Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Jan Bołonkowski
Protokolant:	sekr. sądowy Marta Czeberkus

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2024r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

z dnia 25 października 2022 r., sygn. akt II C 3838/21

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 400 (czterysta) euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 września 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1117 (tysiąc sto siedemnaście) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 650 (sześćset pięćdziesiąt) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego.

Sygn. akt XXVII Ca 3549/22

UZASADNIENIE

Niniejsza sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym, dlatego uzasadnienie Sądu odwoławczego ma formę uproszczoną zgodnie z art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., który stanowi, że jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku

z przytoczeniem przepisów prawa.

Apelacja powoda zasługuje na uwzględnienie.

Sąd odwoławczy podziela dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne, jednakże nie akceptuje oceny Sądu pierwszej instancji, iż poprzedniczka prawna powoda, zwana dalej pasażerką”, nie posiadała potwierdzonej rezerwacji na lot, wobec czego powód nie ma legitymacji czynnej w niniejszej sprawie. Sąd drugiej instancji uznał, odmiennie niż Sąd Rejonowy, że powód wykazał zasadność powództwa.

Art. 3 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia

11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów

w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, zwanego dalej „rozporządzeniem nr 261/2004”, reguluje zakres stosowania tego aktu prawnego, wymagając w ust. 2 lit. a, by pasażer posiadał potwierdzoną rezerwację na dany lot. Rozporządzenie to nie definiuje pojęcia „potwierdzonej rezerwacji”, natomiast w art. 2 lit. g została zdefiniowana „rezerwacja” jako „fakt posiadania przez pasażera biletu lub innego dowodu potwierdzającego, że rezerwacja została przyjęta i zarejestrowana przez przewoźnika lotniczego lub organizatora wycieczek”. Z definicji tej wynika, że rezerwację może stanowić „inny dowód” wskazujący, iż rezerwacja została zaakceptowana i zarejestrowana przez przewoźnika lotniczego albo przez organizatora wycieczek. Wynika z tego, że rezerwacja przyjęta i zarejestrowana przez organizatora wycieczek ma tę samą wartość co rezerwacja przyjęta i zarejestrowana przez przewoźnika lotniczego. W konsekwencji, jeżeli pasażer lotniczy dysponuje „innym dowodem” w rozumieniu art. 2 lit. g rozporządzenia nr 261/2004 wydanym przez organizatora wycieczek, ten inny dowód jest równoznaczny z „rezerwacją”

w rozumieniu tego przepisu. TSUE wskazał, że art. 3 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że pasażer posiada „potwierdzoną rezerwację”

w rozumieniu tego przepisu, jeżeli organizator wycieczek przekazuje temu pasażerowi,

z którym jest związany umową, „inny dowód” w rozumieniu art. 2 lit. g tego rozporządzenia, który zawiera przyrzeczenie przewozu tego pasażera określonym lotem, zidentyfikowanym poprzez wskazanie miejsca i czasu odlotu i przylotu oraz numeru lotu, nawet jeżeli ten organizator wycieczek nie otrzymał od danego przewoźnika lotniczego potwierdzenia czasu odlotu i przylotu dotyczących tego lotu (zob. wyrok TSUE z dnia 21 grudnia 2021 r., C-146/20).

W okolicznościach niniejszej sprawy umowa z dnia 30 czerwca 2021 r. o udział

w imprezie turystycznej, przekazana przez organizatora wycieczek pasażerce, nie stanowiła „innego dowodu” w rozumieniu art. 2 lit. g rozporządzenia nr 261/2004. Umowa ta zawierała wprawdzie informację o „przybliżonych godzinach przelotu”, jednak te zapisy nie były wystarczająco precyzyjne, aby przyjąć, że doszło do pełnego „potwierdzenia rezerwacji”.

W dokumencie tym biuro podróży zamieściło bowiem zastrzeżenie, że podane godziny lotu mogą ulec zmianie, a w przypadku zmiany organizator imprezy niezwłocznie poinformuje pasażerów. W tych okolicznościach – jak słusznie ocenił Sąd Rejonowy – umowa ta nie mogła być uznana za dokument potwierdzający, że rezerwacja została przyjęta i zarejestrowana.

