Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia del. Dorota Walczyk
Protokolant:	Urszula Kujawska

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko (...) z siedzibą w D. (Irlandia)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie

z dnia 13 października 2023 r., sygn. akt II C 1736/23 upr

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu treść:

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 500 euro (pięćset euro) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 lipca 2023 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 1117 złotych (tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozywanego na rzecz powoda kwotę 650 złotych (sześćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania w instancji odwoławczej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty.

Dorota Walczyk

Sygn. akt V Ca 118/24

UZASADNIENIE

(...) S.A z siedzibą w W. w pozwie z 15 czerwca 2023 r. wniosła o zasądzenie od (...) z siedzibą w D. łącznie kwoty 500 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od tej kwoty od 1 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty oraz o kosztów procesu.

W dniu 27 czerwca 2023 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Strona pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniosła o odrzucenie pozwu - z uwagi na brak jurysdykcji sądów krajowych do rozpoznania niniejszej sprawy, niedopuszczalność drogi sądowej oraz, ewentualnie o oddalenie powództwa w całości.

Postanowieniem z 14.09.2023 r. sąd odmówił odrzucenia pozwu. Postanowienie nie zostało zaskarżone.

Wyrokiem z dnia 13 października 2023 r. Sąd Rejonowy:

I.  oddalił powództwo,

II.  zasądził od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) z siedzibą w D. 287 (dwieście osiemdziesiąt siedem) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od wyroku wniósł powód zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 7 ust. I lit. a wzw. z art. 6 ust. I wzw. z art. 5 ust I lit. c w zw. z art 5 ust. 3 w zw. z motywem 15 preambuły rozporządzenia (WE) nr 26112004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia II lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (dalej jako „rozporządzenie (WE) nr 261/2004") poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie wystąpiły nadzwyczajne okoliczności zwalniające przewoźnika z odpowiedzialności z tytułu dużego opóźnienia lotu albowiem każde opóźnienie spowodowane decyzją kierownictwa lotów należy uznać za okoliczność nadzwyczajną, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu, uwzględniająca orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C. S., G. S., A. S. przeciwko (...) (C-402/07), oraz S. B., C. L. przeciwko(...) SA (C-432/07), powinna prowadzić do wniosku, że za okoliczność nadzwyczajną należy uznać jedynie te decyzje kontroli ruchu lotniczego, których wpływ na dany statek powietrzny wynosił co najmniej trzy godziny;

2. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 3 w zw. z art. 7 ust. I lit. a rozporządzenia (WE) nr 261/2004 poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i odmowę zasądzenia odszkodowania za opóźniony lot w sytuacji, w której poprzednikowi prawnemu Powoda przysługiwało odszkodowanie z tytułu dużego opóźnienia w dotarciu do miejsca docelowego;

3. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 w zw. z motywem 15 rozporządzenia (WE) Nr 261/2004 poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na błędnym przyjęciu, że Pozwany podjął wszelkie racjonalne środki", gdyż nie miał możliwości podjęcia działań przeciwdziałających wystąpieniu zdarzenia w postaci ograniczeń dla ruchu lotniczego stanowiących decyzje kierownictwa lotów, co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa i braku obowiązku wypłaty odszkodowania na rzecz Powoda, podczas gdy z utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak również z treści Wytycznych interpretacyjnych dotyczących rozporządzenia (WE) nr 261/2004 wynika, że na przewoźniku lotniczym powołującym się na zaistnienie nadzwyczajnych okoliczności" ciąży obowiązek wykazania, że podjął wszelkie racjonalne środki" w celu minimalizacji negatywnych skutków odwołania lotu lub dużego opóźnienia lotu anie jak wskazał Sąd I instancji braku możliwości podjęcia działań przeciwdziałających zaistnieniu danej okoliczności nadzwyczajnej;

4. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że Pozwany sprostał ciężarowi dowodu w zakresie wykazania, że przyczyną opóźnienia spornego lotu były nadzwyczajne okoliczności, jak również, że Pozwany podjął wszelkie racjonalne środki celem przeciwdziałania lub minimalizacji negatywnych skutków opóźnienia lotu, podczas gdy z materiałów zebranych w sprawie nie wynikają takie okoliczności;

5. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, wyrażające się w niezasadnym przyjęciu, że:

a) ograniczenia ATFM prowadzące do niedużego opóźnienia lotu stanowią okoliczność nadzwyczajną w rozumieniu art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 261/2004;

a) opóźnienie lotu zostało spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami w rozumieniu art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 261/2004;

b) Pozwany podjął wszelkie racjonalne środki" w rozumieniu art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 261/2004w celu przeciwdziałania lub minimalizacji negatywnych skutków opóźnienia lotu;

c) nie da się przewidzieć opóźnienia wynikającego z ograniczeń w przepustowości powietrznej na etapie planowania siatki połączeń co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych co do braku ponoszenia przez Pozwanego odpowiedzialności odszkodowawczej za duże opóźnienie lotu (...) na trasie B. ( (...)) - K. ((...)) z dnia 15 czerwca 2022 r.

II. Powód wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kwoty 500 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty;

2. zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa;

3. na podstawie art. 374 k.p.c., rozpoznanie apelacji na rozprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Z uwagi na to, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Apelacja powoda zasługiwała na uwzględnienie.

Podzielając dokonane w sprawie ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy, odmiennie niż Sąd Rejonowy, uznał że powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Tak jak zaznaczył to Sąd Rejonowy okoliczności faktyczne odnoszące się do spornego lotu nie były niesporne, a spór pomiędzy stronami był w istocie sporem prawnym. W ocenie natomiast Sądu Odwoławczego mając na uwadze dokonane ustalenia nie ma podstaw do przyjęcia, że pozwany wykazał, że opóźnienie przedmiotowego lotu spowodowane było nadzwyczajnymi okolicznościami, a w związku z tym powództwo podlegało uwzględnieniu .

Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i zasądził od pozwanego na rzecz Powoda kwotę 500 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za opóźnienie lotu nr (...) z B. do lotniska w K. na podstawie Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz.Urz.UE.L.2004.46.1).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt b) Rozporządzenia (WE) nr 261/2004, w przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości 250 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych o długości do 1.500 km. Przy czym zgodnie z art. 5 ust. 3 Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Stosownie do treści pkt 14 preambuły do ww. rozporządzenia nadzwyczajne okoliczności mogą, w szczególności, zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika.

W pkt 15 preambuły wskazuje się, że za nadzwyczajne okoliczności powinno się uważać sytuację, gdy decyzja kierownictwa lotów w stosunku do danego samolotu spowodowała danego dnia powstanie dużego opóźnienia, przełożenie lotu na następny dzień albo odwołanie jednego lub więcej lotów tego samolotu pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przez zainteresowanego przewoźnika, by uniknąć tych opóźnień lub odwołań lotów.

W przedmiotowej sprawie opóźnienie lotu wyniosło ponad trzy godziny. Pozwany jako przyczynę tego opóźnienia wskazał ograniczenia w ruchu lotniczym. Pozwany jednocześnie wskazał, że nie był gotowy z przyczyn leżących po jego stronie na wylot zgodnie z harmonogramem. Pozwany nie wykazał, że w przypadku gotowości do lotu zgodnie z planem także objęty zostałby restrykcjami slotowymi. Tak jak wskazuje powód, Pozwany nie wykazał, iż powodem oczekiwania na wyznaczoną godzinę startu rejsu poprzedzającego skarżony lot (3 lot w rotacji) od początku były restrykcje, a nie fakt późnego przylotu rejsów ( (...) oraz (...)) z poprzedniej rotacji (spowodowane problemami technicznymi) - na co wskazuje kod 93. Na gruncie niniejszej sprawy należy dojść do wniosku, że w zaistniałej sytuacji z uwagi na późny przylot innego rejsu dotrzymanie przydzielonego slotu przez Pozwanego było niewykonalne, a oczekiwanie na kolejną godzinę startu było wyłącznie konsekwencją spóźnienia się przez Pozwanego na pierwotnie wyznaczoną godzinę startu, co nie jest okolicznością nadzwyczajną. Pozwany nie wykazał bowiem aby restrykcje slotowe nie wynikały ze zgłaszanych przez samego pozwanego opóźnień w planowanym wylocie. Jak wskazuje się natomiast w orzecznictwie - opóźnienie lotu wynikające z opóźnienia się poprzedniego rejsu nie spełnia przesłanek nadzwyczajnych okoliczności określonych w art. 5 ust. 3 oraz motywu 14 i 15 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie nr 295/91. Opóźnienie to nie stanowi bowiem nadzwyczajnej okoliczności wymienionej w motywie 14 i 15 powołanego rozporządzenia, której przewoźnik lotniczy nie mógł uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, skoro nie było ono efektem działania czynników zewnętrznych, na które przewoźnik nie miał jakiegokolwiek wpływu.

Wobec zaś powyższego należy przyjąć, że pozwany nie wykazał okoliczności egzoneracyjnych zwalniających go z odpowiedzialności względem pasażerów.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i uwzględnił powództwo na podstawie w/w przepisów.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. uznając, iż pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia od dnia następnego po dniu doręczenia mu odpisu nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu (3 lipca 2023 r.). Przed wytoczeniem pozwu powód co prawda wzywał do zapłaty (okoliczność bezsporna), natomiast powód nie przedstawił dowodu doręczenia powyższego wezwania. W zakresie żądania odsetkowego od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 3 lipca 2023 r. żądanie podlegało wobec tego oddaleniu.

O kosztach postępowania przed Sądem I i II Instancji Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c.. Strona przegrywająca czyli pozwany jest obowiązana zwrócić powodowi poniesione przez niego koszy niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na zasadzoną kwotę składa się koszt zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł oraz uiszczona opłata od pozwu i opłata od apelacji. Zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu, Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Dorota Walczyk