Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2020 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Barbara Bojakowska

Sędziowie: Elżbieta Zalewska – Statuch

Antoni Smus

Protokolant: star. sekr. sąd. Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2020 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. O., S. O. i K. O.

przeciwko Skarbowi Państwa – (...) Zarządowi (...)

w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 29 marca 2019 roku, sygn. akt I C 1085/17

oraz zażalenia pozwanego na rozstrzygnięcie zawarte w punktach 3, 4 i 5 tego wyroku

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1a, 1b, 1c, 2, 3 i 4, w ten sposób, że:

a/ zasądzoną kwotę w punkcie 1a podwyższa z 3975 zł do kwoty 11200 zł (jedenaście tysięcy dwieście złotych);

b/ zasądzone kwoty w punktach 1b i 1c podwyższa z 1987,50 zł do kwot

po 5600 zł (pięć tysięcy sześćset złotych);

c/ punktowi 3 nadaje brzmienie: „zasądza od pozwanego Skarbu Państwa

– (...) Zarządu (...) w B. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz powódki J. O. kwotę 630 zł (sześćset trzydzieści złotych) i na rzecz powodów S. O. i K. O. kwoty po 315 zł (trzysta piętnaście złotych)”.

d/ zasądzoną w punkcie 4 kwotę podwyższa z 583,62 zł do 1240,19 zł (jeden tysiąc dwieście czterdzieści złotych 19/100);

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...)

w B. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym na rzecz powódki J. O. kwotę 261 zł (dwieście sześćdziesiąt jeden złotych) i na rzecz powodów S. O. i K. O. kwoty po 130,50 zł (sto trzydzieści złotych 50/100)”;

IV.  nakazuje pobrać od pozwanego od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu 2400,22 zł (dwa tysiące czterysta złotych 22/100) tytułem zwrotu części kosztów opinii biegłego, pokrytych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa;

V.  nie obciąża powodów J. O., S. O. i K. O. kosztami opinii biegłego pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa

VI.  umarza postępowanie zażaleniowe.

.

Sygn. akt I Ca 246/19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Łasku w sprawie z powództwa J. O., S. O. i K. O. przeciwko Skarbowi Państwa

– (...) Zarządowi (...) w B. o ochronę naturalnego środowiska człowieka, zasądził od pozwanego na rzecz powodów J. O. 3975 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty (pkt 1a), S. O. 1987,50 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty (pkt1b) i K. O. 1987,50 zł z odsetkami ustawowymi

za opóźnienie od dnia 29 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty (pkt 1c); oddalił powództwa

w pozostałej części (pkt 2); wzajemnie zniósł pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego (pkt 3); zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego

w Ł. 583,62 zł tytułem zwrotu części kosztów opinii biegłego, pokrytych tymczasowo

z sum budżetowych Skarbu Państwa (pkt 4) i nie obciążył powodów kosztami opinii biegłego (pkt 5).

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego oparte zostało na następujących ustaleniach

i wnioskach, których istotne elementy przedstawiały się następująco:

Powodowie J. O., S. O. i K. O.

są współwłaścicielami odpowiednio w ½, w ¼ i w ¼ części zabudowanej działki nr (...) położonej w R., gmina S..

Nieruchomość jest położona w obszarze oddziaływania hałasu z lotniska wojskowego w Ł.. Hałas emitowany przez lotnisko przekracza dopuszczalny poziom hałasu w porze dziennej i nocnej.

Z tego względu w dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę Nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł. (Dz. U. Woj. (...) nr 2016 roku poz. (...) z 22 listopada 2016 roku ). Przedmiotowa uchwała weszła w życie 7 grudnia 2016 roku.

Nieruchomość jest położona w podobszarze B obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego w/w uchwałą. Wymieniona uchwała ogranicza właścicieli nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania w ten sposób, że nie mogą oni skutecznie dochodzić zaniechania emisji hałasu przez lotnisko. Ponadto w podobszarze A wymieniona uchwała wprowadziła zakaz: przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno

- i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo-usługową, tworzenia terenów rekreacyjno-wypoczynkowych, tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk, przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, budowy budynków jedno

- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowych, mieszkaniowo

-usługowych, szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, mieszkaniowo-usługowego oraz na zabudowę zagrodową i na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

W podobszarze A dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub w części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

W podobszarze B wymieniona uchwała wprowadziła zakaz: tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk, przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

- budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy, zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy.

