Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Małgorzata Perdion-Kalicka
Protokolant –	st. sekr. sądowy Jadwiga Skrzyńska

po rozpoznaniu 18 maja 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania A. z siedzibą w P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 21 września 2020 r.

Nr (...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję w zakresie pkt 15, 16, 17, 18, 19 i 20;

2.  zmienia zaskarżoną decyzję w pkt 29, 31, 33, 35 i 37 ten sposób, że w miejsce firmy powoda wprowadza następujące określenie: „poprzednik prawny A. z siedziba w P.”

3.  zmienia zaskarżoną decyzję w pkt 39 w ten sposób, że określa, że łącznie wymierzona kara za działania wymienione w pkt 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35

i 37 wynosi 223.213 zł (dwieście dwadzieścia trzy tysiące dwieście trzynaście złotych);

4.  oddala odwołanie w pozostałej części;

5.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania w sprawie.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Sygn. akt XVII AmE 5/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 21 września 2020 r., znak: (...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, działając w oparciu o przepisy art. 56 ust. 2 i art. 56 ust. l pkt 3a, w związku z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r., poz. 833 ze zm.), (dalej: p.e.), w związku z § 5 pkt l rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (Dz. U. z 2007 r., Nr 133, poz. 924) oraz na podstawie art. 104 k.p.a. w związku z art. 30 ust. l p.e., po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy A. z siedzibą w P. orzekł, że:

1.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 12 i 31 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w S. przy ul. (...) (Nr (...): (...)) naruszyła obowiązek" stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art 11 i art lid ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

2.  Za działanie wymienione w punkcie 1 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 14.400 zł.

3.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w P. przy ul. (...) (Nr (...): (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art 11 i art. lid ust 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

4.  Za działanie wymienione w punkcie 3 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 9.930 zł.

5.  A. z siedzibą w P. w dniu 10 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w P. przy ul. (...) (Nr (...): (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art 11d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust 1 pkt 3a tej ustawy,

6.  Za działanie wymienione w punkcie 5 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 30 zł.,

7.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w P. przy ul. (...) (Nr (...): (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art 11d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art 56 ust 1 pkt 3a tej ustawy.

8.  Za działanie wymienione w punkcie 7 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 13.350 zł.

9.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 -12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w P. przy ul. (...) (Nr (...): (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11 d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust 1 pkt 3a tej ustawy.

10.  Za działanie wymienione w punkcie 9 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 6.891 zł.

11.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 -11 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w P. przy ul. (...) (Nr (...): (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art 11 i art. 11 d ust 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art 56 ust 1 pkt 3 a tej ustawy.

12.  Za działanie wymienione w punkcie 11 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 14.369 zł.

13.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w G., przy ul. (...) ((...): Nr (...): (...); (...), (...); (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11d ust 3 ustawy- Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust 1 pkt 3a tej ustawy.

14.  Za działanie wymienione w punkcie 13 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 13.068 zł.

15.  A. z siedzibą w P. w dniach 10-12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w M. przy ul. (...) ((...): Nr (...): (...), (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. lid ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

16.  Za działanie wymienione w punkcie 15 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 42.917 zł.

17.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 -12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w K. przy ul. (...) ((...): Nr (...): (...), (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art 11 d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3 a tej ustawy.

18.  Za działanie wymienione w punkcie 17 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 38.239 zł.

19.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w Ż. przy ul. (...) ((...): Nr (...): (...), (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11d ust 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

20.  Za działanie wymienione w punkcie 19 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 40.126 zł.

21.  (...) ż ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. w dniu 10 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w W. przy ul. (...) (Nr (...): (...), (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11d ust 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

22.  Za działanie wymienione w punkcie 21 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 3.788 zł.

23.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 11 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w Ł. przy ul. (...) (Nr (...): (...), (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11 d ust 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

24.  Za działanie wymienione w. punkcie 23 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 9.583 zł.

25.  A. z siedzibą w P. w dniu 10 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w Ł. przy ul. (...) (Nr (...): (...), (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11 d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

26.  Za działanie wymienione w punkcie 25 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 16 zł.

27.  A. z siedzibą w P. w dniu 10 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w Ł. przy ul. (...) (Nr (...): (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art 11 i art. 11 d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

28.  Za działanie wymienione w punkcie 27 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 490 zł.

29.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 14, 17 - 24, 26 - 27 i 29 - 31 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w P. przy ul. (...) (Nr (...): (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11a ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust 1 pkt 3a tej ustawy.

30.  Za działanie wymienione w punkcie 29 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 47.400 zł.

31.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w T. przy Al. (...) ((...): Nr (...): (...), (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11 d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

32.  Za działanie wymienione w punkcie 31 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 22.783 zł.

33.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w R. przy ul. (...) ((...): Nr (...): (...), (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11 d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

34.  Za działanie wymienione w punkcie 33 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 21.569 zł.

35.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w K., (...) ((...): Nr (...): (...), (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11 d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

36.  Za działanie wymienione w punkcie 35 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 37.533 zł.

37.  A. z siedzibą w P. w dniach 10 - 12 i 17 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w L. przy ul. (...) (Nr (...): (...)_ (...)) naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust 1 pkt 3a tej ustawy.

38.  Za działanie wymienione w punkcie 37 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 8.013 zł.

39.  Łącznie za działania wymienione w punktach 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35 i 37 wymierzył A. z siedzibą w P. karę pieniężną w kwocie 344.495 zł.

(decyzja Prezesa URE z dnia 21 września 2020 r. k. 6-67 akt sąd.)

Odwołanie od tej decyzji wniosła (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. wnosząc o uwzględnienie odwołania i: uchylenie zaskarżonej decyzji w części, tj. w zakresie pkt 1-39 decyzji, względnie w razie nieuwzględnienia wniosku wskazanego powyżej, o zmianę decyzji w punktach 2, 4, 6, 8,10,12,14, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38 i 39 poprzez odstąpienie, na podstawie art. 56 ust. 6a PE, od wymierzenia powódce kary pieniężnej, ewentualnie, w razie nieuwzględnienia ww. wniosków o zmianę decyzji w puntach 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36 i 38, 39 poprzez wymierzenie powódce kary pieniężnej w wysokości 0,00 zł, co stanowi 0% przychodu osiągniętego w roku 2019 r.

Ponadto, spółka powodowa wniosła o zasądzenie od Prezesa URE na rzecz spółki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego spółki.

Powodowa spółka zarzuciła decyzji naruszenie:

a)  art. 56 ust. 1 pkt 3a) p.e. poprzez bezzasadne przyjęcie, że przepis ten umożliwia nałożenie kary pieniężnej z tytułu niedostosowania się do ograniczeń wprowadzonych w dniach 10-11 sierpnia 2015 r. przez operatora systemu przesyłowego (dalej (...)) w trybie art. lic ust. 2 pkt 2) p.e. , podczas gdy art. 56 ust. 1 pkt 3a) p.e. w ogóle nie umożliwia nakładania sankcji z tytułu niedostosowania się do ograniczeń wprowadzonych w trybie art. 11c ust. 2 pkt 2) p.e.;

b)  art. 11 ust. 7 p.e. i § 1 oraz § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej (dalej „Rozporządzenie z 2015 r.”) w zw. z art. 92 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej poprzez bezzasadne przyjęcie, że na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na okres od godz. 24.00 dnia 11 sierpnia 2017 r. do godz. 24.00 dnia 31 sierpnia 2015 r. skutecznie wprowadzono ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, podczas gdy ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej nie zostały dla wskazanego wyżej okresu skutecznie wprowadzone z uwagi na to, że przepisy Rozporządzenia z 2015 r. nie określały stopnia zasilania, a tym samym nie określały zakresu ograniczeń i nie stanowiły skutecznej podstawy dla ich wprowadzenia;

c)  art. 105 § 1 w zw. z art. 189g § 1 w zw. z art. 189c ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) poprzez brak umorzenia postępowania mimo upływu z dniem 31 sierpnia 2020 r. 5-letniego okresu przedawnienia liczonego od zdarzenia będącego przedmiotem postępowania;

d)  art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. w zw. z 56 ust. 1 pkt 3a) p.e. poprzez błędne ustalenie w Decyzji, że w sierpniu 2015 r. Spółka naruszyła obowiązek ograniczeń w odniesieniu do obiektów wskazanych w punktach 29, 31, 33, 35 i 37 zaskarżonej Decyzji (dalej łącznie jako (...)), podczas gdy z materiału dowodowego i pozostałych ustaleń zawartych w uzasadnieniu Decyzji wynika jednoznacznie, że w sierpniu 2015 r. właścicielem i odbiorcą we wskazanych obiektach była spółka (...) Sp. z o.o. sp.k. (dalej jako (...)), tj. podmiot odrębny od Spółki, co przesądza o braku możliwości stwierdzenia naruszenia przez Spółkę obowiązku ograniczeń w odniesieniu do (...);

e)  art. 76 § 1 kpa i art. 493 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych ( (...)) poprzez błędne ustalenie na stronie 9 Decyzji, iż (...) została rozwiązana z dniem wpisu do rejestru przedsiębiorców połączenia dokonanego z udziałem tej spółki w dniu 4 października 2019 r. (tj. po wszczęciu wobec (...) postępowania w sprawie rzekomego naruszenia obowiązku ograniczeń), podczas gdy z włączonego do akt administracyjnych sprawy odpisu z rejestru przedsiębiorców wynika jednoznacznie, że wpis połączenia do rejestru przedsiębiorców, a zatem również rozwiązanie (...), miały miejsce w dniu 9 lipca 2018 r. (tj. przed wszczęciem postępowania wobec (...) i bez jakiegokolwiek związku z tym postępowaniem);

f)  56 ust. 1 pkt 3a) p.e. w zw. z art. 28 k.p.a. i art. 494 § 1 i § 2 KSH poprzez nałożenie na powódkę kary pieniężnej z tytułu zarzuconego naruszenia w sierpniu 2015 r. przez (...) obowiązku ograniczeń w odniesieniu do (...) (łączna kara z tego tytułu - 137 298 zł), mimo że w sierpniu 2015 r. powód nie posiadał tytułu i nie był odbiorcą energii elektrycznej w tych obiektach (bowiem w sierpniu 2015 r. właścicielem i odbiorcą w tych obiektach była spółka (...)) i brak jest przepisu prawa, który umożliwiałby przypisanie powódce odpowiedzialności za ewentualny delikt popełniony przez (...);

g)  56 ust. 1 pkt 3a) p.e. w zw. z § 8 ust. 3 Rozporządzenia z 2007 r. i art. 77 i art. 80 k.p.a. poprzez nałożenie kary mimo braku przeprowadzenia jakiegokolwiek dowodu na okoliczność, że plany ograniczeń rzekomo wysłane przez właściwych operatorów systemów dystrybucyjnych do Spółki lub (...) były uprzednio uzgodnione z właściwym operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego, a tym samym zostały prawidłowo ustalone i mogły mieć moc wiążącą dla odbiorców;

h)  § 9 pkt 3) Rozporządzenia z 2007 r. w zw. z art. 11 ust. 6a pkt 2) i pkt 3) p.e. oraz art. 56 KC poprzez ich niewłaściwą wykładnię i bezzasadne przyjęcie, że:

a.  § 9 pkt 3) Rozporządzenia z 2007 r. przewiduje, że plan ograniczeń każdorazowo uwzględnia okoliczności wskazane w § 3 ust. 4 Rozporządzenia z 2007 r., co stoi w oczywistej sprzeczności z wyraźną treścią § 9 pkt 3) Rozporządzenia z 2007 r., który nakazuje opracowanie planu ograniczeń w sposób zgodny z § 3 ust. 4 Rozporządzenia z 2007 r. natomiast nie przesądza o zgodności planu z tym przepisem;

b.  odbiorca jest zobowiązany do przestrzegania planu ograniczeń opracowanego przez operatora systemu dystrybucyjnego (dalej (...)) w sposób sprzeczny z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, a w szczególności wówczas, gdy plan ograniczeń opracowany przez (...) bez uprzedniego uzgodnienia z odbiorcą nie uwzględnia specyfiki funkcjonowania Obiektu, która powoduje, że ograniczenie poboru energii elektrycznej w Obiekcie w sposób określony w opracowanym przez (...) planie ograniczeń może skutkować zagrożeniem bezpieczeństwa osób, żywności i bezpieczeństwa sanitarnego;

c.  ustalenie mocy bezpiecznej może odbyć się wyłącznie na podstawie odrębnego wniosku odbiorcy złożonego w odrębnej, niesprecyzowanej bliżej procedurze, której nie przewiduje żaden przepis prawa, a (...) nie ma obowiązku badania wysokości mocy bezpiecznej w oparciu o dane przedstawione przez odbiorcę w trakcie zawierania umowy o świadczenie usług dystrybucji, co dotyczy w szczególności wadliwego sposobu ustalenia mocy bezpiecznej dla obiektów w M., K. przy ul. (...) i w Ż. (łączna kara dotycząca tych lokalizacji to 121 282 zł), w którym to przypadku odbiorca w trakcie zawierania umowy o świadczenie usług dystrybucji przedstawił właściwemu (...) wysokość mocy bezpiecznej dla budynku użyteczności publicznej w wysokości wyższej niż 0 kW, zaś (...) jednostronnie i bez żadnego uzasadnienia wyznaczył wysokość mocy bezpiecznej na poziomie 0 kW;

d.  przyjęcie, że dla jednego obiektu (w szczególności dla obiektów w Ł., P. przy ul. (...) przy ul. (...)) może być opracowywane kilka planów dla każdego punktu poboru energii odrębnie, powodując znaczące zawyżenie zarzuconego przekroczenia w tych obiektach (w trakcie wielu godzin ewentualne przekroczenia na jednym punkcie poboru nie powodowały jakiegokolwiek zagrożenia dla systemu z uwagi na znacząco niższe pobory energii na innym punkcie poboru), podczas gdy przepisy Rozporządzenia z 2007 r. nakazują ustalanie planów dla odbiorcy, nie zaś dla poszczególnych punktów poboru;

b)  § 12 ust. 3 i ust. 4 Rozporządzenia z 2007 r. w zw. z art. 11 ust. 6a pkt 1 p.e. poprzez przyjęcie, że Spółka była zobowiązana do dostosowania poboru do poziomu właściwego dla 20. stopnia ograniczeń w okresie krótszym, niż 6-godzinny okres wyraźnie określony w umowie o świadczenie usług dystrybucji zawartej z właściwym operatorem systemu dystrybucyjnego, co stoi również w sprzeczności z wielokrotnie podkreślanym w Decyzji stanowiskiem organu, że to umowa o świadczenie usług dystrybucji kształtuje relacje w zakresie ograniczeń;

