VI P 7/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku z 2019-08-02
Sygn. akt VI P 7/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 sierpnia 2019 r.
Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
Sędzia Beata Piórek |
Ławnicy: |
Piotr Gwit Bogusław Mardyła |
Protokolant: |
st. sekr. sądowy Monika Kłosek |
po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2019 r. w Gdańsku na rozprawie
sprawy z powództwa K. P.
przeciwko (...) SA z siedzibą w G.
o przywrócenie do pracy
I. Zasądza od pozwanego (...) SA z siedzibą w G. na rzecz powódki K. P. kwotę 39 684 , 81 zł (trzydzieści dziewięć tysięcy sześćset osiemdziesiąt cztery złote osiemdziesiąt jeden groszy) tytułem odszkodowania za niezgodne z przepisami prawa pracy wypowiedzenie umowy o pracę.
II. Zasądza od pozwanego (...) SA z siedzibą w G. na rzecz powódki K. P. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 4 436 zł (cztery tysiące czterysta trzydzieści sześć złotych) tytułem zwrotu opłaty sądowej.
III. Wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 13 228,27 zł (trzynaście tysięcy dwieście dwadzieścia osiem złotych dwadzieścia siedem groszy).
Sygn. akt VI P 7/18
UZASADNIENIE
Powódka K. P. pozwem z dnia 2 stycznia 2018 r. wystąpiła przeciwko (...) S.A. z siedzibą w G. o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę z dnia 13 grudnia 2017 r. za bezskuteczne oraz wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że została zatrudniona 1 lipca 1993r.. W ostatnim okresie zatrudnienia, od dnia1 października 2015 r. powódka zajmowała stanowisko Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami, z tym zastrzeżeniem, że już poprzednio, od roku 2008, zajmowała stanowisko dyrektora w pionie finansowym, w zależności od obowiązującej w spółce struktury organizacyjnej określane mianem: dyrektor finansowo-ekonomiczny, dyrektor ds. rachunkowości i podatków, dyrektor departamentu zarządzania finansami.
Powódka wskazała, że w dniu 13 grudnia 2017 r. został jej wręczony dokument „Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem”, którego skutek w postaci rozwiązania umowy o pracę nastąpił w dniu 31 marca 2018 r. W ocenie powódki dokonane wypowiedzenie umowy o pracę jest niezgodne z prawem ze względu na brak zasadności oraz niezgodne z prawem formalnie, z uwagi na nieprzeprowadzenie w sposób prawidłowy konsultacji ze związkami zawodowymi.
W pierwszej kolejności powódka podała, że w oświadczeniu pozwanej spółki o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem z dnia 13 grudnia 2017 r. wskazano, że „przyczyną wypowiedzenia jej umowy o pracę jest utrata zaufania do niej , jako do osoby zajmującej kluczowe stanowisko menadżerskie w spółce”. W ocenie powódki w piśmie pracodawcy w rozwinięciu wskazanej „utraty zaufania” pozwany podaje jedynie ogólnikowe informacje nie wskazując niczego konkretnie, co miałoby w sposób jednoznaczny i zrozumiały dla pracownika tłumaczyć decyzję pracodawcy.
Powódka wskazała, że opis stawianych jej rzekomych zarzutów jest całkowicie nieprawdziwy oraz niekonkretny i ogólnikowy, że nie wie i nie jest w stanie się odnieść do tak wskazanych przyczyn, które są dla niej nie tylko niezrozumiałe, ale także nieprawdziwe, a przez to ogromnie krzywdzące i naruszające jej dobre imię oraz nieposzlakowaną opinię. Powódka podniosła, że zarzut o udostępnianiu nieuprawnionym osobom kart płatniczych jest dla nie całkowicie niezrozumiały, nie ma wiedzy i nikt jej nie wskazał o jakie karty i wydanie jakim „nieuprawnionym osobom” takich kart miało miejsce, co stanowić ma przyczynę „utraty zaufania”. Powódka podniosła, że w pozwanej spółce do czasu objętego zarzutami w wypowiedzeniu umowy o pracę nie było żadnej wewnętrznej regulacji, regulaminu czy zarządzenia regulującego zasady wydawania kart płatniczych. Karty płatnicze, których wydawanie zostało wprowadzone jeszcze przez pierwszego prezesa spółki A. T. (zarządzał spółką od jej powstania do 2013r.), przysługiwały przede wszystkim osobom na stanowisku dyrektora, kierownika oraz komórkom bezpośrednio podległym pod Zarząd lub innym osobom w uzasadnionych sytuacjach, a ponadto nie było żadnego stwierdzonego przypadku nadużycia pochodzącego z tytułu kart płatniczych. Powódka dodała, że poza tym nie wyjaśniono, z czego pracodawca wywodzi, że domniemane osoby korzystające z karty płatniczej miały status nieuprawnionych. W ocenie powódki niezrozumiały jest ten zarzut tym bardziej, że samo posługiwanie się kartą płatniczą jest tylko i wyłącznie umożliwieniem dokonywania płatności w sposób bezgotówkowy. Wydatek dokonany kartą płatniczą podlegał takiej samej akceptacji przez poszczególne komórki merytoryczne. Powódka dodatkowo wskazała, że samo wydawanie karty płatniczej pracownikowi nie było kwestią dowolności po jej stronie, przy czym formalnie, samo fizyczne wydawanie kart płatniczych pracownikom spółki dokonywała D. K.-kierownik wydziału rachunkowości i podatków. Następnie powódka podała, że zarzut o udostępnianiu osobom nieuprawnionym (nieuprawnionym pracownikom) informacji poufnych, w tym dostępu do systemów zarządzania finansami oraz kont bankowych spółki także jest dla niej całkowicie niezrozumiały, zarówno pod względem tego, jakich konkretnie informacji poufnych ten zarzut dotyczy, ani tego z jakich konkretnych systemów zarządzania finansami takie informacje za jej przyczyną miałyby być udostępniane lub w jakim zakresie miałaby udzielać dostępu do kont bankowych spółki.
Po trzecie powódka wskazała, iż zarzut posiadania przez nią informacji o zawarciu przez spółkę szeregu fikcyjnych umów w czasie, kiedy pełniła funkcję dyrektora pionu zarządzania finansami i nie przekazania przez nią posiadanych informacji organom nadzoru spółki jest kolejną niezrozumiałą dla niej i abstrakcyjną przyczyną wskazywaną jako podstawa do utraty do niej zaufania, skoro nikt nie wyjaśnił, nie skonkretyzował jakich to fikcyjnych umów dotyczy, jakiego rodzaju miała mieć wiedzę na ich temat, w jaki sposób taka wiedzę miałaby posiąść z czego miałoby wynikać po jej stronie przekonanie lub wiedza, że są to umowy fikcyjne.
Powódka nadmieniła, że wskazany przedział czasu, w jakim miała dopuścić się zarzucanych jej nadużyć: od 22 lutego 2016 r. do 23 maja 2017 r. jest także wycinkiem czasu abstrakcyjnym zwłaszcza, że funkcję dyrektora pionu zarządzania finansami pełniła od 1 października 2015 r., a przed tym dniem była zatrudniona w spółce nieprzerwanie od września 1993 r., czyli ponad 22 lata (przy całkowitym stażu pracy w spółce 24 lata). Powódka podała, że wskazany w wypowiedzeniu umowy o pracę okres od 22 lutego 2016 r. pokrywa się z okresem pełnienia funkcji przez kolejny, nowy skład zarządu w pozwanej spółce w składzie R. S.(prezes Zarządu), B. D. (wiceprezes Zarządu), R. P. (wiceprezes Zarządu) oraz A. M. (wiceprezes Zarządu, pozostały ze składu poprzedniego Zarządu). Powódka nadmieniła, że wskazany skład zarządu obowiązywał do dnia 23 maja 2017 r.. W tym czasie, zgodnie z podziałem kompetencyjnym członków Zarządu powołanych od dnia 22 lutego 2016 r. powódki stanowisko podlegało kompetencyjnie pod Wiceprezesa Zarządu B. D., który był jej bezpośrednim przełożonym.
Powódka podniosła w odniesieniu do postawionego zarzutu odnośnie rzekomej wiedzy o zawieraniu w pozwanej spółce fikcyjnych umów, iż umowa do zaakceptowania w dziale finansowym trafiała na końcu, kiedy była już zweryfikowana przez wszystkie komórki. Powódka wskazała, że jak to wynika ze szczegółowego opisu obiegu dokumentu umowy wymaganego przed jej podpisaniem ze strony spółki, akceptacja lub wiedza o danej umowie nie była wyłączną sprawą działu finansowego. Z uwagi na wielostopniowy proces akceptacji i weryfikacji umowy przed jej podpisaniem – powódka podniosła – zarzut , że miałaby podsiadać wiedzę o fikcyjności umowy jest całkowicie abstrakcyjny, niczym nieudowodniony, a ponadto taki sam zarzut powinien dotyczyć wszystkich biorących udział w akceptacji danego dokumentu przedłożonego do podpisania.
Następnie powódka podała, że w dniu 27 czerwca 2017 r., po zmianie zarządu na kolejny, nowy skład – została wezwana poprzez zaproszenie elektroniczne na spotkanie do nowego prezesa Zarządu, tematem spotkania były „sprawy bieżące Spółki”. Powódka wskazała, iż na tym spotkaniu nie było ani słowem o bieżących sprawach spółki, a jedynie poinformowano ją, że spółka chce się z nią rozstać i w ramach tego zaproponowano jej podpisanie porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę. K. P. podniosła, że była bardzo zaskoczona zarówno samą rozmową jak i propozycją jej odejścia. W trakcie rozmowy powódka podała, że nie padły żadne zarzuty pod adresem jej osoby jako pracownika, dano jej jednakże do zrozumienia, że nowy zarząd widzi na jej miejscu kogoś innego.
Następnie powódka podała, że po powrocie ze zwolnienia lekarskiego w dniu 13 grudnia 2017 – tego samego dnia od razu wręczono jej dokument dotyczący wypowiedzenia umowy o pracę z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia. Powódka podniosła, że w chwili wręczania jej wypowiedzenia również nie zostały wskazane jej żadne przyczyny rozwiązania z nią umowy o pracę, nie otrzymała żadnych wyjaśnień, ani informacji odnośnie zastrzeżeń co do jej osoby czy do jej dotychczasowej pracy. Spotkanie ograniczyło się do wręczenia dokumentu dotyczącego wypowiedzenia.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, w ocenie powódki tak dokonane rozwiązanie umowy o pracę stoi w całkowitej sprzeczności z wymogami przepisów prawa pracy odnośnie wypowiadania umów o pracę, skoro w zakresie żadnej ze wskazanych przyczyn nie ma nic konkretnego, nie ma żadnych faktów ani dookreślenia faktycznych przyczyn takiej decyzji pracodawcy, a przez to podane w piśmie uzasadnione w rozwiązaniu umowy o pracę wedle powódki jest całkowicie niezrozumiałe, a także upokarzające i naruszające dobre imię.
