Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2025r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Małgorzata Kłek
Protokolant:	Starszy sekretarz sądowy Beata Bukiejko

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 stycznia 2025 r. w K.

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w W.

przeciwko M. R.

o zapłatę

I.  umarza postępowanie co do kwoty 1 200 (jeden tysiąc dwieście) złotych ,

II.  zasądza od pozwanego M. R. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w W. kwotę 3 926,25 (trzy tysiące dziewięćset dwadzieścia sześć złotych i dwadzieścia pięć groszy) z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 22.02.2024 r. do dnia zapłaty;

III.  w pozostałej części powództwo oddala,

IV.  zasądza od powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w W. na rzecz pozwanego M. R. kwotę 1013,07 zł (jeden tysiąc trzynaście złotych i siedem groszy) z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 417/24

UZASADNIENIE

Powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, pozwem wniesionym w dniu 21.06.2024 r. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. R. kwoty 13 912,05 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1 322,49 zł od dnia 22.02.2024 r. do dnia zapłaty oraz odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od kwoty 5 729,94 zł od dnia 22.02.2024 r do dnia zapłaty. W uzasadnieniu żądania powód wskazał, iż wierzytelność dochodzona przez powoda wynika z tytułu umowy (...) zawartej w dniu 15.11.2022 r. pomiędzy pozwanym a (...) S.A. Na podstawie umowy o przelew wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji zawartej pomiędzy powodem a poprzednim wierzycielem w dniu 25.09.2023 r. powód nabył wierzytelność wobec pozwanego wraz z prawem naliczania odsetek. Na wartość przedmiotu sporu w kwocie 13 912,05 składają się należności :

- 264,35 zł tytułem odsetek karnych naliczonych przez poprzedniego wierzyciela od kwoty niespłaconego kapitału za okres od dnia występowania zaległości w spłacie do dnia 08.08.2023 r. wg stopy procentowej wskazanej w umowie każdorazowo nie wyższej niż stopa odsetek maksymalnych – data wymagalności 08.03.2023 r. ,

- 354,85 zł tytułem niespłaconych odsetek umownych naliczonych przez poprzedniego wierzyciela za okres od daty zawarcia umowy do dnia jej wymagalności wg stopy procentowej wskazanej w umowie każdorazowo nie wyższej niż stopa odsetek maksymalnych - data wymagalności 08.03.2023 r. ,

- 5 729,94 zł tytułem niespłaconej kwoty kapitału - data wymagalności 08.03.2023 r. ,

- 6 859,62 zł tytułem opłat i prowizji naliczonych przez poprzedniego wierzyciela - data wymagalności 08.03.2023 r. ,

- 703,29 zł tytułem odsetek naliczonych przez powoda od kwoty niespłaconego kapitału od dnia 09.08.2023 r. do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu w niniejszej sprawie wg stopy procentowej wskazanej w umowie każdorazowo nie wyższej niż stopa odsetek maksymalnych - data wymagalności 22.02.2024 r.

Pozwany M. R., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania wedle norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Pozwany zakwestionował powództwo co do zasady jak i co do wysokości , w szczególności podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda, nieistnienia umowy pożyczki ( nie zawarto umowy , nie złożono oświadczeń woli) , nieważności umowy pożyczki, abuzywności postanowień dotyczących całkowitego kosztu kredytu obejmującego prowizję , braku zasadności i skuteczności wypowiedzenia umowy pożyczki wskazując , iż pozwany nie otrzymał Pozwany podniósł , iż złożył poprzedniemu wierzycielowi w odrębnym piśmie oświadczenie na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim , że umowa kredytu wskazana w pozwie stanowi umowę kredytu darmowego. wypowiedzenia.

Powód w piśmie procesowym z dnia 21.08.2024 r. ( k. 136 i n. ) podtrzymał stanowisko wyrażone w pozwie.

