Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Małgorzata Kanigowska – Wajs

Protokolant: Kamil Reluga

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) GmbH z siedzibą w B.

przeciwko (...) Aktiengesellchaft z siedzibą w K.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie

z dnia 30 października 2024 r., sygn. akt I C 438/24 upr

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od (...) GmbH z siedzibą w B. na rzecz (...) Aktiengesellchaft z siedzibą w K. kwotę 135 zł (sto trzydzieści pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w tym zakresie do dnia zapłaty.

Sygn. akt V Ca 292/25

UZASADNIENIE

Niniejsza sprawa jest rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym i do uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego stosuje się art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., zgodnie z którym, jeżeli Sąd odwoławczy nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy zostały przez Sąd Rejonowy ustalone prawidłowo, w oparciu o zaoferowany materiał dowodowy i stosownie do jego treści. Sąd Okręgowy te ustalenia faktyczne podzielił i uczynił podstawą także własnego rozstrzygnięcia. Sąd drugiej instancji również w pełni podziela dokonaną przez Sąd Rejonowy analizę prawną i dokonaną subsumpcję. Wnioskowanie Sądu Rejonowego nie zawiera żadnych uchybień i wyrok jest prawidłowy.

Przechodząc do treści wniesionej apelacji wskazać należy, że żaden z podniesionych przez apelującego zarzutów nie okazał się zasadny i tym samym nie mógł doprowadzić do wzruszenia zaskarżonego orzeczenia. W rozpoznawanej sprawie nie sposób bowiem stwierdzić, aby zaistniały okoliczności przemawiające za uchyleniem bądź zmianą orzeczenia Sądu I instancji.

Podniesione w apelacji zarzuty naruszenia zarówno prawa procesowego jak i prawa materialnego tj.: art. 233 § 1 k.p.c., art. 65 k.c., art. 509 k.c. w zw. z art. 511 k.c., art. 6 k.c., odnoszą się wyłącznie do kwestii wykazania przez powoda swojej legitymacji do występowania w niniejszej sprawie. Apelujący poprzestał zatem na zakwestionowaniu rozstrzygnięcia w zakresie legitymacji czynnej, jednakże bez rzeczywistego wykazania skuteczności zawarcia umowy cesji.

Istota sprawy w zakresie prawnomaterialnym sprowadzała się do odpowiedzi na pytanie co do skuteczności przelewu wierzytelności dochodzonych przez stronę powodową, a w konsekwencji oceny legitymacji procesowej czynnej po stronie powoda.

Nie ulega wątpliwości w ocenie Sądu Okręgowego, że zarzuty podniesione w apelacji były pozbawione uzasadnienia. Odnosząc się do zarzutów naruszenia prawa procesowego, wskazać należy, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji, i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, oraz podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania Sądu pierwszej instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów, na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.

Zarzut obrazy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla skarżącego oceny materiału dowodowego (por. postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2002 r., sygn. akt II CKN 572/99, LEX nr 53136). Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. mógłby się okazać skuteczny tylko w wypadku wykazania, że zastosowane przez Sąd kryteria oceny wiarygodności były oczywiście błędne (por. wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2002 r., sygn. akt V CKN 1446/00, LEX nr 55167). Konieczne jest zatem wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. Takiej argumentacji apelacja powoda nie zawiera, co przemawia za stwierdzeniem niezasadności tego zarzutu.

Sąd Okręgowy nie podziela także zarzutu wiążącego naruszenie art. 65 k.c. art. 509 k.c., art. 511 k.c., oraz art. 6 k.c. w zakresie odnoszącym się do skuteczności cesji wierzytelności.

Badanie legitymacji procesowej stron procesu, która stanowi przesłankę materialnoprawną jest obowiązkiem Sądu, który odnosi się do tej kwestii przed merytoryczną oceną sprawy. Istnienie legitymacji procesowej bada zatem Sąd z urzędu orzekając, co do istoty sprawy. Legitymacja procesowa to uprawnienie wypływające z prawa materialnego (konkretnego stosunku prawnego) do występowania z roszczeniem przeciwko innemu podmiotowi (tak: Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, wyd.4 LexisNexis 2009, s. 126).

Zgodnie z art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia powinna być przy tym w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność, a zatem oznaczenia stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Strony stosunku, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone, bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczane) w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność (vide: Kodeks cywilny. Komentarz pod red. A. Kidyby, Tom III, Zobowiązania – część ogólna, Lex 2010 r.).

