Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Mając na względzie fakt, że w przedmiotowej sprawie zaszła bezwzględna przesłanka odwoławcza w postaci nienależytej obsady sądu, określona w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., która spowodowała wydanie wyroku o charakterze kasatoryjnym, Sąd Apelacyjny nie znajduje ani niezbędności formalnej, ani też potrzeby merytorycznej, by sporządzić niniejsze uzasadnienie w formie formularzowej, bowiem nie zachodzi w tym układzie procesowym konieczność ustosunkowywania się do zarzutów apelacyjnych, na co zresztą pozwala art. 436 k.p.k. a czego znów nie przewiduje wzór wspomnianego wyżej formularza. Tak samo zbędne stało się ustosunkowanie do wniosków zawartych w apelacji a dotyczących zmiany zaskarżonego wyroku poprzez odmienne orzeczenie co do istoty bądź kary. Tym samym Sąd Apelacyjny, mając na uwadze przejrzystość uzasadnienia, zdecydował, iż nie ma konieczności, aby niniejsze uzasadnienie miało rozbudowaną formę, co wymusza brzmienie art. 99a k.p.k. W konsekwencji Sąd Apelacyjny sporządził niniejsze uzasadnienie w formie tradycyjnej.

Przed przystąpieniem do omówienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej, należy wskazać, co następuje:

Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt (...) uznał oskarżonego J. N. za winnego tego, że w dniu (...) r. w P., posługując się nożem, demonstrując go i grożąc jego użyciem A. S., usiłował dokonać zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy od pokrzywdzonego, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na postawę A. S., tj. popełnienia przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. (w brzmieniu obowiązującym w czasie popełnienia czynu) i za przestępstwo to na podstawie art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 3 lat pozbawienia wolności i na podstawie art. 46 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego J. N. nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego A. S. w wysokości 1.000 zł a także orzekł o kosztach procesu.

Wyrok ten został zaskarżony w całości przez obrońcę oskarżonego, który w apelacji zarzucił mu:

1. obrazę przepisu postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie i dokonanie wybiórczej a nie swobodnej oceny dowodów z wyjaśnień oskarżonego oraz z zeznań pokrzywdzonego w zakresie, w jakim pokrzywdzony zeznał, że w dniu (...) r. nie posiadał przy sobie ani na koncie żadnych pieniędzy, co w konsekwencji doprowadziło do poczynienia błędnych ustaleń faktycznych w zakresie powodów odstąpienia przez oskarżonego od popełnienia czynu zabronionego stypizowanego w art. 280 § 2 k.k. i tym samym obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, polegającą na przypisaniu oskarżonemu usiłowania popełnienia czynu stypizowanego w art. 280 § 2 k.k. w oparciu o art. 13 § 1 k.k., podczas gdy wobec ustalenia, że pokrzywdzony nie posiadał pieniędzy w momencie przystąpienia przez oskarżonego do usiłowania rozboju, zachowanie oskarżonego mogło zostać zakwalifikowane co najwyżej jako tzw. usiłowanie nieudolne, o którym mowa w art. 13 § 2 k.k.;

2. błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że oskarżony był uprzednio karany, w tym dwukrotnie za przestępstwo przeciwko mieniu, podczas gdy skazania za wszystkie ujawnione w karcie karnej przestępstwa uległy zatarciu, a tym samym nieprawidłowe przyjęcie, że oskarżony zrealizował usiłowanie popełnienia rozboju w warunkach powrotu do przestępstwa;

3. rażącą niewspółmierność kary, wynikającą z niewłaściwego zastosowania ogólnych i szczególnych dyrektyw wymiaru kary z art. 53 § 1 i 2 k.k. i jej ustalenie w wymiarze rażąco surowym, tj. orzeczenie kary 3 lat pozbawienia wolności, podczas gdy ocena zaistniałych w sprawie okoliczności obciążających i łagodzących, takich jak: brak wyrządzonej szkody – z uwagi na brak przedmiotu przestępstwa w postaci pieniędzy, wzburzenie oskarżonego i działanie pod wpływem alkoholu, złożenia przez oskarżonego wyjaśnień oraz brak bezpośredniego naruszenia cielesności pokrzywdzonego uzasadnia odstąpienie od wymierzenia kary, ewentualnie zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary

i w oparciu o te zarzuty obrońca oskarżonego wniósł w pierwszej kolejności o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę tego wyroku poprzez przyjęcie, że zachowanie oskarżonego można zakwalifikować co najwyżej jako nieudolne usiłowanie popełnienia przestępstwa, a w konsekwencji – wobec niemożliwości dokonania przestępstwa – odstąpienie od wymierzenia kary na podstawie art. 14 § 2 k.k.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona w tej sprawie przez obrońcę oskarżonego okazała się celowa, gdyż doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu w P. do ponownego rozpoznania, choć nie z przyczyn podanych w treści apelacji zarzutów.

Sąd Apelacyjny bowiem z urzędu dostrzega, iż zaskarżony wyrok w całości dotknięty jest uchybieniem, o którym mowa w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., które to uchybienie, zgodnie z tym przepisem, wymaga od Sądu odwoławczego uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Ta oczywista konstatacja wynika z faktu, iż w sprawie tej orzekający Sąd I instancji był nienależycie obsadzony w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. Ta okoliczność zaś wynika z tego, iż w składzie orzekającym zasiadał sędzia R..

Powyższe więc również wskazuje na uzasadniony wniosek apelacyjny, postawiony w pierwszej kolejności, to jest wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, tyle że przyczyny tego uchylenia są odmienne. W tym miejscu jednak należy zasygnalizować, iż również podnoszone przez skarżącego zarzuty apelacyjne znajdują uzasadnienie w treści materiałów sprawy a dokładniej mówiąc w treści danych o karalności oskarżonego, jak i w treści zeznań pokrzywdzonego A. S. i jego ojca A. S. (1), o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części niniejszego uzasadnienia.

Sąd Apelacyjny dostrzega, iż problematyka dotycząca nienależytej obsady sądu była wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, jak i m.in. tutejszego Sądu Apelacyjnego, tyle, że problematyka ta dotyczyła innych sędziów (patrz m.in.: wyroki SN z dnia 18 lipca 2024 r., I KK 86/24, LEX nr 3738858, z dnia 18 czerwca 2024 r., III KO 56/24, LEX nr 3729254, z dnia 6 czerwca 2024 r., I KK 240/23, LEX nr 3721402; wyroki Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 10 czerwca 2024 r., II AKa 47/23, z dnia 3 lipca 2024 r., II AKa 131/22, z dnia 11 września 2024 r., II AKa 160/24, z dnia 11 września 2024 r., II AKa 238/22, z dnia 26 września 2024 r., II AKa 292/23, z dnia 14.11.2024 r., II AKa 182/23, z dnia 6 marca 2025 r., II AKa 4/25, z dnia 20 marca 2025 r., II AKa 28/25, z dnia 25 kwietnia 2025 r., II AKa 323/23, z dnia 6 czerwca 2024 r. w sprawie II AKa 287/23). W przypadku sędziego R., Sąd Apelacyjny podjął działania z urzędu, dochodząc do jednoznacznego wniosku, iż przypadek tego sędziego jest równoznaczny z przypadkami innych sędziów, które, po analizie odpowiednich danych prowadziły do wniosku o nienależytej obsadzie sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

Należy nadmienić wyraźnie, iż Sąd Najwyższy przekonywująco wskazał, iż nienależyta obsada sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek KRS ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. z 2018 r. poz. 3), jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Każdorazowo zatem, o ile sąd stanie przed koniecznością zbadania przesłanki należytej obsady sądu, wątpliwość powyższa winna znaleźć swoje rozstrzygnięcie poprzez przeprowadzenie stosownego testu (patrz: wyroki SN z dnia 18 lipca 2024 r., I KK 86/24, LEX nr 3738858, z dnia 18 czerwca 2024 r., III KO 56/24, LEX nr 3729254, z dnia 6 czerwca 2024 r., I KK 240/23, LEX nr 3721402). Powyższe znajduje odzwierciedlenie w treści uchwały składu połączonych Izb Sądu Najwyższego: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i (...) z dnia 23 stycznia 2020 r., (...) 1-4110-1/20 (OSNK 2020, z. 2, poz. 7).

Trzeba przy tym wyraźnie i jednoznacznie zaznaczyć, iż brak jest podstaw do przyjęcia a priori, że każdy sędzia sądu powszechnego, który uzyskał nominację w następstwie brania udziału w konkursie przed Krajową Radą Sądownictwa po 17 stycznia 2018 r. nie spełnia minimalnego standardu bezstronności i każdorazowo sąd z jego udziałem jest nienależycie obsadzony w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. Oznacza to, że dopiero w konkretnej sprawie - w związku z podniesionym zarzutem lub z urzędu, sąd rozpoznający sprawę jest zobowiązany do przeprowadzenia swoistego testu niezawisłości i bezstronności sędziego powołanego w procedurze nominacyjnej po 17 stycznia 2018 r. (patrz: wyrok SN z dnia 22 lutego 2024 r., III KK 463/23, LEX nr 3688310).

Należy jednak mieć na uwadze to, iż oceny bezstronności sędziego dokonuje się na płaszczyźnie obiektywnej. Znaczenie zatem mają okoliczności, które w odbiorze społecznym mogą prowadzić do uznania, że konkretny skład sądu nie daje gwarancji bezstronności i niezawisłości. Nie ma przy tym znaczenia subiektywne przekonanie członków składu sądu co do odznaczania się tymi przymiotami (patrz: wyrok SN z dnia 22 lutego 2024 r., III KK 463/23, LEX nr 3688310). Ta okoliczność dotyczy również subiektywnego przekonania stron co do faktu, iż dany sędzia (w realiach niniejszej sprawy: sędzia R.) odznacza się tymi przymiotami, co choćby zdaje się wynikać z postawy prokuratora i obrońcy oskarżonego, którzy na rozprawie apelacyjnej w tej kwestii nie zajęli stanowiska (k. 161-161v).

Trzeba przy tym wyraźnie nadmienić, iż nie może być tak, że w jednym postępowaniu ten sam sędzia orzeka, przy czym w subiektywnym przekonaniu stron daje on gwarancję bezstronności i niezawisłości a w innym postępowaniu, i to nawet prowadzonym w tym samym dniu, ten sam sędzia w ocenie stron nie daje już takiej gwarancji. Również nie znajduje żadnego racjonalnego uzasadnienia pogląd, że to od woli stron miałoby zależeć, czy w rzeczywistości w ogóle należy rozważać występowanie przesłanki bezwzględnej określonej w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. Tak samo należy odnieść się do różnego zapatrywania stron w tym przedmiocie w toku tego samego postępowania. Przepis art. 439 § 1 k.p.k. nie uzależnia bowiem stwierdzenia bezwzględnej przyczyny odwoławczej od subiektywnego przekonania strony, skoro akurat ta przyczyna jest uwzględniania przez orzekający sąd odwoławczy z urzędu, co przecież jasno wynika z treści art. 439 § 1 k.p.k. (por. uchwała SN z dnia 2 czerwca 2022 r,, sygn. akt I KZP 2/22, OSNK 2022/6/22). W razie zaś jej stwierdzenia, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia, sąd odwoławczy, zgodnie z tym przepisem jest zobligowany uchylić zaskarżone orzeczenie.

Powyższe zaś przekonuje, iż stwierdzenie tejże bezwzględnej przyczyny odwoławczej na etapie postępowania odwoławczego, które jest niezależne zarówno od stanowiska strony, jak i zapatrywania konkretnego sędziego orzekającego w sprawie jest całkowicie niezależne od stosowania instytucji określonej w przepisie art. 42a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 334). Dodać należy, iż w doktrynie wskazuje się przekonywująco, że jeżeli źródłem wątpliwości strony jest sama procedura nominacyjna, właściwszym narzędziem, zarówno z perspektywy teoretyczno-dogmatycznej, jak i prakseologicznej, jest wniosek o wyłączenie sędziego składany w trybie art. 41 § 1 k.p.k. lub zawarty w środku zaskarżenia zarzut, o którym mowa w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. (patrz: K. Lipiński, „Ustawowy test niezawisłości i bezstronności sędziego w sprawach karnych”, „Palestra” 10/2022; Giezek Jacek, „Zarys modelowego ujęcia bezstronności sędziego w aspekcie instytucjonalnym” (w:) „Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania”, red. P. Wiliński, R. Zawłocki, Warszawa 2022; Roszkiewicz Janusz, „Indywidualny test niezawisłości sędziego powołanego z naruszeniem prawa – uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego”, teza 2, PS 2022/11-12/75-98).

Sąd Apelacyjny, dostrzegając z urzędu w przypadku sędziego R. konieczność przeprowadzenia stosownego testu, do którego w swoich orzeczeniach odwołuje się Sąd Najwyższy, o czym już wyżej wspomniano, taki test przeprowadził, posiłkując się danymi z akt osobowych tego sędziego, jak i danymi ogólnie dostępnymi w przestrzeni publicznej, które zresztą w znacznej mierze pokrywają się z danymi wynikającymi z akt osobowych. Asumptem do przeprowadzenia takiego testu były okoliczności powołania sędziego R. na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P. wynikające z treści uzasadnienia uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 12 października 2022 r. w przedmiocie przedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w P. ogłoszonym w Monitorze Polskim z 2022 r., poz. 490, z faktu, iż to powołanie nastąpiło po niecałych dwóch latach od wydania w/w uchwały, tj. z dniem 19 czerwca 2024 r. a także z okoliczności znanych Sądowi Apelacyjnemu z urzędu. W celu jednak dogłębnego poznania okoliczności dotyczących tego powołania sędziego R. na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P. było również niezbędne sięgnięcie do akt osobowych sędziego.

Sąd Apelacyjny, przeprowadzając niniejszy test doszedł do jednoznacznego wniosku, iż Sąd, w którego składzie zasiadał wskazany Sędzia, był nienależycie obsadzony w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

Przed przystąpieniem do wykazania zasadności powyższego rozumowania, należy jeszcze wspomnieć o następujących kwestiach.

Mianowicie, nieprawidłowość obsady sądu z udziałem osób powołanych na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa od 2018 r. wynika z faktu, że od tego czasu organ ten przestał spełniać cechy organu konstytucyjnego, o którym mowa w art. 187 ust. 1 Konstytucji R.. Spowodowało to uchylenie domniemania spełnienia kryterium minimum niezawisłości i bezstronności przez osoby powołane przez Prezydenta R. z rekomendacji takiej Krajowej Rady Sądownictwa na stanowisko sędziego (zob. m in. wyroki SN: z dnia 26 lipca 2022 r., sygn. akt III KK 404/21; z dnia 12 października 2022 r., sygn. akt III KK 193/20; z dnia 19 października 2022 r., sygn. akt II KS 32/21; z dnia 14 grudnia 2022 r., sygn. akt II KK 206/21; z dnia 15 lutego 2023 r., sygn. akt II KK 571/22; z dnia 6 kwietnia 2023 r., sygn. akt II KK 119/22). Taki pogląd znalazł swoje odzwierciedlenie także w szeregu rozstrzygnięć organów międzynarodowych, w tym w wyrokach ETPCz: z dnia 22 lipca 2021 r., w sprawie R. przeciwko P. (skarga nr (...)), z dnia 8 listopada 2021 r., D.-F. i O. przeciwko P. (skargi nr (...) i (...)), z dnia 3 lutego 2022 r., (...) sp. z o.o. przeciwko P. (skarga nr (...)), z dnia 15 marca 2022 r. (Wielka Izba), G. przeciwko P. (skarga (...)), W. przeciwko P. z dnia 23 listopada 2023 r. (skarga nr (...)). Także takie zapatrywania na omawianą tu kwestię wynikają z wyroków wydanych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok z dnia 19 listopada 2019 r. sprawa AK z połączonych skarg C 585/18, C 624/18, C 625/18, wyrok z dnia 15 lipca 2021 r. sygn. C-791/19, wyrok Wielkiej I. (...) z 6 października 2021 r. sygn. C-487/19, wyrok z dnia 16 listopada 2021 r. z połączonych spraw od C-748/19 do C-754/19, wyrok z dnia 21 grudnia 2023 r. sygn. C 718/21) a także z wyroków i postanowień Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. postanowienie z dnia 26 czerwca 2019 r. (...) 2/18, wyrok z dnia 11 października 2021 r., (...) 9/18, wyroki z dnia 21 września 2021 r. w sprawach II GOK 10/18, (...) 11/18, (...) 12/18, (...) 13/18, (...) 14/18).

W sytuacji, gdy obalone zostało domniemanie bezstronności sędziego, który uzyskał nominację sędziowską w procedurze przed KRS od 2018 r., konieczna jest w każdym przypadku analiza okoliczności, jakie towarzyszyły powołaniu na urząd sędziego oraz miały miejsce w późniejszym okresie. Chodzi zatem o weryfikację hipotezy, w myśl której gwarancje niezawisłości w przypadku konkretnego sędziego zostały w istotny sposób osłabione ze względu na udział w konkursie przed KRS od 2018 r. (zob. uchwała SN z dnia 2 czerwca 2022 r,, sygn. akt I KZP 2/22, OSNK 2022/6/22). Jednocześnie ocena bezstronności i niezawisłości sądu dokonuje się w perspektywie obiektywnej, a więc tych okoliczności, które w odbiorze społecznym mogą prowadzić do uznania, że dany skład sądu nie daje gwarancji bezstronności i niezawisłości. Nie ma przy tym znaczenia subiektywne przekonanie osób wyznaczonych do danego składu orzekającego co do własnej bezstronności i niezawisłości (zob. np. wyrok SN z dnia 5 marca 2024 r., sygn. akt II KK 35/23, LEX nr 3715920). Jak bowiem to stwierdził SN w tym orzeczeniu, cyt.: „ Bezpośrednią konsekwencją sytuacji, w której systemowo sędziowie powiązani są z władzą wykonawczą jest to, że obywatel nigdy nie zyskuje pewności, że jego sprawa została osądzona w sposób bezstronny”.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, co następuje:

Pan R. G. urodził się w (...) r. Studia prawnicze odbył na Uniwersytecie imienia A. M. w P. i ukończył je w (...) r. z oceną dobrą, uzyskując tytuł magistra.

Pan R. G. w dniach(...) r. złożył egzamin sędziowski z wynikiem ogólnym dostatecznym.

Początkowo swoją karierę zawodową Pan R. G. związał z sądownictwem wojskowym, o czym świadczy poniższe zestawienie:

- (...) – Sąd Wojsk Lotniczych w P. – asesor/sędzia,

- (...)– Sąd Pomorskiego Okręgu Wojskowego w B. – sędzia Sądu Okręgowego a po reorganizacji sądownictwa wojskowego:

- (...)– Wojskowy Sąd Garnizonowy w P.,

- (...)– Wojskowy Sąd Garnizonowy w O.,

- (...) – Wojskowy Sąd Garnizonowy w W.

W w/w przypadkach po reorganizacji jako sędzia Wojskowego Sądu Garnizonowego.

Z dniem (...)r. Sędzia R. został zwolniony z zawodowej służby wojskowej i przeniesiony w stan spoczynku.

Na podstawie Decyzji Ministra Obrony Narodowej (...)r. uznano definitywnie, iż zwolnienie sędziego z zawodowej służby wojskowej nastąpiło z dniem(...) r.

Pan R. G., postanowieniem Prezydenta R. z (...) r. został powołany do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Rejonowego w P.. Na stanowisku sędziego Sądu Rejonowego w P. był zatrudniony od (...)r. Orzekał kolejno w V Wydziale Karnym, XXIII Wydziale Karnym, XXVI Wydziale Karnym i IV Wydziale G..

Z dniem(...) r. został przeniesiony na mocy decyzji Ministra Sprawiedliwości z 20.12.2007 r. DK-I-126-61/07 na stanowisko sędziego Sądu Rejonowego P. (1) w P. i tu orzekał w III Wydziale Karnym a potem w VI Wydziale Karnym.

Do połowy (...) r. sędzia R. orzekał w Sądzie Rejonowym w sprawach karnych jako tzw. sędzia „szeregowy” i niczym szczególnym się nie wyróżniał. Tymczasem od połowy (...) r. „kariera” zawodowa Sędziego zaczęła przyspieszać, o czym świadczą poniższe okoliczności.

Pismem z dnia(...)r. – działający z up. Ministra Sprawiedliwości podsekretarz stanu Ł. P. powierzył Sędziemu z dniem (...) r. obowiązki sędziego sądu dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym w P. na okres 6 lat (art. 110a § 1 i 3 u.s.p.) i w związku z tym Minister Sprawiedliwości (w/w Ł. P.) przyznał Sędziemu z tytułu pełnienia obowiązku sędziego sądu dyscyplinarnego dodatek funkcyjny – wysokość ustalana z zastosowaniem mnożnika 0,3 podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego.

Pismem z dnia(...)r. Koordynator do spraw informatyzacji sądownictwa powszechnego w Ministerstwie S. – M. W. – na podstawie § 7 zarządzenia MS z 21.11.2017 r. w sprawie zakresu i sposobu wykonywania zadań koordynatora do spraw informatyzacji sądownictwa powszechnego (Dz. Urz. Min. Sprawiedl. poz. 230 ze zm.) z dniem (...). powołał Sędziego do pełnienia funkcji pełnomocnika sądowego do spraw wdrożeń systemów teleinformatycznych w sądach powszechnych dla Sądu Okręgowego w P. i w związku z tym w/w Koordynator pismem z dnia (...) r. – na podstawie § 2 i § 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia(...)r. w sprawie funkcji oraz sposobu ustalania dodatków funkcyjnych przysługującym sędziom (Dz.U. z 2018, poz. 591 i 1143) z dniem(...)r. przyznał Sędziemu z tytułu pełnienia w/w funkcji dodatek funkcyjny, którego wysokość ustalił z zastosowaniem mnożnika 0,48 podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego określonego w art. 91 § 1c u.s.p.

Pismem z dnia (...) r. działający z upoważnienia Ministra Sprawiedliwości – podsekretarz stanu Ł. P. – z dniem(...) r. podwyższył o 10% ten dodatek funkcyjny z tytułu pełnienia funkcji pełnomocnika na czas równoczesnego pełnienia więcej niż jednej funkcji, tj. pełnomocnika w Sądzie Okręgowym do spraw wdrożeń systemów informatycznych oraz sędziego sądu dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym w P..

W tym też okresie czasu, Sędzia uchwałą (...) Państwowej Komisji Wyborczej z dnia(...)r., został powołany w skład Okręgowej Komisji Wyborczej w P. w wyborach do Sejmu R. i do Senatu R. zarządzonych na dzień (...) r. – pełniona funkcja: członek.

W niedługim czasie potem Prezes Sądu Rejonowego P. W. w P. – SSR W. – pismem (...)r. – na podstawie art. 25 § 2 u.s.p. wystąpił do Ministra Sprawiedliwości o powołanie Sędziego na stanowisko wiceprezesa tego Sądu Rejonowego, na co Sędzia wyraził zgodę. Pismem z(...) r. działająca z up. Ministra Sprawiedliwości podsekretarz stanu A. D. – powołała sędziego z dniem (...) r. do pełnienia funkcji wiceprezesa tego Sądu Rejonowego na okres 4 lat i z tym dniem przyznała sędziemu dodatek funkcyjny – wysokość ustaliła z zastosowaniem mnożnika 0,45 podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego określonego w art. 91 § 1c u.s.p. i z tym dniem (20.01.2020) podwyższyła o 35% dodatek z tytułu pełnienia funkcji pełnomocnika w sądzie okręgowym do spraw wdrożeń systemów informatycznych – przyznany decyzją Koordynatora do spraw informatyzacji sądownictwa powszechnego z dnia(...) r. – na czas jednoczesnego pełnienia funkcji wiceprezesa Sądu Rejonowego, sędziego sądu dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym i pełnomocnika w Sądzie Okręgowym w P. do spraw wdrożeń systemów informatycznych. Z dniem (...) r. utraciła moc decyzja z (...) r. o podwyższeniu dodatku funkcyjnego.

Dla zobrazowania wysokości przyznanego Sędziemu dodatku funkcyjnego wskazać należy, iż od dnia (...) r. ten podwyższony o 35% dodatek funkcyjny wynosił kwotę 3273 zł miesięcznie a od(...) r. kwotę 4540 zł miesięcznie.

Uchwałą (...) Państwowej Komisji Wyborczej z dnia (...) r. w sprawie powołania okręgowych komisji wyborczych w celu przeprowadzenia wyborów Prezydenta R. zarządzonych na dzień (...) r. – Sędzia został powołany w skład Okręgowej Komisji Wyborczej nr 43 w P..

Zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z (...) r. (Dz.Urz. MS z 2021, poz. 65) w sprawie powołania komisji egzaminacyjnej nr 2 do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w (...) r. z siedzibą w P. – Sędzia został powołany w skład Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w (...) r. z/s w P. i wyznaczony do pełnienia funkcji przewodniczącego Komisji.

W związku z ogłoszeniem jednego wolnego stanowiska sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w P., ogłoszonym w Monitorze Polskim z 2022 r., poz. 490, sędzia R., jako jedyny, złożył kartę zgłoszenia na to jedno wolne stanowisko sędziowskie w dniu (...) r.

Prezes Sądu Rejonowego P. i W. w P. – SSR M. oraz przewodnicząca Wydziału VI Karnego tego Sądu Rejonowego – SSR I. wystawili pozytywne opinie o osobie Sędziego z dnia (...)r., przedstawiając sędziego w samych superlatywach i oceniając, iż posiada on wysokie predyspozycje do pracy w charakterze sędziego. Co do obciążenia sędziego sprawami w Sądzie Rejonowym nie wyrażano żadnych zastrzeżeń. Jako sędzia rozpoznawał sprawy – 100% udziału w przydziale wpływających do Wydziału spraw z rep. K, W, Ko i Kp. Jako wiceprezes: przydział 25% udziału w przydziale spraw wpływających do Wydziału w rep. K i W.