Natomiast „innym dowodem” w rozumieniu art. 2 lit. g rozporządzenia nr 261/2004 był przekazany pasażerce przez organizatora imprezy turystycznej dokument z dnia 5 lipca 2021 r. nazwany „informacjami dotyczącymi przelotu”, zawierający dane dotyczące przewozu tej pasażerki określonym lotem, zidentyfikowanym poprzez wskazanie numeru lotu, miejsca i czasu odlotu i przylotu oraz opatrzony zaleceniem „prosimy okazać ten dokument w okienku check-in i zachować do podróży powrotnej”. Skoro dokument ten miał uprawniać do dokonania odprawy check-in, to niewątpliwie stanowił on potwierdzenie rezerwacji na loty w nim opisane. Dla tej oceny nie ma znaczenia okoliczność, że wśród zamieszczonych na końcu tego dokumentu ważnych informacji, takich jak przypomnienie o potrzebie sprawdzenia ważności paszportów lub dowodów osobistych i przybycia na lotnisko we wskazanym czasie przed odlotem, zawarto też zalecenie, by godzinę wylotu sprawdzić na 48 godzin przed wylotem. Ten ostatni zapis nie stanowił zastrzeżenia tymczasowości rezerwacji, lecz przypominał o potrzebie zachowania zwykłego aktu staranności w ramach przygotowania do podróży.

Z przepisów art. 2 lit. g i l w zw. z art. 3 ust. 2 i art. 5 ust.1 rozporządzenia nr 261/2004 na tle dotychczasowego orzecznictwa TSUE można wyprowadzić wniosek, że skoro rezerwacja przyjęta i zarejestrowana przez organizatora wycieczek ma tę samą wartość co rezerwacja przyjęta i zarejestrowana przez przewoźnika lotniczego (zob. pkt 41 i 51 uzasadnienia wyroku TSUE z dnia 21 grudnia 2021 r., C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20), to przewoźnik ten - nawet jeśli organizator wycieczek nie otrzymał od niego potwierdzenia realizacji lotu oraz czasu odlotu i przylotu - może ponosić odpowiedzialność na zasadach określonych w rozporządzeniu nr 261/2004.

Warunkiem powstania prawa do uzyskania na podstawie art. 7 w zw. z art. 5 ust. 1

lit. c rozporządzenia nr 261/2004 odszkodowania za odwołanie lotu od przewoźnika lotniczego jest przypisanie temu przewoźnikowi statusu „obsługującego przewoźnika” w rozumieniu art. 2 lit. b rozporządzenia nr 261/2004. Zgodnie z tym ostatnim przepisem, termin „obsługujący przewoźnik” oznacza przewoźnika lotniczego wykonującego lub zamierzającego wykonać lot zgodnie z umową zawartą z pasażerem lub działającego w imieniu innej osoby, prawnej lub fizycznej, mającej umowę z tym pasażerem. W postanowieniu z dnia 10 marca 2023 r., C-607/22, TSUE wskazał, że za obsługującego przewoźnika lotniczego należy uznać przewoźnika, który w ramach swojej działalności w zakresie transportu pasażerskiego podejmuje decyzję o przeprowadzeniu konkretnego lotu, włącznie z ustaleniem zarówno jego trasy, jak i rozkładu czasowego, a tym samym o stworzeniu dla zainteresowanych oferty przewozu lotniczego. Podjęcie tego rodzaju decyzji oznacza bowiem, że przewoźnik ten ponosi odpowiedzialność za wykonanie tego lotu, w tym między innymi za jego ewentualne odwołanie lub duże opóźnienie w przylocie (podobnie wyrok TSUE z dnia 4 lipca 2018 r., C-532/17, pkt 20). Przewoźnik lotniczy, który stworzył ofertę przewozu lotniczego odpowiadającą ofercie wskazanej przez organizatora wycieczek w ramach jego stosunku z pasażerem - nawet jeśli możliwe są zmiany względem tej oferty - powinien zostać uznany za zamierzającego wykonać lot w rozumieniu art. 2 lit. b rozporządzenia nr 261/2004, a zatem można go uznać za „obsługującego przewoźnika” w rozumieniu tego przepisu (zob. podobnie wyrok TSUE z dnia 21 grudnia 2021 r., C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20).

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, że pozwany był „obsługującym przewoźnikiem”. Należy zauważyć, że już w odpowiedzi na pozew przyznał, że „jak wynika z wewnętrznej dokumentacji pozwanej, rezerwacja o oznaczeniu (...) dotycząca pasażera B. K. została zarejestrowana w dniu 1 lipca 2021 r. Rezerwacja ta od początku została utworzona na lot (...) z G. do K., który został zaplanowany w godzinach 19:50 – 23:55 czasu lokalnego w dniu 10 lipca 2021 r. (…) W ocenie pozwanej to zatem biuro podróży, zarówno w dniu 30 czerwca 2021 r., jak i następnie 5 lipca 2021 r. błędnie informowało poprzednika prawnego o innych niż zaplanowane przez pozwaną godziny lotu (...) z dnia 10 lipca 2021 r.”.

