Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Zbigniew Podedworny
Protokolant:	Julia Wiśniewska

po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. R. i M. G.

przeciwko (...) Sp. z o.o.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 28 grudnia 2022 r., sygn. akt I C 2024/22

1.  „ zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu treść:

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od A. R. i M. G. na rzecz (...) Sp. z o.o. kwoty po 900 zł (dziewięćset złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w tym zakresie do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.”

2.  zasądza od A. R. i M. G. na rzecz (...) Sp. z o.o. kwoty po 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w tym zakresie do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

Zbigniew Podedworny

Sygn. akt: V Ca 1461/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 18 lipca 2024 r.

Z uwagi na to, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i uznaje je za własne, nie podzielając jednakże wniosków wywiedzionych z tych ustaleń. Kwestionowane rozstrzygnięcie w istocie nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach zaś wywiedzionych rozważań prawnych Sąd Okręgowy nie podziela.

Za trafny należało uznać zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zakresie dotyczącym wystąpienia nadzwyczajnej okoliczności zwalniającej pozwanego z obowiązku wypłaty odszkodowania.

Należy mieć na względzie, że normy swobodnej oceny dowodów, których wyrazem jest treść art. 233 § 1 k.p.c. wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Ocena zaprezentowana przez Sąd nie może być jednak dowolna. Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Reguła ta, współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów, nie będzie zachowana, jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (tak wyrok SN z 9.12.2009 r., IV CSK 290/09). W ocenie Sądu Okręgowego ocena dowodów znajdującym się w aktach sprawy była nieprawidłowa, a wyprowadzone wnioski nielogiczne.

W myśl art. 5 ust. 1 lit. c Rozporządzenia w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że: i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub ii)zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub iii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Stosownie do art. 7 ust. 1 b) rozporządzenia pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów. Przy określaniu odległości, podstawą jest ostatni cel lotu, do którego przybycie pasażera nastąpi po czasie planowego przylotu na skutek opóźnienia spowodowanego odmową przyjęcia na pokład lub odwołaniem lotu.

Z kolei w myśl art. 5 ust. 3 Rozporządzenia obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Kluczowe w przedmiotowej sprawie są zatem dwie kwestie, mianowicie wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności oraz podjęcie przez przewoźnika wszelkich racjonalnych środków w celu minimalizacji opóźnienia lotu.

W ocenie Sądu Okręgowego w realiach niniejszej sprawy należy uznać, iż na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego opóźnienie rejsu (...) z M. do W. było następstwem zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności w rozumieniu art. 5 ust. 3. Rozporządzenia nr 261/2004. W ocenie Sądu Okręgowego zderzenie samolotu z pojazdem naziemnym technicznym wchodzi w zakres pojęcia „nadzwyczajnych okoliczności” w rozumieniu tego przepisu. Jest to okoliczność, która niewątpliwie nie mieści się w ramach zwykłej działalności przewoźnika i na którą przewoźnik nie miał żadnego wpływu, gdyż pochodziła zewnątrz.

Sąd Rejonowy nie dokonał w istocie prawidłowej oceny dowodów, a w szczególności dokumentujących okoliczności zderzenie samolotu z pojazdem obsługi naziemnej wykorzystywanym przez obsługę lotniska. Okoliczności zdarzenia dowodzą, że doszło do wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności, a pozwana podjęła działania celem sprowadzenia samolotu zastępczego i wykonała lot. Spostrzec przy tym należy, że po zderzeniu samolotu z pojazdem obsługi lotniska kwestie bezpieczeństwa nie pozwalały na odbycie lotu uszkodzoną maszyną.

Sąd I instancji dokonał zatem prawidłowych ustaleń faktycznych w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia jednak dopuścił się obrazy prawa materialnego tj. art. 5 ust. 3 Rozporządzenia, która polegała na niewłaściwym zastosowaniu i przyjęciu, że w przedmiotowej sprawie pozwany nie podjął wszelkich racjonalnych środków, co w konsekwencji doprowadziło do zasądzenia roszczenia na rzecz powoda tzn. obowiązkowi wypłaty odszkodowania na rzecz strony powodowej.

Nie ulega wątpliwości, iż na skutek zaistnienia takiego zdarzenia jak w sprawie niniejszej przewoźnik obowiązany był uruchomić procedury zmierzające do przeglądu technicznego samolotu przez wykwalifikowany personel, by zweryfikować, czy maszyna ta może odbyć kolejne loty. Kontrola sprawności technicznej samolotu jest zadaniem niezwykle odpowiedzialnym, bo od tego zależy bezpieczeństwo pasażerów, dlatego racjonalnym jest skorzystanie ze sprawdzonych specjalistów obsługujących danego przedsiębiorcę.

Z dokumentacji przedłożonej przez pozwanego przewoźnika wynika, że producent samolotu nie wyraził zgody na lot z uszkodzeniami w postaci awarii cięgna drzwiczek przedniego podwozia oraz samych drzwiczek. W realiach uszkodzeń możliwy był tylko lot techniczny.

W okolicznościach niniejszej sprawy zasadne było tym samym przyjęcie, że podjęte przez pozwanego środki w celu zminimalizowania opóźnienia spornego rejsu były racjonalne. Pozwany zapewnił pasażerom lot, chociaż był on opóźniony. Pozwany nie miał i nie można od niego oczekiwać by miał, zapasowych samolotów w każdym z portów lotniczych w celu punktualnego odbycia w danym dniu lotu na każdym z zaplanowanych odcinków, na wypadek opóźnienia na jednym z nich. Podkreślenia wymaga, że nie byłoby to możliwe ze względów finansowych, jak również co do przepustowości lotniska. W tym stanie faktycznym, w następstwie zaistniałych okoliczności, zasadnym jest twierdzenie pozwanego, że opóźnienie lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć, pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Zasada rotacyjnego korzystania z lotu jest, w ocenie Sądu Odwoławczego z punktu finansów obu stron umowy, racjonalną organizacją lotów. Wymaganie od przewoźnika, np. zabezpieczenia dodatkowego samolotu oczekującego na lotnisku na ewentualne opóźnienie lub odwołanie innego lotu, generowałoby wysokie koszty działalności przewoźnika, nadto stanowiłoby o konieczności umożliwienia każdemu przewoźnikowi parkowania samolotów na każdym lotnisku do lub z którego prowadzi działalność przewozową, co nie byłoby możliwe także z punktu możliwości poszczególnych lotnisk. W konsekwencji, większe koszty działalności przedsiębiorstwa generowałyby wyższe opłaty za bilety. Mając zatem na uwadze także zasady ekonomiki należało ocenić działania za w pełni uzasadnione.

Zważyć także należy, że przedmiotowy lot odbył się, chociaż z opóźnieniem. Trudno oczekiwać od przewoźnika lotniczego, aby w krótkim okresie, w zaistniałych warunkach mógł zorganizować odrębny lot w zapalnowanych godzinach, tym bardziej, że po każdym lądowaniu samolot powinien jakiś czas oczekiwać na kolejny lot. Jednocześnie brak jest podstaw do nakładania na przewożnika obowiązku opóźniania kolejnych lotów w rotacji, by zapobiec opóźnieniu jednego samolotu. Tym samym zauważyć należy, że ocena Sądu Rejonowego wymagała uzupełnienia, a stanowisko apelującego nie polegało wyłącznie na zaprezentowaniu odmiennej, nieuzasadnionej oceny. Jeżeli powód uważał, że istniały inne możliwe, a nie wykorzystane przez pozwaną racjonalne działania to winien to udowodnić, czego nie uczynił. Podobnie za oczywiste należy uznać, że wobec niekwestionowanego zdarzenia, w postaci zderzenia z pojazdem obsugi naziemnej zaistniała konieczność przeprowadzenia dodatkowej inspekcji samolotu.

Pozwany wykazał w sprawie niniejszej i istnienie nadzwyczajnych okoliczności tj. zdarzenia o charakterze nieprzewidywalnym, zewnętrznym i niemożliwym do uniknięcia, którego nie mógł uniknąć, nawet gdyby podjął wszystkie racjonalne środki w tym celu, i związek między zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności a opóźnieniem oraz fakt, że takiego opóźnienia nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, a wobec tego zwolnił się z obowiązku odszkodowawczego względem pasażera.

Z tych względów Sąd Okregowy na podstawie art. 386 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok zgodnie z treścią sentencji.

O kosztach orzeczono na podstawie 98 k.p.c. w zw. z § 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Zbigniew Podedworny