W piśmie procesowym z dnia 08.01.2025 r. (k. 173 i n. ) powód dokonał modyfikacji powództwa wskazując, iż pozwany dokonał wpłat na rzecz powoda w łącznej wysokości 1 200 zł ( 600 zł w dniu 16.12.2024 r. , 600 zł w dniu 03.01.2025 r. ) , cofnął pozew o kwotę 1 200 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w powyższym zakresie oraz wniósł o zasądzenie kwoty 12 712,05 zł tytułem pozostałego do spłaty kapitału wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty .

Powód wskazał , iż na wartość przedmiotu sporu po modyfikacji tj. kwotę 12 712,05 zł składają się należności :

- 5 729,94 zł tytułem niespłaconej kwoty kapitału - data wymagalności 08.03.2023 r. ,

- 6 859,62 zł tytułem opłat i prowizji naliczonych przez poprzedniego wierzyciela - data wymagalności 08.03.2023 r. ,

- 122,49 zł tytułem odsetek naliczonych przez powoda od kwoty niespłaconego kapitału od dnia 09.08.2023 r. do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu w niniejszej sprawie wg stopy procentowej wskazanej w umowie każdorazowo nie wyższej niż stopa odsetek maksymalnych - data wymagalności 22.02.2024 r.

Sąd ustalił co następuje :

W dniu 15.11.2022 r. pozwany M. R. , zawarł z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę pożyczki nr (...) za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Na mocy postanowień zawartej umowy pożyczkodawca (...) S.A udzielił pozwanemu pożyczki w wysokości 8000 zł , przy czym kwota kapitału wypłacona pozwanemu wynosiła 6000 zł a 2000 zł stanowiła kwota przeznaczona na dobrowolny Pakiet Usług Medycznych. Zgodnie z umową prowizja od udzielonej pożyczki wynosiła 7 280 zł , a całkowita kwota do spłaty przez pożyczkobiorcę 18 084,86 zł. Okres trwania pożyczki wynosił 36 miesięcy. Pozwany zobowiązany był do spłaty pożyczki w miesięcznych ratach po 513,57 zł , przy czym pierwsza rata wynosiła 103,34 zł , a ostania rata miała wynosić 520,14 zł . Kwota pożyczki 6 000 zł została przelana na rachunek bankowy pozwanego w dniu 15.11.2022 r.

( dowód : umowa pożyczki nr (...) z załącznikami k. 52-58 , potwierdzenie przelewu kwoty pożyczki k.70 ,potwierdzenie przelewu kwoty 2 000 zł k. 70 v , formularz informacyjny k. 58v- 60, zeznania pozwanego M. R. k. 158).

Pozwany na poczet pożyczki udzielonej na podstawie umowy pożyczki z dnia 15.11.2022 r. o nr (...) z dokonał wpłat :

- 433,75 zł w dniu 09.01.2023 r.,

- 440 zł w dniu 02.03.2023 r. ,

- 600 zł w dniu 13.12.2024 r. ,

- 600 zł w dniu 03.01.2025 r.

Łącznie na poczet spłaty pożyczki pozwany dokonał wpłat w kwocie 2 073,75 zł.

(dowód : dowody wpłat k. 163-165, 179)

Pismem z dnia 02.06.2023 r. pożyczkodawca (...) S.A. wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki.

(dowód : wypowiedzenie umowy pożyczki k. 71, doręczenie niekwestionowane przez pozwanego )

Na mocy umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji zawartej w dniu 25 września 2023 r. pomiędzy (...) S.A. z siedzibą w W. a (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. ( obecnie (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w W.) powód nabył wierzytelność przysługującą pożyczkodawcy względem pożyczkobiorcy M. R. wynikającą z umowy pożyczki zawartej w dniu 15.11.2022 r nr (...).

( dowód : umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikiem nr 1 – wykazem wierzytelności k. 23-34, wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych k. 35-42, pełnomocnictwa k. 44-47, 48- 49)

W dniu 22.02.2024 r. powód wniósł pozew przeciwko pozwanemu o tożsame roszczenie w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Postępowanie zostało umorzone postanowieniem z dnia 23.04.2024 r. wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu zapłaty.