W powołanym wyżej wyroku z dnia 21 grudnia 2021 r., C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20, TSUE wskazał, że rozporządzenie nr 261/2004 ma na celu zapewnienie, aby ryzyko dostarczenia pasażerom przez organizatorów wycieczek nieprawidłowych informacji w trakcie wykonywania przez nich ich określonej działalności ponosił przewoźnik lotniczy. Pasażer nie bierze udziału w stosunkach między przewoźnikiem lotniczym a organizatorem wycieczek i nie można od niego wymagać, aby uzyskał informacje w tym zakresie. Należy mieć na uwadze art. 13 rozporządzenia nr 261/2004, który stanowi, że w przypadku gdy obsługujący przewoźnik lotniczy wypłaca odszkodowanie lub wypełnia inne zobowiązania nałożone na niego przez niniejsze rozporządzenie, przepisy niniejszego rozporządzenia nie mogą być interpretowane jako ograniczające prawo przewoźnika lotniczego do dochodzenia, zgodnie z właściwym prawem, odszkodowania od jakiejkolwiek innej osoby, w tym od osób trzecich. W szczególności, niniejsze rozporządzenie w żaden sposób nie ogranicza prawa obsługującego przewoźnika lotniczego do dochodzenia odszkodowania od organizatora wycieczek lub innej osoby, z którą przewoźnik podpisał umowę.

W realiach niniejszej sprawy, w dniu 5 lipca 2021 r. organizator imprezy turystycznej poinformował pasażerkę o godzinach przelotu w dniu 10 lipca 2021 r. lotem nr (...) na trasie (...): wylot 03:00, przylot 07:05. Następnie w dniu 6 lipca 2021 r., a więc dopiero cztery dni przed wylotem, przesłał pasażerce informację, iż wylot z (...) nastąpi o godz. 19:50, a przylot do (...) o godz. 23:55, a zatem ponad 16 godzin później.

Stosownie do art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 261/2004, w przypadku odwołania lotu pasażerowie, których to odwołanie dotyczy, mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że:



zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu lub



zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej (nie wcześniej niż na) dwie godziny przed planowym czasem odlotu

i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu lub



zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot

nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

W przedmiotowej sprawie nie zaszły wyjątki określone w powyższym przepisie. Pasażerka została bowiem poinformowana o zmianie godzin przelotu zaledwie na cztery dni przed planowanym terminem odlotu, a zaoferowana zmiana planu podróży nie umożliwiała jej przylotu do miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Z powyższych względów Sąd odwoławczy uznał, iż powód jako następca prawny pasażerki wykazał przesłanki odpowiedzialności przewoźnika określone w art. 5 ust. 1

lit. c rozporządzenia nr 261/2004, zatem zasadne jest jego roszczenie odszkodowania

w wysokości 400 EUR. Powodowi należą się również odsetki ustawowe za opóźnienie

w wypłacie odszkodowania (art. 481 § 1 k.c.). Zgodnie z art. 455 k.c., jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Z akt sprawy wynika, że strona pozwana została wezwana do zapłaty w dniu 12 sierpnia 2021 r., a termin

na spełnienie świadczenia był wyznaczony na 30 dni. Zatem powód mógł domagać się zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie począwszy od dnia 12 września 2021 r.

Z tych względów na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskrzony wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 400 EUR wraz

z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 września 2021 r. do dnia zapłaty, a więc orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Konsekwencją powyższej zmiany była również konieczność zmiany rozstrzygnięcia

o kosztach procesu przed Sądem pierwszej instancji. Mając na uwadze, iż powód wygrał postępowanie w całości, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. należało zasądzić na jego rzecz

od strony pozwanej kwotę 1.117 zł, na którą złożyła się opłata od pozwu w wysokości 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika

w kwocie 900 zł, ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2023 r. poz. 1964). O odsetkach od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

O kosztach instancji odwoławczej, na które złożyły się opłata od apelacji w kwocie

200 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 450 zł, orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opat za czynności adwokackie

(Dz. U. z 2023 r. poz. 1964). O odsetkach od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.