Wymieniona uchwała wprowadziła także następujące wymagania techniczne dotyczące budynków: w podobszarze A w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi przepisami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej; w podobszarze B w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi przepisami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej.

Spadek wartość prawa własności do przedmiotowej nieruchomości, w związku

z jej położeniem na obszarze ograniczonego użytkowania lotniska wojskowego, wynosi

7950 zł.

Pełnomocnik strony powodowej wystosował do pozwanego pisemne wezwanie

do zapłaty 80000 zł na rzecz powodów. Pozwany pismem z dnia 17 sierpnia 2017 roku

nie uznał roszczenia.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powodów o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego albo z opinii innego biegłego rzeczoznawcy majątkowego ponieważ, jego zdaniem, dotychczasowa opinia biegłego jest jasna, logiczna, kompletna i przekonywująca.

Sąd Rejonowy powołując się na art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 roku Nr 25, poz.150 ze zm.), stwierdził,

że w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

Na podstawie wyżej wymienionego przepisu stronie powodowej przysługuje zdaniem sądu od pozwanego odszkodowanie w kwocie 7950 zł, ponieważ o kwotę 7950 zł zmniejszyła się wartość nieruchomości stanowiącej własność strony powodowej. Kwoty odszkodowania zasądzono na rzecz każdego z powodów stosownie do ich udziałów w prawie własności nieruchomości.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. i art. 455 k.c. Kwotę należną stronie powodowej zasądzono z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia,

w którym pozwany odmówił uznania roszczenia.

W pozostałej części powództwo oddalono jako niezasadne.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art.100 k.p.c., zaś na podstawie

art. 100 k.p.c. oraz art. 83 ust. 2 i art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 300 ze zm.) zasądzono od pozwanego, który sprawę przegrał w około 40 %, na rzecz Skarbu Państwa 40 % kosztów opinii biegłego pokrytych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa.

Z uwagi na sytuację majątkową powodów oraz niską wysokość świadczeń zasądzonych w wyroku na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążano powodów kosztami opinii biegłego.

Apelację od powyższego wyroku złożyli powodowie, zaskarżając go w części oddalającej powództwo:

- w stosunku do J. O. ponad 3975 zł do 13150 zł,

- w stosunku do S. O. ponad 1987,50 zł do 6575 zł,

- w stosunku do K. O. ponad 1987,50 zł do 6575 zł.

Zaskarżanemu orzeczeniu zarzucono:

1/ naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

a/ art. 129 ust. 2 ustawy prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.

(Dz. U. nr 62, poz. 627) w zw. z art. 361 k.c. poprzez błędną wykładnię polegającą

na uchybieniu zasadzie pełnej kompensacji szkody i ustaleniu odszkodowania za utratę wartości nieruchomości powodów w sposób zaniżony tj.

- poprzez niewłaściwe przyjęcie wartości wag cech nieruchomości powodów

w strefie B, podczas gdy z uwagi na strefę ograniczonego użytkowania istnieją ograniczenia

w korzystaniu z tej nieruchomości wpływające na bardziej znaczącą utratę jej wartości, przyjęciu, że szkoda powodów zawęża się tylko do rynkowej wartości nieruchomości,

a nie do wartości całej wiązki uprawnień przysługującej powodom z tytułu własności przedmiotowej nieruchomości,

- przyjęciu nieadekwatnych nieruchomości porównawczych, zarówno tych, które położone są w strefie B oraz tych położonych poza nią,