(dowód : wydruk z (...) sygn. akt I (...) k. 72-81)

Sąd zważył, co następuje :

Roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w części .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez powoda dowodów , w tym w szczególności wydruku umowy pożyczki , umowy przelewu wierzytelności , wydruku potwierdzenia przelewu kwoty pożyczki , wydruku wypowiedzenia umowy pożyczki , które Sąd uznał za wiarygodne . Wskazać należy, iż wydruki komputerowe i kserokopie dokumentów mogą być uznane za dowód innego rodzaju niż dowód z dokumentu na mocy art. 308 kpc . Sąd uwzględnił także zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 20 grudnia 2024 r. (k. 158), w których pozwany przyznał zawarcie umowy pożyczki wskazanej w pozwie za pomocą Internetu nie kwestionował też , iż otrzymał wypowiedzenie umowy pożyczki. Sąd uznał te zeznania za wiarygodne, albowiem korespondują z dowodami przedstawionymi przez powoda, brak jest podstaw do kwestionowania ich wiarygodności .

Pozwany w odpowiedzi na pozew kwestionował zawarcie umowy pożyczki wskazanej w pozwie jak też ważność i skuteczność umowy przelewu wierzytelności, na mocy której powód nabył wierzytelność wobec pozwanego od wierzyciela pierwotnego.

Na rozprawie w dniu 20 grudnia 2024 r. pozwany przyznał, iż zawarł umowę pożyczki wskazaną w pozwie , otrzymał na jej podstawie kwotę 6000 zł , jak też dokonywał częściowych spłat umowy pożyczki.

Sąd nie podzielił zarzutu pozwanego w zakresie braku legitymacji czynnej po stronie powoda.

Zgodnie z treścią art. 509§ 1 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Stosownie do § 2 art. 509 kc wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Przelew wierzytelności jest umową , na mocy której dotychczasowy wierzyciel - cedent przenosi wierzytelność do majątku osoby trzeciej - cesjonariusza. Wierzytelność, aby mogła stać się przedmiotem rozporządzenia , musi być w dostateczny sposób oznaczona, powinien być określony stosunek prawny, którego elementem jest zbywana wierzytelność poprzez wskazanie w szczególności stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia.

Powód na potwierdzenie nabycia dochodzonej pozwem wierzytelności wobec pozwanego od wierzyciela pierwotnego przedłożył potwierdzoną za zgodność z oryginałem umowę przelewu wierzytelności z dnia 25 września 2023 r. zawarta pomiędzy (...) S.A. z siedzibą w W. a (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. ( k. 23-34) wraz z pełnomocnictwami do jej zawarcia. (k.44-47, 48- 49). Zgodnie z umową cedent – wierzyciel pierwotny przeniósł na cesjonariusza – powoda wierzytelności pieniężne określone w załączniku nr 1 i 1a do umowy . Jak wynika z przedłożonego przez powoda fragmentu załącznika nr 1 – wykazu wierzytelności do umowy przelewu wierzytelności z dnia 25.09.2023 r. ( k. 30-32 ) potwierdzonego za zgodność z oryginałem wierzytelność wynikająca z umowy pożyczki nr (...) zawartej przez M. R. z wierzycielem pierwotnym została przeniesiona przez wierzyciela pierwotnego na powoda jako nabywcę wierzytelności. Wyłączenie w treści umowy przelewu wierzytelności przedłożonej wraz z pozwem postanowień objętych tajemnicą handlową stron należy uznać za uzasadnione i nie pozbawia mocy dowodowej przedłożonej przez powoda kopii umowy przelewu wierzytelności potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez reprezentującego powoda pełnomocnika. Podobnie ograniczenie treści załącznika do umowy – wykazu wierzytelności do danych dotyczących wierzytelności przysługującej jedynie wobec pozwanego jest uzasadnione potrzebą ochrony danych osobowych innych osób. W konsekwencji powód jako nabywca wierzytelności wskazanej w pozwie jest uprawniony do dochodzenia od pozwanego należności wynikającej z umowy pożyczki zawartej przez pozwanego z wierzycielem pierwotnym.

Nie zasługiwał też na uwzględnienie podniesiony w odpowiedzi na pozew zarzut pozwanego nieistnienia umowy pożyczki, pozwany podnosił, iż nie zawarto umowy , nie złożono oświadczeń woli. Pozwany zmienił swoje stanowisko i na rozprawie w dniu 20 grudnia 2024 r. przyznał, iż zawarł umowę pożyczki wskazaną w pozwie za pomocą Internetu.

W niniejszej sprawie zastosowanie do zawartej przez pozwanego umowy pożyczki (kredytu konsumenckiego) mają przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, która dopuszcza zawieranie umowy o kredyt konsumencki (w tym umowy pożyczki) za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Umowa o kredyt konsumencki zawierana na odległość to taka umowa, która spełnia warunki przewidziane w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta . Jest to zatem umowa, którą kredytodawca zawiera z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim określa wymogi formalne umowy o kredyt konsumencki. Umowa taka powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Wymaganie, jakie wynika z art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, trzeba interpretować przede wszystkim jako nakaz – skierowany do kredytodawcy – sporządzenia dokumentu obejmującego treść oświadczeń woli złożonych przez kredytodawcę oraz konsumenta i utrwalenia tego dokumentu w odpowiedniej formie. Wykładnia językowa art. 29 ust. 1 w/w ustawy sugeruje, że minimalną formą umowy o kredyt konsumencki jest forma pisemna, chyba że przepisy odrębne przewidują inną formę szczególną. Istotne argumenty przemawiają jednak za stanowiskiem, aby – oprócz formy pisemnej – dopuścić formę „trwałego nośnika" (zdefiniowanego w art. 5 pkt 17w/w ustawy). W szczególności przekonuje o tym wykładnia prounijna. Art. 10 ust. 1 dyrektywy (...) jednoznacznie stanowi, że umowy sporządza się w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku. Ponadto stanowisko to wspiera wykładnia celowościowa. Aby zapewnić odpowiednią ochronę interesom konsumenta nie jest konieczna wyłącznie forma pisemna. Do ochrony takiej wystarczy zastosowanie trwałego nośnika. Wykładnia ta uwzględnia aktualne uwarunkowania społeczno-gospodarcze, które wynikają z postępu technicznego oraz potrzeb gospodarki elektronicznej, w szczególności odnośnie do umów zawieranych na odległość (por. (...)Komentarz do art.29 ustawy o kredycie konsumenckim ).

Biorąc pod uwagę powyższe argumenty należy uznać, że umowę o kredyt konsumencki można zawrzeć zarówno w formie pisemnej (z własnoręcznymi podpisami), jak i na innym trwałym nośniku. W myśl powyższej interpretacji – nie jest konieczne opatrzenie dokumentu umowy przez strony własnoręcznym podpisem albo podpisem elektronicznym. Forma, jakiej wymaga art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim (z uwzględnieniem wykładni prounijnej oraz celowościowej), jest zachowana również wtedy, gdy treść oświadczeń woli spisano na dokumencie papierowym, ale nie zamieszczono pod nim własnoręcznych podpisów albo umieszczono faksymile lub innego rodzaju podpis powielony mechanicznie. Stosownie do prounijnego oraz celowościowego kierunku interpretacji komentowanego przepisu dopuszczalne są różnorodne sposoby dochowania wymaganej formy przy zawieraniu umowy o kredyt konsumencki. Sposobem takim może być m.in. złożenie oświadczeń woli przez strony za pomocą środków porozumiewania się na odległość (np. telefonu, poczty elektronicznej), a następnie spisanie postanowień umowy na papierowym dokumencie (np. w postaci wydruku komputerowego), bez własnoręcznych podpisów.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, podzielając powyższą argumentację, w ocenie Sądu , powód wykazał iż w niniejszej sprawie spełniony jest wymóg zawarcia umowy o kredyt konsumencki w formie pisemnej. Brak własnoręcznych podpisów stron pod przedłożoną przez powoda umową pożyczki (kredytu konsumenckiego) z dnia 15.11.2022 r. nie uchybia wymogom określonym w art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w zakresie zachowania formy pisemnej.

Istotnym jest w niniejszej sprawie czy spisanie postanowień wskazanej przez powoda umowy poprzedzone zostało złożeniem przez strony oświadczeń woli zgodnych ze sporządzonym wydrukiem umowy pożyczki za pomocą środków porozumiewania się na odległość w tym w szczególności, czy pozwany wyraził wolę zawarcia przedmiotowej umowy.

W niniejszej sprawie wobec przyznania przez pozwanego na rozprawie w dniu 20 grudnia 2024 r. , iż wyraził zgodę na zawarcie umowy pożyczki wskazanej w pozwie, złożył wniosek o udzielenie tej pożyczki jak też podpisał ją przez Internet fakt zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki nie budzi wątpliwości i jest bezsporny.

Sąd nie uwzględnił zarzutu pozwanego w zakresie nieważności umowy na podstawie art. 58 kc względnie jej nieistnienia , w okolicznościach niniejszej sprawy brak jest podstaw do zastosowania przepisu art. 58 kc.

Pożyczka jest umową, na podstawie której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego przedmiot pożyczki (w szczególności określoną ilość pieniędzy), a biorący zobowiązuje się zwrócić przedmiot pożyczki w pieniądzach o tej samej wielkości lub w rzeczach tego samego gatunku i takiej samej jakości (art. 720 k.c.).

W kodeksie cywilnym zostały wskazane essentialia negotii umowy pożyczki, które stanowią nie tylko oznaczenie stron i określenie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, ale obejmują również zobowiązanie się do ich przeniesienia oraz obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki. W procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zatem zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę pożyczki, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku ( wyrok S. Apel. W Łodzi z 18.06.2015r., I ACa 33/15, LEX nr 1789954).

Stosownie do art. 720 k.c., obowiązek zwrotu, czyli przeniesienia przez pożyczkobiorcę na pożyczkodawcę przedmiotu umowy, powiększonego o ewentualne wynagrodzenie ustalone w umowie jest odpowiednikiem zobowiązania dającego pożyczkę do przeniesienia na własność biorącego przedmiot pożyczki.

W niniejszej sprawie powód wykazał, iż strony zawarły umowę pożyczki wskazaną w pozwie, a także , że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie kwotę pieniędzy . W konsekwencji pozwany był – co do zasady - zobowiązany do zwrotu kwoty udzielonej pożyczki na warunkach określonych w umowie.

Istotne w niniejszej sprawie jest istnienie – w ocenie Sądu - w umowie pożyczki zawartej przez powoda z pozwanym klauzul abuzywnych , jak też obowiązek Sądu meriti do zbadania z urzędu , czy postanowienia stosowane w umowach zawieranych z konsumentami nie stanowią nieuczciwych warunków umownych tak, by nie mogły one wywołać wiążącego skutku wobec konsumenta. Pozwany w tym zakresie podniósł też odpowiedni zarzut.

Wskazać należy , iż sąd krajowy jest zobowiązany do zbadania z urzędu , czy dane warunki umowy wchodzące w zakres stosowania dyrektywy (...) z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich mają nieuczciwy charakter , a także do tego, aby dokonawszy takiego badania, zniwelować brak równowagi między konsumentem a przedsiębiorcą , o ile sąd ów posiada niezbędne ku temu informacje dotyczące stanu prawnego i faktycznego ( podobnie wyroki : z dnia 21 kwietnia 2016 r. , R. i R., C-377/14, EU:C:2016:283, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo, z dnia 21 grudnia 2016 r. 2016 r. ., G.N. i in. , C-154/15, C- 307/15 i C – 308/15, EU : C:2016:980, pkt 58)

Ma to istotne znaczenie w kontekście wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 września 2018 r. w sprawie C 176- 17 (…) S.A. w B przeciwko M.W.

