Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 44/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Lesku z dnia 3 grudnia 2024 r. sygn.. akt II K 82/24

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany

w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,

jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami

przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

P. B.

Nie wykonanie zobowiązań przez oskarżonego na skutek pozbawienia go możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie działalności lotniczej powiązanej z A. na lotnisku w T. w związku z wojną na Ukrainie i zajęciem lotniska przez wojska amerykańskie.

wyjaśnienia oskarżonego

257/2

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego złożone przed Sądem Okręgowym w Krośnie w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd nie przyznał waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, twierdzącego iż niedotrzymanie zobowiązań nastąpiło bez jego winy, a przyczyną tego był wybuch wojny na Ukrainie i zajęcie przez wojska amerykańskie lotniska, z którego on korzystał świadcząc usługi w zakresie działalności lotniczej.

Wyjaśnienia te sprzeczne są bowiem z wyjaśnieniami oskarżonego złożonymi przed Sądem I instancji, w których nie przeczy on, iż w latach 2021 i 2022 jego sytuacja finansowa była trudna i pozostawał on w zadłużeniu, o czym nie informował obu pokrzywdzonych, wyjaśniając nadto iż R. M. na maj 2022 r. mógł nie znać jego sytuacji finansowej, a które to wyjaśnienia prawidłowo Sąd Orzekający uznał za prawdziwe. Stanowisko oskarżonego przedstawione w postępowaniu apelacyjnym sprzeczne jest również z zeznaniami komornika P. K., uznanymi za wiarygodne, z których wynika, iż postepowanie komornicze wobec oskarżonego prowadzone było od kwietnia 2021 r., w jego toku zajęte zostały oskarżonemu statki powietrzne, a od 2018 r. wyzbywał się on majątku.

Tym samym trudna sytuacja finansowa oskarżonego miała już miejsce znacznie wcześniej, niż w chwili wybuchu wojny na Ukrainie, a pomimo tego oskarżony podjął się zawarcia umów wiedząc, iż z powodu trudności finansowych nie będzie mógł uiścić zapłaty w umówionych terminach, co najmniej dopuszczając w istocie nie dochowanie terminów wywiązania się z zapłaty zgodnie z zawartymi umowami. Wreszcie, stanowisko oskarżonego przedstawione w postepowaniu apelacyjnym sprzeczne jest z dowodami z akt spraw komorniczych i informacji z ZUS, potwierdzających trudną sytuację finansową oskarżonego, która uniemożliwiała mu wywiązanie się z zawartych umów w terminie, a mimo tego zawarł przedmiotowe umowy, z zamiarem odroczenia terminu zapłaty na czas bliżej nieokreślony.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Oskarżony zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest dyspozycji art.286 § 1 k.k. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przedwczesnym i tym samym nieuzasadnionym przyjęciu przez Sąd orzekający w I instancji, iż oskarżony dopuścił się zarzucanych mu przestępstw opisanych w pkt I i II wyroku, na szkodę pokrzywdzonego R. M. (pkt I.) i Z. K. Wydawnictwo (...) (pkt II.), podczas gdy oskarżony nie działał z zamiarem oszustwa w rozumieniu znamion art.286 § 1 k.k., lecz jedynie dopuścił się zwłoki w płatności kwot wynikających z zawartej umowy co nie można uznać za zachowanie bezprawne skutkujące przypisaniem oskarżonemu zarzucanych mu czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Stawiany zarzut naruszenia prawa materialnego (art. 438 pkt 1 k.p.k.), tj. art. 286 § 1 k.k. poprzez jego błędne zastosowanie - przy jednoczesnym kwestionowaniu ustaleń faktycznych Sądu Orzekającego (art. 438 pkt 3 k.p.k.) - dotknięty jest błędem logicznym. Nie sposób bowiem skutecznie podważać przepisów prawa materialnego na podstawie ustaleń faktycznych, które jednocześnie również są podważane. W takiej sytuacji podstawą apelacji może być wyłącznie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, tj. art. 438 pkt 3 k.p.k.

Zarzut obrazy prawa materialnego ma bowiem rację bytu wyłącznie wówczas, gdy odwołujący się nie kwestionuje treści poczynionych przez sąd I instancji ustaleń faktycznych. Naruszenie tego prawa polega mianowicie na jego wadliwym zastosowaniu (lub niezastosowaniu) w orzeczeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych.

W każdej innej sytuacji zarzut obrazy prawa materialnego musi być oceniany jako przedwczesny i może pozostać poza granicami rozpoznania (Kodeks postępowania karnego – Komentarz P. Hofmański, E. Sadzik i K. Zgryzek, Wydawnictwo C. H. Beck – Warszawa 2004 - tom II str. 603 – 604 teza 3, także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 1974 r., sygn. akt V KR 212/74).

3.2.

Oskarżony zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, w szczególności art. 7 k.p.k. poprzez nieprzeprowadzenie wszystkich dowodów w sprawie, w szczególności składanych wyjaśnień przez oskarżonego a przemawiających na jego korzyść i przyjęciu tylko tych jego wyjaśnień, które były podstawą skazania. Stanowiło to również naruszenie przepisów postępowania dowodowego an block poprzez nie przyznaniu wiarygodności wyjaśnień oskarżonego i przyznaniu im wiarygodności Ii tylko w części.

- nieuwzględnieniu argumentacji i stanowiska oskarżonego, że jego zachowanie nie było zachowaniem umyślnym, mającym na celu (działanie dolus directus cołoratus) doprowadzenie pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a było spowodowane obiektywnymi czynnikami niezależnym od zachowania oskarżonego, to jest utratą płynności finansowej,

- naruszeniu art. 424 § 1 k.p.k. polegającą na nieodniesieniu się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do istotnych kwestii mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, w szczególności braku możliwości złożenia wszystkich wyjaśnień przez oskarżonego poprzez uniemożliwienie jemu i jego obroń czynnego udziału w sprawie, w tym jego obrońcy, co stanowiło także naruszenie prawa do obrony (art.6 k.p.k.)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Bezpodstawnie oskarżony zarzuca przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, tj. obrazę art. 7 k.p.k. Analiza akt postępowania i lektura pisemnych motywów wyroku jednoznacznie wskazuje, iż przeprowadzona w sprawie ocena materiału dowodowego, dokonana przez Sąd Orzekający, nie narusza granic swobodnej oceny, a także nie zawiera błędów logicznych lub faktycznych oraz nie jest sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego, a tym samym spełnia wymogi zasady swobodnej oceny dowodów z art. 7 k.p.k., pozostając pod jej ochroną.

Odtwarzając przebieg zdarzeń, Sąd ten oparł się na dowodach, którym w sposób uprawniony przyznał walor wiarygodności. Właśnie takie dowody, uznane za wiarygodne, legły u podstaw ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie, co jest oczywiste i w żaden sposób nie narusza zasady obiektywizmu z art. 4 k.p.k.

Ocena ta, która doprowadziła Sąd I instancji do przypisania oskarżonemu P. B. popełnienie przestępstw z art. 286 § 1 k.k., tj. działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i doprowadzenia pokrzywdzonych R. M. i Z. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie ich w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z zawartych umów, pomimo nie przyznania się oskarżonego P. B. do zarzutów, oparta jest na logicznym rozumowaniu i znajduje odzwierciedlenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Przede wszystkim władny był Sąd Orzekający przypisać sprawstwo oskarżonemu w oparciu o zeznania świadków - pokrzywdzonych w sprawie R. M. i Z. K., świadka P. K., będącego komornikiem, akta prowadzonych wobec oskarżonego postępowań egzekucyjnych, jak i częściowych wyjaśnień oskarżonego, w zakresie uznanym za wiarygodne. Z dowodów tych jednoznacznie wynika, iż sytuacja finansowa oskarżonego w latach 2021-2022 była trudna, albowiem pozostawał on w zadłużeniu. Co istotne, o swojej trudnej sytuacji finansowej oskarżony nie poinformował ani R. M., ani Z. K. przed zawarciem przez nich umów.

Wobec ww. dowodów, uznanych przez Sąd Orzekający za w pełni wiarygodne, wyjaśnienia oskarżonego, w zakresie jego twierdzeń iż jego zamiarem ni było oszukanie pokrzywdzonych i żadnego z nich nie wprowadził w błąd co do swojej sytuacji finansowej, jawią się jako niewiarygodne, a tym samym słusznie nie zostały uwzględnione przez Sąd Orzekający.

Brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia art. 424 § 1 k.p.k., łączonego przez oskarżonego z naruszeniem przez Sąd jego prawa do obrony (art. 6 k.p.k.) poprzez uniemożliwienie oskarżonemu złożenia wszystkich wyjaśnień, jak i uniemożliwienie oskarżonemu i jego obrońcy branie czynnego udziału w sprawie.