c)  § 10 oraz § 12 ust. 2 Rozporządzenia z 2007 r. w zw. z art. 11 ust. 6a pkt 1) p.e. poprzez bezzasadne przyjęcie, że odbiorca jest zobowiązany do dostosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej również wówczas, gdy takie ograniczenia są wprowadzane z naruszeniem określonej przepisami procedury wprowadzania ograniczeń, której zastosowanie powinno umożliwić odbiorcy dostosowanie się do wprowadzanych ograniczeń, w tym z naruszeniem wymogu określenia tzw. „mocy bezpiecznej” na poziomie zgodnym z określonym w umowie dystrybucji lub umowie kompleksowej (§ 10 Rozporządzenia z 2007 r.), jak również z naruszeniem obowiązku ogłaszania o planowanych stopniach zasilania zgodnie z § 12 ust. 2 Rozporządzenia z 2007 r.;

d)  art. 11d ust. 2 p.e. oraz § 3 ust. 4 Rozporządzenia z 2007 r. poprzez bezzasadne uznanie, że przepisy te mają zastosowanie wyłącznie na etapie tworzenia planów ograniczeń, a pobór energii elektrycznej przez powódkę w dniach 10-12 sierpnia 2015 r. nie był uzasadniony bezpośrednim zagrożeniem życia lub zdrowia osób, o których mowa w art. l1d ust. 2 p.e., jak również poprzez przyjęcie, że określone w tym przepisie wyłączenie z nakazu stosowania się do ograniczeń nie ma zastosowania w przypadku wprowadzenia ograniczeń w trybie art. 11 ust. 7 i art. l1c ust. 2 pkt 2) p.e. z uwagi na rzekomą każdorazową zgodność planów ograniczeń z przepisami prawa (strona 34 Decyzji);

e)  art. l1d ust. 1 p.e. oraz § 3 ust. 2 Rozporządzenia z 2007 r. poprzez przyjęcie, że Spółka zobowiązana była do przestrzegania ograniczeń wprowadzonych z naruszeniem przepisów prawa, jak również art. 10 ust. 2, art. 11 ust. 1, art. 12 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców („Prawo Przedsiębiorców”) oraz art. 7a § 1 oraz art. 8 § 1 k.p.a. poprzez rozstrzyganie wątpliwości w zakresie stanu faktycznego i treści norm prawnych na niekorzyść przedsiębiorcy (strony postępowania) i prowadzenie postępowania, w tym wydanie rozstrzygnięcia, w sposób powodujący brak zaufania przedsiębiorcy do organów państwa;

f)  art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego koniecznego do rozstrzygnięcia w sprawie, jak również poprzez dokonanie oceny zebranego materiału dowodowego z przekroczeniem zasad swobodnej oceny dowodów, co skutkowało w szczególności:

a.  błędnym ustaleniem, że Powód naruszył obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w dniach 10-31 sierpnia 2015 r.;

b.  błędnym ustaleniu wysokości ewentualnego przekroczenia;

g)  art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 56 ust. 1 pkt 3a) p.e. poprzez brak umorzenia postępowania i nałożenie na powódkę kary pieniężnej z tytułu zarzuconego niedostosowania się do ograniczeń w poborze energii elektrycznej w dniach 10-12 sierpnia 2015 r., pomimo braku podstaw faktycznych i prawnych do nałożenia na powódkę kary pieniężnej.

Na wypadek nieuwzględnienia zarzutów wskazanych w punktach a-n, powódka zarzuciła również naruszenie:

h)  art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego koniecznego do rozstrzygnięcia w sprawie, jak również poprzez dokonanie oceny zebranego materiału dowodowego z przekroczeniem zasad swobodnej oceny dowodów, co skutkowało uznaniem, że w okolicznościach sprawy nie zachodzą przesłanki uzasadniające odstąpienie od wymierzenia kary, o których mowa w art. 56 ust. 6a p.e.;

i)  art. 56 ust. 6a p.e. poprzez brak odstąpienia od wymierzenia kary pomimo zachodzenia przesłanek uzasadniających takie rozstrzygnięcie;

j)  art. 56 ust. 6 p.e. poprzez wymierzenie kary pieniężnej w wysokości nadmiernej, która nie jest uzasadniona stopniem szkodliwości społecznej naruszenia, jak również stopniem zawinienia podmiotu oraz dotychczasowym zachowaniem powódki, jak również przyjmując - prawdopodobnie z uwagi na popełnione błędy na etapie kalkulacji wysokości ewentualnego przekroczenia - nieprawidłową wysokość ewentualnego przekroczenia;

k)  art 6 k.p.a. poprzez obrazę obowiązku działania na podstawie przepisów prawa (odwołanie powódki z dnia 8 października 2020 r. k. 40-61 akt sąd.)

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania, pominięcie wniosków dowodowych powódki jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (odpowiedź na odwołanie pozwanego z dnia 11 marca 2021 r. k. 86-102v akt sąd.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka (...).zo.o. z siedzibą w P. zajmuje się m. in. pozostałą sprzedażą detaliczną prowadzoną w niewyspecjalizowanych sklepach, sprzedażą detaliczną napojów alkoholowych i bezalkoholowych, wyrobów tytoniowych prowadzoną w wyspecjalizowanych sklepach, a ponadto zajmuje się sprzedażą hurtową napojów alkoholowych, bezalkoholowych, wyrobów tytoniowych (odpis pełny KRS powódki k. 65-74 akt sąd.).

(...) S.A. z siedzibą w K. (dalej: (...)), pełniące funkcję Operatora Systemu Przesyłowego (dalej: OSP), w związku z obniżeniem dostępnych rezerw zdolności wytwórczych poniżej niezbędnych wielkości określonych w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowych (IRiESP), spowodowanych m. in. sytuacją pogodową i hydrologiczną (wyjątkowo wysokimi temperaturami i niskimi stanami wód w zbiornikach wodnych i rzekach) oraz wynikającego z niej ograniczenia w pracy części elektrowni, stwierdziły wystąpienie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu art. 3 pkt 16d p.e. i wprowadziły - na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. - od godz. 10.00 dnia 10 sierpnia 2015 r. ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które obowiązywały do godziny 24:00 dnia 11 sierpnia 2015 r.

Dnia 10 sierpnia 2015 r., działając w oparciu o art. 11c ust. 3 p.e., PSE zgłosiły także konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7 pe, tj. w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, przewidującego na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej i ciepła.

Rada Ministrów 11 sierpnia 2015 r. wydała rozporządzenie w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które przewidywało te ograniczenia w okresie od 11 sierpnia 2015 r. od godz. 24:00 do 31 sierpnia 2015 r. do godz. 24:00 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla odbiorców energii elektrycznej o mocy umownej powyżej 300 kW.

Komunikaty o obowiązujących stopniach zasilania, wprowadzonych jako obowiązujące w najbliższych 12 godzinach i przewidywanych na następne 12 godzin, były ogłaszane w radiowych komunikatach energetycznych w programie I Polskiego Radia o godzinie 7:55 i 19:55 oraz na stronach internetowych operatorów (fakty powszechnie znane, też znane Sądowi z urzędu.)

W okresie obowiązywania ograniczeń poboru energii elektrycznej w 2015r A. z siedzibą w P., pobierała energię elektryczną z sieci, na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej w należących do niej obiektach. Pobór energii następował w oparciu o umowy sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej.

W poszczególnych obiektach należących do spółki opisanych w zaskarżonej decyzji dostarczanie energii odbywało się w oparciu o następujące umowy:

1.  ul. (...) w W. (pkt 21 decyzji)

W dniu 9 grudnia 2010 r. (...) sp.zo.o. z siedzibą w P. zawarła z (...). z siedzibą w W. „Umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...)”. na mocy której moc umowna została ustalona odpowiednio dla:

• przyłącza I – moc umowna: 930 kW;

• przyłącza II – moc umowna: 720 kW;

natomiast moc bezpieczna, łącznie dla dwóch przyłączy wynosiła 880 kW.

Plan ograniczeń mocy został zawarty w załączniku nr 3 do umowy o świadczenie usług dystrybucji nr ND- (...) z dnia 9 grudnia 2010 r.

(zał. nr 22 do wszczęcia post. k. 45-46 akt adm.; umowa sprzedaży energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji nr ND- (...) z dnia 9 grudnia 2010 r. k. 123-137 akt adm.; faktury za okres rozliczeniowy- sierpień 2015 r. k. 139-144 akt adm. )

2.  ul. (...) ((...)) w Ł. (pkt 23, 25 i 27 decyzji)

W dniu 2 października 2012 r. powódka zawarła z (...) z siedzibą w W. „Umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr ND- (...)”, na mocy której moc umowna oraz moc bezpieczna zostały ustalone dla:

⚫

(...)

• moc umowna: przyłącze nr I - 570 kW, przyłącze II – 630 kW;

• moc bezpieczna: 570 kW;

Galerii Handlowej (...)+C:

• moc umowna: przyłącze nr I - 260 kW, przyłącze II – 600 kW;

• moc bezpieczna: 605 kW;

⚫

(...):

• moc umowna:– 660 kW;

• moc bezpieczna: 340 kW;

Plan ograniczeń mocy obiektu został umieszczony w aneksie nr (...) do umowy o świadczenie usług dystrybucji nr ND- (...) z dnia 2 października 2012 r. (zał. nr 23, 24,25 do wszczęcia post. k. 47-52 akt adm.; umowa sprzedaży energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji nr ND- (...) z dnia 2 października 2012 r. k. 105-122 akt adm.; faktury za okres rozliczeniowy- sierpień 2015 r. k. 145-159 akt adm.)

3. ul. (...) w R. oraz Al. (...) w T. (pkt 31 i 33 decyzji)

15 października 2009 r. (...) i Spółka Spółka komandytowa zawarła z (...) S.A. „Umowę o świadczenie Usług (...)- (...)- (...)”, na podstawie której dostarczano energię elektryczną dla obiektu zlokalizowanego w R. przy ul. (...) oraz w T. przy Al. (...). Moce umowne oraz moce bezpieczne wynosiły odpowiednio:

⚫

dla lokalizacji w T.:

• moc umowna: 750 kW,

• moc bezpieczna: 0 kW;

⚫

dla lokalizacji w R.:

• moc umowna: 760 kW,

• moc bezpieczna: 0 kW.

(...) S.A. w piśmie z dnia 15 lipca 2014 r. wyjaśniła, że przekazała odbiorcy plany wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na okres od dnia 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. Plany ograniczeń zostały wysłane listem poleconym w dniu 31 lipca 2014 r. Operator, w piśmie z dnia 29 listopada 2019 r. poinformował, że nie posiada dokumentu potwierdzającego odbiór korespondencji przez adresata, gdyż wybrana forma wysyłki nie przewidywała tego typu usługi, oraz, że nie otrzymał jej zwrotu.

Powódka nie zgłaszała konieczności skorygowania opracowanych planów ograniczeń, nie kwestionowała otrzymania planów oraz nie zgłosiła uwag ani zastrzeżeń do wartości granicznych mocy uwzględnionych w tych planach (pismo (...) z dnia 29 listopada 2019 r. k. 1116-1122v akt adm.; aneks nr (...) z dnia 12 października 2015 r. k. 1124-1125 akt adm.; aneks nr (...) wraz z załącznikami z dnia 25 listopada 2011 r. k. 1126-1132 akt adm.; umowa o świadczenie usług dystrybucji nr (...) z dnia 15 października 2009 r. k. 1136-1160v akt adm.; faktura za okres rozliczeniowy - sierpień 2015 r. k. 1162-1162v akt adm.; faktura za okres rozliczeniowy- sierpień 2015 r. k. 1167-1167v akt adm.; plan wprowadzania ograniczeń z dnia 15 października 2014 r. k. 1168 (ul. (...)), k. 1163 (Al. (...)) akt adm., wydruk z systemu kontroli obiegu kancelaryjnego k. 1165, 1170 akt adm.)

4.  ul. (...) w G. (pkt 13 decyzji)

30 września 2010 r. A. zawarła z (...) S.A. „Umowę o świadczenie usług dystrybucji nr (...)”, na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do (...) Centrum Handlowe (...). Moc umowna oraz moc bezpieczna dla poszczególnych przyłączy wynosiły następująco:

⚫

moc umowna:

• przyłącze nr I - 420 kW,

• przyłącze nr II- 560 kW,

• przyłącze nr III – 350 kW,

• przyłącze nr IV – 380 kW;

⚫

moc bezpieczna: 800 kW.

(...) S.A. 15 lipca 2014 r. przedstawił powódce plan ograniczeń w poborze energii elektrycznej na okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. T. nie posiada dokumentu potwierdzającego odbiór korespondencji przez adresata (powódkę), gdyż wybrana forma wysyłki nie przewidywała tego typu usługi, nie otrzymał jej zwrotu od operatora pocztowego.

Powódka nie zgłaszała do (...) konieczności skorygowania opracowanych planów ograniczeń oraz nie zgłosiła uwag odnoszących się wartości granicznych mocy uwzględnionych w tym planie (zał. nr 12 do wszczęcia post. k. 25-26 akt adm.; umowa o świadczenie usług dystrybucji nr 01- (...) z dnia 30 września 2010 r. k. 450-514 akt adm.; pismo (...) z dnia 29 listopada 2019 r. k. 1116-1122v akt adm.; faktura za okres- sierpień 2015 r. k. 1325-1326 akt adm.; plan wprowadzania ograniczeń z dnia 15 lipca 2014 r. k. 1327 akt adm.; wydruk z systemu kontroli obiegu kancelaryjnego k. 1329 akt adm.; pismo powódki z dnia 21 sierpnia 2020 r. k. 2032-2044 akt adm.)

5.  ul. (...) w M., ul. (...) w K. oraz ul. (...) w Ż. (pkt 15, 17, 19 decyzji)

5 listopada 2010 r. powódka zawarła z (...) S.A. „Umowę o świadczenie usług dystrybucyjnych NR (...)”, na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do obiektów: (...) Centrum Handlowe- Centrum (...) przy ul. (...), (...) Centrum Handlowe (...) przy ul. (...) oraz (...) Centrum Handlowe (...) przy ul. (...). Moc umowna oraz moc bezpieczna w dacie wprowadzenia ograniczeń wynosiły dla:

⚫

(...) Centrum Handlowe- Centrum (...):

• moc umowna wynosiła odpowiednio:

  

  dla I przyłącza: 700 kW,

  

  dla II przyłącza: 1030 kW;

• moc bezpieczna: 0 kW;

⚫

(...) Centrum Handlowe (...) ul. (...):

• moc umowna wynosiła odpowiednio:

  

  dla I przyłącza: 830 kW,

  

  dla II przyłącza 650 kW

• moc bezpieczna: 0 kW;

⚫

(...) Centrum Handlowe (...):

• moc umowna wynosiła odpowiednio:

  

  dla I przyłącza: 692 kW,

  

  dla II przyłącza: 692 kW;

• moc bezpieczna: 0 kW.

Odbiorca zgłosił T. na etapie zawierania umowy o świadczenie usług dystrybucji zastrzeżenia co do wysokości mocy bezpiecznej, jednakże (...) nie uwzględnił tych uwag, ze względu na fakt, iż wydane warunki nie zawierały ustaleń odnoszących się do tej części. (...) pouczyła odbiorcę, że należy zwrócić się z wnioskiem o ustalenie wysokości mocy, jednakże do operatora nie wpłynął pisemny wniosek o zmianę wysokości mocy bezpiecznej od odbiorcy.

(...) S.A. twierdził także, że przesłał powódce listem poleconym plany ograniczeń w poborze energii elektrycznej na okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r., jednak operator nie posiada dokumentu potwierdzającego odbiór korespondencji przez adresata (powódkę), gdyż wybrana forma wysyłki tego nie przewidywała. Jednocześnie poinformował, że nie otrzymał zwrotu ww. przesyłki od operatora pocztowego.

Powódka, w toku postępowania administracyjnego konsekwentnie podnosiła, że nie otrzymała i nie dysponuje oryginałem bądź kopią planów ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej obowiązujących w powyższych obiektach w dniach 10-31 sierpnia 2015 r.

(zał. nr 13,14,15 do wszczęcia post. k. 27-32 akt adm.; pismo powódki z dnia 15 lutego 2019 r. k. 312-346 akt adm.; umowa o świadczenie usług dystrybucji nr 06-0455 z dnia 5 listopada 2010 r. k. 372-449 akt adm.; pismo (...) z dnia 29 listopada 2019 r. k. 1116-1122v akt adm.; faktura rozliczeniowa za sierpień 2015 r. k. 1398-1398v, 1402-1402v, 1406-1406v akt adm.; plan wprowadzania ograniczeń z dnia 15 lipca 2014 r. k. 1399 (ul. (...)), k. 1407 (ul. (...)), k. 1403 (ul. (...)) akt adm.; wydruk z systemu kontroli obiegu kancelaryjnego k. 1401, 1405, 1409 akt adm.; pismo powódki z dnia 21 sierpnia 2020 r. k. 2032-2044 akt adm.)

6. ul. (...) w L. (pkt 37 decyzji)

5 lutego 2013 r.” (...). i Spółka (...) zawarła z (...) S.A. „Umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...), na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do obiektu w L..

Moc umowna, która obowiązywała odbiorcę w sierpniu 2015 r. wynosiła 500 kW, natomiast moc bezpieczna wynosiła 150 kW.

(...) S.A. 31 lipca 2014 r. przesłał powódce plan wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. odnośnie przyłącza nr (...)

Powódka nie zgłaszała konieczności skorygowania opracowanego planu ograniczeń, nie kwestionowała otrzymania tego planu i nie zgłosiła uwag i zastrzeżeń do wartości granicznych mocy uwzględnionych w tym planie (pismo (...) z dnia 29 listopada 2019 r. k. 1116-1122v akt adm.; pismo (...) z dnia 31 lipca 2014 r. k. 1220-1221 akt adm.; umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej z dnia 5 lutego 2013 r. wraz z późn. aneksami k. 1222-1229 v akt adm.; faktura za okres rozliczeniowy – sierpień 2015 r. k. 1230-1232 akt adm.; pismo (...) z dnia 29 maja 2020 r. k. 1701-1701v akt adm.; pismo (...) z dnia 31 lipca 2014 r. k. 1836-1837 akt adm.; załącznik nr 3 do umowy z dnia 19 stycznia 2010 r. k. 1868-1871 akt adm.)

7. ul. (...) w P. (pkt 9 decyzji)

31 grudnia 2009 r. powódka zawarła z (...) z siedzibą w G. „Umowę o świadczenie usług dystrybucji nr (...)”. E.-Operator świadczyła usługi dystrybucji energii elektrycznej, której moc umowna oraz moc bezpieczna wynosiły odpowiednio dla:

⚫

punktu poboru (...):

• moc umowna: 390 kW,

• moc bezpieczna: 90 kW;

punktu poboru (...):

• moc umowna: 1150 kW,

• moc bezpieczna: 260 kW

Operator, pismem z dnia 5 marca 2014 r. zwrócił się do powódki o podanie: mocy umownej, mocy minimalnej oraz propozycji mocy pobieranej w stopniach zasilania od 11 do 20 w terminie do 21 marca 2014 r. Powódka dokonała zmiany mocy umownej, po dacie sporządzenia planu ograniczeń (tj. 15 września 2015 r.) zatem plan ten nie został skorygowany do nowego poziomu mocy.

(...) 20 sierpnia 2014 r. przedstawiła powódce plan ograniczeń w poborze energii elektrycznej na okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. 22 sierpnia 2014 r. plan ten został wysłany powódce listem poleconym. Operator przedstawił kopię potwierdzenia nadania korespondencji do powódki w placówce Poczty Polskiej.

Powódka nie zgłaszała uwag ani zastrzeżeń do (...) odnoszących się do przesłanych planów ograniczeń (zał. nr 5 i 6 do wszczęcia post. k. 11-14 akt adm.; umowa o świadczenie usług dystrybucji nr (...) z dnia 31 grudnia 2009 r. k. 637-652 akt adm.; plan ograniczeń w poborze energii elektrycznej k. 675-676 akt adm.; pismo (...) S.A. z dnia 17 października 2019 r. k. 869-870 akt adm.; pismo powódki z dnia 15 września 2014 r. dot. zmiany mocy umownych k. 887-888v akt adm.; potwierdzenie nadania planu ograniczeń w placówce pocztowej k. 889 akt adm.; pismo operatora z dnia 5 marca 2014 r. dot. planu ograniczeń k. 890-891v akt adm.)

8. ul. (...) w S., ul. (...) w P. ((...)) oraz ul. (...) w P. ( Galeria (...)) ( (pkt 1, 3 i 5 decyzji)

31 lipca 2009 r. powódka zawarła z (...) z siedzibą w P. „Umowę nr (...) o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej”, na mocy której (...) zobowiązała się świadczyć usługi dystrybucji do (...) w S. przy ul. (...). Moc umowna i moc bezpieczna wynosiły odpowiednio:

⚫

moc umowna: 950 kW;

⚫

moc bezpieczna: 300 kW.

Ponadto, aneksem z dnia 31 lipca 2009 r. umieszczono w § 1 pkt. 1 dwa dodatkowe obiekty tj. (...) przy ul. (...) w P. oraz Galeria (...) przy ul. (...) w P.. Moc umowna oraz moc bezpieczna wynosiły odpowiednio dla:

⚫

(...):

• moc umowna dla przyłącza nr I:700 kW, dla przyłącza nr II: 500 kW;

• moc bezpieczna: 300 kW.

Galerii (...):

• moc umowna dla przyłącza nr I: 1000 kW, dla przyłącza nr II: 390 kW;

• moc bezpieczna: 300 kW.

(...) w aneksie nr (...) do umowy nr (...) o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej z dnia 31 lipca 2009 r., zawartym w dniu 31 grudnia 2013 r. uiściła tabelę ograniczeń mocy w zależności od stopnia zasilania. Dodatkowo, w aneksie nr (...) do umowy nr (...) o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej z dnia 31 lipca 2009 r., zawartym w dniu 12 grudnia 2014 r., operator przedstawił w formie tabel zmianę ograniczeń mocy w zależności od stopnia zasilania dla (...) przy ul. (...) w S. oraz dla (...) przy ul. (...) w P..

Operator w piśmie z dnia 10 października 2019 r. oświadczył, że odbiorca tj. powódka, nie zgłaszała nigdy konieczności zmiany opracowanych planów ograniczeń, ustalenia mocy bezpiecznej innej od wartości mocy minimalnej ustalonej dla 20 stopnia zasilania. (umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z dnia 31 lipca 2009 r. k. 653-673 akt adm.; pismo (...) z dnia 10 października 2019 r. k. 794-795 akt adm.; załącznik nr 4 do umowy o świadczenie usług dystrybucji k. 804v-805 akt adm.; aneks nr (...) do umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej k. 806-807 akt adm.; aneks nr (...) do umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej k. 812-816v akt adm.; faktura rozliczeniowa wraz z odczytami za okres- sierpień 2015 r. k. 835-846 akt adm. )

9. ul. (...) w P. (pkt 29 decyzji)

20 listopada 2009 r. powódka zawarła z (...) „Umowę nr (...) o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej”. (...) świadczyła usługi dystrybucji energii elektrycznej, której moc umowna przyłącza nr I wynosiła 780 kW, natomiast moc bezpieczna wynosiła 300 kW.

(...) 20 sierpnia 2014 r. przedstawiła powódce plan ograniczeń w poborze energii elektrycznej na okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r.

Powódka nie zgłaszała uwag ani zastrzeżeń do (...) odnoszących się do przesłanych planów ograniczeń.

W aneksie nr (...) do umowy nr (...) o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej z dnia 20 listopada 2009 r., zawartego w dniu 31 grudnia 2013r. przedstawiono zmiany wielkości dopuszczalnego poboru mocy.

Operator w piśmie z dnia 10 października 2019 r. oświadczył, że odbiorca, nie zgłaszał nigdy konieczności zmiany opracowanych planów ograniczeń. Ponadto, powódka nie zgłaszała konieczności ustalenia mocy bezpiecznej dla innej od wartości mocy minimalnej ustalonej dla 20 stopnia zasilania.

(pismo (...). z dnia 10 października 2019 r. k. 794-795 akt adm.; umowa o świadczenie usług dystrybucji nr (...) z dnia 20 listopada 2009 r. wraz z aneksami k.817-834 akt adm.; faktura rozliczeniowa wraz z odczytem za okres- sierpień 2015 r. k. 847-849 akt adm.)

10. ul. (...) w K., Z. (pkt 35 decyzji)

15 października 2009 r. powódka zawarła z (...) S.A. „Umowę o świadczenie usług dystrybucji nr (...)”, która świadczyła usługi dystrybucji energii elektrycznej. Moc umowna oraz moc bezpieczna wynosiły odpowiednio:

• moc umowna dla:

  

  I przyłącza: 1350;

  

  II przyłącza: 950;

• moc bezpieczna wynosiła 0 kW.

V. 15 lipca 2014 r. przedstawiła powódce plan ograniczeń w poborze energii elektrycznej na okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. Plany ograniczeń zostały wysłane listem poleconym w dniu 31 lipca 2014 r.

Powódka nie skorygowała planu ograniczeń w okresie jego obowiązywania, ponadto nie kwestionowała otrzymania tego planu i nie zgłaszała uwag ani zastrzeżeń do wartości granicznych mocy uwzględnionych w tym planie (pismo (...) z dnia 29 listopada 2019 r. k. 1116-1122v akt adm.; umowa o świadczenie usług dystrybucji nr (...) z dnia 15 października 2009 r. wraz z aneksami k.1124-1160v akt adm.; faktura za okres rozliczeniowy – sierpień 2015 r. k. 1172-1172v akt adm.; plan wprowadzania ograniczeń z dnia 15 października 2014 r. k. 1173 akt adm.; wydruk z systemu kontroli obiegu kancelaryjnego k. 1175 akt adm.)

W dacie wprowadzenie ograniczeń w poborze energii elektrycznej właścicielem i odbiorcą energii elektrycznej w obiektach opisanych w pkt 29, 31, 33, 35 i 37 decyzji była spółka (...) Sp. z o.o. sp. k. (dalej jako (...)), i to ona była zobowiązana do dostosowania się do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii elektrycznej (okoliczność bezsporna)

W dniu 9 lipca 2018 r. nastąpiło połączenie spółek: A. z siedzibą w P. oraz (...) z siedzibą w P., (...). z siedzibą w P., „(...) z siedzibą w P. i (...). z siedzibą w P., na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 ustawy - Kodeks spółek handlowych (zawiadomienie o połączeniu spółek z dnia 10 lipca 2018 r. k. 945 akt adm.)

W dniu 6 grudnia 2018 r. Prezes URE zawiadomił (...) o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia (...) Sp.zo.o. sp.k. kary pieniężnej w związku z uzasadnionym podejrzeniem naruszenia przez odbiorcę obowiązku stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej (zawiadomienie Prezesa URE o wszczęciu postępowania dot. (...) z dnia 6 grudnia (...). k. 195-228 akt adm.)

Zawiadomieniem z dnia 6 grudnia 2018 r. Prezes URE wszczął z urzędu postepowanie w sprawie wymierzenia A. z siedziba w P. kary pieniężnej powódce w związku z uzasadnionym podejrzeniem naruszenia przez odbiorcę obowiązku stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej (zawiadomienie Prezesa URE o wszczęciu postępowania dot. A. z dnia 6 grudnia 2018 r. k. 263-306 akt adm.)

Prezes URE w dniu 17 września 2019 r. poinformował powódkę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia jej kary pieniężnej, w związku z uzasadnionym podejrzeniem naruszenia przez nią obowiązku stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej (zawiadomienie o wszczęciu postępowania z dnia 17 września 2019 r. k. 1-52 akt adm.)

Spółka (...).zo.o. z siedzibą w P. nie dostosowała się do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w obiekcie zlokalizowanym w:

1)  S., przy ul. (...) w dniach 10, 11, 12 i 31 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 3,230 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 0,960 (MW w godzinie), 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,370 (MW w godzinie) oraz 31 sierpnia 2015 r. łącznie 0,240 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powódkę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 4,800 MW w godzinie;

2)  P., przy ul. (...) w dniach 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 2,260 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 0,880 (MW w godzinie) oraz 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,170 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powódkę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 3,310 MW w godzinie;

3)  P., przy ul. (...) w dniu 10 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła 0,010 (MW w godzinie);

4)  P., przy ul. (...) w dniach 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 3,290 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 0,800 (MW w godzinie) oraz 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,360 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powódkę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 4,450 MW w godzinie;

5)  P., przy ul. (...) w dniach 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 1,64477 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 0,63791 (MW w godzinie) oraz 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,01432 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powódkę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 2,297 MW w godzinie;

6)  P., przy ul. (...) w dniach 10 i 11 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 3,72410 (MW w godzinie) oraz 11 sierpnia 2015 r. łącznie 1, (...) (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powódkę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 4,78995 MW w godzinie;

7)  G., przy ul. (...) w dniach 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 3,0856 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 1,2687 (MW w godzinie) oraz 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,0018 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powódkę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 4,3561 MW w godzinie;

8)  W., przy ul. (...) w dniu 10 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła łącznie 1,26299 (MW w godzinie).

9)  Ł., przy ul. (...) w dniach 10 i 11 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 2,73407 (MW w godzinie) oraz 11 sierpnia 2015 r. łącznie 0, (...) (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powódkę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 3,19444 MW w godzinie;

10)  Ł., przy ul. (...) w dniu 10 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła łącznie 0,00565 (MW w godzinie);

11)  Ł., przy ul. (...) w dniu 10 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła łącznie 0,16356 (MW w godzinie);

W odniesieniu do obiektów stanowiących w dacie wprowadzania ograniczeń w poborze energii elektrycznej własność spółki (...), która była również odbiorcą energii dla tych obiektów, Spółka (...) nie dostosowała się do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w obiekcie zlokalizowanym w:

1)  P., przy ul. (...) w dniach 10-14, 17-24, 26-27, 29-31 sierpnia 2018r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 3,81 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 0,92 (MW w godzinie), 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,04 (MW w godzinie), 13 sierpnia 2015 r. łącznie 0,34 (MW w godzinie), 14 sierpnia 2015 r. łącznie 0,82 (MW w godzinie), 17 sierpnia 2015 r. łącznie 0,79 (MW w godzinie), 18 sierpnia 2015 r. łącznie 0,98 (MW w godzinie), 19 sierpnia 2015 r. łącznie 0,57 (MW w godzinie), 20 sierpnia 2015 r. łącznie 0,62 (MW w godzinie), 21 sierpnia 2015 r. łącznie 0,64 (MW w godzinie), 22 sierpnia 2015 r. łącznie 0,72 (MW w godzinie), 23 sierpnia 2015 r. łącznie 0,59 (MW w godzinie), 24 sierpnia 2015 r. łącznie 0,62 (MW w godzinie), 26 sierpnia 2015 r. łącznie 0,42 (MW w godzinie), 27 sierpnia 2015 r. łącznie 1,39 (MW w godzinie), 29 sierpnia 2015 r. łącznie 0,19 (MW w godzinie), 30 sierpnia 2015 r. łącznie 1,17 (MW w godzinie) oraz 31 sierpnia 2015 r. łącznie 1,17 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 15,80 w godzinie;

2)  T., przy Al. (...) w dniach 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 4,8623643 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 2,1226137 (MW w godzinie) oraz 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,6094015 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 7,5943795 MW w godzinie;

3)  R., przy ul. (...) w dniach 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 4,6575923 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 1,9442701 (MW w godzinie) oraz 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,5878228 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 7,1896852 MW w godzinie;

4)  K., (...) 100 w dniach 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 9,2069 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 3,0788 (MW w godzinie) oraz 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,2253 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 12,511 MW w godzinie;

5)  L., przy ul. (...) w dniach 10, 11,12 i 17 sierpnia 2015 r. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 1,97048 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 0,53760 (MW w godzinie), 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,13908 (MW w godzinie) oraz 17 sierpnia 2015 r. łącznie 0,02408 (MW w godzinie) . Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 2,67124 MW w godzinie;

(Załącznik do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego dot. A. z dnia 17 września 2019 r.– „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru(…)”, k. 3-52 akt adm.; Załącznik do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego dot. (...) z dnia 6 grudnia 2018 r.– „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru(…)” k. 197-228 akt adm.; Załącznik do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego dot. (...) Sp.zo.o. z dnia 6 grudnia 2018 r. – „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru(…)”, k. 265-306 akt adm. )

W roku 2019 spółka (...).zo.o. z siedzibą w P. uzyskała łączny przychód w wysokości (...) zł (rachunek zysków i strat spółki (...) z o.o. z siedzibą w P. za 2019 r., k. 1624 akt adm.)

Powyżej opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wskazane dowody, zgromadzone w toku postępowania administracyjnego, jak i w oparciu o twierdzenia stron, oraz fakty powszechnie znane. Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zebranym w sprawie dokumentom, które nie były kwestionowane przez strony, a i Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im mocy dowodowej.

Odnośnie ustalenia, że powodowi nie doręczono planów ograniczeń dotyczących obiektów w M., K. i Ż., to Sąd uznał, że pozwany, na którym ciążył obowiązek dowiedzenia tego faktu, nie sprostał temu zadaniu. W sprawie brak jest bowiem dowodu na doręczenie planów ograniczeń dla tych obiektów odbiorcy, a ponadto powód od samego początku konsekwentnie twierdził, że nie posiada planów ograniczeń dla tych obiektów i że nie zostały one mu doręczone. Wprawdzie operator przedstawił w toku postępowania administracyjnego kopię pisma adresowanego do powoda zawierającego plan ograniczeń, jednak nie jest to jednoznaczne z tym, że powód mógł się z jego treścią zapoznać. W świetle prawa nawet nadanie przesyłki poleconej i nie zwrócenie jej przez pocztę do nadawcy nie gwarantuje jej doręczenia adresatowi. W sytuacji, w której adresat twierdził konsekwentnie, że przesyłki nie otrzymał, brak jest podstaw do uznania, że było odwrotnie oraz, że mógł się zapoznać z planem ograniczeń i miał wiedzę jakie plan go obowiązuje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie powódki było tylko częściowo uzasadnione, gdyż decyzja jest w zasadniczej części, dotyczącej istnienia podstawy prawnej dla odpowiedzialności odbiorców energii za niedostosowanie się do ograniczeń poboru energii w sierpniu 2015r prawidłowa i znajduje oparcie w przepisach prawa.

Rozstrzygnięcie zostało oparte na następującym stanie prawnym:

W myśl art. 11 prawa energetycznego (dalej jako: „p.e.”) w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części mogą być wprowadzone na czas oznaczony ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (ust 1 pkt 4). Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej polegają na ograniczeniu maksymalnego poboru mocy elektrycznej oraz dobowego poboru energii elektrycznej (art. 11 ust 3 pkt 1). Ograniczenia te (określone m.in. w ust. 3) podlegają kontroli w zakresie przestrzegania ich stosowania (art. 11 ust 4). Organem uprawnionym do kontroli stosowania ograniczeń w odniesieniu do dostarczanej sieciami energii elektrycznej jest Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (art. 11 ust pkt 5).

Stosownie do treści art. 11 ust 7 Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw energii, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej i ciepła, w przypadku wystąpienia zagrożeń m.in. bezpieczeństwa dostaw energii.

W myśl art. 11c ust 2 p.e. w przypadku powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego:

1.  podejmuje we współpracy z użytkownikami systemu elektroenergetycznego, w tym z odbiorcami energii elektrycznej, wszelkie możliwe działania przy wykorzystaniu dostępnych środków mających na celu usunięcie tego zagrożenia i zapobieżenie jego negatywnym skutkom;

2.  może wprowadzić ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 7, lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin.

Operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego niezwłocznie powiadamia ministra właściwego do spraw energii oraz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wystąpieniu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia tego zagrożenia i zapobieżenia jego negatywnym skutkom oraz zgłasza konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7 (art. 11 c ust 3 p.e.).

Istotny dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej jest także przepis art. 11d ust.1 p.e., który przewiduje, że w sytuacji wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w następstwie zdarzeń, o których mowa w art. 11c ust. 1, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego podejmuje w szczególności następujące działania:

1.  wydaje wytwórcy polecenia uruchomienia, odstawienia, zmiany obciążenia lub odłączenia od sieci jednostki wytwórczej centralnie dysponowanej;

2.  dokonuje zakupów interwencyjnych mocy lub energii elektrycznej;

3.  wydaje właściwemu operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego polecenia uruchomienia, odstawienia, zmiany obciążenia lub odłączenia od sieci jednostki wytwórczej przyłączonej do sieci dystrybucyjnej na obszarze jego działania, która nie jest jednostką wytwórczą centralnie dysponowaną;

4.  wydaje właściwemu operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego polecenia zmniejszenia ilości pobieranej energii elektrycznej przez odbiorców końcowych przyłączonych do sieci dystrybucyjnej na obszarze jego działania lub przerwania zasilania niezbędnej liczby odbiorców końcowych przyłączonych do sieci dystrybucyjnej na tym obszarze;

5.  po wyczerpaniu wszystkich możliwych działań zmierzających do pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną wydaje odbiorcom końcowym, przyłączonym bezpośrednio do sieci przesyłowej, polecenia zmniejszenia ilości pobieranej energii elektrycznej lub odłączenia od sieci urządzeń i instalacji należących do tych odbiorców, zgodnie z planem wprowadzania ograniczeń;

6.  dokonuje zmniejszenia wielkości zdolności przesyłowych wymiany międzysystemowej;

7.  ogłasza okres zagrożenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 26 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (Dz.U. z 2020 r. poz. 247).

W okresie wykonywania działań, o których mowa wyżej, użytkownicy systemu, w tym odbiorcy energii elektrycznej, stosownie do treści art. 11d ust 2 p.e. są obowiązani stosować się do poleceń operatora systemu elektroenergetycznego, o ile wykonanie tych poleceń nie stwarza bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia osób.

W okresie występowania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej operatorzy systemu elektroenergetycznego mogą wprowadzać ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, w zakresie niezbędnym do usunięcia tego zagrożenia (art. 11d ust 3 p.e.).

Zasadniczy dla rozstrzygniecie sprawy niniejszej jest również art. 56 ust 1 pkt 3a p.e., stanowiący podstawę odpowiedzialności powódki w sprawie niniejszej, w myśl którego karze pieniężnej podlega ten, kto nie stosuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3.

Należy także zaznaczyć, że w oparciu o delegację ustawową, zawartą w art. 11 ust 6 p.e. wydane zostało 23 lipca 2007 roku przez Radę Ministrów Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (dalej jako „Rozporządzenie”). Określone w nim zostały: sposoby wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, rodzaje odbiorców objętych ograniczeniami, zakresy planów wprowadzania ograniczeń oraz sposoby określania w nich wielkości tych ograniczeń a także sposoby podawania do publicznej wiadomości informacji o ograniczeniach w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej.

Dokonując subsumpcji opisanego stanu faktycznego do powołanych norm prawnych, Sąd doszedł do przekonania, że nałożenie na powódkę kary pieniężnej znajduje uzasadnienie w treści przepisu art. 56 ust 1 pkt 3a p.e.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że przepis ten odwołuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3. Natomiast zdaniem Sądu podstawą do wprowadzenia ograniczeń w poborze energii elektrycznej w dniach 11 i 12 sierpnia, był wprawdzie powołany w komunikacie art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., i ten faktycznie nie jest sankcjonowany przez art. 56 ust 1 pkt 3a p.e., niemniej jednak podstawę prawną dla działań operatora podjętych w oparciu o art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., stanowił przepis art. 11 p.e. jak też art. 11d ust 3 p.e. Przepis art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. ma charakter uszczegóławiający dla normy o ogólniejszym charakterze zawartej w treści art. 11d ust 3 p.e. Regulacja art. 11d ust 3 p.e. stanowi bowiem zasadniczą podstawę prawną dla działań operatora podjętych w oparciu o przepis art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. To w artykule 11d ust 3 p.e. zostało wskazane, że w okresie występowania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej operatorzy systemu elektroenergetycznego mogą wprowadzać ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, w zakresie niezbędnym do usunięcia tego zagrożenia. Jest to więc norma ogólna w stosunku do przepisu art. 11 c ust 2 pkt 2 p.e., który jedynie precyzuje, w jakim ograniczonym zakresie operator może wprowadzić ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części. W szczególności przepis ten wskazuje, że może to nastąpić jedynie w odniesieniu do dostarczania i poboru energii i tylko do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 7, lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin.

Powyższe prowadzi do wniosku, że podstawą działania (...) (dalej jako (...)) wprowadzającego ograniczenia w dniu 10 sierpnia 2015 r. był przepis art. 11d ust 3 p.e., a ten jest wprost sankcjonowany w art. 56 ust 1 pkt 3a p.e.

Oczywiste jest także, że art. 11 p.e., który był z kolei podstawą wprowadzenia przez Radę Ministrów ograniczeń w poborze energii mocą Rozporządzenia z 11 sierpnia 2015 r. jest wprost sankcjonowany przez przepis art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. Przy czym należy podkreślić, że art. 11 p.e., dotyczy wprowadzania wszelkich ograniczeń w poborze mocy, gdyż ograniczenia wprowadzane przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia zostały uregulowane w art. 11 ust 7 p.e., zaś początkowe ustępy tego przepisu wskazują zdaniem Sądu na wszelkie możliwe ograniczenia, a nie tylko te wprowadzone na mocy art. 11 ust 7 p.e. Tym samym, skoro przepis art. 11 ust 4 stanowi, że wszelkie wprowadzone ograniczenia poboru mocy podlegają kontroli w zakresie przestrzegania ich stosowania oraz, że o rganem uprawnionym do kontroli stosowania ograniczeń w odniesieniu do dostarczanej sieciami energii elektrycznej jest Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (art. 11 ust 5 pkt 1 p.e.), to oczywistym jest, że przepis ten także odnosi się do odpowiedzialności za niedostosowanie się do ograniczeń wprowadzonych przez (...), przez co art. 56 ust 1 pkt. 3a odwołując się do art. 11 p.e. sankcjonuje także ograniczenia wprowadzone przez (...).

Na marginesie należy jednak wskazać, że przy tworzeniu regulacji dotyczących wprowadzenia przez operatorów ograniczeń w poborze energii elektrycznej doszło do naruszenia zasad techniki prawodawczej, w myśl których zasadniczo przepis uszczegóławiający (art. 11c ust 2 pkt 2) powinien znaleźć się po przepisie natury bardziej ogólnej (art. 11d ust. 3), co w sprawie niniejszej niestety nie miało miejsca. Stąd mogą się rodzić po stronie odbiorców wątpliwości interpretacyjne, które jednak zdaniem Sądu można z łatwością wyeliminować poprzez wykładnię, dokonaną przy użyciu różnych metod wykładni prawa.