W przedmiotowej sprawie, w ocenie powódki, brak było przeprowadzenia prawidłowej konsultacji zamiaru rozwiązania umowy o pracę ze związkami zawodowymi.
Powódka podała, że w dniu 25 lipca 2017 r. (...) S.A. skierowała do (...) informację o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę powódce. W piśmie tym wskazała jako przyczynę „utratę zaufania do powódki wynikająca z niewłaściwego wykonywania zadań na powierzonym pracownikowi stanowisku”. Jak wynika z opisu w dalszej części pisma (...) SA na czym polegało niewłaściwe wykonywanie zadań przez powódkę, w pierwszej kolejności wskazany jest opis na czym polegać powinna praca powódki, a następnie – pracodawca wskazał, że „w Spółce został przeprowadzony audyt (choć nie ma informacji jaki audyt, w jakim zakresie, przez kogo przeprowadzony), który wykazał szereg nadużyć finansowych, w tym niezasadnych płatności i brak kontroli przepływów finansowych. Wskazano, że wszystkie z zakwestionowanych operacji zostały (lub powinny zostać) zatwierdzone przez K. P.). Dyrektor uchybiła jednak ciążącemu na niej obowiązkowi. Żadna z budzących wątpliwości spraw nie została zaraportowana do przełożonego wyższego szczebla Pani P.. Dyrektor swoją bezczynnością naraziła Spółkę na szkodę. (…) w ocenie pracodawcy zachowanie-bezczynność- K. P. stanowi podstawę do utraty przez Spółkę zaufania dla dalszego pełnienia przez nią funkcji Dyrektora Pionu Zarzadzania Finansami”.
W przedstawionym organizacji związkowej zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę powódce nie ma wskazania żadnych konkretnych zdarzeń, okoliczności czego miała dotyczyć bezczynność powódki, ani jakiego rodzaju lub wysokości szkoda powstała w wyniku bezczynności powódki. Organizacja związkowa w dniu 28 lipca 2017 r. przedstawiła pozwanej spółce zastrzeżenia do zgłoszonego zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę.
Powódka podniosła, że wręczone jej w dniu 13 grudnia 2017 r. wypowiedzenie umowy o pracę zawiera już inne argumenty uzasadniające utratę zaufania pracodawcy do niej aniżeli te, jakie zostały przedstawione (...) w piśmie z dnia 25 lipca 2017 r. w ramach wymaganej konsultacji ze związkami zawodowymi. Powódka podała, że co prawda pracodawca także stosuje wskazanie utraty zaufania do niej, jednakże rozwinięcie powodów utraty zaufania (choć nadal jak poprzednio, całkowicie niejasne, ogólnikowe i wręcz abstrakcyjne) to jednak wyraźnie pozwany podaje inne okoliczności, odwołuje się do innych rzekomych uchybień powódki powodujących podjęcie przez pracodawcę decyzji o wypowiedzeniu powódce umowy o pracę niż te wskazywane przez pracodawcę w zawiadomieniu z dnia 25 lipca 2017r.. Wedle powódki skoro podawane przez pracodawcę w wypowiedzeniu umowy o pracę z dnia 13 grudnia 2017 r. przyczyny różnią się od tych, jakie zostały przekazane związkowi zawodowemu w ramach wypełnienia obowiązkowej konsultacji z reprezentująca pracownika organizacją związkową, to nowa treść wypowiedzenia, zmodyfikowania przez pracodawcę w stosunku do tej przedstawionej w ramach przeprowadzonych konsultacji pismem z dnia 25 lipca 2017 r., powinna podlegać ponownej konsultacji z organizacją związkową. W przeciwnym razie w ocenie powódki uznać należy, że dokonane w dniu 13 grudnia 2017 r. wypowiedzenie umowy o pracę odbyło się z naruszeniem przepisów prawa, art. 38 k.p..
Dodatkowo powódka wskazała, że sposób w jaki rozwiązano umowę o pracę z powódką jest sprzeczny z zasadami wskazanymi w art. 8 k.p. i stanowi nadużycie prawa przez podmiot zatrudniający powódkę. Powyższe powódka uzasadnia tym, że pozwany powinien przy wykonywaniu swoich uprawnień kierować wymogami moralności, uczciwości, dobrych obyczajów i uznanymi regułami obyczajowymi. (pozew, k. 3-16, k. 56)
Pozwany (...) S.A. z siedzibą w G. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwany podał, iż zarówno w wypowiedzeniu oraz podczas konsultacji jako przyczynę wypowiedzenia stosunku pracy podał utratę zaufania. Pozwany wskazał, że utracił zaufanie do powódki na skutek jej działania poprzez zaniechanie, bierność w okresie od dnia 22 lutego 2016 r. do 23 maja 2017 r., to jest w okresie pełnienia kadencji Zarządu w osobach ówczesnego Prezesa R. S., Wiceprezesa Zarządu B. D., Wiceprezesa Zarządu A. M..
Pozwany podał, że w okresie tym doszło do szeregu nadużyć w spółce. Na zlecenie Rady Nadzorczej Spółki (...) S.A. , w spółce przeprowadzono zewnętrzny audyt prawny, którego ostateczna wersja datowana jest na dzień 28 czerwca 2017 r., działań podejmowanych przez Zarząd w okresie piastowanej funkcji od 22 lutego 2016 r. do 23 maja 2017 r.. Jak ustalono w toku przeprowadzonego wewnątrz spółki audytu, w spółce doszło do nieprawidłowych działań w postaci:
1) zawierania umów cywilnoprawnych bez odpowiedniej analizy rynku, zawierania z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej umów na czynności, które mogliby wykonać pracownicy spółki, jak również umów, które mogą nosić znamiona pozorności,
2) możliwego udostępnienia karty płatniczej osobie – nieuprawnionej, względnie niezasadne zlecenie usługi hotelowej. Budzące wątpliwości korzystanie z usług hotelowych celem realizowania spraw niezwiązanych ze spółką;
3) budzące poważne wątpliwości zawarcie umów na organizację spotkań i szkoleń,
4) budzące wątpliwości wydatki na gadżety reklamowe. Brak nadzoru nad ich wykorzystaniem,
5) budzące wątpliwości wydatki na produkcje filmowe,
6) budzące wątpliwości zawarcie umowy na świadczenie usług pomocy prawnej z adwokat E. B..
Następnie pozwany wskazał, że efektem powyższego było prowadzenie przez Prokuraturę Rejonową (...) w G. postępowania przygotowawcze o sygn. akt(...) w sprawie wyrządzenia od dnia 22 lutego 2016 r. do 23 maja 2017 r. znacznej szkody majątkowej spółce (...) SA.
Pozwany wskazał na akty prawne obowiązujące w spółce, z których wynikają obowiązki powódki oraz oczekiwania pracodawcy wobec Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami, które to powódka powinna znać, albowiem została z nimi zapoznana, co zaświadczyła. Dodatkowo pozwany podał, że Dyrektor Pionu zarządzania Finansami jest przełożonym bezpośrednim Kierownika Wydziału Kontrolingu i Analizy Ekonomicznej oraz Wydziału Finansów i Podatków. Za tym sprawuje nadzór nad zadaniami Wydziału Kontrolingu i Analizy Ekonomicznej, która w tym okresie zgodnie z pkt 27 szczegółowego zakresu zadań komórek organizacyjnych w pozwanej – uchwała zarządu pozwanego nr (...) z dnia 26 września 2016 r. w tytule dot. zadań Wydziału Kontrolingu i Analizy Ekonomicznej mówiącym o 27 ocena ekonomiczna umów i wniosków kierowanych na Zarząd.
W spółce oraz w Grupie(...) obowiązywała – uchwała nr (...) Zarządu Spółki (...) SA z dnia 1 grudnia 2015 r. wraz z załącznikiem „Polityka przeciwdziałania nadużyciom w Grupie(...), obowiązywała również w (...) S.A. tworzyła jednolity system powiadamiania o symptomach nadużycia i wystąpienia nadużycia, gwarantując pracownikom i kontrahentom anonimowość i najdalej idącą dyskrecję w rozpatrywaniu każdego z powiadomień. Pozwany podniósł, że powódka przez swoje zaniechanie lub brak dostatecznego nadzoru nad powierzonym obszarem, nie skorzystała z ww. procedury.
W odniesieniu do zarzutu w zakresie udostępniania środków płatniczych (kart płatniczych) osobom nieuprawnionym pozwany wskazał, że powyższy zarzut dotyczy faktu zatwierdzania przez pozwaną wydatków z karty płatniczej, którą powinien posługiwać się ówczesny Prezes R. S.. W dniu 25 października 2016 r. o godz. 15:41 dokonano płatności kartą należącą do R. S. w L. w recepcji hotelu (...) za usługę hotelową. Jednocześnie jak wynika z protokołu zarządu nr (...) w tym w dniu w P. odbyło się posiedzenie Zarządu, w którym to uczestniczył R. S.. Nadto, za okres od 24 do 26 października 2016 r. (...) sp. z o.o. wystawiła fakturę za dwa noclegi R. S..
Odnosząc się do powyższego faktu, pozwany oczekiwał, że Dyrektor Pionu Zarządzania Finansami oraz podległe mu komórki organizacyjne zweryfikują zasadność dokonania wydatków z kart płatniczych, dokona analizy przedkładanych faktur zgodnie ze stanem faktycznym z naciskiem na celowość wydatków, w szczególności w sytuacji, gdzie dwie identyczne usługi, w tym czasie są świadczone na rzecz tej samej osoby. Pozwany podniósł, że fakt ten powinien zostać zauważony i wyjaśniony przez powódkę lub jej podwładnych, przed zatwierdzeniem powyższych wydatków. Powódka jako dyrektor Pionu Zarządzania Finansami posiadała ostatecznie prawo akceptacji lub odrzucenia danego przelewu.