- przyjęciu nieadekwatnej metody szacowania nieruchomości, która to metoda powoduje znaczną rozbieżność pomiędzy opinią pierwotną, a opiniami uzupełniającymi tego samego biegłego wydanymi w tej samej sprawie, a tym samym wpływa na brak stabilności

w wycenach biegłego i ich nieprzewidywalność,

2/ naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. polegające na dowolnej,

a nie swobodnej ocenie dowodów tj. w szczególności oparciu wyroku na częściowo wadliwych opiniach pisemnych biegłego rzeczoznawcy M. M. (1), które to opinie zawierają błędy rachunkowe, znacząco różnią się między sobą w zakresie ustalenia wysokości spadku wartości należącej do powodów nieruchomości,

- art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. polegające

na oddaleniu wniosków dowodowych pełnomocnika powoda o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego rzeczoznawcy, podczas gdy przeprowadzenie ww. dowodu pozwoliłoby

na usunięcie braków materiału dowodowego, który - w zakresie opinii biegłego M. M. (1) - jest materiałem dowodowym niepozwalającym na precyzyjne ustalenie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego

rzeczoznawcy na okoliczność ustalenia czy w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego

użytkowania oraz powstaniem ograniczeń w korzystaniu z terenu (uwzględniając ograniczenia spowodowane obowiązkiem prawnym znoszenia hałasu lotniczego),

a wprowadzonych uchwałą Sejmiku Województwa (...) z dnia 25.10.2016 r.

nr (...) nastąpił spadek wartości nieruchomości powodów, a jeśli tak to jaki i czym spowodowany.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powódki J. O. 13150 zł, na rzecz powoda S. O. 6575 zł i na rzecz powoda K. O. 6575 zł - od pozwanego

wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 29 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości nieruchomości należącej do strony powodowej oznaczonej jako działka nr (...), położona w R., gmina S., powiat (...), nr KW (...), prowadzonej przez

Sąd Rejonowy w Łasku V Wydział Ksiąg Wieczystych, a która znajduje się na terenie obszaru ograniczonego użytkowania wprowadzonego uchwałą Sejmiku Województwa (...) z dnia 25.10.2016 r. nr (...), opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Województwa (...) w dniu 22.11.2016 roku, poz. 4929; ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do sądu I instancji celem ponownego rozpoznania, z pozostawieniem temu sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego

i zasądzenie za obie instancje kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego od strony pozwanej na rzecz powodów, według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie

od strony powodowej kosztów postępowania przed drugą instancją według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego;

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację strony powodowej należało uznać co do zasady za uzasadnioną.

Na wstępnie należy przypomnieć, że odpowiedzialność odszkodowawcza przewidziana w art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska przewidziana jest nie za samo ograniczenie i nie za każde ograniczenie sposobu korzystania

z nieruchomości. Odszkodowanie służy za konkretną szkodę, która powstała w związku

z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości. Konieczną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej jest więc szkoda, której źródłem jest rozporządzenie

lub akt prawa miejscowego powodujący ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Szkoda ma być normalnym następstwem wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego wprowadzającego ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości. Szkodą podlegającą naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 ww. ustawy jest także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, iż właściciel nieruchomości będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 25 maja 2012 r., I CSK 509/11).

Istotą sporu w rozpoznawanej sprawie nie jest sam fakt, że wartość nieruchomości uległa obniżeniu na skutek utworzenia obszaru ograniczonego sposobu korzystania

z nieruchomości, ale w jaki sposób ustalić tę szkodę.

Odnosząc się zatem do kwestii wadliwości opinii biegłego M. M. podnoszonej

w apelacji, to rację ma strona skarżąca, że zostały w niej pominięte istotne czynniki, które wpłynęły na utratę wartości nieruchomości, co w konsekwencji doprowadziło do sytuacji, że Sąd Rejonowy błędnie ustalił za biegłym wysokość odszkodowania na rzecz każdego z powodów w stosunku do ich udziału w nieruchomości położonej w miejscowości R..

Tym samym powyższe braki spowodowały, że Sąd Rejonowy wadliwie przeprowadził postępowanie dowodowe dopuszczając się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1 k.p.c. polegające na oddaleniu wniosków dowodowych pełnomocnika powoda o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego rzeczoznawcy.