Zasadniczo zdaniem Sądu już tylko dokonana powyżej wykładnia językowa przepisu art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. i art. 11d ust 3 p.e. oraz art. 11 p.e. wprost wskazuje na możliwość sankcjonowania przez przepis art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. zachowań odbiorców, którzy dopuścili się naruszenia ograniczeń w poborze energii wprowadzonych w oparciu o przepis art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., skoro, jak była o tym mowa wyżej, jest to uprawnienie dla operatora przewidziane w art. 11d ust 3 p.e.

Jakkolwiek w demokratycznym państwie prawa zakłada się pierwszeństwo wykładni językowej (uchwała Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2003 r., III CZP 8/03; postanowienia Sądu Najwyższego z 20 lipca 2005 r., I KZP 25/05; z 31 sierpnia 2005 r., V KK 426/04,), to jednak powszechnie uznawane jest za konieczne posiłkowanie się także subsydiarnie wykładnią systemową oraz wykładnią funkcjonalną (uchwała Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2006 r., I KZP 53/05; postanowienie Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2004 r., III KK 112/04; uchwała Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2003 r., III CZP 8/03; uchwała Sądu Najwyższego z 19 maja 2015 r., III CZP 114/14; wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2008 r., II CSK 650/07). Odstępstwo jednak od jasnego i oczywistego sensu przepisu wynikającego wprost z treści przepisu mogą jedynie uzasadniać szczególnie istotne i doniosłe racje prawne, społeczne, ekonomiczne lub moralne (tak uchwała Sądu Najwyższego z 14 października 2004 r., III CZP 37/04, wyrok Sądu Najwyższego z 21 lipca 2004 r., V CK 21/04, uchwała Sądu Najwyższego z 20 lipca 2005 r. I KZP 18/05). Dopuszcza się również odstępstwa od wyniku zastosowania wykładni językowej, gdy wynik ten prowadzi do rażąco niesprawiedliwych lub irracjonalnych konsekwencji (uchwała Sądu Najwyższego z 19 maja 2015 r., III CZP 114/14, OSNC 2015 nr 12, poz. 134; wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2008 r., II CSK 650/07, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 r., I PK 409/02, OSNP 2004 nr 19, poz. 334).

Mając na względzie powyższe uwagi, Sąd w obecnym składzie nie znalazł żadnych argumentów, które pozwalałyby na zmianę kierunku wykładni treści przepisów art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. i art. 11 c ust 2 pkt 2 oraz art. 11d ust 3 p.e. niż ustalona powyżej. Dokonana przez Sąd wykładnia systemowa i celowościowa wzmacniają jedynie argumentację, że niezastosowanie się przez odbiorców do ograniczeń w poborze energii elektrycznej wprowadzonych przez operatora sieci przesyłowej w oparciu o przepis art. 11c ust 2 pkt 2 w zw. z art. 11d ust 3 p.e. oraz tych wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów w oparciu o przepis art. 11 ust 7 p.e. podlega sankcji określonej w art. 56 ust 1 pkt 3a pe.

Odwołując się do wykładni celowościowej należy wskazać, że wyraźnym celem wszystkich analizowanych przepisów stanowiących podstawę do wprowadzenia ograniczeń w poborze energii elektrycznej jest unicestwienie zagrożeń dla systemu elektroenergetycznego m.in. przed niekontrolowanymi awariami systemu z powodu jego przeciążenia i tym samym zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Realizacja tego celu jest niezwykle istotna właśnie w aspekcie zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego kraju, dlatego ustawodawca dla zabezpieczenia jego realizacji wprowadził sankcje w postaci kar administracyjnych dla podmiotów, które nie stosują się do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii. Zatem także ze względu na cel uregulowań należy przyjąć, że zamiarem regulacji ustawowej, o której mowa w art. 56 ust 1 pkt 3a p.e., było objęcie sankcją niestosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, a tym samym wymuszenie na adresatach normy, a więc także odbiorcach energii, wprowadzenia ograniczeń dla których podstawę prawną stanowi nie tylko przepis art. 11 ust 7, ale i przepis art. 11c ust 2 pkt 2 w zw. z art. 11d ust 3 p.e., skoro były one wprowadzane w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii.

Interpretując powołane regulacje za pomocą reguł wykładni systemowej należy wskazać, że przepis w danym akcie prawnym nie jest umiejscowiony przypadkowo, lecz wynika z racjonalnego działania prawodawcy. Z takiej wykładni może wynikać wniosek że przepis ma mniejsze znaczenie ze względu na treść przepisu wyżej położonego. Jak już była jednak o tym wyżej mowa, w art. 11c i 11d nastąpiła wadliwa z punktu widzenia techniki legislacyjnej regulacja wprowadzania ograniczeń w świadczonych usługach przesyłania i dystrybucji, poprzez umiejscowienie przepisu o mniejszym znaczeniu, czyli przepis art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. (bo wprowadzającego ograniczenie dla bardziej ogólnej regulacji zawartej w art. 11d ust 3), przed przepisem o charakterze nadrzędnym, jakim jest art. 11d ust 3 p.e., stanowiącym generalną kompetencję dla operatora systemu przesyłowego do wprowadzenia ograniczeń w przesyłaniu i dystrybucji energii elektrycznej. Jednak ze względu na założenie właśnie spójności systemu prawa i jego logiczności, nie można uznać, że brak wyraźnego odwołania się w normie sankcjonującej art. 56 ust 1 pkt 3a do art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. może stanowić wyraz woli ustawodawcy o zwolnieniu od sankcji niesubordynacji odbiorców, dla których podstawę dla wprowadzenia ograniczeń stanowił art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. w zw. z art. 11d ust 3a p.e. W ocenie Sądu to właśnie dążenie do wykładni w duchu spójności systemu prawa musi prowadzić do jedynego logicznego wniosku, że wystarczające jest jednak wskazanie przez ustawodawcę w przepisie sankcjonującym normy sankcjonowanego art. 11d ust 3 p.e., skoro to on w istocie stanowi podstawę do wprowadzenia ograniczeń w oparciu o przepis art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. Nieracjonalne byłoby bowiem przyjęcie, że wprowadzenie znacznie dalej idących ograniczeń, dla których przyzwolenie stanowi przepis art. 11d ust 3a p.e., byłoby sankcjonowane w art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., a wprowadzenie tych ograniczeń w znacznie mniejszym rozmiarze, bo odnoszącym się tylko do poboru energii i to tylko na okres maksymalnie 72 godzin, sankcjonowane już by nie było. To właśnie zasada spójności systemu prawnego i jego logiczności nie pozwala na taki kierunek wykładni analizowanych norm prawa.

Istotna bowiem dla wykładni przepisu art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. jest także wykładnia logiczna art. 11 ust 2 pkt 2 p.e. posługująca się metodą logiczną "argumentum a major ad minus"- "co wolno więcej to tym bardziej wolno mniej". Jeśli zatem przepis art. 11d ust 3 p.e., do którego wprost odnosi się art. 56 ust 1 pkt 3a pe, stwarza operatorom systemu przesyłowego uprawnienie do wprowadzenia ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji, nie wprowadzając w nim żadnych ograniczeń m.in. czasowych, to przepis art. 11 ust 2 pkt 2 p.e. wprowadzający te ograniczenia czasowe (maksymalnie do 72 godzin) i też rzeczowe (dostarczania i poboru energii), jest niewątpliwie przepisem szczególnym w stosunku do art. 11d ust 3 p.e., gdyż nie rodzi on sam w sobie uprawnień po stronie operatora systemu przesyłowego do wprowadzenia takich ograniczeń, a jedynie ogranicza jego uprawnienia przyznane mu w przepisie art. 11d ust 3 p.e. Zatem operator systemu wprowadzając ograniczenia, o jakich mowa w art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., działa zawsze także w oparciu o przepis art. 11d ust 3 p.e., gdyż to ten przepis stanowi źródło jego uprawnień do wprowadzenia ograniczeń w poborze prądu, nawet jeśli wprost przepis ten nie zostanie powołany w zarządzeniu o wprowadzeniu ograniczeń.

Niedostosowanie się odbiorcy do każdego ograniczenia dla którego podstawę stanowił przepis art. 11d ust 3 p.e., a więc także tych wprowadzonych z powołaniem się na regulację art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., stanowi realne zagrożenie dla bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, gdyż tylko w takich sytuacjach ograniczenia mogą być wprowadzane. Istotne jest więc, dla zagwarantowania tego bezpieczeństwa, aby istniały realne instrumenty prawne pozwalające na sankcjonowanie zachowań, które temu bezpieczeństwu zagrażają. Jeśli więc ustawodawca wprowadził w sytuacji nagłego zagrożenia możliwość, aby o bezpieczeństwo systemu energetycznego mógł zadbać operator systemu przesyłowego poprzez ograniczenie poboru energii, to konieczne jest właśnie z punktu widzenia tego bezpieczeństwa, aby istniała także możliwość sankcjonowania wprowadzonych ograniczeń. Jest to szczególnie istotne w takich nagłych stanach, w których organy państwa nie są jeszcze w stanie podjąć decyzji, a konieczne jest podjęcie działań natychmiastowych, które ochronią system energetyczny przed katastrofalną i rozległą awarią (blackoutem).

Dlatego tak ważne są regulacje ograniczające (w szczególnie uzasadnionych okolicznościach stanu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii) odbiorców w poborze energii, które muszą mieć jednak dla swej skuteczności i tym samym dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, system gwarancji przestrzegania tych ograniczeń. Tymi gwarantami są m.in. kary pieniężne, które są nakładane na podmioty nieprzestrzegające tych ograniczeń. Administracyjne kary pieniężne nie mają bowiem wyłącznie charakteru sankcji karnych, gdyż ich funkcja nie ogranicza się do represji za naruszenie nakazów bądź zakazów ustawowych, ale równie istotna jest ich funkcja prewencyjna i dyscyplinująca, motywująca adresatów norm sankcjonowanych do ich respektowania, także na przyszłość.

Jeśli zatem przyjąć wykładnię, że sankcji z art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. nie podlegają ograniczenia wprowadzone przez (...) na podstawie art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., to istnienie tych ostatnich regulacji nie miałoby najmniejszego sensu, skoro odbiorcy nie musieliby się do nich dostosowywać, a więc mogliby w stanach nagłego zagrożenia bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego nie respektować ograniczeń wprowadzanych przez operatora systemu przesyłowego. Taka interpretacja pozbawiona jest całkowicie sensu, bo to właśnie podjęcie natychmiastowych działań, w tym jak najszybsze zmniejszenie poboru mocy w razie niedoborów tej mocy w systemie, jest najistotniejsze w sytuacji istnienia realnego zagrożenia.

Zatem brak powiązania uprawnienia (...) wynikającego z art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. z sankcją z art. 56 ust. 2 pkt 3a p.e. czyniłby te uprawnienia operatora pozbawionymi sensu i regulacja art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. nie miałaby racji bytu.

Warto także odnotować, dla wzmocnienia argumentacji o sankcjonowaniu przepisem art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. wprowadzonych przez (...) na podstawie art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. ograniczeń, że organ regulacyjny, jakim jest Prezes URE, uzyskał kompetencje do kontroli w zakresie przestrzegania ograniczeń maksymalnego poboru mocy elektrycznej oraz dobowego poboru energii elektrycznej wprowadzonych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa energetycznego kraju (art. 11 ust 4 i 5 p.e.).

Konsekwencją także tych uprawnień regulatora jest również uprawnienie Prezesa URE do nałożenia kary pieniężnej na podmioty nie respektujące wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii (art. 56 ust 1 pkt 3a pe).

Zdaniem Sądu możliwą podstawą prawną dla odpowiedzialności odbiorców za niedostosowania się do ograniczeń wprowadzonych przez operatora systemu przesyłowego na podstawie art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. może być również przepis art. 11c ust 3 p.e., do którego także odwołuje się art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. Przepis ten stanowi, że operator systemu elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego powiadamia niezwłocznie ministra właściwego ds. energii oraz Prezesa URE m.in. o podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i zapobieżenia jego negatywnym skutkom. Jeśli więc przepis art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. sankcjonuje niestosowanie się do ograniczeń w poborze energii wprowadzonych w oparciu o tę właśnie regulację art. 11c ust. 3 p.e., to niewątpliwie można przyjąć, że ustawodawca w ten sposób sankcjonuje ograniczenia wprowadzone także na podstawie art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. przez operatora systemu przesyłowego (jako „ podjęte przez operatora działania i środki”). Wprawdzie przepis art. 11c ust 3 p.e. sam w sobie nie stanowi podstawy do wprowadzenia ograniczeń przez operatora systemu przesyłowego, ale wskazuje na ograniczenia już wprowadzone przez tego operatora („ podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia tego zagrożenia i zapobieżenia jego negatywnym skutkom oraz zgłasza konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7.”), a tym samym możliwe jest powiązanie odpowiedzialności z art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. z ograniczeniami wprowadzonymi w oparciu o przepis art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e., do którego art. 11c ust 3 p.e. niewątpliwie się odnosi.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że brak jest jakichkolwiek racji, które uzasadniałyby przyjęcie argumentacji powódki, że przepis art. 56 ust. 1 pkt 3a nie sankcjonuje naruszenia ograniczeń wprowadzonych przez (...) z powołaniem się na art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., dla którego faktyczną podstawą prawną działania był przepis art. 11d ust 3 p.e., ewentualne także przepis art. 11c ust 3 p.e.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów podziela tym samym stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 5 października 2022 r., w sprawie sygn. akt I NSKP 2/22), w myśl którego „ działanie odbiorcy, polegające na naruszeniu ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej ustanowionych przez operatora na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, rodzą odpowiedzialność administracyjną po stronie odbiorcy na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy. Założenie, że niedostosowanie się przez odbiorcę do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, o których mowa w art. 11c ust. 2 pkt 2 Prawa energetycznego, nie jest sankcjonowane na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a tego aktu, niewątpliwie nie daje się pogodzić z postulatem racjonalności ustawodawcy i jawi się jako naruszające konstytucyjną zasadę równości. Przyjęcie stricte językowej wykładni spornego art. 56 ust. 1 pkt 3a Prawa energetycznego oznaczałaby bowiem, że odbiorca, który nie dostosował się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, wprowadzonych przez OSP na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 Prawa energetycznego, byłby w lepszej sytuacji prawnej niż odbiorca, który przekroczył ograniczenia poboru mocy energii, wprowadzone choćby na podstawie art. 11 ust. 7 Prawa energetycznego. Nieprzestrzeganie ograniczeń, wprowadzonych w trybie art. 11c ust. 2 pkt 2 Prawa energetycznego przez OSP w nagłej, kryzysowej sytuacji, w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju, nie podlegałoby bowiem odpowiedzialności karnoadministracyjnej. Oznacza to, że wykonanie obowiązku dostosowania się do tego rodzaju ograniczeń wprowadzonych przez OSP zostałoby w tym przypadku pozostawione jedynie dobrej woli zobowiązanego (odbiorcy) i zależałoby wyłącznie od jego poczucia odpowiedzialności za interes społeczny. Podczas gdy naruszenie ograniczeń poboru energii, wprowadzonych w tym samym celu (tj. z zamiarem zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego państwa), jednak już w drodze rozporządzenia, podlegałoby jednak sankcjonowaniu na mocy art. 56 ust. 1 pkt 3a Prawa energetycznego w pełnym zakresie. Ostatecznie za powyższą konkluzją przemawia również aktualna redakcja art. 56 ust. 1 pkt 3a Prawa energetycznego, nadana ustawą z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 3 lipca 2021 r. Celem tej nowelizacji nie było poszerzenie zakresu przedmiotowego tego unormowania, lecz jedynie doprecyzowanie jego treści”

Sąd także nie znajduje żadnych argumentów natury społecznej, ekonomicznej lub moralnej, które pozwalałyby odstąpić od dokonanej powyżej wykładni.

