Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 17 czerwca 2025 roku

Sąd Rejonowy I Wydział Cywilny w G. w składzie :

Przewodniczący: SSR Janusz Supiński

Protokolant: Katarzyna Kucharska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 04.06.2025r. sprawy

z wniosku R. G.

z udziałem K. G.

o zobowiązanie sprawcy przemocy w rodzinie do opuszczenia mieszkania, orzeczenie zakazu zbliżania się do wnioskodawcy i mieszkania

postanawia:

1.  Zobowiązać uczestniczkę postępowania K. G. do opuszczenia w trybie art. 11a ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (j.t. Dz.U z 2024r. poz. 1674) lokalu mieszkalnego położonego w W. ul. (...).

2.  Oddalić pozostałe wnioski.

3.  Ustalić, że koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie strony ponoszą we własnym zakresie.

Sygn. akt I Ns 102/25

UZASADNIENIE

Wnioskodawca – R. G. – wniósł o nakazanie K. G., w trybie art. 11a ustawy z 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej, opuszczenie lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. (...) oraz orzeczenie zakazu zbliżania się do R. G. i jego mieszkania na odległość mniejszą niż 50 m. W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, że uczestniczka postępowania zachowuje się względem wnioskodawcy i ich dzieci nagannie, a jej agresja ma charakter przede wszystkim werbalny i fizyczny – uczestniczka spożywa codziennie alkohol oraz zażywa środki psychotropowe (marihuanę, amfetaminę), po których wszczyna awantury, używa słów wulgarnych, kieruje różnego rodzaju groźby, zadaje ciosy.

Uczestniczka postępowania - K. G. – wniosła o oddalenie wniosku wnioskodawcy. W uzasadnieniu uczestniczka wskazała, że to wnioskodawca poddał się w 2024r. detoksykacji oraz leczeniu przeciwalkoholowemu i przeciwnarkotycznemu, bowiem to właśnie wnioskodawca miał problemy z nadużywaniem tych używek, które nasiliły się po powrocie wnioskodawcy z misji w Iraku. W chwili obecnej – wskazywała dalej uczestniczka postępowania – obecne działania wnioskodawcy mają na celu wyłącznie zdyskredytowanie uczestniczki w oczach dzieci oraz opinii publicznej.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Zainteresowani – R. G. i K. G. – pozostają od dnia 27.01.2007r. w związku małżeńskim. Zamieszkują wspólnie w dwupoziomowym lokalu położonym w W. ul. (...). Wraz ze stronami zamieszkują ich dzieci – W. G. (18 lat) oraz A. G. (9 lat).

Od kilku lat oboje zainteresowani nadużywali alkoholu i używek psychotropowych.

W sierpniu 2024r. wnioskodawca poddał się terapii odwykowej i od tej pory nie spożywa alkoholu ani nie zażywa środków psychotropowych. Na bieżąco uczestniczy w zajęciach terapeutycznych.

W dniu 28.08.2024r, uczestniczka postępowania również rozpoczęła terapię odwykową w Szpitalu (...) w S.. Terapię przerwała w dniu 03.09.2024r., kiedy to została wypisana na jej prośbę z w/w szpitala. Od tamtej pory odbywa wizyty w Poradni Uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia w W.. Nadal spożywa alkohol i zażywa środki psychotropowe. Będąc pod wpływem alkoholu i środków odurzających uczestniczka wszczyna awantury domowe, wyzywając wnioskodawcę oraz używając przy tym słów powszechnie uznanych za wulgarne. Do kłótni i awantur dochodzi w obecności dzieci.

Wyrokiem z dnia 14.11.2024r. w sprawie Sg (...) W. (...) w O. skazał uczestniczkę postępowania za czyn z art. 357 § 1 kk na karę ograniczenia wolności.

dowód: zeznania wnioskodawcy k 137v-138

zeznania uczestniczki k 138v-139

zeznania świadka A. R. k 137

zeznania świadka M. M. k 189-190

zeznania świadka I. K. k 190

zeznania świadka Ł. O. k 190v-191

zeznania świadka B. S. k 191

zeznania świadka B. C. k205

nagranie k 6, 165

informacja k 22, 25-26, 124,

odpis k 29-118, 148-150, 154-162, 187, 210-218, 224-241

zaświadczenie k 136, 188, 203-204

Sąd zważył, co następuje:

W zasadzie bezspornym w sprawie jest ustalony stan faktyczny. Wynika on bowiem wprost z dokumentów, zeznań świadków A. R., M.M., I. K., Ł. O., B. S., B. C. i przede wszystkim zeznań samych stron. Mając na uwadze korelację zeznań świadków z bezosobowym materiałem dowodowym sprawy i twierdzeniami samych stron Sąd dał wiarę owym zeznaniom.

Jak już wyżej wskazano stan faktyczny pozostaje w zasadzie bezsporny. W zasadzie, albowiem są również zagadnienia budzące kontrowersje stron. Przede wszystkim taką kwestią sporną jest zachowanie uczestniczki postępowania w miejscu zamieszkania stron, w szczególności częstotliwość spożywania przez nią alkoholu i zażywania używek narkotycznych oraz sposób postępowania, wynikający ze stanu trzeźwości. O ile bowiem wnioskodawca twierdził, że uczestniczka spożywa alkohol bardzo często (podobnie inne używki), a będąc w stanie nietrzeźwości wszczyna awantury domowe, o tyle uczestniczka podnosiła, że wprawdzie spożywa alkohol i ma słabość do marihuany, ale nie inicjuje żadnych kłótni ani awantur.

Pochylając się nad tą kwestią (i szerzej zachowaniem obu stron postępowania) Sąd dostrzegł przede wszystkim fakt, że w sierpniu 2024r. wnioskodawca całkowicie zmienił swój sposób funkcjonowania – po przejściu terapii odwykowej wnioskodawca zaprzestał całkowicie spożywania alkoholu i zażywania narkotyków oraz rozpoczął i kontynuuje udział w zajęciach terapeutycznych. Zajmuje się domem i dziećmi. Utrzymuje trzeźwość. Taki obraz postępowania wnioskodawcy rysuje się na podstawie dokumentów oraz zeznań świadków A. R., M.M., I. K., B. S., B. C.. Potwierdziła to nawet sama uczestniczka. Obraz postępowania uczestniczki rysuje się odmiennie. Pomimo próby leczenia odwykowego na przełomie sierpnia i września 2024r. uczestniczka nadal spożywa alkohol i używa narkotyków. Wprawdzie odbywa wizyty w Poradni Uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia w W., to jednak efektem tego nie jest abstynencja uczestniczki. Potwierdzeniem tego stanu rzeczy są nie tylko zeznania świadków A. R., M.M., I. K., B. S., B. C. oraz zeznania wnioskodawcy - nawet sama uczestniczka przyznała się do spożywania alkoholu. Wprawdzie uczestniczka wskazywała, że nie nadużywa alkoholu, a do domu przychodzi sporadycznie pod jego wpływem, to jednak przeczą temu zeznania wnioskodawcy czy zeznania świadków. Nawet świadek B. S. (koleżanka uczestniczki) przyznała, że przy każdej jej wizycie u uczestniczki, ta ostatnia spożywa alkohol. W tym stanie rzeczy trudno jest uznać zeznania uczestniczki za wiarygodne i odzwierciedlające rzeczywisty przebieg zdarzeń. Niewątpliwie bowiem, mając na uwadze charakter sprawy oraz wniesienie przez wnioskodawcę pozwu o rozwód, na treść zeznań uczestniczki wpływają okoliczności zewnętrzne i chęć pokazania się w jak najlepszym świetle, co rzutuje na ich zgodność z rzeczywistością.

