Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 sierpnia 2023 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Grzegorz Karaś

:      

Protokolant: Sebastian Biały

po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2023 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. R. (1), A. R. (2)

przeciwko (...) Sp. z o.o. we W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej      

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu

z dnia 20 maja 2022 r.

sygn. akt VI C 1077/21

oddala apelację;

zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów kwotę 1800 zł kosztów postępowania apelacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia prawomocności do dnia zapłaty.

SSO Grzegorz Karaś

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 maja 2022 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia Krzyków zasądziła od pozwanego (...) Sp. z o.o. we W. solidarnie na rzecz powodów A. R. (1) i A. R. (2) kwotę 22.790 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25.09.2020 r. do dnia zapłaty oraz zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 4.757 zł tytułem kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny sprawy

W dniu 29 listopada 2019 r. A. R. (1) i A. R. (2) dokonali rezerwacji imprezy turystycznej obejmującej rejs po Karaibach z F.. Na imprezę składały się bilety lotnicze w 2 strony na trasie W. – M. - W. (z przesiadką), zakwaterowanie na statku M. (...)* (w terminie 14.03.2020 - 21.03.2020), pakiet all inclusive easy (w trakcie rejsu), transfery lotnisko – port – lotnisko, opieka polskiego pilota podczas rejsu, całodniowa wycieczka na K., 3 noce w hotelu 3* w rejonie M. (bez śniadań), półdniowa wycieczka do Parku Narodowego E. wraz z (...), opłaty portowe, ubezpieczenia. Długość pobytu określono na 10 nocy, od 11 marca do 23 marca 2020r. Cena za imprezę turystyczną została ustalona na kwotę 19.796 zł, z czego kwota 5.939 zł została przez powodów zapłacona 27 listopada 2019r., a kwota 13.857 zł 15 stycznia 2020r. Powodowie opłacili również dwie fakultatywne wycieczki na Jamajkę i do Meksyku w łącznej kwocie 2.994 zł dnia 2 marca 2020 r. W przypadku rezygnacji z wycieczki na 14 dni przed wyjazdem do dnia wyjazdu uczestnik był zobowiązany do pokrycia kosztów wyjazdu w 100%. Uczestnicy mogli ubezpieczyć od kosztów rezygnacji z uczestnictwa w imprezie turystycznej. Powodowie nie zawarli umowy ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z uczestnictwa w imprezie turystycznej, bowiem wiązało się to z dodatkowymi, znacznymi kosztami.

Opłacona przez powodów Impreza turystyczna nie miała charakteru stacjonarnego, obejmowała wycieczki, oraz 7 dniowy rejs po Karaibach - z zakwaterowaniem na statku M. (...)* (w terminie 14.03.2020 - 21.03.2020). Impreza turystyczna miała być dla powodów spóźnioną podróżą poślubną, bardzo zależało im na tym wyjeździe. Sytuacja zawodowa i rodzinna powodów wymagała od nich pewności, że wrócą do Polski w wyznaczonym terminie. Powodowie na czas podróży mieli zostawić w Polsce dzieci. Jednocześnie powód nie mógł sobie pozwolić na przedłużenie urlopu z uwagi na zobowiązania zawodowe – rozpoczęcie budowy w W.. Powódka, by wyjechać na wycieczkę skorzystała z urlopu bezpłatnego.

W dniu 30 stycznia 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia uznała koronawirusa za stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym. W dniu 11 marca 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia uznała (...) za pandemię.

Powód A. R. (1) zaniepokojony sytuacją związaną z rozpowszechnianiem się wirusa (...)2 od 9 marca 2020r. dopytywał się organizatora o szczegóły dotyczące realizacji wykupionej usługi turystycznej. Powód wyrażał obawę, że ze względu na stan podgorączkowy (niezwiązany z infekcją wirusa (...)), nie zostanie wpuszczony na pokład statku. Dopytywał, czy plan rejsu nie ulegnie opóźnieniu, bowiem chciał wrócić na czas do dzieci i pracy. Biuro podróży wskazywało, że plany zaokrętowania i wyokrętowania nie uległy zmianie, oraz że armator wprowadził szereg kontroli celem zabezpieczenia pasażerów. Wobec pytań powoda wyjaśnili, że nie są w stanie zagwarantować bezpieczeństwa i ochrony przez korona wirusem.

