa.

Niezasadny jest również zarzut pozwanego posługiwania się przez powoda kserokopiami dokumentów i nieautoryzowanymi wydrukami komputerowymi.

Abstrahując od tego, że powód przedstawił dokumenty w zakresie istnienia roszczenia, jego wysokości, wymagalności oraz podstawy żądania, to brak jest podstaw do kwestionowania kserokopii jako źródła dowodu w postępowaniu cywilnym.

Kserokopia jest formą technicznego odtworzenia i utrwalenia, w szczególności, dokumentów. Nie różni się zasadniczo co do rezultatu w postaci kopii od fotokopii, która wymieniona została w art. 308 kpc. Należy bowiem podnieść, że powołane przez stronę dowody z określonych dokumentów załączonych do pozwu lub innego pisma procesowego w formie niepoświadczonych kserokopii nie stanowią dowodów z dokumentów, o których mowa w art. 244 i 245 kpc, nie są jednak pozbawione mocy dowodowej w rozumieniu art. 232 w zw. z art. 308 kpc. Dopóki sąd ani strona przeciwna nie zakwestionuje ich i nie zażąda złożenia oryginałów dokumentów, to stanowią one jeden ze środków dowodowych, przy pomocy których strona może udowodnić fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dowody te podlegają ocenie sądu na podstawie art. 233 kpc. Formalizm procesowy, polegający na obowiązku przedstawienia przez stronę powodową i pozwaną dowodów w formie dokumentów, w tym kwalifikowanych co do treści i formy obowiązuje chociażby w postępowaniu nakazowym. Co do zasady jednak jest to powinność, dla której nie jest przewidziana sankcja formalna, tylko materialna o charakterze względnym – por. wyrok SN z dnia 24 maja 2021r. V CSK 341/20, opubl. Legalis, postanow. SN z dnia 5 listopada 2019r. IV CSK 375/19, opubl. Legalis.

Powyższe w powiązaniu z dostarczonym przez powoda materiałem dowodowym pozwala na dokonanie jednoznacznych stwierdzeń w zakresie istnienia roszczenia, jego wysokości, wymagalności oraz podstawy żądania.

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 232 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc).

Dobór dowodów należy do strony, to ona powinna wskazywać wyłącznie takie, które są dopuszczalne i wiarygodne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spraw.

Przepis prawa materialnego – art. 6 kc określa na czyje ryzyko idzie nieudowodnienie określonego faktu. Z kolei art. 232 kpc stanowi procesowe narzędzie za pomocą, którego strony mogą osiągnąć skutek w postaci udowodnienia dla nich korzystnych faktów istotnych z punktu widzenia dochodzonego roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym. Art. 6 kc zawiera normę decyzyjną, pozwalającą ocenić wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Obowiązkiem powoda było wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc), z czego należycie się wywiązał.

Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2 ⁴ kc.

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 ¹ i 3 kpc i w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023.1935 – t.j. ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2023.1144 – j.t. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2023.2111 – t.j.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek