Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Renata Gąsior

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 stycznia 2025 r. w Warszawie

sprawy z powództwa K. J., M. R., M. S.

przeciwko Prokuraturze Okręgowej W. – (...) w W.

o wynagrodzenie

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 stycznia 2024 r., sygn. akt VI P 212/23

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala powództwa i nie obciążą powódek kosztami zastępstwa procesowego,

2.  nie obciąża powódek kosztami zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Renata Gąsior

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 30 stycznia 2024 roku w pkt I zasądził od pozwanej Prokuratury Okręgowej W. - (...) w W. na rzecz powódki K. J. kwotę 23.580,93 zł (dwadzieścia trzy tysiące pięćset osiemdziesiąt złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot:

1. 555,72 zł od dnia 29 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty

2. 555,72 zł od dnia 1 marca 2021 r. do dnia zapłaty,

3. 555,72 zł od dnia 29. marca 2021 r. do dnia zapłaty,

4. 555,72 zł od dnia 29. kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty

5. 555,72 zł od dnia 29. maja 2021 r. do dnia zapłaty,

6. 555,72 zł od dnia 29. czerwca 2021 r. do dnia zapłaty,

7. 555,72 zł od dnia 29. lipca 2021 r. do dnia zapłaty,

8. 555,72 zł od dnia 29. sierpnia 2021 r. do dnia zapłaty,

9. 555,72 zł od dnia 29. września 2021 r. do dnia zapłaty,

10. 555,72 zł od dnia 29. października 2021 r. do dnia zapłaty,

11. 555,72 zł od dnia 29. listopada 2021 r. do dnia zapłaty,

12. 555,72 zł od dnia 29. grudnia 2021 r. do dnia zapłaty,

13. 1.362,12 zł od dnia 29. stycznia 2022 r. do dnia zapłaty,

14. 1.928,95 zł od dnia 1. marca 2022 r. do dnia zapłaty,

15. 1.362,12 zł od dnia 29. marca 2022 r. do dnia zapłaty,

16. 1.362,12 zł od dnia 29. kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty,

17. 1.362,12 zł od dnia 29. maja 2022 r. do dnia zapłaty,

18. 1.362,12 zł od dnia 29. czerwca 2022 r. do dnia zapłaty.

19. 1.362,12 zł od dnia 29. lipca 2022 r. do dnia zapłaty,

20. 1.362,12 zł od dnia 29. sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty,

21. 1.362,12 zł od dnia 29. września 2022 r. do dnia zapłaty,

22. 1.362,12 zł od dnia 29. października 2022 r. do dnia zapłaty,

23. 1.362,12 zł od dnia 29. listopada 2022 r. do dnia zapłaty,

24. 1.362,12 zł od dnia 29. grudnia 2022 r. do dnia zapłaty;

w pkt II Zasądził od pozwanej Prokuratury Okręgowej W.-(...) w W. na rzecz powódki M. R. kwotę 23.382,19 zł (dwadzieścia trzy tysiące trzysta osiemdziesiąt dwa złote dziewiętnaście groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot:

1. 515,85 zł od dnia 29. stycznia 2021 r. do dnia zapłaty,

2. 515,85 zł od dnia 1. marca 2021 r. do dnia zapłaty,

3. 515,85 zł od dnia 29. marca 2021 r. do dnia zapłaty,

4. 502,72 zł od dnia 29. kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty

5. 520,22 zł od dnia 29. maja 2021 r. do dnia zapłaty,

6. 520,22 zł od dnia 29. czerwca 2021 r. do dnia zapłaty,

7. 520,22 zł od dnia 29. lipca 2021 r. do dnia zapłaty,

8. 520,22 zł od dnia 29. sierpnia 2021 r. do dnia zapłaty,

9. 520,22 zł od dnia 29. września 2021 r. do dnia zapłaty,

10. 520,22 zł od dnia 29. października 2021 r. do dnia zapłaty,

11. 520,22 zł od dnia 29. listopada 2021 r. do dnia zapłaty.

12. 520,22 zł od dnia 29. grudnia 2021 r. do dnia zapłaty,

13. 1.275,14 zł od dnia 29. stycznia 2022 r. do dnia zapłaty,

14. 1.275,14 zł od dnia 1. marca 2022 r. do dnia zapłaty,

15. 1.275,14 zł od dnia 29. marca 2022 r. do dnia zapłaty.

16. 1..285,84 zł od dnia 29. kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty,

17. 1.260,95 zł od dnia 29. maja 2022 r. do dnia zapłaty,

18. 1.285,84 zł od dnia 29. czerwca 2022 r. do dnia zapłaty,

19. 1.285,84 zł od dnia 29. lipca 2022 r. do dnia zapłaty,

20. 1.285,84 zł od dnia 29. sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty,

21. 1.285,84 zł od dnia 29. września 2022 r. do dnia zapłaty,

22. 1.285,84 zł od dnia 2.9. października 2022 r. do dnia zapłaty,

23. 1.285,84 zł od dnia 29. listopada 2022 r. do dnia zapłaty,

24. 1.285,84 zł od dnia 29. grudnia 2022 r. do dnia zapłaty;

w pkt III zasądził od pozwanej Prokuratury Okręgowej W.-(...) w W. na rzecz powódki M. S. kwotę 23.463,02 zł (dwadzieścia trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt trzy złote dwa grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot:

1. 546,03 zł od dnia 29 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty,

2. 550,26 zł od dnia 01 marca 2021 r. do dnia zapłaty,

3. 550,26 zł od dnia 29 marca 2021 r. do dnia zapłaty,

4. 550,26 zł od dnia 29 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty

5. 550,26 zł od dnia 29 maja 2021 r. do dnia zapłaty,

6. 550,26 zł od dnia 29 czerwca 2021 r. do dnia zapłaty,

7. 550,26 zł od dnia 29 lipca 2021 r. do dnia zapłaty,

8. 550,26 zł od dnia 29 sierpnia 2021 r. do dnia zapłaty,

9. 550,26 zł od dnia 29 września 2021 r. do dnia zapłaty,

10. 550,26 zł od dnia:29 października 2021 r. do dnia zapłaty,

11. 550,26 zł od dnia 29 listopada 2021 r. do dnia zapłaty,

12. 550,26 zł od dnia 29 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty,

13. 1.349,09 zł od dnia 29 stycznia 2022 r. do dnia zapłaty,

14. 1.359,44 zł od dnia 01 marca 2022 r. do dnia zapłaty,

15. 561,20 zł od dnia 01 marca 2022 r. do dnia zapłaty

16. 1.359,44 zł od dnia 29 marca 2022 r. do dnia zapłaty,

17. 1.359,44 zł od dnia 29 kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty,

18. 1.359,44 zł od dnia 29 maja 2022 r. do dnia zapłaty,

19. 1.359,44 zł od dnia 29 czerwca 2022 r. do dnia zapłaty,

20. 1.359,44 zł od dnia 29 lipca 2022 r. do dnia zapłaty,

21. 1.359,44 zł od dnia 29 sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty,

22. 1.359,44 zł od dnia 29 września 2022 r. do dnia zapłaty,

23. 1.359,44 zł od dnia 29 października 2022 r. do dnia zapłaty,

24. 1.359,44 zł od dnia 29 listopada 2022 r. do dnia zapłaty,

25. 1.359,44 zł od dnia 29 grudnia 2022 r. do dnia zapłaty,

Następnie Sąd w pkt IV nadał wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 16.333,26 zł (szesnaście tysięcy trzysta trzydzieści trzy złote dwadzieścia sześć groszy), w pkt V nadał wyrokowi w pkt II rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 15.418,60 zł (piętnaście tysięcy czterysta osiemnaście złotych sześćdziesiąt groszy) oraz w pkt VI nadał wyrokowi w pkt III rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 16.939,13 zł (szesnaście tysięcy dziewięćset trzydzieści dziewięć złotych trzynaście groszy).

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka K. J. od dnia 1 października 1997 roku jest prokuratorem Prokuratury Rejonowej W.-(...) w W.. Powódka M. R. od dnia 17 maja 2007 roku jest prokuratorem Prokuratury Rejonowej W. (...) w W.. Powódka M. S. od dnia 2 listopada 2015 roku jest prokuratorem Prokuratury Rejonowej W.-(...) w W..

Zgodnie z § 32 ust. 1 Regulaminu Pracy w Prokuraturze Okręgowej W.-(...) w W. i podległych Prokuraturach Rejonowych stanowiącym załącznik do Zarządzenia Nr (...) Prokuratora Okręgowego W.-(...) w W. z dnia 24 sierpnia 2017 roku wynagrodzenie za pracę wypłacane jest pracownikom co miesiąc, z dołu do dnia 28 każdego miesiąca W komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 9 sierpnia 2019 roku w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2019 roku (M.P z 2019 roku, poz. 742) ogłoszono, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2019 roku wyniosło 4 839,24 zł. W komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 11 sierpnia 2020 roku w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2020 roku (M.P z 2020 roku poz. 711) ogłoszono, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2020 roku wyniosło 5.024,48 zł. W komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 10 sierpnia 2021 roku w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2021 roku (M.P z 2021 roku poz. 730) ogłoszono, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2021 roku wyniosło 5.504,52 zł.

Następnie Sąd Rejonowy ustalił, że w okresie od dnia 1 stycznia 2021 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku stawką powódki K. J. było wynagrodzenie zasadnicze prokuratora prokuratury rejonowej w stawce piątej przy zastosowaniu mnożnika 2,50, zaś dodatek stażowy w okresie od dnia 1 stycznia 2021 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku wynosił 20%. W okresie od stycznia do grudnia 2021 roku pozwana wypłaciła powódce K. J. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 12.098,10 zł miesięcznie, dodatek stażowy w kwocie 2.419,62 zł miesięcznie, tj. łącznie 14.517,72 zł miesięcznie - uwzględniając kwotę bazową w wysokości 4.839,24 zł czyli odpowiadającą ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2019 roku. Przy przyjęciu zaś kwoty bazowej 5.024,48 zł czyli odpowiadającej ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2020 roku wynagrodzenie zasadnicze miesięczne powódki za ten okres wynosiłoby 12.561,20 zł, zaś dodatek stażowy 2.512,24 zł, tj. łącznie 15.073,44 zł. Łącznie różnica między tak wyliczonymi kwotami świadczeń wynosiła 6.668,64 zł na korzyść powódki (niedopłata). Podane kwoty są kwotami brutto. W okresie od stycznia do grudnia 2022 roku pozwana wypłaciła powódce K. J. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 12.626,20 zł miesięcznie, dodatek stażowy w kwocie 2.525,24 zł miesięcznie, tj. łącznie 15.151,44 zł miesięcznie, dodatkowe wynagrodzenie roczne w kwocie 14.808,07 zł - uwzględniając kwotę bazową w wysokości 5.050,48 zł czyli odpowiadającą ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2020 roku powiększonemu o 26 zł. Przy przyjęciu zaś kwoty bazowej 5.504,52 zł czyli odpowiadającej ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2021 roku wynagrodzenie zasadnicze miesięczne powódki za ten okres wynosiłoby 13.761,30 zł, zaś dodatek stażowy 2.752,26 zł, tj. łącznie 16.513,56 zł, dodatkowe wynagrodzenie roczne – 15.374,92 zł. Łącznie różnica między tak wyliczonymi kwotami świadczeń wynosiła 16.912,29 zł na korzyść powódki (niedopłata). Podane kwoty są kwotami brutto.

W okresie od dnia 1 stycznia 2021 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku stawką powódki M. R. było wynagrodzenie zasadnicze prokuratora prokuratury rejonowej w stawce czwartej przy zastosowaniu mnożnika 2,36 natomiast dodatek za wysługę lat 18% wypłacany był powódce od 1 stycznia 2021 roku do 31 marca 2021 roku, natomiast od dnia 1 kwietnia 2021 roku do dnia 31 marca 2022 roku dodatek ten wynosił 19%, w okresie zaś od 1 kwietnia 2022 roku do 31 grudnia 2022 - 20%. W okresie od stycznia do grudnia 2021 roku pozwana wypłaciła powódce M. R. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 11.420,61 miesięcznie, przy czym w kwietniu tego roku było to 7.613,75 zł z uwagi na zwolnienie chorobowe powódki (plus 4.073,10 zł wynagrodzenia chorobowego), dodatek stażowy w kwocie 2 055,71 zł miesięcznie (od stycznia do marca), w kwocie 1.446,62 zł miesięcznie w miesiącu kwietniu, w kwocie 2.169,92 zł (od maja do grudnia), tj. łącznie 13.476,32 zł (od stycznia do marca), 13 133,47 zł (kwiecień), 13.590,53 zł (maj - grudzień) - uwzględniając kwotę bazową w wysokości 4.839,24 zł czyli odpowiadającą ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2019 roku. Przy przyjęciu zaś kwoty bazowej 5.024,48 zł czyli odpowiadającej ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2020 roku wynagrodzenie zasadnicze miesięczne powódki za ten okres wynosiłoby 11.857,77 zł, przy czym w kwietniu 2021 roku byłoby to 7.905,19 zł z uwagi na zwolnienie chorobowe powódki (plus 4.229,01 zł wynagrodzenia chorobowego), dodatek stażowy wynosiłby 2.134,40 zł miesięcznie (od stycznia do marca), 1.501,99 zł (w kwietniu), 2.252,98 (od maja do grudnia), tj. łącznie 13.992,17 zł (od stycznia do marca), 13.636,19 zł (kwiecień), 14.110,75 zł (od maja do grudnia). Łącznie różnica między tak wyliczonymi kwotami świadczeń wynosiła 6.212,03 zł na korzyść powódki (niedopłata). Podane kwoty są kwotami brutto. W okresie od stycznia do grudnia 2022 roku pozwana wypłaciła powódce M. R. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 11.919,13 zł miesięcznie, przy czym w miesiącu maju tego roku była to kwota 10.765,67 zł z uwagi na zwolnienie chorobowe powódki (plus 1.107,34 zł wynagrodzenia chorobowego), dodatek stażowy w kwocie 2.264,63 zł miesięcznie (od stycznia do marca), 2.383,83 zł (od kwietnia do grudnia z wyłączeniem maja), 2.153,14 zł (maj), tj. łącznie 14.183,76 zł miesięcznie (od stycznia do marca), 14.302,96 zł (od kwietnia do grudnia z wyłączeniem maja), 14.026,15 zł (maj), dodatkowe wynagrodzenie roczne w kwocie 13.355,49 zł, nagrodę jubileuszową w kwocie 14.302,96 zł - uwzględniając kwotę bazową w wysokości 5.050,48 zł czyli odpowiadającą ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2020 roku powiększonemu o 26 zł. Przy przyjęciu zaś kwoty bazowej 5.504,52 zł czyli odpowiadającej ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2021 roku wynagrodzenie zasadnicze miesięczne powódki za ten okres wynosiłoby 12.990,67 zł, przy czym w miesiącu maju tego roku była to kwota 11.733,51 zł z uwagi na zwolnienie chorobowe powódki (plus l.206,89 zł wynagrodzenia chorobowego), dodatek stażowy wyniósłby 2.468,23 zł (styczeń - marzec), 2.598,13 zł (kwiecień - grudzień z wyłączeniem maja), 2.346,70 zł (maj), tj. łącznie 15.458,90 zł miesięcznie (styczeń - marzec), 15.588,80 zł (kwiecień - grudzień z wyłączeniem maja), 15.287,10 zł (maj), dodatkowe wynagrodzenie roczne – 13.866,72 zł, nagroda jubileuszowa – 15.588,80 zł. Łącznie różnica między tak wyliczonymi kwotami świadczeń wynosiła 17.170,16 zł na korzyść powódki (niedopłata). Podane kwoty są kwotami brutto.