Wobec systematycznie pojawiających się licznych informacji o kolejnych zakażeniach koronawirusem w Polsce i na świecie, kolejnych podejmowanych przez państwa działaniach (kwarantanny po przekroczeniu granicy, zamykanie szkół) powodowie zdecydowali się na odstąpienie od umowy, o czym poinformowali stronę pozwaną pismem z dnia 10 marca 2020r. Powodowie wskazali, że odstępują od umowy na podstawie art. 47 ust. 4 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, w związku z wystąpieniem siły wyższej w postaci zagrożenia dla zdrowia i życia spowodowanego rosnąca ilością przypadków zakażeń korona wirusem na całym świcie. Jednocześnie powodowie wnieśli o zwrot wszystkich uiszczonych przez nich świadczeń z tytułu zawartej umowy. Wobec zapytań strony pozwanej powód nie przesłał żadnej dokumentacji dotyczącej jego złego stanu zdrowia. Pozwana spółka poinformowała o rezygnacji z wyjazdu powodów firmę (...) (pośrednika z firmą (...)), ta zaś rezygnacja została zgłoszona tego samego dnia do armatora, poinformowani zostali także przewoźnicy i hotele. Biuro podróży zostało poinformowane, że opłata za anulację na dzień przez wylotem wyniosła 100%.

W imprezie turystycznej miało wziąć udział 50 osób, lecz ostatecznie wzięło w niej udział 38 osób – część klientów zrezygnowała. Impreza turystyczna została zrealizowana jedynie w niewielkiej części. Klientom, którzy zdecydowali się na wzięcie udziału w wyjeździe, zapewniony został przelot na trasie z W. do M., pobyt w hotelu 3 gwiazdkowym ze śniadaniem w M., wycieczki na F., w tym wycieczka do Parku Narodowego E., oraz wycieczkę na archipelag K.. Po przylocie na miejsce okazało się, że poszczególne wyspy (kraje) zamykają granice i nie ma możliwości zorganizowania rejsu. Dopiero na dzień przed wypłynięciem, gdy grupa znajdowała się już w M., armator wycieczkowca (M.) poinformował, że ze względu na rosnące zagrożenie statek nie wypłynie. Pomimo licznych problemów klientom, którzy zdecydowali się na wzięcie udziału w wyjeździe udało się im powrócić do kraju. Niepewna, napięta sytuacja na miejscu, a następnie utrudnienia związane z powrotem wiązały się dla uczestników imprezy z dużym stresem. Jednocześnie po powrocie do kraju uczestnicy byli zmuszeni odbyć kwarantannę. Klientom, którzy zdecydowali się na udział w imprezie zostały zwrócone środki lub przekazane vouchery za niezrealizowaną część imprezy turystycznej. Cześć z klientów, którzy zdecydowali się na wykupienie polisy, zostało zaspokojonych przez ubezpieczycieli.