Pozwany podał, że w spółce (...) S.A. funkcjonuje system wieloetapowego zatwierdzania wydatków i realizacji zobowiązań. Pracownicy pozwanej spółki pracują w oparciu o system M.. Pozwany podał, że każda z osób uczestnicząca w procesie realizacji zobowiązań posiada wgląd do danej faktury, protokołu wykonania danego zadania lub odpowiedniego innego dokumentu poświadczającego fakt wykonania danego zobowiązania przez kontrahenta spółki, umożlwiający zbadanie podstawy faktycznej i prawnej danego wydatku przed jego akceptacją oraz możliwość poczynienia uwag w systemie elektronicznym i odrzucenie danej faktury lub rachunku ze względu na braki lub ich nieprawidłowość. Pozwany wskazał, że w celu korzystania z systemu, każdy z pracowników posiada indywidualny login i hasło oraz uprawnienia do zarządzania systemem. Pozwany podniósł również w świetle powyższego zarzutu udostępnianie środków płatniczych (kart płatniczych) osobom nieuprawnionym, które to wydatki również podlegają akceptacji.
Następnie pozwany wskazał, że Dyrektor Pionu Zarządzania Finansami akceptuje jako ostatnia osoba podczas akceptacji wieloetapowej, tym samym podejmuje ostateczną decyzję o realizacji danego zobowiązania. Dokonuje tego za pomocą swojego indywidualnego loginu i hasła do systemuM.. Pozwany podał, że pomimo wieloetapowej weryfikacji zobowiązań oraz ostatecznego zatwierdzenia danego przelewu przez Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami, posiadającego duże doświadczenie i wiedzę na tym stanowisku , doszło do wielokrotnego udostępnienia loginu i hasła lub dostępu do systemu poprzez zalogowanie na komputerach pracowników przez powódkę swoim indywidualnym hasłem i przekazanie obsługi systemu innym osobom (nieuprawnionym pracownikom), którzy to prawdopodobnie za powódkę, stwarzając pozory dokonywania tych czynności przez Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami zatwierdzali dane zobowiązania do realizacji , tym samym niwecząc wielostopniową procedurę weryfikacji zobowiązań. Pozwany wskazał, że o powyższym świadczy załączony do pozwu wydruk z historii logowania na konto w systemie M.powódki z komputerów w biurze spółki należących do podwładnych powódki podczas jej udokumentowanej nieobecności w pracy. Powyższe nie wyklucza, a raczej uprawdopodobnia twierdzenia, że do podobnej praktyki dochodziło podczas obecności w pracy powódki. Pozwany zwrócił uwagę na ilość osób, które dokonywały logowania i mnogość komputerów z których dochodziło do logowania. Z powyższego wynika, że hasło i login do systemu M. na konto K. P. był powszechnie znane przez podwładnych i stosowane. Tym samym w ocenie pozwanego nie był prawidłowo chroniony jako dane szczególnie wrażliwe w spółce, wszakże w systemie tym był szereg dokumentów nie tylko księgowych stanowiących tajemnicę handlową przedsiębiorstwa oraz jej kontrahentów.
Pozwany podniósł, że powódka bez zgody przełożonych i wbrew procedurze obowiązującej w Spółce i całej Grupie (...) udostępniła swoje indywidualne dane logowania do systemu M., tworząc pozory osobistej akceptacji realizacji zobowiązań spółki. W ocenie pozwanego powyższe stwarza uzasadnioną podstawę utraty zaufania do powódki jako Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami, który to w niedostateczny sposób chroni dane wrażliwe w postaci haseł i loginów do systemów zarządzania finansami spółki oraz wzbudza poważne uzasadnione wątpliwości co do ochrony przez pozwaną innych haseł i loginów przekazywanych powódce i jakimi dysponowała jako Dyrektor Pionu Zarządzania Finansami. Ponadto, pozwany poddał w wątpliwość realizację podstawowych obowiązków pracowniczych w postaci nadzoru nad rzetelnym prowadzeniem dokumentacji przez podległe komórki organizacyjne, autoryzacji przelewów, analizy sytuacji ekonomiczno-finansowej spółki, zapewnienia prowadzenia prawidłowej gospodarki finansowej spółki, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym prawidłowego dysponowania środkami pieniężnymi.
W dalszej kolejności pozwany podał, że niezależny zewnętrzny audyt, którego ostateczna wersja datowania jest na 28 czerwca 2017 r. na zlecenie Rady Nadzorczej pozwanej spółki, stwierdził szereg nadużyć w postaci zawierania umów cywilnoprawnych bez odpowiedniej analizy rynku, zawierania z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej umów na czynności, które mogliby wykonać pracownicy spółki, jak również umów, które mogą nosić znamiona pozorności, zawierania umów budzących poważne wątpliwości co do ich celowości, zawarcie umów na organizację spotkań i szkoleń w wybranych obiektach, zawierania umów ponad rzeczową potrzebę i skalę nieznaną do tej pory spółce, na usługi marketingowe, konsultingowe, gadżety reklamowe.
Pozwana spółka przywołała wykazany w audycie przykład nieprawidłowości w zatrudnieniu O. S., umowa nie zawierała prawidłowo wypełnionej metryki dokumentu. W ocenie pozwanego za naganne należy uznać, że umowa z O. S. nie posiadała prawidłowo wypełnionej metryki, a była wielokrotnie realizowana przez spółkę. Owe zatwierdzenie wydatków musiało zostać zaakceptowane przez powódkę.
Kolejnym przykładem jest zawarcie umowy na obsługę prawną z E. B. na sumę 15 000 zł miesięcznie brutto, za stałą obsługę w sytuacji, kiedy pozwany w tym okresie miał, aktywną obsługę prawną z prawnikami pracującymi w siedzibie spółki.
Pozwany nadmienił, że powódka miała obowiązek zweryfikowania zasadności zawierania powyższych umów w szczególności, że w tym okresie doszło do znacznego wzrostu wydatków na marketing, promocję oraz usługi doradcze. W szczególności osoba na stanowisku Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami z kilkunastoletnim doświadczeniem, powinna zauważyć te nieprawidłowości i podjąć szczególne kroki w celu wyjaśnienia, albowiem jako Dyrektor Pionu Zarządzania Finansami to na niej ciąży obowiązek kontroli przepływów finansowych w spółce.
Odnosząc się do twierdzenia o braku przeprowadzenia prawidłowej konsultacji zamiaru rozwiązania umowy o pracę ze związkami zawodowymi, pozwany wskazał, że zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi reprezentowanemu przez zakładową organizację związkową powinno przytaczać przyczynę uzasadniająca rozwiązanie umowy. Pozwany podniósł, że nie można stwierdzić, iż przyczyna przestała istnieć lub uległa zmianie i zaszła konieczność zwrócenia się o ponowne konsultacje do związku zawodowego reprezentującego pozwanego, albowiem brak zaufania do powódki utrzymywał się co najmniej od chwili wykrycia nieprawidłowości w spółce. Pozwany nadmienił, że w rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem z powódką wskazano przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę utratę zaufania do powódki, jako osoby zajmującej kluczowe stanowisko menadżerskie w spółce. W ocenie pozwanego powyższa przyczyna jest tożsama rodzajowo z przyczyną wskazaną w oświadczeniu woli kierowanym do zakładowej organizacji związkowej. (odpowiedź na pozew, k. 68-88)
Na rozprawie w dniu 31 lipca 2019 r. pełnomocnik powódki wniósł ostatecznie o przywrócenie do pracy, ewentualnie o odszkodowanie oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania. Natomiast pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa, ale gdyby Sąd uwzględnił powództwo to wniósł o zasądzenie odszkodowania. (358v-359)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny :
Powódka K. P. była zatrudniona u pozwanego (...) S.A. z siedzibą w G. ( początkowo u poprzednika prawnego ) na podstawie umowy o pracę od dnia 1 lipca 1993 r. początkowo na czas określony, a z dniem 1 września 1993 r. na czas nieokreślony.
W oparciu o powyższe umowy o pracę powódka była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, ostatnio od 1 10 2015r. na stanowisku Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami.
Powódka była cenionym pracownikiem.
( Dowód : umowy o pracę, k. 3-3v, 10-10v akt osobowych powódki cz. B; powierzenie obowiązków/zawiadomienie o stanowisku, k. 34-34v, 87,91,96,98,102,111 akt osobowych powódki cz. B; porozumienie zmieniające warunki pracy, k. 120, 132,135 akt osobowych powódki cz. B; podziękowanie z listopada 2009 r., k. 137; podziękowanie za udział w prywatyzacji Grupy (...), k. 138; odznaka zasłużony pracownik, k. 136)
W pozwanej spółce obowiązuje Regulamin Organizacyjny Spółki (...) S.A. oraz Szczegółowy zakres zadań komórek organizacyjnych w (...) S.A., który wskazuje, jakie zadania realizuje Pion Zarządzania Finansami za który odpowiadała powódka.
Do zadań Pionu Zarządzania Finansami, należą m.in.:
(2) analiza i monitorowanie wykonania planu ekonomiczno-finansowego Spółki;
(7) realizacja płatności zobowiązań;
(13) wdrożenie polityki rachunkowości i polityki finansowej Grupy (...) w Spółkach (...).
(Regulamin Organizacyjny Spółki (...) S.A. – Uchwała Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 26 września 2016 r. – wyciąg, k. 103-105; Uchwała zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 26 września 2016 r. w sprawie przyjęcia regulaminu organizacyjnego spółki (...) S.A. oraz uchylenie uchwały Zarządu nr (...) z dnia 10 września 2015 r. wraz z zał. Regulaminem organizacyjnym spółki (...) S.A., k. 184-207; zarządzenie nr (...) Prezesa Zarządu (...) S.A. z dnia 29 września 2017 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania nowego regulaminu organizacyjnego spółki oraz szczegółowego zakresu zadań komórek organizacyjnych w (...) S.A. wraz z załącznikiem, regulaminem organizacyjnym spółki (...) S.A., k. 160-183)
Powódka była zaznajomiona z „Regulaminem Organizacyjnym Spółki (...)SA przyjętym uchwałą Zarządu pozwanego nr (...) z dnia 26 września 2016 r. i zatwierdzonym uchwałą Rady Nadzorczej pozwanego nr (...)dnia 27 września 2016 r. oraz „Szczegółowym zakresem zadań komórek organizacyjnych w (...) SA” zatwierdzonym uchwałą Zarządu nr (...) z dnia 27 września , które zostały wprowadzone do stosowania zarządzeniem nr (...) Prezesa (...) SA z dnia 30 września 2016 r..
( Dowód : oświadczenie, k. 146 akt osobowych powódki cz. B; szczegółowy zakres zadań komórek organizacyjnych (...) S.A. nr (...) z dnia 26 września 2016 r. (wyciąg), k.104-105)
W pozwanej spółce oraz w Grupie (...) obowiązywała także – uchwała nr(...)Zarządu Spółki (...) SA z dnia 1 grudnia 2015 r. wraz z załącznikiem „Polityka przeciwdziałania nadużyciom w Grupie(...), która tworzyła jednolity system powiadamiania o symptomach nadużycia i wystąpienia nadużycia, gwarantując pracownikom i kontrahentom anonimowość i najdalej idącą dyskrecję w rozpatrywaniu każdego z powiadomień.