W kontekście powyższych konstatacji należy również oceniać zeznania stron co do zachowania uczestniczki w miejscu zamieszkania. Skoro bowiem uczestniczka pomija niewygodne dla niej zdarzenia, związane z samym spożywaniem alkoholu i zażywaniem środków odurzających, to logicznym jest, że w podobnym tonie wypowiada się co do występowania kłótni i awantur z wnioskodawcą, czy też określania przyczyn takich scysji. Z zeznań wnioskodawcy wynika, że uczestniczka niezwykle często przychodzi do domu w stanie nietrzeźwości i podobnie często (wręcz codziennie) rozmowy stron kończą się awanturą. Nie ulega zatem wątpliwości, że takie scysje uniemożliwiają normalne funkcjonowanie wnioskodawcy i szerzej – całej rodziny. Na uwagę przy tym zasługuje fakt, że wnioskodawca jest trzeźwym alkoholikiem i wymaga stałej pomocy i wsparcia, by w obecnym stanie pozostać. Alkoholizująca się uczestniczka, zażywająca dodatkowo środki psychotropowe żadnego takiego wsparcia i pomocy udzielić nie może. Odwrotnie – postępowanie uczestniczki, spożywanie przez nią alkoholu także w domu, zażywanie narkotyków również w domu osłabia wolę wnioskodawcy powrotu do trzeźwości i może doprowadzić do zniweczenia wysiłków tegoż wnioskodawcy na tym polu. Wywoływanie kłótni domowych pod błahymi pretekstami nie tylko przyczynia się do owego osłabienia woli wnioskodawcy pokonania choroby alkoholowej i nie tylko narusza godność tegoż wnioskodawcy, ale czyni wspólne zamieszkiwanie stron szczególnie uciążliwym.

Art. 2 ust. 1 ustawy z 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej zawiera definicję przemocy domowej. Przemoc domowato jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,

c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,

d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. „Do stwierdzenia występowania przemocy domowej wystarczające jest jednorazowe działanie lub zaniechanie. Nie jest zatem konieczne - jak przy znęcaniu - wskazanie pewnej sumy zachowań w określonym przedziale czasu. Skutkiem takiego uregulowania jest zapewnienie działań i ochrony osobie doznającej przemocy w każdym wypadku, gdy taka przemoc będzie miała miejsce. Nie może być mowy o umniejszaniu znaczenia pojedynczego przypadku przemocy domowej. Z istoty tego zjawiska wynika bowiem, że jest duże prawdopodobieństwo wystąpienia ponownych aktów przemocy w przyszłości, a brak jednoznacznej reakcji na jednostkowy przypadek tylko to prawdopodobieństwo zwiększa … Zgodnie z ustawową definicją z art. 2 ust. 1 pkt 1 PrzemDomU stosowanie przemocy domowej musi mieć charakter umyślny. Nie należy jednak pojęcia umyślności utożsamiać z zamiarem, które to pojęcie jest charakterystyczne dla prawa karnego. Umyślność w znaczeniu użytym w definicji przemocy domowej to możność rozpoznania znaczenia swojego czynu i przewidzenia jego konsekwencji. Co do zasady umyślne będzie zatem każde działanie lub zaniechanie dokonane przez osobę pełnoletnią o pełni władz umysłowych. Nie wyłącza umyślności działanie lub zaniechanie pod wpływem środków odurzających zażytych dobrowolnie przez osobę będącą pod ich wpływem … Jeśli zatem osoba stosująca przemoc dobrowolnie spożyła substancję ograniczającą możliwość rozpoznania znaczenia czynu, to jego działanie również będzie nosiło cechy umyślności … Kolejnym elementem definicji przemocy domowej jest naruszenie przez osobę stosującą przemoc domową praw lub dóbr osobistych osób doznających przemocy domowej. Nie będzie zatem przemocą domową zachowanie legalne polegające na realizowaniu własnych uprawnień. Naruszenie prawa należy traktować szeroko. Nie jest zatem istotne, czy doszło do naruszenia norm prawa karnego, cywilnego, rodzinnego czy administracyjnego. Ustawodawca w definicji przemocy domowej rozróżnił naruszenie prawa od naruszenia dóbr osobistych, mimo że naruszenie dóbr osobistych mieści się w kategorii naruszenia prawa w sensie largo. Naruszenie dóbr osobistych stanowi bowiem naruszenie praw danej osoby. Katalog dóbr osobistych nie jest katalogiem zamkniętym. Przykładowe dobra osobiste wymieniono w art. 23 KC, wskazując w szczególności na:

1)zdrowie;

2)wolność;

3)cześć;

4)swobodę sumienia;

5)nazwisko lub pseudonim;

6)wizerunek;

7)tajemnicę korespondencji;

8)nietykalność mieszkania;