W okresie od dnia 1 stycznia 2021 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku stawką powódki M. S. było wynagrodzenie zasadnicze prokuratora prokuratury rejonowej w stawce trzeciej przy zastosowaniu mnożnika 2,28 natomiast dodatek za wysługę lat wynosił 14% - od 1 stycznia 2021 roku do 31 stycznia 2021, 15% - od 1 lutego 2021 roku do 31 stycznia 2022 roku, 16% - od 1 lutego 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku. W latach 2021 - 2022 dodatek funkcyjny wynosił w jej przypadku 0,35 podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego prokuratora. W okresie od stycznia do grudnia 2021 roku pozwana wypłaciła powódce M. S. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 11.033,47 zł miesięcznie, dodatek stażowy w kwocie 1.544,69 zł miesięcznie (styczeń), 1.665,02 zł miesięcznie (luty - grudzień), dodatek funkcyjny w kwocie 1.694 zł miesięcznie, tj. łącznie 14.272,16 zł miesięcznie (styczeń), 14.382,49 zł miesięcznie (luty - grudzień). - uwzględniając kwotę bazową w wysokości 4.839,24 zł czyli odpowiadającą ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2019 roku. Przy przyjęciu zaś kwoty bazowej 5.024,48 zł czyli odpowiadającej ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2020 roku wynagrodzenie zasadnicze miesięczne powódki za ten okres wynosiłoby 11.455,81 zł, dodatek stażowy wynosiłby 1.603,81 zł (styczeń), 1.718,37 zł (luty - grudzień), dodatek funkcyjny wynosiłby 1.758,57 zł, tj. łącznie 14.818,19 zł (styczeń), 14.932,75 zł (luty - grudzień). Łącznie różnica między tak wyliczonymi kwotami świadczeń wynosiła 6.598,89 zł na korzyść powódki (niedopłata). Podane kwoty są kwotami brutto. W okresie od stycznia do grudnia 2022 roku pozwana wypłaciła powódce M. S. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 11.515,09 zł miesięcznie, dodatek stażowy w kwocie 1.727,26 zł miesięcznie (styczeń), 1.842,41 zł (luty - grudzień), dodatek funkcyjny w kwocie 1.768 zł miesięcznie, tj. łącznie 15.010,35 zł (styczeń), 15.125,50 zł (luty - grudzień), dodatkowe wynagrodzenie roczne w kwocie 14.660,76 zł - uwzględniając kwotę bazową w wysokości 5.050,48 zł czyli odpowiadającą ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2020 roku powiększonemu o 26 zł. Przy przyjęciu zaś kwoty bazowej 5.504,52 zł czyli odpowiadającej ww. przeciętnemu wynagrodzeniu w drugim kwartale 2021 roku wynagrodzenie zasadnicze miesięczne powódki za ten okres wynosiłoby 12.550,31 zł miesięcznie, dodatek stażowy – 1.882,55 zł miesięcznie (styczeń), 2.008,05 zł (luty - grudzień), dodatek funkcyjny – 1.926,58 zł tj. łącznie 16.359,44 zł miesięcznie (styczeń), 16.484,94 zł (luty - grudzień), dodatkowe wynagrodzenie roczne – 15.221,96 zł. Łącznie różnica między tak wyliczonymi kwotami świadczeń wynosiła 16.864,13 zł na korzyść powódki (niedopłata). Podane kwoty są kwotami brutto.

Sąd Rejonowy ustalił, że wymienione wyżej różnice w wynagrodzeniach powódek wynikały z ustawowego „zamrożenia” wynagrodzeń prokuratorskich na mocy ustaw okołobudżetowych na lata 2021 i 2022.

W spornym okresie, za który powódki domagały się wyrównania wynagrodzenia, powódka K. J. oraz M. S. nie przebywały na zwolnieniu lekarskim, natomiast powódka M. R. korzystała ze zwolnienia lekarskiego, wskutek czego doszło do stosunkowego obniżenia jej wynagrodzenia za ten okres. Przeciętne wynagrodzenie powódki K. J. obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło ostatnio 16.333,26 zł brutto. Przeciętne wynagrodzenie powódki M. R. obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło ostatnio 15.418,60 zł brutto. Przeciętne wynagrodzenie powódki M. S. obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło ostatnio 16.939,13 zł brutto.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie faktów powszechnie znanych (art. 228 § 1 k.p.c.), faktów niezaprzeczonych (bezspornych) (art. 230 k.p.c.), faktów ustalonych na podstawie innych ustalonych faktów (art. 231 k.p.c.) oraz dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony, co do ich prawdziwości, jak i nie budziły w tym zakresie wątpliwości Sądu Rejonowego. Dowód z przesłuchania stron nie przyczynił się do wyjaśnienia sprawy, nie wnosząc do sprawy nowych, nieznanych wcześniej faktów.