( Dowód: uchwała nr(...)Zarządu Spółki (...) SA z dnia 1 grudnia 2015 r. wraz z zał., k.106-110;)
Do podstawowych zadań powódki należał, m.in.:
- nadzór nad prawidłowym , terminowym i zgodnym z interesem spółki wykonywaniem zadań przydzielonych podległym komórkom
- nadzór nad rzetelnym prowadzeniem dokumentacji przez podległe komórki organizacyjne;
- nadzór nad przygotowaniem projektów uregulowań wewnętrznych;
- znajomość i przestrzeganie wewnętrznych aktów normatywnych Spółki oraz innych obowiązujących przepisów, w tym przepisów BHP i ppoż. oraz zasad dyscypliny pracy, tajemnicy przedsiębiorstwa i tajemnicy służbowej i przepisów o ochronie danych osobowych;
- nadzór nad zadaniami, realizowanymi przez podległe komórki organizacyjne w szczególności nad analizą sytuacji ekonomiczno-finansowej spółki oraz realizacją płatności zobowiązań.
Do zakresu kompetencji (uprawnienia) powódki należało, m.in.:
- zatwierdzanie rozliczeń finansowych z zakresu działania komórek organizacyjnych;
- autoryzacja przelewów bankowych;
- obsługa systemów informatycznych niezbędnych dla realizacji obowiązków i inicjowania ich zmian;
- zatwierdzanie dokumentów księgowych spółki pod względem finansowym oraz w zakresie udzielonego pełnomocnictwa;
- odmowa wykonania polecenia sprzecznego z obowiązującymi przepisami prawa i normami współżycia społecznego;
- odwoływanie się od decyzji bezpośredniego przełożonego do przełożonego wyższego szczebla.
-autoryzacji przelewów bankowych
Powódka była decyzyjna, m.in. w zakresie:
- zapewnienia prowadzenia prawidłowej gospodarki finansowej Spółki, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym prawidłowego dysponowania środkami pieniężnymi;
- określanie zadań i sposobu ich wykonywania przez pracowników podległych, a także kontroli ich realizacji;
- w zakresie opisywania i dekretowania pod względem merytorycznym faktur dotyczących podległych komórek organizacyjnych.
W karcie stanowiska pracy w rozdziale odpowiedzialność, wskazano za jakie skutki dyrektor pionu zarządzania finansami ponosi odpowiedzialność, i tak m.in. zawartych w pkt:
1) odpowiedzialność za prawidłowe, rzetelne i terminowe wykonywanie swoich obowiązków;
2) odpowiedzialność za skutki swoich decyzji;
5) odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów prawa zawartych w obowiązujących aktach, uchwałach i zarządzeniach, regulaminach, instrukcjach i innych aktach normatywnych obowiązujących w spółce;
7) odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów BHP, ppoż., dyscypliny pracy, tajemnicy służbowej oraz ochrony mienia.
Dyrektor Pionu zarządzania Finansami jest przełożonym bezpośrednim Kierownika Wydziału Kontrolingu i Analizy Ekonomicznej oraz Wydziału Finansów i Podatków.
(Dowód : karta stanowiska pracy, k. 147/1-147/3v akt osobowych powódki cz. B)
W spółce (...) S.A. funkcjonuje system wieloetapowego zatwierdzania wydatków i realizacji zobowiązań. Pracownicy pozwanej spółki pracują w oparciu o system M.. Każda z osób uczestnicząca w procesie realizacji zobowiązań posiada wgląd do danej faktury, protokołu wykonania danego zadania lub odpowiedniego innego dokumentu poświadczającego fakt wykonania danego zobowiązania przez kontrahenta spółki, umożlwiający zbadanie podstawy faktycznej i prawnej danego wydatku przed jego akceptacją oraz możliwość poczynienia uwag w systemie elektronicznym i odrzucenie danej faktury lub rachunku ze względu na braki lub ich nieprawidłowość. W celu korzystania z systemu, każdy z pracowników posiada indywidualny login i hasło oraz uprawnienia do zarządzania systemem.
Dyrektor Pionu Zarządzania Finansami akceptuje jako ostatnia osoba podczas akceptacji wieloetapowej, tym samym podejmuje ostateczną decyzję o realizacji danego zobowiązania. Dokonuje tego za pomocą swojego indywidualnego loginu i hasła do systemu M.. Przy tym, powódka nie była zobowiązana do kontroli dokumentów od strony merytorycznej, albowiem za to odpowiedzialne były poszczególne wydziały.
Pomimo wieloetapowej weryfikacji zobowiązań oraz ostatecznego zatwierdzenia danego przelewu przez Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami, doszło do wielokrotnego udostępnienia loginu i hasła lub dostępu do systemu poprzez zalogowanie na komputerach pracowników przez powódkę swoim indywidualnym hasłem i przekazanie obsługi systemu innym osobom (nieuprawnionym pracownikom), zatwierdzali dane zobowiązania do realizacji zamiast powódki . Powódka udostępniła swoje indywidualne dane logowania do systemu M.podległym pracownikom .
Zewnętrzny audyt, którego ostateczna wersja datowania jest na 28 czerwca 2017 r. na zlecenie Rady Nadzorczej pozwanej spółki, stwierdził szereg nadużyć w postaci zawierania umów cywilnoprawnych bez odpowiedniej analizy rynku, zawierania z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej umów na czynności, które mogliby wykonać pracownicy spółki, jak również umów, które mogą nosić znamiona pozorności, zawierania umów budzących poważne wątpliwości o ich celowości, zawarcie umów na organizację spotkań i szkoleń w wybranych obiektach, zawierania umów ponad rzeczową potrzebę i skalę nieznaną do tej pory spółce, na usługi marketingowe, konsultingowe, gadżety reklamowe.
( Dodów: metryka umowy, k. 34-35; kopia zawiadomienia o wszczęciu śledztwa z dnia 15 listopada 2017 r., k. 102; Zarządzenie Dyrektora Naczelnego Spółki nr (...) z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie wprowadzenia „Instrukcji sporządzania, obiegu i kontroli dokumentów” wraz z zał. w postaci „Instrukcji sporządzania, obiegu i kontroli dokumentów”, k. 219-248; Zarządzenie Dyrektora Naczelnego Spółki nr (...) z dnia 30 grudnia 2011 r. w sprawie ujednolicenia procedury opisu dokumentów znajdujących się w systemie M., k. 218; Zarządzenie Prezesa Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 17 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania zasad obiegu dokumentów księgowych, wyd. III wraz z zał. Zasadami obiegu dokumentów księgowych , wyd. III, k. 215- 217; Zarządzenie Prezesa Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 15 grudnia 2017 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania dokumentu pn. „Instrukcja obiegu dokumentów księgowych rejestrowanych w systemie M. obowiązującą w (...) S.A.”, wyd. I wraz z zał. „Instrukcją obiegu dokumentów księgowych rejestrowanych w systemie M. obowiązującą w (...) S.A.”, wyd. I, k. 208-214v; przykładowy wydruk z systemu księgowego M., k. 111; zestawienie logowania do systemu M. na profil powódki, k.112-121v; zestawienie nieobecności w pracy powódki, k. 122; protokoły dodatkowe (nr 11-16) do zakładowego układu zbiorowego pracy obowiązujące od 1 kwietnia 2015 r., k. 320-351v; zeznania powódki, k. 281-284 (nagranie czas: 00:09:10-00:43:49), k. 357-358v (nagranie czas: 00:41:59-01:14:21); zeznania świadka M. S., k. 285-286 (nagranie czas: 00:46:53-01:06:33); zeznania świadka J. K., k. 288-290 (nagranie czas 01:18:02-01:42:29); zeznania świadka A. Z. (1), k. 290-193 (nagranie czas: 01:46:06-02:11:17);zeznania świadka B. D., k. 293-294 (nagranie czas: 02:11:18-02:23:12); zeznania świadka A. K., k. 294-296 (nagranie czas 02:27:55-02:46:53); zeznania świadka D. K., k. 296-298 (nagranie czas: 02:48:27-03:08:16); zeznania świadka E. Ł., k. 309v-310 (nagranie czas: 00:36:04-00:51:04); zeznania świadka M. L., k. 310-310v (nagranie czas: 00:51:32-01:02:31); zeznania za pozwanego P. M., k. 355v-357 (nagranie czas: 00:08:49-00:41:58))
W dniu 27 czerwca 2017 r. powódka została wezwana do prezesa M. na spotkanie, na którym zaproponowano jej podpisanie porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę.
Od dnia 27 czerwca 2017r. do 12 grudnia 2017 r. powódka była niezdolna do pracy i przebywała na zwolnieniu lekarskim .
W dniu 29 czerwca 2017 r. Zawiązek Zawodowy (...)Międzyzakładowej Organizacji Związkowej w (...) S.A. Oddział w G., skierował na ręce Prezesa Zarządu P. M. pismo odnośnie podejmowanych przez pracodawcę działań dotyczących pracowników reprezentowanych przez (...), w tym odnośnie powódki.
Pozwany pracodawca pismem z dnia 25 lipca 2017 r. wystąpił do Międzyzakładowej Organizacji Związkowej (...) w (...) SA Oddział G. z siedzibą (...) SA z informacją dotyczącą zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę powódce. Pozwany wskazał, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę jest utrata zaufania niezbędnego do pracy na stanowisku Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami, wynikająca z niewłaściwego wykonywania zadań na powierzonym pracownikowi stanowisku.
Pozwany podkreślił, że pracodawca powierzając K. P. stanowisko Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami oczekiwał od niej najwyższej staranności w wykonywaniu ciążących na niej obowiązkach, w tym w szczególności nadzoru i koordynacji obszaru zarządzania płatnością, poprzez monitorowanie i zgłaszanie nieprawidłowości w zakresie zarządzania finansami. Do kompetencji powódki należało, m.in. zatwierdzanie dokumentów księgowych spółki, a także uzyskiwanie informacji od kontrahentów niezbędnych do realizacji określonych obowiązków, w tym dopuszczenie płatności określonych zobowiązań. Powódka, jak Dyrektor Pionu winna działać z uwzględnieniem najwyższych standardów. W celu wyrugowania z obiegu decyzji niezgodnych z prawem lub zasadami współżycia społecznego powódka została wyposażona w uprawnienia do odmowy wykonania polecenia sprzecznego z prawem lub niezgodnego z zasadami współżycia społecznego i odwołania się od takiej decyzji do przełożonego wyższego szczebla. Pozwany wskazał, iż bezsprzecznie na powódce, jako Dyrektorze Pionu Zarządzania Finansami ciąży obowiązek zapewnienia prowadzenia przez spółkę prawidłowej gospodarki finansowej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, w tym prawidłowego dysponowania przez spółkę środkami pieniężnymi.