W niniejszej sprawie powód wywodził swoją legitymację procesową z „Dokumentu cesji” zawartej pomiędzy P. J. a (...) Gmbh w B. (k. 11 akt sprawy).

W ocenie Sądu Okręgowego przedłożony przez stronę powodową dokument z dnia 29 maja 2023 r. nie może zostać uznany za skuteczną podstawę nabycia przez powoda wierzytelności przysługującej pasażerowi wobec przewoźnika lotniczego. Analiza jego treści prowadzi do wniosku, iż jest on niejednoznaczny pod względem prawnym oraz niespełniający przesłanek skutecznej cesji wierzytelności.

Dokument zawiera jednostronne oświadczenie pasażera o przeniesieniu wszelkich przysługujących mu roszczeń wobec linii lotniczych, w tym roszczeń o charakterze finansowym i „wizerunkowym”, jednakże jego treść budzi istotne wątpliwości interpretacyjne. Jednocześnie bowiem zawarte w nim zostało sformułowanie sugerujące możliwość uznania dokumentu za pełnomocnictwo udzielone spółce powodowej. Tymczasem w toku niniejszego postępowania strona powodowa występuje we własnym imieniu i na własny rachunek, nie powołując się na udzielone jej pełnomocnictwo, lecz na rzekomo zawartą umowę cesji.

Sąd odwoławczy podziela stanowisko Sądu I instancji w zakresie braku należytego wykazania przez powoda istnienia legitymacji czynnej. Przede wszystkim należy zauważyć, iż dokument z dnia 29 maja 2023 r. nie zawiera oświadczenia woli obu stron umowy cesji, a więc nie nosi znamion dwustronnej czynności prawnej o charakterze zobowiązująco-rozporządzającym. Treść dokumentu nie precyzuje również w sposób wystarczająco indywidualizujący przedmiotu przelewu. W szczególności nie wskazano danych umożliwiających jednoznaczną identyfikację wierzytelności – dokument zawiera jedynie numer rezerwacji, nie odnosi się natomiast do istotnych danych takich jak data i numer lotu, trasa przelotu, czy nazwa przewoźnika.

Ponadto, dokument nie zawiera żadnych informacji pozwalających stwierdzić, czy pasażer uzyskał jakiekolwiek wynagrodzenie lub inną formę świadczenia wzajemnego w zamian za dokonanie przelewu wierzytelności, co poddaje w wątpliwość, czy doszło do rzeczywistej czynności prawnej o charakterze rozporządzającym. Dodatkowo podpis widniejący na dokumencie ma formę elektroniczną, przy czym brak jest możliwości jednoznacznej weryfikacji jego autentyczności, w szczególności w zakresie ustalenia, czy został złożony przez osobę, której dane figurują jako cedenta.

W treści dokumentu zawarto również klauzulę alternatywną, zgodnie z którą – w razie braku skuteczności cesji – dokument należy traktować jako pełnomocnictwo udzielone powodowej spółce do reprezentowania pasażera przed osobami trzecimi, w tym do podejmowania negocjacji oraz czynności sądowych i pozasądowych zmierzających do dochodzenia roszczeń wobec przewoźnika. W ocenie Sądu Okręgowego również w tym zakresie dokument nie spełnia wymogów formalnych, jakich wymaga się od pełnomocnictwa procesowego w rozumieniu art. 91 k.p.c. Niezależnie od powyższego, powód nie występuje w charakterze pełnomocnika pasażera, lecz dochodzi roszczenia rzekomo nabytego na własną rzecz.

Z przyczyn wskazanych powyżej Sąd uznał, że nie doszło do skutecznego przeniesienia wierzytelności z P. J. na (...) GmbH z siedzibą w B., wobec czego powodowa spółka nie wykazała przysługującej jej legitymacji czynnej. Wobec tego, dalsza ocena zasadności materialnej dochodzonego roszczenia okazała się zbędna.

Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, gdyż zaskarżony wyrok odpowiada prawu.

Sąd Okręgowy orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Powód przegrał sprawę w drugiej instancji, dlatego jest obowiązany zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty postępowania apelacyjnego, które obejmują koszty zastępstwa procesowego w kwocie 135 zł ustalone zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. O odsetkach od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

SSO Małgorzata Kanigowska – Wajs

(...)

SSO Małgorzata Kanigowska – Wajs