Pismem z 26 stycznia 2021r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 22.790 zł. Strona pozwana w piśmie z 15 lutego 2021r. odmówiła spełnienia żądania powodów. Wskazano, że w dniu rezygnacji przez powodów z imprezy turystycznej, tj. 10 marca 2000 r., nie istniały oficjalne komunikaty świadczące o tym, iż przeloty czy też rejs nie dojdzie do skutku, nie została oficjalnie ogłoszona pandemia i nie zamknięto granic. Podano, że nie wstąpiła zatem nadzwyczajna okoliczność mogąca być podstawą do odstąpienia od umowy. Strona pozwana wskazała, że zwróci 222 zł wpłacone na poczet ubezpieczenia i Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powodom przysługiwało roszczenie o zwrot kwoty zapłaconej stronie pozwanej za niezrealizowaną imprezę turystyczną obejmującą rejs po Karaibach z F.. Roszczenie to wynikało z odstąpienia przez powodów od umowy na podstawie art. 47 ust 4 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. 2020 r. poz. 2139). W ocenie Sądu Rejonowego powodowie skutecznie zrezygnowali z imprezy turystycznej na skutek siły wyższej jaką była pandemia wirusa (...)2. W ocenei Sądu Rejonowego pandemia jest zdarzeniem nagłym, nieprzewidzianym i do siły wyższej jest zaliczana. Żądanie powodów był tym bardziej uzasadnione, że opłacony rejs nie odbył się z powodu jego odwołania na skutek panującej pandemii wirusa i zamknięcia granic w krajach, które w czasie rejsu miały zostać odwiedzone.

Apelację od wyroku wywiodła strona pozwana zaskarżając wyrok w punktach I i III, zaskarżonemu wyrokowi zarzucając:

naruszenie art. 47 ust. 4 z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych poprzez jego błędną wykładnię polegająca na przyjęciu, że ocenę sytuacji w miejscu docelowym Sąd powinien dokonywać na datę odstąpienia od umowy (tj. 10.03.2020 r.) nie zaś ze względu na rozwój epidemii i jej skutków w następnych dniach i tygodniach;

naruszenie art. 47 ust. 2 z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych poprzez nieuwzględnienie w rozstrzygnięciu alternatywnej podstawy do odstąpienia przez powodów od umowy;

naruszenie przepisów procedury tj. art. 162 KPC w zw. z art. 233 KPC poprzez bezpodstawne oddalenie wniosków dowodowych, z których wynikały kwoty, które poniosła strona pozwana w związku z anulacją rezerwacji przez powodów.

Wobec powyższego strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od powodów na rzecz strony pozwanej kosztów za obie instancje wg. norm przepisanych.

Strona pozwana mimo zarzutu dotyczącego oddalenia wniosków dowodowych, nie zaskarżyła postanowienia dowodowego Sądu Rejonowego w trybie art. 388 KPC ani nie wniosła o przeprowadzenie tych dowodów przed Sądem odwoławczym.

Powodowie w odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie od strony powodowej kosztów postępowania apelacyjnego wg. norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie i podlegała oddaleniu. Sąd Okręgowy w całości podzielił ustalenia faktyczne, dokonane w sprawie przez Sąd Rejonowy, czyniąc je jednocześnie podstawą swojego rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy, w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego, ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, które znajdowały odzwierciedlenie w całokształcie zaoferowanego przez strony materiału dowodowego. Jednocześnie na podstawie tak przeprowadzonego postępowania dowodowego i zgromadzonych dowodów, Sąd Rejonowy wywiódł trafne wnioski i oceny prawne, które Sąd Okręgowy w całości podziela. Sąd Rejonowy w sposób pełny wyjaśnił przesłanki, jakimi kierował się przy interpretacji obowiązujących przepisów prawa na podstawie, których wydał zaskarżone orzeczenie. Argumenty Sądu Rejonowego jako słuszne i znajdujące uzasadnienie w stanie faktycznym i prawnym są w pełni aprobowane przez Sąd Okręgowy.

W rozpoznawanej sprawie sporna pozostawała kwestia możliwości domagania się przez powodów zwrotu kosztów udziału w imprezie turystycznej w oparciu o art. 47 ust 4 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r . o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. 2020 r. poz. 2139). Strona pozwana zarzucała w apelacji naruszenie art. 47 ust. 2 i ust. 4 z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (dalej „ustawa”).

