Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 sierpnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Katowicach XXIV Wydział Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Jarosław Antoniuk

Protokolant: sekretarz Urszula Ozdoba

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2023 r. w Katowicach na rozprawie

sprawy z powództwa F. L. s.r.l. z siedzibą w B. (...) i I. F. s.r.l. z siedzibą w B. (...)

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R.

o zaniechanie i usunięcie skutków niedozwolonych działań

1.  z żądania powoda F. L. s.r.l. z siedzibą w B. zaniechania naruszania praw do wzoru wspólnotowego o numerze (...)- (...) zarejestrowanego w Rejestrze W. (...), prowadzonym przez Urząd (...) oraz z żądania powodów F. L. s.r.l. z siedzibą w B. i I. F. s.r.l. z siedzibą w B. zaniechania popełniania czynów nieuczciwej konkurencji nakazuje pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. zaniechania oferowania, wprowadzania do obrotu, składowania w tych celach, importu oraz używania w reklamie odbojników meblowych wraz z adapterami o wyglądzie: , , , , , , , , , w tym oznaczonych symbolami ,,(...)” i ,,(...)”, niezależnie od ich koloru, nazwy, rozmiaru, okoliczności czy towary są sprzedawane w jednym opakowaniu, czy osobno i czy są złożone czy rozłożone;

2.  nakazuje pozwanej zniszczenie, na jej koszt, w terminie 14 (czternastu) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku, produktów wskazanych w pkt. 1 (pierwszym) wyroku;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda F. L. s.r.l. z siedzibą w B. kwotę 3.877,00 zł (trzy tysiące osiemset siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 3.360,00 zł (trzy tysiące trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

5.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 2.897,00 zł (dwa tysiące osiemset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 1.680,00 zł (tysiąc sześćset osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

6.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda F. L. s.r.l. z siedzibą w B. kwotę 1.897,00 zł (tysiąc osiemset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zabezpieczającego toczącego się przed Sądem Okręgowym w Katowicach pod sygn. akt XXIV GWo 45/21, w tym kwotę 1.680,00 zł (tysiąc sześćset osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

7.  zwraca powodom kwotę 100,00 zł (sto złotych) tytułem nadpłaconej opłaty od pozwu.

sędzia Jarosław Antoniuk

Sygn. akt XXIV GW 19/22

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 4 sierpnia 2023 r.

Powód F. L. s.r.l. z siedzibą w B. (zwany dalej (...)) w pkt. I.1 pozwu wniósł o nakazanie pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. zaniechania naruszania jego praw do zarejestrowanego w Rejestrze W. Wspólnotowych, prowadzonym przez Urząd (...), wzoru wspólnotowego o numerze (...)- (...), tj. o zakazanie pozwanej wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu, używania wytworów, w którym wzór jest zawarty lub zastosowany, składowania w tych celach oraz używania wytworu w dokumentach handlowych oraz w reklamie odbojników meblowych wraz z adapterami o następującym wyglądzie: , , , , , , , , , , niezależnie od koloru, nazwy, rozmiaru, okoliczności czy towary są sprzedawane w jednym opakowaniu, czy osobno i czy są złożone czy nie.

Ponadto powodowie F. L. i I. F. s.r.l. z siedzibą w B. (zwany dalej (...)) w pkt I.2 i I.3 pozwu wnieśli o:

1.  nakazanie pozwanej zaniechania popełniania na ich szkodę czynów nieuczciwej konkurencji polegających na niedozwolonym produkowaniu, oferowaniu i reklamowaniu, w tym za pośrednictwem Internetu, w relacjach z konsumentami, a także przedsiębiorcami, wprowadzaniu do obrotu, importowaniu, eksportowaniu, magazynowaniu w tych celach produktów pozwanej wskazanych w pkt. I.1 pozwu, niezależnie od koloru, nazwy, rozmiaru, okoliczności czy towary są sprzedawane w jednym opakowaniu, czy osobno i czy są złożone czy nie, a w szczególności dokonywanie naruszeń w postaci:

a)  naśladownictwa odbojników meblowych powodów wraz z adapterami, polegającym na tym, że za pomocą technicznych środków reprodukcji kopiowana jest zewnętrzna postać produktu, a tak powstałe produkty są sprzedawane klientom, co może wprowadzić w błąd klientów co do tożsamości producenta lub produktu;

b)  takiego oznaczania produktów pozwanej, w szczególności na:

- firmowej stronie internetowej pozwanej (...))

- profilu firmowym pozwanej na platformie F. (https://(...))

które mogą wywołać wątpliwości konsumentów co do pochodzenia produktów sprzedawanych przez pozwaną;

c)  całokształtu działań pozwanej, polegającego m. in. na:

- reklamowaniu na stronie oraz profilu firmowym na portalu F. towarów pochodzących od powodów, a sprzedawaniu podrobionych produktów pozwanej,

- sprzedawaniu klientom produktów pozwanej, pomimo iż klienci wskazują na chęć zakupu oryginalnych produktów;

2.  nakazanie pozwanej usunięcia skutków niedozwolonych działań i zakazanie pozwanej wycofania z obrotu i zniszczenia, na jej koszt, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku, produktów pozwanej wskazanych w pkt. I.1 pozwu, niezależnie od koloru, nazwy, rozmiaru, okoliczności czy towary są sprzedawane w jednym opakowaniu, czy osobno i czy są złożone czy nie oraz materiałów reklamowych i promocyjnych dotyczących ww. produktów pozwanej.

Ponadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanej na ich rzecz kosztów postępowania, z uwzględnieniem kosztów postępowania zabezpieczającego, prowadzonego przed Sądem Okręgowym w Katowicach pod sygnaturą akt XXIV GWo 45/21, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi według art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów zastępstwa prawnego według norm prawem przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powód F. S..r.l. z siedzibą w M. di B. jest spółką prawa włoskiego prowadzącą działalność w zakresie produkcji maszyn do obróbki metalu, pozostałych wyrobów metalowych, a także sprzedaży hurtowej takich wyrobów, w tym w formie domów sprzedaży wysyłkowej lub przez Internet (wydruk z rejestru handlowego dla prowincji P.-U. (...) wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski – k. 44-54).

Powodowi przysługuje prawo z rejestracji wzoru wspólnotowego nr (...)- (...) o wyglądzie: , , , i . Wzór ten zarejestrowany jest dla produktów zaliczanych do klasy 06.06 klasyfikacji lokarneńskiej obejmującej akcesoria meblowe (dane o wzorze wspólnotowym (...)- (...) w rejestrze (...) (...) – fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

Powodowi przysługuje prawo ochronne na graficzny międzynarodowy znak towarowy nr (...) dla produktów zaliczanych do klas 6 i 20 klasyfikacji nicejskiej w postaci wyrobów ślusarskich oraz okuć metalowych i niemetalowych do mebli. Obszar ochrony w/w znaku obejmuje Wspólnotę Europejską. Znak towarowy ma następujący wygląd: (dane o znaku (...) w rejestrze znaków towarowych (...) Organizacji (...) – fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

Dnia 30 grudnia 2007 r. powód udzielił I. S. (...)z siedzibą w M. di B. licencji w zakresie używania na terytorium całego świata wskazanych w załączniku praw własności intelektualnej, w tym prawa z rejestracji wzoru wspólnotowego nr (...). Zgodnie z art. 9 umowy licencyjnej z dnia 30 grudnia 2007 r. w przypadku naruszenia praw objętych licencją na drogę sądową wystąpić może jedynie powód. Licencjobiorca uprawniony jest do podjęcia postępowania sądowego w przypadku, gdy licencjodawca poinformuje go na piśmie, że nie zamierza samodzielnie wystąpić na drogę sądową przeciwko naruszycielowi (umowa licencyjna z dnia 30 grudnia 2007 r. wraz z załącznikami i tłumaczeniem przysięgłym na język polski – k. 152-169).

Powód produkuje i wprowadza do obrotu okucia do mebli, w tym odbojniki jedynie na terytorium W.. Na terytorium Polski powyższe produkty są wprowadzane do obrotu przez I. S..r.l. z siedzibą w B.. W ofercie w/w spółki znajdują się odbojniki meblowe (...) w czarnej, szarej i białej wersji kolorystycznej o wyglądzie: , , . Na produktach tych umieszczony jest znak towarowy powoda (umowa licencyjna z dnia 30 grudnia 2007 r. wraz z załącznikami i tłumaczeniem przysięgłym na język polski – k. 152-169, faktury VAT – k. 181-206, wydruk strony internetowej o domenie (...) – k. 211-221, oględziny produktów powoda – k. 223).

Pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. prowadzi działalność gospodarczą w głównej mierze w zakresie sprzedaży hurtowej wyrobów metalowych oraz sprzętu i dodatkowego wyposażenia hydraulicznego i grzejnego (dane o pozwanej w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego – fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

Pozwana importuje z W. i wprowadza do obrotu na terytorium Polski oryginalne produkty I. (...) oraz ich części w postaci adaptera, płyty montażowej i odbojnika. Produkty te oznaczone są sformułowaniem (...). (faktury VAT – k. 311, k. 314, k. 318-319 i k. 341-348, wiadomości e-mail – k. 309-310, k. 312-313, k. 316-317 i k. 320-340, zeznania świadka M. Z. – k. 465-466).

Pozwana jednocześnie wprowadzała do obrotu, oferowała do sprzedaży, sprzedawała i reklamowała importowane uprzednio z Chińskiej Republiki Ludowej odbojniki oznaczone jako ,,(...)” i ,,(...)”. Wprowadzane do obrotu przez pozwaną odbojniki oferowane były w białej, szarej, czarnej i fioletowej wersji kolorystycznej mając następujący wygląd: , , , , , i . Sprowadzone odbojniki umieszczane były w opakowaniach oznaczonych sformułowaniem (...), zaś na niektórych z tych odbojników umieszczony był znak towarowy powoda, a na niektórych nie. Powód dnia 11 września 2020 r. wezwał pozwaną do zaniechania naruszania przysługujących mu prawa ochronnego na znak towarowy i prawa z rejestracji wzoru wspólnotowego oraz do zaprzestania dopuszczania się czynów nieuczciwej konkurencji. Dnia 12 października 2020 r. pozwana odmówiła spełnienia żądań powoda twierdząc, że jej działanie nie stanowi naruszenia i czynu nieuczciwej konkurencji. Równocześnie jednak pozwana zwróciła się do swojego chińskiego dostawcy o przeprojektowanie dostarczanych jej odbojników. Przeprojektowanie polegało na usunięciu znaku F. oraz zmianie wyglądu obudowy i adaptera. Pozwana przeprojektowane odbojniki wprowadzała do obrotu nadal pod oznaczeniem ,,(...)” i ,,(...)”. Dopiero w roku 2022 r. pozwana zmieniła oznaczenie produktów w postaci przeprojektowanych odbojników na ,,(...)” i ,,(...)”. Odbojniki o wyglądzie sprzed przeprojektowania pochodzące w pierwszej partii przesłanej przez chińskiego dostawcę oznaczone symbolami ,,(...)” i ,,(...)” pozostawały jednak w ofercie pozwanej aż do chwili otrzymania przez nią postanowienia o zabezpieczeniu, kiedy to pozwana ostatecznie zaniechała ich dystrybucji. (oświadczenie F. K., w tym zdjęcia odbojników, ich opakowań oraz paragonów – k. 85-100, opinia P. S..r.l. wraz z tłumaczeniem na język polski – k. 101-116, wezwanie – k. 117-128, pismo z dnia 13 października 2020 r. – k. 129-136, zrzuty ekranu postów na portalu F. – k. 170-172, oględziny produktów powoda – k. 222, wydruk strony internetowej pozwanej – k. 238-270, zeznania świadka F. K. – k. 464-465, zeznania świadka M. Z. – k. 465-466, zeznania świadka K. K. – k. 465-466, przesłuchanie R. Z. w charakterze pozwanego – k. 527-529).

Ustalając powyższy stan faktyczny, Sąd oparł się na dokumentach szczegółowo wskazanych przy każdej z okoliczności. Dokumentom tym należało w zdecydowanej większości przypisać walor wiarygodności, ponieważ ich autentyczność, prawdziwość i treść nie zostały podważone, zaś na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału Sąd nie uznał, aby ujawniły się jakiekolwiek okoliczności mogące z urzędu budzić co do nich wątpliwości. Sąd oparł się jednocześnie na zeznaniach świadków F. K., M. Z. i K. K. oraz przesłuchaniu R. Z. w charakterze pozwanej, albowiem były one spójne z pozostałym zgormadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Podkreślić należy, że sąd nie jest zobligowany do wskazania w uzasadnieniu orzeczenia przyczyn niewzięcia pod uwagę dowodów, które nie dotyczyły faktów istotnych dla rozstrzygnięcia i z tego względu nie stanowiły i nie mogły stanowić podstawy dla ustalenia stanu faktycznego sprawy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2000 r., sygn. akt IV CKN 109/00, LEX nr 532102).

Niezależnie od tego Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. pominął wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron ograniczonego do przesłuchania pozwanego na okoliczność objęcia informacji żądanych przez powoda tajemnicą przedsiębiorstwa pozwanego, szczególnej wartości tychże informacji oraz ich znaczenia dla prowadzenia działalności przedsiębiorstwa pozwanego, podjęcia organizacyjnych i technicznych starań z zachowaniem poufności ww. informacji, ich znaczenia w prowadzonej działalności gospodarczej, ewentualnej niepowetowanej szkody spowodowanej ich ujawnieniem na rzecz powodów i rzeczywistych motywacji działań powodów, albowiem okoliczności te miały związek z zwartym w pozwie wnioskiem o wyjawienie i wydanie środków dowodowych oraz o wezwanie pozwanego do udzielenia informacji, który to wniosek rozstrzygnięty został postanowieniem z dnia 16 czerwca 2023 r., pozostając bez znaczenia dla rozstrzygnięcia żądania pozwu, zaś interes pozwanego w ochronie jego tajemnicy przedsiębiorstwa zabezpieczony został w tymże postanowieniu w szczególności poprzez umożliwienie zanonimizowania danych kontrahentów zawartych w dokumentach, do których wydania pozwany został zobowiązany (pkt 4 postanowienia z dnia 16 czerwca 2023 r.).

Należało mieć też na uwadze, że Sąd, dokonując oceny zgromadzonego materiału po myśli art. 233 § 1 k.p.c., ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, w tym wyjaśnień informacyjnych stron, oświadczeń, zarzutów przez nie zgłaszanych, jak i ich zachowania się w trakcie procesu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 marca 1999 r., sygn. akt I PKN 632/98, OSNP z 2000 r., nr 10, poz. 382).

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych (Dz. U. UE. L. z 2002 r. Nr 3, str. 1 z późn. zm., zwane dalej „rozporządzenie”) stworzyło ujednolicony system nabywania prawa wyłącznego do wzoru, jego jednolitego skutku na terytorium Unii Europejskiej i systemu ochrony (ust. 3 art. 1 rozporządzenia). Zawiera ono legalną definicję, zgodnie z którą wzorem jest postać całego produktu lub jego części, wynikająca w szczególności z cech linii konturów, kolorystyki, kształtu, tekstury lub materiałów produktu lub jego ornamentacji (art. 3a rozporządzenia).

Zarejestrowany wzór wspólnotowy podlega ochronie w okresie 5 lat od daty zgłoszenia, o ile spełnia on przesłanki z art. 1 ust. 2b w zw. z art. 5 ust. 1b i art. 6 ust. 1b rozporządzenia. Powstaje w ten sposób wyłączność używania wzoru, obejmująca: wytwarzanie całego produktu, w którym wzór został ucieleśniony lub do którego został zastosowany, oferowanie i wprowadzenie do obrotu, przy czym oferowanie dotyczy nie tylko sprzedaży, ale również najmu, dzierżawy czy innego rodzaju przekazania produktu, mającego ostatecznie na celu przeniesienie prawa, użycie produktu, który obejmuje także wystawy czy pokazy, jeśli prowadzi do zakłócenia normalnej ekonomicznej eksploatacji prawa wyłącznego, a także składowanie, interpretowane ściśle, ograniczane do dokonanego w celu oferowania produktu, wprowadzenia go do obrotu, importu (art. 19 ust. 1 rozporządzenia). Z rejestracji wzoru wynikają także dla uprawnionego roszczenia zakazowe względem każdej osoby, która narusza lub grozi naruszeniem prawa, m.in. wytwarzając, wprowadzając do obrotu czy przechowując produkty, w których jest on inkorporowany.

Dla oceny naruszenia (groźby naruszenia) istotne jest ustalenie, że wzór ucieleśniony w produkcie obowiązanego jest na tyle podobny do wzoru uprawnionego, iż nie wywołują one na zorientowanym użytkowniku odmiennego ogólnego wrażenia. Uwzględnia się przy tym swobodę twórczą. Zgodnie z art. 10 rozporządzenia, zakres ochrony obejmuje bowiem każdy wzór, który nie wywołuje u zorientowanego użytkownika innego ogólnego wrażenia (ust. 1), uwzględniając przy tym stopień swobody twórcy (ust. 2). Określają go postrzegalne zmysłem wzroku cechy zewnętrzne wzoru ujawnione przez uprawnionego w dokumentacji złożonej przy wniosku o rejestrację. Dyrektywa 98/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 1998 r. w sprawie prawnej ochrony wzorów (Dz. U. UE. L. z 1998 r. Nr 289, str. 28). w sposób wyraźny odnosi się do tych właśnie cech.

Poinformowany użytkownik w rozumieniu art. 10 ust. 1 rozporządzenia jest szczególnie uważny i dysponuje pewną wiedzą na temat stanu sztuki wzorniczej, to znaczy wcześniejszych wzorów związanych z danym produktem, które były udostępnione w dacie dokonania zgłoszenia spornego wzoru lub – w zależności od przypadku – w dacie zastrzeżonego pierwszeństwa Niekoniecznie musi to też być użytkownik finalny. Zgodnie z orzecznictwem dotyczącym pojęcia poinformowanego użytkownika, przymiot użytkownika oznacza, że dana osoba, niezależnie, czy jest to użytkownik końcowy, czy nabywca profesjonalny, używa produktu, w którym zawiera się wzór, zgodnie z przeznaczeniem tego produktu. Określenie poinformowany sugeruje, że nie będąc twórcą czy ekspertem technicznym, użytkownik zna różne wzory istniejące w danej branży, posiada pewien zakres wiedzy na temat elementów, jakie te wzory zwykle posiadają, i w związku z zainteresowaniem produktami wykazuje stosunkowo wysoki poziom uwagi przy ich używaniu. Jednak nie oznacza to, że poinformowany użytkownik jest w stanie dokonać rozróżnienia wychodząc poza doświadczenie, jakie zgromadził w związku z użytkowaniem produktu między aspektami wyglądu produktu podyktowanymi jego funkcją techniczną a tymi, które są dowolne (por. M. Poźniak-Niedzielska, Ochrona wzorów przemysłowych w prawie europejskim, Europejski Przegląd Sądowy 1/2007 s. 6, wyrok S(PI) z dnia 18 marca 2010 r., T-9/07, (...) , ZOTSiS 2010, nr 3-4B, poz. II-981., wyrok S(PI) z dnia 22 czerwca 2010 r., T-153/08, (...) , ZOTSiS 2010, nr 5-6B, poz. II-2517).

Pojęcie zorientowanego użytkownika należy rozumieć jako pośrednie między pojęciem przeciętnego konsumenta z zakresu dziedziny znaków towarowych, od którego nie wymaga się żadnej szczególnej wiedzy i który na ogół, z powodu swej niedoskonałej pamięci, nie dokonuje bezpośredniego porównania kolidujących ze sobą znaków, a pojęciem „znawcy w danej dziedzinie” używanym w prawie patentowym, oznaczającym eksperta posiadającego pogłębioną wiedzę techniczną. Określa ono nie użytkownika wykazującego przeciętną uwagę, lecz osobę szczególnie uważną, czy to z racji swojego osobistego doświadczenia, czy posiadanej rozległej wiedzy w danym sektorze (por. wyrok S(PI) z dnia 13 czerwca 2019 r., T-74/18, (...) , LEX nr 2680399).

Normatywna ocena ogólnego wrażenia dokonywana jest zgodnie z regułami określonymi w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Unii Europejskiej (por. wyrok S(PI) z dnia 18 marca 2010 r., T-9/07, (...) , ZOTSiS 2010, nr 3-4B, poz. II-981). Ocenie podobieństwa lub odmienności ogólnego wrażenia, jakie wywołują na zorientowanym użytkowniku podlegają wzór uprawnionego i wzór zawarty lub zastosowany w produkcie domniemanego naruszyciela, nie przeciwstawia się natomiast produktów stron. Sposób, w jaki uprawniony używa wzoru jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu. Jego produkt może być jednak pomocniczo wykorzystany, jeśli nie ma wątpliwości co do jego tożsamości. Należy przy tym wyjaśnić, że porównanie to różni się od ryzyka konfuzji konsumenckiej w prawie znaków towarowych, gdzie klient, zachowujący w pamięci znak uprawnionego, myli z nim znak towarowy innego przedsiębiorcy. W przypadku wzorów, porównania – w ocenie normatywnej – dokonuje się w sposób bezpośredni, analizując występujące między nimi podobieństwa i różnice (por. L. Brâncuşi Wzór wspólnotowy i jego zakres ochrony, Warszawa 2012, s. 273-360, wyrok S(PI) z dnia 22 czerwca 2010 r., T-153/08, (...) , ZOTSiS 2010, nr 5-6B, poz. II-2517).