Pozwany dodatkowo wskazał, że zgodnie z obowiązującą powódkę kartą stanowiskową pracy odpowiadała ona za przestrzeganie przepisów prawa zawartych w obowiązujących aktach, uchwałach i zarządzeniach, regulaminach, instrukcjach i innych aktach normatywnych obowiązujących w spółce.
W kontekście powyższego pozwany podał, że w spółce został przeprowadzony audyt, który wykazał szereg nadużyć finansowych, w tym niezasadnych płatności i brak kontroli przepływów finansowych. Pozwany podkreślił, że wszystkie z zakwestionowanych operacji zostały (lub powinny zostać) zatwierdzone przez powódkę. Powódka uchybiła jednak ciążącemu na niej obowiązkowi. Żadna z budzących wątpliwości spraw nie została zaraportowana do przełożonego wyższego szczebla powódki. Powódka swoją bezczynnością naraziła spółkę na szkodę. Pozwany wskazał, że nie do przyjęcia jest, by pracownik zatrudniony na stanowisku Dyrektora nie wykazywał należytej staranności w dążeniu do wyeliminowania działań niepożądanych mogących narazić spółkę na szkodę.
Reasumując pracodawca podał, że zachowanie-bezczynność-powódki stanowi podstawę dla utraty przez spółkę zaufania dla dalszego pełnienia przez nią funkcji dyrektora pionu zarządzania finansami. Obszar stanowi, bowiem jeden z najbardziej newralgicznych, jeśli nie najbardziej newralgiczny obszar funkcjonowania każdego podmiotu gospodarczego.
(Dowód: wywiad lekarski, k. 39, 44; wezwanie z ZUS na badanie, k. 40-43; projekt porozumienia, k. 36-38; pismo związku zawodowego z dnia 29 czerwca 2017 r., k. 45, 252-253; korespondencja e-mail w sprawie zamiaru zwolnienia, k. 52-53; zamiar wypowiedzenia umowy o pracę, k. 1-1v akt osobowych powódki cz. C; zeznania świadka A. O., k. 287-288 (nagranie czas: 01:06:34-01:18:01); zeznania świadka K. M., k. 308v-309v (nagranie czas: 00:10:22-00:36:03))
Związek Zawodowy (...) Międzyzakładowa Organizacja Związkowa w (...) S.A Oddział w G. w piśmie z dnia 28 lipca 2017 roku zgłosił zastrzeżenia co do zamiaru dokonania przez pozwanego wypowiedzenia umowy o pracę powódce.
(Dowód : pismo z dnia 28 lipca 2017 roku, k. 2/1-2/3 akt osobowych powódki cz. C; zeznania świadka K. M., k. 308v-309v (nagranie czas: 00:10:22-00:36:03))
Oświadczeniem z dnia 13 grudnia 2017 roku pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę, z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem rozwiązania umowy na dzień 31 marca 2018 roku.
Jako przyczynę powyższego pracodawca wskazał na utratę zaufania do powódki jako osoby zajmującej kluczowe stanowisko menadżerskie w spółce.
Pozwany wskazał, że w okresie od 1 października 2015 r. powódka pełniła funkcję Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami. Od osoby na tym stanowisku wymaga się szczególnej znajomości przepisów (w tym ustawy o rachunkowości i ustaw podatkowych) i drobiazgowego ich przestrzegania. Osoba na stanowisku Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami powinna swoje obowiązki wykonywać ze szczególną skrupulatnością, dbać o politykę finansową Spółki i przestrzegać wszystkich przepisów, zarówno powszechnie, jak i wewnętrznie obowiązujących. W okresie od 22 lutego 2016 r. do 23 maja 2017 r. w Spółce miało miejsce szereg nadużyć finansowych, w tym m.in. udostępnianie środków płatniczych (kart płatniczych osobom nieuprawnionym, udostępnianie osobom nieuprawnionym (nieuprawnionym pracownikom) informacji poufnych - w tym dostępu do systemów zarządzania finansami oraz kont bankowych Spółki . Pozwany ponadto podał, że w okresie pełnienia przez powódkę funkcji Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami, Spółka zawarła szereg fikcyjnych umów, o których powódka miała wiedzę. Mimo to nie przekazała powódka posiadanych informacji na temat zaistniałych nadużyć właściwym organom nadzoru Spółki. W świetle powyższego pozwany wskazał, że uzasadnionym jest jego stanowisko, iż zostało utracone zaufanie do powódki. Pozwany nadmienił, że nie do przyjęcia jest natomiast, by osoba zajmująca kluczowe stanowisko menadżerskie pozbawiona była zaufania organu zarządzającego Spółkę.
(Dowód: wypowiedzenie umowy o pracę, k. 3 akt osobowych powódki cz. C)
Wynagrodzenie miesięczne powódki obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 13 228,27 zł złotych.
(Dowód: zaświadczenie – k. 91)
Przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy, Sąd oparł się na treści załączonych do akt sprawy i zgromadzonych w aktach osobowych powódki dokumentów, których wiarygodności i treści żadna ze stron nie kwestionowała.
Dokumenty prywatne Sąd ocenił na podstawie art. 245 kpc, zgodnie z którym dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie, treści dokumentów strony postępowania nie kwestionowały. Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności.
Sąd przy ustalaniu stanu faktycznego oparł się także na zeznaniach świadków w osobie M. S., A. O. , J. K., A. Z. (1), B. D., A. K., D. K., E. Ł., M. L., K. M. oraz przesłuchanych w charakterze strony powoda oraz za pozwanego P. M., którym dał wiarę w zakresie bądź zgodnym ze sobą, bądź uzupełniającym się i zgodnym z treścią załączonych dokumentów, w jakim tworzyły one logiczną całość z pozostałymi zeznaniami i dowodami z dokumentów.
Zeznania świadka M. S. należało uznać co do zasady za wiarygodne, bowiem były logiczne, konsekwentne, zeznania świadka pozostają jednak na dość dużym stopniu ogólności. Świadek wskazywał na obszary bezpieczeństwa teleinformatycznego u pozwanego. Wskazał na obowiązujące w tym zakresie zasady , każdy użytkownik ma swój unikatowy login, identyfikator do konta, którym można zalogować się do wszystkich systemów w (...), w zależności od posiadanych uprawnień. Do tego konta jest hasło, które zmienia się co miesiąc i zna je tylko użytkownik. Świadek wskazał, że istniała taka możliwość, iż na komputerze pani K. zalogowała się powódka. Przyznał, że zgodnie z polityką bezpieczeństwa nie powinno być tak, aby hasłem powódki logował się ktoś inny, loginy i hasła pracownik powinien zachować dla siebie. M. S. podał, iż dozwolone jest korzystanie z czyjegoś komputera przy użyciu swojego loginu i hasła, bo autoryzuje się swoim hasłem i loginem zgodnie z zasadami. Świadek podał, że jest taka możliwość, że jeżeli powódka była na urlopie i jej nie było fizycznie to ktoś logował się jej loginem i hasłem, ale osobiście nie stwierdził żadnych naruszeń procedury bezpieczeństwa w związku z działalnością powódki.
Podobnie Sąd ocenił zeznania świadka A. O. (1), która uczestniczyła w procesie wypowiedzenia umowy o pracę powódce, kontaktowała się z przewodniczącym związku zawodowego w celu przedłożenia zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia. Świadek pamięta, iż kilkakrotnie kontaktowano się z przewodniczącym w celu zamiaru wypowiedzenia oraz złożenia wyjaśnień w przedmiocie powyższego. Jednakże świadek nie pamięta szczegółów odnośnie treści wypowiedzenia umowy o pracę powódce. Dodatkowo świadek wskazała, iż powódce przedkładano propozycje zatrudnienia w spółce (...), lecz powódka jej nie przyjęła.
Zeznania J. K. należało uznać za wiarygodne, albowiem były one logiczne, konsekwentne i spójne, nadto znajdowały odzwierciedlenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym sprawy, w tym w postaci zeznań świadka M. S.. Świadek wskazywała na okoliczności związane z procedurą obowiązującą u pozwanego odnośnie akceptacji przelewów, jak również obiegiem dokumentacji . Potwierdziła, że spółka korzysta z Centrum Usług (...) i podała, że dwa pierwsze etapy są po stronie tej firmy, ona księguje fakturę, dekretuje, którą następnie wprowadza do systemu bankowego, jeśli wymaga to dokonania przelewów i czyni to jedna osoba z (...). Następnie druga osoba akceptuje na drugim poziomie, sprawdza i akceptuje tą fakturę już w banku. Świadek potwierdziła, że każdy z pracowników pozwanego dostaje swój indywidualny login i hasło. Świadek dodatkowo wskazała, że nie było żadnych uwag do powódki, że źle dokonuje płatności i żeby z tego tytułu były jakieś straty dla spółki.
W ocenie Sądu zeznania świadka A. Z. (1) zasługiwały na wiarę w zakresie w jakim powyższe uzupełniały się z tym , co zeznali inni świadkowie , świadek nie posiadał wiedzy co do przyczyny rozwiązania z powódką umowę o pracę, zastąpił powódkę . A. Z. (2) wskazał na zmianę procedur , zastany przez niego obieg dokumentów w jego ocenie był nieprawidłowy, tj. na dwóch poziomach zasadność danego dokumentu księgowego akceptowała ta sama osoba. Świadek podał, że było to zgodne z procedurą, ale on ją zmienił , jako że uważał procedurę za ułomną. W procedurze nie było zastrzeżenia, że nie może być akceptacji na kilku poziomach przez tę samą osobę. A. Z. (1) potwierdził jak inni świadkowie , że każdy ma swój login i hasło do systemu. Loginy i hasła są indywidualne przypisane do danej osoby, nie udostępnia się ich. Powódka nie miała zastępcy , ale świadek już zastępcę na zajmowanym stanowisku posiadał .