Powyższe zgłoszenie się sędziego na to wolne stanowisko sędziego sądu okręgowego poprzedzały następujące okoliczności:

Mianowicie sędzia R., jako jeden z 77 sędziów z całej P., po zwolnieniu w(...) r. jednego miejsca w Krajowej Radzie Sądownictwa, w związku z ubieganiem się na to wolne stanowisko przez byłego wiceministra sprawiedliwości - sędziego Ł. - osoby pojawiającej się w tzw. „aferze hejterskiej”, podpisał pierwszy raz listę poparcia dla tego sędziego

( https://www.sejm.gov.pl/KRS/lista_L._P..pdf

https://archiwumosiatynskiego.pl/wpis-w-debacie/lista-wstydu-piebiaka-kto-poparl-bylego-zastepce-ministra-ziobry-do-nowej-krs-77-nazwisk/ ).

Sędzia R. na początku (...) r., z uwagi na kończącą się poprzednią kadencję Krajowej Rady Sądownictwa w (...) r., następnym razem złożył podpisy na listach poparcia do Krajowej Rady Sądownictwa na kolejną kadencję ponownie na sędziego Ł., jak i również na J. D. – sędziego Sądu Rejonowego w S. i jednocześnie Prezesa Sądu Okręgowego w G. i M. J. - sędziego Sądu Rejonowego P. w P., którzy już byli członkami Krajowej Rady Sądownictwa w poprzedniej kadencji

( https://oko.press/lista-wstydu-piebiaka-2-kto-chce-bylego-zastepce-ziobry-w-neo-krs-pelna-lista-108-sedziow

https://oko.press/jastrzab-z-poznania-idzie-po-ii-kadencje-neo-krs-poparli-go-prezesi-od-ziobry-i-neo-sedziowie

https://wyszukiwarka.forumfws.eu/#jaroslaw_dudzicz_2022 ).

Należy przy tym odnotować, iż m.in. na tych samych listach poparcia na kandydatów do KRS w osobach Ł. P., J. D., M. J. podpisy złożyła sędzia I., która sporządziła wymienioną wyżej wręcz „doskonałą” opinię o pracy sędziego R..

W związku ze zgłoszeniem się Sędziego na wolne stanowisko sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w P. ocenę kwalifikacji Sędziego sporządził w dniu (...) r. wizytator ds. karnych Sądu Okręgowego w P. – SSO A.

Sędzia wizytator w opinii tej wyraził zastrzeżenia co do orzecznictwa sędziego, wskazując na popełnione przez niego uchybienia w rozpoznawanych sprawach a także wskazał na pewne mankamenty związane z kandydowaniem tego sędziego do Sądu Okręgowego, podnosząc, iż sędzia ten nigdy nie był delegowany do Sądu Okręgowego, jak i nie został on sprawdzony przy orzekaniu w sprawach trudnych. Według sędziego wizytatora sędzia jedynie w stopniu dostatecznym spełnia kryteria uzyskania awansu zawodowego, o który się ubiega.

Kolegium Sądu Okręgowego w P. na posiedzeniu w dniu (...) r. wyraziło pozytywną opinię o kandydaturze R. G. na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P., podejmując w tym względzie uchwałę siedemnastoma głosami „za” (oddano 4 głosy za oceną „dobrą” i 13 głosów za oceną „dostateczną”), jednym przeciw i jednym wstrzymującym się.

Na posiedzeniu zespołu członków Krajowej Rady Sądownictwa w dniu (...)r. zespół ten, przy oddaniu dwóch głosów „za”, przy braku głosów „przeciw” i przy jednym głosie „wstrzymującym” się przyjął stanowisko o rekomendowaniu Krajowej Radzie Sądownictwa pana R. G. na jedno wolne stanowisko sędziego sądu okręgowego. W uzasadnieniu tego stanowiska wskazano, iż R. G. „ legitymuje się bardzo dużym doświadczeniem życiowym i zawodowym oraz wszechstronnymi kompetencjami, uprawniającymi do rekomendowania jego kandydatury na stanowisko, o które się ubiega”. Krajowa Rada Sądownictwa uchwałą (...) z dnia (...)r. przedstawiła Prezydentowi R. wniosek o powołanie R. G. do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w P., przy oddaniu 11 głosów „za”, przy braku głosów „przeciw” i 3 głosach „wstrzymujących się”. W uchwale tej wskazano na bardzo duże doświadczenie sędziego zarówno życiowe, jak i zawodowe oraz na jego wszechstronne kompetencje, uprawniające do wystąpienia z wnioskiem o powołanie na stanowisko sędziego sądu okręgowego, odwołując się przy tym do opinii o pracy sporządzonej przez Przewodniczącą VI Wydziału Karnego SR P. i W. w P., z której wynika, że sędzia posiada szeroką wiedzę orzeczniczą oraz wysokie predyspozycje do pracy na stanowisku sędziego a także odwołując się do uzyskania przez sędziego „pozytywnej oceny swoich kwalifikacji”.

Postanowieniem Prezydenta R. z dnia (...) sędzia R. z dniem (...) r. został powołany na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P..

Sędzia został przydzielony przez Prezesa Sądu Okręgowego do orzekania z dniem (...) r. w Wydziale III Karnym.

Z dniem (...) r. Sędzia został odwołany przez wiceprezesa Sądu Apelacyjnego w P. z pełnienia funkcji pełnomocnika sądowego do spraw wdrożeń systemów teleinformatycznych w sądach powszechnych dla Sądu Okręgowego w P. w związku z jego rezygnacją z tej funkcji.

Jednocześnie równolegle we wskazanym wyżej okresie Uchwałą (...)Państwowa Komisja Wyborcza powołała sędziego w skład Okręgowej Komisji Wyborczej w P. w celu przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu R. zarządzonych na dzień (...) r.

Pismem z dnia(...) r. Prezes Sądu Rejonowego P. w P. SSR M. wystąpił do Ministra Sprawiedliwości – A. B. o powołanie sędziego na stanowisko wiceprezesa tego Sądu Rejonowego na okres czteroletniej kadencji do dnia (...) r., wystawiając Sędziemu bardzo dobrą opinię. Wniosek ten zaaprobował Prezes Sądu Okręgowego w P. – sędzia D.. Jednak wniosek ten nie został uwzględniony.

Postanowieniem Komisarza Wyborczego w P. I z dnia (...) r. Sędzia został powołany w skład Miejskiej Komisji Wyborczej w P. (tym Komisarzem jest sędzia D.).

Sędzia został powołany do składu Okręgowej Komisji Wyborczej w P. w wyborach do Parlamentu Europejskiego zarządzonych na (...) r.

Wreszcie Sędzia został powołany przez Państwową Komisję Wyborczą do pełnienia funkcji członka Okręgowej Komisji Wyborczej w P. w wyborach Prezydenta R. zarządzonych na (...) r.