W niniejszej sprawie pożyczka wskazana w pozwie została udzielona pozwanemu w dniu 15.11.2022 r. na okres 36 miesięcy . Kwota pożyczki udzielona pozwanemu wynosiła 8000 zł, przy czy kwota wypłacona została pomniejszona o kwotę 2000 zł tj. o wysokość jednorazowej opłaty za dobrowolny Pakiet Usług Medycznych, kwota pożyczki faktycznie przelana pozwanemu na konto wynosiła 6000 zł. Na podstawie umowy pozwany był zobowiązany do poniesienia prowizji w kwocie 7 280 zł . Całkowita kwota do zapłaty przez pozwanego wynosiła 18 084,86 zł , w tym kwota kapitału 8000 zł , prowizja 7 280 zł odsetki od kwoty pożyczki 2 804,896 zł. Wskazuje to, iż suma pozaodsetkowych kosztów kredytu ( na które składały się prowizja w kwocie 7 280 zł i opłata za Pakiet Usług Medycznych w kwocie 2000 zł ) nie mieściła się w limicie określonym w art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim.

W ocenie Sądu w umowie pożyczki wskazanej w pozwie zostały zawarte przez pożyczkodawcę klauzule abuzywne.

Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Stosownie do treści art. 385 ¹ § 2 kc jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. § 3 cytowanego przepisu stanowi natomiast, iż nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

W niniejszej sprawie bezspornym jest , iż pozwany miał przymiot konsumenta. Odnosząc się do pojęcia „główne świadczenia stron” wskazać należy , iż pojęcie to należy rozumieć wąsko i odnieść do essentialia negotii umowy , a więc takich jej elementów konstrukcyjnych , bez których uzgodnienia nie doszłoby do zawarcia umowy pożyczki . Chodzi więc o klauzule regulujące świadczenia typowe dla danego stosunku prawnego , stanowiące te jego elementy , które konstytuują istotę danego porozumienia. Mając na względzie treść art. 720§1 kc stwierdzić należy , iż prowizja od pożyczki nie jest świadczeniem głównym stron umowy pożyczki, podobnie nie jest takim świadczeniem opłata za Pakiet Usług Medycznych.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że zapisy umowy nakładające na pozwanego obowiązek zapłaty opłat dodatkowych - prowizji w kwocie 7 280 zł i opłaty za Pakiet Usług Medycznych w kwocie 2000 zł nie zostały z pozwanym uzgodnione indywidulanie. Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 3 kc nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W piśmiennictwie wskazuje się, że postanowieniami indywidulanie uzgodnionymi będą tylko takie, które były w sposób rzeczywisty negocjowane lub włączone do umowy wskutek propozycji zgłoszonej przez konsumenta. Dla oceny umowy stron w kontekście nieważności postanowień umowy istotne jest również porównanie wartości świadczenia , które ze względu na wysokość ustalonej prowizji pożyczkodawca zamierzał uzyskać ze świadczeniem , jakie pozwany otrzymał w wyniku jej zawarcia .

Na gruncie niniejszej sprawy stwierdzić należy , iż zapisy umowne przewidujące obowiązek zapłaty dodatkowych opłat przez pozwanego – prowizji w kwocie 7 280 zł i opłaty za Pakiet Usług Medycznych w kwocie 2000 zł w łącznej wysokości 154,66 % udzielonej kwoty pożyczki nie były indywidualnie uzgodnione z pozwanym. Przedmiotowe opłaty zostały określone we wzorcu umowy , przedłożonym stronie pozwanej do akceptacji. Żaden punkt umowy łączącej strony nie wyjaśnia, w jaki sposób została obliczona prowizja oraz opłata za Pakiet Usług Medycznych. W punkcie 6.2 umowy wskazano jedynie, iż prowizja pokrywa koszty pożyczkodawcy poniesione w związku z przygotowaniem umowy, badanem zdolności kredytowej konsumenta w bazach wewnętrznych i zewnętrznych, doprowadzeniem do jej podpisania przez obydwie strony oraz jej dostarczeniem klientowi. Umowa nie wyjaśnia natomiast , dlaczego prowizja została ustalona w wysokości wskazanej w umowie w kwocie 7 280 zł. Wskazać przy tym należy , iż stosownie do treści art. 385 ¹ § 4 kc ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidulanie, spoczywa na tym , kto się na to powołuje. Zatem to na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania, że postanowienia nakładające na pozwanego obowiązek zapłaty prowizji i opłaty za Pakiet Usług Medycznych zostały uzgodnione indywidualnie . Powód w niniejszej sprawie okoliczności tej nie udowodnił.

