Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2025 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny - Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Antoni Batko

Protokolant: Sekretarz sądowy Mikołaj Perz

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2025 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa I. G.

przeciwko (...) GmbH w K. w R.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

z dnia 9 lutego 2024 roku, sygn. akt I C 2267/23

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia, za czas od uprawomocnienia się niniejszego punktu wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt XXVII Ca 1647/24

UZASADNIENIE

Niniejsza sprawa jest rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym i do uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego stosuje się art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., zgodnie z którym, jeżeli Sąd odwoławczy nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd II instancji, po przeprowadzeniu analizy motywów jakimi kierował się Sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok, ocenił również prawidłowość przeprowadzonego postępowania dowodowego, trafność subsumcji stanu faktycznego do zastosowanych przepisów prawa, jak również prawidłowość przedstawionych rozważań, zarówno w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych, oceny zebranych w sprawie dowodów jak również w zakresie zastosowanych przepisów prawa i ich wykładni.

Ustalenia stanowiące podstawę rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego, są co do zasady prawidłowe, a w związku z powyższym Sąd Okręgowy przyjmuje je również jako podstawę własnego rozstrzygnięcia. Sąd odwoławczy nie podziela natomiast oceny prawnej, bowiem w stanie faktycznym niniejszej sprawy, podstawę dochodzonego roszczenia, stanowiła jedna rezerwacja (bilet) i w konsekwencji był to "lot łączony" ( vide: dokument z k.13-16). Powyższe zostanie szerzej omówione w dalszej części rozważań Sądu II instancji. Jednocześnie, zaznaczyć należy, że powyższa kwestia pozostała bez wpływu na prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu I instancji w niniejszej sprawie.

Wyjaśnić trzeba, że w rozumieniu art. 2 lit. h rozporządzenia Nr 261/2004, pojęcie "lotu łączonego" odnosi się do dwóch lub większej liczby lotów, które stanowią jedną całość dla celów prawa pasażerów do odszkodowania przewidzianego w rozporządzeniu nr 261/2004. Jest tak w przypadku, gdy dwa loty lub ich większa liczba są przedmiotem jednej rezerwacji. Pojęcie "rezerwacji" zostało zdefiniowane natomiast w art. 2 lit. g rozporządzenia nr 261/2004 jako "fakt posiadania przez pasażera biletu lub innego dowodu potwierdzającego, że rezerwacja została przyjęta i zarejestrowana". Przyjęcia i rejestracji rezerwacji może dokonać zarówno przewoźnik lotniczy, jak i organizator wycieczek w rozumieniu lit. d tego artykułu. Pojęcie "biletu" w rozumieniu art. 2 lit. f tego rozporządzenia obejmuje każdy materialny lub niematerialny dowód uprawniający do przewozu (postanowienie z dnia 11 października

2021 r., V. A., C-686/20, niepublikowane, EU:C:2021:859, pkt 28) wydany lub autoryzowany przez przewoźnika lotniczego albo przez jego autoryzowanego przedstawiciela.

Warto zaznaczyć, że pojęcia te, w interesie wysokiego poziomu ochrony pasażerów, o którym mowa w motywie 1 rozporządzenia nr 261/2004, należy interpretować szeroko (zob. podobnie wyroki: z dnia 19 listopada 2009 r., S. i in., C-402/07 i C-432/07, EU:C:2009:716, pkt 45; a także z dnia 4 października 2012 r., F., C-22/11, EU:C:2012:604, pkt 23).

Odnosząc się do możliwości uznania spornego lotu za lot łączony, należy wskazać, że w odniesieniu do lotu łączonego w rozumieniu art. 2 lit. h rozporządzenia nr 261/2004 stosowanie tego rozporządzenia należy oceniać w świetle pierwszego miejsca odlotu i miejsca docelowego tego lotu. Rozporządzenie to ma bowiem, zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. b rozporządzenia, w szczególności zastosowanie do pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się w kraju trzecim i lądujących na lotnisku w Państwie Członkowskim, do którego ma zastosowanie Traktat, chyba że otrzymali oni korzyści lub odszkodowanie oraz udzielono im opieki w tym kraju trzecim, jeżeli przewoźnik lotniczy obsługujący dany lot jest przewoźnikiem wspólnotowym. TSUE w wyroku z dnia 24 lutego 2022 r., sygn. akt C-451/20 wskazał, iż z brzmienia art. 3 ust. 1 rozporządzenia nr 261/2004 wynika, że ma ono zastosowanie, na warunkach w nim przewidzianych, do pasażerów, a nie do lotów, z których korzystają, w związku z czym istotne jest jedynie miejsce położenia lotniska odlotu i miejsce położenia lotniska przylotu danego pasażera, a nie lotniska wykorzystywanego jako miejsce przesiadki dla lotów, z których pasażer ten skorzystał w celu dotarcia do miejsca przylotu. Wynika z tego, że w przypadku lotów łączonych będących przedmiotem jednej rezerwacji nie należy uwzględniać dla celów stosowania tego przepisu miejsca położenia lotniska przesiadki, ponieważ nie można go uznać za miejsce położenia lotniska odlotu, względnie przylotu danego pasażera.

Dalej wskazać również należy, iż jak wyjaśnił TSUE, żaden przepis rozporządzenia nr 261/2004 nie uzależnia kwalifikacji lotu łączonego od istnienia szczególnego stosunku prawnego pomiędzy przewoźnikami lotniczymi obsługującymi w danym przypadku składające się nań loty (wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 października 2022 r., C-436/21, pkt 28). Taki dodatkowy warunek byłby ponadto sprzeczny z realizowanym przez to rozporządzenie celem polegającym na zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony pasażerów, o którym mowa w motywie 1, ponieważ mógłby on ograniczyć przyznane pasażerom przez to rozporządzenie prawa, w tym w szczególności prawo do odszkodowania przysługujące im na podstawie art. 7 rozporządzenia nr 261/2004, jeżeli w chwili przylotu ich lot będzie miał duże, czyli wynoszące co najmniej trzy godziny opóźnienie (zob. podobnie wyroki: z dnia 19 listopada 2009 r., S. i in., C-402/07 i C-432/07, EU:C:2009:716, pkt 60, 61; z dnia 23 października 2012 r., N. i in., C-581/10 i C-629/10, EU:C:2012:657, pkt 34, 40).

Reasumując powyższe rozważania należy stwierdzić, że uszło uwadze Sądu Rejonowego, iż podstawę dochodzonego roszczenia (operacji transportowej będącej przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie – k. 4 uzasadnienie pozwu) stanowiła jedna rezerwacja (bilet) i w konsekwencji był to "lot łączony", a pozwany posiadał legitymację bierną w niniejszej sprawie. Bezsporne w toku postępowania pozostawało, iż planowany czas przybycia na lotnisko C.w W. określała godzina 9:05 (k. 15), natomiast powódka dotarła do miejsca docelowego z opóźnieniem wynoszącym 9 godzin i 55 minut.

Sąd II instancji miał również na uwadze, iż odpowiedzialność przewoźnika lotniczego, nie jest jednak odpowiedzialnością absolutną, bowiem okoliczności wyłączające tę odpowiedzialność określone zostały w art. 5 ust. 1 lit. c pkt i, ii, iii oraz w art. 5 ust. 3.

Z art. 5 ust 3 rozporządzenia numer 261/2004 wynika, że przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. W motywie 14 i 15 rozporządzenia nr 261/2004 wskazano przy tym, że zobowiązania przewoźników lotniczych powinny być ograniczone lub ich odpowiedzialność wyłączona w przypadku gdy zdarzenie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Okoliczności te mogą, w szczególności, zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika. Za nadzwyczajne okoliczności powinno się uważać sytuację, gdy decyzja kierownictwa lotów w stosunku do danego samolotu spowodowała danego dnia powstanie dużego opóźnienia, przełożenie lotu na następny dzień albo odwołanie jednego lub więcej lotów tego samolotu pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przez zainteresowanego przewoźnika, by uniknąć tych opóźnień lub odwołań lotów. W ślad za orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, należy przy tym zauważyć, że uwzględniając motyw 14 i 15 rozporządzenia oraz jego art. 5 ust. 3 przewoźnik lotniczy jest zatem zwolniony z obowiązku wypłaty pasażerom odszkodowania na podstawie art. 7 rozporządzenia nr 261/2004, jeżeli może dowieść, że odwołanie lub opóźnienie lotu wynoszące co najmniej trzy godziny w chwili lądowania jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków i - w przypadku wystąpienia tego rodzaju okoliczności - że podjął dostosowane do sytuacji środki, przy użyciu wszystkich zasobów ludzkich i materiałowych oraz środków finansowych, jakimi dysponował, w celu uniknięcia odwołania lub znacznego opóźnienia danego lotu, przy czym nie można oczekiwać od niego poświęceń, których nie można od niego wymagać, mając na uwadze możliwości jego przedsiębiorstwa w danym momencie (tak: wyrok TSUE z dnia 11 czerwca 2020 r., C-74/19 oraz wyrok TSUE z dnia 4 kwietnia 2019 r., C-501/17).

Zasadnie podniesiono w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, iż pozwany powołując się na przesłanki egzoneracyjne, zwalniająca go z odpowiedzialności w pierwszej kolejności powołał się na okoliczność, że samolot mający wykonać sporny lot przybył do lotniska w N. pracując w systemie rotacji z 44 minutowym opóźnieniem, co było spowodowane niekorzystnymi warunkami pogodowymi panującymi nad A.. Pozwany powołał się również, że na wymiar opóźnienia złożyło się 35 minutowe opóźnienie w odprawie pasażerów z uwagi na brak u nich testów antygenowych COVID-19 oraz że kolejne 35 minutowe opóźnienie wynikało z ograniczonej przepustowości lotniska w N.. Pozwany w dalszej kolejności wskazał, że dalsze opóźnienie (94 minuty) w starcie z lotniska w N. było spowodowane panującymi nad lotniskiem burzami.

Wobec powyższego, zaistniałe nadzwyczajne okoliczności dotyczące wykonania łączącego strony stosunku prawnego, wyniosły łącznie 3 godziny i 28 minut. Zatem, od łącznego opóźnienia w przylocie (9 godzin i 55 minut), odejmując opóźnienie związane z okolicznościami niezależnymi od pozwanej (3 godziny i 28 minut), to w ocenie Sądu II instancji, łączny czas opóźnienia wyniósł więcej niż 3 godziny (6 godzin i 27 minut). Uwzględniając przedstawioną argumentację, stwierdzić należało, że powódce przysługiwało zryczałtowane odszkodowanie za opóźnienie lotu w łącznej kwocie po 600 euro w każdej z połączonych do rozpoznania i wspólnego rozstrzygnięcia spraw stosownie do art. 7 ust. 1 lit c Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. wobec ustalenia, że rzeczywisty czas opóźnienia przekroczył wymagane przepisami rozporządzenia 3 godziny.

Wobec czego, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację pozwanej spółki jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zgodnie z wynikiem sporu, uznając pozwanego za przegranego w całości. Na zasądzone koszty postępowania złożyło się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika strony powodowej w kwocie 450 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października

2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, obowiązującego w dacie wniesienia apelacji, z uwzględnieniem 50% stawki minimalnej, ponieważ pełnomocnik reprezentował powódkę przed Sądem I instancji.