Sąd Rejonowy zważył, że każde z powództw zasługiwało na uwzględnienie w całości, wskazując że zgodnie z art. 123 Ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze, tekst jedn. Dz.U. 2023 poz. 1360 ze zm. podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego prokuratora w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504, 1504 i 2461) (§ 1); Jeżeli przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w § 1, jest niższe od przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za drugi kwartał roku poprzedzającego - przyjmuje się podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego prokuratora w dotychczasowej wysokości (§ 2). Zgodnie z art. 124 powołanej wyżej ustawy wysokość wynagrodzenia prokuratorów zajmujących równorzędne stanowiska prokuratora różnicuje staż pracy lub pełnione funkcje. Wynagrodzenie zasadnicze prokuratorów prokuratur rejonowych i okręgowych jest równe wynagrodzeniu zasadniczemu sędziów w takich samych jednostkach organizacyjnych sądów powszechnych. Wynagrodzenie zasadnicze prokuratorów prokuratur regionalnych jest równe wynagrodzeniu zasadniczemu sędziów sądów apelacyjnych. Wynagrodzenie zasadnicze prokuratorów Prokuratury Krajowej jest równe wynagrodzeniu zasadniczemu sędziów Sądu Najwyższego. Dodatki funkcyjne Prokuratora Krajowego i pozostałych zastępców Prokuratora Generalnego są równe dodatkom funkcyjnym odpowiednio Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego i Prezesa Sądu Najwyższego (§ 1); Wynagrodzenie zasadnicze prokuratora określa się w stawkach, których wysokość ustala się z zastosowaniem mnożników podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego prokuratora (§ 2); Prokuratorowi obejmującemu stanowisko w: 1) prokuraturze rejonowej - przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w stawce pierwszej; 2) prokuraturze okręgowej - przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w stawce czwartej, a jeżeli na niższym stanowisku otrzymywał już wynagrodzenie w stawce czwartej albo piątej - przysługuje mu wynagrodzenie zasadnicze w stawce, odpowiednio, piątej albo szóstej; 3) prokuraturze regionalnej - przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w stawce siódmej, a jeżeli na niższym stanowisku otrzymywał już wynagrodzenie w stawce siódmej albo ósmej - przysługuje mu wynagrodzenie zasadnicze w stawce, odpowiednio, ósmej albo dziewiątej (§ 3); Jeżeli przed objęciem stanowiska prokuratora prokurator zajmował inne, odpowiednio równorzędne, stanowisko prokuratora lub sędziego, na obejmowanym stanowisku przysługuje mu wynagrodzenie zasadnicze w stawce nie niższej od stawki, w której przysługiwało mu na stanowisku zajmowanym poprzednio (§ 4); Wynagrodzenie zasadnicze prokuratora określa się w stawce bezpośrednio wyższej po upływie kolejnych 5 lat pracy na danym stanowisku prokuratora (§ 5); Do okresu pracy na stanowisku prokuratora prokuratury rejonowej dolicza się okres powierzenia wykonywania czynności prokuratorskich na stanowisku asesora prokuratury (§ 6); Prokuratorowi, któremu z chwilą objęcia stanowiska w prokuraturze okręgowej przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze w stawce czwartej albo piątej, a także prokuratorowi, któremu z chwilą objęcia stanowiska w prokuraturze regionalnej przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze w stawce siódmej albo ósmej, do okresu pracy niezbędnego do uzyskania wynagrodzenia w stawce bezpośrednio wyższej zalicza się okres pracy na stanowisku bezpośrednio niższym, w którym prokuratorowi przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze w stawce, odpowiednio, trzeciej albo czwartej, szóstej albo siódmej (§ 7); Okres pracy, o którym mowa w § 5, ulega wydłużeniu o 3 lata w przypadku ukarania prokuratora w tym czasie karą dyscyplinarną lub dwukrotnego wytknięcia uchybienia (§ 8); Przepisów § 2-8 nie stosuje się do prokuratorów Prokuratury Krajowej (§ 9); W związku z pełnioną funkcją prokuratorowi przysługuje dodatek funkcyjny (§ 10); Prokuratorowi przysługuje dodatek za długoletnią pracę wynoszący, począwszy od 6. roku pracy, 5% aktualnie pobieranego przez prokuratora wynagrodzenia zasadniczego i wzrastający po każdym kolejnym roku pracy o 1% tego wynagrodzenia, aż do osiągnięcia 20% wynagrodzenia zasadniczego. Po 20 latach pracy dodatek wypłacany jest, bez względu na staż pracy powyżej tego okresu, w wysokości 20% aktualnie pobieranego przez prokuratora wynagrodzenia zasadniczego (§ 11); Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia: 1) stawki wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stanowiskach prokuratorskich oraz mnożniki, służące do ustalenia wysokości wynagrodzenia zasadniczego prokuratorów w poszczególnych stawkach, mając na względzie zasady określone w § 1; 2) wykaz funkcji pełnionych przez prokuratorów i wysokość dodatków funkcyjnych przysługujących w związku z ich pełnieniem oraz wysokość dodatku funkcyjnego dla prokuratorów delegowanych do Prokuratury Krajowej, Ministerstwa Sprawiedliwości lub Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, a także sposób ich ustalania, biorąc pod uwagę zakres obowiązków, rodzaj funkcji oraz wielkość jednostki organizacyjnej (§ 12).

Następnie Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z § 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 lutego 2016 r. w sprawie wynagrodzenia zasadniczego prokuratorów oraz wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących prokuratorom ustala się wynagrodzenie zasadnicze prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z zastosowaniem do podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego prokuratora, wskazanej w art. 123 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze, zwanej dalej "ustawą", mnożników określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Stosownie do § 3 tego rozporządzenia Wysokość dodatku funkcyjnego stanowi iloczyn podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego prokuratora, wskazanej w art. 123 ustawy, i odpowiedniego mnożnika. Kwoty dodatków funkcyjnych zaokrągla się do pełnych złotych, przyjmując, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych. Stawki wynagrodzenia prokuratorów prokuratur rejonowych wskazano w załączniku nr 1 do powołanego wyżej rozporządzenia.

Sąd Rejonowy uznał, że wynagrodzenie powódek za sporne okresy należało określić zgodnie z wyżej powołanymi przepisami prawa i według reguł wynikających z tychże przepisów zostało wyliczone w uzasadnieniu faktycznym wynagrodzenie zasadnicze powódek i inne świadczenia jak: wynagrodzenie roczne, dodatek stażowy, dodatek funkcyjny, nagroda jubileuszowa, jakie przysługiwałoby im, gdyby nie doszło do ustawowego „zamrożenia” wynagrodzeń prokuratorskich - w oparciu o niezbędne dane dla takich wyliczeń, które Sąd Rejonowy szczegółowo wskazał w uzasadnieniu faktycznym. I tak też zasądzone wyrokiem kwoty odpowiadają zsumowanej kwocie różnicy, w kwocie wypłaconych świadczeń za lata 2021 i 2022 między wynagrodzeniem powódkom wypłaconym, a wynagrodzeniem należnym zgodnie z powołanymi wyżej przepisami prawa. W konsekwencji, pozwana jest zobowiązana do wypłaty rzecz powódki K. J. kwoty 23.580,93 zł, M. R. kwoty 23.382,19 zł i M. S. kwoty 23.463,02 zł. Pozwana kwestionowała roszczenia powódek co do wysokości, nie wskazała jednakże w ogóle, z czego to wywodzi. Wyliczenia powódek były prawidłowe, wynikały one z danych służących do takich wyliczeń wynikających z dokumentów pochodzących od samej pozwanej.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł z mocy art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. Odsetki należne są od pierwszego dnia, w którym roszczenia powódek stały się wymagalne, zgodnie z obowiązującymi u pozwanej regulacjami płacowymi, od kwot stanowiących różnicę między kwotami świadczeń za poszczególne miesiące należnymi a tymi wypłaconymi.

W ocenie Sądu Rejonowego wynagrodzenie powódek za sporne okresy należało określić zgodnie z wyżej powołanymi przepisami prawa, gdyż przepisy ustawowe, na które powoływała się pozwana (art. 14 Ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021, Dz.U. 2020 poz. 2400 ze zm. oraz art. 10 Ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022, Dz.U. 2021 poz. 2445 ze zm.) podlegały pominięciu, Sąd Rejonowy odmówił ich zastosowania wobec wyników przeprowadzonej kontroli konstytucyjności tych przepisów. W orzecznictwie i piśmiennictwie nie ma zgodności co do dopuszczalności tzw. rozproszonej kontroli badania konstytucyjności ustaw z Konstytucją przez sądy. Dopuszczalność kontroli zgodności przepisu ustawy z Konstytucją przez sądy wywodzi się żart. 8 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP (por. M.Wiącek, Dialog między sądami administracyjnymi a Trybunałem Konstytucyjnym, Zeszyty Naukowe Sądów Administracyjnych z 2021 r., z.l, s.237, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 października 2004 r., V SA 613/00, opubl. w LEX 46062, wyrok Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 1998 r., I PKN 90/98, OSNP z 2001 r., nr l,poz. 6), a niekiedy - z zastrzeżeniem, że ma to służyć ochronie praw i wolności jednostki - z art. 45 Konstytucji (tak P.Kardas, M.Gutowski, Spory ustrojowe a kompetencje sądów (granice bezpośredniego stosowania Konstytucji, Palestra z 2017 r., nr 12, s.23-44) (por. Wyrok NSA z 20.07.2021 r., II FSK 1832/16, LEX nr 3232398.).

Dalej w cytowanym wyroku NSA wskazał, że różnice poglądów nie dotyczą jednakże sytuacji tzw. oczywistej niekonstytucyjności albo w razie przyznania przez Trybunał Konstytucyjny przywileju korzyści w okresie odroczenia utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu. Dopuszcza się w takich sytuacjach pominięcie niekonstytucyjnej ustawy przez sąd w procesie orzekania (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 22 maja 2007 r., SK 36/07, OTK-A z 2007 r., nr 6,poz. 50, wyroki Sądu Najwyższego z 8 sierpnia 2017 r., I U 325/16, LEX nr 2389585, Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 stycznia 2018 r., I GSK 2706/17). Sytuacja taka ma miejsce, gdy w przeszłości Trybunał Konstytucyjny orzekał już o normie analogicznej do normy, która ma być zastosowana w sprawie sądowej (tzn. badał ten sam problem konstytucyjny, choć w związku z innym przepisem ustawy), albo w przypadku powtórzenia niekonstytucyjnej normy przez ustawodawcę, albo wówczas, gdy w ustawie (tej samej czy innej) funkcjonuje analogiczna norma, która nie była bezpośrednim przedmiotem kontroli TK.

Sąd Rejonowy wskazał, że w realiach niniejszej sprawy sprzeczność powołanych przepisów ustaw okołobudżetowych polega na ich sprzeczności z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Jak wskazuje się w judykaturze i doktrynie Trybunał Konstytucyjny w jednym z pierwszych orzeczeń, uwzględniając powyższe zależności, uznał, że równość wymaga, by osoby znajdujące się w takiej samej sytuacji traktować tak samo, a osoby znajdujące się w odmiennej sytuacji - odmiennie (P. Tuleja [w:j P. Czarny, M. Florczak- Wątor, B. Naleziński, P. Radziewicz, P. Tuleja, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2023, art. 32, Orzeczenie TK z 9.03.1988 r., U 7/87, OTK 1988, nr 1, poz. 1.). Prokuratorzy i sędziowie pod względem płac znajdują się w tej samej sytuacji. Artykuł 124 § 1 Ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze określający wysokość wynagrodzeń prokuratorskich odsyła bezpośrednio do wynagrodzeń sędziów równorzędnych stopniem. W sytuacji więc uznania za niekonstytucyjne przepisów „zamrażających” wynagrodzenia sędziowskie, a to art. 12 powołanej wyżej Ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 oraz art. 8 powołanej wyżej Ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 -jako niezgodnych z art. 178 ust. 2 Konstytucji RP z przyczyn, które będą podane w dalszej części uzasadnienia i pozostawienia wynagrodzeń prokuratorów na poziomie określonym przepisami ustaw okołobudżetowych - doszłoby właśnie do odmiennego potraktowania przez władze publiczne osób znajdujących się w tej samej sytuacji. Ustawodawca wskazuje jasno i wyraźnie, że jego wolą było ukształtowanie wynagradzania sędziów i prokuratorów na tym samym poziomie (i tak samo solidarnie tym grupom wynagrodzenia „zamroził”, z tym, że w przypadku sędziów jest to niekonstytucyjne na gruncie art. 178 ust. 2 Konstytucji RP). Właściwe przepisy prawa o prokuraturze nie zostały uchylone ani zmienione, jedynie niejako „zawieszone” poprzez wprowadzenie uregulowań o charakterze epizodycznym. Niekonstytucyjność zaś przepisów „zamrażających” wynagrodzenia sędziowskie nie budziła wątpliwości Sądu, TK badał już ten sam problem konstytucyjny m.in. w wyroku z dnia 12 grudnia 2012 r. K 1/12, następnie zaś w wyroku z dnia 8 listopada 2023 r. K 1/23 TK orzekł, że art. 8 i art. 9 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (Dz. U. poz. 2666, z późn. zm.) są niezgodne z art. 178 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jakkolwiek TK kontrolował tu przepisy odnoszące się do realizacji ustawy budżetowej na rok 2023, to Sąd nie znajduje podstaw w świetle wskazań TK o których mowa w dalszej części uzasadnienia - by sytuacja kształtowała się odmiennie w 2021 i 2022 roku.