Chybiony był jednak w tym kontekście zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., ponieważ Sąd Rejonowy w sposób może lakoniczny i ostatecznie błędny, ale klarowny wyjaśnił

z jakich powodów uważał, że powodom przysługuje od pozwanego odszkodowanie

w przyjętej przez niego wysokości.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia prawa procesowego polegającego

na tym, że sąd I instancji naruszył art. 227 k.p.c., to należy zauważyć, iż przepis ten nie może być przedmiotem naruszenia sądu, ponieważ nie jest on źródłem obowiązków ani uprawnień jurysdykcyjnych, lecz określa jedynie wolę ustawodawcy ograniczenia kręgu faktów, które mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu cywilnym (zob. orzeczenie S.N. z 9 lutego 2001r., III CKN 434/00).

Z treści art. 382 k.p.c. wynika uprawnienie i obowiązek sądu II instancji

rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz dokonania własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych dowodów (patrz: uzasadnienie postanowienia SN z dnia 17 kwietnia 1998 r., II CKN 704/97).

Sąd II instancji nie ogranicza się zatem tylko do kontroli sądu I instancji, lecz bada ponownie całą sprawę, a rozważając wyniki postępowania przed sądem I instancji, władny jest ocenić je samoistnie.

Z tych też względów Sąd Okręgowy dokonując kontroli postanowienia o oddaleniu wniosku dowodowego przez Sąd rejonowy w trybie art. 380 k.p.c., w oparciu o art. 382 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. dopuścił dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy, któremu nakazał ustalenie, czy w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania oraz powstaniem ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości powodów spowodowane znoszeniem hałasu lotniczego a wprowadzonych uchwałą Sejmiku Województwa (...) z 25.10.16 roku, nastąpił spadek wartości nieruchomości powodów, uzupełniając postępowanie dowodowe na etapie odwoławczym

Z treści wydanej przez biegłą B. opinii oraz jej uzupełnienia wynika, że analiza cen transakcyjnych na rynku lokalnym wykazała, iż usytuowanie nieruchomości w określonej strefie oddziaływania lotniska ma wpływ na jej wartość rynkową. W odbiorze uczestników rynku oddziaływanie szkodliwego czynnika środowiskowego jakim jest poziom generowanego hałasu, jest odbierany negatywnie przez potencjalnych nabywców, co powoduje, że nieruchomości zlokalizowane w obszarze oddziaływania lotniska osiągają niższe ceny niż nieruchomości położone w innych rejonach poza tym obszarem. Jednocześnie widoczny jest spadek liczby transakcji szczególnie w podstrefie A. Dla podobszaru A utrata wartości nieruchomości odzwierciedla w szczególności ograniczenia w możliwości zabudowy nieruchomości, niezależnie od odległości od lotniska. Jest to element decydujący o wysokości spadku wartości nieruchomości. Natomiast dla podstrefy B podstawowym negatywnym czynnikiem jest hałas. Okresowo uciążliwość ta nie jest odczuwalna ze względu na niewykonywanie lotów z powodu przebudowy pasa startowego lotniska w Ł.. Utrata wartości nieruchomości w związku z usytuowaniem w podstrefie B jest niezależna od szkody związanej z kosztami rewitalizacji akustycznej budynków mieszkalnych. Oszacowana wartość nieruchomości zabudowanej, stanowiąca podstawę do ustalenia utraty wartości nieruchomości w związku z ograniczeniami przewidzianymi z tytułu utworzenia nowych granic obszaru ograniczonego użytkowania mieści się w przedziale cenowym podobnych nieruchomości zanotowanych na rynku lokalnym. Zdaniem biegłego ze względu na brak wystarczającej liczby transakcji nieruchomościami na rynku lokalnym, dla których jedyną różnicującą cechą jest brak uciążliwości związanych z wprowadzeniem ograniczonego użytkowania, a związanych z funkcjonowaniem lotniska wojskowego w Ł., wysokość utraty wartości nieruchomości określono za pomocą współczynnika procentowego zmiany wartości Su na podstawie analizy rynku lokalnego. Współczynnik utraty wartości wyznaczono na podstawie analizy porównawczej trendów na rynku nieruchomości objętym obszarem ograniczonego użytkowania i na porównywalnym rynku równoległym położonym poza jego granicami. Określony współczynnik utraty wartości Su dla powiatu (...),

dla podobszaru B wynosi: 6,92%. Dlatego też, spadek wartości nieruchomości zabudowanej położonej w R. nr 19, w gminie S., w powiecie (...), w woj. (...), objętej księgą wieczystą nr (...), w związku wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą Sejmiku Województwa (...) Nr(...)