Wynik tej wykładni nie prowadzi do rażąco niesprawiedliwych lub irracjonalnych konsekwencji, a wręcz odwrotnie, akcentuje jednoznaczną wolę ustawodawcy do zapobiegania zagrożeniom, ale i eliminacji już powstałych zagrożeń dla bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego. Należy przy tym odnotować, że dokonywanie wykładni celowościowej, funkcjonalnej i systemowej dopuszczalne jest także w sprawach, w których nakładane są kary administracyjne, pomimo stawianych w orzecznictwie obostrzeń dla tego typu spraw, z uwagi na sankcyjny charakter kar i konieczność ochrony praw przedsiębiorcy, zbliżoną do tych, jakie przysługują oskarżonemu w prawie karnym (chodzi tu jednak wyłącznie o gwarancje proceduralne, a nie zrównanie standardu administracyjnego z karnym w zakresie przesłanek odpowiedzialności, w szczególności nie stosuje się w tego typu sprawach zasad prawa karnego materialnego jak np nullum crimen sine lege, które zasadniczo wykluczają w prawie karnym wykładnię rozszerzającą). Na powyższą możliwość wskazuje liczne orzecznictwo sądów powszechnych i sądów administracyjnych oraz Sądu Najwyższego (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2016 r. sygn. III SK 75/15, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19 czerwca 2015 r. w sprawie VI ACa 1061/14, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 czerwca 2012 r. sygn. akt II GSK 851/11).

W tym stanie rzeczy Sąd doszedł do przekonania, że istniały podstawy prawne do zastosowania wobec powódki art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., skoro niewątpliwe było, że powódka nie zastosowała się do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii, zarówno tych wprowadzonych przez (...) w dniach 10 i 11 sierpnia, jak i tych wprowadzonych Rozporządzeniem Rady Ministrów w okresie od 12 do 31 sierpnia.

Należy przy tym nadmienić, że nakładana przez Prezesa URE kara pieniężna ma charakter obligatoryjny, gdyż powołany przepis nie ma charakteru uznaniowego lub warunkowego („ karze pieniężnej podlega ten, kto…”).

Stosownie do treści przepisu art. 56 ust. 3 p.e. wysokość kary pieniężnej, o której mowa m.in. w art. 56 ust 1 pkt 3a p.e., nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym (…). Zgodnie natomiast z art. 56 ust. 6 p.e. ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe. Ponadto, art. 56 ust. 6a p.e. stanowi, że Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek.

W niniejszej sprawie, przy ocenie stopnia szkodliwości czynu drugorzędne znaczenie miał rozmiar przekroczenia poboru mocy. Zdaniem Sądu w przekroczeniach poboru energii, o stopniu szkodliwości decyduje sam charakter czynu i jego znaczenie dla zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, a w konsekwencji dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Należy bowiem mieć na uwadze, że energia elektryczna we współczesnym świecie jest niezbędna dla funkcjonowania wszystkich obszarów aktywności zarówno państwa jak i każdego z członków społeczeństwa i nietrudno sobie wyobrazić, jak katastrofalne mogą być skutki niekontrolowanych blackoutów, spowodowanych przekroczeniami krytycznych wartości podstawowych parametrów technicznych pracy systemu elektroenergetycznego na znacznym obszarze kraju. Stąd eliminacja zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, do którego prowadzi skumulowanie przekroczeń mocy przez wielu odbiorców jest tak konieczna. Przekroczenie dopuszczalnego poziomu poboru energii przez jednego z odbiorców jest wprawdzie często jedynie niewielkim elementem całkowitego przekroczenia, które w ostateczności może jednak doprowadzić do przeciążenia systemu elektroenergetycznego i jego niekontrolowanych wyłączeń, niemniej jednak w takich sytuacjach nie sposób określić, który z odbiorców dopełnił krytycznego przekroczenia. Dlatego z punktu widzenia celu, jakiemu mają służyć ograniczenia w poborze mocy, należy przyjąć, że każde nawet niewielkie przekroczenie mocy nosi w sobie znaczny stopień szkodliwości. Tym samym w ocenie Sądu, w przypadku przekroczenia przez przedsiębiorcę poboru mocy nawet w nieznacznym zakresie, nie można uznać, że istnieją podstawy do odstąpienia od wymierzania kary w oparciu o przepis art. 56 ust 6a p.e., gdyż stopień szkodliwości nie jest znikomy.

Dla ustalenia stopnia szkodliwości czynu, Sąd posłużył się sposobem weryfikacji tego stopnia wypracowanym w prawie karnym. Jak bowiem orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 15 października 2014 r., w sprawie III SK 47/13, z którego tezą Sąd w składzie niniejszym się zgadza, skoro prawodawca posłużył się w art. 56 ust. 6a p.e. instytucją prawa karnego, a jednocześnie w prawie energetycznym nie dał wskazówek jakimi kryteriami należy się posługiwać dla oceny tej szkodliwości, to z uwagi na represyjny charakter kar pieniężnych przewidzianych w art. 56 prawa energetycznego, zasadne jest odwołanie się do art. 115 § 2 kodeksu karanego, który zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu. Przepis ten nakazuje przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu brać pod uwagę:

1) rodzaj i charakter naruszonego dobra,

2) rozmiary wyrządzonej szkody,

3) sposób i okoliczności popełnienia czynu,

4) wagę naruszonych obowiązków,

5) postać zamiaru,

6) motywację sprawcy,

7) rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Jak ocenił Sąd Najwyższy w powołanym wyżej orzeczeniu „ o stopniu społecznej szkodliwości mają decydować wyłącznie okoliczności związane z czynem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2011 r., IV KK 382/10), przy czym podstawowe znaczenie dla określenia stopnia szkodliwości czynu mają rodzaj i charakter naruszonego dobra chronionego prawem, rozmiar wyrządzonej i grożącej szkody oraz zamiar i motywacja sprawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2011 r., IV KK 382/10). […] Nie uwzględnia się więc okoliczności, które pojawiły się po popełnieniu czynu, ponieważ nie mieszczą się one w regulacji art. 115 § 2 KK.”

Odnosząc powyższe kryteria do oceny szkodliwości czynu powódki, Sąd, jak wyżej uznał, że zasadnicze znaczenia dla tej oceny ma rodzaj i charakter naruszonego dobra oraz waga naruszonych obowiązków, jak również rodzaj naruszonych reguł ostrożności, które w sprawie niniejszej jednoznacznie wskazują, że powód dopuścił się naruszenia dobra szczególnie chronionego przez prawo energetyczne i niezwykle ważkiego dla wszystkich dziedzin życia oraz gałęzi przemysłu, jakim jest bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznego. Stabilna praca tego systemu, bez zakłóceń wynikających m.in z niedostosowania się niektórych odbiorców do wprowadzonych ograniczeń w poborze mocy, ma niezwykłe znaczenie dla bezpieczeństwa, oraz życia i zdrowia ludzi.

Odnosząc się do stopnia przekroczenia poboru energii ponad wartości określone w planach ograniczeń, należy zważyć, że powódka otrzymała od poszczególnych (...) te plany (za wyjątkiem planów dotyczących obiektów w Ż., M. i K.). Niemniej jednak (...) nie zakwestionowała przedstawionych jej planów ograniczeń. Wobec powyższego należy przyjąć, że przedsiębiorca zaakceptował wszystkie wartości prezentowane w planach ograniczeń na okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r., w tym wartość poboru mocy bezpiecznej, która obowiązywała go przy wprowadzeniu ograniczeń w poborze mocy przy 20 stopnia zasilania. Zatem to do tych wielkości określonych w planie ograniczeń powódka winna była się dostosować w momencie wprowadzenia ograniczeń. Oznacza to, że powódka przy 20 stopniu zasilania nie mogła korzystać z energii elektrycznej na wyższym poziomie niż ustalony w planie ograniczeń. Należy przy tym nadmienić, że (...) określając wprowadzane stopnie ograniczeń, odnosił się do z góry założonych w planach ograniczeń i możliwych według tych planów do osiągnięcia ograniczeń w poborze mocy, adekwatnych dla każdego ze stopni zasilania. Niedostosowanie się odbiorcy do planów ograniczeń wskazuje, że powódka swoim zachowaniem doprowadziła do poważnego zagrożenia dla bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego. W tym kontekście szkodą było narażenie tego systemu na niebezpieczeństwo.

Odnośnie przekroczenia poboru mocy w odniesieniu do kolejnych godzin po wprowadzeniu ograniczeń w dniu 10, 11 i 12 i kolejnych dniach sierpnia 2015 r., to można powódce przypisać zawinione działanie, gdyż mimo wiedzy, że pobór mocy powinna ograniczyć do poziomu określonego w planach ograniczeń przewidzanych dla danego obiektu, zdecydowała się jednak na większy pobór energii, celem niedoprowadzenia do znacznych własnych strat majątkowych. Zatem można przyjąć, że powódka przedłożyła własną korzyść majątkową nad bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznego. Jakkolwiek trudno wprost ważyć te wartości, to jednak w sytuacji gdy niedostosowanie się odbiorców do ograniczeń poboru mocy może prowadzić do blackautów, a więc i wyłączeń energii dla tych podmiotów, które z racji szczególnego znaczenia i charakteru działalności, ograniczeniom w poborze energii nie podlegają, należy stwierdzić, że powódka przedłożyła jednak własny interes ekonomiczny nad bezpieczeństwo wielu ludzi. Okoliczność powyższa nie może pozostać bez wpływu na wymiaru kary.

Rację ma pozwany, że z chwilą wprowadzenia ograniczeń w poborze energii odbiorca jest obowiązany do bezwzględnego zastosowania się do nich i nie jest możliwe ustalania poziomów mocy bezpiecznej na tym etapie.

Zasadniczo moc bezpieczna (minimalna) musi być ustalona na takim poziomie, aby odbiorca energii mógł w maksymalnym stopniu zaprzestać poboru energii bez zagrożenia bezpieczeństwa osób oraz uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych. Okoliczności dotyczące mocy minimalnej powinny być w istocie każdorazowo ustalane przez odbiorcę i operatora, a operator winien tę moc dodatkowo, tak przy zawarciu umowy jak i ustalaniu planu ograniczeń weryfikować pod kątem dyspozycji § 9 pkt 3 w związku § 3 ust 4 Rozporządzenia, stosownie do których, moc bezpieczna jest mocą minimalną niepowodującą zagrożeń i zakłóceń takich jak:

1.  zagrożenia bezpieczeństwa osób oraz uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych;

2.  zakłóceń w funkcjonowaniu obiektów przeznaczonych do wykonywania zadań w zakresie:

a.  bezpieczeństwa lub obronności państwa określonych w przepisach odrębnych,

b.  opieki zdrowotnej,

c.  telekomunikacji,

d.  edukacji,

e.  wydobywania paliw kopalnych ze złóż, ich przeróbki i dostarczania do odbiorców,

f.  wytwarzania i dostarczania energii elektrycznej oraz ciepła do odbiorców,

g.  ochrony środowiska.

Powyższe skłania do jedynej możliwej konstatacji, że to na odbiorcy ciąży obowiązek wykazania dystrybutorowi energii, że powyższe zagrożenia determinują określony poziom mocy bezpiecznej. Przy czym uprawnienie to może być realizowane najpóźniej na etapie ustalania planu ograniczeń, lub wcześniej przy okazji zawierania umowy i wartość ta nie może być później kontestowana, szczególnie w czasie wprowadzania ograniczeń, gdyż wypaczałoby to ideę zarządzania poziomem poboru mocy przez (...) lub Radę Ministrów, w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego.

Tymczasem powódka, poza obiektami w M., Ż. i K. nie kwestionowała poziomu mocy bezpiecznych określonych tak w umowie jak i w planach ograniczeń (moc dla 20 stopnia zasilania). Jeśli natomiast powódka kwestionuje prawidłowość działania operatora w powyższym zakresie, to takie kwestie może ewentualnie podnosić w razie kierowania roszczeń do operatora systemu lub sprzedawcy energii. Należy bowiem zwrócić uwagę, że w zakresie dostarczania energii strony umowy łączył stosunek cywilnoprawny, regulowany umową cywilnoprawną sprzedaży/dystrybucji energii elektrycznej (stosunek cywilnoprawny). Czym innym jest natomiast obowiązek publicznoprawny, w którym zobowiązania odbiorcy i niezależnie od tego operatora wynikają wprost z przepisów ustawy prawo energetyczne i Rozporządzenia, oraz z ustalonych w oparciu o te regulacje planów ograniczeń. W sprawie niniejszej przedmiotem oceny Sądu są jedynie zachowania odbiorcy oceniane w kontekście dostosowania się do regulacji publicznoprawnych, stosunek cywilnoprawny nie może więc zasadniczo wpływać na treść rozstrzygnięcia.

Na marginesie należy tylko podkreślić, że fakt kwestionowania przez odbiorcę na etapie zawierania umowy poziomu mocy bezpiecznej, wskazuje na dużą świadomość odbiorcy co do znaczenia wprowadzanych ograniczeń w poborze energii. Niemniej brak determinacji w żądaniu zmiany skutkował pozostawieniem mocy bezpiecznej i wprowadzenie jej do planu ograniczeń na poziomie zaproponowanym przez operatora. Powyższe zdaniem Sądu może wskazywać jednak na pewien poziom niefrasobliwości przedsiębiorcy, gdyż mając świadomość istnienia zagrożeń dla własnej działalności związanych z możliwymi ograniczeniami w poborze mocy, zaakceptował dla niektórych obiektów zerowy poziom mocy bezpiecznej i nie doprowadził do jego zmiany.

Powód zdaniem Sądu nie pozostawał bezwolny w relacjach ze (...). W szczególności powód w sposób mało zdeterminowany domagał się zmiany mocy bezpiecznej. Należy bowiem wskazać, że moc przy 20 stopniu zasilania, została ostatecznie przez powoda zaakceptowana przy zawieraniu umów z T. w odniesieniu do obiektów w M., K. i Ż., w których strony określiły moc bezpieczną jako 0. Powód także nie wykazał, aby przedstawił dystrybutorowi realne i popartych dowodami informacje o rzeczywistym poziomie mocy bezpiecznej. Należy bowiem zwrócić uwagę, że stosownie do treści § 9 pkt 3 w związku z § 3 ust 4 Rozporządzenia, moc bezpieczna jest mocą minimalną niepowodującą zagrożeń i zakłóceń opisanych w tym przepisie.

Zatem to na odbiorcy ciąży obowiązek wykazania dystrybutorowi energii, że powyższe zagrożenia determinują określony poziom mocy bezpiecznej. Powód tymczasem, wykazał jedynie, że w projekcie umowy odręcznie określił proponowany poziom mocy na wyższym poziomi niż 0 (k. 396, 398 i 402 akt adm). Jednocześnie brak dowodów na to, aby powód przedstawił dystrybutorowi energii jakiekolwiek dowody wskazujące na konieczność poboru energii na wyższym poziomie niż przewidziany dla niego w umowie.

Zatem niedostosowanie się do ograniczeń i niezmniejszenie poboru energii do poziomu przewidzianego w planie ograniczeń nie może znajdować usprawiedliwienia w szczególnym sposobie wykorzystywania przez powoda energii elektrycznej, gdyż te argumenty powinny być podnoszone na etapie wprowadzania planów ograniczeń.

Także w sytuacji, gdy w przestawionym odbiorcy planie ograniczeń została wskazana inna moc umowna, lub bezpieczna niż ta na jaką rzeczywiście określała umowa, nie można wykluczyć odpowiedzialności administracyjnej odbiorcy. W tej kwestii należy wskazać, że skoro odbiorca zaakceptował plan ograniczeń i nie zgłaszał co do niego zastrzeżeń, to ograniczenia poboru mocy określone w poszczególnych stopniach ograniczeń wiązały go w takim zakresie, jaki wskazywał plan ograniczeń, łącznie z poziomem mocy bezpiecznej (moc ustalona dla 20 stopnia zasilania).

W tym kontekście zarzuty powoda dotyczące niedostosowania, ustalonego przez (...), poziomu mocy bezpiecznej do szczególnego rodzaju obiektów jakie były zasilane u odbiorcy, jakimi są apteki, także były nieuzasadnione. Należy przy tym wyraźnie zaznaczyć, że obiekty przeznaczone do wykonywania zadań w zakresie opieki zdrowotnej nie podlegają z mocy prawa ochronie przed wprowadzanymi ograniczeniami. Jak stanowi bowiem przepis § 6 Rozporządzenia, ochronie takiej bezwzględnie i bezwarunkowo podlegają jedynie odbiorcy, których moc umowna jest niższa niż 300 kW oraz: szpitale i inne obiekty ratownictwa medycznego; obiekty wykorzystywane do obsługi środków masowego przekazu o zasięgu krajowym; porty lotnicze; obiekty międzynarodowej komunikacji kolejowej; obiekty wojskowe, energetyczne oraz inne o strategicznym znaczeniu dla funkcjonowania gospodarki lub państwa, określone w przepisach odrębnych; obiekty dysponujące środkami technicznymi służącymi zapobieganiu lub ograniczaniu emisji, negatywnie oddziaływujących na środowisko. Tymczasem ustalenie czy zastosowanie ograniczeń w poborze energii elektrycznej przez konkretnego odbiorcę nie będzie powodować zakłóceń w funkcjonowaniu obiektów przeznaczonych do wykonywania zadań w zakresie opieki zdrowotnej (tu ewentualnie mogą się mieścić apteki), jest względne i podlega każdorazowo ocenie przy ustalaniu poziomu mocy bezpiecznej i planów ograniczeń. Reguluje to przepis § 3 ust. 4 Rozporządzenia, który wymaga weryfikacji poziomu ograniczeń poboru mocy wprowadzanych w planach przez pryzmat właśnie ewentualnych zakłóceń w funkcjonowaniu tego typu obiektów. Zatem to na odbiorcy ciążył na etapie określania w umowie mocy bezpiecznej, obowiązek ustalenia i wykazania (...), że określony poziom mocy jest mu niezbędny, aby nie doszło do zakłóceń w funkcjonowaniu obiektów opieki zdrowotnej. Tymczasem powód nie wykazał, aby podjął taką aktywność.

W konsekwencji powód pomimo świadomości, że plany ograniczeń przewidywały dla niego w odniesieniu do niektórych obiektów zerowy pobór mocy przy 20 stopniu zasilania zdecydował się jednak na pobór mocy.

Pamiętając, że (...) określając wprowadzane stopnie ograniczeń, odnosił się do z góry założonych w planach ograniczeń i możliwych według tych planów do osiągnięcia całkowitych (w skali całego kraju) ograniczeń w poborze mocy, adekwatnych dla każdego ze stopni zasilania, należy stwierdzić, że niedostosowanie się odbiorcy do planu przyczyniło się do obniżeniem poboru mocy do poziomu wyższego niż przewidywał to (...) w założeniach dotyczących uzyskania określonego poziomu ograniczeń w skali kraju. Niedostosowanie się więc odbiorcy do planów ograniczeń wskazuje, że powód swoim zachowaniem doprowadził do poważnego zagrożenia dla bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego. W tym kontekście szkodą było narażenie tego systemu na niebezpieczeństwo.

Oceniając stopień zawinienia (...), który jest istotny dla wymiaru kary, nie sposób abstrahować od faktu, że powódka podlegała ograniczeniom w poborze energii elektrycznej przewidzianym dla niej indywidulanie w planach ograniczeń, które były jej corocznie przedstawiane i których w momencie przedstawiania nie kwestionowała, a które jednocześnie określały moce dla maksymalnego stopnia ograniczenia poboru mocy, czego powódka również skutecznie nie zakwestionowała.

Odnośnie wysokości wymierzonej powódce kary, to Sąd uznał za właściwy, przyjęty przez Prezesa URE, zasadniczy sposób ustalania podstawowej wysokości kary administracyjnej, który odnosi się do wielkości przekroczenia poboru mocy przez przedsiębiorcę i najwyższej ceny 1 MW energii elektrycznej na rynku bilansującym (odnotowanej 7 stycznia 2016 roku), której należałoby się spodziewać przy ograniczonej podaży energii elektrycznej w okresie 10-31 sierpnia 2015 roku) tj. 1.500 zł. Przyjęcie tej ceny, jako najwyższej możliwej ceny rozliczeniowej w podwojonej wysokości, z racji uznania, że kwota kary ma też stanowić sankcję dla przedsiębiorcy, a więc ostatecznie kwoty 3000 zł, znajduje zdaniem Sądu uzasadnienie w fakcie, że tak ustalona wartość ma być jednak dla przedsiębiorcy sankcją i stanowić ma dla niego odczuwalną dolegliwość, ale także ze względu na konieczność prewencyjnego oddziaływania kary, która poniżej pewnego minimum nie jest traktowana w sposób wystarczająco odstraszający. Kary za poszczególne delikty, dotyczące odrębnie każdego z obiektów, których dotyczyły ograniczenia w poborze mocy, są adekwatne do stopnia zawinienia i szkodliwości każdego popełnionego czynu. Ponadto, kary w orzeczonej wysokości w oczywisty sposób uwzględniają także znaczne możliwości finansowe przedsiębiorcy. Kwoty poszczególnych kar, ale także ich łączna wysokości, w relacji do przychodu przedsiębiorcy, mają więc raczej wymiar symboliczny i służy jedynie temu, aby zmotywować przedsiębiorcę by w przyszłości śledził informacje o ograniczeniach w poborze mocy oraz dostosował się do tych ograniczeń stosownie do obowiązującego go planu ograniczeń, względnie też dostosował treść umowy w odniesieniu do mocy umownej i bezpiecznej do swoich rzeczywistych potrzeb i możliwości wprowadzenia ograniczeń.

Przy czym w ocenie Sądu, zastosowana przez pozwanego reguła dla ustalania wartości kary jest adekwatna również dla odbiorców o różnych poziomach ustalonej mocy bezpiecznej i o różnych poziomach przekroczenia poboru tej mocy. Pobranie każdego MW energii elektrycznej przez odbiorcę ponad dopuszczalne minimum, wiązało się z koniecznością jej wyprodukowania w ilości odpowiedniej do pobieranych MW, pomimo ograniczeń w produkcji energii. Gdyby więc przedsiębiorcy przyszło nabyć każdy z pobranych, ponad dopuszczalną wielkość, MW energii na giełdzie towarowej energii, w sytuacji jej ograniczonej podaży, to oczywiste jest, że obciążenie finansowe dla każdego z przedsiębiorców byłoby adekwatne do rzeczywistego poboru. Zatem przedsiębiorca, którego zapotrzebowanie na energię elektryczną jest znacznie wyższe musiałby pokryć większe koszty jej nabycia niż ten który zużywa adekwatnie mniej tej energii, i tym samym jego przekroczenia poboru były, adekwatnie do mocy umownej i mocy bezpiecznej, odpowiednio niższe. Reguła wprowadzona przez Prezesa URE jako zasadniczy sposób szacowania wysokości kary, w ocenie Sądu odpowiada więc zasadom sprawiedliwości i proporcjonalności. Tak ustalona kara podlega oczywiście weryfikacji pod kątem reguł określonych w art. 56 ust 6 p.e. Przy czym można przyjąć, że kara, która jest ustalona w odniesieniu do rzeczywistego przekroczenia poboru mocy i która różnicuje poszczególnych przedsiębiorców właśnie z powodu zakresu przekroczonego poboru mocy, uwzględnia w pewnym zakresie stopień społecznej szkodliwości, chociaż zasadniczo w ocenie Sądu stopień ten jest zawsze wysoki bez względu na wielkość przekroczenia poboru mocy, z uwagi na rodzaj i charakter naruszonego dobra, jakim jest bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznego.

Mając na uwadze, iż powódka, nie stosując się do wprowadzonych ograniczeń i dokonując przekroczenia maksymalnego poziomu poboru energii elektrycznej, w sposób bezpośredni oddziaływała negatywnie na bezpieczeństwo energetyczne kraju. Sąd nie znalazł żadnych okoliczności łagodzących, które mogłyby wpłynąć na obniżenie i tak symbolicznie określonej wysokości kary pieniężnej, szczególnie, że skutkiem niedostosowania się powódki do wprowadzonych ograniczeń poboru mocy mogło być wystąpienie rzeczywistego zagrożenia w pracy całego krajowego systemu elektroenergetycznego.

W ocenie Sądu kara ustalona w zmienionej i uchylonej w części przez Sąd decyzji, mimo swojego w istocie symbolicznego wymiaru, będzie oddziaływać w przyszłości na powódkę, gdyż poza jej wartością, powódka poniosła także koszty związane z koniecznością zaangażowania się w postępowanie administracyjne i sądowe, co także poza niedogodnością wiązało się z kosztami tego postępowania. Pozwoli to jednak w wystarczającym stopniu odczuć powódce doniosłość dostosowywania się do ograniczeń w poborze energii i zapobiegnie podobnym zachowaniom w przyszłości.

Tak ustalona kara nie przekracza oczywiście możliwości płatniczych powódki i mieści się w granicach określonych w art. 56 ust 3 p.e.

Nałożenie na powódkę kary było możliwe, gdyż wbrew zarzutom odwołania nie nastąpiło przedawnienie karalności.

Aktualnie obowiązujące regulacje kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące administracyjnych kar pieniężnych, zawarte są w dziale IV A, które weszły w życie 1 czerwca 2017 r., w art. 189g k.p.a. przewidują, że administracyjna kara pieniężna nie może zostać nałożona, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia naruszenia prawa albo wystąpienia skutków naruszenia prawa.

Stosownie do treści art. 189a § 1 i 2 pkt 3 kpa przepisy te mogą być stosowane do wszelkich kar administracyjnych, w sytuacji gdy regulacje szczególne zawarte w innym akcie prawnym nie zawierają samodzielnych uregulowań tej kwestii. Ustawa prawo energetyczne nie zawiera regulacji dotyczących przedawnienia kar administracyjnych.

Zatem przedawnienie zgodnie z regułą wyrażoną w art. 189g k.p.a. nastąpiłoby po upływie 5 lat od zdarzenia z którym wiąże się nałożona kara, a więc co do zasady 31 sierpnia 2020 r., gdyż 31 sierpnia 2015 r. był ostatnim dniem, w którym powódka nie dostosowała się do ograniczeń w poborze energii elektrycznej. Rację ma jednak pozwany, że w związku ze stanem epidemii bieg przedawnienia uległ zawieszeniu w okresie od 31 marca 2020 r. do 23 maja 2020 r. Stosownie bowiem do treści art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374, ze zm.) w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu (...)19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów przedawnienia, nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Wobec uchylenia rzeczonego przepisu ustawą zmieniającą z 14 maja 2020 r., która weszła w życie 23 maja 2020 r., zawieszenie biegu przedawnienia trwało przez 53 dni w okresie od 31.03-23.05.2020r, a więc o tyle dni przedłuża się termin przedawnienia, który zasadniczo upłynąłby 31 sierpnia 2020r. ostatecznie więc termin przedawnienia w myśl powołanej regulacji nastąpiłby 23 października 2020r. zatem wydanie decyzji o nałożeniu kary w dniu 21 września 2020 r. było dopuszczalne, gdyż w tym dniu nie upłynął jeszcze termin przedawnienia.

Regulacja art. 189g k.p.a. ma zastosowanie w niniejszej sprawie, gdyż przepis przejściowy tj. art. 16 ustawy z 7 kwietnia 2017 r., wprowadzającej regulacje dotyczące kar pieniężnych (w tym ich przedawnienia) do k.p.a., przewidywał, że do postępowań administracyjnych wszczętych i niezakończonych ostateczną decyzją przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym. Zatem przepisy te co do zasady znajdują zastosowanie do spraw, w których postępowanie zostało wszczęte po wejściu w życie regulacji przepisów działu (...) k.p.a.