W ocenie Sądu Rejonowego z tych też względów zachodzi oczywista niekonstytucyjność, o której mowa we wcześniej cytowanym uzasadnieniu wyroku NSA przepisów ustaw okołobudżetowych „zamrażających” wynagrodzenia sędziowskie, i - co za tym idzie - analogicznych przepisów „zamrażających” wynagrodzenia prokuratorskie, która uprawnia Sąd w niniejszej sprawie do zastosowania rozproszonej kontroli konstytucyjności i w konsekwencji pominięcia - odmowy zastosowania przepisów uznanych za niekonstytucyjne. Odnosząc się szczegółowo do kwestii niekonstytucyjności „zamrożenia” wynagrodzenia sędziów na mocy przepisów ustaw okołobudżetowych Sąd Rejonowy wskazał, że w wyroku TK z dnia 12 grudnia 2012 r. K 1/12 Trybunał zważył, że te granice, czy też "warunki brzegowe" wynagrodzenia odpowiadającego godności urzędu sędziego i zakresowi jego obowiązków określa od wielu lat w swym orzecznictwie Trybunał Konstytucyjny, który w obecnym składzie w pełni akceptuje tę linię orzeczniczą. Te nieprzekraczalne "warunki brzegowe" są w szczególności następujące:

⚫

Wynagrodzenia sędziów powinny być kształtowane w sposób wykluczający jakąkolwiek uznaniowość - zarówno wobec całej tej grupy zawodowej – ze strony władzy wykonawczej, jak i w odniesieniu do poszczególnych sędziów, co do których niedopuszczalne jest uzależnianie jego wysokości od indywidualnej oceny ich pracy.

⚫

Wysokość wynagrodzenia sędziego, w tym rozpoczynającego karierę w zawodzie sędziowskim sędziego sądu rejonowego, powinna znacząco przewyższać wysokość przeciętnego wynagrodzenia w sferze budżetowej.

⚫

Wynagrodzenia sędziów powinny w dłuższym okresie czasu wykazywać tendencję wzrostową nie mniejszą niż przeciętne wynagrodzenie w sferze budżetowej.

⚫

W trudnej sytuacji budżetu państwa wynagrodzenia sędziów powinny być bardziej - niż wynagrodzenia wszystkich innych funkcjonariuszy i pracowników sfery budżetowej - chronione przed nadmiernie niekorzystnymi zmianami.

⚫

Niedopuszczalne jest obniżenie w drodze normatywnej nominalnej wysokości wynagrodzenia sędziów, z wyjątkiem sytuacji, o której stanowi art. 216 ust. 5 Konstytucji (przekroczenia konstytucyjnego limitu zadłużenia).

Dalej zaś TK zważył, że "Zamrożenie" wynagrodzeń sędziowskich może być tolerowane tylko wyjątkowo, ze względu na inne wartości konstytucyjne, w szczególności - jak w niniejszej sprawie - ze względu na trudności budżetowe państwa, jeżeli występuje w kontekście szerszego programu oszczędnościowego. Nie może w żadnym wypadku stać się ono systematyczną praktyką. Oczywiście, nie jest możliwe ustanowienie sztywnych reguł w tym względzie, na przykład zakazujących ustawodawcy "zamrażania" wynagrodzeń sędziów przez dwa kolejne lata, albo dopuszczających je nie częściej niż co określoną liczbę lat. Ocena tego rodzaju regulacji musi się odbywać a casu ad casum, z uwzględnieniem uwarunkowań społeczno-gospodarczych i całego kontekstu normatywnego, a jej wynik powinien być efektem ważenia wartości konstytucyjnych. Należy bowiem podkreślić, że "zamrożenie" wynagrodzeń sędziów jest dopuszczalne tylko ze względu na inne wartości konstytucyjne i nie może być - nawet w sposób dorozumiany, czy sugerowany - środkiem "dyscyplinującym", jak mogłoby to wynikać z niektórych wypowiedzi przedstawicieli władzy wykonawczej (Wyrok TKz 12.12.2012 r., K1/12, OTK-A 2012, nr 11, poz. 134.).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd Rejonowy wskazał, że regulacje „zamrażające” wynagrodzenia sędziowskie nie spełniały warunku brzegowego jakim jest to, że w trudnej sytuacji budżetu państwa wynagrodzenia sędziów powinny być bardziej - niż wynagrodzenia wszystkich innych funkcjonariuszy i pracowników sfery budżetowej - chronione przed nadmiernie niekorzystnymi zmianami. Tymczasem zupełnie tak nie było. Z dniem 1 sierpnia 2021 roku wprowadzono podwyżki osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Z wiedzy Sądu Rejonowego wynika również, że w latach 2021 - 2022 nie doszło do żadnego „zamrożenia” wynagrodzeń pracowników sądów, takich jak asystenci sędziego, czy też pracownicy sekretariatu. Wręcz przeciwnie, wynagrodzenia te wskazywały normalną tendencję wzrostową. Ciężko na tym tle uznać, aby wynagrodzenia sędziów były tu bardziej chronione niż wynagrodzenia wszystkich innych funkcjonariuszy i pracowników sfery budżetowej. W ocenie Sądu, regulacje okołobudżetowe dotyczące wynagrodzeń sędziów i prokuratorów wykazywały ewidentnie niekorzystne zmiany na tle reszty sfery budżetowej, przed którymi winny być chronione bardziej - niż wynagrodzenia wszystkich innych funkcjonariuszy i pracowników sfery budżetowej.

Sąd Rejonowy nie doszukał się tu żadnych wyjątkowych sytuacji, które pozwoliłyby - zgodnie ze stanowiskiem TK - tolerować „zamrożenie” wynagrodzeń, ze względu na inne wartości konstytucyjne. W szczególności nie można wskazywać na trudności budżetowe państwa, występujące w kontekście szerszego programu oszczędnościowego. Sąd w latach 2021 - 2022 nie doszukał się żadnego konkretnego programu oszczędnościowego. W związku z trudnościami gospodarczymi państwo wręcz zwiększało wydatki związane z tzw. tarczami kryzysowymi, w związku z sytuacją międzynarodową - wydatki zbrojeniowe. „Zamrażanie” wynagrodzeń sędziowskich i prokuratorskich stało się również systematyczną praktyką, trwającą aż do ustawy budżetowej na 2023 rok, podczas gdy już w 2022 roku nastąpiło istotne „odbicie” gospodarcze.

W ocenie Sądu Rejonowego z powyższych względów brak było przesłanek do uznania konstytucyjności „zamrożenia” wynagrodzeń sędziowskich w 2021 i 2022 roku, konsekwentnie więc - zgodnie z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP - uznać należało, że nie mogły być w tych latach również „zamrożone” wynagrodzenia prokuratorskie. O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c. Wskazane w punktach IV. - VI. wyroku kwoty odpowiadają zgodnie z tym przepisem pełnemu jednomiesięcznemu wynagrodzeniu każdej z powódek ( wyrok Sądu Rejonowego z dnia 30 stycznia 2024 r. k 85 a.s. wraz z uzasadnieniem k. 92-106 a.s.).