na skutek jej lokalizacji w obszarze ograniczonego użytkowania w podstrefie B wynosi

w zaokrągleniu 22400 zł (opinia pisemna i pisemna uzupełniająca biegłego sądowego rzeczoznawcy majątkowego L. B. k. 146 – 168 i k. 201 - 207).

Sąd Okręgowy uznał załączoną do sprawy opinię biegłej za pełną, jasną

i wewnętrznie niesprzeczną. Sąd nie dopatrzył się również żadnych nieprawidłowości nakazujących odebrania opinii przymiotu pełnowartościowego źródła dowodowego. Wnioski płynące z opinii są klarowne i wynikają z przyjętych podstaw. Sąd nie odnalazł w niej błędów logicznych, metodologicznych, bądź też niespójności z pozostałym materiałem dowodowym. Nie dostrzeżono przy tym żadnych czynników osłabiających zaufanie do wiedzy biegłej i jej bezstronności, ani żadnych ważnych powodów, które zmuszałyby do dopuszczenia dowodu z opinii innych specjalistów.

Dlatego też, Sąd Odwoławczy na podstawie art. 381 k.p.c. oddalił wniosek pozwanego zawarty w piśmie procesowym z 30 stycznia 2020 roku (k. 174-179) i potrzymanym w piśmie procesowym z 5 maja 2020 roku (k. 214 - 218) o zwrócenie się do organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych celem zweryfikowania poprawności opinii oraz sporządzenie kolejnej opinii uzupełniającej. Zarówno bowiem opinia zasadnicza jak i uzupełniająca jest wszechstronna, odpowiada na wszystkie pytania sądu, jak i wyjaśnia, w bardzo szczegółowy sposób, sformułowane wobec niej zarzuty. Sam zatem fakt, ż jest ona niekorzystna

dla pozwanego, nie stanowi przesłanki do dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii.

W szczególności brak było podstaw do zwracania się do organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych w celu dokonania weryfikacji opinii, ponieważ strona pozwana nie wskazała na zadne zarzuty natury formalnej, które by tą opinię dyskredytowały. Sąd Okręgowy nie podziela też stanowiska pozwanego, że dla spadku wartości nieruchomości nie ma znaczenia odległość od lotniska czy poziom hałasu, kiedy jest to istotna okoliczność przy nabywaniu nieruchomości. Chybiony jest także argument, , że przed wprowadzeniem strefy ograniczonego użytkowania był dokonywany obrót nieruchomościami, ale nie oznacza, że wartość nieruchomości była taka sama jak w dalszej odległości od lotniska. To właśnie wysoki poziom hałasu stanowił przyczynę utworzenia strefy. Natomiast sam wskaźnik utarty wartości nieruchomości jest porównywany ze wskaźnikami znajdującymi się w innych opiniach w innych sprawach, których strona pozwana nie kwestionowała.

W konsekwencji trafny okazał się zarzut naruszenia prawa materialnego – to jest

art. 129 ust. 2 ww. ustawy – polegający na błędnym ustaleniu wartości odszkodowania

za obniżenie wartości nieruchomości związanego z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania. W literaturze przedmiotu zasadnie przyjmuje się, że: "podmiotom będącymi właścicielami nieruchomości na obszarze ograniczonego użytkowania przysługuje odszkodowanie za szkodę pojmowaną szeroko, z uwagi na konieczność znoszenia przez

te podmioty większych uciążliwości związanych z oddziaływaniem na środowisko, niż inne podmioty" (B. Rakoczy, glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, PPOŚ 2010, nr 2, s. 165).

Reasumując, skoro spadek wartości nieruchomości powodów stanowi kwotę

22400 zł i mając na uwadze, że powodowie J. O., S. O.

i K. O. są współwłaścicielami tej nieruchomości odpowiednio w ½, w ¼

i w ¼ części, to wysokość odszkodowania na rzecz powódki J. O. stanowi

11200 zł i na rzecz na rzecz powodów S. O. i K. O.

po 5600 zł.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

zmienił zaskarżony wyrok i podwyższył odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości rzecz każdego z powodów w sposób opisany jak w punkcie I a - b sentencji.

Ze względu na zmianę wysokości zasądzonych na rzecz każdego z powodów roszczeń roszczenia, należało dokonać na podstawie art. 100 k.p.c. w z art. 391 § 1 k.p.c.

i art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, korekty rozstrzygnięcia o kosztach zastępstwa procesowego, jak i o kosztach pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Z żądanej przez powodów kwot 13150 zł, 6575 zł, 6575 zł zostało zasądzone ostatecznie odpowiednio 11200 zł, 5600 zł, 5600 zł, co oznacza, że każdy z powodów

w postępowaniu pierwszoinstancyjnym wygrał sprawę ostatecznie w 85 %, zaś w 15 % przegrał, czego konsekwencją było zasądzenie należnych od pozwanego na rzecz każdego

z powodów tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego odpowiednio kwot 630 zł,

315 zł i 315 zł, o czym orzeczono jak w punkcie I c sentencji.

Sąd ustalając wysokość kosztów zastępstwa procesowego po stronie powodowej uznał, że zaszły okoliczności uzasadniające obniżenie wynagrodzenia pełnomocnika

poniżej minimalnej stawki określonej w obowiązujących przepisach. Sąd wziął pod uwagę również, że powodowie występowali w sprawie jako współuczestnicy formalni w myśl

art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. Wobec tego, w ocenie Sądu Okręgowego, zasadnym było zastosowanie

art. 109 § 2 k.p.c. i obniżenie do 50 % przyjętej stawki wynagrodzenia kosztów zastępstwa procesowego w stosunku do każdego z powodów i strony pozwanej.

Sąd Okręgowy dokonał ponadto ponownego rozliczenia kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa w ten sposób,

że podwyższył kwotę pobraną od pozwanego z 583,62 zł do 1240,19 zł (85 % z 1459,05 zł),

o czym orzeczono jak w punkcie I c sentencji.

Dalej idąca apelacja strony powodowej jako bezzasadna podlegała oddaleniu na mocy art. 385 k.p.c., o czym orzeczono jak w punkcie II sentencji.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, należnych

od pozwanego na rzecz każdego z powodów: J. O. w wysokości 261 zł

i S. O. i K. O. po 130,50 zł, Sąd Okręgowy orzekł

jak w punkcie III sentencji, na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 i 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265), tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, który każdy z powodów w postępowaniu odwoławczym wygrał ostatecznie w 79 %, zaś w 21 % przegrał.

Sąd ustalając wysokość kosztów zastępstwa procesowego po stronie powodowej uznał, że zaszły te same okoliczności co w postępowaniu przed Sądem Rejonowym, uzasadniające obniżenie wynagrodzenia pełnomocnika o 50 %.

O kosztach postępowania odwoławczego pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa w postępowaniu apelacyjnym orzeczono jak w punkcie IV sentencji, na podstawie

art. 100 k.p.c. w z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Sąd uznał, że pozwany jako przegrywający w 79 % sprawę w postępowaniu apelacyjnym powinien pokryć koszty opinii biegłego do wysokości 2400,22 zł (79% x 3038,25 zł).

Sąd Okręgowy nie obciążył powodów pozostałymi kosztami opinii biegłego pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa, mając na uwadze te same okoliczności

co w postępowaniu przed Sądem Rejonowym, uzasadniające zastosowanie wobec powodów art. 102 k.p.c., o czym orzeczono jak w punkcie V sentencji.