W ocenie Sądu zeznania świadka B. D. zasługiwały na wiarę, uzupełniały się z tym , co zeznali inni świadkowie , zeznania świadka pozostają jednak na dużym stopniu ogólności i świadek nie posiadał wiedzy co do przyczyny rozwiązania z powódką umowy o pracę. B. D. wskazywał na okoliczności związane z obiegiem dokumentów, jak również ich akceptacji na poszczególnych poziomach w pozwanej spółce. Podał, że procedura jest standardowa i polegała na tym, że każdy dokument musiał zostać zaakceptowany pod względem merytorycznym przez osobę odpowiedzialną za wydatek, pod względem formalnym przez osobę, która odpowiada za umowę, wówczas mógł być zaksięgowany, a jak przychodził termin płatności to musiał zostać zapłacony. Świadek nie zaobserwował żeby w okresie kiedy był wice prezesem były w tym zakresie jakieś nieprawidłowości i nie posiada wiedzy na temat zawierania przez pozwaną spółkę fikcyjnych umów. B. D. potwierdził, że ostateczna akceptacja przez powódkę polegała na tym, czy dokument spełnia wymogi formalne i merytoryczne, aby mógł zostać zaksięgowany i zapłacony. Powódka nie mogła zakwestionować jakiegoś wydatku, gdy należało to do kompetencji innej komórki merytorycznej.
Podobnie Sąd ocenił zeznania świadka A. K., która opisała zasady dotyczące regulacji, obiegu dokumentów finansowych w pozwanej spółce. Potwierdziła, iż z ostatnich dokumentów jakie wpisywała, zarząd miał obowiązek z tyłu faktury opisać cel , z którym był wydatek związany i musiał się podpisać. Każdy członek zarządu miał taki obowiązek napisania w związku z czym to był wydatek. Wszystko miało być również wpisane w systemie oraz w skanie dokumentu. Takie były regulacje, jeśli chodzi o opisywanie dokumentów wprowadzanych do systemu księgowego. Świadek podała, że powódka to był jeden z nielicznych dyrektorów, który pilnował jak umowa przekraczała limit i prosiła o wgląd w ksero potwierdzające zgodę na zawarcie takiej umowy. Nie spotkała się z zarzutem, aby powódka naraziła spółkę na starty finansowe. Świadek potwierdziła, że nie było zastrzeżeń do współpracy z działem finansowym i powódką.
Dodatkowo świadek potwierdziła, że pracownicy otrzymywali indywidualny login i hasło do systemu, co jest okolicznością niesporną .
W ocenie Sądu zeznania świadka D. K. zasługiwały na wiarę, uzupełniały się z tym , co zeznali inni świadkowie , zeznania świadka pozostają jednak na dużym stopniu ogólności i świadek nie posiadała wiedzy dlaczego powódka otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę. Świadek podlegała powódce, wskazała że przeglądały w komórce umowy pod względem rachunkowym - generalnie, aby sprawdzić, czy ciąży jakieś ryzyko finansowe. Świadek podała, że była komórka merytoryczna, potem dział umów i zarząd pospisywał, co zgodne jest z zeznaniami innych świadków . Jako prokurent powódka miała prawo podpisywać umowę. Świadek dodała, że powódka nie mogła zakwestionować merytorycznie jakiejś umowy. Jeżeli chodzi o wydatki z karty płatniczej, świadek podała, że do obiegu wchodził dokument, komórka merytoryczna do której ta karta była przypisana opisywała formę wydatków, akceptował to przełożony. Wydatek był wcześniej i później dokument do tego wydatku był księgowany.
Świadek wskazała, że przelewy były przygotowywane przez (...) i akceptowane na jednym z poziomów w (...) oraz były dwa poziomy akceptacji w pozwanej spółce. Potwierdziła, iż jeden token do banku miała ona, a jeden powódka. Świadek wskazała, że obie musiały z powódką dokonać tej akceptacji. W spółce nie było żadnej procedury, która wskazywałaby co zrobić w sytuacji, gdy osoba jest nieobecna i przelewy by nie wyszły. Powódka nie miała zastępcy jako takiego, świadek ją zastępowała faktycznie .
Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka K. M., bowiem były logiczne konsekwentne, spójne z tym co zeznała A. O., a nadto uzupełniały się z wiarygodnymi dowodami w postaci dokumentów. Świadek pełni funkcję w związkach zawodowych, jest przewodniczącym Związku Zawodowego (...). O zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę powódce dowiedział się w czerwcu 2017 roku, przy czym precyzyjnie nie był to zamiar wypowiedzenia, zaś propozycja złożenia powódce wewnętrznej ugody dotyczącej zmian stanowiska pracy. Podał, że w dalszym etapie 25 lipca 2017 roku otrzymali jako organizacja związkowa formalne pismo o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę z powódką i jako związek zawodowy wnieśli do powyższego zastrzeżenia. Świadek podał, że główny zarzut do powódki, to brak zaufania poparty dość ogólnymi stwierdzeniami.
Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka E. Ł., aczkolwiek zeznania świadka niewiele wniosły do sprawy. Świadek nie posiada wiedzy dlaczego rozwiązano z powódką umowę o pracę. E. Ł. wskazywała na obieg dokumentów w pozwanej spółce oraz odpowiednio ich akceptację. Jeżeli chodzi o zatwierdzanie faktur to powódka akceptowała faktury do wypłaty i mogła kwestionować koszt faktury, ale musiał istnieć ku temu powód. Świadek wskazała, że za fakturą są dokumenty w postaci umów, jest podstawa w postaci wydatków. E. Ł. podała, że księgowość nie zajmuje się merytoryczną kwestią zawierania umów tylko w kwestiach finansowych, wyliczeń podatków, co zgodne jest z zeznaniami innych świadków. Świadek nie zna zastrzeżeń do pracy powódki.
Zeznania świadka M. L. zasługiwały na wiarę w zakresie w jakim były logiczne i konsekwentne, zgodne z lub uzupełniające się z materiałem dowodowym sprawy. Świadek formalnie był przełożonym powódki podczas zwolnienia chorobowego powódki. Potwierdził, iż był inny dyrektor który pełnił obowiązki powódki. Świadek posiada wiedzę z relacji innych osób o tym, że wypowiedziano powódce umowę o pracę, bowiem były nieprawidłowości z umowami zawieranymi przez poprzedni zarząd. M. L. wskazał, że te sprawy według niego nie mają żadnego związku z powódką.
Świadek opisał także procedurę zawierania umów wskazując, że wyglądało to tak, że jest stosowny pion logistyki, który zawiera umowy, w każdej umowie jest wskazana merytoryczna osoba, która tę umowę powinna nadzorować. Później ta umowa jest realizowana i jest rozliczenie, jest protokół rozliczenia, poszczególne osoby merytoryczne akceptują faktury do wypłaty i jest to w systemie M.. Ostatnią osobą, która akceptuje tę fakturę jest dyrektor pionu finansowego i potwierdził, że w tamtym czasie to była powódka. Dyrektor finansowy nie sprawdza merytorycznie umów, bo fizycznie to jest niemożliwe. Spółka (...) ma setki umów i od tego są komórki merytoryczne, które sprawdzają umowy merytorycznie. Wskazał, że rolą powódki było co najwyżej sprawdzenie, czy kwota z faktury zgadza się z kwotą z umowy, co zgodne jest z zeznaniami innych świadków .
Zeznania P. M. członka zarządu należało uznać za wiarygodne w części, w jakiej korespondowały z wiarygodnym materiałem dowodowym w postaci dokumentów, jak również zeznań świadków przesłuchanych w niniejszym postępowaniu i powódki . Świadek pełni funkcję prezesa zarządu pozwanej od maja 2017 roku. Wskazał, że po zapoznaniu się z materiałem i wysłuchaniem różnych pracowników uznał, że osoba pełniącą funkcję dyrektora finansowego powinna zostać odwołana, gdyż nieprawidłowo wykonywała swoją funkcję. Chodziło o nieuzasadnione wydatki marketingowe, jak i wydatki na umowy zlecenia różnym osobom, co nie zostało potwierdzone wiarygodnym materiałem dowodowym w sprawie i jest niewiarygodne . P. M. wskazał na udostępnianie loginów i hasła przez powódkę w celu akceptowania dokumentów finansowych, co potwierdziła powódka .
Zeznania powódki K. P., Sąd ocenił jako wiarygodne w zakresie w jakim powyższe były logiczne, konsekwentne, a nadto uzupełniające się z tym co zeznali świadkowie przesłuchani w niniejszym postępowaniu oraz przedłożonymi przez strony dokumentami. Powódka sama potwierdziła udostępnianie własnego hasła i loginu przy akceptacji dokumentów w elektronicznym obiegu. Powódka sama przyznała, iż zdarzały się takie sytuacje, że mogła udostępnić swoje hasła i login jej pracownicy zastępczyni pani K., bowiem nie miała swojego loginu i hasła. Dalej powódka podała, że jak jej nie było to prosiła panią D., aby akceptowała, powódka miała świadomość, że to nie było uregulowane. Powódka wskazała, że miała do swoich pracowników zaufanie i ma świadomość, iż ponosi za to odpowiedzialność. Potwierdziła, iż zdarzały się takie sytuacje, że trzeba było dokonać przelewu, przy braku uregulowania odnośnie zastępstwa przy akceptacji. Przyznała również, iż były takie sytuacje, że ona wchodziła na login i hasło nieobecnych pracowników. Pozostałym zarzutom wypowiedzenia zaprzeczyła.
Sąd zważył co następuje :
Powództwo K. P. co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.
Powódka żądała przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach ewentualnie o zasądzenie na jej rzecz odszkodowania.
Bezspornym w niniejszym postępowaniu jest, iż pozwany pracodawca pismem z dnia 25 lipca 2017 r. wystąpił do Międzyzakładowej Organizacji Związkowej (...) w (...) SA Oddział G. z siedzibą (...) SA z informacją dotyczącą zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę powódce. Pozwany wskazał, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę jest utrata zaufania niezbędnego do pracy na stanowisku Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami, wynikająca z niewłaściwego wykonywania zadań na powierzonym pracownikowi stanowisku. Pozwany podał, że powierzając K. P. stanowisko Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami oczekiwał od niej najwyższej staranności w wykonywaniu ciążących na niej obowiązkach, w tym w szczególności nadzoru i koordynacji obszaru zarządzania płatnością, poprzez monitorowanie i zgłaszanie nieprawidłowości w zakresie zarządzania finansami. Do kompetencji powódki należało, m.in./ zatwierdzanie dokumentów księgowych spółki, a także uzyskiwanie informacji od kontrahentów niezbędnych do realizacji określonych obowiązków, w tym dopuszczenie płatności określonych zobowiązań. Powódka, jak Dyrektor Pionu winna działać z uwzględnieniem najwyższych standardów. W celu wyrugowania z obiegu decyzji niezgodnych z prawem lub zasadami współżycia społecznego powódka została wyposażona w uprawnienia do odmowy wykonania polecenia sprzecznego z prawem lub niezgodnego z zasadami współżycia społecznego i odwołania się od takiej decyzji do przełożonego wyższego szczebla. Pozwany wskazał, iż bezsprzecznie na powódce, jako Dyrektorze Pionu Zarządzania Finansami ciąży obowiązek zapewnienia prowadzenia przez spółkę prawidłowej gospodarki finansowej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, w tym prawidłowego dysponowania przez spółkę środkami pieniężnymi.