Rozstrzygnięcie o naruszeniu prawa z rejestracji wzoru wspólnotowego opierające się na wypracowanych w orzecznictwie sądów wspólnotowych regułach oceny indywidualnego charakteru wzoru, wynika zasadniczo z czteroetapowego badania, które polega na określeniu:

1.  sektora produktów, w których wzór ma być zawarty lub zastosowany;

2.  zorientowanego użytkownika tych produktów i ich przeznaczenia, a także, poprzez odniesienie do tego zorientowanego użytkownika, stopnia znajomości stanu sztuki wzorniczej i stopnia uwagi wykazywanej przy porównywaniu – bezpośrednim, jeśli to możliwe – poszczególnych wzorów;

3.  stopnia swobody twórcy przy opracowywaniu wzoru;

4.  wyniku porównania rozpatrywanych wzorów z uwzględnieniem właściwego sektora, swobody twórcy i całościowego wrażenia wywieranego na zorientowanym użytkowniku przez zakwestionowany wzór i przez każdy wcześniejszy wzór, który został udostępniony publicznie (por. wyrok S(PI) z dnia 7 listopada 2013 r., T-666/11 , (...) , Dz.U.UE.C 2013, nr 377, poz. 13).

Rozstrzygając o naruszeniu, Sąd związany jest domniemaniem ważności zarejestrowanych wzorów wspólnotowych wynikającym z art. 85 rozporządzenia, nie ma zatem potrzeby badania, czy wzory uprawnionej są nowe, cechują się indywidualnym charakterem, a ich wygląd nie wynika wyłącznie z funkcji technicznej (art. 25 rozporządzenia).

Z zaoferowanego przez powoda materiału dowodowego oraz z faktów o których informacje są powszechnie dostępnego wynika jej uprawnienie do wyłącznego używania wzoru wspólnotowego zarejestrowanego pod numerem (...)- (...) na terytorium całej Unii Europejskiej.

Wzorom tym powód przeciwstawia importowane, wprowadzane do obrotu i reklamowane przez pozwaną odbojniki ,,(...)” i ,,(...)” o następującym wyglądzie: , , , , , i .

W rozpoznawanej sprawie Sąd uznał, że na zorientowanym użytkowniku, którym jest osoba zawodowo zajmująca się handlem meblami i akcesoriami meblowymi, w tym odbojnikami, wzór ucieleśniony w produktach pozwanej o wyglądzie , , , , , i wywołuje tożsame ogólne wrażenie jak zarejestrowany na rzecz powoda wzór wspólnotowy o wyglądzie , , , i . Brak przy tym podstaw do przyjęcia, że jakiekolwiek względy, w szczególności funkcjonalność produktu, wymuszały aż tak duże podobieństwo, graniczące z identycznością. Zakres swobody twórczej projektanta odbojnika meblowego jest szeroki. Należy zauważyć, że funkcjonalność tego rodzaju produktów w żaden sposób nie ogranicza twórcy co do jego zewnętrznej postaci. W rezultacie odbojniki mogą mieć kształt prostopadłościany, stożka, walca, mogą być okrągłe lub też kanciaste. Ponadto nie obowiązują w tym zakresie żadne przepisy standaryzujące wygląd tego typu produktów.

Mając na względzie powyższe rozważania, należy dojść do wniosku, że wzór ucieleśniony w odbojnikach oferowanych przez pozwaną zawiera wszystkie charakterystyczne cechy wzoru wspólnotowego powoda.

Tym samym należało uznać, że pozwana importując, oferując do sprzedaży i wprowadzając do obrotu odbojniki ,,(...)” i ,,(...)” naruszyła prawo z rejestracji wzoru wspólnotowego powoda F. L. s.r.l. z siedzibą w B. w sposób zdefiniowany w art. 10 rozporządzenia. Paradoksalnie ocenę tą wydaje się podzielać sama pozwana, która po otrzymaniu wezwania do zaniechania naruszeń zleciła swemu chińskiemu dostawcy przeprojektowanie dostarczanych przez niego odbojników.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1233, określanej dalej ,,u.z.n.k.”), ustawa ta reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej – w interesie publicznym, przedsiębiorstw oraz klientów, nie może jednak być traktowana jako instrument służący wyeliminowaniu konkurencji w ogóle, w celu zachowania przez przedsiębiorcę dominującej pozycji rynkowej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 września 1998 r., sygn. akt I ACa 281/98, LEX nr 35787). W uzasadnieniu wyroku z dnia 11 lipca 2002 r. (sygn. akt I CKN 1319/00, OSNC 2003/5/73) Sąd Najwyższy stwierdził m.in., że założeniem ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest ochrona atrakcyjnej siły przedsiębiorcy oraz jej oddziaływanie na krąg odbiorców. Chodzi o rozgraniczenie między działaniem uczciwym i zgodnym z prawem, a wykraczającym poza ustanowione reguły, nie zaś o ochronę konkretnego osiągnięcia. Ustawa ma zatem na celu zapewnienie prawidłowości zachowania się i działania podmiotów gospodarczych w warunkach wolnej konkurencji i dostępu do rynku na równych prawach. Realizacja konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej uzasadnia poszukiwanie równowagi między wolnością rynku i swobodą obrotu a celami ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, określonymi w art. 1 u.z.n.k.

Stosownie do art. 3 ust. 1 u.z.n.k., czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie lub zaniechanie, podjęte w związku z działalnością gospodarczą, będące szkodliwym, ponieważ zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy (względnie przedsiębiorców) lub klienta (względnie klientów), jeżeli jednocześnie jest bezprawne, jako sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami.

Sąd podziela powszechnie przyjęty pogląd, iż przepis art. 3 w ust. 1 u.z.n.k. w sposób ogólny określa czyn nieuczciwej konkurencji, podczas gdy w ust. 2 tego artykułu wymienia przykładowo niektóre czyny, typizowane dodatkowo w art. 5-17 u.z.n.k., które należy wykładać tak, że ogólne określenie i przepisy uszczegóławiające czyn nieuczciwej konkurencji pozostają w następujących relacjach: wymienione w ustawie czyny nie tworzą zamkniętego katalogu, za nieuczciwie konkurencyjne można uznać także działanie niewymienione w art. 5-17 u.z.n.k., jeżeli tylko spełnia ono przesłanki zdefiniowane w art. 3 ust. 1 u.z.n.k., wymagania określone w definicji art. 3 ust. 1 u.z.n.k. odnoszą się do czynów wymienionych w art. 5-17 u.z.n.k., a klauzula generalna pełni funkcję korygującą w stosunku do przepisów szczególnych. Gdy dany stan faktyczny, formalnie, spełnia przesłanki z art. 5-17 u.z.n.k., w rzeczywistości jednak działanie nie wykazuje któregoś ze znamion art. 3 ust. 1 u.z.n.k. (np. bezprawności, sprzeczności z dobrymi obyczajami), uznanie go za czyn nieuczciwej konkurencji nie jest możliwe.

Naruszenie prawa odnosi się do bezwzględnie obowiązujących przepisów, w szczególności u.z.n.k., przepisów o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, o ochronie dóbr osobistych, prawa własności przemysłowej, praw autorskich, ochrony konsumentów czy też kodeksu karnego.

Pojęcie dobrych obyczajów odczytuje się najczęściej w ujęciu ekonomiczno-funkcjonalnym, przywiązującym wagę nie do przestrzegania dobrych obyczajów w ogóle lecz do zachowania przedsiębiorców w działalności gospodarczej, odchodząc od dokonywania oceny z punktu widzenia ogólnych zasad etyczno-moralnych, gdzie istotne kryterium stanowiło poczucie godności ogółu ludzi myślących sprawiedliwie i słusznie. Obecnie, dobre obyczaje to normy moralne i zwyczajowe stosowane w działalności gospodarczej. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2002 r., sygn. akt III CKN 213/01, OSNC 2003/12/169) Sprzeczność z dobrymi obyczajami, jako klauzula generalna, podlega ocenie sądu z punktu widzenia treści, motywów i celu działania konkurencyjnego. Obiektywnie niezgodne z dobrymi obyczajami są działania (lub zaniechania) sprzeczne ze zwyczajami uznanymi przez daną społeczność, obowiązującymi w określonym środowisku.

Jak stwierdza Sąd Najwyższy, dobre obyczaje kupieckie wyrażają się pozaprawnymi normami postępowania, którymi powinni kierować się przedsiębiorcy. Ich treści nie da się określić w sposób wyczerpujący, ponieważ kształtowane są przez ludzkie postawy uwarunkowane zarówno przyjmowanymi wartościami moralnymi, jak i celami ekonomicznymi i związanymi z tym praktykami życia gospodarczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 stycznia 2007 r., sygn. akt V CSK 311/06). Pojęcie dobrych obyczajów konkretyzuje się w określonym stanie faktycznym. Zastosowanie art. 3 ust. 1 u.z.n.k. wymaga wskazania, jaki konkretnie dobry obyczaj doznał naruszenia wskutek działań przedsiębiorcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2009 r., sygn. akt V CSK 337/08, LEX nr 488738).

W orzecznictwie przyjmuje się szeroką interpretację przesłanki naruszenia lub zagrożenia interesu w rozumieniu art. 3 ust. 1 u.z.n.k. Zdaniem Sądu Najwyższego, interes przedsiębiorcy uzasadniający domaganie się ochrony na gruncie art. 3 ust. 1 u.z.n.k. nie ma jednolitego charakteru. Jest on stopniowalny w zależności od podstawy i drogi ochrony, którą obierze uprawniony do ochrony przedsiębiorca. Jeżeli dochodzi on roszczeń wyrównawczych musi zawsze wykazać konkretne zmiany w sytuacji majątkowej spowodowane czynem lub czynami nieuczciwej konkurencji. Jeżeli natomiast dochodzi jedynie zaniechania niedozwolonych zachowań, w konkretnym stanie faktycznym sam sposób naruszenia dobrych obyczajów może wystarczyć do uznania, że zachowania te co najmniej zagrażają interesom przedsiębiorcy domagającego się ochrony (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2009 r., sygn. akt V CSK 102/09, LEX nr 558623).

Czynem nieuczciwej konkurencji wywodzonym z ogólnej klauzuli art. 3 ust. 1 u.z.n.k. jest tzw. pasożytnictwo gospodarcze polegające na sięganiu do cudzego miejsca rynkowego w celu wykorzystania go do budowy lub poprawy własnej pozycji gospodarczej bazując na cudzej renomie. Jest to uzasadniane aprobowanym przez Sąd argumentem, że wkraczanie dla własnych potrzeb przedsiębiorcy w cudzą pozycję rynkową, a w szczególności w jego renomę, prowadzi do skutku w postaci pasożytowania na niej, do konkurencji pasożytniczej. Sprawca czynu stara się uniknąć trudnego zadania w postaci uzyskania dobrej opinii wśród konsumentów i innych odbiorców towarów i usług poprzez oferowanie produktów wysokiej jakości i działań marketingowych. Niewątpliwie jest to czyn w dużym stopniu sprzeczny z dobrymi obyczajami naruszający jednocześnie interesy klientów i innych przedsiębiorców, gdyż nie dość, że uczciwi konkurenci byli zmuszeni ponieść spory i często długotrwały wysiłek w celu zbudowania renomy, to konsumenci otrzymują produkt często niższej jakości kierując się odmiennym przekonaniem ze względu na błędne skojarzenie nieuczciwego przedsiębiorcy z jego renomowanym konkurentem. Jak wskazuje Sąd Apelacyjny w Warszawie, ,,za zgodne z dobrym obyczajem w rozumieniu art. 3 ust. 1 u.z.n.k. uznać należy niepodszywanie się pod firmę i renomę konkurencyjnego przedsiębiorstwa, a także niewykorzystywanie cudzych osiągnięć w promowaniu nowego produktu dla zaistnienia w świadomości konsumentów ze swoim, rodzajowo tożsamym, wyrobem bez ponoszenia w tym celu własnych wysiłków i nakładów finansowych. Przypadki, jak powyżej wskazane, określa się mianem konkurencji pasożytniczej polegającej na sięganiu do cudzej pozycji rynkowej w celu wykorzystania jej do budowy własnej pozycji, w szczególności poprzez wykorzystanie cudzej renomy. Innymi słowy pasożytnictwo rynkowe polega na tym, że uczestnik tego samego rynku korzysta z gotowego efektu pracy swojego konkurenta handlowego” (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 czerwca 2015 r., I ACa 1744/14, LEX nr 1950278; zob. też E. Nowińska [w:] K. Szczepanowska-Kozłowska, E. Nowińska, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2022, art. 3).

Klauzula czynu nieuczciwej konkurencji jest skorelowana także z interesem przeciętnego klienta. W związku z tym możliwe jest przyjęcie przykładowo wzorca klienta świadomego oraz rozważnego. Takie rozwiązanie mogłoby być uprawnione przy dokonywaniu oceny danego czynu przy uwzględnieniu, że istnieją szczególne kategorie tych podmiotów, które łączy jakaś wspólna cecha relewantna. Sąd Najwyższy wskazuje, że przy ocenie tego, czy ze względu na podobieństwo oznaczeń możliwa jest pomyłka co do producenta, istotne jest, czy produkt kupuje konsument uważny za przeciętnego. Kryteria mające kształtować wzorzec przeciętnego klienta nie mogą pomijać możliwości samodzielnej weryfikacji uzyskanych informacji i wyobrażeń przez adresata reklamy o towarze, warunków panujących na określonym segmencie rynku, a także potrzeb do zaspokojenia których uczestnik rynku zmierza podejmując decyzję o nabyciu towaru. Można zatem stwierdzić, że czyn polegający na przybraniu podobnych oznaczeń produktów nie będzie stanowił czynu nieuczciwej konkurencji klasyfikowanego jako konkurencja pasożytnicza jeśli przeciętny klient nie będzie taką praktyką wprowadzony w błąd co do tożsamości producenta produktu. (tak M. Zdyb [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. M. Sieradzka, Warszawa 2016, art. 3, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2007 r., III CSK 377/07, LEX nr 496878, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2003 r., I CK 358/02, LEX nr 465048).

Zgodnie z art. 13 ust. 1 u.z.n.k. czynem nieuczciwej konkurencji jest naśladowanie gotowego produktu, polegające na tym, że za pomocą technicznych środków reprodukcji jest kopiowana zewnętrzna postać produktu, jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu. W doktrynie wyróżnia się dwa rodzaje naśladownictwa, tj. naśladownictwo pasożytnicze i niewolnicze. To pierwsze charakteryzuje się przejęciem przez przedsiębiorcę jakiegoś rozwiązania innego przedsiębiorcy lub rezultatu takiego działania w celu zarobkowym. To drugie polega na przejęciu cudzych rozwiązań, w szczególności cech zewnętrznych, w tak szerokim zakresie, że u klientów powstaje lub może powstać mylne wrażenie, że produkty kopiowane są tak naprawdę innymi produktami, tj. produktami oryginalnymi, do których w rzeczywistości jedynie je upodobniono. Innymi słowy, w przypadku naśladownictwa niewolniczego mamy do czynienia z przywłaszczeniem sobie przez przedsiębiorcę tożsamości produktu pochodzącego od innego przedsiębiorcy. Ten typ naśladownictwa jest przedmiotem czynu nieuczciwej konkurencji opisanego w art. 13 ust. 1 u.z.n.k. Wprowadzenie w błąd to wywarcie takiego wpływu na odbiorcę (klienta), które powoduje rozbieżność o określonym natężeniu pomiędzy jego oczekiwaniami (wyobrażeniem) a stanem faktycznym. Warto podkreślić, że naśladownictwo dotyczy zewnętrznej postaci gotowego produktu, co wyklucza dokonanie oceny podobieństwa do cech postrzegalnych jedynie wzrokowo (por. M. Mioduszewski, J. Sroczyński [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. M. Sieradzka, M. Zdyb, Warszawa 2016, art. 13).

Wprowadzenie w błąd oznacza pewien stan świadomości klienta. Wyraża się on w powstającym po stronie klienta przekonaniu, że sięga po produkt oryginalny, gdy tymczasem w rzeczywistości jest to produkt będący efektem naśladownictwa. Wyobrażenie klienta dotyczy zatem niezgodnego z istniejącym w rzeczywistości stanem faktycznym co do tożsamości produktu lub producenta. Produkt nie jest tym, który chce nabyć klient, lub nie pochodzi od producenta będącego pożądanym przez klienta wytwórcą produktu (por. K. Szczepanowska-Kozłowska [w:] E. Nowińska, K. Szczepanowska-Kozłowska, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Warszawa 2022, art. 13).

Co warte uwagi, dla przypisania danemu zachowaniu waloru czynu nieuczciwej konkurencji wystarcza jedynie wykazanie możliwości wprowadzenia klienta w błąd bez względu na to czy do tego rzeczywiście dojdzie. Ma to miejsce wtedy kiedy klient nie jest w stanie odróżnić kopii od oryginału (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 kwietnia 2017 r., V ACz 251/17, LEX nr 2284753).

Ocena zaistnienia przesłanki wprowadzenia w błąd co do tożsamości produktów dokonywana jest z punktu widzenia ,,klienta”. Pod pojęciem klienta rozumieć należy przeciętnego odbiorcę. Sąd dokonuje oceny mając na uwadze spostrzegawczość przeciętnego odbiorcy w zwykłych warunkach obrotu z odniesieniem się w pierwszej kolejności do jednogatunkowości towarów, w drugim do ich oznaczeń odróżniających (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2016 r., II CSK 282/15, OSNC 2017, nr 1, poz. 10). Przeciętny odbiorca/klient jest należycie poinformowany, uważny i rozsądny. Uważny i ostrożny konsument, to taki, który dokonuje decyzji rynkowych świadomie i który zdaje sobie sprawę z konieczności weryfikacji docierających do niego komunikatów handlowych (tak J. Szwaja (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Warszawa 2019). Określenie wzorca przeciętnego klienta w danej sprawie jest dokonywane z uwzględnieniem produktów, spośród których jednemu zarzucono, że jest reprodukcją lub imitacją drugiego, których to produktów dotyczy postępowanie.

Przepis art. 13 u.z.n.k. wymaga, żeby naśladowanie było efektem zastosowania technicznych środków reprodukcji. Pojęcie reprodukcji obejmuje zjawisko kopiowania całości formy produktu z wykorzystaniem mechanizmów technicznych. Odróżnić od niej należy imitację, czyli wytworzenie takiego samego produktu nakładem sił. Posłużenie się przez ustawodawcę słowem ,,technicznych” wyklucza uznanie za niedozwolone naśladownictwo stworzenia kopii własnoręcznie. W doktrynie wskazuje się, że przesłankę dokonywania naśladownictwa za pomocą technicznych środków reprodukcji uznaje się za spełnioną w przypadku wytworzenia kopii lub produktu podobnego takich samych lub podobnych co do skutków technologii i metod. Warto podkreślić, że u.z.n.k. zakazuje naśladownictwa na skalę przemysłową tj. posiadającego przynajmniej lokalne znaczenie gospodarcze (por. J. Szymczyńska, N. Tomasiak, Niedozwolone naśladownictwo produktów w działalności gospodarczej [w:] A. Niewęgłowski, I. Nowak (red.) Własność intelektualna w działalności gospodarczej, Warszawa 2017).

Z kolei według art. 13 ust. 2 u.z.n.k. nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji naśladowanie cech funkcjonalnych produktu, w szczególności budowy, konstrukcji i formy zapewniającej jego użyteczność. Jeżeli naśladowanie cech funkcjonalnych gotowego produktu wymaga uwzględnienia jego charakterystycznej formy, co może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu, naśladowca jest zobowiązany odpowiednio oznaczyć produkt.

Cechy funkcjonalne produktu to te cechy, które stanowią o jego użyteczności. Powyższe pojęcie odnosi się do rozwiązań o charakterze powszechnie znanym i stosowanym. Innymi słowy rozwiązań, które ze swej natury stanowią o tym, że dana rzecz może być wykorzystywana zgodnie z jej przeznaczeniem, zaś wyeliminowanie tego rozwiązania pociągnęłoby za sobą wypaczenie idei danego produktu. Doktryna wskazuje, że dozwolona jest imitacja takich osiągnięć, które są już powszechnie znane i kojarzone z produktem danego rodzaju, nie zaś produktem konkretnego producenta. (tak K. Szczepanowska-Kozłowska [w:] E. Nowińska, K. Szczepanowska-Kozłowska, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Warszawa 2022, art. 13, M. Mioduszewski, J. Sroczyński [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. M. Sieradzka, M. Zdyb, Warszawa 2016, art. 13).

W przełożeniu powyższego na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że pozwana dokonując importu, oferowania do sprzedaży, reklamy i wprowadzania do obrotu odbojników ,, (...)” i ,, (...)” dopuściła się czynu z art. 13 u.z.n.k.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że powód I. F. s.r.l., na mocy uzyskanej od powoda F. L. s.r.l., co najmniej od roku 2007 licencji oferuje do sprzedaży i wprowadza do obrotu na terytorium Polski odbojniki (...) o wyglądzie , , . Należy także zauważyć, że pozwana w roku 2020 dokonała importu z C. pierwszej partii odbojników oznaczonych jako ,,(...)” i ,,(...)” o wyglądzie , , , , , i . Bezsporne było także, że na skutek wezwania do zaniechania naruszeń zleciła ona chińskiemu dystrybutorowi przemodelowanie tych odbojników w taki sposób, żeby odróżniały się one od produktów powodów.

Nie ulega zatem wątpliwości pierwszeństwo powodów w zakresie wprowadzania do obroty swoich produktów na terytorium Polski. Za oczywiste Sąd uznał także, że do wytworzenia produktów pozwanej doszło z wykorzystaniem technicznych środków reprodukcji, gdyż rodzaj, kształt i funkcja odbojników wykluczają możliwość ich stworzenia w sposób manualny, zaś fakt importu takich produktów z C. do Polski wskazuje, że ich produkcja miała charakter przemysłowy i przekraczała rynek lokalny.

Jednocześnie produkty stron cechuje znaczna ilość podobieństw, mianowicie odznaczają się one niemal identyczną bryłą, kształtem obudowy, kształtem adaptera, kolorystyką oraz linią łączenia obudowy i adaptera. Produkty stron różnią się jedynie nieznacznie odmiennym kolorem ciemnego adaptera, gdyż produkt powodów jest czarny, zaś produkt pozwanej w kolorze czarnym wpadającym w ciemnofioletowy.

Konieczne zatem jest dokonanie analizy, czy powyższe podobieństwa i różnice wprowadzają lub czy stwarzają ryzyko wprowadzenia w błąd przeciętnego klienta (odbiorcy).

Klientem odbojników meblowych jest osoba rzadko i sporadycznie dokonująca zakupu produktu z asortymentu tego rodzaju celem dokonania jego wymiany w posiadanych przez siebie meblach, najczęściej na skutek awarii tego elementu w tych meblach. Klient taki nie jest dobrze zaznajomiony z rynkiem odbojników.

Sąd uznał, że przeciętny klient o wskazanych powyżej cechach nie będzie w stanie dokonać odróżnienia odbojników stron. Należy zauważyć, że są one niemal identyczne, zaś jedyną różnicą jest odmienny odcień odbojnika o ciemnej kolorystyce, przy czym odbojniki o pozostałych kolorach w tym zakresie są identyczne. Osoba niezaznajomiona z rynkiem nie będzie świadoma istnienia dwóch podmiotów konkurencyjnych oferujących produkty o tak dużym podobieństwie, przez co mając styczność z produktami pozwanej znajdzie się w przekonaniu, że pochodzą one od podmiotu co najmniej gospodarczo powiązanego z powodami, zwłaszcza, że ich produkty obecne są na rynku już od 16 lat. Tym bardziej zachodzi więc duże ryzyko wprowadzenia klienta w błąd w sposób wskazany powyżej.

Jednocześnie funkcja produktów w postaci odbojników nie wymuszała ich aż tak dużego podobieństwa. Należy zwrócić uwagę, że funkcjonalność tego rodzaju produktów w żaden sposób nie ogranicza twórcy co do jego zewnętrznej postaci. W rezultacie odbojniki mogą mieć kształt prostopadłościany, stożka, walca, mogą być okrągłe lub też kanciaste. Ponadto nie obowiązują w tym zakresie żadne przepisy standaryzujące wygląd tego typu produktów.

Dlatego Sąd uznał, że działanie pozwanej stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji popełniony na szkodę powodów.

Przechodząc do oceny roszczeń należy wskazać, że w pkt. 1 pozwu zawarto roszczenie o zaniechanie naruszeń praw do wzory wspólnotowego, z którym wystąpił jedynie powód F. L. (...)

W sprawach dotyczących wzorów wspólnotowych sądy stosują przepisy rozporządzenia (art. 88 ust. 1 rozporządzenia), a w kwestiach w nim nieuregulowanych ustawodawstwo krajowe, zarówno prawo materialne (art. 88 ust. 2 rozporządzenia) jak i procesowe, odnoszące się do krajowego wzoru przemysłowego. Uznając, że pozwany/obowiązany naruszył lub że z jego strony istnieje groźba naruszenia praw do wzoru wspólnotowego sąd stosuje, jeśli nie stoją temu na przeszkodzie ważne powody, następujące środki:

a.  zakaz kontynuowania działań, które naruszają lub grożą naruszeniem wzoru,

b.  zajęcie podrobionych produktów;

c.  zajęcie materiałów i narzędzi wykorzystanych w przeważającej mierze do wytworzenia podrobionych produktów, jeżeli ich właściciel wiedział do jakich celów były użyte lub w danych okolicznościach było to oczywiste,

d.  wszelkie środki pozwalające na nałożenie innych sankcji, adekwatnych do okoliczności, przewidzianych przepisami prawa krajowego, w tym również prawa prywatnego międzynarodowego państwa członkowskiego, w którym naruszenie miało miejsce lub istnieje jego groźba. (art. 89 ust. 1 rozporządzenia)

Sąd podejmuje też niezbędne decyzje zapewniające przestrzeganie tych środków, zgodnie z prawem krajowym. (art. 89 ust. 2 rozporządzenia). Odnosi się to do przepisów art. 287 w zw. z art. 292 p.w.p., zgodnie z którym uprawniony, którego wzór przemysłowy został naruszony, lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od naruszającego wzór w szczególności zaniechania naruszania (art. 287 ust. 1 p.w.p.), a także do art. 286 p.w.p., zgodnie z którym sąd, rozstrzygając o naruszeniu prawa, może orzec, na wniosek uprawnionego, o będących własnością naruszającego bezprawnie wytworzonych lub oznaczonych wytworach oraz środkach i materiałach, które zostały użyte do ich wytworzenia lub oznaczenia. W szczególności sąd może orzec o ich wycofaniu z obrotu, przyznaniu uprawnionemu na poczet zasądzonej na jego rzecz sumy pieniężnej albo zniszczeniu. Orzekając, sąd uwzględnia wagę naruszenia oraz interesy osób trzecich.

Wobec naruszenia przez pozwaną prawa z rejestracji wzoru wspólnotowego nr (...)- (...) oraz wobec treści art. 88 i 89 rozporządzenia i art. 287 w zw. z art. 292 p.w.p. Sąd w pkt 1 wyroku uwzględnił roszczenie powoda F. L. s.r.l. w przeważającej części tj. w zakresie zakazania pozwanej oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, składowania w tych celach oraz reklamy odbojników meblowych wraz z adapterami o wskazanym w pozwie wyglądzie, w tym tych oznaczonych symbolami ,,(...)” i ,,(...)”, niezależnie od koloru, nazwy, rozmiaru, okoliczności czy towary są sprzedawane w jednym opakowaniu, czy osobno oraz czy są złożone czy rozłożone. W pozostałej części podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt 3 wyroku, albowiem zgormadzony w sprawie materiał dowodowy nie wskazywał, aby pozwana eksportowała, produkowała oraz używała odbojników w dokumentach handlowych. Co prawda nie zostało udowodnione, aby pozwana posługiwała się odbojnikami o wskazanym w pozwie wyglądzie mającymi jednocześnie inne niż ,,(...)” i ,,(...)” oznaczenia, niemniej jednak roszczenie to podlegało uwzględnieniu także wobec odbojników nieposiadających tych oznaczeń ze względu na ryzyko dalszego naruszania praw powodów poprzez obrót odbojnikami o identycznym wyglądzie, a jedynie pod zmienionym oznaczeniem.

Roszczenia z pkt 2 i 3 pozwu zostały oparte na unormowaniach u.z.n.k. Wystąpili z nimi obydwaj powodowie.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt. 1 u.z.n.k. w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać zaniechania niedozwolonych działań, zaś wedle art. 18 ust. 1 pkt 2 u.z.n.k. może żądać usunięcia skutków niedozwolonych działań. Według art. 18 ust. 2 u.z.n.k. sąd, na wniosek uprawnionego, może orzec również o wyrobach, ich opakowaniach, materiałach reklamowych i innych przedmiotach bezpośrednio związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji. W szczególności sąd może orzec ich zniszczenie lub zaliczenie na poczet odszkodowania.

W następstwie stwierdzenia dopuszczenia się przez pozwaną czynów nieuczciwej konkurencji Sąd na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 i art. 18 ust. 2 u.z.n.k. uwzględnił roszczenia powodów zawarte w pkt. 2 i 3 pozwu w zakresie w jakim zostały oparte na faktach wykazanych w toku procesu.

Roszczenie o zaniechanie popełniania czynów nieuczciwej konkurencji podlegało więc uwzględnieniu w zakresie oferowania, wprowadzania do obrotu, importowania, reklamowania i składowania (magazynowania) w tych celach odbojników o wyglądzie wskazanym w pozwie, w szczególności tych o oznaczeniu ,,(...)” i ,,(...)” (pkt 1 wyroku), zaś oddaleniu podlegało w zakresie żądania zakazania produkowania i eksportowania odbojników (pkt 3 wyroku). Należy jednocześnie zauważyć, że wskazane w pkt. 2 lit. a-c pozwu żądania umieszczone po sformułowaniu ,,w szczególności” zostały skonsumowane przez żądanie zaniechania (każde z tych zachowań jest sposobem popełnienia czynu, stąd też obejmuje je nakazanie zaniechania), stad też nie było potrzeby ich wskazywania w wyroku.

W pkt. 3 wyroku Sąd nakazał pozwanej zniszczenie, na jej koszt, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku, produktów wskazanych w pkt. 1 wyroku niezależnie od koloru, nazwy, rozmiaru, okoliczności czy towary są sprzedawane w jednym opakowaniu, czy osobno i czy są złożone czy rozłożone, albowiem pozwana wbrew zeznaniom świadków i R. Z. jakoby zutylizowała w końcu 2021 r. odbojniki naruszające prawa powodów nie poparła tej okoliczności żadnym dokumentem potwierdzającym fakt dokonania utylizacji. Natomiast roszczenie powodów o wycofanie z obrotu produktów wskazanych w pkt. 1 wyroku podlegało oddaleniu albowiem powodowie nie wykazali, aby rzeczone produkty były obecnie w obrocie (pkt 3 wyroku). Również oddaleniu podlegało roszczenie o wycofanie z obrotu i zniszczenie materiałów reklamowych i promocyjnych dotyczących tychże produktów, gdyż brak jest dowodu, aby pozwana takimi materiałami się posługiwała (pkt 3 wyroku).

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z art. 100 zd. 2 k.p.c., który stanowi, że Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego roszczenia albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. W niniejszej sprawie powód uległ jedynie częściowo co do roszczenia o zaniechanie w zakresie eksportu, wytwarzania oraz używania w dokumentach handlowych odbojników powodów, roszczenia o o wycofanie z obrotu i roszczenia o zniszczenie w zakresie używania materiałów informacyjnych i promocyjnych. Powyższe w obliczu wszystkich objętych powództwem roszczeń i żądań stanowi jedynie nieznaczną część, dlatego też zasadne jest obciążenie kosztami w całości pozwaną.

Z racji, że z roszczeniem zawartym w pkt. 1 pozwu oraz z wnioskiem o wezwanie do udzielenia informacji, a także z wnioskiem o zabezpieczenie roszczeń wystąpił jedynie powód F. L. s.r.l. z siedzibą w B. konieczne było rozstrzygnięcie o kosztach powyższych postępowań w osobnych punktach w odniesieniu jedynie do tego powoda.

W pkt. 4 wyroku orzeczono o kosztach postępowania w przedmiocie wniosku o wezwanie do udzielenia informacji oraz o kosztach powoda F. L. w zakresie roszczenia z pkt. 1 pozwu. Na koszty poniesione przez tego powoda złożyły się opłata od pozwu w części obejmującej roszczenie o zaniechania z pkt. 1 pozwu w wysokości 300 zł, opłata od wniosku o wezwanie do udzielenia informacji w wysokości 200 zł, kwota 1.680 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu o wezwanie do udzielenia informacji zgodnie z art. § 8 pkt 19 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.), kwota 1.680 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w procesie w zakresie roszczenie o zaniechania z pkt. 1 pozwu zgodnie z art. § 8 pkt 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa udzielonego przez powoda F. L. zgodnie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1923 z późn. zm.). Łączenie koszty te wyniosły 3.877 zł.

Z roszczeniami z pkt 2 i 3 pozwu wystąpili obydwaj powodowie jednocześnie, co też uzasadnia przyznanie im zwrotu kosztów solidarnie. Łączna kwota składająca się na te koszty wyniosła 2.897 zł. Składały się na nią opłata od pozwu w zakresie roszczeń z pkt 2 i 3 pozwu w wysokości 1.200 zł, kwota 1.680 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z art. § 8 pkt 19 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 r. poz. 1800) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa udzielonego przez powoda I. F. zgodnie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1923 z późn. zm.).

O kosztach postepowania zabezpieczającego orzeczono w pkt 6 wyroku. Łączenie wyniosły one 1.897 zł, zaś złożyły się na nie opłata od wniosku w wysokości 200 zł, kwota 1.680 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z art. § 8 pkt 19 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa udzielonego przez powoda F. L. w postępowaniu zabezpieczającym zgodnie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1923 z późn. zm.).

W niniejszej sprawie tytułem roszczenia z pkt 1 pozwu opłata wynosiła 300 zł, zaś od roszczeń z pkt. 2 i 3 pozwu po 600 zł (po 300 zł za 1 roszczenie 1 powoda), co łączenie daje kwotę 1.500 zł. Od wniosku o wezwanie do udzielenia informacji powód F. L. powinien wnieść opłatę w wysokości 200 zł. W sumie opłata wynosiła więc 1.700 zł. Zważywszy, że powodowie uiścili opłatę w wysokości 1.800 zł zasadne było dokonanie im zwrotu nadpłaty, o czym orzeczono w pkt. 7 wyroku.

sędzia Jarosław Antoniuk