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia prawa procesowego tj. art. 233 KPC wskazać należy, że ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia, a więc rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sądu przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału dowodowego. Normy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Temu obowiązkowi Sąd Rejonowy uczynił zadość. W przekonaniu Sądu Okręgowego ocena wyrażona przez Sąd Rejonowy została dokonana na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału, przy uwzględnieniu wszystkich przeprowadzonych dowodów, i okoliczności mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Sąd odwołał się do merytorycznych i rzeczowych argumentów potwierdzających trafność dokonanej oceny. Poczynione ustalenia faktyczne nie wykazują błędów tak faktycznych, ani logicznych, a wyprowadzone przez Sąd wnioski mają należyte umocowanie w zebranym materiale dowodowym, układają się w logiczną całość, pozostającą w pełnej zgodzie z doświadczeniem życiowym.

W ocenie Sądu Okręgowego, zasadnie Sąd Rejonowy pominął wnioski dowodowe na fakt ustalenia kwot, które poniosła strona pozwana w związku z anulacją rezerwacji przez powodów, bowiem okoliczność ta w świetle uprawnień powodów wynikających z art. 47 ust 4 ustawy była całkowicie obojętna i wnioski te zmierzały jedynie do przedłużenia postępowania w sprawie. Należy podkreślić, że ustawa nie przewiduje rozdzielania pomiędzy konsumenta i organizatora imprezy turystycznej ryzyka wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności. Prawem konsumenta jest odstąpienie od umowy i żądanie zwrotu całych poniesionych kosztów. Organizatorzy imprez turystycznych od okoliczności takich są lub powinni być ubezpieczeni. Nie można przerzucać na konsumenta ryzyka wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności uniemożliwiających prawidłową realizację umowy. Taka jest idea dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE numer 2015/2302 z dnia 25 listopada 2015 roku w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniającej rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylającej dyrektywę Rady 90/314/EWG oraz ustawy z dnia 24 listopada 2017 r . o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. 2020 r. poz. 2139).

Także zarzuty naruszenia prawa materialnego tj. art. 47 ustawy były w ocenie Sądu Okręgowego bezzasadne. Zgodnie z art. 47 ust 4 ustawy podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego. Podróżny może żądać wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie.

Należy wskazać, że zapis ten stanowi odzwierciedlenie implementacji do porządku krajowego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE numer 2015/2302 z dnia 25 listopada 2015 roku w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniającej rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylającej dyrektywę Rady 90/314/EWG. Punkt 31 dyrektywy wskazuje na prawo podróżnych do rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej (w każdym momencie przed rozpoczęciem) bez ponoszenia jakiejkolwiek opłaty za jej rozwiązanie, w przypadku gdy nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności miałyby w znaczącym zakresie wpłynąć na realizację imprezy turystycznej. Mogą one obejmować m.in. okoliczności stanowiące znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, takie jak wybuch epidemii poważnej choroby w docelowym miejscu podróży. Wyrazem założonego przez prawodawcę europejskiego celu jest art. 12 ust. 2 dyrektywy zgodnie z którego treścią podróżny ma prawo do rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia jakiejkolwiek opłaty za rozwiązanie w przypadku nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które to okoliczności w znaczącym stopniu wpływają na realizację imprezy turystycznej lub które w znaczącym stopniu wpływają na przewóz pasażerów do miejsca docelowego, zaś w przypadku rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej zgodnie z niniejszym ustępem podróżny jest uprawniony do pełnego zwrotu wszelkich wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, ale nie ma prawa do dodatkowej rekompensaty.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że ustawodawca w art. 47 ust. 4 ustawy nie wymaga aby okoliczności te uniemożliwiały całkowicie wyjazd lub korzystanie z usług turystycznych w miejscu docelowym. Wymagane jest jedynie aby nadzwyczajne i nieuniknione okoliczności miały znaczący wpływ na realizacje imprezy turystycznej lub przewóz. Zatem odwołanie rejsu przed złożeniem oświadczenia o odstąpieniu nie było w świetle art. 47 ust. 4 ustawy warunkiem koniecznym skutecznego odstąpienia przez powoda od umowy.

Na gruncie prawa krajowego termin nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności utożsamiany jest z sytuacją pozostającą poza kontrolą strony powołującej się na taką sytuację, której skutków nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie rozsądne działania (art. 4 pkt 15 ustawy). Analiza konkretnego przypadku w świetle art. 47 ust. 4 ustawy, w tym nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności musi być dokonywana przy uwzględnieniu kryteriów obiektywnych. Sama zaś treść przepisu nie prowadzi do wniosku, aby przesłanką jego zastosowania był finalny brak realizacji imprezy turystycznej (odwołanie), częściowa realizacja przewidzianego programu, czy też wystąpienie innych trudności w jej przeprowadzeniu. Zarówno prawodawca europejski, jaki i ustawodawca krajowy posłużyli się zwrotem „okoliczności mające znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego” (odpowiednio treść art. 12 ust. 2 dyrektywy i art. 47 ust. 4 ustawy). Gdyby intencją ustawodawcy było powiązanie nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności z faktycznym brakiem realizacji imprezy turystycznej to dałby by temu wyraz w treści ustawy. Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że w realiach niniejszej sprawy, wystąpiła nie tylko obawa przed skutkami pandemii ale doszło do faktycznego odwołania głównej części imprezy tj. rejsu po Karaibach z powodów wskazanych w oświadczeniu o odstąpieniu od umowy. Owo odwołanie rejsu w sposób ostateczny przesądza, że obawy pozwanych były słuszne i całkowicie uzasadnione a odstąpienie od umowy ochroniło ich przed dodatkowymi konsekwencjami w postaci konieczności odbycia kwarantanny po powrocie do Polski.

W tym miejscu koniecznym jest również podkreślenie, że rezygnacja z udziału w wycieczce nie była podyktowana wyłącznie subiektywną oceną sytuacji przez podróżnych, ale wynikała z ogólnie dostępnych informacji. Pomimo, że w dacie rezygnacji z imprezy turystycznej pandemia koronawirusa nie powodowała jeszcze bezwzględnego zakazu wjazdu do krajów będących na trasie rejsu to należy uznać ją za okoliczność wpływającą w znaczący sposób na jej realizację, tym bardziej, że finalnie rejs i tak został odwołany a uczestnicy imprezy turystycznej, którzy mimo zagrożenia zdecydowali się na ryzyko udziału w niej i nie wzięli udziału w rejsie z powodu jego odwołania a ponadto zostali zmuszeni do kwarantanny po powrocie do kraju. Należy więc wyraźnie stwierdzić, że zagrożenie przewidziane w art. 47 ust 4 ustawy obiektywnie występowało i miało znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej a finalnie skutkowało jej odwołaniem. Rezygnacja z imprezy turystycznej powodowana była zaś nie subiektywną obawa powodów ale w istocie obiektywnymi nieuniknionymi i nadzwyczajnymi okolicznościami, które finalnie doprowadziły do odwołania rejsu i niezrealizowanie najistotniejszej części imprezy turystycznej opłaconej przez powodów

Jeszcze raz podkreślić należy, że pojęcie realizacji imprezy turystycznej nie może być utożsamiane wyłącznie z częściowym wykonaniem usługi przez operatora. Oczywistym jest, że celem udziału w tego rodzaju imprezie turystycznej jak rejs pozostaje wykorzystanie urlopu jako czasu przeznaczonego na ten rodzaj wypoczynku. Trudno przyjąć, aby w przypadku powodów, którzy obawiali się o własne zdrowie i życie, udział w imprezie miał ten cel realizować. Nie sposób uznać, aby realizacja wypoczynku miała przebiegać w sposób niezakłócony i prawidłowy w ówczesnych warunkach, a więc przy współistniejącym ryzyka zarażenia przez samych podróżnych, objęcia kwarantanną z uwagi na możliwe zakażenie innego uczestnika, dynamiczny rozwój terytorialny pandemii, czy też codziennej aktualizacji informacji odnośnie samego wirusa, przebiegu wywoływanej przez niego choroby i związanych z nią negatywnych następstw. Zasadnie więc uznał Sąd Rejonowy, że zaprezentowane przez powodów w oświadczeniu o odstąpieniu od umowy okoliczności w znaczący sposób wpływały na realizację imprezy turystycznej. Jednocześnie nie można aprobować sytuacji, w której od podróżnych wymagane byłoby zaakceptowanie bliżej nieznanego, jednakże realnie istniejącego ryzyka zakażenia koronawirusem (...)2 poprzez udział w uprzednio wykupionej imprezie turystycznej.

Zgromadzony materiał dowodowy potwierdził, że jedyną i wyłączną przyczyną odstąpienia przez powodów od umowy dotyczącej imprezy turystycznej pozostawała rozwijająca się epidemia koronawirusa (...)2 oraz związana z tym obawa o narażenie zdrowia i życia poprzez uczestnictwo w wykupionej wycieczce. Brak jest jakichkolwiek przesłanek, aby decyzja powodów miała inną przyczynę. W ocenie Sądu Okręgowego nie budzi najmniejszych wątpliwości, że zagrożenie epidemiologiczne związane z koronawirusem (...)2 mieści się w kategorii okoliczności nieuniknionych i nadzwyczajnych, a przemawia za tym chociażby dynamika rozprzestrzenia się wirusa, zakres terytorialny, jakim została objęta pandemia (praktycznie cały świat), a przy tym jej szerokie skutki w wielu aspektach codziennego funkcjonowania, poczynając od zwykłej egzystencji, po oddziaływanie w sferach gospodarczych i ekonomicznych. Sytuacja ta z pewnością wykraczała poza ramy jakiejkolwiek kontroli którejkolwiek ze stron zawartej umowy, tak powodów, jak i organizatora imprezy turystycznej.

Uwzględniając powyższe zasadnie Sąd Rejonowy przyjął, że rezygnacja przez powodów z imprezy turystycznej powodowana była skutkiem wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności w miejscu docelowym, które miały znaczący wpływ na jej realizację. O ile nie można przyjąć, aby powodowi byli w stanie przewidzieć faktycznych rozwój wypadków związanych z pandemią koronawirusa (...)2, o tyle rzeczywisty bieg dalszych wydarzeń jedynie potwierdza obiektywną zasadność podjętej decyzji, bowiem opłacony przez nich rejs został odwołany.

Nadto przypomnieć należy, że w Rzeczypospolitej Polskiej pierwszy akt prawny wstrzymujący ruch lotniczy wydany został w dniu 13 marca 2020 roku (rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zakazów w ruchu lotniczym – Dz.U. 2020, poz 436), a tego samego dnia Minister Zdrowia ogłosił stan zagrożenia epidemicznego (rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego – Dz.U. 2020, poz.433), zaś z dniem 15 marca 2020 roku zamknięto granice kraju dla ruchu lotniczego i kolejowego, przywrócono kontrole paszportowe na granicach, ograniczono wjazd na teren kraju jedynie do pracowników i obywateli polskich, wprowadzono zasady kwarantanny po przyjeździe do kraju, zamknięto placówki oświatowe, ograniczono działalność punktów usługowych, handlowych, rozrywkowych, czy rekreacyjnych, a także znacząco ograniczono zasady dotyczący zgromadzeń publicznych i osób w nich uczestniczących. Okoliczności te wskazują na obiektywny charakter przesłanek, jakimi kierowali się powodowie odstępując od umowy o realizację usługi turystycznej (obawa o życie i zdrowie). W konsekwencji należało przyjąć, że wystąpiły ustawowe przesłanki z art. 47 ust. 4 ustawy, które uprawniały powodów do rezygnacji z wyjazdu, ale również żądania od jego organizatora zwrotu całości uiszczonej ceny.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 KPC apelacje strony pozwanej jako bezzasadną oddalił.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 KPC.

SSO Grzegorz Karaś

ZARZĄDZENIE

(...).

(...)

(...)