Podsumowując, powyższe fakty przekonują, iż Sędzia R. już od połowy (...) r., jako jeszcze sędzia sądu rejonowego został dostrzeżony przez osoby związane z ówczesną władzą wykonawczą, skoro niczym się nie wyróżniając w swojej pracy orzeczniczej najpierw zaczął wykonywać obowiązki sędziego w Sądzie Dyscyplinarnym, następnie uzyskał funkcję pełnomocnika sądowego do spraw wdrożeń systemów teleinformatycznych w sądach powszechnych dla Sądu Okręgowego w P. a następnie funkcję wiceprezesa Sądu Rejonowego a także przez ówczesnego Ministra Sprawiedliwości został nie tylko powołany w skład Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w (...)r. z/s w P., ale i wyznaczony do pełnienia funkcji przewodniczącego tej Komisji. Przy czym te wszystkie funkcje, jakie w krótkim czasie Sędzia R. uzyskał wiązały się z uzyskiwaniem znaczących apanaży finansowych, na co zresztą przykładowo wyżej wskazano.

Natomiast punktem szczególnie zwrotnym w karierze zawodowej sędziego R. było podpisanie przez niego w (...) aż łącznie czterech list poparcia dla sędziów ubiegających się o członkostwo w Krajowej Radzie Sądownictwa. Bezpośrednio po podpisaniu list poparcia dla sędziów do KRS, a tym samym legitymizacji naruszenia porządku prawnego w P., sędzia R. rozpoczął starania o stanowisko sędziego sądu okręgowego, co zresztą osiągnął. W bardzo bowiem krótkim czasie od podpisania tych list, po zgłoszeniu się na wolne stanowisko sędziego sądu okręgowego uzyskał bardzo dobrą opinię o swojej pracy, wystawioną przez sędzię, która również uczestniczyła w składaniu podpisów pod listami poparcia dla tych samych kandydatów do KRS i choć rzeczowa i merytoryczna ocena pracy sędziego R. sporządzona przez sędziego wizytatora Sądu Okręgowego w P. nie była już tak korzystna, wskazywała na szereg mankamentów w pracy orzeczniczej Sędziego i na brak rzeczywistego doświadczenia Sędziego w rozpoznawaniu spraw trudnych z powodu ich obszerności, czy też przedmiotu i wagi rozpoznania, to jest takich, jakie są codziennością w pracy orzeczniczej sędziów Sądu Okręgowego w P., to fakt ten nie stał na przeszkodzie w uzyskaniu pozytywnej rekomendacji Krajowej Rady Sądownictwa w ubieganiu się o awans na wolne stanowisko sędziego w Sądzie Okręgowym w P.. Przy czym również znamienne jest, iż (...) ta „przemilczała” te wszystkie mankamenty, na które zwrócił uwagę sędzia wizytator, w tym „przemilczała” fakt, iż sędzia ten na podstawie wyników przeprowadzonych badań aktowych doszedł do jednoznacznego wniosku, iż sędzia R. „jedynie w stopniu dostatecznym spełnia kryteria awansu zawodowego, o który się ubiega”.

Trzeba przy tym zaznaczyć, iż sędzia R. podpisywał listy poparcia dla sędziów kandydujących do Krajowej Rady Sądownictwa - pomimo że nastąpiło to już po wydaniu przez Wielką Izbę (...) wyroku z dnia (...)r. określającego status prawny Krajowej Rady Sądownictwa, a także po cytowanej wcześniej uchwale połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia(...) r. ( (...) (...)). W przypadku poparcia (...) r. znane były już wyroki ETPCz: z dnia (...) r., w sprawie R. przeciwko P. (skarga nr (...)), z dnia 8 listopada 2021 r., D.-F. i O. przeciwko P. (skargi nr (...) i (...)).

Powyższe wszystkie okoliczności wskazują jednoznacznie na to, że sędzia R. nie tylko zaakceptował działania władzy ustawodawczej i wykonawczej mającej na celu instrumentalne wykorzystanie władzy sądowniczej, „wydrążenie" instytucji państwa prawnego z ich ustrojowych funkcji (patrz na modelowym przykładzie Trybunału Konstytucyjnego), chaos prawny oraz podporządkowanie sądownictwa interesom politycznym, ale również swoimi działaniami związanymi z podpisywaniem w/w list poparcia afirmował uzależnienie sądów od władzy wykonawczej. Szczególnego podkreślenia wymaga to, że działania legitymizujące naruszenia prawa dokonane przez ówczesnych przedstawicieli władzy ustawodawczej i wykonawczej miały miejsce równocześnie z osiągnięciem przez sędziego R. nie tylko realnych korzyści osobistych (awanse i stanowiska), ale również majątkowych (dodatkowe wynagrodzenia wynikające z pełnienia wielu funkcji). Przy czym, co także warte podkreślenia, sędzia R., mimo zmienionej sytuacji politycznej po wyborach do parlamentu z października 2023 r. nie zrezygnował ze swoich dążeń do awansu do Sądu Okręgowego w P., przyjmując z rąk Prezydenta R. nominację na urząd sędziego sądu okręgowego.

Ujawnione wyżej okoliczności z drogi zawodowej sędziego R. od(...) r. potwierdzają jego silny związek z osobami powiązanymi z władzą wykonawczą, w istocie z ówczesnym Ministrem Sprawiedliwości, co pozytywnie wpływało na dalszy rozwój kariery tego Sędziego. Na ten aspekt szczególny nacisk położył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 lipca 2024 r. w sprawie I KK 86/24 (LEX nr 3738858), wykazując jednoznacznie, iż piastowanie przez sędziego różnych funkcji i awansowanie sędziego na kolejne stanowiska (tu: wiceprezesa Sądu Rejonowego a potem na urząd sędziego Sądu Okręgowego) a jednocześnie uzyskanie zwiększonych i to znacząco apanaży finansowych stanowiło wyraz „ życzliwości decyzyjnej”, jak i, cyt.: „ pozytywnego traktowania, ale i niewątpliwie zaufania ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości”.

Nie ulega więc wątpliwości, że skutkiem ustalenia powyższych okoliczności jest przesądzenie o tym, iż obiektywny obserwator mógł powziąć przekonanie, iż sędzia R. był związany z władzą wykonawczą, które to związanie wykraczało poza stosunki o charakterze służbowym.

Tym samym, oceniając powyższe okoliczności obiektywnie, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, iż orzekający w niniejszej sprawie skład Sądu I instancji, z racji udziału w nim sędziego R., nie spełniał kryteriów niezależności i bezstronności przynależnych „sądowi ustanowionemu ustawą” w znaczeniu konstytucyjnym i konwencyjnym. Inaczej zaś mówiąc, w sprawie prowadzonej przez sędziego R. przed Sądem Okręgowym w P. o sygn. akt (...) zmaterializowały się uzasadnione wątpliwości odnośnie do instytucjonalnej bezstronności wskazanego sędziego i przełamania zasady domniemania bezstronności i niezawisłości wynikających z okoliczności otrzymania przez sędziego R. nominacji na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P..

Tym samym w niniejszym postępowaniu ujawniła się, zauważona z urzędu przez Sąd Apelacyjny, bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., która, zgodnie z tym przepisem oraz art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. wymaga uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zdaje sobie sprawę, że uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania nie przyspiesza postępowania, co bez wątpienia nie jest zgodne ze stanowiskiem stron, które w toku rozprawy apelacyjnej nie dostrzegały konieczności wydania takiego rozstrzygnięcia w oparciu o art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. Jednak, jak wspomniano wyżej, ta okoliczność została uwzględniona przez Sąd odwoławczy z urzędu. Natomiast należy wyraźnie podkreślić, iż rzetelność procesu, przeprowadzonego przez niezależny sąd i niezwisłego sędziego jest wartością nadrzędną, wypływającą z gwarancji w zakresie swobód i wolności obywatelskich, co nakazuje działać w sposób zastosowany przez Sąd Apelacyjny w niniejszym postępowaniu odwoławczym.

Przy czym na marginesie należy zauważyć na przypadku niniejszej sprawy, iż wspomniana wyżej rzetelność w rozpoznaniu tej sprawy przez Sąd Okręgowy w składzie wyżej wymienionym nie miała niczego wspólnego z rzeczywistą rzetelnością, co tylko dodatkowo wskazuje, iż awans Sędziego na urząd sędziego sądu okręgowego nie miał właściwej podstawy merytorycznej.

Mianowicie, niniejsza sprawa nie ma żadnego charakteru sprawy „skomplikowanej”. Jest to sprawa jednotomowa, w której, poza wyjaśnieniami oskarżonego zeznania pochodzą od dwóch świadków: pokrzywdzonego i jego ojca. I praktycznie, poza także nagraniem z monitoringu a także poza danymi o karalności oskarżonego są to jedyne dowody, jakie należy poddać ocenie i wydać na ich stosowne rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonego.

Na temat przebiegu samego zdarzenia trudno doszukiwać się jakichś treści w wyjaśnieniach oskarżonego, który podnosił, iż tego czynu nie pamięta (k. 59v, 108v).

Pokrzywdzony A. S. (2) w kwestii najistotniejszej podał, iż oskarżony w pewnym momencie zapytał go „o pieniądze, o drobne” a gdy mu odpowiedział, że nie ma pieniędzy, to oskarżony wyjął nóż i powiedział do niego, że „to napad” (k. 109-109v). Z zeznań tych wynika, iż praktycznie był to jedyny kontakt oskarżonego z pokrzywdzonym, bowiem następnie pokrzywdzony przeszedł na początek autobusu i więcej z oskarżonym nie miał styczności. Oskarżony w pewnym momencie wysiadł z tego autobusu. Pokrzywdzony przy tym precyzując kwestie dotyczące pieniędzy zeznał, iż oskarżony pytał go o jakiekolwiek pieniądze, nawet w formie przelewu, ale pokrzywdzony przyznał, iż nie posiadał przy sobie ani na koncie żadnych pieniędzy (k. 109v). Powyższe zeznania znajdują odzwierciedlenie w zeznaniach A. S. (1), tj. ojca pokrzywdzonego, który od syna dowiedział się, że sprawca chciał od syna tylko pieniędzy, mówiąc do niego „dawaj pieniądze”, ale syn powiedział mu, że nie ma żadnych pieniędzy i ma się odczepić (k. 2-3, 109v).

Z zeznań świadków wyłania się więc rzeczywisty obraz przebiegu samego zdarzenia, jak i zamiar działania oskarżonego. Oskarżony bowiem, mówiąc skrótowo, domagał się wydania mu przez pokrzywdzonego „drobnych pieniędzy”, zaś gdy okazało się, że pokrzywdzony mu takich nie wydał, gdyż nie miał przy sobie ani na swoim koncie, to w rzeczywistości zaprzestał w stosunku do niego jakichkolwiek działań, mających na celu dokonanie zaboru choćby innych przedmiotów, takich jak smartfon czy słuchawki, poprzez które pokrzywdzony słuchał muzyki.

Tymczasem Sąd Okręgowy, za aktem oskarżenia, w opisie czynu przyjmuje, iż oskarżony wprawdzie usiłował dokonać zaboru „w celu przywłaszczenia pieniędzy od pokrzywdzonego”, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi „na postawę A. S.”. W treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku w części dotyczącej ustaleń faktycznych brak jest natomiast jakiegokolwiek ustalenia, by pokrzywdzony nie posiadał przy sobie ani na swoim koncie bankowym jakichkolwiek pieniędzy (sekcja 1 formularza uzasadnienia na str. 2-5).

Sąd I instancji natomiast fakt ten pośrednio zauważa, ale nie wyciąga z niego jakichkolwiek wniosków. Sąd bowiem ustala, że, cyt.: „ w pewnym momencie oskarżony przekazał pokrzywdzonemu, aby ten dał mu jakieś drobne pieniądze. A. S. (2) nie spełnił jednak życzenia oskarżonego, wskazując mu, iż nie posiada przy sobie żadnych pieniędzy” (str. 4 uzasadnienia) a także ustala, iż jak A. S. (2) przesiadł się na przód autobusu, to, cyt.: „ poprosił przypadkowego pasażera o jakieś pieniądze dla oskarżonego, aby w ten sposób uwolnić się od jego natarczywości”, choć też jednocześnie Sąd Okręgowy zauważa, iż po przesiadce pokrzywdzonego na inne miejsce w autobusie, cyt. : „ J. N. nie podjął już wówczas żadnych działań w stosunku do pokrzywdzonego” i na jednym z przystanków opuścił autobus (str. 5 uzasadnienia).

Ustalenia te więc tylko przekonują, iż A. S. (2) rzeczywiście nie posiadał przy sobie i w ogóle żadnych pieniędzy a więc i choćby takich, które mógłby przesłać oskarżonemu poprzez bankowość elektroniczną, np. BLIK-iem na telefon. Jednocześnie nie ulega wątpliwości, iż oskarżony nie żądał od pokrzywdzonego wydania jakichkolwiek innych cennych przedmiotów, jak i nie domagał się, by uzyskał takie pieniądze od innych pasażerów. Oskarżony więc ewidentnie celował swoim działaniem w mienie pokrzywdzonego w postaci jakichś „drobnych pieniędzy”, jednak w realiach tej sprawy nie mógł z przyczyn obiektywnych zrealizować swojego zamiaru, gdyż pokrzywdzony takowych pieniędzy w ogóle nie posiadał.

Jak wynika z oświadczenia obrońcy oskarżonego, wyrażonego na rozprawie apelacyjnej, w mowie końcowej przed Sądem Okręgowym poruszył w sposób wyraźny tę kwestię dotyczącą przyjęcia tzw. „usiłowania nieudolnego” (k. 161v). Okoliczność ta nie znalazła wyrazu w treści protokołu rozprawy głównej (k. 110v). Tymczasem Sąd Okręgowy w treści sporządzonego uzasadnienia w ogóle nie ustosunkował się do tej kwestii, wskazując jedynie, że do dokonania rozboju nie doszło i w tym zakresie czyn oskarżonego zatrzymał się w fazie stadialnej usiłowania. Oskarżony bowiem, cyt.: „ nie wszedł w posiadanie środków pieniężnych tylko i wyłącznie dlatego, że pokrzywdzony oświadczył mu, że takich pieniędzy nie posiada przy sobie” (sekcja 3 formularza uzasadnienia na str. 10-11). Sąd I instancji nie dostrzega jednak, iż pokrzywdzony wydałby oskarżonemu pieniądze, gdyby je posiadał przy sobie, o czym świadczy choćby fakt poproszenia przez niego jednego z pasażerów o jakieś drobne, by oskarżony się od niego odczepił. Natomiast pokrzywdzony nie posiadał przy sobie ani na koncie żadnych pieniędzy, więc po prostu nie mógł spełnić żądania oskarżonego i to właśnie ta okoliczność powoduje, iż oskarżony swoje zachowanie „zatrzymał” na etapie usiłowania.

Apelujący w treści zarzutu z pkt 1 wskazał na błędność tych ustaleń Sądu I instancji, podnosząc, iż zachowanie się oskarżonego należało rozpatrywać w kategoriach tzw. usiłowania nieudolnego, o którym mowa w art. 13 § 2 k.k., co szeroko argumentował na str. 4-6 uzasadnienia apelacji, odwołując się przy tym szeroko do poglądów wyrażanych w doktrynie i orzecznictwie na temat istoty „usiłowania nieudolnego”, które uznać należy za w pełni przekonywujące.

Drugą natomiast kwestią jest brak ustalenia przez Sąd I instancji, czy w przypadku J. N. nie doszło do zatarcia wcześniejszych skazań, co znajduje odbicie w treści zarzutu z pkt 2 apelacji, jak i jego uzasadnienia na str. 6-7 apelacji. Okoliczność ta jest o tyle istotna w tej sprawie, gdyż Sąd Okręgowy z uprzedniej karalności oskarżonego uczynił ważką okoliczność na jego niekorzyść, która miała zadecydować o surowym ukaraniu oskarżonego, gdyż oskarżony, dopuszczając się po raz kolejny przestępstw podobnych, cyt.: „ nie zasługuje na jakiekolwiek pobłażliwe traktowanie, gdyż nie wyciąga żadnych konsekwencji z zapadłych wobec niego wyroków” (sekcja 4 formularza uzasadnienia na str. 12-13).

Tymczasem z dostępnych w aktach danych o karalności na etapie postępowania rozpoznawczego, zwłaszcza tych zebranych na etapie śledztwa, wynika, iż J. N. był karany sądownie w latach (...), przy czym wobec niego zostały wykonane wszystkie orzeczone kary, przy czym ostatnią karę, tj. karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną w sprawie Sądu Rejonowego w P. o sygn. akt (...) odbył w okresie od (...) r. (k. 32-35). Dane te znajdują też potwierdzenie na k. 77-79. Skoro zaś z danych tych jasno wynika, iż ostatnią karę, jaka została oskarżonemu wymierzona w przeszłości, tj. karę pozbawienia wolności oskarżony wykonał w całości w dniu (...) r., to zgodnie z treścią art. 107 § 1 k.k. i art. 108 k.k. nastąpiło z mocy prawa zatarcie wszystkich wyżej wymienionych skazań, co oznacza, iż skazania te należy traktować za niebyłe (art. 106 k.k.). Okoliczność ta aktualnie znajduje też odzwierciedlenie w danych o karalności na k. 159.

Powyższe prowadzi więc do wniosku, iż Sąd Okręgowy w składzie wyżej wymienionym w ogóle nie pochylił się na dwiema istotnymi kwestiami, tj. podnoszonym przez obrońcę oskarżonego „usiłowaniem nieudolnym”, jak i oczywistym w świetle danych o karalności zatarciem poprzednich skazań. Bez wątpienia zaś, abstrahując od występującej w tej sprawie bezwzględnej przyczyny odwoławczej, te uchybienia miały istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku zarówno w zakresie winy oskarżonego i przyjętej do jego „usiłowania” dokonania rozboju kwalifikacji prawnej, jak i w zakresie orzeczonej kary. Nie dość bowiem, że Sąd I instancji nie mógł uwzględnić na niekorzyść oskarżonego jego uprzedniej karalności, to nadto nie poddał w ogóle pod rozwagę możliwości zastosowania wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary a nawet odstąpienia od jej wymierzenia (art. 14 § 2 k.k.).

Rację ma więc skarżący obrońca oskarżonego, iż wyrok o takiej treści, przy tak poważnych uchybieniach nie może się ostać i wymaga uchylenia.

Wymienione wyżej uchybienia czy niedopatrzenia Sądu Okręgowego orzekającego w w/w składzie i pojawiające się w tak prostej sprawie są na tyle poważne, że z punktu widzenia postronnego obserwatora mogą pociągać za sobą brak zaufania do rzetelności i obiektywizmu sędziego, orzekającego w tym składzie.

Raz jeszcze należy podkreślić, iż rzetelność procesu, przeprowadzonego przez niezależny sąd i niezwisłego sędziego jest wartością nadrzędną, wypływającą z gwarancji w zakresie swobód i wolności obywatelskich.

Sąd Okręgowy, z uwagi na uchylenie zaskarżonego wyroku z powodu istnienia wziętej z urzędu przesłanki z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. jest zobligowany do przeprowadzenia w całości postępowania dowodowego na rozprawie głównej. Wydając zaś merytoryczne rozstrzygnięcie w zakresie odpowiedzialności karnej oskarżonego weźmie również pod rozwagę nie tylko fakt, iż oskarżonego należy traktować jako dotychczas niekaranego, ale i możliwość przyjęcia do zachowania oskarżonego usiłowania nieudolnego określonego w art. 13 § 2 k.k. a w związku z tym również rozważy zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary czy nawet odstąpienia od jej wymierzenia, o czym traktuje przepis art. 14 § 2 k.k.

P. G. I. P. M. K.