Jak wynika z analizy akt sprawy oskarżony P. B. został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 27 września 2024 r., a pomimo tego na rozprawę tą się nie stawił. Wraz z zawiadomieniem doręczony mu został odpis aktu oskarżenia. Stawił się natomiast na rozprawę w dniu 29 października 2024 r., na której złożył obszerne wyjaśnienia, w trakcie których jego wypowiedzi nie były w żaden sposób ograniczane. Oskarżony, pomimo prawidłowego zawiadomienia, nie stawił się również na termin rozprawy wyznaczony na dzień 3 grudnia 2024 r., na której zapadł wyrok po zakończeniu rozprawy o godz. 9 ²⁵. Do Sądu Rejonowego w Lesku w tym samym dniu, o godz. 11 ²⁴, a więc już po wydaniu wyroku w sprawie, wpłynęło upoważnienie do obrony oskarżonego udzielone adw. T. W. w dniu 3 grudnia 2024 r. W tej sytuacji zarzut uniemożliwienia czynnego udziału obrońcy oskarżonemu, czy też oskarżonemu, jest co najmniej niezrozumiały.

3.3.

Oskarżony zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia, a w szczególności polegający na dowolnej, a w konsekwencji błędnej ocenie materiału dowodowego, w szczególności nie uwzględnieniu całości wyjaśnień oskarżonego, oparcie się Ii tylko na zeznaniach pokrzywdzonych jako podstawie dowodowej skazania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest oczywiście niezasadny.

Zachowanie oskarżonego, który zawierając umowę na montaż reklamy oraz umowę na oświadczenie usługi prawnej, w chwili zawierania tych umów miał świadomość niemożności dotrzymania wyznaczonego terminu zapłaty za ich zrealizowanie, wypełniało znamiona oszustwa z art. 286 § 1 k.k., albowiem poprzez wprowadzenie w błąd co do terminowości zapłaty za wykonane usługi pokrzywdzeni doprowadzeni zostali do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Podzielając pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 marca 2021 r. sygn. akt V KK 609/19, publik. w Lex nr 3268759 stwierdzić należy, iż dla zaistnienia przestępstwa oszustwa wystarczającym jest ustalenie, że pokrzywdzony nie zawarłby umowy, gdyby wiedział o okolicznościach, które były przedmiotem wprowadzenia go w błąd przez sprawcę. Dla wprowadzenia w błąd skutkującego niekorzystnym rozporządzeniem mieniem wystarczająca jest celowe wywołanie błędnego wyobrażenia o okolicznościach decydujących o rozporządzeniu mieniem.

Oskarżony, zawierając przedmiotowe umowy, nie informował pokrzywdzonych o swojej trudnej sytuacji finansowej, uniemożliwiającej mu zapłatę za usługi w terminie, pomimo świadomości że nie będzie on mógł terminów tych dotrzymać.

Nie budzi wątpliwości, iż oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Zawierając umowę o świadczenie usług prawnych jego korzyścią było uzyskanie de facto w znacznej części bezpłatnej usługi prawnej (uiścił 300 zł z kwoty 1.230,00 zł). Zawierając natomiast umowę o wykonanie i montaż reklamy oskarżony uzyskał darmową reklamę, co przełożyć się miało na nowe zlecenia dla prowadzonej przez niego działalności.

Wniosek

Oskarżony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i jego uniewinnienie, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek ten jest bezzasadny.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie potwierdziło zasadność zarzucanych oskarżonemu przestępstw z art. 286 § 1 k.k., co pozwoliło na przypisanie oskarżonemu sprawstwa i winy ww. przestępstw. Sąd Odwoławczy podziela prawidłowość ustaleń Sądu Orzekającego, zatem uniewinnienie oskarżonego nie jest możliwe.

Brak jest również podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroki i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Dotychczas bowiem przeprowadzone postepowanie przez Sąd Orzekający nie wymaga uzupełnienia, a dokonana ocena dowodów nie wymaga korekty.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymany został w całości w mocy.

Wyrok należało uznać za słuszny i trafny. Ocena dowodów została dokonana przez Sąd pierwszej instancji zgodnie z zasadami wiedzy logiki i doświadczenia życiowego. Sąd uwzględnił całokształt okoliczności zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego, a uzasadnienie logicznie przekonuje do zajętego stanowiska oraz do poszczególnych rozstrzygnięć.

Apelacja oskarżonego stanowi subiektywną polemikę z trafnym wyrokiem.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. t. jedn. Dz. U. 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) Sąd Odwoławczy zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym od uiszczenia opłaty za drugą instancję, obciążając nimi Skarb Państwa, albowiem uiszczenie tych kosztów, w tym opłaty przez oskarżonego, z uwagi na jego sytuację majątkową, byłoby dla niego zbyt uciążliwe. Oskarżony pozostaje bowiem bez dochodu.

III

Na podstawie § 11 ust. 2 pkt 4 w zw. z ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t. jedn. Dz. U z 2023 r., poz. 1964 z późn. zm.) Sąd Odwoławczy zasądził od oskarżonego P. B. na rzecz oskarżyciela posiłkowego R. M. kwotę 840,00 zł, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym.

PODPIS