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana Prokuratura Okręgowa W.-(...), zaskarżając go w całości. Apelująca zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 17-12-2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 r. oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19-ll-2020r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 r.:

- poprzez ich niezastosowanie i uznanie, że przepisy obowiązującej ustawy Prawo o prokuraturze mają prymat nad ustawami okołobudżetowymi, mimo że oba te akty prawne są źródłami prawa tej samej rangi i w świetle ewentualnego konfliktu norm prawnych między źródłami prawa tej samej rangi zastosowanie ma reguła lex posterior derogat legi priori oraz lex specialis derogat legi generali, a zatem to ustawy okołobudżetowe winny stanowić podstawę ustalania i wypłacania wynagrodzeń na rzecz prokuratorów;

- poprzez ich niezastosowanie i uznanie ich niekonstytucyjności mimo, iż okoliczność „trudnej sytuacji budżetu Państwa" spowodowana wybuchem pandemii w 2020 r. stanowi fakt notoryjny uzasadniający konieczność dokonania pewnych zmian w budżecie Państwa.

Z uwagi na powyższe zarzuty apelująca wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie i oddalenie powództw w całości oraz zasądzenie od powódek na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego zarówno za I jak i II instancję ( apelacja – k. 109-110 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództw K. J., M. R. i M. S., jednak nie z uwagi na zarzuty podniesione w apelacji, a z powodu legitymacji procesowej biernej pozwanej Prokuratury Okręgowej W. - (...) w W..

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 378 § 1 k.p.c. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji. Sąd drugiej instancji rozpoznaje w postępowaniu apelacyjnym „sprawę”, a nie „apelację”, co stanowi wyraźne odróżnienie postępowania apelacyjnego od kasacyjnego. Obowiązkiem sądu drugiej instancji jest rozpoznanie sprawy w granicach apelacji, wydanie orzeczenia na podstawie materiału procesowego zgromadzonego w całym dotychczasowym postępowaniu, oraz danie temu wyrazu w treści uzasadnienia wyroku (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2015 r. II PK 65/14). Sąd odwoławczy ma więc nie tylko uprawnienie, ale obowiązek rozważenia na nowo całego zabranego w sprawie materiału oraz jego własnej oceny, przy uwzględnieniu zasad wynikających z art. 233 § 1 k.p.c. (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r., I PK 169/05). Oznacza to, że sąd drugiej instancji ma z jednej strony pełną swobodę jurysdykcyjną (bo rozpoznaje „sprawę”), z drugiej natomiast ciąży na nim obowiązek rozważenia wszystkich zarzutów i wniosków podniesionych w apelacji oraz zgłoszonych w pismach procesowych składanych w toku postępowania apelacyjnego. Rozpoznanie apelacji sprowadza się więc do ponownego rozpatrzenia przez sąd drugiej instancji sprawy, w sposób potencjalnie nieograniczony, co oznacza że sąd ten jeszcze raz bada pod kątem merytorycznym i faktycznym sprawę rozstrzygniętą przez sąd pierwszej instancji. W konsekwencji może, a jeżeli je dostrzeże - powinien, naprawić wszystkie naruszenia prawa materialnego, niezależnie od tego, czy zostały wytknięte w apelacji, pod warunkiem, że mieszczą się w granicach zaskarżenia (por. treść uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07).

W ocenie Sądu Okręgowego atrybut pracodawcy wobec prokuratora Prokuratury Rejonowej posiada Prokuratura Rejonowa. Bezsporne w niniejszej sprawie jest to, że powódki K. J., M. R. i M. S. pozostają prokuratorami Prokuratury Rejonowej W.-(...), natomiast czynności pracowniczo kadrowe oraz płacowe prokuratorów prokuratury rejonowej są realizowane na poziomie Prokuratury Okręgowej W.-(...) w W.. Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska Sądu Rejonowego w zakresie przyznania Prokuratorze Okręgowej legitymacji biernej w niniejszej sprawie.

Powyższe zagadnienie było w szczególności przedmiotem analizy Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy już w uchwale z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 8/03, OSNP 2004/5/75, zajął stanowisko, że nie ma dostatecznych podstaw do tego, by pracodawcę prokuratora prokuratury rejonowej „przesuwać ze szczebla tej prokuratury na szczebel prokuratury okręgowej. Wskazał, że konieczny i zarazem wystarczający jest argument z art. 17 ust. 1 obowiązującej wówczas ustawy o prokuraturze z dnia 20 czerwca 1985 r., że powszechnymi jednostkami organizacyjnymi prokuratury są: Prokuratura Krajowa oraz prokuratury apelacyjne, okręgowe i rejonowe, zwłaszcza że - co znamienne - tylko Prokuratora Krajowa "wchodzi w skład" innej struktury, tj. Ministerstwa Sprawiedliwości. Prokuratura rejonowa zatrudnia zatem prokuratorów tej prokuratury, gdyż według art. 3 k.p. chodzi o "zatrudnianie" na podstawach określonych w art. 2 k.p., co oznacza, że dana jednostka organizacyjna nie przestaje być pracodawcą również wówczas, gdy samo nawiązanie (rozwiązanie) stosunku pracy z pracownikami na niektórych stanowiskach następuje w drodze aktu organu usytuowanego poza pracodawcą. Sąd Najwyższy wskazał, że tak jest właśnie w odniesieniu do prokuratorów powszechnych jednostek prokuratury, których powołuje Prokurator Generalny (art. 11 ust. 1 ustawy o prokuraturze), przy czym nie jest to powołanie w rozumieniu art. 68 i nast. k.p., tylko akt inwestytury, który w płaszczyźnie prawa pracy należy kwalifikować jako podstawę powstania stosunku pracy z nominacji (art. 76 k.p.). Zatrudnienie w prokuraturze rejonowej trzeba zatem rozumieć przede wszystkim jako wykonywanie w niej, jako w zakładzie pracy w znaczeniu przedmiotowym (placówce zatrudnienia), czy szerzej - realizowanie stosunku pracy. Prokurator rejonowy, jako kierownik tego zakładu pracy, wykonuje też wobec prokuratora przynajmniej niektóre kompetencje pracodawcy, np. co do organizacyjno-porządkowych aspektów procesu pracy. Podzielenie pozostałych kompetencji pracodawcy pomiędzy inne podmioty, usytuowane na wyższych szczeblach władzy służbowej, w tym prokuratora okręgowego, jest charakterystyczne dla służbowych stosunków pracy w ogólności, nawet jeśli w przypadku prokuratury ma to drastyczny (skrajny) charakter, co jest jednak uzasadnione jej specyficzną funkcją ustrojową i dostosowaną do niej strukturą organizacyjną.

W przywołanej uchwale Sąd Najwyższy wskazał dalej, że pracodawczego statusu prokuratury rejonowej nie podważa też odmówienie prokuratorom rejonowym przymiotu bezpośrednich dysponentów środków budżetowych. Wskazano, że zgodnie z § 3 ust. 1 – 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa i szczegółowych zasad obsługi rachunków bankowych budżetu państwa oraz zakresu i terminów sporządzania przez Narodowy Bank Polski informacji i sprawozdań z wykonania budżetu państwa w ramach obsługi bankowej budżetu państwa (Dz. U. Nr 122, poz. 1335), dysponentami środków budżetu państwa są dysponenci poszczególnych części budżetowych i kierownicy podległych im państwowych jednostek budżetowych, przy czym dysponenci części budżetowych to tzw. główni dysponenci środków budżetu państwa, natomiast kierownicy podległych im jednostek budżetowych mogą być dysponentami drugiego i trzeciego stopnia. Ilość dysponentów środków budżetu państwa nie ma oparcia w ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.) i jest tradycją ukształtowaną pod rządem poprzednio obowiązującego prawa budżetowego (ustawa z dnia 5 stycznia 1991 r., Dz. U. z 1993 r. Nr 72, poz. 344 ze zm.). O nabyciu albo utracie przymiotu dysponenta środków budżetu państwa decyduje więc w ostateczności ilość szczebli w określonej strukturze organów państwowych. Na płaszczyźnie prawa pracy ma to jednak drugorzędne znaczenie, gdyż wynagrodzenia i naliczane od nich składki należą w całości, a więc niezależnie od miejsca danej jednostki w hierarchicznej strukturze danego działu służby, do kategorii bieżących i ściśle limitowanych wydatków budżetu państwa. Również pozostałe wydatki i przychody poszczególnych jednostek organizacyjnych prokuratury, np. z tytułu pracowniczej odpowiedzialności majątkowej, idą ostatecznie w ciężar Skarbu Państwa, niezależnie od tego, na jakim rachunku zostałyby zapisane (Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 8/03, OSNP 2004/5/75).

Podobnie, również na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o prokuraturze z dnia 20 czerwca 1985 r., w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 października 2004 r., sygn. akt I PK 543/03, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że pracodawcą asesora prokuratury rejonowej jest także prokuratura rejonowa, do której uzyskał on nominację lub do której został przeniesiony i gdzie pełni czynności służbowe. Skoro zatem pracodawcą asesora jest ta jednostka organizacyjna prokuratury, w której wykonuje on powinności służbowe, niezależnie od tego, że czynności z zakresu jego stosunku pracy wykonuje prokurator okręgowy, to powód niewłaściwie określił stronę pozwaną, a Sądy obu instancji wydały orzeczenia przeciwko Prokuratorowi Okręgowemu, który nie ma w sprawie biernej legitymacji procesowej (wyrok Sądu Najwyższego z 14 październik 2004 r., sygn. akt I PK 543/03, LEX nr 829076).

Powyższe orzecznictwo zachowuje aktualność na gruncie obowiązującej ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze (tekst jednolity z 2024 r., poz. 390). W art. 74 § 1 tej ustawy określono, że prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury na stanowisko prokuratorskie powołuje Prokurator Generalny na wniosek Prokuratora Krajowego. Stosownie do art. 1 § 3 ustawy prokuratorami powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury są prokuratorzy Prokuratury Krajowej, prokuratur regionalnych, prokuratur okręgowych i prokuratur rejonowych. W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2021 r., II PSKP 51/21, skład orzekający wyraził pogląd, że stosunek służbowy prokuratora ma złożony charakter; zawiera zarówno elementy stosunku pracy, jak i elementy o charakterze publicznoprawnym. Zgodnie z art. 3 k.p. pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, jeżeli zatrudnia pracowników. Przepis ten odwołuje się do tzw. zarządczej koncepcji pracodawcy, zgodnie z którą pracodawcą jest jednostka organizacyjna, której kierownictwo - bez względu na posiadanie tytułu majątkowego do zakładu - ma mandat do zarządzania nią i zatrudniania pracowników we własnym imieniu. Zdaniem Sądu Najwyższego kompetencja do zatrudniania pracowników (i rozwiązywania stosunków pracy), jako decydująca o uznaniu za pracodawcę w rozumieniu art. 3 k.p., nie musi dotyczyć zatrudniania wszystkich pracowników, a szczególnie nie musi uwzględniać pracowników na stanowiskach kierowniczych lub których status wykracza poza stosunki typowo pracownicze (nie wyłączając pracowników zatrudnionych w jednostce organizacyjnej na podstawie powołania przez właściwy organ nadrzędny). W tym kontekście za pracodawcę prokuratora należy uznać tę jednostkę prokuratury, w której wykonuje on zadania służbowe, jeżeli jednostka ta ma generalną kompetencję do zatrudniania pracowników (art. 74 § 1 w związku z art. 1 § 3 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze).

Powódki K. J., M. R. i M. S. są prokuratorami Prokuratury Rejonowej W.-(...), w której w spornym okresie wykonywały swoje obowiązki służbowe. Podzielając utrwaloną powyżej wykładnię stwierdzić należy, że Prokuratura Okręgowa W.-(...) w W. nie jest pracodawcą powódek. Należy zauważyć, że prokurator rejonowy jako kierownik tego zakładu pracy wykonuje też wobec prokuratora prokuratury rejonowej przynajmniej niektóre kompetencje pracodawcy, np. co do organizacyjno-porządkowych aspektów procesu pracy. W szczególności zgodnie z § 59 regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury z dnia 7 kwietnia 2016 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1115) kierownicy jednostek dokonują podziału czynności podległych im prokuratorów, określając zakres i rodzaj wykonywanych przez nich zadań, z jednoczesnym wskazaniem czynności zastrzeżonych dla siebie oraz form i zakresu wewnętrznego nadzoru służbowego, sporządzają plany pracy obejmujące ważniejsze działania, w razie potrzeby zwołują odprawy, narady i konferencje oraz podejmują inne niezbędne czynności dla prawidłowego i sprawnego kierowania jednostką.

W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. wydał orzeczenie reformatoryjne i orzekając co do istoty sprawy oddalił powództwa K. J., M. R. i M. S. o wynagrodzenia wobec braku legitymacji procesowej biernej pozwanej Prokuratury Okręgowej W.-(...) w W..

Sąd odstąpił od obciążania powódek kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c. Powódki są stroną przegrywającą sprawę, Sąd miał jednak na względzie, że w przypadku prokuratorów rejonowych istnieje pewna komplikacja prawna i organizacyjna, która mogła nasuwać wątpliwości u powódek, czy wręcz przekonanie, która z prokuratur jest legitymowana do występowania w roli strony pozwanej w sprawie i co w konsekwencji skutkowało wytoczeniem powództw przeciwko Prokuraturze Okręgowej W.-(...) w W., która tym pracodawcą nie była. Podkreślić należy, że sama Prokuratura Okręgowa swojej legitymacji biernej w sprawie nie kwestionowała. Sąd Okręgowy uznał więc w tej sytuacji za zasadne nieobciążanie powódek zwrotem kosztów procesu.

Renata Gąsior