Pozwany dodatkowo wskazał, że zgodnie z obowiązującą powódkę kartą stanowiskową pracy odpowiadała ona za przestrzeganie przepisów prawa zawartych w obowiązujących aktach, uchwałach i zarządzeniach, regulaminach, instrukcjach i innych aktach normatywnych obowiązujących w spółce.
W kontekście powyższego pozwany podał, że w spółce został przeprowadzony audyt, który wykazał szereg nadużyć finansowych, w tym niezasadnych płatności i brak kontroli przepływów finansowych. Pozwany podkreślił, że wszystkie z zakwestionowanych operacji zostały (lub powinny zostać) zatwierdzone przez powódkę. Powódka uchybiła jednak ciążącemu na niej obowiązkowi. Żadna z budzących wątpliwości spraw nie została zaraportowana do przełożonego wyższego szczebla powódki. Powódka swoją bezczynnością naraziła spółkę na szkodę. Pozwany wskazał, że nie do przyjęcia jest, by pracownik zatrudniony na stanowisku Dyrektora nie wykazywał należytej staranności w dążeniu do wyeliminowania działań niepożądanych mogących narazić spółkę na szkodę.
Reasumując pracodawca podał, że zachowanie-bezczynność-powódki stanowi podstawę dla utraty przez spółkę zaufania dla dalszego pełnienia przez nią funkcji dyrektora pionu zarządzania finansami. Obszar stanowi, bowiem jeden z najbardziej newralgicznych, jeśli nie najbardziej newralgiczny obszar funkcjonowania każdego podmiotu gospodarczego.
Związek Zawodowy (...) w Grupie (...) S.A Oddział w G. w piśmie z dnia 28 lipca 2017 roku zgłosił zastrzeżenia co do zamiaru dokonania przez pozwanego wypowiedzenia umowy o pracę powódce.
Następnie oświadczeniem z dnia 13 grudnia 2017 roku pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę, z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem rozwiązania umowy na dzień 31 marca 2018 roku.
Jako przyczynę powyższego pracodawca wskazał na utratę zaufania do powódki jako osoby zajmującej kluczowe stanowisko menadżerskie w spółce.
Pozwany wskazał, że w okresie od 1 października 2015 r. powódka pełniła funkcję Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami. Od osoby na tym stanowisku wymaga się szczególnej znajomości przepisów (w tym ustawy o rachunkowości i ustaw podatkowych) i drobiazgowego ich przestrzegania. Osoba na stanowisku Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami powinna swoje obowiązki wykonywać ze szczególną skrupulatnością, dbać o politykę finansową Spółki i przestrzegać wszystkich przepisów, zarówno powszechnie, jak i wewnętrznie obowiązujących. W okresie od 22 lutego 2016 r. do 23 maja 2017 r. w Spółce miało miejsce szereg nadużyć finansowych, w tym m.in. udostępnianie środków płatniczych (kart płatniczych osobom nieuprawnionym, udostępnianie osobom nieuprawnionym (nieuprawnionym pracownikom ) informacji poufnych - w tym dostępu do systemów zarządzania finansami oraz kont bankowych Spółki. Pozwany ponadto podał, że w okresie pełnienia przez powódkę funkcji Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami, Spółka zawarła szereg fikcyjnych umów, o których powódka miała wiedzę. Mimo to nie przekazała powódka posiadanych informacji na temat zaistniałych nadużyć właściwym organom nadzoru Spółki. W świetle powyższego pozwany wskazał, że uzasadnionym jest jego stanowisko, iż zostało utracone zaufanie do powódki. Pozwany nadmienił, że nie do przyjęcia jest natomiast, by osoba zajmująca kluczowe stanowisko menadżerskie pozbawiona była zaufania organu zarządzającego Spółkę.
Sąd zważył, iż pozwany naruszył przy wypowiadaniu umowy art. 38 kodeksu pracy.
Wskazać należy, iż wręczone powódce w dniu 13 grudnia 2017 r. wypowiedzenie umowy o pracę zawiera już inne argumenty uzasadniające utratę zaufania pracodawcy do niej aniżeli te, jakie zostały przedstawione (...) w piśmie z dnia 25 lipca 2017 r. w ramach wymaganej konsultacji ze związkami zawodowymi. Co prawda pracodawca także powołuje się na utratę zaufania do powódki, jednakże w rozwinięciu powodów utraty zaufania pozwany podaje inne okoliczności, odwołuje się do innych uchybień powódki powodujących podjęcie przez pracodawcę decyzji o wypowiedzeniu powódce umowy o pracę , niż te wskazywane przez pracodawcę w zawiadomieniu z dnia 25 lipca 2017r..
Podawane przez pracodawcę w wypowiedzeniu umowy o pracę z dnia 13 grudnia 2017 r. przyczyny różnią się od tych, jakie zostały przekazane związkowi zawodowemu w ramach wypełnienia obowiązkowej konsultacji z reprezentująca pracownika organizacją związkową. Nowa treść wypowiedzenia, zmodyfikowania przez pracodawcę w stosunku do tej przedstawionej w ramach przeprowadzonych konsultacji pismem z dnia 25 lipca 2017 r., powinna podlegać ponownej konsultacji z organizacją związkową. Dlatego też uznać należy, że dokonane w dniu 13 grudnia 2017 r. wypowiedzenie umowy o pracę odbyło się z naruszeniem przepisów prawa, art. 38 k.p.
Biorąc pod uwagę konieczność zachowania innych wymogów formalnych przy wypowiedzeniu umowy o pracę , konieczność zachowania takich wymogów wynika z treści art. 30 § 3 i 4 k.p., który znajduje tu zastosowanie, z uwagi na fakt zatrudnienia powódki na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. W myśl art. 30 § 4 k.p., pracodawca w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony winien wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy. Naruszenie tegoż przepisu może polegać - i tak należy rozumieć ten przepis na: niewskazaniu w ogóle przyczyny wypowiedzenia lub podaniu w wypowiedzeniu innej przyczyny niż faktycznie uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę, a więc wskazanie przyczyny „nierzeczywistej” lub na niewystarczająco jasnym jej określeniu.
Jak wynika z bogatego orzecznictwa Sądu Najwyższego, podanie w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny pozornej (nierzeczywistej, nieprawdziwej), jest równoznaczne z brakiem wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie w pojęciu art. 30 § 4 k.p. Pozorność takowej przyczyny powoduje z kolei bezzasadność dokonanego wypowiedzenia i powstanie roszczeń z art. 45 § 1 k.p . (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1999 r., I PKN 645/98, z dnia 13 października 1999r., I PKN 304/99, z dnia 15 kwietnia 1999 r., I PKN 9/99).
Powinność wskazania przez pracodawcę przyczyny- wynikającej z art. 30 § 4 k.p. – ma doniosłe skutki procesowe, gdyż wskazanie w pisemnym oświadczeniu przez pracodawcę przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę przesądza o tym, że spór przed organami orzekającymi toczyć się może tylko w graniach zarzutu skonkretyzowanego w pisemnym oświadczeniu, a pracodawca jest pozbawiony możliwości powoływania się w toku postępowania na inne przyczyny, które mogłyby uzasadniać wypowiedzenie stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 434/98).
Podkreślić należy, zdaniem Sądu, iż podanie pracownikowi przyczyny ma umożliwić mu dokonanie racjonalnej oceny, czy ta przyczyna w rzeczywistości istnieje i czy w związku z tym zaskarżenie czynności prawnej pracodawcy może doprowadzić do uzyskania przez pracownika zaspokojenia jego roszczeń .
Art. 45. § 1 kodeksu pracy stanowi, iż w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
Zgodnie zaś z treścią art. 45 § 2 k.p. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.
W niniejszej sprawie przesłanki formalne wynikające z art. 30 § 3 i 4 k.p. zostały spełnione. Oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu dokonane zostało na piśmie, nadto w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony była wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie. Dodatkowo w oświadczeniu o wypowiedzeniu zawarte było pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy -§ 5 art. 30 k.p..
Na gruncie przedmiotowej sprawy koniecznym było rozważenie, czy pozwany pracodawca dopuścił się naruszenia art. 38 k.p., a dopiero w dalszej kolejności odniesienie się do kwestii prawdziwości i rzeczywistości przyczyny wskazanej w wypowiedzeniu umowy o pracę.
Prawo pracy zawiera bowiem przepisy ograniczające możliwość wypowiedzenia umowy o pracę w stosunku do określonych kategorii pracowników, bądź uzależniające taką możliwość od uprzednio podjętych czynności.
W rozpatrywanej sprawie szerszej analizy wymaga art. 38 k.p., zgodnie z którym o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Jeżeli zakładowa organizacja związkowa uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia. Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, pracodawca podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia.
Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony bądź jej warunków pracy lub płacy dokonane przez zakład pracy przed upływem 5 dni od otrzymania przez radę zakładową pisemnego zawiadomienia kierownika zakładu pracy o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę narusza tryb określony w art. 38 k.p., chyba że przed upływem tego okresu rada zakładowa złoży kierownikowi zakładu pracy oświadczenie, iż nie zgłasza zastrzeżeń do zamierzonego wypowiedzenia (uchwała SN z dnia 16 września 1975 r., I PZP 10/75, OSNC 76.4.74, glosa: J. Pacho, OSP 76.5.105).
Wypowiedzenie umowy o pracę powódce nastąpiło z oczywistym uchybieniem procedury konsultacji związkowej, o jakiej mowa w art. 38 k.p. Pozwany pracodawca, bowiem przeprowadził konsultację związkową w sposób nieprawidłowy. W zawiadomieniu pracodawcy z dnia 25 lipca 2017 r. związku zawodowego reprezentującego powódkę wskazywano inne powody wypowiedzenia umowy o pracę, a przynajmniej nie takie same.
Przepis art. 38 § 1 k.p. stanowi, że o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Z treści tego przepisu wynika, że najpierw pracodawca podejmuje zamiar wypowiedzenia umowy o pracę konkretnemu pracownikowi, a następnie o tym zamiarze zawiadamia organizację związkową.
Przyczyna wypowiedzenia podana organizacji związkowej musi być taka sama , jak przyczyna dokonanego później wypowiedzenia , wynika to wprost z treści art. 38 k.p.
Kwestia obowiązku konsultacji z organizacją związkową innego wypowiedzenia, niż skonsultowane poprzednio, była przedmiotem kilku orzeczeń Sądu Najwyższego prezentujących poglądy zbieżne z wyżej przedstawionym stanowiskiem. W wyroku z dnia 7 lipca 1981 r., I PRN 30/81 (OSNCP 1981 nr 12, poz. 248) Sąd Najwyższy stwierdził, że ponowienie trybu konsultacji przewidzianej w art. 38 k.p. jest konieczne, gdy kierownik zakładu pracy - mimo niezgłoszenia przez radę zakładową zastrzeżeń co do zamierzonego wypowiedzenia zmieniającego - zmienia swą decyzję i zamiast zmieniającego dokonuje definitywnego wypowiedzenia umowy o pracę. Teza ta dotyczy sytuacji, gdy pracodawca dokonuje wypowiedzenia innego rodzaju niż skonsultowane z organizacją związkową. Inny wyrok - z dnia 19 października 1976 r., I PR 146/76 (PiZS 1978 nr 5, s. 68) - dotyczy sytuacji, w której pracodawca dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę po skutecznym cofnięciu poprzedniego wypowiedzenia. Sąd Najwyższy stwierdził w nim, że zawiadomienie przez kierownika zakładu pracy rady zakładowej o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę nie może służyć za dowód dopełnienia obowiązku powiadomienia rady zakładowej o drugim zamierzonym wypowiedzeniu temu pracownikowi umowy o pracę, jeżeli pierwsze wypowiedzenie zostało cofnięte ("uznane za bezskuteczne"). Takie samo stanowisko Sąd Najwyższy wyraził w wyroku z dnia 6 lipca 1976 r., I PR 117/76 (OSNCP 1977 nr 5-6, poz. 90), stwierdzając, że oświadczenie rady zakładowej, złożone w związku z pierwotnym zamierzeniem wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę nie zwalnia kierownika zakładu od obowiązku konsultacji z tym organem związkowym ponownego zamiaru dokonania tej czynności. O istnieniu obowiązku konsultacji związkowej w przypadku, gdy prawidłowe i zgodne z prawem wypowiedzenie nie doprowadziło do ustania stosunku pracy wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 maja 1976 r. I PZP 9/76 (LEX nr 14308), stwierdzając, że jeżeli po upływie okresu wypowiedzenia pracownik jest nadal zatrudniony w zakładzie pracy, przy czym istnienie tego stosunku nie zostało uzależnione od końcowego terminu jego trwania, to należy przyjąć, że w sposób domniemany został nawiązany stosunek pracy na czas nieokreślony. Ten nowy stosunek pracy, gdy ma ulec rozwiązaniu, wymaga wypowiedzenia z zachowaniem trybu określonego w art. 38 k.p . (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2005 r., II PK 240/04)
W tej sytuacji uznać należy, że wypowiedzenia dokonano z naruszeniem art. 38 k.p., albowiem pracodawca podał inne powody utraty zaufania organizacji związkowej , a inne powódce przy dokonaniu wypowiedzenia.
Materiał zgromadzony w sprawie pozwolił na ustalenie, że konsultacja związkowa, która została przeprowadzona przez pozwanego pracodawcę około pół roku wcześniej jest nieprawidłowa. W zawiadomieniu związku zawodowego reprezentującego powódkę wskazywano inne powody wypowiedzenia, a przynajmniej nie takie same.
Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził na rzecz powódki odszkodowanie.
W ocenie Sądu pracodawca nie dopełnił wymogu konsultacji ze związkiem zawodowym reprezentującym powódkę .
W aspekcie merytorycznym natomiast, to okoliczność powołana w uzasadnieniu wypowiedzenia usprawiedliwiała rozwiązanie umowy o pracę. Przepisy prawa pracy nie ograniczają możliwości wypowiedzenia umów o pracę do przyczyn zawinionych przez pracowników. Ciężar udowodnienia zasadności przyczyny stanowiącej podstawę wypowiedzenia obciąża pracodawcę, a pracownika natomiast obciąża dowód istnienia okoliczności przytoczonych przez niego w celu wykazania, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione (wyrok SN z 8.09.1997 r., I PRN 17/7).
W ocenie pozwanego przyczyny podane w treści wypowiedzenia umowy stanowiły o utracie zaufania do pracownika.
Podkreślić należy, iż utrata zaufania koniecznego ze względu na rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika, która powoduje niemożność jego dalszego zatrudnienia, może być uznana za uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia.
Jest tak jednak wówczas, gdy utrata zaufania nie jest wynikiem subiektywnych ocen, uprzedzeń lub obaw, ale znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej oraz wynika z obiektywnie nagannego zachowania pracownika.
Utrata zaufania do pracownika uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli w konkretnych okolicznościach nie można wymagać od pracodawcy, by nadal darzył pracownika zaufaniem.
Ponadto - aby uzasadniać wypowiedzenie stosunku pracy - nadużycie zaufania musi wiązać się z takim zachowaniem pracownika, które może być obiektywnie ocenione jako naganne, choćby nawet nie można było pracownikowi przypisać subiektywnego zawinienia. Z kolei obiektywna naganność zachowania pracownika jako podstawa utraty zaufania do niego ze strony pracodawcy musi być oceniana w kontekście wszelkich okoliczności faktycznych ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2013 r., II PK 24/13). Uzasadniony brak zaufania do pracownika może istnieć także wtedy, gdy wprawdzie winy pracownikowi przypisać nie można - bądź też nie da się jej udowodnić - jednakże w sensie obiektywnym jego zachowanie nosi cechy naruszenia obowiązków pracowniczych, a nawet i w takich sytuacjach, w których do naruszenia powinności pracowniczych w ogóle nie dochodzi (np. w przypadku popełnienia określonego przestępstwa poza zakładem pracy) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2014 r., II PK 305/13).
W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że utrata zaufania uzasadniająca wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę może mieć szersze podstawy niż fakty ujęte ogólnie lub przykładowo w oświadczeniu o wypowiedzeniu, jednakże w każdym przypadku istotna jest nie tyle sama utrata zaufania pracodawcy do pracownika, co przyczyny, które ją spowodowały (por. wyroki: z dnia 25 stycznia 2005 r., II PK 171/04, OSNP 2005 nr 19, poz. 303 oraz z dnia 31 marca 2009 r., II PK 251/08 i orzeczenia w nich powołane).
W wypadku wskazania przez pracodawcę jako przyczyny wypowiedzenia utraty zaufania spowodowanej zaistnieniem określonych faktów (zdarzeń), w pierwszej kolejności należy zatem ocenić, czy wskazane przez pracodawcę okoliczności mogły uzasadniać utratę zaufania do pracownika, a następnie, pod warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia tej kwestii - czy utrata zaufania w tych okolicznościach uzasadniała dokonanie wypowiedzenia. Jeżeli nawet w okolicznościach danej sprawy pracodawca może utracić zaufanie do pracownika, to nie oznacza to automatycznie, że zawsze i bezwzględnie będzie to uzasadniało dokonanie wypowiedzenia. Jest tak dlatego, że utrata zaufania do pracownika jako podstawa wypowiedzenia ma specyficzny, subiektywny charakter. Jeżeli przyczyny utraty zaufania do pracownika są prawdziwe, obiektywne i racjonalne, to mogą uzasadniać wypowiedzenie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r., I PK 121/11).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należało, iż w przypadku wskazania przez pracodawcę jako przyczyny wypowiedzenia utraty zaufania spowodowanej zaistnieniem określonych faktów – jak to miało miejsce w badanej sprawie w kontekście osoby powódki– w pierwszej kolejności należy ocenić, czy wskazane przez pracodawcę okoliczności mogły uzasadniać utratę zaufania do pracownika, a następnie, pod warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia tej kwestii - czy utrata zaufania w tych okolicznościach uzasadnia wypowiedzenie stosunku pracy.
Na gruncie niniejszej sprawy potwierdziła się podstawa utraty zaufania wskazana przez pracodawcę , jeżeli chodzi o zarzut dotyczący udostępniania przez powódkę nieuprawnionym pracownikom dostępu do systemów zarządzania finansami oraz kont bankowych Spółki. W toku przesłuchania powódka sama potwierdziła, że udostępniała login i hasło podległym pracownikom , aby można było wykonać odpowiednie czynności. W ocenie Sądu powyższe jest niedopuszczalne, biorąc pod uwagę zajmowane przez powódkę stanowisko Dyrektora Pionu Zarządzania Finansami , wiążące się z wielką odpowiedzialnością i niezasadnym w tej sytuacji byłoby przywrócenie powódki do pracy. Sąd miał na uwadze fakt , iż powódka zajmująca stanowisko Dyrektora Pionu uprawniona również do przygotowywania projektów uregulowań wewnętrznych w sytuacji braku odpowiedniej procedury w zakresie dostępu do systemów bankowych i finansów pod jej nieobecność w pracy , a więc nie może powoływać się jedynie na brak odpowiedniej procedury , gdyż poniekąd obowiązana była do uczestnictwa w ich tworzeniu w razie takiej potrzeby zgodnie z kartą stanowiska pracy . Powódka winna brak procedury zaraportować i przygotować odpowiedni projekt , nie może w miejsce tego udostępniać osobiście jej przypisanych loginów i haseł , zachowanie takie uznać należy za nieodpowiedzialne w sytuacji zarządzania tak ważnym pionem w spółce i niezgodne z procedurami bezpieczeństwa , o których mówił świadek M. S..
Sąd zważył ponadto , iż pozostałe zarzuty wskazane w wypowiedzeniu umowy jako podstawa utraty zaufania , nie potwierdziły się w toku postepowania dowodowego .
Mając powyższe na uwadze w związku z tym, że pozwany dopuścił się naruszenia konsultacji związkowej przy wypowiadaniu powódce umowy o pracę, Sąd na mocy art. 45 § 2 k.p. w zw. z art. 38 k.p. zasądził na rzecz powódki kwotę 39 684 , 81 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z przepisami prawa pracy wypowiedzenie umowy o pracę – odszkodowanie w wysokości 3 miesięcznego wynagrodzenia z uwagi na długość okresu wypowiedzenia .
O powyższym orzeczono w punkcie I wyroku.
W punkcie II wyroku, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, Sąd zasądził od pozwanego (...) SA z siedzibą w G. na rzecz powódki K. P. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 4 436 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej.
O rygorze natychmiastowej wykonalności – w punkcie III orzeczono na podstawie art. 477 2 § 1 kpc z urzędu do wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki .
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Beata Piórek, Piotr Gwit , Bogusław Mardyła
Data wytworzenia informacji: