Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 maja 2018 r.

Pozwem z dnia 1 lutego 2018 r. (data prezentaty) J. L. wniosła o zasądzenie od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 400 euro wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 1 listopada 2017 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że na podstawie rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. dochodzi od pozwanego zryczałtowanego odszkodowania za opóźnienie w podróży. Wyjaśniła, że w dniu 23 września 2017 r. na godzinę 15:50 miała zaplanowany lot o numerze (...) na trasie z K.- B., który realizowany był przez pozwanego przewoźnika. Przylot na lotnisko w B. zaplanowany był na godzinę 18:40. Samolot wystartował z K. ze znacznym opóźnieniem i na lotnisko docelowe dotarł ostatecznie o godzinie 22:20, tj. z opóźnieniem wynoszącym 3 godziny 40 minut (pozew – k. 2- 3).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w sprzeciwie od wydanego w dniu 20 lutego 2018 r. nakazu zapłaty domagał się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany zgłosił zarzut braku legitymacji czynnej powódki, wskazując, że przepisy Rozporządzenia (WE) 261/2004 nie mają zastosowania dla osób podróżujących bezpłatnie, zaś powódka nie wykazała, że za wskazywany przez siebie lot dokonała jakiejkolwiek zapłaty (sprzeciw od nakazu zapłaty - k. 17- 21).

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 września 2017 r. J. L. miała zaplanowany lot nr (...) na trasie K. - B.. Połączenie było realizowane przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Start samolotu zaplanowany był na godzinę 15:50, zaś lądowanie w porcie docelowym według planu miało odbyć się o godzinie 18:40. Lot uległ jednak opóźnieniu wynoszącemu 3 godziny i 40 minut i ostatecznie samolot wylądował na lotnisku docelowym o godzinie 22:20 J. L. celem odbycia podróży stawiła się w dniu 23 września 2017 roku odprawę lotniczą ( okoliczności bezsporne, karty pokładowe k.8).

Pismem z dnia 22 października 2017 r. pełnomocnik pasażerów opóźnionego lotu złożył w związku z opóźnieniem reklamację oraz wezwał przewoźnika lotniczego do zapłaty odszkodowania w łącznej kwocie 45 200 euro w nieprzekraczalnym terminie do dnia 31 października 2017 r. Pozwany nie zapłacił żądanej kwoty ( okoliczności bezsporne, dowód: zgłoszenie reklamacji k. 5- 7).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów oraz ich kserokopii złożonych do akt sprawy. Okoliczności stanu faktycznego jako przyznane przez stronę przeciwną, Sąd na podstawie art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c. uznał za udowodnione, ponadto znajdują one potwierdzenie w złożonych do akt dokumentach, co do wiarygodności których Sąd nie miał wątpliwości, ponieważ składają się na spójny, logiczny, korelujący ze sobą obraz stanu faktycznego poddany ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie.

Sąd oddalił pozostałe złożone przez strony postępowania wnioski dowodowe albowiem okoliczności, które miały zostać wykazane w związku z przeprowadzeniem tych dowodów albo zostały potwierdzone przez stronę przeciwną (wnioski złożone przez powódkę) albo nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie (wniosek złożony przez powoda).

S ąd zważył, co następuje:

Na wstępie rozważań należy zaznaczyć, że na podstawie art. 1481 § 1 k.p.c. Sąd rozpoznał niniejszą sprawę na posiedzeniu niejawnym, uznając, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Wskazać bowiem należy, że istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do rozpoznania zgłoszonego przez pozwanego zarzutu braku legitymacji czynnej, jako zasadniczej kwestii przesądzającej o wyniku całego postępowania, zważywszy, że jego uwzględnienie skutkuje oddaleniem powództwa a limine bez względu na zasadność pozostałych podnoszonych zarzutów. Strona ma legitymację procesową wówczas, gdy na podstawie przepisów prawa materialnego jest uprawniona do występowania w określonym procesie cywilnym w charakterze powoda lub pozwanego, to jest gdy z wiążącego strony procesu stosunku prawnego wynika zarówno uprawnienie powoda do zgłoszenia konkretnego żądania, jak również obowiązek pozwanego do jego spełnienia. Legitymacja procesowa stanowi przesłankę materialnoprawną, Sąd dokonuje oceny jej istnienia w chwili orzekania co do istoty sprawy (wyrokowania), a brak legitymacji procesowej - czynnej bądź biernej – prowadzi do oddalenia powództwa. Przy tym Sąd zobowiązany jest z urzędu badać legitymację stron do występowania w procesie na każdym etapie postępowania. Zauważyć przy tym należy, że żadna ze stron nie złożyła w pierwszym piśmie procesowym wniosku o przeprowadzenie rozprawy, o którym mowa w art. 1481 § 3 k.p.c.

Podstawę prawną dochodzonego przez powoda żądania, stanowiły przepisy Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz. U. UE L z dnia 17 lutego 2004 r.).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 powołanego rozporządzenia w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy:

1)  otrzymują pomoc od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 8;

2)  otrzymują pomoc od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. a) i art. 9 ust. 2, jak również, w przypadku zmiany trasy, gdy racjonalnie spodziewany czas startu nowego lotu ma nastąpić co najmniej jeden dzień po planowym starcie odwołanego lotu, pomoc określoną w art. 9 ust. 1 lit. b) i c);

3)  mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że:

i)  zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub

ii)  zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub

(...))  zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym nże siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej nże godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Stosownie zaś do art. 7 ust. 1 rozporządzenia: „W przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości: a) 250 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1.500 kilometrów; b) 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych nże 1 500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1 500 do 3 500 kilometrów; c) 600 EUR dla wszystkich innych lotów. Przy określeniu odległości, podstawą jest ostatni cel lotu, do którego przybycie pasażera nastąpi po czasie planowanego przylotu na skutek opóźnienia spowodowanego odmową przyjęcia na pokład lub odwołaniem lotu.

W przedmiotowej sprawie w przekonaniu Sądu orzekającego wykazane zostało przez stronę powodową, że J. L. stawiła się w odpowiednim czasie na odprawę pasażerów oraz była obecna na pokładzie samolotu wykonującego w dniu 23 września 2017 r. lot nr (...) z portu lotniczego w K. do portu lotniczego w B., a to za pomocą wiarygodnych dowodów z dokumentów, w tym kart pokładowych. Niekwestionowany pozostawał przy tym fakt, że lot realizowany przez pozwanego nr (...) z portu lotniczego w K. do portu lotniczego w B., którego uczestnikiem była J. L., został opóźniony, przy czym czas opóźnienia wynosił ponad 3 godziny. Nie budziło przy tym wątpliwości, że przedmiotowy lot miał charakter wspólnotowy, a odległość liczona metodą po ortodromie, pomiędzy lotniskiem w K. a lotniskiem w B. wynosi ponad 1.500 kilometrów.

Pozwany nie powoływał się w toku postępowania na zaistnienie nadzwyczajnych okoliczności wyłączających jego odpowiedzialność jako przewoźnika, o których mowa w art. 5 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku nr (...) ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie nr 295/91.

Jak zaznaczono, pozwany uczynił przedmiotem zarzutu także fakt niewykazania odpłatnego charakteru lotu.

Istotnie, stosownie do treści art. 3 ust. 3 Rozporządzenie nr 261/2004 nie ma zastosowania do pasażerów podróżujących bezpłatnie lub na podstawie taryfy zniżkowej, która nie jest bezpośrednio lub pośrednio dostępna powszechnie. Jednakże ma ono zastosowanie do pasażerów posiadających bilety wydane przez przewoźnika lotniczego lub operatora wycieczki w ramach programu lojalnościowego lub innego programu komercyjnego.

Konstrukcja powołanego uregulowania wskazuje jednoznacznie, że to na stronie pozwanej ciążył obowiązek wykazania zastosowania wyłączeń zawartych w jego zdaniu pierwszym, bowiem z faktów tych wywodził skutki prawne i dopiero w tym przypadku, na stronie przeciwnej spoczywałby obowiązek udowodnienia wyjątków, przewidzianych w jego zdaniu drugim. Tymczasem strona pozwana nie zaoferowała żadnych środków dowodowych, celem wykazania tych faktów.

Podkreślenia wymaga tu nadto, że transport samolotem na wskazanej trasie nie miał samodzielnego charakteru, a był elementem umowy o świadczenie usług turystycznych, która niewątpliwie miała odpłatny charakter, a w konsekwencji powódka nie mogła skorzystać z bezpłatnego przelotu na wskazanej trasie bez poniesienia kosztów imprezy turystycznej.

Podkreślenia wymaga nadto, że pozwany nie wykazał przy tym w żaden sposób, że powód podróżował na podstawie taryfy zniżkowej, która nadto nie jest bezpośrednio lub pośrednio dostępna powszechnie. Przeciwnie, mając na uwadze, że lot stanowił element imprezy turystycznej organizowanej przez biuro podróży, bez wątpliwości uznać należy, że każdy zainteresowany mógł skorzystać z tej oferty. Sąd nie dopatrzył się także żadnej zasady współżycia społecznego, którą naruszałoby zgłoszenie rozpatrywanego żądania. Świadczenie przewidziane w powołanych przepisach nie kompensuje uszczerbku majątkowego, a niedogodności związane z opóźnieniem lotu. W konsekwencji - poza włączeniami przewidzianymi w powołanym uregulowaniu – cena uiszczona za lot, pozostaje bez wpływu na możliwość jego realizacji, a tym bardziej brak jest podstaw, do kwalifikowania na tej podstawie dochodzonego żądania, jako nadużycia prawa podmiotowego.

Uwzględniając przedstawioną argumentację, stwierdzić należało, że powodowi przysługiwało zryczałtowane odszkodowanie za opóźnienie lotu w kwocie 400 euro, stosownie do art. 7 ust. 1 lit b w zw. z art. 5 ust. 1 lit c Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r.

Uzasadnione było również żądanie w zakresie odsetek za opóźnienie w spełnieniu wskazanego świadczenia. W myśl art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, w myśl zaś par. 2 zd. 1 powołanego uregulowania – w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 9 października 2015 r., o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1830) - jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, przy czym w myśl art. 56 cytowanej ustawy, do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy- tj. 1 stycznia 2016 r. w myśl art. 57 cytowanej ustawy - stosuje się przepisy dotychczasowe.

Powódka pismem z dnia 22 października (...). wezwała do zapłaty pozwanego. W wezwaniu został zakreślony termin na spełnienie świadczenia tj. 31 października 2017 r. Zdaniem Sądu pozwany nie popadł jednak w stan opóźnienia z dniem 1 listopada 2017 r. Należy zauważyć, że powód nie przedstawił dowodu doręczenia wezwania pozwanemu. Wysłanie wezwania do zapłaty listem poleconym stwarza wprawdzie domniemanie doręczenia, jednak nie pozwala na ustalenie, że jest to data wskazywana przez powoda – nadawcę listu. Powód nadał przesyłkę zawierającą wezwanie do zapłaty w dniu 24 października 2017 r. W świetle zasad doświadczenia życiowego chwilę popadnięcia pozwanego w opóźnienie należy ustalić z uwzględnieniem czasu potrzebnego na doręczenie mu wezwania do zapłaty w sposób określony w art. 61 k.c. oraz czas potrzebny na spełnienie świadczenia. Zdaniem Sądu wezwanie do zapłaty zostało wysłane ze zbyt małym wyprzedzeniem w stosunku do oznaczonego w wezwaniu terminu zapłaty. Wobec powyższego Sąd uznał, że pozwany popadł w opóźnienie najwcześniej z dniem 5 listopada 2017 r. i od tej daty zasądził odsetki. W pozostałej części roszczenie powoda o zasądzenie odsetek było niezasadne, Sąd omieszkał jednak orzec o oddaleniu powództwa w tej mierze.

Wobec tego, że powód uległ nieznacznie to co do pretensji ubocznej o kosztach procesu orzeczono w myśl zasady finansowej odpowiedzialności za wynik sprawy na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Sąd obciążył kosztami poniesionymi przez powodów w całości pozwanego, jako stronę przegrywającą sprawę. Na koszty te złożyły się: opłata od pozwu w wysokości 30 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego będącego adwokatem w kwocie 900 zł ustalone na podstawie § 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r., w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, tj. łącznie 947

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji.

S. P. ł S.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.