Kolejnym warunkiem uznania za abuzywne danego postanowienia umownego w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 kc jest kształtowanie przez sporne postanowienie umowne praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, przy czym na skutek tej sprzeczności musi dojść do rażącego naruszenia jego interesów. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, iż istotą dobrego obyczaju jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka, sprzeczne z obyczajami będą więc takie działania , które zmierzają do niedoinformowania, dezinformacji, wykorzystania naiwności lub niewiedzy klienta. Natomiast termin „interesy konsumenta” należy rozumieć szeroko , nie tylko jako interes ekonomiczny , ale również przy uwzględnieniu aspektu zdrowia konsumenta i jego bliskich oraz dyskomfortu konsumenta, spowodowanego takimi czynnikami jak strata czasu, dezorganizacja życia, niewygoda, nierzetelne traktowanie, przykrości , naruszenie prywatności , doznanie zawodu , itd.

W ocenie Sądu nałożenie na pozwanego opłat dodatkowych – prowizji w kwocie 7 280 zł i opłaty za Pakiet Usług Medycznych w kwocie 2000 zł w łącznej wysokości 154,66 % kwoty udzielonej pożyczki jest rażącym naruszeniem dobrych obyczajów, rzetelności kupieckiej i uczciwości , przy czym godzi w interes finansowy pozwanego jako konsumenta.

W tym zakresie należy podkreślić , iż skutkiem uznania klauzuli za abuzywną nie może być jej częściowa bezskuteczność ani „ miarkowanie” abuzywności . Brak mocy wiążącej dotyczy całości klauzuli niedozwolonej , nie jest więc dopuszczalne uznanie , że jest ona skuteczna w zakresie w jakim nie naruszałaby kryterium określonego w art. 385 ¹ § 1 kc . W szczególności wniosek o częściowej bezskuteczności postanowień uznanych za abuzywne nie wypływa z art. 385 ¹ § 2 kc. Przepis ten przewiduje jedynie, że jeżeli postanowienia umowy zgodnie z §1 nie wiążą konsumenta , strony są związane umową w pozostałym zakresie . Prawidłowa wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wyeliminowania całej klauzuli , a nie ograniczeniu zakresu jej obowiązywania ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 lipca 2-18 r. VACa 542/17 , wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 1 marca 2019 r., IX Ca 259/19 ) .

W konsekwencji stwierdzić należy, iż umowa pożyczki wskazana w pozwie wiążąca powoda i pozwanego jest ważna, natomiast te postanowienia umowy w zakresie bardzo wysokich opłat dodatkowych - prowizji w kwocie 7 280 zł i opłaty za Pakiet Usług Medycznych w kwocie 2000 zł w łącznej wysokości 154,66 % kwoty udzielonej pożyczki jako nieważne nie są dla strony pozwanej wiążące, a strony związane są umową w pozostałym zakresie.

Pozwany nie był zatem zobowiązany do zapłaty na rzecz wierzyciela pierwotnego kwoty prowizji w kwocie 7 280 zł i opłaty za Pakiet Usług Medycznych w kwocie 2000 zł. W konsekwencji pozwany był zobowiązany do zwrotu kwoty udzielonej i wypłaconej mu pożyczki w wysokości 6000 zł oraz odsetek. Pozwany łącznie na poczet spłaty pożyczki do dnia wydania wyroku dokonał wpłat w kwocie 2 073,75 zł.

Wskazać należy, iż pozwany na rozprawie w dniu 20 grudnia 2024 r. nie kwestionował , iż otrzymał wypowiedzenie umowy pożyczki wskazanej w pozwie , wobec czego podniesiony w odpowiedzi na pozew zarzut braku zasadności i skuteczności wypowiedzenia umowy pożyczki nie zasługiwał na uwzględnienie.

W ocenie Sądu brak było podstaw w niniejszej sprawie do zastosowania sankcji kredytu darmowego, albowiem pozwany nie wykazał, iż złożył pierwotnemu wierzycielowi oświadczenie na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim ( nie stanowi takiego dowodu załączona do odpowiedzi na pozew – k. 96v kopia oświadczenia wraz z wydrukiem wiadomości e-mail, nie wiadomo bowiem komu takie oświadczenie zostało przesłane).

W piśmie procesowym z dnia 08.01.2025 r. ( k.173 i n.) powód dokonał modyfikacji powództwa wskazując, iż pozwany dokonał wpłat na rzecz powoda w łącznej wysokości 1 200 zł ( 600 zł w dniu 16.12.2024 r. , 600 zł w dniu 03.01.2025 r. ) , wobec czego powód cofnął pozew o kwotę 1 200 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w powyższym zakresie.

Wobec skutecznego cofnięcia pozwu Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 1 200 zł na podstawie art. 355 kpc.

Jak już wyżej wskazano powodowi nie należy się zwrot kwoty 7 280 zł odpowiadającej wysokości prowizji i kwoty 2000 zł odpowiadającej wysokości opłaty za Pakiet Usług Medycznych, które w ocenie Sądu – jako wynikające z niedozwolonych postanowień umownych i w konsekwencji niewiążące pozwanego - powodowi się nie należą. Jednocześnie z uwagi na brak odpowiednich danych nie jest możliwe ustalenie przez Sąd wysokości odsetek należnych powodowi od kwoty udzielonej pozwanemu pożyczki (6 000 zł). W tej sytuacji całą uiszczoną przez pozwanego dotychczas kwotę 2 073,75 zł należało zaliczyć na poczet spłaty kapitału pożyczki wynoszącego 6000 zł. W tej sytuacji należało uznać , iż pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda kwoty 3 926,25 zł jako kwoty niespłaconej należności głównej wynikającej z umowy zawartej z powodem. W konsekwencji Sąd uwzględnił powództwo w części zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 926,25 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 22.02.2024 r. ( tj. od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym), zaś w pozostałej części powództwo jako nieuzasadnione Sąd oddalił .

Sąd uwzględnił żądanie pozwu co do przyznania odsetek umownych w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od zasądzonej od pozwanego należności.

Zgodnie z treścią art. 481 § 1 kc jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Zgodnie z treścią art. 481§ 2 ¹ kc maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie).

Powód żądał zasądzenia od kwoty kapitału dochodzonej pozwem odsetek umownych w wysokości ustawowych odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 22.02.2024 r. do dnia zapłaty. Zgodnie z treścią umowy łączącej pozwanego z wierzycielem pierwotnym, w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki pożyczkodawca był uprawniony do naliczania odsetek za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Sąd uznał za uzasadnioną w niniejszej sprawie datę początkową naliczania odsetek od zasądzonego na rzecz powoda świadczenia wskazaną przez powoda jako dzień 22.02.2024 r. tj. dzień wniesienia pozwu o tożsame roszczenie w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

O kosztach procesu Sąd orzekł stosownie do treści art. 100 kpc. Koszty procesu poniesione przez powoda według przedstawionego przez niego spisu kosztów (k. 82) wynoszą 5 567 zł w tym opłata od pozwu 750 zł, koszty zastępstwa procesowego 4800 zł , opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł. Koszty procesu poniesione przez pozwanego wynoszą 3 600 zł (koszty zastępstwa procesowego ). Pozwany przegrał proces w 28,22 % , wobec czego powód jest zobowiązany do zwrotu pozwanemu kwoty 1013,07 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Jednocześnie brak było podstaw do uwzględnienia wniosków powoda i pozwanego o zasądzenie dodatkowo kosztów zastępstwa procesowego w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie III CZP 48/23 w sprawie wszczętej powództwem wytoczonym zgodnie z art. 505 ³⁷ § 2 zdanie pierwsze KPC sąd orzeka o kosztach zastępstwa procesowego z uwzględnieniem jednej opłaty, którą określa według stawek za czynności radcy prawnego lub adwokata, właściwych ze względu na wartość i przedmiot sprawy oraz rodzaj postępowania. Stosownie do treści art. 98 § 1 ¹ kpc od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

ZARZĄDZENIE

1.  (...);

2.  (...),

3.  (...).

K., 17.02.2025 r.