Skoro więc postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte 6 grudnia 2018 r., a więc po wejściu w życie nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, to nowe przepisy znajdą zastosowanie w tej sprawie. Ponadto, przepisy ustawy Covidowej zawiesiły bieg przedawnienia o 53 dni, a więc pozwany mógł wydać decyzję o nałożeniu na powódkę kary pieniężnej, gdyż w dniu wydania decyzji nie upłynął jeszcze termin przedawnienia (podobnie Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 11 lipca 2022 r., sygn. VII AGa 235/22). Wbrew twierdzeniom powoda, epizodyczna regulacja dotycząca przerwania biegu przedawnienia z powodu epidemii Covid, nie dotyczyła tylko tych deliktów, które zastały popełnione w okresie jej obowiązywania (tj między 31 marca a 13 maja 2020r). Argumentacja powoda oparta o treść wyroku Sądu Najwyższego z 11 czerwca 2021r wydanego w sprawie III KK 173/21, została skutecznie zdaniem Sądu obalona w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego wydanej w sprawie I KZP 9/22 z 14 września 2022r, którą Sąd w składzie niniejszym aprobuje.

W tym stanie rzeczy Sąd doszedł do przekonania, że Prezes URE mógł wydać zaskarżoną decyzję pomimo upływu 5 lat od daty deliktu, z uwagi na zawieszenie biegu terminów przedawnienia przez okres 53 dni, a tym samym w istocie wydłużenie okresu przedawnienia o ten czas.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia przepisów kodeksu spółek handlowych, należy zważyć, iż powódka ma rację, że spółka (...). w sierpniu 2015 r. była właścicielem i odbiorcą obiektów: przy ul. (...) w P., przy Al. (...) w T., przy ul. (...) w R., w K., Z. P. D. (...) oraz przy ul. (...) w L.. Jednakże z uwagi na połączenie (...). ze spółką (...) możliwe było obciążenie (...) karą administracyjną za delikt, którego dopuściła się spółka (...).

Podstawę prawną dla takiego wniosku stanowi przepis art. 494 § 1 ksh, w myśl którego spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki. Oznacza to, że na spółkę przejmującą przechodzą nie tylko prawa, ale i obowiązki. Zgodnie z zasadą kontynuacji, zobowiązania spółki przejmowanej przechodzą na spółkę przejmowaną, a skoro przepis ten zakłada wstąpienia spółki przejmującej w całą sytuację prawną spółki przejmowanej, to dotyczy to także sukcesji praw i obowiązków o charakterze administracyjnym. W tym zakresie Sąd podziela stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z 19 września 2019 r., sygn. akt I NSK 78/18, że „z art. 494 ksh wynika generalna zasada sukcesji praw i obowiązków o charakterze administracyjnym. Wspomniany przepis zakłada wstąpienie spółki przejmującej w całą sytuację prawną spółki przejmowanej, na którą składają się wszystkie prawa i obowiązki, i nie ma podstaw by art. 494 § 1 KSH traktować jako unormowanie ograniczone tylko do praw i obowiązków z zakresu prawa prywatnego oraz wyłączenie takich aktów administracyjnych, które przyznawałyby prawa spółce przejmowanej. Zasada ogólnej sukcesji praw i obowiązków administracyjnych, o ile co innego nie wynika z ustaw, jest konsekwencją sukcesji uniwersalnej, o której stanowi art. 494 § 1 KSH ” (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z 6 kwietnia 2017r w sprawie III SK 15/16, w odniesieniu do decyzji Prezesa UOKiK nakładającej karę administracyjną na spółkę przejmującą)

W związku z powyższym zarzut dotyczący braku możliwości nałożenia na powódkę kary pieniężnej za naruszenie przepisów prawa energetycznego przez spółkę (...), przejętą następnie przez (...), nie był zasadny. W tym zakresie jedynie w odniesieniu do przedstawionych w decyzji opisów czynów (dotyczących obiektów, w których odbiorcą była spółka (...)), Sąd uznał za słuszne twierdzenia powoda, że nie oddają one prawdziwego stanu rzeczy i dokonał ich zmiany, poprzez stwierdzenie, że to nie powódka, ale poprzednik prawny powódki dopuścił się naruszenia.

Bez znaczenia dla oceny zachowania powódki, a w konsekwencji wymierzenia kary pieniężnej, była okoliczność, że dla niektórych lokalizacji (obiektów) umowa dystrybucyjna przywidywała możliwość dostosowania poboru mocy do poziomu właściwego dla 20 stopnia ograniczeń w okresie 6 godzin od wprowadzenia ograniczeń, a nie niezwłocznie.

Zastrzec jednak należy, że plany ograniczeń tworzone w oparciu o przepisy Rozporządzenia z 2007r, ani też przepisy prawa energetycznego nie przewidują możliwości stopniowego dostosowywania się do wprowadzanych ograniczeń. Należy zatem przyjąć, że tego typu regulacje mogą obowiązywać jedynie w stosunkach cywilnoprawnych łączących odbiorcę energii z dystrybutorem energii, właśnie w oparciu o zawartą umowę o dystrybucji energii. Natomiast postanowienia umowy cywilnoprawnej nie mogą stanowić podstawy do oceny wywiązania się odbiorcy z zobowiązań publicznoprawnych, dla których podstawę prawną mogą stanowić jedynie przepisy ustawy prawo energetyczne i Rozporządzenia, oraz ustalone w oparciu o nie plany ograniczeń. W związku z tym, że plan ograniczeń obowiązujący powoda nie wskazywał, bo nie mógł z braku ku temu podstaw prawnych, na czasowe wyłączenie obowiązku dostosowania się do jego postanowień, to Sąd nie wziął pod uwagę przy ustalaniu wartości przekroczenia poboru mocy przez odbiorcę, czasowej karencji od publicznoprawnego obowiązku zastosowania się do ograniczeń w poborze energii, przewidzianej dla odbiorcy przez dystrybutora w umowie stron. Kwestię tej rozbieżności między treścią umowy a regulacjami powszechnie obowiązujących przepisów prawa, strony umowy o świadczenie usług dystrybucji energii muszą rozstrzygnąć we własnym zakresie na kanwie regulacji cywilnoprawnych.

Wobec powyższego należy przyjąć, że przedsiębiorca powinien dostosować się do wartości określonych w planie ograniczeń w momencie wprowadzenia ograniczeń. Oznacza to, że powód przy ograniczeniu dla 20 stopnia zasilania nie mógł korzystać z energii elektrycznej na wyższym poziomie niż ustalony w planie ograniczeń. Pamiętać bowiem należy, że (...) określając wprowadzane stopnie ograniczeń, odnosił się do z góry założonych w planach ograniczeń i możliwych według tych planów do osiągnięcia ograniczeń w poborze mocy, adekwatnych dla każdego ze stopni zasilania.

Odnosząc się do kwestii ustalania planów dla konkretnych punktów poboru, a nie dla odbiorcy, należy wskazać, iż punkt poboru energii ( (...)) jest punktem pomiarowym w instalacji lub sieci, dla którego dokonuje się rozliczeń. Rozporządzenie z 2007r, odmiennie niż zastępujące go Rozporządzenie z 2021r, nie przewidywało możliwości sumowania mocy poszczególnych (...), dla danego obiektu. Dlatego też ani w umowach, które powód zawarł z dystrybutorami energii, ani w planach ograniczeń nie ustalono mocy umownej dla całych obiektów, ale określone je dla poszczególnych (...) (Ł., P. ul (...) ul (...)). Dlatego również plany ograniczeń dotyczyły poszczególnych (...). W konsekwencji nie sposób uznać, aby na potrzeby ustalania przekroczeń poboru mocy odnosić wartości poszczególnych (...) do całkowitej energii zużytej przez dany obiekt. Skoro więc dla każdego z (...) ustalono moc umowną i bezpieczną i sporządzono dla nich osobne plany ograniczeń, to konsekwentnie należy odnosić rzeczywisty pobór energii w danym (...) do ustalonych dla tego (...) limitów.

Co do zarzutów naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, to Sąd podziela pogląd, powszechnie wyrażany w orzecznictwie, iż postępowanie przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym. Wniesienie odwołania od decyzji Prezesa URE wszczyna postępowanie w pierwszej instancji, którego celem nie jest weryfikacja przeprowadzonego postępowania administracyjnego. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 20 września 2005 r., sygn. akt III SZP 2/05 „ jurysdykcyjna funkcja Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie może sprowadzać się tylko do oceny legalności decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Sąd ten powinien dążyć do ustalenia okoliczności faktycznych sprawy, a następnie dokonać ich prawnej oceny w zakresie zasadności odwołania” (Legalis, nr 77733). Wobec powyższego tego typu zarzuty są w ocenie Sądu nieskuteczne.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił w zasadniczej części wniesione przez powódkę odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

Uchylenie decyzji w części, nastąpiło w oparciu o przepis art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c. i odnosiło się do pkt 15-20 decyzji. Powyższe rozstrzygnięcie podyktowane było ustaleniem, że w odniesieniu do obiektów, których dotyczyły powyższe punkty decyzji, a więc obiektów w M., K. i Ż. operator nie dostarczył odbiorcy planów ograniczeń, a w konsekwencji odbiorca nie był zobligowany do dostosowania się do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii elektrycznej.

O. zapoznają odbiorców z planami ograniczeń przez ogłoszenia zamieszczane w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości lub w formie elektronicznej na swojej stronie internetowej albo w formie ustalonej w umowach, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy, co najmniej na 30 dni przed dniem obowiązywania ograniczeń (§ 11 Rozporządzenia)

Powyższa regulacja jasno wskazuje, że to plany ograniczeń określają wielkości maksymalnego poboru energii dla poszczególnych odbiorców i stopni zasilania.

Plany te powinny być udostępnione odbiorcom, w taki sposób aby odbiorca – konkretny adresat ograniczeń, mógł się z nimi zapoznać. Rolą operatora jest podjęcia takich działań aby odbiorca mógł się zapoznać z obowiązującym go planem. Przy czym ciężar dowodu, że operator podjął działania skutkiem których odbiorca mógł się zapoznać i zapoznał się z planami ograniczeń, spoczywa na operatorze.

W sprawie niniejszej nie zostało wykazane w odniesieniu do tych punktów pobór energii przez Prezesa URE, aby odbiorca został powiadomiony przez operatora o obowiązującym go panie ograniczeń. Wprawdzie operator twierdzi, że wysłał do odbiorcy pisma, w których przedstawił propozycję planu ograniczeń dla odbiorcy, jednak nie posiada dowodu otrzymania przesyłki przez adresata. Odbiorca zaś twierdzi, że pism nie otrzymał. Zdaniem Sądu powyższe ustalenie nie pozwalają na przyjęcie, że odbiorca, co do którego brak jest dowodów zapoznania się z treścią pisma, jest tą treścią związany oraz, że niezastosowanie się do propozycji planu ograniczeń może dla tego odbiorcy skutkować nałożeniem na niego kary administracyjnej.

Dokonując oceny zachowania powoda w odniesieniu do obiektów w M., K. i Ż. Sąd doszedł więc do przekonania, że chociaż formalnie odbiorca był podmiotem, który podlegał ograniczeniom z racji mocy umownej większej niż 300 kW, to jednak nie był zobowiązany do stosowania się do ograniczeń wprowadzonych w okresie 10-31 sierpnia 2015, skoro nie zostały mu przedstawione obowiązujące go plany ograniczeń dla tych obiektów.

Warto przy tym odnotować, że także sam regulator rynku energetycznego, podobnie interpretuje obowiązki operatorów w zakresie dostarczania odbiorcom planów ograniczeń i konsekwencje braku dowodów dostarczenia tych planów. Mianowicie w decyzji z 26 czerwca 2019r, nr (...), Prezes URE umarzając postępowanie w sprawie nałożenia kary na odbiorcę, który nie dostosował się do planu ograniczeń, uznał, że skoro operator nie posiada dowodu doręczenia odbiorcy planu ograniczeń, nie można przyjąć, aby odbiorca został zapoznany przez operatora z tym planem, a w konsekwencji także by odbiorcę obowiązywały taki plan ograniczeń.

W odniesieniu do pozostałych punktów poboru energii, których dotyczyła decyzja, a których Sąd nie uchylił, powód nie kwestionował w toku postępowania administracyjnego doręczenia mu planów ograniczeń, a nadto twierdził, że nawet podjął liczne środki zmierzające do dostosowania się do wprowadzonych ograniczeń, zgodnie z planami ograniczeń. Zatem brak było podstaw do zastosowania podobnej oceny do pozostałych obiektów powoda.

Konsekwencją uchylenia decyzji w odniesieniu do powyższych punktów poboru energii (obiektów), była konieczność zmiany pkt 39 decyzji, który określał sumaryczną wielkość kar nałożonych na powoda w poszczególnych punktach decyzji. Zatem wobec uchylenia pkt 16, 18 i 20 wymierzających powodowi kary pieniężne, ostateczna suma kar wyniosła 223.213 zł i taką kwotę Sąd uwzględnił w zmienionym pkt 39 decyzji.

Dokonana w punkcie 2 wyroku zmiana decyzji, jest konsekwencją uznania, że opisane w punktach 29, 31, 33 35 i 37 zaskarżonej decyzji delikty administracyjne nie odzwierciedlają stanu faktycznego. Mianowicie w odniesieniu do opisanych w tych punktach decyzji obiektów nie sposób uznać, że to powód czyli A. z siedzibą w P. dopuścił się przekroczenia poboru energii, skoro nie był on odbiorcą energii w tych obiektach w dacie wprowadzenia ograniczeń. Dlatego Sąd dokonał zmiany opisu tych deliktów wskazując, że to poprzednik prawny A. z siedzibą w P. dopuścił się przekroczenia poboru energii elektrycznej ponad poziom dopuszczalny. Co oczywiście nie miało znaczenia dla ponoszenia przez powoda konsekwencji tego przekroczenia i nałożenia kary na (...), jako następcy prawnego odbiorcy energii (o czym mowa wyżej).

Na podstawie art. 100 k.p.c. zniesiono wzajemnie koszty postępowania między stronami, co było podyktowane faktem, że każda ze stron uległa w pewnym zakresie swojemu żądaniu. Powód, gdyż jego żądanie było dalej idące, bo domagał się uchylenia decyzji w całości, zaś pozwany, bo domagał się oddalenia odwołania w całości, gdy tymczasem Sąd uchylił decyzję jedynie w części, oraz oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka