Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2015 r.

Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w W. Sąd Gospodarczy

XVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSR Iwona Grzegorzewska

Protokolant : Paweł Cegiełka

po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2015 roku w W. na rozprawie

sprawy

z powództwa P. R.

przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. na rzecz powoda P. R. kwotę 30 421,00 zł (trzydzieści tysięcy czterysta dwadzieścia jeden złotych zero groszy) wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 02 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. na rzecz P. R. kwotę 3 292,00 zł (trzy tysiące dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote zero groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2 400,00 zł (dwa tysiące czterysta złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa Kasa Sądu R. dla (...) W. w W. od pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. kwotę 647,00 zł (sześćset czterdzieści siedem złotych) tytułem opłaty uzupełniającej od pozwu.

Sygn. akt XVI GC 2272/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 sierpnia 2013 r. powód P. R. domagał się zapłaty od pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. kwoty 17.500 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za zmniejszenie wartości posiadanego prawa własności nieruchomości położonej w W., przy ul. (...), które powstało na skutek objęcia w/w nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania lotniska im. F. C. w W.. Dodatkowo powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych ( pozew k. 2-5).

Pozwana spółka w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Pozwany podnosił, że samo wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania nie przesądza automatycznie o odpowiedzialności odszkodowawczej, zaś powód nie wykazał powstania szkody ani związku przyczynowego pomiędzy ewentualną szkodą a utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania ( odpowiedź na pozew k. 81-88).

Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2014 r. Sąd dopuścił dowód z opinii rzeczoznawcy majątkowego R. D. z zakresu wyceny nieruchomości na okoliczność ustalenia czy wejście w życie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. skutkowało w ogóle obniżeniem wartości nieruchomości P. R. położonej w W. przy ul. (...) stanowiącej lokal nr (...) poprzez:

- ustalenie wartości lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) na koniec 2010 r., koniec 2011 r. oraz na dzień sporządzenia opinii;

- ustalenie wartości nieruchomości podobnej do nieruchomości strony powodowej (dalej: Nieruchomość Podobna) na koniec 2010 r., koniec 2011 r. oraz na dzień sporządzenia opinii i wzięcie do porównania co najmniej dwóch podobnych nieruchomości do (...) Podobnej znajdujących się poza obszarem ograniczonego użytkowania (dalej: (...) Porównywane) i ustalenie wartości (...) Porównywalnych na koniec 2010 r., koniec 2011 r. oraz na dzień sporządzenia opinii;

- następnie obliczenia różnicy procentowej (%) wzrostu (ewentualnie spadku) wartości (...) Podobnej z procentowym (%) wzrostem (spadkiem) wartości każdej z (...) Porównywalnych, tj. obliczenia o ile procent w stosunku do wartości z okresu sprzed daty wejścia w życie w/w uchwały wzrosła (spadła) wartość (...) Podobnej i o ile procent wzrosła (spadła) wartość każdej z (...) Porównywalnych (procentowe różnice);

- następnie obliczenia jaką kwotę będzie stanowiła procentowa różnica z wartości nieruchomości powoda na koniec 2010 r., tj. sprzed wejścia w życie w/w uchwały ( postanowienie k. 162162v). Opinia została sporządzona i złożona do akt sprawy ( opinia k. 171-198).

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie247; ( pismo pełnomocnika pozwanego z dnia 11 czerwca 2014 r. k. 243-247; pismo pełnomocnika powoda z dnia 13 czerwca 2014 r. k. 256).

Następnie pismem procesowym z dnia 6 lipca 2015 r. pełnomocnik powoda rozszerzył powództwo do kwoty 30.421 złotych odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty ( pismo pełnomocnika powoda z dnia 6 lipca 2015 r. k. 328).

N. ogłoszeniu wyroku w dniu 10 lipca 2015 r. stawił się pełnomocnik strony powodowej; w imieniu pozwanego nikt się nie stawił – prawidłowo zawiadomiony o terminie ( protokół z ogłoszenia orzeczenia k. 331).

N. podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. R. jest właścicielem lokalu mieszkalnego znajdującego się w budynku przy ul. (...) w W., położonego na działce gruntu o nr ewidencyjnym 71/4 z obrębu 2-11-09, dla którego to lokalu Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w W. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) ( dowód: odpis zwykły z księgi wieczystej k. 8-53v).

Nieruchomość P. R. o powierzchni 53 m2 usytuowana jest na V kondygnacji w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, na terenie dzielnicy U.. Lokal mieszkalny składa się z dwóch pokoi, aneksu kuchennego, łazienki i przedpokoju. Przynależy do niego loggia. Stan lokalu ocenia się na dobry. N. podłogach położone są deski podłogowe i gres. N. ścianach tynki gipsowe malowane farbą emulsyjną. W łazience glazura, terakota, biały montaż. W kuchni zabudowa kuchenna, w pasie technologicznym glazura. Stolarka okienna PCV. Stolarka drzwiowa płytowa ( opinia rzeczoznawcy R. D. k. 171-198).

Ze względu na przekroczone dopuszczalne poziomy dźwięku spowodowane działaniami (...) w dniu 20 czerwca 2011 r. Sejmik Województwa (...) przyjął Uchwałę Nr 76/11 w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (Dz. U. Woj. M.. nr 128, poz. 4086), zmienioną następnie Uchwałą Nr 153/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 24 października 2011 r. zmieniającą uchwałę w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., która w swym §1 utworzyła obszar ograniczonego użytkowania dla (...). W załączniku nr 6 do wskazanej Uchwały znalazł się wykaz działek objętych obszarem ograniczonego użytkowania. Działka, na której znajduje się budynek, w którym usytuowany jest lokal mieszkalny P. R., został objęty w/w Załącznikiem (numer 32560) ( dowód: wydruki z Biura Geodezji i (...) k. 99-103; opinia rzeczoznawcy R. D. k. 171-198).

Granicę wewnętrznego obszaru ograniczonego użytkowania wyznacza granica terenu lotniska. N. obszar ograniczonego użytkowania zostały wydzielone dodatkowo dwie strefy Z1 i Z2, zróżnicowane ze względu na występujące w tych strefach miarodajne poziomy dźwięku A dla pory nocnej, wyrażone wskaźnikiem LAeqN. Strefę Z1 stanowi obszar, którego granicę zewnętrzną wyznacza izolinia miarodajnego poziomu dźwięku LAeqN = 55 dB w porze nocnej oraz wewnętrzna granica lotniska. Natomiast strefę Z2 stanowi obszar, którego granicę wyznacza od zewnątrz izolinia miarodajnego poziomu dźwięku LAeqN = 50 dB w porze nocy, a od wewnątrz granica strefy Z1 ( dowód: opinia rzeczoznawcy R. D. k. 171-198).

Wartość nieruchomości P. R. uległa zmniejszeniu o kwotę 30.421 złotych na skutek ograniczeń w zakresie korzystania z nieruchomości wprowadzonych dla nieruchomości uchwałą Sejmiku Województwa. Sam fakt wprowadzenia strefy ograniczonego użytkowania ze względu na spodziewany poziom hałasu lotniczego spowodował, że właściciele nieruchomości położonych w jej granicach, w tym potencjalni ich nabywcy, muszą liczyć się z odpowiednimi niedogodnościami tak w sposobie zagospodarowania, jak i w sposobie ich użytkowania. Świadomość uczestników rynku o potencjalnym podwyższonym ryzyku zamieszkiwania w okolicach lotniska, a w szczególności w obrębie utworzonego wokół niego specjalnego obszaru ograniczonego użytkowania, powoduje utratę wartości nieruchomości. Ograniczenia i niedogodności w korzystaniu z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem są związane między innymi z hałasem lotniczym, którego wartość przekracza dopuszczalne poziomy hałasu ( dowód: opinia rzeczoznawcy R. D. k. 171-198).

W związku z powyższym P. R. pismem z dnia 24 lipca 2013 r. wezwał (...) im. (...) w W. do wypłaty odszkodowania w wysokości 17.500 złotych z tytułu zmniejszenia się wartości przedmiotowej nieruchomości, w terminie 5 dni od daty otrzymania niniejszego wezwania. Korespondencja została doręczona prawidłowo w dniu 29 lipca 2013 r. ( dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 24 lipca 2013 r. k. 6-7).

Wobec braku reakcji po stronie pozwanej, P. R. wystąpił z żądaniem zasądzenia dochodzonej kwoty na drogę sądową ( pozew k. 2-5).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych kopii dokumentów, które zostały złożone do akt, a niezgodność przedstawionych kopii dokumentów z oryginałem nie była kwestionowana. Autentyczność złożonych do akt sprawy dokumentów nie była kwestionowana a jednocześnie żadna ze stron procesu nie żądała złożenia ich oryginałów. Aczkolwiek dokumenty te w większości stanowiły dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., to stosownie do treści art. 233 k.p.c. Sąd, dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów uznał je za wiarygodne i przydatne dla ustalenia faktycznego a w konsekwencji, poczynił na ich podstawie ustalenia faktyczne. Materialna moc dowodowa dokumentu prywatnego zależy bowiem od jego treści merytorycznej. O materialnej mocy dowodowej dokumentów prywatnych rozstrzyga sąd zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów ( por. art. 233; też K. Knoppek: Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 roku, sygn. akt IV PR 200/85, PiP 1988, nr 5).Sąd, dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów uznał je za wiarygodne i przydatne dla ustalenia faktycznego.

Ustalenia faktyczne w sprawie Sąd oparł także na opinii biegłego sądowego R. D. zakresie, w jakim biegły oszacował spadek wartości nieruchomości strony powodowej. W ocenie Sądu opinia sporządzona została w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty. Biegły wskazał, na czym oparł się wydając opinię, z jakich korzystał źródeł i jaką posłużył się metodologią. Sąd nie miał też wątpliwości co do tego, że biegły posiada kompetencje i doświadczenie potrzebne do wydania opinii w sprawie. Podkreślić należy, że R. D. sporządzał opinie w zbliżonych rodzajowo sprawach dotyczących obniżenia wartości nieruchomości w związku z utworzeniem strefy ograniczonego użytkowania, co pozwala uznać, że posiada on doświadczenie i wiedzę w przedmiocie objętym zakresem opinii w niniejszej sprawie. Z przyczyn powyżej przedstawionych opinię w zakresie szacującym spadek wartości nieruchomości należało uznać za w pełni wiarygodną i przydatną. W konsekwencji to właśnie opinia biegłego sądowego stanowiła podstawę do dokonania w sprawie ustaleń istotnych z punktu widzenia jej rozstrzygnięcia.

Wbrew stanowisku strony pozwanej o nierzetelności opinii nie mogła, zdaniem Sądu, świadczyć próbka nieruchomości przyjętych przez biegłego do porównania. Pozwany nie przedstawił przekonujących dowodów na okoliczność, że dodanie większej ilości porównywanych nieruchomości miałoby istotny wpływ na wyniki badania. Argument taki podnosić można niezależnie od tego, ile nieruchomości przyjętych zostanie do porównania. Zawsze można przecież twierdzić, że porównać należało jeszcze większą ilość nieruchomości. Argument ten byłby zatem skuteczny tylko wtedy, gdyby działanie biegłego naruszało obowiązujące przepisy. Sytuacja taka nie ma miejsca w niniejszej sprawie. Zdaniem Sądu argumentacja pozwanego i jego zastrzeżenia w tym zakresie zmierzały jedynie do przedłużenia postępowania. Biegły uwzględnił również w swojej opinii fakt, że wartość nieruchomości powoda już wcześniej była niższa z uwagi na samo istnienie lotniska i wszystkie związane z tym negatywne konsekwencje, jednak w jego ocenie, dokonanej w związku z posiadanym doświadczeniem, istnienie lotniska oraz generowany przez nie hałas są już na tyle utrwalone w świadomości społecznej, iż obecnie nie wpływają już na wartość poszczególnych nieruchomości. To fakt wprowadzenia prawnej strefy ograniczonego użytkowania powoduje, że wartość nieruchomości uległa obniżeniu.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego R. D. albowiem zgromadzony w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Oddaleniu podlegał także wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron. Przeprowadzenie zawnioskowanych dowodów byłoby niecelowe i stało wbrew ekonomice procesowej. Co więcej, nie można bowiem zapomnieć, że z powodu subiektywnego stosunku stron do sprawy dowód z przesłuchania stron ma tak naprawdę znaczenie uzupełniające.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z art. art. 129 ustawy z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (dalej: p.o.ś.), jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości może żądać wykupienia nieruchomości lub jej części. Zgodnie z ust. 2 powołanego przepisu ustawy, w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W myśl art. 129 ust. 2 p.o.ś. właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę (w tym zmniejszenie wartości nieruchomości) „w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości”, przy czym - jak się wskazuje w orzecznictwie - ograniczeniem tym jest także samo ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania. W związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania pozostaje nie tylko obniżenie wartości nieruchomości będące następstwem ograniczeń przewidzianych bezpośrednio w treści rozporządzenia o utworzeniu obszaru (zwłaszcza dotyczących ograniczeń zabudowy), lecz także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z tego, że wskutek wejścia w życie rozporządzenia dochodzi do zawężenia granic własności (art. 140 k.c. w zw. z art. 144 k.c.) i tym samym ścieśnienia wyłącznego władztwa właściciela względem nieruchomości położonej na obszarze ograniczonego użytkowania. O ile bowiem właściciel przed wejściem w życie rozporządzenia mógł żądać zaniechania immisji (hałasu) przekraczającej standard ochrony środowiska, o tyle w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania możliwości takiej został pozbawiony. Inaczej mówiąc, szkodą podlegającą naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 ustawy p.o.ś. jest także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, iż właściciel nieruchomości będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje, np. hałas ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w W. z dnia 30 listopada 2010 r., sygn. akt VI ACa 1156/10; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r., sygn. akt III CZP 128/09; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., sygn. akt II CSK 546/08; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2010 r., sygn. akt III CZP 17/10).

Mając zatem na względzie powyższe rozważania Sąd uznał, że właściwą podstawą prawną dochodzonego pozwem roszczenia w zakresie spadku wartości nieruchomości jest przepis art. 129 ust. 2 ustawy p.o.ś. Sąd zwraca uwagę, że skutki ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania zostały w powołanej ustawie uregulowane kompleksowo, za czym przemawia językowa wykładnia wskazanego przepisu. Literalne brzmienie art. 129 ust. 2 ustawy p.o.ś. nie daje podstaw do dokonania rozróżnienia na poszczególne rodzaje ograniczeń sposobu korzystania z nieruchomości. Skoro zgodnie z art. 129 ust. 2 w zw. z art. 135 i art. 136 ustawy odszkodowanie przysługuje właścicielowi w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z jego nieruchomości, to rozumieć przez to należy ograniczenie korzystania z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, a więc określony przy zastosowaniu art. 140 k.c. Jak już wskazywano - jeśli właściciel nieruchomości został ograniczony w sposobie korzystania ze swojej nieruchomości w dotychczasowy sposób na skutek utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, ale to ograniczenie nie ma charakteru istotnego (bo korzystanie z nieruchomości jest możliwe) - to właściciel może domagać się odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości (art. 129 ust. 2 w zw. z art. 136 ustawy). Ograniczenie takie może polegać na nałożeniu na właściciela nieruchomości obowiązku znoszenia hałasu przekraczającego poziom dopuszczalny przez obowiązujące prawo, a więc obowiązek znoszenia immisji przekraczających przeciętną miarę.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, że Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W.. Obszar ograniczonego użytkowania podzielony został na dwie strefy - wewnętrzną i zewnętrzną, w zależności od odległości od lotniska i poziomu natężenia hałasu w danej strefie, a nieruchomość powoda została zakwalifikowana do strefy wewnętrznej. Jak to już wcześniej wskazano, powód ostatecznie domagał się tytułem odszkodowania za zmniejszenie wartości nieruchomości w związku z objęciem jej strefą ograniczonego użytkowania, kwoty 30.421 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu. Dla powstania roszczenia odszkodowawczego strony powodowej konieczne było wystąpienie następujących przesłanek: ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości w sposób przewidziany ustawą; powstanie szkody oraz związek przyczynowy pomiędzy ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości w sposób przewidziany ustawą a powstaniem szkody. Zdaniem Sądu wszystkie powołane wyżej przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego zostały spełnione.

Ponownie zaznaczyć trzeba, iż objęcie nieruchomości powoda strefą ograniczonego użytkowania spowodowało ograniczenie sposobu korzystania z tej nieruchomości, chociażby z uwagi na zawężenie uprawnień właścicielskich, wyrażające się np. w konieczności znoszenia ponadnormatywnego hałasu. Wskazać jednocześnie należy, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtował się pogląd, iż ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jest także ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania. W związku z ustanowieniem takiego obszaru pozostaje nie tylko obniżenie wartości nieruchomości wynikające z zawężenia granic własności na skutek wejścia w życie rozporządzenia, lecz również obniżenie wartości nieruchomości na skutek ograniczeń przewidzianych w treści takiego rozporządzenia. Skutkiem wejścia w życie rozporządzenia jest nie tylko konieczność poddania się przewidzianym w nim wprost ograniczeniom, ale również konieczność znoszenia immisji przekraczających standard jakości środowiska, którym - w razie braku rozporządzenia - właściciel mógłby się przeciwstawić jako działaniom bezprawnym w świetle art. 174 ust. 1 p.o.ś. Szkodą podlegającą naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 powołanej ustawy jest więc także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że właściciel nieruchomości będzie musiał znosić dopuszczalne w tym obszarze immisje (np. hałas).

N. skutek wprowadzenia w życie powołaną wyżej uchwałą obszaru ograniczonego użytkowania, nieruchomość powoda znalazła się w strefie wewnętrznej tego obszaru. Z opinii biegłego sądowego wynika, że potencjalni nabywcy nieruchomości wiążą położenie nieruchomości w obszarze ograniczonego użytkowania przede wszystkim z hałasem. (...) wiąże się dla nich nie tylko z ograniczeniami w korzystaniu z nieruchomości, ale przede wszystkim z koniecznością znoszenia zwiększonej emisji hałasu, co w znaczący sposób obniża komfort życia w takim miejscu. Powołane okoliczności powodują, że nieruchomości położone w sąsiedztwie lotniska, ze względu na mniejsze zainteresowanie, mają niższe ceny niż porównywalne nieruchomości położone na innych obszarach. Oczywistym w tej sytuacji jest, że obniżenie wartości nieruchomości strony powodowej spowodowane jest właśnie wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania. Wobec zatem uznania, że w przypadku nieruchomości P. R. doszło do ograniczenia sposobu korzystania z niej w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, zbadać należało, czy wiązało się to dla niego ze szkodą. Przyjmuje się, że szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym jego stanem majątkowym a stanem jaki zaistniałby, gdyby zdarzenie wywołujące szkodę nie wystąpiło ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 1957 r., OSN 1958/3/76; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1963 r., OSNCP 1964/7-8/128). Stosując metodę dyferencyjną ustalenia wysokości szkody, bada się aktualny stan majątkowy poszkodowanego, tzn. stan istniejący po zajściu zdarzenia sprawczego. Aktualny stan majątku porównywać należy z poprzednim. Przy dokonywaniu takiego porównania ocenić należy stopień prawdopodobieństwa wystąpienia określonego stanu majątku, a także zbadać istnienie tzw. normalnego związku przyczynowego między działaniem sprawczym a powstałą szkodą.

W tej sytuacji należało zbadać, jaki był zakres spadku wartości nieruchomości strony powodowej po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania. W tym celu Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości R. N. podstawie przeprowadzonych wyliczeń, biegły sądowy stwierdził, że w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania lotniska im. F. C. w W., spadek wartości nieruchomości powoda wyniósł kwotę 30.421 złotych. W konsekwencji właśnie ta kwota podlegała zasądzeniu na rzecz P. R..

Biegły sądowy wszechstronnie określił tendencje na rynku nieruchomości w strefie ograniczonego użytkowania, jak i poza nią, biorąc pod uwagę szereg okoliczności mających wpływ na ceny nieruchomości. Nie budził wątpliwości wpływ obszaru ograniczonego użytkowania w/w lotnika na wartość nieruchomości tam położonych, co spowodowało, iż ceny uzyskiwane za nieruchomości położone na obszarze ograniczonego użytkowania były niższe od cen podobnych nieruchomości położonych poza tym obszarem, w innych częściach miasta. Należy w tym miejscu wskazać, że utrata wartości nieruchomości powoda związana jest z położeniem nieruchomości w strefie obszaru ograniczonego użytkowania ustanowionego dla lotniska im. F. C. i obejmuje uciążliwości związane z funkcjonowaniem lotniska, przede wszystkim w postaci hałasu. Nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy to, czy po utworzeniu obszaru normy hałasu w rzeczywistości są przekraczane, skoro skutek w postaci obawy przed ich przekroczeniem już wystąpił w świadomości społecznej, a to skutkowało spadkiem wartości nieruchomości.

Opierając się na opinii biegłego sądowego R. D., Sąd stwierdził istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania a zmianami cen, w tym spadkiem wartości rynkowej nieruchomości powoda. Zdaniem Sądu sama świadomość ponadnormatywnych immisji (hałasu), wynikająca z samego faktu wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, niewątpliwie ujemnie wpływa na atrakcyjność nieruchomości, a dodatkowo usankcjonowanie generowania tych immisji uniemożliwia właścicielowi wystąpienia o ochronę przed nimi na drodze prawnej. Wskazać należy, że normalny (adekwatny) związek przyczynowy zachodzi wówczas, gdy według empirycznie poznanych praw rządzących określoną sferą życia człowieka i występujących w tej sferze prawidłowości określony fakt jest skutkiem innego określonego faktu ( por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1972 r., sygn. akt II PZ 288/72). W ocenie Sądu tak rozumiany związek przyczynowy istnieje w rozpoznawanej sprawie. Niewątpliwy jest bowiem związek spadku wartości nieruchomości z zakłóceniami w korzystaniu z niej wywołanymi sąsiedztwem lotniska, które generuje hałas i nakazem znoszenia tego hałasu bez możliwości skorzystania z roszczenia negatoryjnego z art. 222 § 2 k.c.

Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że powód wykazał, iż wartość objętej rozpoznawanym żądaniem nieruchomości, uległa zmniejszeniu z uwagi na objęcie jej obszarem ograniczonego użytkowania wprowadzonym rozporządzeniem Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W..

W konsekwencji, na podstawie powołanych wyżej przepisów prawa, zasądzeniu tytułem odszkodowania z tego tytułu podlegała kwota 30.421 złotych.

Gwoli wyjaśnienia wskazać trzeba, że bez znaczenia w rozpoznawanej sprawie pozostawała przy tym okoliczność, że powód nabył nieruchomość w 2002 r. i to – jak podkreślał pozwany – zapewne za cenę uwzględniającą jej położenia w okolicach lotniska. Podstawy prawnej żądania pozwu upatrywać bowiem należy w ustanowieniu obszaru ograniczonego użytkowania, które stanowiło samodzielną podstawę do domagania się zapłaty odszkodowania. To zaś nastąpiło już po nabyciu nieruchomości przez stronę powodową. Z tych też względów bez znaczenia dla oceny zasadności wywiedzionego powództwa w rozpoznawanej części pozostawała okoliczność, że na lotnisku samoloty stacjonowały od kilkudziesięciu lat, zaś mieszkańcy pobliskich nieruchomości mieli tego świadomość. Brak jest również podstaw do czynienia zarzutu właścicielom sąsiadujących z lotniskiem nieruchomości, że na terenie tym pobudowali budynki mieszkalne w sytuacji, gdy nie sprzeciwiały się temu - do czasu wprowadzenia strefy ograniczonego użytkowania - obowiązujące przepisy prawa. Istotnym jest również, że na podstawie opinii biegłego sądowego Sąd ustalił, iż to właśnie wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania spowodowało, iż wartość nieruchomości powoda spadła. Wiąże się to z tym, że poziom natężenia hałasu będzie się na tym lotnisku zwiększał znacząco w związku z jego rozbudową i intensyfikacją lotów, zaś wprowadzenie obszaru sankcjonuje taki stan rzeczy.

Nie sprzeciwiała się również żądaniu pozwu okoliczność, że utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania po części spowodowane jest wypełnianiem zadań o charakterze użyteczności publicznej. Zadania w tym zakresie winny być bowiem realizowane z poszanowaniem prawa własności.

Mając natomiast na względzie, że podstawę do domagania się odszkodowania w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy stanowiło już samo wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania, za bez znaczenia uznać należało rozważania w przedmiocie tego, jakie działania podejmuje pozwany, by ograniczyć immisję hałasu oraz uciążliwość funkcjonowania lotniska dla sąsiednich nieruchomości. Ubocznie natomiast zauważyć należy, że działania te nie doprowadziły jak dotąd do takiego zmniejszenia poziomu hałasu, by możliwym było zlikwidowanie obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego dla (...) im. (...) w W..

O odsetkach ustawowych od zasądzonej należności głównej Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Roszczenie o odszkodowanie jest roszczeniem bezterminowym, a zatem staje się ono wymagalne, z uwagi na brzmienie przepisu art. 455 k.c., po wezwaniu dłużnika do zapłaty. Z załączonych do pozwu dokumentów wynika, że strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty odszkodowania w piśmie z dnia 24 lipca 2013 r., doręczonym w dniu 29 lipca 2013 r. zakreślając w nim termin na spełnienie świadczenia w terminie 5 dni od dnia otrzymania pisma. W konsekwencji Sąd uznał, ze odsetki należą się od dnia następnego po upływie terminu wyznaczonego w wezwaniu, tj. od dnia 5 lipca 2013 r. Ponieważ jednak powód wniósł o zasądzenie odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu, a Sąd nie mógł orzekać ponad żądanie, roszczenie uboczne Sąd uwzględnił od dnia 2 sierpnia 2013 r.

W punkcie II wyroku Sąd orzekła o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. N. koszty strony powodowej, jako wygrywającej sprawę w całości, składała się opłata od pozwu (875 złotych) oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego ustalone stosownie do § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013.490 j.t.). Do kosztów celowego dochodzenia praw i celowej obrony zalicza się również opłatę skarbową w kwocie 17 złotych uiszczoną od dokumentu pełnomocnictwa co zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 2/03, OSNC 2003/12/161. Ponieważ zgodnie z treścią ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635 ze zm.) opłacie skarbowej podlega dokument stwierdzający ustanowienie pełnomocnika, a obowiązek jej zapłaty ciąży na osobach i jednostkach wystawiających (sporządzających) dokumenty (w tym dokument pełnomocnictwa) opłatę skarbową należy zaliczyć do kosztów procesu, ale nie wynagrodzenia pełnomocnika, gdyż to nie on ją uiszcza, a jego mocodawca.

Z kolei w pkt III wyroku Sąd stosownie do treści art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t.) polecił pobrać od pozwanego – jako strony przegrywającej – kwotę 647 złotych tytułem brakującej opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa.

Z powyższych względów i na mocy powołanych przepisów prawa należało orzec, jak w sentencji.