9)twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską … definicja nie zawiera stwierdzenia, że jakiekolwiek skutki działania lub zaniechania sprawcy muszą wystąpić, aby uznać owo działanie lub zaniechanie za przemoc domową. Już samo narażenie na wystąpienie skutku jest bowiem wystarczającą przesłanką, co wyraźnie wskazano w komentowanym przepisie. Wśród ewentualnych skutków działania lub zaniechania osoby stosującej przemoc domową wymieniono:

1)narażenie tej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia;

2)naruszenie jej godności, nietykalności cielesnej lub wolności, w tym seksualnej;

3)powodowanie szkód na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę;

4)ograniczenie lub pozbawienie tej osoby dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

5)istotne naruszenie prywatności tej osoby lub wzbudzanie u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej”. [tak: G. W., Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Komentarz, wyd. 3, 2024, L./el]. Uzupełniając można także wskazać na definicje pojęć używane w konwencji Rady Europy z dnia 11 maja 2011 r. w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Zgodnie z art. 3 w/w konwencji "przemoc domowa" oznacza wszelkie akty przemocy fizycznej, seksualnej, psychicznej lub ekonomicznej w rodzinie lub w domu albo między byłymi lub obecnymi małżonkami bądź partnerami, bez względu na to, czy sprawca dzieli lub dzielił to samo miejsce zamieszkania z ofiarą.

Wracając na grunt niniejszej sprawy zauważyć należy, że zachowanie uczestniczki postępowania nacechowane jest świadomym wprowadzaniem się w stan nietrzeźwości oraz odurzenia środkami psychotropowymi. Dalej należy dostrzec, że wywoływanie kłótni i awantur narusza cześć i godność wnioskodawcy, mogąc skutkować szkodą w jego stanie zdrowia, w szczególności psychicznego, nie wspominając o poczuciu poniżenia i udręczenia. Wreszcie trzeba zauważyć, że wspólne zamieszkiwanie zainteresowanych, przy sposobie funkcjonowania uczestniczki, opisanym wyżej, jest nie tylko niekomfortowym dla wnioskodawcy i dzieci stron, ale wręcz uciążliwym. „W pierwszej kolejności należy udowodnić, że osoba stosująca przemoc domową swoim zachowaniem lub przez zaniechanie, jednorazowo lub w sposób powtarzający się, umyślnie narusza prawa lub dobra osobiste osoby dotkniętej przemocą domową (zob. uwagi do art. 2 PrzemDomU). Nie jest to jednak wystarczająca przesłanka do nakazania osobie stosującej przemoc opuszczenia miejsca zamieszkania. Konieczne jest bowiem jeszcze wykazanie, że stosując przemoc domową, osoba ta czyni wspólne zamieszkanie szczególnie uciążliwym. Istotne jest zatem, jakiego rodzaju przemocy się dopuszcza. Musi ona bowiem przybrać taką postać, aby powstał skutek szczególnej uciążliwości. Sama konieczność zamieszkiwania z osobą wrogo nastawioną, nieżyczliwą, która nie współpracuje w utrzymaniu wspólnie zajmowanej nieruchomości, stanowi uciążliwość. Przybierze ona postać szczególnej uciążliwości np. w momencie, gdy osoba ta zagraża poczuciu bezpieczeństwa osoby doznającej przemocy domowej lub uniemożliwi korzystanie ze wspólnych pomieszczeń lub urządzeń” [tak: G. W., Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Komentarz, wyd. 3, 2024, L./el].

W takiej sytuacji Sąd doszedł do przekonania, że należy zastosować przepis art. 11a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej i orzec nakaz opuszczenia mieszkania przez uczestniczkę, wobec czego sformułował pkt 1 postanowienia. Jednocześnie jednak Sąd zauważył, że w zachowaniu uczestniczki brak jest symptomów, wskazujących na agresję fizyczną w stosunkuj do wnioskodawcy, a wszelkie kłótnie i awantury odbywają się li tylko w zaciszu domowym. W takiej sytuacji Sąd uznał, że wystarczającym będzie, gdy strony nie będą wspólnie zamieszkiwać. Nie zachodzi konieczność stosowania, w ocenie Sądu, innych zakazów i nakazów, przewidzianych w rzeczonej ustawie. Wobec powyższego należało sformułować pkt 2 postanowienia.

O kosztach Sąd orzekł po myśli art. 520 § 1 kpc.