Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2024 roku

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 grudnia 2024 roku w Warszawie

sprawy J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania J. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 22 maja 2023 roku, znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. G. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 grudnia 2022 roku do 30 listopada 2025 roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi za czas od daty uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

W dniu 16 czerwca 2023r. J. G. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 22 maja 2023r., znak: (...). Wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, a uzasadniając swe stanowisko opisał przebieg postępowania przed organem rentowym. Wskazał, że do złożonego wniosku o świadczenie dołączył dokumentację medyczną potwierdzającą występujące u niego schorzenia, tj. dyskopatię wielopoziomową, przełyk B., chorobę refluksową przełyku oraz chorobę śródmiąższową płuc. Ani Lekarz Orzecznik ZUS, ani Komisja Lekarska ZUS – pomimo uznania go za częściowo niezdolnego do pracy do 30 listopada 2025r. – nie określili daty powstania orzeczonej niezdolności. Powyższe skutkowało wydaniem przez organ rentowy decyzji o odmowie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wobec przyjęcia, że niezdolność do pracy nie powstała w okresach wymienionych w art. 57 ust. pkt 3 ustawy emerytalnej, ani w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Odnosząc się do ustalonego przez organ rentowy braku możliwości ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, ubezpieczony nie zgodził się ze stanowiskiem Zakładu i wskazał, że występujące u niego choroby rozwijały się przez wiele lat, ale rozpoznanie ich nastąpiło ostatecznie do 23 lipca 2021r. W tej sytuacji ustalenia organu rentowego są nieprawidłowe, niezgodne ze zgromadzonym materiałem dowodowym i sprzeczne z rzeczywistym stanem rzeczy. Zdaniem ubezpieczonego orzeczenie przez Lekarza Orzecznika i Komisję Lekarską niezdolności do pracy powinno nastąpić na podstawie dokumentacji dotyczącej ww. schorzeń z okresu od 27 stycznia 2016r. do 23 lipca 2021r., zaś dokumentacja medyczna dotycząca okresu od 16 września 2022r. do 15 grudnia 2022r. jest związana z koniecznością wykonywania badań kontrolnych zlecanych przez lekarzy prowadzących i potwierdza tylko wcześniejsze rozpoznania (odwołanie z dnia 16 czerwca 2023r. - k. 3 - 5 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kodeksu postępowania cywilnego, a uzasadniając przedstawione stanowisko opisał przebieg postępowania zainicjowanego wnioskiem ubezpieczonego z dnia 9 grudnia 2022r. o rentę z tytułu niezdolności do pracy. W jego toku Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 24 stycznia 2023r. stwierdził, że J. G. jest częściowo niezdolny do pracy do 30 listopada 2025r. i jednocześnie orzekł, że nie da się ustalić daty powstania niezdolności do pracy. Następnie, orzeczenie o takiej samej treści wydała Komisja Lekarska ZUS w dniu 25 kwietnia 2023r., a zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2023r. poz. 1251), jeżeli nie ma możliwości ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, natomiast ustalono okres, w którym niezdolność do pracy powstała, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę końcową tego okresu. Jeżeli nie ma możliwości ustalenia ani daty, ani okresu powstania niezdolności do pracy, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę zgłoszenia wniosku o świadczenie. Organ rentowy skonstatował, że skoro ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu do 30 lipca 2020r., to okres 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, upłynął w dniu 30 stycznia 2022r., zaś wniosek o rentę został złożony w dniu 9 grudnia 2022r., zatem częściowa niezdolność do pracy powstała po upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia (odpowiedź na odwołanie - k. 7 - 8 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. G., urodzony (...), z zawodu jest mechanikiem lotniczym. Pracował w (...) jako uczeń w zawodzie mechanik lotniczy w okresie od 1 września 1975r. do 25 maja 1978r. Następnie, od 8 września 1981r. do 13 lipca 2010r. zatrudniony był ponownie w Przedsiębiorstwie (...) S.A., a z dniem 14 lipca 2010r. został przeniesiony do pracy w (...) sp. z o.o., gdzie pracował do 2 lutego 2019r. w wymiarze pełnego etatu, na podstawie umowy o pracę. W ww. okresie zatrudnienia J. G. wykonywał pracę jako mechanik lotniczy płatowcowy, kierownik zmiany, specjalista ds. rozliczeń sita, specjalista ds. rozliczeń atraxis I sita, specjalista ds. rozliczeń, mechanik lotniczych urządzeń naziemnych, specjalista ds. planowania, a ostatnio jako planista do 28 lutego 2019r. (świadectwo pracy z dnia 28 lutego 2019r. – nienumerowana karta akt rentowych; świadectwo pracy - duplikat z dnia 11 lipca 2002r. – nienumerowana karta akt rentowych).

Do dnia 30 lipca 2020r. J. G. pobierał zasiłek dla bezrobotnych (bezsporne).

W dniu 16 lipca 2021r. podczas badania RTG stawów biodrowych rozpoznano u niego dysfunkcję narządu ruchu w przebiegu zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych prawego biodra. Z powodu zdiagnozowanego schorzenia ubezpieczony otrzymał w dniu 23 lipca 2021r. skierowanie na operację stawu biodrowego. W tym samym roku, podczas hospitalizacji w Instytucie (...), zdiagnozowano u niego wczesną fazę śródmiąższowego włóknienia płuc (opinia biegłej sądowej specjalisty chorób płuc B. Ż. – k. 35 - 36 a.s.; opinia biegłego sądowego ortopedy traumatologa M. G. – k. 61 - 63 a.s).

Ubezpieczony w dniu 9 grudnia 2022r. złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (wniosek ubezpieczonego z dnia 9 grudnia 2022r. – nienumerowana karta akt rentowych). W toku postępowania przed organem rentowym zainicjowanym ww. wnioskiem, został skierowany do Lekarza Orzecznika ZUS, który rozpoznał zaawansowaną, prawostronną koksartrozę i orzeczeniem z dnia 24 stycznia 2023r. stwierdził, że J. G. jest częściowo niezdolny do pracy do 30 listopada 2025r. Jednocześnie Lekarz Orzecznik orzekł, że nie da się ustalić daty powstania niezdolności do pracy (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 24 stycznia 2023r. – nienumerowana karta akt rentowych). W dniu 8 marca 2023r. organ rentowy wydał decyzję odmawiającą J. G. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (decyzja organu rentowego z dnia 8 marca 2023r. – nienumerowana karta akt rentowych). Komisja Lekarska ZUS, rozpatrując sprzeciw wniesiony przez J. G., od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS opisała występujące u ubezpieczonego ograniczenie ruchomości biodra prawego i tak samo rozpoznała zaawansowaną koksartrozę tego biodra, dokonała ponownej oceny niezdolności do pracy i po przeprowadzeniu bezpośredniego badania oraz po dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w dniu 25 kwietnia 2023r. wydała orzeczenie, w którym stwierdziła, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 30 listopada 2025r. oraz że nie da się ustalić daty powstania niezdolności do pracy (orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 25 kwietnia 2023r. – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 22 maja 2023r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję znak : (...), którą odmówił J. G. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (decyzja z 22 maja 2023r., znak: (...) – nienumerowana kart akt rentowych).

J. G. wniósł odwołanie od decyzji z dnia 22 maja 2023r., co zainicjowało postępowanie sądowe (odwołanie J. G. – k. 3-5 a.s.). W jego trakcie sąd postanowieniem z dnia 11 października 2023r. dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów: chirurga ortopedy, pulmonologa i specjalisty medycyny pracy celem wykazania, czy ubezpieczony w dniu wydania zaskarżonej decyzji był zdolny czy też całkowicie niezdolny do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokował odzyskania zdolności po przekwalifikowaniu, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności (postanowienie z dnia 11 października 2023r. - k. 25 a.s.).

W opinii z dnia 12 grudnia 2023r. biegła sądowa specjalistka chorób płuc B. Ż. stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy z przyczyn pulmonologicznych. Biegła wskazała, że w badaniu RTG klatki piersiowej z 2021r. zobrazowano w płucach zmiany sugerujące włóknienie. Ubezpieczony z tego powodu był hospitalizowany w Instytucie (...) w dniach 19-21 maja 2021r. celem pogłębienia diagnostyki. Rozpoznano u niego wczesną fazę śródmiąższowego włóknienia płuc. Biegła oceniła, że zmiany w płucach noszą cechy o typie wczesnych zmian śródmiąższowych, jednak choroba nie jest postępująca i przebiega bez obturacji przy prawidłowym poziomie zdolności dyfuzyjnej tkanki płucnej, a obraz radiologiczny jest stabilny bez pogarszania się parametrów czynnościowych płuc (opinia biegłej sądowej specjalisty chorób płuc B. Ż. – k. 35 – 36 a.s.).

W piśmie z dnia 19 stycznia 2024r. J. G. wniósł zastrzeżenia do opinii biegłej B. Ż. wskazując, że nie uwzględnia ona istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, tj. analizy możliwych przyczyn choroby i ewentualnych konsekwencji jego powrotu do pracy zawodowej oraz nie zawiera uzasadnienia wyrażonego poglądu. J. G. wniósł o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłej sądowej B. Ż. (pismo procesowe J. G. z dnia 19 stycznia 2024r. – k. 43 a.s.).

W opinii z dnia 20 kwietnia 2024r. biegły sądowy ortopeda traumatolog M. G. wskazał, że J. G. porusza się ze znacznym utykaniem na prawą kończynę dolną bez zaopatrzenia ortopedycznego. Badanie RTG bioder z 16 lipca 2021r. wykazało nadbudowę kostną stropów panewek ze sklerotyzacją podchrzęstną i znaczne zwężenie szpary prawego stawu biodrowego z osteofitozą wieńcową. Biegły podkreślił, że po stronie prawej szpara stawu w części górnej jest zwężona maksymalnie i znacznie w części przyśrodkowo – dolnej, a osteofitycznie wydłużenia krawędzi panewek są wyjątkowo duże z towarzyszącą osteofitozą wieńcową. Natomiast, po stronie lewej widoczne jest zwężenie szpary stawowej w części bocznej i nasiloną sklerotyzację podchrzęstną panewki. Biegły nadmienił, że kolejne badanie RTG miednicy z dnia 16 września 2022r. ujawniło krytyczne zwężenie części szpary stawowej i niewielkie obniżenie szerokości szpary po lewej stronie oraz zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe prawego biodra. Biegły dodał, że badanie RTG prawego stawu kolanowego (...) z dnia 16 września 2022r. wskazuje na zachowaną szerokość szpary stawowej i zaostrzenie guzków wyniosłości międzykłykciowej. Zdaniem biegłego J. G. jest częściowo niezdolny do pracy do 30 listopada 2025r. Powodem niezdolności do pracy jest dysfunkcja w przebiegu zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych prawego biodra. Biegły ocenił, biorąc pod uwagę stopień nasilenia zmian uwidocznionych w badaniu RTG z dnia 16 lipca 2021r. w postaci szpary zwężonej maksymalnie i osteofitycznegi wydłużenia krawędzi panewek z towarzyszącą osteofitozą wieńcową, że już wówczas, tj. w dniu wykonania badania, zmiany te powodowały znaczną dysfunkcję i co za tym idzie, częściową niezdolność do pracy od 16 lipca 2021r. do 30 listopada 2025r. Biegły ocenił, że ubezpieczony rokuje poprawę po operacji. Zaznaczył, że poprawie ulegnie sprawność ruchowa i zmniejszy się stopień odczuwanego bólu, jednakże operacja nie przywróci ubezpieczonemu zdolności do pracy zgodnej z doświadczeniem i kwalifikacjami, zaś biorąc pod uwagę wiek ubezpieczonego, nie rokuje on poprawy po przekwalifikowaniu. Biegły wskazał, że w 2025r. ubezpieczony osiągnie wiek emerytalny (opinia biegłego sądowego ortopedy traumatologa M. G. – k. 61 – 63 a.s.).

Organ rentowy odnosząc się do opinii biegłego sądowego M. G. zaakcentował, że ustalenie przez biegłego tak wstecznej daty powstania częściowej niezdolności do pracy pozostaje jedynie w sferze przypuszczeń, albowiem biegły nie ma żadnych jednoznacznych dowodów na takie ustalenie, a wskazywanie daty badania RTG z 16 lipca 2021r. jako daty powstania niezdolności do pracy, bez danych dotyczących występującego wówczas stanu klinicznego, jest nadużyciem (pismo procesowe organu rentowego z dnia 5 czerwca 2024r. – k. 75 – 76 a.s.).

Pismem z dnia 18 października 2024r. pełnomocnik J. G. cofnął wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii specjalisty medycyny pracy i wniosek o wydanie opinii uzupełniającej przez biegłego sądowego pulmonologa (pismo procesowe ubezpieczonego z dnia 18 października 2024r. – k. 37 – 38 a.s.).

Postanowieniem z dnia 15 listopada 2024r. sąd uchylił postanowienie z 11 października 2023r. w części dotyczącej dopuszczenia dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy (postanowienie z dnia 15 listopada 2024r. – k. 46 a.s.)

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o zebrane w sprawie dokumenty, w tym dokumentację medyczną J. G. oraz dokumenty obrazujące przebieg postępowania przed organem rentowym. Zostały one ocenione jako wiarygodne, ponieważ ich treść oraz forma nie budziła zastrzeżeń i nie została zakwestionowana przez strony. Podstawę ustaleń stanowiły również dwie opinie biegłych sądowych, tj. opinia specjalisty chorób płuc i opinia ortopedy traumatologa. Ww. opinie biegłych zostały ocenione przez sąd jako rzetelne, sporządzili je bowiem biegli o specjalnościach odpowiadających schorzeniom rozpoznanym u ubezpieczonego, a zarazem ich kwalifikacje nie budzą wątpliwości sądu. Co prawda opinia biegłego specjalisty chorób płuc nie dała podstaw do przyjęcia, że z przyczyn pulmonologicznych ubezpieczony jest niezdolny do pracy, jednak sąd oparł się na niej jedynie w części, tj. w zakresie w jakim pozwala na stwierdzenie rodzaju występujących u ubezpieczonego schorzeń pulmunologicznych. Natomiast, na ustalenia co do tego, że stan zdrowia ubezpieczonego przemawia za uznaniem go za osobę częściowo niezdolną do pracy pozwoliła opinia biegłego ortopedy traumatologa M. G. i to ona, jako kluczowa w sprawie, stała się w całości podstawą ustaleń sądu – tak w zakresie rozpoznanych u ubezpieczonego schorzeń ortopedycznych, ich wpływu na naruszenie sprawności organizmu powodujące powstanie częściowej niezdolności do pracy, jak i daty powstania tej niezdolności. Biegły M. G., po analizie dokumentacji oraz przeprowadzeniu badania, ustalił charakter i zakres dysfunkcji, jakie występują u J. G.. Biegły udzielił także odpowiedzi na pozostałe pytania sądu, a mianowicie, czy ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności po przekwalifikowaniu się i jaka jest data powstania tej niezdolności. Zdaniem sądu wyjaśnienia biegłego M. G. udzielone w ww. zakresie ze względu na podniesioną w nich argumentację i szczegółowość oraz rzetelność wywodu, zasługują na uznanie ich za przekonujące.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. G., jako uzasadnione, należało uwzględnić.

Przechodząc do rozważań o zasadności odwołania wniesionego przez ubezpieczonego wskazać należy, że renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu, który spełnia łącznie warunki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2023r., poz. 1251 ze zm., dalej jako ustawa emerytalna), a więc:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i pkt 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11, 12 i pkt 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, pkt 5 lit. a, pkt 6 i 12, oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4.  nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Pierwsza ze wskazanych wyżej przesłanek – niezdolność do pracy – w rozpatrywanej sprawie nie była sporna. Okoliczność, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do dnia 30 listopada 2025r. została ustalona już w toku postępowania przed organem rentowym, a także potwierdzona w opinii biegłego sądowego ortopedy traumatologa M. G.. Ustalenia wskazanego biegłego co do rodzaju niezdolności do pracy J. G. i okresu jej trwania okazały się tożsame z ustaleniami Lekarza Orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS.

Kolejna przesłanka dla przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, wiąże się z koniecznością posiadania przez ubezpieczonego okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze określonym w art. 58 ustawy. Wymóg ten wynika z tego, że renta z tytułu niezdolności do pracy nie jest świadczeniem o charakterze socjalnym na rzecz osób niezdolnych do pracy, pozostającym bez związku z tytułem ubezpieczenia rentowego, ale jedną z form zabezpieczenia społecznego powiązaną z wymaganym okresem płacenia składek (por. wyrok Sądu Najwyższego z 1 grudnia 2016r., I UK 424/15). Wskazany art. 58 ustawy emerytalnej określa w ust. 1, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1.  1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2.  2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3.  3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4.  4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5.  5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Do kwestii spełnienia przez ubezpieczonego wskazanej wyżej przesłanki uprawniającej do renty z tytułu niezdolności do pracy Sąd odniesie się w dalszej części uzasadnienia. W tym miejscu wskazać jedynie należy, że na gruncie rozpoznawanej sprawy także i ta przesłanka pozostawała poza sporem.

W toku przedmiotowego postępowania sporne było zaś to, czy ubezpieczony J. G. spełnił trzeci z warunków uprawniających do renty, a określony w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej. Wiąże się on z okresami, w czasie których powinna powstać niezdolność do pracy bądź okresem rozciągniętym na czas w ciągu 18 miesięcy od ich ustania, aby ubezpieczony mógł skorzystać z prawa do renty. W orzecznictwie wskazuje się, że skutkiem związania prawa do świadczeń z ubezpieczeniem jest utrata tego prawa po ustaniu ubezpieczenia. Osoba, której ubezpieczenie ustało, nie ma żadnych uprawnień wynikających z tego ubezpieczenia i aby uprawnienia takie uzyskać musi ubezpieczyć się ponownie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2014r., II UK 232/13).

Organ rentowy, uzasadniając zaskarżoną przez ubezpieczonego decyzję odmowną, powołał się na okoliczność, że wobec braku możliwości ustalenia przez organy orzecznicze ZUS daty powstania u J. G. częściowej niezdolności do pracy, należało zgodnie z przepisem art. 14 ust. 2 ustawy emeryturach i rentach z FUS, za datę powstania niezdolności do pracy przyjąć dzień 9 grudnia 2022r ., będący dniem złożenia wniosku, co z kolei oznacza, że ustalona w tej dacie niezdolność do pracy nie powstała w okresie, o jakim mowa w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, tj. w trakcie ubezpieczenia bądź w ciągu 18 miesięcy licząc od dnia, w którym ubezpieczenie ustalało. W przypadku J. G. jego ubezpieczenie trwało do dnia 30 lipca 2020r., a zatem okres 18 miesięcy, na jaki wskazuje art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, upłynął w dniu 30 stycznia 2022r. Według organu rentowego niezdolność do pracy ubezpieczonego powstała po tym czasie, albowiem dopiero w dniu 9 grudnia 2022r.

Sąd nie zgodził się ze stanowiskiem przedstawionym przez organ rentowy, z którego wynika, że niemożliwym było ustalenie w toku badania ubezpieczonego przez organy orzecznicze ZUS daty powstania niezdolności do pracy, co skutkowało po stronie Zakładu przyjęciem, że wystąpiła ona w dacie 9 grudnia 2022r. W ocenie Sądu – wbrew temu, co twierdzi organ rentowy – miał on podstawy, by uznać w oparciu o posiadaną dokumentację medyczną ubezpieczonego, że już w dacie 16 lipca 2021r. – szczególnie z uwagi na uzyskany w tym dniu wynik RTG biodra – zmiany zwyrodnieniowe w prawym biodrze w postaci szpary zwężonej maksymalnie i osteofitycznego wydłużenia krawędzi panewek z towarzyszącą osteofitozą wieńcową, stanowiły naruszenie sprawności organizmu, które dawało podstawę do uznania J. G. za częściowo niezdolnego do pracy z powodu dysfunkcji narządu ruchu w przebiegu zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych biodra.

Uwzględniając powołane okoliczności, Sąd przyjął, iż data powstania częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonego powinna być taka, jak przyjął biegły M. G., a więc 16 lipca 2021r. Co prawda organ rentowy z takim stanowiskiem biegłego polemizował, ale argumenty, na które się powołał, są nie merytoryczne i nie przekonujące. Członek Komisji Lekarskiej ZUS wskazał tyle tylko, że nie ma jednoznacznych dowodów na taką, jak przyjął biegły, datę powstania częściowej niezdolności do pracy oraz że oparcie się na wyniku badania RTG jest nadużyciem. Zdaniem Sądu twierdzenie o nadużyciu biegłego, na jakie wskazano, nie ma podstaw, biorąc pod uwagę, że ww. badanie, na jakie powołał się ortopeda M. G. wykazało tak znaczące dysfunkcje w obrębie biodra, że ubezpieczony w dacie wykonania badania był już osobą częściową niezdolną do pracy. Do tego, by taki stan potwierdzić nie były konieczne dane dotyczące ówczesnego stanu klinicznego. Biorąc pod uwagę to, jaki był wynik badanie RTG, biegły ww. specjalności miał podstaw do oceny, jakiej dokonał.

Powyższe prowadzi z kolei do stwierdzenia, że niezdolność do pracy ubezpieczonego datowana na dzień 16 lipca 2021r. powstała po upływie nieco ponad 11 miesięcy licząc od dnia 30 lipca 2020r., będącego datą końcową okresu pobierania przez ubezpieczonego zasiłku dla bezrobotnych. Pomiędzy tą datą a dniem, w którym powstała niezdolność do pracy, tj. 16 lipca 2021r. nie upłynął okres dłuższy niż 18 miesięcy, co oznacza, że spełniona została trzecia – a zarazem jedyna sporna w sprawie – przesłanka warunkująca przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy określona w przepisie art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej.

Podkreślić jednak należy, że wszystkie wymienione w przepisie art. 57 ust. 1 pkt 1-3 ustawy emerytalnej przesłanki warunkujące powstanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy muszą zaistnieć łącznie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 5 sierpnia 2015r., III AUa 432/15). Badanie spełnienia przesłanki drugiej, tj. określonej w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej konieczności posiadania przez ubezpieczonego okresów składkowych i nieskładkowych przypadających w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy – możliwe było dopiero po ustaleniu daty powstania niezdolności do pracy, ponieważ zgodnie z przepisem art. 58 ustawy emerytalnej długość okresów składkowych i nieskładkowych dla potrzeb stwierdzenia prawa do renty warunkowana jest wiekiem ubezpieczonego w dacie powstania niezdolności do pracy. Z pisma organu rentowego z dnia 6 listopada 2024r. przedłożonego przez Zakład w toku postępowania sądowego wynika, że w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem powstania niezdolności, w przypadku przyjęcia, że powstała ona w dniu 16 lipca 2021r. – zgodnie z tym, co wskazał biegły M. G. – ubezpieczony legitymuje się wystarczającym okresem składkowym i nieskładkowym przypadającym od 16 lipca 2011r. do 15 lipca 2021r. Ubezpieczony nie przedstawił dowodów mogących zmienić staż pracy wyliczony przez organ rentowy ani nawet nie kwestionował ustaleń organu rentowego w tym zakresie poczynionych. Wobec powyższego sąd przyjął za prawidłowe ustalenia Zakładu, co do okoliczności stwierdzonych ww. pismem.

Mając powyższe na uwadze sąd ocenił, że po stronie J. G. zrealizowane zostały wszystkie ustawowe warunki do przyznania mu prawa do wnioskowanego świadczenia, co skutkować musiało zmianą zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 grudnia 2022r., tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym został złożony wniosek o świadczenie, do dnia 30 listopada 2025r., który stanowi datę końcową ustalonego okresu trwania częściowej niezdolności do pracy.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. , zasądzając od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi za czas od daty uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty. Wysokość zasądzonych kosztów została ustalona na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn. Dz. U. z 2023r., poz. 1964).