Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Edyta Bryzgalska (spr.)

Sędziowie: Paweł Duda

Adam Mitkiewicz (del.)

Protokolant: sekretarz sądowy Weronika Kutyła-Kwaśnik

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa U. W. jako reprezentanta grupy

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Radę Ministrów reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów, Ministra Zdrowia, Ministra Spraw Wewnętrznych

i Administracji oraz Ministra Edukacji

o ustalenie

I.  ustala, że Skarb Państwa reprezentowany przez: Radę Ministrów reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów, Ministra Zdrowia oraz Ministra Edukacji jest zobowiązany do zapłaty na rzecz:

1.  U. W. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...)

2.  J. R. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

3.  (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą

w S.,

4.  O. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

5.  L. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

6.  R. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

7.  (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.,

8.  S. M. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...),

9.  P. D. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...),

10.  B. K. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą FIRMA USŁUGOWA (...),

11.  P. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

12.  A. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

13.  P. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

14.  A. K. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...),

15.  (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej

z siedzibą w K.,

16.  (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ż.,

17.  K. C. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...),

18.  T. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...)

odszkodowania tytułem naprawienia szkody, obejmującej straty, które ponieśli oraz korzyści, które mogliby osiągnąć, gdyby im szkody nie wyrządzono, wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie przy wykonywaniu władzy publicznej polegające na wydaniu następujących aktów normatywnych:

1.  rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. poz. 433), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. poz. 441),

ii.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. poz. 461),

(...).  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. poz. 478);

2.  rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. poz. 491), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. poz. 522),

ii.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. poz. 531),

(...).  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. poz. 565);

3.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 566), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 577),

ii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 624);

4.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 658), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 673),

ii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 674);

5.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 697), zmienionego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 750);

6.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 792), zmienionego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 820);

7.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 878), zmienionego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 904);

8.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 964), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 966),

ii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 991),

(...).  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1006),

iv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1031);

9.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1066), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1161),

ii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 lipca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1182),

(...).  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1292);

10.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1356), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1393),

ii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1425),

(...).  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1484),

iv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1505),

v.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1535),

vi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1573),

vii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1614),

viii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 25 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1654),

ix.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1687);

11.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1758), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1797),

ii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1829),

(...).  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1871),

iv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1917),

v.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1931),

vi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1972);

12.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2091);

13.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2132);

14.  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2316), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2353),

ii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2430),

(...).  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 12),

iv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 91),

v.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 153),

vi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 207),

vii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 253),

viii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 lutego 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 267);

15.  rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 410), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 492),

ii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 595),

(...).  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 642),

iv.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 742),

v.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 780),

vi.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 871),

vii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 953),

viii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 990),

ix.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 5 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 1004),

x.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 1110);

16.  rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 1389), zmienionego:

i.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. poz. 1830),

ii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 1859),

(...).  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 23 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 1870),

iv.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 5 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 1960),

v.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 24 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 2087),

vi.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 13 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 92),

vii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 28 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 202),

viii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 12 lutego 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 283);

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od Skarbu Państwa reprezentowanego przez Radę Ministrów reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów, Ministra Zdrowia oraz Ministra Edukacji na rzecz U. W. jako reprezentanta grupy kwotę 30.867 zł (słownie: trzydzieści tysięcy osiemset sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem kosztów procesu,

w tym kwotę 21.600 zł (słownie: dwadzieścia jeden tysięcy sześćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego i kwotę 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty

Sygn. akt XXV C 1641/21

UZASADNIENIE

U. W. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w B. działając jako reprezentant grupy w składzie:

1)  U. W. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą(...),

2)  J. R. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...),

3)  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą

w S.,

4)  O. Ś. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...),

5)  L. G. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...),

6)  R. D. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...),

7)  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.,

8)  S. M. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...),

9)  P. D. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...),

10)  B. K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą FIRMA USŁUGOWA (...),

11)  P. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...),

12)  A. B. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...),

13)  P. J. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...)

14)  A. K. (1) prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...),

15)  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa

z siedzibą w K.,

16)  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ż.,

17)  K. C. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...),

18)  T. G. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...)

wniosła o ustalenie, że Skarb Państwa reprezentowany przez: Radę Ministrów reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów, Ministra Zdrowia, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministra Edukacji jest względem członków grupy zobowiązany do zapłaty odszkodowania tytułem naprawienia szkody obejmującej straty, które ponieśli oraz korzyści, które mogliby osiągnąć, gdyby im szkody nie wyrządzono, wyrządzonej przez:

1.  niezgodne z prawem działanie przy wykonywaniu władzy publicznej polegające na wydaniu aktów normatywnych w postaci:

a)  rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. z 2020 r. poz. 433), zmienionego:

iv.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. z 2020 r. poz. 441),

v.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. z 2020 r. poz. 461),

vi.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. z 2020 r. poz. 478);

b)  rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 491), zmienionego:

iv.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 522),

v.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 531),

vi.  rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 565);

c)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 566), zmienionego:

(...).  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 577),

iv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 624);

d)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 658), zmienionego:

(...).  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 673),

iv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 674);

e)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 697), zmienionego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 750);

f)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 792), zmienionego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 820);

g)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 878), zmienionego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 904);

h)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 964), zmienionego:

v.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 966),

vi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 991),

vii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1006),

viii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1031);

i)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1066), zmienionego:

iv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1161),

v.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 lipca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1182),

vi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1292);

j)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1356), zmienionego:

x.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1393),

xi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1425),

xii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1484),

xiii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1505),

xiv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1535),

xv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1573),

xvi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1614),

xvii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 25 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1654),

xviii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1687);

k)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1758), zmienionego:

vii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1797),

viii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1829),

ix.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1871),

x.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1917),

xi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1931),

xii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1972);

l)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2091);

m)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2132);

n)  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2316), zmienionego:

ix.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2353),

x.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2430),

xi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 12),

xii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 91),

xiii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 153),

xiv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 207),

xv.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 253),

xvi.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 lutego 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 267);

o)  rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 r.

w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty

w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 410), zmienionego:

xi.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 492),

xii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 595),

xiii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 642),

xiv.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 742),

xv.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 780),

xvi.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 871);

xvii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 953),

xviii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 990),

xix.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 5 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1004),

xx.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1110);

p)  rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 2020 r.

w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty

w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1389), zmienionego:

ix.  rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 października

2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1830),

x.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1859),

xi.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 23 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1870),

xii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 5 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1960),

xiii.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 24 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 2087),

xiv.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 13 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 92),

xv.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 28 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 202),

xvi.  rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 12 lutego 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 283);

oraz

2.  niezgodne z prawem zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej polegające na:

1)  nie wydaniu przez Radę Ministrów aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, tj. rozporządzenia Rady Ministrów wprowadzającego, w związku z epidemią (...)19, stan nadzwyczajny – stan klęski żywiołowej, o którym mowa w art. 228 ust. 1 i 2 i art. 232 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.,

2)  nie podjęciu przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji inicjatywy opracowania polityki Rządu dotyczącej wprowadzenia, w związku z epidemią COVID-19, stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej i nie przedłożeniu projektu aktu normatywnego na posiedzenie Rady Ministrów dotyczącego wprowadzenia stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej, o którym mowa

w art. 228 ust. 1 i 2 i art. 232 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Każdy z członków grupy sformułował żądanie tożsame z wyżej opisanym (oświadczenie U. W. k.1381-1392, oświadczenie J. R. k.1394-1495, oświadczenie (...) sp. z o.o. k.1412-1425, oświadczenie O. Ś. k.1439-1450, oświadczenie L. G. k.1460-1472, oświadczenie R. D. k.1483-1495, oświadczenie (...) spółka z o.o. k.1506-1518, oświadczenie S. M. k.1531-1543, oświadczenie P. D. k.1566-1577, oświadczenie B. K. k.1587-1598, oświadczenie P. K. k.1600-1611, oświadczenie A. B. 1617-1628, oświadczenie P. J. k.1633-1644, oświadczenie A. K. (1) k.1663-1675, oświadczenie (...) sp. z o.o. sp. k. k.1695-1707, oświadczenie (...) sp. z o.o. k.1732-1744, oświadczenie K. C. k.1757-1768, oświadczenie T. G. k.2700-2712, wykaz osób, które przystąpiły do grupy k.1783-1784 i k.2699-2699v).

Reprezentant grupy wniosła także o zasądzenie od Skarbu Państwa na swoją rzecz jako reprezentanta grupy kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami, o których mowa w art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

W uzasadnieniu pozwu powódka jako reprezentant grupy przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą z tej samej branży rekreacyjno-rozrywkowo-sportowej ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0 wskazała, że wymienione wyżej akty prawne wprowadzające ograniczenia polegające na całkowitym zakazie prowadzenia działalności, w tym m.in. związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), a także wprowadzające zakazy, ograniczenia i nakazy w życiu społecznym, w tym nauczanie zdalne zostały wydane niezgodnie z prawem. Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Rady Ministrów wydano na podstawie nieprawidłowo skonstruowanej delegacji ustawowej, a ponadto wykraczały poza zakres materii, która może być uregulowana rozporządzeniem. W dodanych przepisach art. 46a i 46b ustawy o chorobach zakaźnych nie wprowadzono w wymagany i dopuszczalny prawem sposób ograniczeń w zakresie korzystania z praw lub wolności jednostki poprzez przyjęcie stosownych, merytorycznych rozwiązań ustawowych przewidujących takie ograniczenia wraz z możliwością doprecyzowania jedynie zagadnień technicznych na poziomie rozporządzenia. Ustawa – aby mogła stanowić podstawę do wydania rozporządzenia w tego rodzaju materii – musi kompletnie i samodzielnie określać wszystkie podstawowe elementy ograniczenia danego prawa i wolności, tak aby już na podstawie lektury przepisów ustawy można było wyznaczyć kompletny zarys tego ograniczenia. Niedopuszczalne jest natomiast przyjmowanie w ustawie uregulowań blankietowych, pozostawiających organom władzy wykonawczej swobodę normowania ostatecznego kształtu owych ograniczeń, a w szczególności wyznaczania zakresu tych ograniczeń (tak Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z 12 stycznia 2000 r., sygn. akt PI 1/98, część 6.B). Jak wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego obowiązek zawarcia zasadniczych elementów regulacji prawnej bezpośrednio w ustawie, połączony z zakazem regulowania tego typu spraw w rozporządzeniu oznacza, że w aktach wykonawczych mogą zostać zawarte jedynie kwestie techniczne i wykonawcze związane z ograniczeniami wprowadzonymi przez ustawę (por. m. in. wyrok z dnia 10 marca 2010 r., sygn. akt U 5/07, OTIC z 2010 r. Nr 3/A, poz. 20; wyrok z dnia 29 października 2013 r., sygn. akt U 7/12, OTK z 2013 r. Nr 7/A, poz. 102; wyrok z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt U 8/14, OTK z 2015 r. Nr 4/A, poz. 49). Reprezentant grupy wskazała, że wszystkie wymienione wyżej regulacje wprowadzały rozwiązania daleko wykraczające poza zwykłe środki konstytucyjne, zmieniły zasady działania organów władzy i w ekstremalny sposób ograniczyły podstawowe wolności i prawa człowieka, tj. w sposób naruszający istotę praw i wolności, w tym w szczególności zasadę wolności gospodarczej wyrażoną w art. 20 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Zgodnie z art. 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach. Z kolei art. 8 powyższej ustawy wskazuje, że przedsiębiorca może podejmować wszelkie działania, z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa. Przedsiębiorca może być obowiązany do określonego zachowania tylko na podstawie przepisów prawa. Są to jedne z podstawowych zasad obejmujących nie tylko Prawo przedsiębiorców, ale także cały system prawa powszechnie obowiązującego w Polsce i nawiązujące w swojej treści do wyrażonej

w Konstytucji zasady społecznej gospodarki rynkowej, której jednym z filarów jest wolność działalności gospodarczej (art 20 Konstytucji RP). Strona powodowa podkreśliła też, że Konstytucja dopuszcza jedynie ograniczenie prowadzenia działalności gospodarczej

w przypadkach wskazanych w ustawie, a nie całkowite jej zakazanie. W konsekwencji zdaniem reprezentanta grupy przepis art. 92 ust. 1 Konstytucji RP naruszają rozporządzenia Ministra Zdrowia i Rady Ministrów, gdyż: 1) nie zostały wydane w celu wykonania ustawy, lecz w celu uzupełnienia ustawy o treści jej nieznane; 2) nie spełniają konstytucyjnych warunków wymaganych dla relacji zachodzących pomiędzy ustawą a rozporządzeniem.

W konsekwencji niezachowanie formy ustawy dla wprowadzanych zakazów i ograniczeń

w korzystaniu z konstytucyjnych praw i wolności należy uznać za działanie bezprawne.

Z tych samych względów, tj. niezachowania wymaganej formy ustawy, uzasadnione wątpliwości co do legalności budzą, w ocenie strony powodowej, również rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej wydane na podstawie art. 30b ustawy – Prawo oświatowe dodanego ustawą – COVID 19, gdyż naruszają prawo do nauki zagwarantowane w art. 70 Konstytucji. W akcie rangi rozporządzenia, a nie ustawy wprowadzono całkowicie nowy sposób organizacji szkół przy użyciu metod i środków, które do tej pory nie były powszechnie stosowane, tj. z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, wykluczając

z nauki dużą część uczniów z powodu niezapewnienia właściwego zabezpieczenia technicznego umożliwiającego realizację programu nauczania i gwarantującego dostęp do nauki dla wszystkich dzieci i młodzieży.

W ocenie powódki jako reprezentanta grupy bezprawność działań Ministra Zdrowia, Rady Ministrów oraz Ministra Edukacji (wcześniej Ministra Edukacji Narodowej) polegała również na stanowieniu prawa w sposób naruszający art. 2 Konstytucji RP. Ograniczenia, zakazy i nakazy zmieniały się dynamicznie, co powodowało powszechną niepewność prawa

i aktualnej sytuacji prawnej, zarówno wśród przedsiębiorców, jak i osób fizycznych, co

z kolei przekładało się na funkcjonowanie gospodarki i życia społecznego. Co więcej, wprowadzanym przez Ministra Zdrowia i Radę Ministrów zmianom towarzyszył często chaos informacyjny ze strony organów polegający bądź na braku wcześniejszych informacji

o planowanych zmianach, zbyt późnego przekazywania opinii publicznej informacji, uniemożliwiającego odpowiednie przygotowanie się poszczególnych sektorów gospodarki na zmiany, czy przekazywania przez organy wprowadzającej w błąd interpretacji przepisów.

W przypadku branży z działu 93.0, w której działali członkowie grupy było to ciągłe oczekiwanie w niepewności związanej ze zniesieniem bezwzględnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy nie wiedzieli, czy i kiedy umożliwi im się wznowienie działalności. To wpływało również na ich zachowania i reakcje. Przedsiębiorcy nie wiedzieli jak długo nie będą mogli prowadzić działalności, a także jak będzie wyglądała sytuacja innych branż, aby w ogóle podjąć działania w celu przebranżowienia. Strona powodowa podniosła, że wprowadzane przez Ministra Zdrowia i Radę Ministrów rozporządzenia nie były poprzedzone żadnymi konsultacjami z przedsiębiorcami. W ocenie strony powodowej przesądzenie odpowiedzialności Skarbu Państwa za niezgodne z prawem działanie przy wykonywaniu władzy publicznej polegające na wydaniu niezgodnych

z prawem rozporządzeń nie jest uzależnione od wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku stwierdzającego niezgodność z Konstytucją i/lub ustawami rozporządzeń Ministra Zdrowia, Rady Ministrów oraz Ministra Edukacji i Nauki (poprzednio Ministra Edukacji Narodowej). Powyższe wynika przede wszystkim z braku kompetencji Trybunału Konstytucyjnego do orzekania w sprawie przedmiotowych rozporządzeń, gdyż zostały już uchylone, a także z faktu, że kontrolę taką mogą – a w tym stanie faktycznym i prawnym powinny – przeprowadzić sądy cywilne sprawując tzw. rozproszoną kontrolę konstytucyjną. Uprawnienie sądów do jej sprawowania wynika z art. 8, art. 178 ust. 1 i art. 193 Konstytucji. Przepis art. 417 ^{( 1)} § 1 k.c. wskazuje, że niezgodność aktu z Konstytucją powinna być stwierdzona we właściwym postępowaniu. Przepis nie uzależnia zatem wprost żądania naprawienia szkody po uprzednim stwierdzeniu niezgodności aktu z prawem przez Trybunał Konstytucyjny.

W ocenie powódki jako reprezentanta grupy zakazy i ograniczenia wprowadzone rozporządzeniami Ministra Zdrowia i Rady Ministrów oraz Ministra Edukacji Narodowej naruszają podstawowe zasady legislacyjne, zostały wprowadzone w sposób bezprawny, tj. naruszający istotę praw i wolności konstytucyjnych, co w konsekwencji rodzi odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa za bezprawne działania władzy publicznej wywołujące szkodę wśród przedsiębiorców. Zastosowanie środków przekraczających zwykłe środki konstytucyjne jest bowiem możliwe wyłącznie w przypadku wprowadzenia odpowiedniego stanu nadzwyczajnego: stanu wojennego, stanu wyjątkowego lub stanu klęski żywiołowej, co wynika z art. 228 ust. 1 Konstytucji, który nie został formalnie wprowadzony. Strona powodowa nie kwestionuje faktu wystąpienia na obszarze całego kraju choroby zakaźnej wymagającej wprowadzenia odpowiednich regulacji

o szczególnym charakterze. Powyższa sytuacja nie upoważnia jednak organów władzy do wydawania aktów normatywnych naruszających najwyższy rangą akt prawny, tj. Konstytucji. W sytuacji zagrożenia, legalność działania władzy ma wartość nadrzędną i powinna gwarantować obywatelom, że ich podstawowe prawa i wolności w tym szczególnym czasie nie będą naruszone. Reprezentant grupy wskazała, że na skutek wydania wymienionych wyżej aktów prawnych, a także zaniechania podjęcia wskazanych wyżej działań członkowie grupy doznali szkody obejmującej straty, które ponieśli oraz korzyści, które mogliby osiągnąć, gdyby im szkody nie wyrządzono. Wprowadzone zakazy i istotne ograniczenia

w prowadzeniu działalności gospodarczej nie były bowiem powiązane z adekwatną pomocą dla poszkodowanych.

W odpowiedzi na pozew (k.2393-2443) Skarb Państwa reprezentowany przez: Radę Ministrów reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów, Ministra Zdrowia, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministra Edukacji wniósł o odrzucenie pozwu, a w przypadku odmowy odrzucenia pozwu o oddalenie powództwa i o zasądzenie od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa kosztów procesu, w tym na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany zarzucił:

⚫

brak spełnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej,

⚫

brak szkody wskutek działania/zaniechania pozwanego,

⚫

brak okoliczności faktycznych uzasadniających wprowadzenie w marcu 2020 r. stanu klęski żywiołowej.

Pozwany podniósł, że działania władzy publicznej były podejmowane w celu ochrony życia i zdrowia ludzkiego w trakcie narastającego zagrożenia śmiertelną chorobą i bez uprzednich doświadczeń w tym zakresie. W ocenie pozwanego ochrona życia i zdrowia ludzkiego ma nadrzędny charakter nad obowiązkami Państwa Polskiego w zakresie ochrony dóbr i stanowi realizację obowiązków wynikających z art. 38 Konstytucji (prawna ochrona życia) i art. 68 ust. 4 Konstytucji (obowiązek zwalczania chorób epidemicznych

i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska), a także art. 2 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Pozwany wskazał, że rozwiązania przyjmowane

w Rzeczypospolitej Polskiej były podobne do tych, lub tożsame, które przyjmowały inne państwa Unii Europejskiej. Pozwany zarzucił brak prejudykatu Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego niezgodność kwestionowanych aktów prawnych, co uzasadnia oddalenie pozwu a limine. W ocenie pozwanego przepis art. 46b pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r.

o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r., poz. 1239, z późn. zm.), zwanej dalej: „ustawą o chorobach zakaźnych”, upoważnia Radę Ministrów do ustanawiania ograniczeń określonych zakresów działalności gospodarczej,

a także do ingerencji w podstawowe wolności i prawa człowieka. Pozwany zakwestionował twierdzenie strony powodowej, że rozporządzenia wprowadzały zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, wskazując, że ograniczenia miały charakter czasowy, a nie stały. Pozwany podniósł też, że unikanie kontaktu fizycznego i utrzymywanie fizycznej odległości 1-2 m zostało uznane za kluczowy środek zapobiegawczy transmisji koronawirusa, a takiej odległości nie można dochować w branży rozrywko-sportowo-rekreacyjnej.

Pozwany zarzucił również brak podstaw do skutecznego przypisania Skarbowi Państwa odpowiedzialności za tzw. zaniechanie legislacyjne. W ocenie pozwanego art. 46 ustawy

o chorobach zakaźnych realizuje podstawowy obowiązek ustanowiony w art. 68 ust. 4 Konstytucji, zobowiązujący władze publiczne do zwalczania chorób epidemicznych

i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska. Jednocześnie art. 228 ust. 1 Konstytucji formalnie wyklucza wprowadzenie stanu nadzwyczajnego, gdy zgodnie z zasadą proporcjonalności państwo polskie skutecznie realizuje obowiązki konstytucyjne na ogólnych podstawach w zwykłym trybie. Ponadto art. 46a i art. 46b ustawy

o chorobach zakaźnych ograniczają zakres swobodnego uznania Rady Ministrów przy ocenie konieczności ogłoszenia stanu nadzwyczajnego wyznaczony w art. 228 Konstytucji. Upoważnienie Rady Ministrów do wydawania rozporządzeń ustanawiających czasowe ograniczenia, zakazy i nakazy przeciwepidemiczne zgodnie z zasadą proporcjonalności z art. 228 ust. 1 Konstytucji ogranicza możliwość stwierdzenia przez Radę Ministrów, że w ogóle celowe i dopuszczalne jest wprowadzenie stanu nadzwyczajnego ze względu na zagrożenie epidemiczne. Zdaniem pozwanego w świetle powyższej analizy uregulowań wprowadzenie stanu klęski żywiołowej nie było uprawnionym działaniem. Niewprowadzenie stanu klęski żywiołowej na terytorium kraju nie było też działaniem bezprawnym, gdyż:

⚫

z powszechnie obowiązujących przepisów nie wynika obowiązek wprowadzenia przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia stanu klęski żywiołowej, w szczególności takiego obowiązku nie można wyprowadzić z art. 228 ust. 2 Konstytucji oraz art. 5 ustawy o stanie klęski żywiołowej,

⚫

nie istnieje ustawowy nakaz podjęcia przez państwo określonych działań legislacyjnych, na podstawie którego możliwe byłoby zrekonstruowanie powinnego działania państwa,

⚫

nie jest możliwe określenie terminu wywiązania się przez państwo z rzekomego obowiązku podjęcia działań legislacyjnych, które miałyby polegać na wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej,

⚫

istniejący od wielu lat system reagowania na sytuację epidemiczną pozwalał na wprowadzenie skutecznych działań w tym zakresie,

⚫

zarzucany charakter naruszenia, który dotyczy jedynie zaniechania wprowadzenia określonych zakazów sanitarnych w określonej formie wyklucza uznanie, że hipoteczne naruszenie miało wystarczająco istotny charakter dla przyjęcia bezprawności cywilnej.

W ocenie pozwanego o zaniechaniu legislacyjnym powodującym odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa można mówić tylko wówczas, gdy jak określa to art. 417 ¹ § 4 k.c. nie został wydany akt normatywny, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa. Art. 228 ust. 2 w zw. z art. 232 Konstytucji oraz art. 5 ustawy o stanie klęski żywiołowej nie zawierają nakazu (obowiązku) wydania rozporządzenia o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej, a jedynie wskazują na możliwość podjęcia takiej decyzji przez Radę Ministrów. Jest to zatem kompetencja, a nie obowiązek. Ponadto w ocenie pozwanego cechą charakterystyczną konstytucyjnych przepisów dotyczących stanów nadzwyczajnych jest ich subiektywizm, objawiający się tym, że zarówno sam fakt wystąpienia zdarzenia, które miałoby uzasadniać wprowadzenie stanu nadzwyczajnego, jak i potrzeba jego wprowadzenia pozostawione są opinii i decyzji stosownych organów. Podobnie interpretowany jest art. 5 ust. 1 ustawy o stanie klęski żywiołowej stanowiący, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może wprowadzić stan klęski żywiołowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody. W doktrynie nie budzi żadnych wątpliwości, że wprowadzenie stanu nadzwyczajnego nie jest obligatoryjne zaś Rada Ministrów samodzielnie ocenia czy sytuacja, która wystąpiła uzasadnia wprowadzenie stanu klęski żywiołowej na danym obszarze. Ponadto wynikający z określonego przepisu prawa obowiązek wydania aktu normatywnego musi mieć charakter jednoznaczny i konkretny tak aby treść niewydanego aktu była możliwa do zrekonstruowania bez wkraczania w kompetencje legislacyjne organów prawodawczych, gdyż odmienne ujęcie tego zagadnienia mogłoby doprowadzić do niedopuszczalnej ingerencji władzy sądowniczej w sferę uprawnień zastrzeżonych dla władzy ustawodawczej.

W konsekwencji przepisy ustawy lub Konstytucji powinny w sposób niebudzący wątpliwości wskazywać na treść aktu normatywnego, który ma być wydany, aby na podstawie przepisu obligującego do wydania tego aktu normatywnego, można było zrekonstruować normę prawną, którą prawodawca miał obowiązek wprowadzić do systemu prawnego, w tym

w szczególności jej konkretnego adresata oraz kształt treści jego praw i obowiązków. Art. 5 ust. 2 ustawy o stanie klęski żywiołowej zawiera jedynie wskazanie, że rozporządzenie wprowadzające stan klęski żywiołowej powinno określać obszar i czas trwania tego stanu,

a także rodzaj niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. W ustawie

o stanie klęski żywiołowej brak jest jednak jakichkolwiek wytycznych, na jakim obszarze i na jaki okres czasu miałby być wprowadzony stan klęski żywiołowej, a przede wszystkim brak jakichkolwiek wytycznych, które ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela spośród wskazanych w art. 21 tej ustawy oraz w jakim zakresie miałyby być wprowadzone. Treść rozporządzenia wprowadzającego stan klęski żywiołowej jest uzależniona od oceny dokonanej przez Radę Ministrów i podjęciu ad casu przez ten organ uznaniowej decyzji jakiego rodzaju ograniczenia z katalogu zawartego w art. 21 ustawy należałoby wprowadzić. Brak możliwości zrekonstruowania treści niewydanego aktu normatywnego bez wkraczania

w kompetencje legislacyjne organów prawodawczych wskazuje jednoznacznie na brak przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa na podstawie art. 417 ¹ § 4 k.c. Ponadto obowiązek wydania aktu normatywnego wynikający z przepisów prawa musi być skonkretyzowany zarówno co do treści jak i co do terminu wydania. Obowiązujące przepisy nie pozwalają na rekonstrukcję terminu w jakim Rada Ministrów miałaby być zobowiązana do wydania rozporządzenia o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej. Dla potrzeb roszczeń odszkodowawczych z art. 417 ¹ § 4 k.c. niedopuszczalne jest wywodzenie obowiązku wydania jakiegoś aktu normatywnego z ogólnych założeń ustrojowych lub aksjologicznych czy też ogólnych norm konstytucyjnych przewidujących możliwość działania władzy publicznej, w tym norm programowych lub zasad polityki państwa, ponieważ prowadziłoby to do wkraczania władzy sądowniczej w kompetencje władzy prawodawczej

i naruszenia podziału władzy. W ocenie pozwanego przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa z tytułu zaniechania wydania aktu normatywnego powinny być interpretowane ściśle, co jest wynikiem tego że z art. 77 ust. 1 Konstytucji nie wynika bezpośrednie roszczenie o wynagrodzenie szkody wynikającej z bezczynności (zaniechania) prawodawcy. Pozwany podniósł też, że prawodawca miał obowiązek wynikający z art. 68 ust. 4 Konstytucji stworzyć system szybkiego reagowania na wypadek nagłego wzrostu zapotrzebowania na pewną grupę świadczeń. Realizując powyższy obowiązek konstytucyjny na wiele lat przed pandemią została uchwalona ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Ustawa ta zawiera mechanizmy organizacyjno-prawne dedykowane zapobieganiu i przeciwdziałaniu wszystkim zakażeniom i chorobom zakaźnym, także poważnym zagrożeniom epidemiologicznym, w tym w drodze możliwości wprowadzenia na części lub całości kraju stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (art. 46 ustawy o chorobach zakaźnych). Z uwagi na wystąpienie pandemii COVID-19 Minister Zdrowia skorzystał z ustawowej kompetencji do niezwłocznego wdrożenia działań ukierunkowanych na zapobieganie i zwalczanie epidemii wirusa SARS-CoV-2, najpierw ogłaszając na obszarze kraju stan zagrożenia epidemicznego, a następnie stan epidemii. Nie można również pominąć, że powód nie kwestionuje zasadności wprowadzonych przez państwo ograniczeń sanitarnych, a jedynie uważa, że nie nastąpiło te we właściwej formie prawnej. W ocenie pozwanego nie każda niezgodność z prawem działania władzy publicznej prowadzi do przyjęcia bezprawności cywilnoprawnej. Dlatego też w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wprost wskazuje się, że przesłanką odpowiedzialności państwa jest wystarczająco poważny charakter naruszeń. Z uwagi na jedynie fakultatywny charakter wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, tym bardziej nie sposób kwalifikować jako zaniechania legislacyjnego braku wystąpienia ze stosowną inicjatywą Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji czy Ministra Zdrowia, nienakazanego wprost prawem.

W odniesieniu do kwestionowanych rozporządzeń Ministra Edukacji i Nauki pozwany podniósł, że zostały one wydane na podstawie przepisów prawa. Zarzucił, że powódka nie wskazała w jaki sposób czasowe ograniczenie funkcjonowania szkół czy też nauka w formie zdalnej miały rzekomo ograniczyć zasadę wolności gospodarczej z art. 20 Konstytucji. Podniósł, że zgodnie z art. 170 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe prowadzenie szkoły lub placówki, zespołu, o którym mowa w art. 182 oraz innej formy wychowania przedszkolnego nie jest działalnością gospodarczą. W ocenie pozwanego wydaje się, że ograniczenie w stacjonarnym funkcjonowaniu jednostek oświaty przyczyniło się do poszerzenia możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki zorganizowaniu nauki zdalnej uczniowie i nauczyciele nie widywali się, przez co transmisja wirusa wywołującego chorobę COVID-19 uległa zmniejszeniu. Powyższe w konsekwencji umożliwiało bezpieczne prowadzenie działalności gospodarczej na szerszą skalę mimo trwającej pandemii. Pozwany zarzucił, że twierdzenia o powstałej szkodzie w związku z niekorzystaniem przez uczniów

z obiektów sportowo-rekreacyjnych w ramach zajęć szkolnych lub wycieczek szkolnych nie stanowią utraconych korzyści, a co najwyżej utracone szanse. Ponadto żaden przepis prawa nigdy nie obligował jednostek systemu oświaty do organizacji wycieczek szkolnych czy zajęć szkolnych w ten sposób, by uczniowie korzystali w ich czasie z obiektów sportowo-rekreacyjnych. Ponadto podczas trwającej epidemii dostęp do obiektów sportowo-rekreacyjnych był ograniczony. Stąd też organizowanie nauki w formie stacjonarnej nie mogłoby przyczynić się do zwiększenia korzystania z obiektów sportowo-rekreacyjnych przez jednostki systemu oświaty. Z kolei za organizację wycieczek szkolnych odpowiadają dyrektorowie szkół, a nie Minister Edukacji i Nauki. Pozwany wskazał też, że z art. 70 Konstytucji ani z żadnego innego przepisu nie wynika obowiązek, aby nauka musiała być prowadzona stacjonarnie. Za bezzasadną pozwany uznał argumentację powódki dotyczącą ingerencji w podstawę programową w oparciu o akty prawne niższej rangi, gdyż pomimo trudności związanych z epidemią koronawirusa nauka została zorganizowana, zmienił się jedynie tryb nauki ze stacjonarnej na online. Samorządy mogły natomiast wnioskować

o dodatkowe środki na zakup sprzętu niezbędnego do realizowania nauczania zdalnego. Ponadto tam gdzie nie było możliwości zorganizowania nauczania z wykorzystaniem metod

i technik kształcenia na odległość, dyrektorzy szkół mieli możliwość organizowania nauczania przy użyciu innych metod. Pozwany zakwestionował również twierdzenia

o niezapewnieniu dostępu do nauki dla osób ze szczególnymi potrzebami. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował zaistnienie szkody wskazanej przez powódkę jak

i związek przyczynowy między ową szkodą a zdarzeniem szkodzącym, którym hipotetycznie miałoby być niewydanie przez Radę Ministrów rozporządzenia o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 4 marca 2022 r. Sąd postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym (postanowienie k.2574, postanowienie S.A. w Warszawie z 12/09/2022 r. wraz z uzasadnieniem k.2646-2649).

Postanowieniem z dnia 2 lutego 2023 r. zarządzono ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego (k.2663-2668).

Skład grupy ustalono postanowieniem z dnia 18 stycznia 2024 r. zmienionym przez Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 16 maja 2024 r. (postanowienie SO k.2826-2826v, postanowienie S.A. w Warszawie wraz z uzasadnieniem k.2864 i k.2874-2878).

Do czasu zamknięcia rozprawy strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska

w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

U. W. – reprezentant grupy – od 1 lutego 2018 r. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą(...) w B., której przedmiotem był wynajem sprzętu rekreacyjnego – dmuchane atrakcje dla dzieci

i młodzieży, a także eurobungy i mechaniczne urządzenia. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.29.Z – pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna. U. W. była posiadaczem około 30 obiektów służących do rekreacji. Zapewniała obsługę imprez masowych. Na zlecenie agencji eventowych tworzyła strefę rozrywki, czyli mobilny park rozrywki. Odbiorcą jej usług były m.in. samorządy organizujące m.in. dożynki, pikniki, dni miasta (np. O., B., G.), a także szkoły organizujące pikniki szkolne, dni dziecka. Organizowała też pikniki firmowe dla dużych firm jak (...) czy (...). Działalność reprezentanta grupy miała charakter sezonowy maj-koniec września z uwagi na organizację imprez w plenerze. Dlatego też przez pozostałą część roku jej działalność była zawieszona. Czas ten wykorzystywała na konserwację i naprawę sprzętu. Z uwagi na ogłoszenie lockdownu w marcu 2020 r. U. W. straciła wszystkie kontrakty jakie miała zawarte na sezon 2020 r. W konsekwencji w 2020 r. straciła wszystkie przychody z uwagi na zakaz przemieszczania się i organizowania imprez masowych. Została pozbawiona źródła zarobkowania. Z uwagi na to, że prowadzona przez nią działalność gospodarcza wymagała wcześniejszego kilkumiesięcznego planowania

i organizacji (gastronomia, nagłośnienie), a to nie było możliwe z uwagi na istniejący stan niepewności, brak rozmów z przedsiębiorcami przez rząd i częste zmiany przepisów, w dniu 1 czerwca 2020 r. zawiesiła działalność gospodarczą. Istniało zbyt duże ryzyko poniesienia kosztów, w sytuacji konieczności nagłego odwołania takiej imprezy w związku z decyzjami rządu. Reprezentant grupy nie otrzymała środków pomocowych w ramach kolejnych tarcz

z uwagi na to, że w dniu 31 marca 2020 r. jej działalność była zawieszona, co jest praktyką

w tej branży z uwagi na jej sezonowość. Jako argument wskazywano na brak ponoszenia kosztów. Tymczasem działalność tego typu wiąże się z koniecznością inwestowania w coraz nowsze, bardziej atrakcyjne dmuchańce z uwagi na potrzeby rynku. Często wymaga to zaciągnięcia kredytów i pożyczek, które należy spłacać niezależnie od tego czy działalność jest prowadzona czy też zawieszona. Do tego dochodzą koszty magazynowania sprzętu

z uwagi na duże rozmiary tego typu obiektów (niektóre ważą nawet tonę, liczą kilkadziesiąt metrów), a reprezentant grupy miała ich około 30. To są też koszty leasingów, utrzymania samochodów niezbędnych do przewożenia sprzętu, stron internetowych, serwisu. Stałe koszty ponoszone przez reprezentanta grupy wynosiły kilka tysięcy złotych miesięcznie. W 2019 r. U. W. osiągnęła przychód w wysokości (...) zł. W 2020 r. – (...) zł,

w 2021 r. – (...) zł. Obowiązujący wiosną i latem 2020 r. zakaz gromadzenia się został zniesiony jesienią 2021 r., jednakże w 2021 r. wprowadzono ograniczenia w organizowaniu imprez masowych z uwagi na konieczność zachowania dystansu 1,5 m. W związku

z istniejącą sytuacją wiele agencji eventowych przestało istnieć, co utrudniało powrót do prowadzenia działalności. Branża, w której działała reprezentant grupy w tamtym czasie

w zasadzie przestała istnieć. Wymagała ona bowiem przemieszczania się, gromadzenia ludzi, a to najpierw było całkowicie zakazane, a później dotknięte daleko idącymi ograniczeniami. Dopiero jesienią 2020 r. reprezentant grupy podobnie jak inni przedsiębiorcy z branży,

w której działała otrzymała świadczenie postojowe. W 2021 r. reprezentant grupy zorganizowała wyłącznie jedną imprezę, której towarzyszyły obostrzenia, których przestrzegania pilnowała Policja. Niektóre dzieci na widok funkcjonariuszy reagowały płaczem bądź uciekały. W 2022 r. firma reprezentanta grupy zaczęła działać na poziomie 30-40% obrotów sprzed pandemii.

dowód: oświadczenie reprezentanta grupy k.1379, oświadczenie członka grupy k.1381 -1392, informacja z CEiDG k.1393, zeznania U. W. jako reprezentanta grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3035-3039

J. R. – członek grupy – od 15 maja 2013 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) w B., której przedmiotem był wynajem sprzętu rekreacyjnego. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.21.Z – działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki, a jako działalność wykonywaną m.in. 93.21.Z, 93.11.Z, 93.13.Z, 93.19.Z, 93.29.Z. Działalność zawiesił w dniu 10 października 2020 r.

dowód: oświadczenie członka grupy k.1394 -1495, informacja z CEiDG k.1496, wydruki

z (...) k.1407-1411

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą

w S. – członek grupy – od 26 lutego 2020 r. prowadziła działalność gospodarczą, której przedmiotem było prowadzenie obiektu sportowo-rekreacyjnego wraz z usługami towarzyszącymi. Przeważającą działalność gospodarczą oznaczono kodem 93.11.Z – działalność obiektów sportowych. W ramach w/w działalności spółka prowadziła (...) wraz z wypożyczalnią sprzętu (wrotki, kaski, ochraniacze). Wrotkarnie nie są ujęte w PKD. Działalność była prowadzona w zamkniętej hali o powierzchni ponad 1000 m ^{( 2)}. Z oferty spółki korzystali klienci indywidualni, a także firmy i szkoły w ramach lekcji w-f. Spółka organizowała też własną szkółkę jazdy na rolkach i wrotkach. W dniu 13 marca

2020 r. spółka otrzymała informację o konieczności zamknięcia wrotkarni jeszcze tego samego dnia. W ciągu następnego tygodnia spółka otrzymała informację o anulowaniu wszystkich rezerwacji na 2 miesiące do przodu. Z uwagi na ponoszone koszty wynajmu hali

i brak woli negocjacji ze strony wynajmującego, spółka wypowiedziała umowę najmu

z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, by nie ponosić dużych strat przez bliżej nieokreślony czas. Największe dochody tego typu działalność przynosi jesienią i zimą (ferie zimowe). Na ten czas przypada też największy okres zachorowań. Zarząd spółki obawiał się, że sytuacja może powtórzyć się jesienią. Z końcem lipca 2020 r. spółka zaprzestała prowadzenia wrotkarni. W czerwcu i w lipcu 2020 r. wrotkarnia działała

z zachowaniem obostrzeń. Na jedną godzinę, na którą była wyznaczona tura, z wrotkarni korzystały 2-3 osoby, podczas gdy zwykle było to 50 osób. Spółka przestała prowadzić szkółkę. Spółka ograniczyła swoją działalność do prowadzenia sklepu internetowego. Spółka otrzymała pożyczkę bezzwrotną w kwocie 5.000 zł, nie występowała o środki z tarcz. Kwota pożyczki nie wystarczyła na pokrycie kosztów działalności.

dowód: oświadczenie członka grupy k.1412-1425, informacja z KRS k.1426-1432, wydruki ze strony internetowej k.1433-1438, zeznania P. T. – członka zarządu (...) sp. z o.o. jako członka grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3029-3032

O. Ś. – członek grupy – od 1 stycznia 2013 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) w P., której przedmiotem było prowadzenie innego rodzaju obiektu o charakterze rozrywkowo-rekreacyjno-sportowym. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.29.A – działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni. Jako wykonywaną działalność gospodarczą wskazano m.in. 93.29.A, 93.21.Z, 93.29B. W ramach działalności gospodarczej prowadził obiekt,

w którym są urządzane gry laserowego paintballa – poligon zewnętrzny i poligon wewnętrzny. Ponadto świadczył usługi w postaci wynajmu sali i pola ogniskowego, a także organizacji imprezy u klienta. Z jego oferty korzystali klienci indywidualni, firmy, szkoły

w ramach wycieczek szkolnych. W okresie od marca do maja 2020 r. działalność nie była prowadzona z uwagi na zakaz prowadzenia tego rodzaju działalności gospodarczej. Pod koniec maja/początek czerwca członek grupy wznowił działalność na zewnątrz

z ograniczeniami. Jesienią 2020 r. ponownie zaprzestał działalności w związku z zakazem prowadzenia działalności gospodarczej. Działalność wznowił wiosną 2021 r. Z uwagi na niejednoznaczną treść wchodzących w życie kolejnych rozporządzeń wprowadzających zakazy, nakazy i ograniczenia bardzo często korzystał z pomocy prawnika by ustalić czy może prowadzić działalność i w jakim rygorze. Obawiał się kontroli Policji, sanepidu i kar finansowych z uwagi na dużą aktywność służb w tamtym czasie. Pomimo nieprowadzenia działalności gospodarczej bądź prowadzenia działalności w warunkach obostrzeń członek grupy ponosił stałe koszty działalności: czynsz 20.000-30.000 zł (wynegocjowano niższą stawkę), wynagrodzenia pracowników, opłaty leasingowe. O. Ś. skorzystał ze zwolnień z ZUS-u, wsparć pomostowych, bezzwrotnej pożyczki w kwocie 5.000 zł, dotacji, grantu z WARP. Pomoc ta nie wystarczyła na pokrycie wszystkich kosztów. Dopiero w lutym 2022 r. działalność gospodarcza zaczęła funkcjonować w sposób jak przed pandemią. Powróciły wycieczki szkolne. Największe dochody tego rodzaju działalność przynosi

w okresie jesienno-zimowym (z wyłączeniem stycznia) oraz wiosną, a najmniejsze

w miesiącach lipiec-sierpień (okres urlopowy, brak wycieczek szkolnych).

dowód: oświadczenie członka grupy k.1439-1450, informacja z CEiDG k.1451-1452, wydruki ze strony internetowej k.1453-1459, zeznania świadka A. K. (2) – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3026-3029, zeznania O. Ś. jako członka grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3032v-3034v

L. G. – członek grupy – od 1 sierpnia 2010 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) w K.. Był wspólnikiem (...) s.c. (...), której przedmiotem działalności było prowadzenie innego rodzaju obiektu o charakterze rozrywkowo-rekreacyjno-sportowym.

W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.29.A – działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni. Jako wykonywaną działalność gospodarczą wskazano m.in. 93.29.A, 93.21.Z, 93.29B. W ramach działalności gospodarczej prowadził laserowe centra rozrywki

w K., B., R., S. i C..

dowód: oświadczenie członka grupy k.1460-1472, informacja z CEiDG k.1473-1474, wydruki ze strony internetowej k.1475-1482

R. D. – członek grupy – od 22 lipca 2009 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...). Był wspólnikiem (...) s.c. (...) której przedmiotem działalności było prowadzenie innego rodzaju obiektu o charakterze rozrywkowo-rekreacyjno-sportowym. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.29.A – działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych

w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni. Jako wykonywaną działalność gospodarczą wskazano m.in. 93.29.A, 93.21.Z, 93.29B. W ramach działalności gospodarczej prowadził laserowe centra rozrywki w K., B., R., S. i C..

dowód: oświadczenie członka grupy k.1483-1495, informacja z CEiDG k.1496-1497, wydruki ze strony internetowej k.1498-1506

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. – członek grupy – od 11 października 2019 r. prowadziła działalność gospodarczą, której przedmiotem było prowadzenie obiektu sportowo-rekreacyjnego wraz z usługami towarzyszącymi. Przeważającą działalność gospodarczą oznaczono kodem 93.29.Z, a pozostałą działalność gospodarczą m.in. kodem 93.21. W ramach w/w działalności spółka prowadziła park trampolin.

dowód: oświadczenie członka grupy k.1506-1518, informacja z KRS k.1519-1525, wydruki ze strony internetowej k.1526-1530

S. M. – członek grupy – od 20 października 2016 r. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) w K., której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 86.90.A – działalność fizjoterapeutyczną. Jako wykonywaną działalność gospodarczą wskazano m.in. 93.21.Z, 93.29.A, 93.29B. W ramach działalności gospodarczej prowadziła salę zabaw dla dzieci (...) w W..

dowód: oświadczenie członka grupy k.1531-1543, informacja z CEiDG k.1544, wydruki ze strony internetowej k.1545-1565

P. D. – członek grupy – od 2 marca 2017 r. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) w G., której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.29.B – pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana. Jako wykonywaną działalność gospodarczą wskazano m.in. 93.29B, 93.21.Z, 93.29.A. W ramach działalności gospodarczej prowadziła salę zabaw (...) w G..

dowód: oświadczenie członka grupy k.1566-1577, informacja z CEiDG k.1578, wydruki ze strony internetowej k.1579-1586

B. K. – członek grupy – od 1 stycznia 2017 r. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą FIRMA USŁUGOWA (...) w L., której przedmiotem był wynajem sprzętu rekreacyjnego oraz prowadzenie innego rodzaju obiektu o charakterze rozrywkowo-rekreacyjno-sportowym.

W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.29.B – pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana. Jako wykonywaną działalność gospodarczą wskazano m.in. 93.29B. W ramach działalności gospodarczej prowadziła obiekt (...)

dowód: oświadczenie członka grupy k.1587-1598, informacja z CEiDG k.1599

P. K. – członek grupy – od 11 października 2007 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) w W., której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi, prowadzenie obiektu sportowo-rekreacyjnego wraz z usługami towarzyszącymi, wynajem sprzętu rekreacyjnego. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.21.Z – działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki, a jako działalność wykonywaną m.in. 93.21.Z

i 93.29.Z. W ramach działalności gospodarczej prowadził obiekt – salę zabaw, wrotkarnię, wynajem sprzętu rekreacyjnego pod nawą Centrum zabaw dla dzieci (...)

w W..

dowód: oświadczenie członka grupy k. k.1600-1611, informacja z CEiDG k.1612, wydruki ze strony internetowej k.1613-1616

A. B. – członek grupy – od 1 lipca 2019 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) w S., której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 56.10.A – restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne, a jako działalność wykonywaną m.in. 56.10.A i 93.29.B. W ramach działalności gospodarczej prowadził obiekt – salę zabaw połączoną z kawiarnią pod nazwą (...) w S..

dowód: oświadczenie członka grupy k.1617-1628, informacja z CEiDG k.1629, wydruki ze strony internetowej k.1630-1632

P. J. – członek grupy – od 20 października 2008 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) w J., której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 56.10.A – restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne, a jako działalność wykonywaną m.in. 56.10.A i 93.29.A. W ramach działalności gospodarczej od 2016 r. prowadził obiekt – salę zabaw (...)

w G.. Sala była prowadzona w wynajmowanym lokalu o powierzchni 685 m ^{( 2)}. Z sali zabaw korzystali klienci indywidualni, a także szkoły, przedszkola oraz firmy. Wycieczki szkolne oraz przedszkolne odbywały się regularnie od września do czerwca w godzinach porannych. W sali zabaw była też prowadzona kawiarenka. Z uwagi na zakaz prowadzenia działalności gospodarczej sala była zamknięta od 13 marca do 6 czerwca 2020 r., a następnie od 24 października do 10 listopada 2020 r. i od 8 grudnia 2020 r. do 18 lutego 2021 r. Pomiędzy okresami zamknięcia sala była otwarta z obostrzeniami, a utarg był niewielki 20/30%. W okresie obostrzeń z sali zabaw nie korzystały szkoły i przedszkola z uwagi na naukę zdalną. Poza tym luzowanie obostrzeń następowało w okresach letnich kiedy jest małe zainteresowanie korzystaniem z tego typu obiektów zamkniętych. Urlopy oraz ładna pogoda zachęcają do spędzania czasu na świeżym powietrzu. Członek grupy ponosił natomiast stałe koszty w wysokości około (...) zł miesięcznie (czynsz (...) zł, opłaty leasingowe, media, prąd, internet, gaz, zamówienia związane z gastronomią – wielomiesięczne umowy cały czas musiały być realizowane i towar był dostarczany zgodnie z kontraktem, składki ZUS, PIT, (...), itp.). W 2020 r. i 2021 r. działalność przyniosła bardzo duże straty. Bezzwrotna pożyczka w kwocie 5.000 zł oraz pomoc z tarcz były niewystarczające. Działalność była poddawana kontroli Policji i Sanepidu pod kątem przestrzegania zakazów, nakazów

i ograniczeń. Wizyty Policji wywoływały lęk i strach u dzieci. Dopiero w styczniu 2022 r. działalność gospodarcza zaczęła funkcjonować w sposób jak przed pandemią.

dowód: oświadczenie członka grupy k.1633-1644, informacja z CEiDG k.1645-1646, wydruki ze strony internetowej k.1647-1662, zeznania świadka E. J. – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3021-3026

A. K. (1) – członek grupy – od 1 września 2017 r. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) w T., której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.29.A – działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych

w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni. Jako wykonywaną działalność gospodarczą wskazano m.in. 93.29.A, 93.21.Z, 93.29B. W ramach działalności gospodarczej prowadziła obiekt – salę zabaw (...) w T..

dowód: oświadczenie członka grupy k.1663-1675, informacja z CEiDG k.1676, wydruki ze strony internetowej k.1677-1694

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa

z siedzibą w K. – członek grupy – od 5 marca 2019 r. prowadziła działalność gospodarczą, której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi oraz prowadzenie innego rodzaju obiektu o charakterze rozrywkowo-rekreacyjno-sportowym. Przeważającą działalność gospodarczą oznaczono kodem 93.21.Z,

a pozostałą m.in. kodem 93.11.Z i 93.29.Z. W ramach w/w działalności gospodarczej prowadziła sale zabaw w K. i O., a także obiekt rekreacyjno-rozrywkowy – laserowy paintball oraz ninja park w O..

dowód: oświadczenie członka grupy k.1695-1707, informacja z KRS k.1708-1715, wydruki ze strony internetowej k.1716-1731

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ż. – członek grupy – od 6 grudnia 2016 r. prowadziła działalność gospodarczą, której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi. Przeważającą działalność gospodarczą oznaczono kodem 93.29.Z. W ramach w/w działalności gospodarczej prowadziła salę zabaw (...) w B..

dowód: oświadczenie członka grupy k.1732-1744, informacja z KRS k.1745-1750, wydruki ze strony internetowej k.1751-1756

K. C. – członek grupy – od 2 grudnia 2013 r. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) w B., której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 93.29.B – pozostała działalność rozrywkowa

i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana. Jako wykonywaną działalność gospodarczą wskazano m.in. 93.29B i 93.29A. W ramach działalności gospodarczej prowadziła obiekt – salę zabaw „(...)” w B..

dowód: oświadczenie członka grupy k.1757-1768, informacja z CEiDG k.1769, wydruki ze strony internetowej k.1770-1772

T. G. – członek grupy – od 26 września 2016 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...) w K., której przedmiotem było prowadzenie sali zabaw wraz z usługami towarzyszącymi. W CEiDG jako przeważającą działalność gospodarczą wskazano 47.19.Z – pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach. Jako wykonywaną działalność gospodarczą obok 47.19.Z wskazano m.in. 93.29.Z, 93.21.Z i 93.11.Z. W ramach działalności gospodarczej prowadził bawialnię (...) w R..

dowód: oświadczenie członka grupy k.2700-2712, informacja z CEiDG k.2713-2715, wydruki ze strony internetowej k.2716-2726

Z uwagi na problemy z wyodrębnieniem głównego przedmiotu działalności w PKD

w ramach działu 93.0, a mianowicie czy jest to rekreacja, rozrywka czy sport, a także brak

w przepisach jednoznacznych kryteriów według których należy zakwalifikować prowadzoną działalność, przedsiębiorcy kwalifikują działalność w ramach działu 93.0 według własnego uznania do trzech rodzajów podklas:

1.  podklasa 93.21.Z – działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki obejmująca:

⚫

działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki,

⚫

organizowanie różnych atrakcji rozrywkowych i rekreacyjnych takich jak zjazdy wodne, gry, pokazy, wystawy tematyczne i imprezy plenerowe;

2.  podklasa 93.29.Z, która obejmuje pozostałą działalność rozrywkową i rekreacyjną gdzie indziej niesklasyfikowaną (z wyłączeniem działalności wesołych miasteczek i parków rozrywki) taką jak:

⚫

eksploatacja automatów do gier zręcznościowych,

⚫

działalność parków rekreacyjnych (bez zakwaterowania),

⚫

transport rekreacyjny, np. działalność przystani jachtowych,

⚫

obsługa stoków narciarskich,

⚫

wypożyczanie sprzętu rekreacyjnego stanowiącego integralną część obiektu rekreacyjnego,

⚫

działalność jarmarków i widowisko charakterze rekreacyjnym,

⚫

działalność plaż, włączając wynajmowanie przebieralni, szafek na ubrania, wypożyczenie leżaków, itd.,

⚫

działalność miejsc do tańczenia (np. dyskoteki, sale taneczne),

⚫

działalność producentów i sponsorów przedstawień na żywo, innych niż artystyczne lub sportowe, w obiektach lub poza nimi,

przy czym z dniem 1 sierpnia 2020 r. podklasa 93.29.Z została zmieniona na podklasy:

b ¹) 93.29.A – działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni,

b ²) 93.29.B pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana.

3.  podklasa 93.11.Z – działalność obiektów sportowych, która obejmuje:

⚫

działalność obiektów sportowych na otwartym powietrzu lub obiektów sportowych halowych (otwartych, zamkniętych lub zadaszonych z miejscami siedzącymi dla widzów lub bez), tj.:

– stadiony do gry w piłkę nożną,

– stadiony do gry w krykieta, rugby,

– tory wyścigowe dla samochodów, psów, koni,

– baseny,

– stadiony lekkoatletyczne,

– hale i stadiony przeznaczone dla sportów zimowych, włączając hale do gry

w hokeja,

– hale bokserskie,

– pola golfowe,

– tory do gry w kręgle,

– pozostałe obiekty sportowe,

⚫

organizowanie i przeprowadzanie imprez sportowych dla sportowców zawodowych lub amatorów z wykorzystaniem własnych, otwartych lub zamkniętych obiektów sportowych,

⚫

zarządzanie i zapewnienia pracowników do obsługi tych obiektów.

Do podklasy 93.11.Z przedsiębiorcy najczęściej kwalifikują obiekty sportowo-rekreacyjne takie jak: wrotkarnie czy parki trampoliny. W podklasach 93.21.Z albo 93.29.Z przedsiębiorcy najczęściej kwalifikują obiekty typu sale zabaw dla dzieci, kluby dla dzieci, parki rozrywki, parki rekreacyjne. Przedsiębiorcy często również kwalifikują swoją działalność w ramach kilku wyżej wymienionych podkategorii, gdyż PKD nie wskazuje jednoznacznie i w sposób wyczerpujący prowadzenie jakiego rodzaju obiektu mieści się

w konkretnej podgrupie wymienionej w PKD, a ponadto brak jest definicji wesołego miasteczka, parku rozrywki i parku rekreacyjnego, co w praktyce powoduje problemy

z kwalifikowaniem działalności przez przedsiębiorców. Kwalifikacja przedmiotowa powyższej działalności pod kątem wskazania jednego konkretnie kodu PKD jest o tyle kłopotliwa, że przedmiotowe obiekty łączą wiele różnych branż w jednym, gdyż poza rekreacją i rozrywką świadczą usługi gastronomiczne, opieki pozaszkolnej, zapewniają różnego rodzaju formy edukacji. Zakres działań jest szeroki, a brak jest jednego, adekwatnego kodu PKD, który rzetelnie opisywałby przedmiot działalności tych obiektów. Powyższe powodowało trudności interpretacyjne wydawanych aktów prawnych, w których normodawca posługiwał się PKD, choć często niekonsekwentnie, a także w uzyskaniu pomocy

z poszczególnych tarcz. Pomoc zależała bowiem od konkretnego PKD, dla którego była dedykowana niezależnie od tego jaką faktycznie działalność wykonywał dany przedsiębiorca z szerokiej branży sportowo-rozrywkowo-rekreacyjnej. Dlatego też niektórzy przedsiębiorcy z tej branży kierując się wskazanym przez normodawcę PKD prowadzili działalność gospodarczą w sytuacji gdy ich PKD nie było wymienione w rozporządzeniu. Konsekwencją tych rozbieżności i omijania zakazów było wskazanie wprost w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 878) sal zabaw jako objętych zakresem działania rozporządzenia.

dowód: zeznania świadka K. K. k.2977v-2978, zeznania świadka E. S. k.2978-2978v, zeznania świadka E. J. – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3021-3026 , zeznania O. Ś. jako członka grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3032v-3034v , zeznania U. W. jako reprezentanta grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3035-3039

Usługi świadczone przez w/w przedsiębiorców były skierowane przede wszystkim do dzieci i młodzieży. W ciągu ostatnich kilku lat tego rodzaju obiekty stały się popularną formą aktywnego spędzania czasu przez całe rodziny, a także szkoły podstawowe i przedszkola

z uwagi na łączenie funkcji rekreacyjnej i edukacyjnej. Odbiorcą świadczonych przez przedsiębiorców usług były zarówno indywidualne osoby fizyczne jak i podmioty gospodarcze, placówki publiczne (przede wszystkim szkoły i przedszkola), kluby sportowe, jednostki samorządu terytorialnego, stowarzyszenia i inne instytucje dziecięce, które organizowały dla dzieci wyjścia do obiektów w ramach zajęć WF, wycieczek, ferii, półkolonii, kolonii. Z uwagi na to, że są to również miejsca spotkań, w wielu obiektach tego rodzaju funkcjonują dodatkowo usługi tzw. małej gastronomii – kawiarni czy baru, w których można nabyć kanapki, słodycze, ciasta i napoje. Tak zorganizowana przestrzeń stanowiła również doskonałą bazę dla organizacji różnego rodzaju spotkań/imprez okolicznościowych (urodzin, imprez okolicznościowych, balów, dyskotek, imprez tematycznych, a także warsztatów tematycznych). W ostatnich latach było wyraźnie widać wzrastający trend organizowania uroczystości dla dzieci, przede wszystkim urodzin, z czego przedsiębiorcy uzyskiwali znaczne zyski. Poza wydarzeniami dla dzieci były również organizowane spotkania integracyjne dla rodziców czy pracowników firmy. W wielu obiektach były zlokalizowane także sale, które można było wynająć na indywidualne uroczystości

i spotkania. Niezależnie od imprez zorganizowanych i zaplanowanych obiekty były otwarte dla gości indywidualnych na zasadzie wejściówek które można było nabyć na bieżąco

i bezpośrednio w obiektach. Poza prowadzeniem działalności w zamkniętych obiektach przedsiębiorcy prowadzili też działalność poza nim − na otwartej przestrzeni (festyny szkolne, samorządowe, organizowane przez inne instytucje, a także imprezy firmowe) czy w innych obiektach podczas imprez okolicznościowych np. (wesel).

dowód: wydruki ze stron internetowych k.1407-1411, k.1433-1438, k.1453-1459 , k.1475-1482, k.1498-1506, k.1526-1530, k.1545-1565, k.1579-1586, k.1613-1616 , k.1630-1632 , k.1647-1662, k.1677-1694, k.1716-1731, k.1751-1756, k.1770-1772, k.2716-2726, zeznania świadka K. K. k.2977v-2978, zeznania świadka E. S. k.2978-2978v, zeznania świadka E. J. – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3021-3026 , zeznania świadka A. K. (2) – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3026-3029, zeznania P. T. – członka zarządu (...) sp. z o.o. jako członka grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3029-3032, zeznania O. Ś. jako członka grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3032v-3034v , zeznania U. W. jako reprezentanta grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3035-3039

W dniu 2 marca 2020 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z inicjatywy ustawodawczej Rady Ministrów uchwalił ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zwanej dalej „ustawą o (...)19” (Dz. U. z 2020 r. poz. 374,

z późn. zm.). Ustawą zmieniono m.in. ustawę z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r., poz. 1239, z późn. zm.), zwanej dalej: „ustawą o chorobach zakaźnych”, m.in. poprzez dodanie art. 46a i art. 46b. Zgodnie z art. 46a ustawy o chorobach zakaźnych w przypadku wystąpienia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego o charakterze i w rozmiarach przekraczających możliwości działania właściwych organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego, Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, na podstawie danych przekazanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw administracji publicznej, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz wojewodów:

1)  zagrożony obszar wraz ze wskazaniem rodzaju strefy, na którym wystąpił stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego,

2)  rodzaj stosowanych rozwiązań – w zakresie określonym w art. 46b

– mając na względzie zakres stosowanych rozwiązań oraz uwzględniając bieżące możliwości budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

W art. 46b powyższej ustawy wskazano, że w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 46a, można ustanowić:

1)  ograniczenia, obowiązki i nakazy, o których mowa w art. 46 ust. 4;

2)  czasowe ograniczenie określonych zakresów działalności przedsiębiorców;

3)  czasową reglamentację zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły;

4)  obowiązek poddania się badaniom lekarskim oraz stosowaniu innych środków profilaktycznych i zabiegów przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie;

5)  obowiązek poddania się kwarantannie;

6)  miejsce kwarantanny;

7)  zakaz opuszczania miejsca kwarantanny;

8)  czasowe ograniczenie korzystania z lokali lub terenów oraz obowiązek ich zabezpieczenia;

9)  nakaz ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, terenów i obiektów;

10)  nakaz lub zakaz przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach;

11)  zakaz opuszczania strefy zero przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie;

12)  nakaz określonego sposobu przemieszczania się.

Ustawą zmieniono też ustawę z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U.

z 2019 r., poz. 1148, z późn. zm.) m.in. poprzez dodanie art. 30b i art. 30c. Zgodnie z art. 30b w przypadkach uzasadnionych nadzwyczajnymi okolicznościami zagrażającymi życiu lub zdrowiu dzieci i młodzieży minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, może czasowo ograniczyć lub czasowo zawiesić funkcjonowanie jednostek systemu oświaty na obszarze kraju lub jego części, uwzględniając stopień zagrożenia na danym obszarze. W przypadku, o którym mowa w art. 30b, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, może wyłączyć stosowanie niektórych przepisów niniejszej ustawy, ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych w odniesieniu do wszystkich lub niektórych jednostek systemu oświaty,

o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 30b, w szczególności w zakresie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego, oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, przeprowadzania egzaminów, organizacji roku szkolnego i organizacji pracy tych jednostek, a także wprowadzić w tym zakresie odrębne unormowania, tak aby zapewnić prawidłową realizację celów i zadań tych jednostek (art. 30c).

Zgodnie z art. 37 ustawy o (...)19 ustawa weszła w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, tj. w dniu 8 marca 2020 r. Ustawę opublikowano w Dzienniku Ustaw w dniu 7 marca 2020 r.

Projekt ustawy o COVID-19 wpłynął do Sejmu w dniu 1 marca 2020 r. i otrzymał druk sejmowy nr 265. Projekt liczył 22 strony i 7 stron uzasadnienia. W dniu 2 marca 2020 r. projekt skierowano do I czytania do Komisji Zdrowia. I czytanie w Komisji Zdrowia miało miejsce w dniu 2 marca 2020 r. Tego samego dnia sporządzono sprawozdanie Komisji

i odbyło się II czytanie na posiedzeniu Sejmu. Niezwłocznie przystąpiono do III czytania.

W dniu 6 marca 2020 r. ustawę przekazano Prezydentowi RP i Marszałkowi Senatu. Senat

w dniu 6 marca 2020 r. nie wniósł poprawek. Ustawę przekazano do podpisu Prezydentowi RP.

dowód: przebieg procesu legislacyjnego oraz druk sejmowy na stronie internetowej Sejmu RP

W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, że „w związku z zagrożeniem rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem SARS CoV-2 istnieje konieczność wprowadzenia szczególnych rozwiązań, umożliwiających podejmowanie działań minimalizujących zagrożenie dla zdrowia publicznego stanowiące uzupełnienie podstawowych regulacji zawartych w szczególności w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (…). Ustawa określa w szczególności zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażenia i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej

u ludzi, wywołanej wirusem SARS-CoV-2, w tym zasady i tryb podejmowania działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych w celu unieszkodliwienia źródeł zakażenia

i przecięcia dróg szerzenia się choroby, zadania organów administracji publicznej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania tej choroby, uprawnienia i obowiązki świadczeniobiorców, świadczeniodawców oraz osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

w zakresie zapobiegania oraz jej zwalczania oraz zasady pokrywania kosztów realizacji zadań związanych przeciwdziałaniem COVID-19, w szczególności tryb finansowania świadczeń opieki zdrowotnej dla osób z podejrzeniem zakażenia lub zakażeniem tą chorobą w celu zapewnienia tym osobom właściwego dostępu do diagnostyki i leczenia. (…) przedkładane regulacje wychodzą naprzeciw wszystkim sytuacjom, w których narasta zagrożenie epidemii

i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych u ludzi i wprowadzają niezbędne mechanizmy działania.”.

Jak wynika z wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów – nr w wykazie UD71 projekt ustawy został przygotowany przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów i został przyjęty przez Radę Ministrów w trybie obiegowym w dniu 1 marca 2020 r. Projekt nie przeszedł uzgodnień, konsultacji publicznych, opiniowania, nie był przedmiotem prac komitetów Rady Ministrów ani Komisji Prawniczej. W wykazie w rubrykach „Informacje o przyczynach

i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie” i „Istocie rozwiązań ujętych w projekcie” wskazano, że zapobieganie oraz zwalczanie zakażenia i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej wirusem SARS-CoV-2 wymaga rozwiązania w postaci interwencji legislacyjnej, polegającej na wprowadzeniu niezbędnych mechanizmów działania związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, wychodząc naprzeciw wszystkim sytuacjom, w których narasta zagrożenie epidemii i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych u ludzi.

dowód: wykaz UD71 na stronie internetowej KPRM

W dniu 13 marca 2020 r. Minister Zdrowia w drodze rozporządzenia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U.

z 2020 r. poz. 433) ogłosił na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej od dnia 14 marca 2020 r. do odwołania stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (§ 1 rozporządzenia). W § 2 rozporządzenia Minister Zdrowia wstrzymał od 15 marca 2020 r. do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym

z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej i wprowadził obowiązkową kwarantannę dla osób przekraczających granicę państwową.

W § 5 ust. 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia w okresie od 14 marca 2020 r. do odwołania ustanowiono czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness. W § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano, że ograniczenia, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 1 i 2, polegają na całkowitym zakazie prowadzenia wymienionych w tych przepisach rodzajów działalności.

Zgodnie z § 11 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj.

z dniem 13 marca 2020 r. Tego dnia opublikowano rozporządzenie.

Na przestrzeni kilku dni rozporządzenie zmieniano trzykrotnie, tj.:

i.  rozporządzeniem z dnia 14 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego

(Dz. U. z 2020 r. poz. 441),

ii.  rozporządzeniem z dnia 16 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego

(Dz. U. z 2020 r. poz. 461),

(...).  rozporządzeniem z dnia 18 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego

(Dz. U. z 2020 r. poz. 478).

Każde z rozporządzeń zmieniających weszło w życie z dniem ogłoszenia. Każde

z rozporządzeń zostało opublikowane tego samego dnia, w którym zostało wydane.

W dniu 20 marca 2020 r. Minister Zdrowia na podstawie art. 46 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239, z późn. zm.) wydał rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r., poz. 491, z późn. zm.), w którym ogłosił od dnia 20 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (§ 1 rozporządzenia).

W § 2 rozporządzenia Minister Zdrowia wstrzymał od 20 marca 2020 r. do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej i wprowadził obowiązkową kwarantannę dla osób przekraczających granicę państwową.

W § 6 ust. 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia w okresie od 20 marca 2020 r. do odwołania ustanowiono czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness. W § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano, że ograniczenia, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1 i 2, polegają na całkowitym zakazie prowadzenia wymienionych w tych przepisach rodzajów działalności.

Zgodnie z § 14 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj.

z dniem 20 marca 2020 r. Tego dnia bowiem opublikowano rozporządzenie.

Na przestrzeni 11 dni rozporządzenie zmieniano trzykrotnie, tj.

i.  rozporządzeniem z dnia 24 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 522),

ii.  rozporządzeniem z dnia 25 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 531),

(...).  rozporządzeniem z dnia 31 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 565).

Każde z rozporządzeń zmieniających weszło w życie z dniem ogłoszenia. Każde

z rozporządzeń zostało opublikowane tego samego dnia, w którym zostało wydane. Rozporządzeniem zmieniającym z dnia 24 marca 2020 r. dodano m.in. § 3a ust. 1, w którym zakazano na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przemieszczania się osób przebywających na tym obszarze w okresie od 25 marca 2020 r. do 11 kwietnia 2020 r., z wyjątkami określonymi w rozporządzeniu. Rozporządzeniem zmieniającym z dnia 31 marca 2020 r. uchylono rozdziały 2-6, w tym przepisy dotyczące zakazu przemieszczania, ograniczenia i zakazania prowadzenia działalności gospodarczej.

W dniu 31 marca 2020 r. Rada Ministrów na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-12 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wydała rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów

i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 566). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W § 2 rozporządzenia w okresie od dnia 31 marca 2020 r. do odwołania wstrzymano przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia w okresie od 31 marca 2020 r. do odwołania ustanowiono czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej

i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness. W § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano, że ograniczenia, o których mowa w § 8 ust. 1 pkt 1 lit. a-j oraz pkt 2, polegają na całkowitym zakazie prowadzenia wymienionych w tych przepisach rodzajów działalności. W § 17 rozporządzenia w okresie od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 r. zakazano korzystania z pełniących funkcje publiczne i pokrytych roślinnością terenów zieleni,

w szczególności: parków, zieleńców, promenad, bulwarów, ogrodów botanicznych, zoologicznych, jordanowskich i zabytkowych, a także plaż.

Zgodnie z § 20 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj.

z dniem 31 marca 2020 r. Tego dnia opublikowano rozporządzenie.

Na przestrzeni tygodnia rozporządzenie zmieniano dwukrotnie, tj.:

i.  rozporządzeniem z dnia 1 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 577),

ii.  rozporządzeniem z dnia 7 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 624).

Każde z rozporządzeń zmieniających weszło w życie z dniem ogłoszenia, z tymże § 1 pkt 1 rozporządzenia zmieniającego z dnia 1 kwietnia 2020 r. wszedł w życie z datą wsteczną, tj. od dnia 31 marca 2020 r. Każde z rozporządzeń zostało opublikowane tego samego dnia,

w którym zostało wydane.

W dniu 10 kwietnia 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 658). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W § 2 rozporządzenia w okresie do dnia 26 kwietnia 2020 r. wstrzymano przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym

z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W § 8 ust. 1 pkt 1 lit. j rozporządzenia

w okresie do 19 kwietnia 2020 r. ustanowiono czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej

i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness. W § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano, że ograniczenia, o których mowa w § 8 ust. 1 pkt 1 lit. a-j oraz pkt 2, polegają na całkowitym zakazie prowadzenia wymienionych w tych przepisach rodzajów działalności. W § 16 rozporządzenia do dnia 19 kwietnia 2020 r. zakazano korzystania z pełniących funkcje publiczne i pokrytych roślinnością terenów zieleni, w szczególności: parków, zieleńców, promenad, bulwarów, ogrodów botanicznych, zoologicznych, jordanowskich i zabytkowych, a także plaż oraz pełniących funkcje publiczne terenów leśnych, w szczególności: parkingów leśnych, miejsc postoju pojazdów, miejsc edukacji leśnej, miejsc małej infrastruktury leśnej

i miejsc biwakowania. W § 17 rozporządzenia nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 18 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również

w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach.

Zgodnie z § 21 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj.

z dniem 10 kwietnia 2020 r. Tego dnia opublikowano rozporządzenie. Jednocześnie w § 20 rozporządzenia uchylono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Na przestrzeni kilku dni rozporządzenie zmieniano dwukrotnie, tj.:

i.  rozporządzeniem z dnia 15 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 673),

ii.  rozporządzeniem z dnia 16 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 674).

Każde z rozporządzeń zmieniających weszło w życie z dniem ogłoszenia. Każde

z rozporządzeń zostało opublikowane tego samego dnia, w którym zostało wydane.

W dniu 19 kwietnia 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 697), które zmieniła już rozporządzeniem z dnia 26 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 750).

W § 2 rozporządzenia z dnia 19 kwietnia 2020 r. wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W § 8 ust. 1 pkt 1 lit. j rozporządzenia do odwołania ustanowiono czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy

z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness. W § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano, że ograniczenia, o których mowa w § 8 ust. 1 pkt 1 lit. a-j oraz pkt 2, polegają na całkowitym zakazie prowadzenia wymienionych w tych przepisach rodzajów działalności. W § 16 ust. 1 rozporządzenia do dnia 19 kwietnia 2020 r. zakazano korzystania z pełniących funkcje publiczne i pokrytych roślinnością terenów zieleni,

w szczególności: parków, zieleńców, promenad, bulwarów, ogrodów botanicznych, zoologicznych, jordanowskich i zabytkowych, a także plaż oraz pełniących funkcje publiczne terenów leśnych, w szczególności: parkingów leśnych, miejsc postoju pojazdów, miejsc edukacji leśnej, miejsc małej infrastruktury leśnej i miejsc biwakowania. Z kolei w § 16 ust. 2 rozporządzenia od dnia 20 kwietnia 2020 r. do odwołania zakazano korzystania z ogrodów zoologicznych, placów zabaw oraz ogrodów jordanowskich w części, w jakiej ten ogród ma plac zabaw lub urządzenia przeznaczone do zabawy dzieci, a także ze znajdujących się na terenach leśnych miejsc małej infrastruktury leśnej, urządzeń przeznaczonych do zabawy dzieci, wiat i miejsc biwakowania. W § 17 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 18 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach.

Zgodnie z § 21 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj.

z dniem 19 kwietnia 2020 r. Tego dnia opublikowano rozporządzenie. Jednocześnie w § 20 rozporządzenia uchylono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r.

w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii. Także rozporządzenie zmieniające weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 26 kwietnia 2020 r.

W dniu 2 maja 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 792). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W § 2 rozporządzenia wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W § 7 ust. 1 pkt 1 lit. j rozporządzenia do odwołania ustanowiono czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy

z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness, sal zabaw

i parków rozrywki. W § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano, że ograniczenia, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 1 lit. a-i, polegają na całkowitym zakazie prowadzenia wymienionych w tych przepisach rodzajów działalności, a § 7 ust. 1 pkt 1 lit. j na całkowitym zakazie prowadzenia działalności, z wyłączeniem:

a)  czynności związanych z przygotowaniami kadry narodowej do igrzysk olimpijskich lub paraolimpijskich, prowadzonych w obiektach Centralnego Ośrodka Sportu,

b)  działalności sportowej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0

w grupie 93.1) i rekreacyjnej w zakresie transportu rekreacyjnego oraz wypożyczania sprzętu rekreacyjnego stanowiącego integralną część obiektu rekreacyjnego (ujętej

w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0 w podklasie 93.29.Z), prowadzonej:

– na stadionach sportowych, otwartych i półotwartych posiadających rozsuwane ściany boczne boiskach (w tym szkolnych, wielofunkcyjnych, typu Orlik), przy wykorzystaniu infrastruktury zewnętrznej do uprawiania sportów motorowych

i lotniczych, na otwartych strzelnicach, skoczniach narciarskich, otwartych torach łuczniczych, otwartych torach wrotkarskich, otwartych torach rolkowych, otwartych skateparkach, otwartych torach gokartowych oraz otwartych torach kolarskich

(w tym do kolarstwa górskiego), przy czym w tych obiektach może przebywać

w tym samym czasie nie więcej niż 6 osób i 1 trener korzystających z tych obiektów, z wyłączeniem ich obsługi,

– na otwartych i półotwartych posiadających rozsuwane ściany boczne kortach tenisowych, przy czym na jednym korcie tenisowym mogą przebywać w tym samym czasie nie więcej niż 4 osoby i 1 trener korzystające z tego kortu, z wyłączeniem jego obsługi,

– na polach golfowych, przy czym przy jednym dołku golfowym może przebywać

w tym samym czasie nie więcej niż 6 osób korzystających z dołka golfowego,

z wyłączeniem obsługi pola golfowego,

– przy wykorzystaniu infrastruktury zewnętrznej do uprawiania sportów wodnych

i motorowodnych lub rekreacji, przy czym z jednego sprzętu (w tym kajaka, łódki, rowerka wodnego, motorówki, skutera wodnego) mogą korzystać w tym samym czasie nie więcej niż 2 osoby, z wyłączeniem osób zamieszkujących lub gospodarujących wspólnie,

– na stadionach i boiskach w zakresie organizacji współzawodnictwa sportowego seniorów w rozgrywkach prowadzonych przez polski związek sportowy w drugiej

i trzeciej klasie rozgrywkowej oraz Pucharze Polski lub ligę zawodową działającą

w najwyższej klasie rozgrywkowej w sporcie piłka nożna – bez udziału publiczności,

– na stadionach oraz przy wykorzystaniu infrastruktury zewnętrznej do uprawiania sportów motorowych w zakresie organizacji współzawodnictwa sportowego przez ligę zawodową działającą w najwyższej klasie rozgrywkowej w sporcie żużlowym – bez udziału publiczności,

c)  działalności sportowej lub rekreacyjnej prowadzonej w ośrodkach i klubach jeździeckich przeznaczonych do jazdy konnej, w tym łącznie ze szkołą nauki jazdy konnej, przy czym na każdym parkurze lub rozprężarni może przebywać w tym samym czasie nie więcej niż 6 osób i 1 trener korzystających z tego parkuru lub rozprężarni, z wyłączeniem ich obsługi.

W przypadkach i na obiektach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, na podmiot uprawniony oraz osoby korzystające z obiektu lub sprzętu nałożono obowiązki wymienione w ust. 2 § 8.

W § 16 rozporządzenia do odwołania zakazano korzystania z ogrodów zoologicznych, placów zabaw oraz ogrodów jordanowskich w części, w jakiej ten ogród ma plac zabaw lub urządzenia przeznaczone do zabawy dzieci, a także ze znajdujących się na terenach leśnych miejsc małej infrastruktury leśnej, urządzeń przeznaczonych do zabawy dzieci, wiat i miejsc biwakowania. W § 17 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 18 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach.

Zgodnie z § 22 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj.

z dniem 2 maja 2020 r., za wyjątkiem § 8 ust. 1 pkt 2, który wszedł w życie z dniem 4 maja 2020 r. Rozporządzenie opublikowano w dniu 2 maja 2020 r. Jednocześnie w § 21 rozporządzenia uchylono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r.

w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii.

Rozporządzenie to zostało zmienione już rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 820). Zmianie uległ m.in. § 8 ust. 1 pkt 2. Rozporządzenie zmieniające weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 7 maja 2020 r.

W dniu 16 maja 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 878). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W § 2 rozporządzenia wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W § 7 ust. 1 pkt 1 lit. f rozporządzenia do odwołania ustanowiono czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy

z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych, oraz basenów, siłowni, klubów fitness, sal zabaw

i parków rozrywki, z wyłączeniem działalności przewodników górskich. W § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano, że ograniczenia, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 1 lit. a-e, polegają na całkowitym zakazie prowadzenia działalności, a w pkt 1 lit. f, polegają na całkowitym zakazie prowadzenia działalności, z wyłączeniem:

a)  czynności związanych z przygotowaniami kadry narodowej do igrzysk olimpijskich lub paraolimpijskich, prowadzonych w enumeratywnie wymienionych obiektach,

b)  działalności sportowej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0

w grupie 93.1) i rekreacyjnej w zakresie transportu rekreacyjnego oraz wypożyczania sprzętu rekreacyjnego stanowiącego integralną część obiektu rekreacyjnego (ujętej

w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0 w podklasie 93.29.Z), prowadzonej:

– na stadionach sportowych, otwartych i półotwartych posiadających rozsuwane ściany boczne boiskach (w tym szkolnych, wielofunkcyjnych, typu Orlik), przy wykorzystaniu infrastruktury zewnętrznej do uprawiania sportów motorowych

i lotniczych, skoczniach narciarskich, otwartych torach łuczniczych, otwartych torach wrotkarskich, otwartych torach rolkowych, otwartych skateparkach, otwartych

i zamkniętych torach gokartowych oraz otwartych torach kolarskich (w tym do kolarstwa górskiego), otwartych obiektach do paintballu, przy czym w tych obiektach może przebywać w tym samym czasie nie więcej niż 14 osób i 2 trenerów korzystających z tych obiektów, z wyłączeniem ich obsługi; w przypadku obiektów wieloboiskowych ograniczenie liczby osób dotyczy każdego z boisk oddzielnie,

– na otwartych i półotwartych posiadających rozsuwane ściany boczne kortach tenisowych, przy czym na jednym korcie tenisowym mogą przebywać w tym samym czasie nie więcej niż 4 osoby i 1 trener korzystające z tego kortu, z wyłączeniem jego obsługi,

– na polach golfowych, przy czym przy jednym dołku golfowym może przebywać

w tym samym czasie nie więcej niż 6 osób korzystających z dołka golfowego,

z wyłączeniem obsługi pola golfowego,

– przy wykorzystaniu infrastruktury zewnętrznej do uprawiania sportów wodnych

i motorowodnych lub rekreacji,

– na stadionach i boiskach w zakresie organizacji współzawodnictwa sportowego seniorów w rozgrywkach prowadzonych przez polski związek sportowy w drugiej

i trzeciej klasie rozgrywkowej oraz Pucharze Polski lub ligę zawodową działającą

w najwyższej klasie rozgrywkowej w sporcie piłka nożna – bez udziału publiczności,

– na stadionach oraz przy wykorzystaniu infrastruktury zewnętrznej do uprawiania sportów motorowych w zakresie organizacji współzawodnictwa sportowego przez ligę zawodową działającą w najwyższej klasie rozgrywkowej w sporcie żużlowym – bez udziału publiczności,

– na pełnowymiarowych otwartych boiskach (piłkarskich, rugby, hokeja na trawie, futbolu amerykańskiego, baseballu), przy czym w tych obiektach może przebywać

w tym samym czasie nie więcej niż 22 osoby i 4 trenerów korzystających z tych obiektów, z wyłączeniem ich obsługi; dopuszcza się podział boiska na dwie części,

z zachowaniem strefy buforowej o szerokości 5 m, przy czym na każdej połowie może przebywać w tym samym czasie nie więcej niż 16 osób i 3 trenerów korzystających z tych obiektów, z wyłączeniem ich obsługi; w przypadku obiektów wieloboiskowych ograniczenie liczby osób dotyczy każdego z boisk oddzielnie,

– na otwartych i zamkniętych strzelnicach, przy czym na jednej osi strzeleckiej może przebywać w tym samym czasie liczba osób nie większa niż połowa stanowisk strzeleckich na tej osi i 1 trener korzystające z tego obiektu, z wyłączeniem jego obsługi,

– na otwartych torach wyścigowych dla koni i psów, bez udziału publiczności,

– na salach i halach sportowych (z wyłączeniem siłowni, centrów i klubów fitness), na terenie których jest realizowane sportowe szkolenie klubowe oraz zajęcia sportowe, może przebywać w tym samym czasie, z wyłączeniem ich obsługi, odpowiednio:

- 12 osób i trener (dla obiektów o powierzchni do 300 m2),

- 16 osób i 2 trenerów (dla obiektów o powierzchni do 800 m2),

- 24 osoby i 2 trenerów (dla obiektów o powierzchni do 1000 m2),

- 32 osoby i 3 trenerów (dla obiektów o powierzchni powyżej 1000 m2),

c)  działalności sportowej lub rekreacyjnej prowadzonej w ośrodkach i klubach jeździeckich przeznaczonych do jazdy konnej, w tym łącznie ze szkołą nauki jazdy konnej, przy czym na każdym parkurze lub rozprężalni może przebywać w tym samym czasie nie więcej niż 6 osób i 1 trener korzystających z tego parkuru lub rozprężalni,

z wyłączeniem ich obsługi.

W § 15 rozporządzenia do odwołania zakazano korzystania z ogrodów zoologicznych, placów zabaw oraz ogrodów jordanowskich w części, w jakiej ten ogród ma plac zabaw lub urządzenia przeznaczone do zabawy dzieci, a także ze znajdujących się na terenach leśnych miejsc małej infrastruktury leśnej, urządzeń przeznaczonych do zabawy dzieci, wiat i miejsc biwakowania. W § 16 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 17 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach.

Zgodnie z § 22 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj.

z dniem 16 maja 2020 r., za wyjątkiem § 8 ust. 1 pkt 2 lit. b tiret pierwsze, czwarte, siódme, ósme i dziesiąte, które weszły w życie z dniem 18 maja 2020 r. i § 12 ust. 2, który wszedł

w życie z dniem 25 maja 2020 r. Jednocześnie w § 21 rozporządzenia uchylono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Rozporządzenie to zostało zmienione już rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 904). Rozporządzenie zmieniające weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, tj. 22 maja 2020 r. Rozporządzenie opublikowano w dniu 21 maja 2020 r.

W dniu 29 maja 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 964). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W § 2 rozporządzenia wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W rozdziale 3 uregulowano ograniczenia funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy, czasowe ograniczenie określonych zakresów działalności przedsiębiorców oraz obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych. Regulacje dotyczyły m.in. przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), których działalność była dopuszczalna po spełnieniu warunków określonych

w rozporządzeniu.

W § 17 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 18 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również

w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach.

Zgodnie z § 21 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem 30 maja 2020 r., z wyjątkiem: § 6 ust. 7-9, § 17 ust. 1 pkt 2 i 4 i ust. 4 oraz § 18 ust. 2 i ust. 3 pkt 14, które weszły w życie z dniem 1 czerwca 2020 r. oraz § 6 ust. 10 pkt 3 i 5, które weszły w życie

z dniem 6 czerwca 2020 r. Jednocześnie w § 20 rozporządzenia uchylono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Na przestrzeni dwóch tygodni rozporządzenie zmieniano czterokrotnie:

i.  rozporządzeniem z dnia 30 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 966),

ii.  rozporządzeniem z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 991),

(...).  rozporządzeniem z dnia 5 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1006),

iv.  rozporządzeniem z dnia 12 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1031).

Zmiana z 3 czerwca 2020 r. dotyczyła działalności rozrywkowej i rekreacyjnej, w tym polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z) oraz działalności parków rekreacyjnych (bez zakwaterowania) (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.Z). Rozporządzenia zmieniające weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, za wyjątkiem pojedynczych przepisów.

W dniu 19 czerwca 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1066). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W § 2 rozporządzenia wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W rozdziale 3 uregulowano ograniczenia funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy, czasowe ograniczenie określonych zakresów działalności przedsiębiorców oraz obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych. Regulacje dotyczyły m.in. przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), których działalność była dopuszczalna po spełnieniu warunków określonych

w rozporządzeniu (§ 6 ust. 10). W § 18 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 19 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach. Zgodnie z § 20 ust. 1 rozporządzenia prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej

w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z) oraz działalności parków rekreacyjnych (bez zakwaterowania) (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.Z) od dnia:

1)  wejścia w życie rozporządzenia do dnia 3 lipca 2020 r. – jest dopuszczalne, pod warunkiem zapewnienia, aby jednoczesna liczba osób korzystających była nie większa niż 1 osoba na 20 m ² powierzchni wesołego miasteczka, parku rozrywki lub parku rekreacyjnego, bez uwzględnienia parkingów;

2)  4 lipca 2020 r. do dnia 16 lipca 2020 r. – jest dopuszczalne, pod warunkiem zapewnienia, aby jednoczesna liczba osób korzystających była nie większa niż 1 osoba na 10 m ² powierzchni wesołego miasteczka, parku rozrywki lub parku rekreacyjnego, bez uwzględnienia parkingów.

Zgodnie z § 22 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem 20 czerwca 2020 r. Jednocześnie w § 21 rozporządzenia uchylono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów

w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Na przestrzeni miesiąca rozporządzenie zmieniano trzykrotnie:

i.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów

w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1161),

ii.  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 lipca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1182),

(...).  rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1292).

Zmiana z 24 lipca 2020 r. dotyczyła działalności rozrywkowej i rekreacyjnej.

Rozporządzenia zmieniające weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, za wyjątkiem pojedynczych przepisów.

W dniu 7 sierpnia 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1356). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z enumeratywnym wskazaniem rodzajów obszarów, na których obowiązują dodatkowe ograniczenia, nakazy i zakazy w związku z wystąpieniem stanu epidemii (obszary czerwone i żółte). W § 2 rozporządzenia wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W rozdziale 3 uregulowano ograniczenia, zakazy i nakazy dotyczącego całego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W § 7 ust. 11 i ust. 14 rozporządzenia do odwołania dopuszczono prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0) oraz działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z) oraz działalności parków rekreacyjnych (bez zakwaterowania) (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.Z) pod warunkiem spełnienia wymogów

i ograniczeń wskazanych w rozporządzeniu. W § 23 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 24 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach.

W rozdziale 5 uregulowano dodatkowe ograniczenia na obszarze czerwonym i obszarze żółtym. Na obszarze czerwonym do odwołania zakazano prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z) oraz działalności parków rekreacyjnych (bez zakwaterowania) (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności

w podklasie 93.29.Z) (§ 26 ust. 1 pkt 3 oraz § 26a rozporządzenia). Natomiast na obszarze żółtym dopuszczono do odwołania taką działalność, podobnie jak działalność związaną ze sportem, rozrywkową i rekreacyjną (ujętą w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), ale z ograniczeniami liczby osób korzystających (§ 27 rozporządzenia).

Zgodnie z § 30 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem 8 sierpnia

2020 r. Jednocześnie w § 29 rozporządzenia uchylono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów

w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Rozporządzenie opublikowano w dniu 7 sierpnia 2020 r.

Na przestrzeni 1,5 miesiąca rozporządzenie zmieniano dziewięciokrotnie:

i.  rozporządzeniem z dnia 13 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1393),

ii.  rozporządzeniem z dnia 20 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1425),

(...).  rozporządzeniem z dnia 28 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1484),

iv.  rozporządzeniem z dnia 1 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1505),

v.  rozporządzeniem z dnia 4 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1535),

vi.  rozporządzeniem z dnia 11 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1573),

vii.  rozporządzeniem z dnia 18 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1614),

viii.  rozporządzeniem z dnia 25 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1654),

ix.  rozporządzeniem z dnia 30 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1687).

Rozporządzenia zmieniające dotyczyły przede wszystkim zmiany stref czerwonej

i żółtej. Rozporządzenia zmieniające weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

W dniu 9 października 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1758). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z enumeratywnym wskazaniem w załącznikach do rozporządzenia rodzajów obszarów, na których obowiązują dodatkowe ograniczenia, nakazy i zakazy

w związku z wystąpieniem stanu epidemii (obszary czerwone i żółte). W § 2 rozporządzenia wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W rozdziale 3 uregulowano ograniczenia, zakazy i nakazy wspólne dla obszaru czerwonego i obszaru żółtego. W § 6 ust. 7 rozporządzenia do odwołania dopuszczono prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej

i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0) pod warunkiem zapewnienia, aby:

1)  z aquaparków korzystało nie więcej osób, niż wynosi 75% obłożenia obiektu;

2)  działalność rozrywkowa i rekreacyjna odbywała się z ograniczeniem do nie więcej niż 150 uczestników, z wyjątkiem wskazanej w ust. 1.

Do odwołania dopuszczono też prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0) pod warunkiem spełnienia wymogów i ograniczeń wskazanych

w rozporządzeniu (§ 6 ust. 13 rozporządzenia). W § 6 ust. 16 rozporządzenia do odwołania zakazano prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z) oraz działalności parków rekreacyjnych (bez zakwaterowania) (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.Z). W § 26 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 27 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach. W § 29 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia do odwołania na obszarze czerwonym zakazano prowadzenia przez przedsiębiorców

w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z) oraz działalności parków rekreacyjnych (bez zakwaterowania) (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności

w podklasie 93.29.Z). Współzawodnictwo sportowe, zajęcia sportowe i wydarzenia sportowe mogły być orgaznizowane przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0) bez udziału publiczności na obiektach, o których mowa w § 30 ust. 1 pkt 6 (§ 29 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia). Na obszarze żółtym do odwołania dopuszczono prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z) oraz działalności parków rekreacyjnych (bez zakwaterowania) (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.Z) z ograniczeniami wskazanymi

w rozporządzeniu (§ 30 ust. 1 pkt 5 i 6 rozporządzenia).

Zgodnie z § 33 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem 10 października 2020 r., z wyjątkiem dwóch przepisów, które weszły później. Jednocześnie w § 32 rozporządzenia uchylono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Rozporządzenie opublikowano w dniu 9 października 2020 r.

Na przestrzeni miesiąca rozporządzenie zmieniano sześciokrotnie:

i.  rozporządzeniem z dnia 14 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie

w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1797),

ii.  rozporządzeniem z dnia 16 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie

w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1829),

(...).  rozporządzeniem z dnia 23 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie

w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1871),

iv.  rozporządzeniem z dnia 30 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie

w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku

z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1917),

v.  rozporządzeniem z dnia 2 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1931),

vi.  rozporządzeniem z dnia 6 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1972).

Zmiana z 16 października 2020 r. dotyczyła działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0). Działalność ta była dopuszczalna po spełnieniu warunków określonych rozporządzeniem zmieniającym. Rozporządzenia zmieniające weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

W dniu 26 listopada 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2091). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W § 2 rozporządzenia do dnia 27 grudnia 2020 r. wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym

z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W § 10 ust. 15 rozporządzenia do dnia 27 grudnia 2020 r. dopuszczono prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0) pod warunkiem spełnienia wymogów określonych

w rozporządzeniu. Do dnia 27 grudnia 2020 r. ustanowiono natomiast zakaz prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z), pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach

o zamkniętej przestrzeni (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.A) oraz pozostałej działalności rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.B), z wyłączeniem działalności polegającej na obsłudze stoków narciarskich oraz wypożyczaniu sprzętu rekreacyjnego stanowiącego integralną część obiektu rekreacyjnego (§ 10 ust. 19 rozporządzenia). Przepis ust. 19 miał odpowiednio zastosowanie do podmiotów prowadzących działalność określoną w tym przepisie, które we wpisie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Krajowym Rejestrze Sądowym lub krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej, jako oznaczenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej mają wskazany kod Polskiej Klasyfikacji Działalności 93.29.Z (§ 10 ust. 20 rozporządzenia). W § 11 ust. 6 rozporządzenia do dnia 27 grudnia 2020 r. zakazano prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu sal zabaw w obiektach handlowych lub usługowych o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000 m ². W § 24 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 25 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach.

Zgodnie z § 29 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem 28 listopada 2020 r. Jednocześnie w § 28 rozporządzenia uchylono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Rozporządzenie opublikowano w dniu 26 listopada 2020 r.

Po zaledwie 4 dniach od wydania i 2 dniach od wejścia w życie Rada Ministrów w dniu 1 grudnia 2020 r. wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2132). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W § 2 rozporządzenia do dnia 27 grudnia 2020 r. wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W § 10 ust. 15 rozporządzenia do dnia 27 grudnia 2020 r. dopuszczono prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0) pod warunkiem spełnienia wymogów określonych w rozporządzeniu. Do dnia 27 grudnia 2020 r. ustanowiono natomiast zakaz prowadzenia przez przedsiębiorców

w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z), pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.A) oraz pozostałej działalności rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.B), z wyłączeniem działalności polegającej na obsłudze stoków narciarskich oraz wypożyczaniu sprzętu rekreacyjnego stanowiącego integralną część obiektu rekreacyjnego (§ 10 ust. 19 rozporządzenia). Przepis ust. 19 stosowano odpowiednio do podmiotów prowadzących działalność określoną w tym przepisie, które we wpisie w Centralnej Ewidencji i Informacji

o Działalności Gospodarczej, Krajowym Rejestrze Sądowym lub krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej, jako oznaczenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej mają wskazany kod Polskiej Klasyfikacji Działalności 93.29.Z, 93.29.B lub 77.21.Z (§ 10 ust. 20 rozporządzenia, w stosunku do rozporządzenia z 26 listopada 2020 r. rozszerzono podklasy). W § 11 ust. 6 rozporządzenia do dnia 27 grudnia 2020 r. zakazano prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu sal zabaw

w obiektach handlowych lub usługowych o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000 m ². W § 24 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 25 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach.

Zgodnie z § 27 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem 2 grudnia

2020 r. Rozporządzenie opublikowano w dniu 1 grudnia 2020 r.

W dniu 21 grudnia 2020 r. Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2316). W § 1 rozporządzenia ustalono, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W § 2 rozporządzenia do dnia 17 stycznia 2021 r. wstrzymano do odwołania przemieszczanie się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym

z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. W § 10 ust. 15 rozporządzenia do dnia 17 stycznia 2021 r. dopuszczono prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0) pod warunkiem spełnienia wymogów określonych

w rozporządzeniu. Do dnia 17 stycznia 2021 r. ustanowiono natomiast zakaz prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z), pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach

o zamkniętej przestrzeni (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.A) oraz pozostałej działalności rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.B), z wyłączeniem działalności polegającej na obsłudze stoków narciarskich oraz wypożyczaniu sprzętu rekreacyjnego stanowiącego integralną część obiektu rekreacyjnego (§ 10 ust. 19 rozporządzenia). Przepis ust. 19 stosowano odpowiednio do podmiotów prowadzących działalność określoną w tym przepisie, które we wpisie

w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Krajowym Rejestrze Sądowym lub krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej, jako oznaczenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej mają wskazany kod Polskiej Klasyfikacji Działalności 93.29.Z, 93.29.B lub 77.21.Z (§ 10 ust. 20 rozporządzenia,

w stosunku do rozporządzenia z 26 listopada 2020 r. rozszerzono podklasy). W § 11 ust. 6 rozporządzenia do dnia 17 stycznia 2021 r. zakazano prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu sal zabaw w obiektach handlowych lub usługowych o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000 m ². W § 25 rozporządzenia do odwołania nałożono obowiązek określonego sposobu przemieszczania się, a w § 27 obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa nie tylko w pomieszczeniach zamkniętych, ale również w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach.

Zgodnie z § 30 rozporządzenia rozporządzenie weszło w życie z dniem 28 grudnia

2020 r. Rozporządzenie opublikowano w dniu 21 grudnia 2020 r.

Na przestrzeni 1,5 miesiąca rozporządzenie zmieniano ośmiokrotnie:

i.  rozporządzeniem z dnia 27 grudnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2353),

ii.  rozporządzeniem z dnia 30 grudnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2430),

(...).  rozporządzeniem z dnia 4 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 12),

iv.  rozporządzeniem z dnia 14 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 91),

v.  rozporządzeniem z dnia 22 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 153),

vi.  rozporządzeniem z dnia 29 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 207),

vii.  rozporządzeniem z dnia 5 lutego 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 253),

viii.  rozporządzeniem z dnia 11 lutego 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021 r. poz. 267).

Rozporządzeniem zmieniającym z dnia 14 stycznia 2021 r. zakazy i ograniczenia,

o których mowa w § 10 ust. 15, 19 i 20 oraz § 11 ust. 6 przedłużono do 31 stycznia 2021 r. Rozporządzeniem zmieniającym z dnia 29 stycznia 2021 r. zakazy i ograniczenia, o których mowa w § 10 ust. 15, 19 i 20 oraz § 11 ust. 6 przedłużono do 14 lutego 2021 r. Rozporządzeniem zmieniającym z dnia 11 lutego 2021 r. wprowadzono dodatkowe obostrzenia do prowadzenia działalności, o której mowa w § 10 ust. 15 zmienianego rozporządzenia. Ponadto zmieniono § 10 ust. 19 rozporządzenia i do dnia 28 lutego 2021 r. ustanowiono zakaz prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy

z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.21.Z), pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych

w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.A) oraz pozostałej działalności rozrywkowej

i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 93.29.B),

z wyłączeniem działalności związanej z obsługą stoków narciarskich. Wszystkie zakazy

i ograniczenia przedłużono do 28 lutego 2021 r.

Rozporządzenia zmieniające weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Do konsultacji wyłożono:

⚫

projekt rozporządzenia w sprawie nakazów, ograniczeń i zakazów, zakreślając termin składania uwag do 1 maja 2020 r., godz. 12.00,

⚫

projekt rozporządzenia w sprawie nakazów, ograniczeń i zakazów, zakreślając termin składania uwag do 15 maja 2020 r., godz. 15.00,

⚫

projekt rozporządzenia w sprawie nakazów, ograniczeń i zakazów, zakreślając termin składania uwag do 29 maja 2020 r., godz. 12.00,

⚫

projekt rozporządzenia w sprawie nakazów, ograniczeń i zakazów, zakreślając termin składania uwag do 7 sierpnia 2020 r., godz. 10:00

dowód: wydruki informacji o wyłożeniu do konsultacji projektów rozporządzeń z: 30.04.2020 r. (k.1905-1906), 14.05.2020 r. (k.1902-1903), 28.05.2020 r. (k.1899-1900) i 6.08.2020 r. (k.1896-1897)

W dniu 11 marca 2020 r. Minister Edukacji Narodowej na podstawie art. 30b ustawy

z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148, z późn. zm.) wydał rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, którym ograniczył czasowo w okresie od dnia 12 marca 2020 r. do dnia 25 marca 2020 r. na obszarze kraju funkcjonowanie publicznych i niepublicznych jednostek systemu oświaty wymienionych w rozporządzeniu (§ 1 i 2). Zgodnie z § 3 rozporządzenia czasowe ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1, polegało na zawieszeniu prowadzenia działalności dydaktycznej, wychowawczej

i opiekuńczej, z tym że:

1)  w dniach 12 marca 2020 r. i 13 marca 2020 r. przedszkola, inne formy wychowania przedszkolnego, szkoły podstawowe i szkoły artystyczne realizujące kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej, z wyjątkiem szkół podstawowych dla dorosłych, były obowiązane prowadzić działalność opiekuńczą;

2)  w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe – zawieszenie dotyczyło również zajęć realizowanych w ramach praktycznej nauki zawodu organizowanej przez szkołę.

W § 4 rozporządzenia wskazano, że czasowe ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty, o którym mowa w § 2 i § 3, oraz nieuczęszczanie dziecka do przedszkola, szkoły, na zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze lub zajęcia organizowane w ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym, o którym mowa w § 2 ust. 3, jest równoznaczne z zamknięciem przedszkola i szkoły w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi. Rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia (§ 5 rozporządzenia), czyli w dniu 11 marca 2020 r.

Na przestrzeni 3 miesięcy rozporządzenie zmieniano dziesięciokrotnie:

i.  rozporządzeniem z dnia 20 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 492), weszło w życie z dniem ogłoszenia,

ii.  rozporządzeniem z dnia 3 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 595), weszło w życie 6 kwietnia 2020 r.,

(...).  rozporządzeniem z dnia 9 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 642), weszło w życie 15 kwietnia 2020 r.,

iv.  rozporządzeniem z dnia 24 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 742), weszło w życie z dniem ogłoszenia,

v.  rozporządzeniem z dnia 29 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 780), weszło w życie z dniem 4 maja 2020 r., z wyjątkiem kilku przepisów, które weszły w życie z dniem 6 maja 2020 r.,

vi.  rozporządzeniem z dnia 14 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 871), weszło w życie z dniem 18 maja 2020 r., z wyjątkiem kilku przepisów, które weszły w życie z dniem 25 maja 2020 r.,

vii.  rozporządzeniem z dnia 28 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 953), weszło w życie z dniem 1 czerwca 2020 r.,

viii.  rozporządzeniem z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 990), weszło w życie z dniem następującym pod dniu ogłoszenia, tj. 4 czerwca 2020 r., za wyjątkiem jednego przepisu, który wszedł w życie z dniem 8 czerwca 2020 r.,

ix.  rozporządzeniem z dnia 5 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1004), weszło w życie z dniem następującym pod dniu ogłoszenia, tj. 6 czerwca 2020 r.,

x.  rozporządzeniem z dnia 25 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1110), weszło w życie z dniem 29 czerwca 2020 r.

Rozporządzeniem zmieniającym z dnia 20 marca 2020 r. w dodanym § 3a w okresie od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 10 kwietnia 2020 r. wprowadzono realizację zadań jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1, z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, a w przypadku gdy zadania jednostki systemu oświaty nie mogą być realizowane w ten sposób dyrektor tej jednostki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, był uprawniony do ustalenia innego sposobu realizowania tych zadań i poinformowania o tym organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Ponadto w dodanym § 4a w okresie od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 10 kwietnia 2020 r. na obszarze kraju ograniczono funkcjonowanie jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1, przez ograniczenie obowiązku świadczenia pracy przez pracowników tych jednostek na ich terenie, z wyłączeniem przypadków, gdy jest to niezbędne do realizowania zadań jednostek z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób, o którym mowa w § 3a ust. 2, lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tych jednostek. W dodanym § 4b wskazano, że przepisy § 3a i § 4a stosuje się również do jednostek systemu oświaty:

1)  których działalność dydaktyczna, wychowawcza i opiekuńcza została zawieszona na podstawie odrębnych przepisów w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem

i zwalczaniem (...)19;

2)  do których dzieci i uczniowie nie uczęszczają na podstawie decyzji rodziców, o której mowa w § 2 ust. 3.

Rozporządzeniem zmieniającym z dnia 3 kwietnia 2020 r. w okresie od 6 do 10 kwietnia 2020 r. ograniczono funkcjonowanie wymienionych w rozporządzeniu publicznych

i niepublicznych jednostek systemu oświaty, przy czym ograniczenie polegało na zamknięciu tych jednostek (dodany § 1a i zmieniony § 4). W dodanym ust. 2 do § 4a w okresie od 6 do 10 kwietnia 2020 r. ograniczono obowiązek świadczenia pracy przez pracowników tych jednostek na ich terenie, z wyłączeniem przypadków, gdy jest to niezbędne do realizowania zadań jednostek z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób, o którym mowa w § 3a ust. 2, lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tych jednostek.

Rozporządzeniami zmieniającymi z: 9 kwietnia 2020 r., 24 kwietnia 2020 r., 14 maja 2020 r., 3 czerwca 2020 r. i 25 czerwca 2020 r. zmieniano termin czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty kolejno do: 26 kwietnia 2020 r., 24 maja 2020 r., 7 czerwca 2020 r., 28 czerwca 2020 r. i 31 sierpnia 2020 r.

Rozporządzeniami zmieniającymi z: 29 kwietnia 2020 r., 14 maja 2020 r., 28 maja

2020 r., 3 czerwca 2020 r. i 5 czerwca 2020 r. zmieniano zakres jednostek systemu oświaty, których dotyczyło ograniczenie funkcjonowania.

W dniu 12 sierpnia 2020 r. Minister Edukacji Narodowej na podstawie art. 30b ustawy

z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148, z późn. zm.) wydał nowe rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U.

z 2020 r. poz. 1389). W § 1 ust. 1 rozporządzenia w roku szkolnym 2020/2021 ograniczono

w całości lub w części funkcjonowanie publicznych i niepublicznych jednostek systemu oświaty, w których odpowiednio wszystkie lub poszczególne zajęcia zostały zawieszone na podstawie przepisów wydanych na podstawie odpowiednio art. 95a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2020 r. poz. 1327), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 września 2017 r., art. 32 ust. 11 oraz art. 47 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19. Ograniczenie wprowadzono na czas, na jaki zostały zawieszone odpowiednio wszystkie lub poszczególne zajęcia (§ 1 ust. 2 rozporządzenia). W § 2 ust. 1 rozporządzenia wskazano, że w jednostce systemu oświaty, której funkcjonowanie zostało w całości lub

w części ograniczone, zawieszone zajęcia są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 30c ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. W przypadku gdy zawieszone zajęcia nie mogą być realizowane w sposób, o którym mowa w ust. 1, dyrektor jednostki systemu oświaty ustalał inny sposób realizowania tych zajęć (§ 2 ust. 1 rozporządzenia). Rozporządzenie weszło

w życie z dniem 1 września 2020 r. (§ 4 rozporządzenia). Zgodnie z § 3 utraciło moc rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19.

Na przestrzeni 6 miesięcy rozporządzenie zmieniano ośmiokrotnie:

i.  rozporządzeniem z dnia 16 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie

w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty

w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U.

z 2020 r. poz. 1830), weszło w życie z dniem ogłoszenia,

ii.  rozporządzeniem z dnia 21 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie

w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty

w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U.

z 2020 r. poz. 1859), weszło w życie z dniem ogłoszenia,

(...).  rozporządzeniem z dnia 23 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie

w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty

w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U.

z 2020 r. poz. 1870), weszło w życie z dniem 24 października 2020 r.,

iv.  rozporządzeniem z dnia 5 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1960), weszło w życie z dniem 9 listopada 2020 r.,

v.  rozporządzeniem z dnia 24 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 2087), weszło w życie z dniem 30 listopada 2020 r.,

vi.  rozporządzeniem z dnia 13 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 92), weszło w życie z dniem 18 stycznia 2021 r.,

vii.  rozporządzeniem z dnia 28 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 202), weszło w życie z dniem 1 lutego 2021 r.,

viii.  rozporządzeniem z dnia 12 lutego 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 283), weszło w życie z dniem 15 lutego 2021 r .

Rozporządzeniem zmieniającym z dnia 16 października 2020 r. od dnia 19 października 2020 r. m.in. ograniczono w całości funkcjonowanie publicznych i niepublicznych: szkół ponadpodstawowych, szkół podstawowych dla dorosłych, placówek kształcenia ustawicznego i centrów kształcenia zawodowego, w powiatach znajdujących się w obszarze czerwonym,

a w obszarze żółtym ograniczono częściowo (dodany § 1a i § 1b). Ograniczenie polegało na prowadzeniu zajęć w taki sposób, że co najmniej 50% uczniów realizowało zajęcia w szkole, placówce lub centrum oraz nie więcej niż 50% uczniów realizowało zajęcia

z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (§ 1 ust. 2). Kolejnymi rozporządzeniami zmieniającymi zmieniano zakres jednostek, których dotyczyły ograniczenia, obszar i okres. Rozporządzeniami zmieniającymi z: 23 października 2020 r., 5 listopada 2020 r., 24 listopada 2020 r., 13 stycznia 2021 r., 28 stycznia 2021 r. i 12 lutego 2021 r. ograniczeniami do 28 lutego 2021 r. objęto obszar całego kraju, dopuszczając co do zasady funkcjonowanie jednostek z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Ilość wydanych aktów prawnych, częstotliwość ich zmian w krótkim okresie czasu,

a także brak lub bardzo krótkie vacatio legis, wskazują na dużą dynamikę zmian zakazów, ograniczeń i nakazów, co powodowało powszechną niepewność prawa i aktualnej sytuacji prawnej, zarówno wśród przedsiębiorców, jak i osób fizycznych. To z kolei przekładało się negatywnie na funkcjonowanie gospodarki i życia społecznego. Co więcej, wprowadzanym przez Ministra Zdrowia i Radę Ministrów zmianom towarzyszył często chaos informacyjny ze strony organów polegający bądź na braku wcześniejszych informacji o planowanych zmianach, bądź na zbyt późnym przekazywaniu opinii publicznej informacji, czy też przekazywaniu przez organy wprowadzającej w błąd interpretacji przepisów, uniemożliwiając tym samym odpowiednie przygotowanie się poszczególnych sektorów gospodarki na zmiany. W przypadku branży z działu PKD 93.0, w której działali członkowie grupy było to ciągłe oczekiwanie w niepewności związanej ze zniesieniem bezwzględnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy nie wiedzieli, czy i kiedy umożliwi im się wznowienie działalności. To wpływało również na ich zachowania i reakcje. Przedsiębiorcy nie wiedzieli jak długo nie będą mogli prowadzić działalności, a także jak będzie wyglądała sytuacja innych branż, aby w ogóle podjąć działania w celu przebranżowienia. Niepewność przedsiębiorców z branży z działu PKD 93.0 była tym większa, że wprowadzane przez Ministra Zdrowia i Radę Ministrów rozporządzenia w zasadzie nie były poprzedzone żadnymi konsultacjami z przedsiębiorcami. Do konsultacji społecznych wyłożono jedynie cztery projekty rozporządzeń Rady Ministrów, przy czym termin składania uwag był bardzo krótki

i wynosił zaledwie kilkanaście godzin. Wydawane kolejne akty prawne budziły wątpliwości interpretacyjne, niejednokrotnie wymagały konsultacji z prawnikami. Rozporządzenia często były publikowane w późnych godzinach, a wchodziły zwykle z dniem ogłoszenia bądź następnego dnia. Przedsiębiorcy musieli cały czas śledzić zmiany prawa.

dowód: zeznania świadka K. K. k.2977v-2978, zeznania świadka E. S. k.2978-2978v, zeznania świadka E. J. – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3021-3026 , zeznania świadka A. K. (2) – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3026-3029, zeznania P. T. – członka zarządu (...) sp. z o.o. jako członka grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3029-3032, zeznania O. Ś. jako członka grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3032v-3034v , zeznania U. W. jako reprezentanta grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3035-3039

W licznych wystąpieniach m.in. Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Małych

i Średnich Przedsiębiorstw, a także w artykułach prasowych zwracano uwagę na niezgodność z przepisami Konstytucji RP wprowadzanych nakazów, zakazów i ograniczeń, a także zmian systemu funkcjonowania szkół i prowadzenia nauczania. Wskazywano na konieczność wprowadzenia stanu nadzwyczajnego. Główną przyczyną niewprowadzenia stanu klęski żywiołowej przez Radę Ministrów był brak środków finansowych na wypłatę odszkodowań. Jak wynikało z wypowiedzi J. G. (1) – Ministra Gospodarki Skarb Państwa miał pieniądze na około 3 miesiące.

W związku z całkowitym zakazem prowadzenia działalności gospodarczej w branży sportowo-rozrywko-rekreacyjnej bądź ograniczeniem prowadzenia takiej działalności, a także zakazami, ograniczeniami i nakazami w życiu społecznym, w tym zakazem przemieszczania się, zgromadzeń i wprowadzeniem edukacji zdalnej przedsiębiorcy z branży objętej działem 93.0 nie prowadzili w ogóle działalności gospodarczej w okresie, gdy obowiązywał całkowity zakaz prowadzenia tego rodzaju działalności, albo prowadzili ją w ograniczonym zakresie, gdy działalność taka była dopuszczona, ale z ograniczeniami wskazanymi w rozporządzeniu. Poza tym luzowanie obostrzeń następowało najczęściej w sezonie letnim, który jest tzw. sezonem martwym dla przedsiębiorców prowadzących zamknięte obiekty sportowo-rekreacyjno-rozrywkowe. Na funkcjonowanie przedsiębiorców z branży objętej działem 93.0 negatywnie wpływało też nauczanie zdalne. Wycieczki szkolne i przedszkole przed pandemią generowały stały i regularny dochód dla przedsiębiorców z tej branży. Pomoc finansowa państwa w postaci bezzwrotnej pożyczki, a także tarcz antycovidowych była niewystarczająca dla pokrycia kosztów stałych ponoszonych przez przedsiębiorców. Ponadto nie wszyscy przedsiębiorcy mogli z tej pomocy skorzystać. Dla przykładu zwolnienia z opłat czynszu otrzymali jedynie przedsiębiorcy prowadzący sale zabaw w obiektach handlowych wielkopowierzchniowych. Przedsiębiorcy prowadzący mniejsze sale zabaw już takiej pomocy nie otrzymali, pomimo tego, że również musieli uiszczać czynsz, choć nie mogli prowadzić działalności. Rada Ministrów miała świadomość strat ponoszonych przez przedsiębiorców na skutek wprowadzanych nakazów, zakazów i ograniczeń, a także tego, że wprowadzane środki pomocowe dla przedsiębiorców były nieadekwatne do rodzaju wprowadzanych nakazów, zakazów i ograniczeń. Sytuacja przedsiębiorców prowadzących obiekty o charakterze rozrywkowym, rekreacyjnym i sportowym była bardzo zła. Pomimo nieprowadzenia działalności gospodarczej bądź prowadzenia jej w minimalnym zakresie w okresie odmrożenia pomiędzy kolejnymi lockdownami musieli ponosić koszty utrzymania obiektów, takie jak czynsz, ogrzewanie, wywóz śmieci, media, (...), a także spłacać raty kredytowe zaciągnięte na działalność czy ponosić opłaty leasingowe. Do tego przedstawiciele władz zniechęcali do odwiedzania i korzystania z obiektów o charakterze rozrywkowym, rekreacyjnym i sportowym. Przedsiębiorcy podejmowali próby polubownego rozwiązania sporu, aby uchronić branżę przed dalszymi stratami, jednakże bezskutecznie. Z uwagi na trudności finansowe niektóre firmy z branży objętej działem PKD 93.0 upadły, inne zamknęły lub zawiesiły swoją działalność.

dowód: zeznania świadka K. K. k.2977v-2978, zeznania świadka E. S. k.2978-2978v, zeznania świadka E. J. – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3021-3026 , zeznania P. T. – członka zarządu (...) sp. z o.o. jako członka grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3029-3032, zeznania O. Ś. jako członka grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3032v-3034v , zeznania U. W. jako reprezentanta grupy – transkrypcja protokołu elektronicznego k.3035-3039, fakty powszechnie znane

Pismem z dnia 22 lipca 2020 r. grupa przedsiębiorców wezwała Skarb Państwa – Radę Ministrów, Ministra Zdrowia i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do zapłaty łącznej kwoty 16.921.009,09 zł tytułem odszkodowania za szkodę, którą ponieśli na skutek niezgodnego z prawem działania przy wykonywaniu władzy publicznej polegającego na wydaniu enumeratywnie aktów normatywnych niezgodnych z prawem oraz nie wydaniu przez Radę Ministrów aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, tj. rozporządzenia Rady Ministrów wprowadzającego, w związku z epidemią (...)19, stan nadzwyczajny – stan klęski żywiołowej, o którym mowa w art. 228 ust. 1 i 2 i art. 232 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Minister Zdrowia nie uznał roszczeń przedsiębiorców.

dowód: wezwanie wraz z załącznikami k.2286-2332, odpowiedź MZ k.2371-2372, k.2374-2375

Grupa przedsiębiorców wystąpiła również z prośbą o interwencję do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców oraz Rzecznika Praw Obywatelskich.

dowód: pisma k.2334-2350 i k.2352-2369

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów

z dokumentów, a także wydruków wystąpień Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Edukacji Narodowej (k.1786-1790, k.1792-1799), wydruków wystąpień Rzecznika Praw Obywatelskich do Prezesa Rady Ministrów (k.1949-1954, k.2037-2060, k.2066-2071), wydruków wystąpień Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców do Ministra Zdrowia

i Prezesa Rady Ministrów (k.1959-1963, k.2078-2080, k.2082-2085v, k.2089-2090), raportu (...) sp. z o.o. sp. k. (k.1801-1816), artykułów prasowych i informacji prasowych (k.1818-1821, k.1823-1824, k.1826-1827, k.1820-1832, k.1855-1857, k.1878-1880, k.1918-1929, k.1931-1937, k.1939-1940, k.1942-1944, k.1946-1947, k.1989-1993, k.1995-2003, k.2005-2015, k.2017-2019, k.2021-2024, k.2026-2030, k.2032-2033, k.2035, k.2062-2064, k.2073-2076, k.2092-2095, k.2101-2105, k.2107-2109, k.2111-2118), oświadczenia zarządu(...) (k.2087), apelu organizacji pozarządowych do Rady Ministrów (k.2119-2120), wydruków artykułów prasowych z wypowiedziami J. G. (1) (k.2122-2123, k.2125-2127), nagrania i stenogramu wypowiedzi J. G. (1) (k.2128 i k.2130-2132), wydruków artykułów prasowych z wypowiedziami S.-W. (k.2133-2134), wpisu S.-W. na portalu (...) (k.2136), wydruków artykułów prasowych dotyczących odszkodowań za stan klęski żywiołowej (k.2138-2141), wydruku stenogramu posiedzenia Senatu (k.2143-2211), apelu organizacji pozarządowych (k.1881-1882), wydruków tweetów (k.2097-2099), wydruków artykułów dotyczących sal zabaw (k.2213-2215, k.2217-2219, k.2221-2222, k.2224-2226v, k.2228-2229v, k.2231-2231v, k.2233-2234, 2240-2241, k.2243-2247, k.2249-2249v), petycji branży sal zabaw (k.2236-2238), wywiadu z E. S. (k.2251-2253), wydruków pism Wojewody (...) i Wojewody (...) (k.2377

i k.2379), wydruków komunikatów ze stron rządowych w sprawie COVID-19 (k.1835-1845, k.1884-1888, k.1890-1894, k.1908-1911), wydruku konferencji prasowej M. M., J. G. i i A. N. (k.1848-1853), wydruków artykułów prasowych w sprawie obostrzeń (k.1859-1860, k.1862-1865, k.1867-1869, k.1871-1873, k.1875-1876, k.1913-1916, k.1965-1966, k.1968-1987, k.2255-2255v, k.2257-2258, k.2260, k.2262-2262v, k.2264-2266v, k.2268-2275, k.2271-2272, k.2274-2274v, 2276-2276v, k.2281-2284), pisma GIF do RPO (k.2278-2279v), nagrania konferencji prasowej na płycie CD, kopii pism do Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, kopii pism Ministra Zdrowia. W ocenie Sądu miały one istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a treść tych dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu co do ich autentyczności jak i wiarygodności. Prawdziwość dokumentów nie była też kwestionowana przez strony.

Podstawę ustaleń faktycznych Sądu stanowiły również zeznania świadków K. K., E. S. i E. J. oraz reprezentanta grupy i członków grupy. Ich zeznania były spójne, jasne, logiczne, zgodne z doświadczeniem życiowym. Znajdowały też potwierdzenie w dowodach z dokumentów oraz faktach powszechnie znanych.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającym zakresie.

Członkowie grupy na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r.

o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1485) żądają ustalenia odpowiedzialności Skarbu Państwa reprezentowanego przez: Radę Ministrów reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów, Ministra Zdrowia, Ministra Edukacji oraz Ministra Spaw Wewnętrznych i Administracji za szkodę obejmującą straty i utracone korzyści, którą ponieśli na skutek niezgodnego z prawem działania przy wykonywaniu władzy publicznej wymienionych jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa. Członkowie grupy wskazali dwa zdarzenia szkodowe. Pierwsze, polegające na wydaniu enumeratywnie wymienionych w pozwie aktów normatywnych niezgodnych z prawem. Drugie, polegające na niezgodnym z prawem zaniechaniu przy wykonywaniu władzy publicznej polegającym na:

1)  nie wydaniu przez Radę Ministrów aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, tj. rozporządzenia Rady Ministrów wprowadzającego,

w związku z epidemią (...)19, stan nadzwyczajny – stan klęski żywiołowej,

o którym mowa w art. 228 ust. 1 i 2 i art. 232 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

z dnia 2 kwietnia 1997 r.,

2)  nie podjęciu przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji inicjatywy opracowania polityki Rządu dotyczącej wprowadzenia, w związku z epidemią COVID-19, stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej i nie przedłożeniu projektu aktu normatywnego na posiedzenie Rady Ministrów dotyczącego wprowadzenia stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej, o którym mowa w art. 228 ust. 1 i 2 i art. 232 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Z uwagi na to, że zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o dochodzeniu roszczeń

w postępowaniu grupowym członkowie grupy w sprawach o roszczenia pieniężne nie mają obowiązku wykazania interesu prawnego w żądaniu ustalenia, Sąd od razu merytorycznie odniesienie się do przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa określonych w art. 417 § 1 k.c. w zw. z art. 417 ¹ k.c. Przepisy te regulują bowiem odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie władzy publicznej, w tym wydanie bądź niewydanie aktu normatywnego i stanowią uszczegółowienie i recepcję na płaszczyźnie ustawowej konstytucyjnego prawa do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (art. 77 Konstytucji), w kształcie określonym wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r., K 18/01, OTK-A 2001, nr 8, poz. 256.

Odnosząc się do pierwszego zdarzenia szkodowego, a mianowicie wydania przez Ministra Zdrowia, Radę Ministrów i Ministra Edukacji Narodowej (później Ministra Edukacji i Nauki) rozporządzeń i rozporządzeń zmieniających enumeratywnie wskazanych w pozwie, należy wskazać, że z zastrzeżeniem prejudykatu (art. 417 ¹ § 1 i 2 k.c.) niemającego zastosowania w przypadku deliktów legislacyjnych związanych z naruszeniem prawa unijnego (tak SN w wyroku z dnia 18 kwietnia 2024 r., II CSKP 6/22), kodeks cywilny nie ustanawia co do zasady szczególnych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa w związku z zachowaniem władzy publicznej polegającym na wydaniu aktu prawnego. W świetle art. 417 § 1 k.c. zachowanie prawodawcy musi mieć zatem bezprawny, choć niekoniecznie zawiniony charakter, a szkoda powinna być jego normalnym następstwem (art. 361 § 1 k.c.).

Przez bezprawność na tle art. 417 k.c. należy rozumieć sprzeczność zachowania władzy publicznej z porządkiem prawnym, tj. z wynikającymi nakazami bądź zakazami, w tym wywodzonymi z Konstytucji, prawa traktatowego (art. 9 i art. 91 ust. 1 i 2 Konstytucji), jak również prawa Unii, stanowiącego element wewnętrznego porządku prawnego (art. 91 ust. 3 Konstytucji). Chodzi zatem o zachowania wyrażające się w niezgodności między zakresem kompetencji organu, sposobem jego postępowania i treścią rozstrzygnięcia wynikającymi

z określonego wzorca (konstytucyjnego, prawnomiędzynarodowego, ustawowego), a jego działaniem rzeczywistym, przy zasadniczym wykluczeniu dyferencjacji skali czy stopnia bezprawności zachowania (por. wyroki Sądu Najwyższego z 19 kwietnia 2012 r., IV CSK 406/11, OSNC-ZD 2012, nr 3, poz. 68 i z 24 kwietnia 2014 r., III CSK 173/13). Reguła ta ma odpowiednie odniesienie także do przypadków bezprawności normatywnej, co przy uwzględnieniu hierarchicznych zależności w systemie prawa oznacza, że bezprawność wydania aktu normatywnego należy wiązać przede wszystkim z jego sprzecznością z aktem wyższego rzędu. Na takie rozumienie bezprawności wydania aktu normatywnego wskazuje przede wszystkim art. 417 ¹ § 1 k.c., łączący ten stan ze stwierdzeniem niezgodności aktu

z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

Przepis art. 417 ¹ § 1 k.c. w przypadku bezprawia legislacyjnego wymaga prejudykatu

w postaci orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdzi niekonstytucyjność aktu normatywnego zgodnie z art. 188 Konstytucji RP. W niniejszej sprawie nie jest możliwe uzyskanie prejudykatu w odniesieniu do żadnego z kwestionowanych rozporządzeń

i rozporządzeń zmieniających wydanych przez Ministra Zdrowia, Radę Ministrów i Ministra Edukacji Narodowej (później Ministra Edukacji i Nauki). Wskazane w pozwie akty normatywne miały charakter czasowy i utraciły moc obowiązującą. W tej sytuacji Trybunał Konstytucyjny nie ma kompetencji do orzekania w sprawie przedmiotowych rozporządzeń. Zgodnie bowiem z art. 59 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 2393) Trybunał umarza postępowanie, jeżeli akt normatywny w zakwestionowanym zakresie utracił moc obowiązującą przed wydaniem orzeczenia przez Trybunał. Trybunał nie umarza postępowania z przyczyny, o której mowa w ust. 1 pkt 4, tylko wtedy, jeżeli wydanie orzeczenia w postępowaniu zainicjowanym skargą konstytucyjną jest konieczne dla ochrony konstytucyjnych wolności i praw (art. 59 ust. 3). Członkowie grupy nie mogą wnieść skargi konstytucyjnej, gdyż zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji uprawnienie do wniesienia skargi do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, przysługuje każdemu dopiero wówczas, gdy sąd lub organ administracji publicznej orzeknie ostatecznie na podstawie kwestionowanego aktu prawnego o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. W tej sytuacji jedynym sądem uprawnionym, a jednocześnie zobowiązanym do zbadania zgodności zakwestionowanych aktów prawnych z Konstytucją, jest sąd rozpoznający niniejszą sprawę (tak SN w uchwale z 17 listopada 2022 r. III PZP 2/21 i wyroku z 8 lutego 2023 r., II PSKP 25/22). Uprawnienie sądów cywilnych do sprawowania rozporoszonej kontroli konstytucyjnej wynika z art. 8 i art. 178 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z art. 8 Konstytucji Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej i jej przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli

i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom (art. 178 ust. 1). Członkowie grupy kwestionują rozporządzenia, a zatem akty wykonawcze niższe rangą od ustawy. Tym bardziej Sąd jest uprawniony do zbadania ich zgodności z Konstytucją albowiem wszystkie zakwestionowane akty wykonawcze ingerowały w prawa i obowiązki obywateli i przedsiębiorców, kształtując ich sytuację prawną w sposób sprzeczny z ustawą, w tym ustawą zasadniczą. Jednocześnie wskazać należy, że w okolicznościach sprawy Sąd nie może przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu na podstawie art. 193 Konstytucji pytania prawnego, albowiem akty wykonawcze zostały już uchylone (negatywna przesłanka z art. 59 ust. 1 i ustawy

o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym). Przyjęciu odmiennego stanowisko co do możliwości zbadania w/w aktów prawnych z Konstytucją sprzeciwia się też art. 77 ust. 2 Konstytucji, który stanowi, że ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw. Każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (art. 77 ust. 1 Konstytucji).

Analizując zatem treść rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r.

w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu epidemii, wprowadzających do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej zakaz przemieszczania się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej, ograniczenia w przemieszczaniu się, a także zakaz prowadzenia działalności gospodarczej m.in. przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej ze sportem, rozrywkowej

i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness (ograniczenie prowadzenia działalności gospodarczej polegało na całkowitym zakazie jej prowadzenia), należy stwierdzić, że naruszają one:

⚫

art. 20 Konstytucji stanowiący, że społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej,

⚫

art. 22 Konstytucji stanowiący, że ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny,

⚫

art. 52 ust. 1 i 3 Konstytucji zapewniający każdemu wolność przemieszczania się

i dopuszczający ograniczenie tej wolności jedynie w ustawie,

⚫

art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji RP zapewniający ochronę prawną wolności człowieka

i dopuszczający ustanawianie ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób, przy czym ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Jak słusznie wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyrokach z: 11 lipca 2023 r., II GSK 1436/22 i 2 czerwca 2023 r., II GSK 844/22 stan epidemii, poprzedzony stanem zagrożenia epidemiologicznego, nie jest stanem klęski żywiołowej, a w związku

z tym, że nie jest stanem nadzwyczajnym w rozumieniu art. 228 ust. 1 Konstytucji nie może prowadzić wraz z wprowadzanymi na jego podstawie ograniczeniami do naruszania podstawowych praw i wolności. Zakaz naruszania istoty wolności i praw konstytucyjnych nie ma bowiem, co do zasady zastosowania w stanach nadzwyczajnych, poza wyjątkami,

o których mowa w art. 233 ust. 1 Konstytucji. Wśród tych wyjątków nie ma wolności działalności gospodarczej. Z art. 233 ust. 3 Konstytucji wynika natomiast wprost, że ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej może ograniczać wolność działalności gospodarczej (art. 22 Konstytucji).

W związku z tym warunkiem konstytucyjnym umożliwiającym ingerencję w istotę wolności działalności gospodarczej jest uczynienie tego w jednym ze stanów nadzwyczajnych opisanym w Konstytucji RP. W sytuacji, gdy nie doszło do wprowadzenia któregokolwiek

z wymienionych w Konstytucji stanów nadzwyczajnych, żaden organ państwowy nie powinien wkraczać w materię stanowiącą istotę wolności działalności gospodarczej.

Słusznie zatem członkowie grupy zarzucają Ministrowi Zdrowia bezprawie legislacyjne i wskazuję je jako zdarzenie szkodowe.

Z kolei analiza treści delegacji zawartych w art. 46a i art. 46b ustawy o chorobach zakaźnych na podstawie, których zostały wydane rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii i rozporządzenia je zmieniające, uzasadnia stanowisko, że nie zawierały one żadnych wytycznych dających wystarczającą podstawę do wprowadzenia w kolejnych rozporządzeniach Rady Ministrów tak daleko idących zakazów, ograniczeń i nakazów

w życiu społecznym, m.in. w zakresie przemieszczania się oraz w życiu gospodarczym, które w istocie godziły w podstawowe prawa i wolności jednostki.

Przepisy wszystkich wymienionych wyżej rozporządzeń Rady Ministrów

i rozporządzeń zmieniających naruszają:

⚫

art. 20 Konstytucji stanowiący, że społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej,

⚫

art. 22 Konstytucji stanowiący, że ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny,

⚫

art. 52 ust. 1 i 3 Konstytucji zapewniający każdemu wolność przemieszczania się

i dopuszczający ograniczenie tej wolności jedynie w ustawie,

⚫

art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji RP zapewniający ochronę prawną wolności człowieka

i dopuszczający ustanawianie ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób, przy czym ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

⚫

art. 92 ust. 1 Konstytucji stanowiący, że rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego

w ustawie i w celu jej wykonania, a upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.

W świetle art. 20 Konstytucji w zw. z art. 22 Konstytucji, wolność działalności gospodarczej, stanowiąca główny element gospodarki wolnorynkowej, jest publicznym prawem podmiotowym. Jakkolwiek wolność ta nie ma absolutnego charakteru, z czym należy się bez wątpienia zgodzić, to jednak może podlegać ograniczeniom określonym tylko

i wyłącznie w ustawie, co potwierdza także art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, z którego wynika, że niezależnie od wskazanego formalnego kryterium wprowadzania ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności, nie mogą one jednocześnie naruszać istoty danej wolności lub prawa podmiotowego, a ich wprowadzenie może być uzasadnione, gdy jest to konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Nawet więc spełnienie wymogu unormowania ograniczeń wolności i praw jednostki

w ustawie nie jest wystarczające dla uznania ich za uzasadnione, co podlega weryfikacji

w ramach zasady wynikającej z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Zawsze jednak brak zachowania formy ustawy, np. wprowadzenie zakazów, ograniczeń i nakazów tak jak w sprawie kwestionowanych rozporządzeń Rady Ministrów stanowi naruszenie, które a limine dyskwalifikuje taki akt z katalogu źródeł prawa jakie mogą mieć zastosowanie. W świetle art. 87 ust. 1 i art. 92 Konstytucji w zestawieniu z zasadą demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), nie może być wątpliwości, że w systemie prawa powszechnie obowiązującego żadna regulacja podustawowa, nie znajdująca bezpośredniego

i wystarczającego umocowania w ustawie, nie może regulować praw i wolności obywatelskich. W sferze wolności i praw człowieka kluczowe wręcz jest zachowanie wyłącznie ustawowego charakteru aktów regulujących wprowadzane ograniczenia. Niedopuszczalne jest więc regulowanie istoty ograniczenia w akcie rangi podustawowej,

w dodatku na podstawie delegacji, która w zasadzie musi być traktowana jako blankietowa. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 25 maja 1998 r. sygn. akt U 19/97 wyjaśnił, że „wymaganie umieszczenia bezpośrednio w tekście ustawy wszystkich zasadniczych elementów regulacji prawnej musi być stosowane ze szczególnym rygoryzmem, gdy regulacja ta dotyczy władczych form działania organów administracji publicznej wobec obywateli, praw i obowiązków organu administracji i obywatela w ramach stosunku publicznoprawnego lub korzystania przez obywateli z ich praw i wolności (...)”. Nie ulega wątpliwości, że zakwestionowane rozporządzenia Rady Ministrów i rozporządzenia je zmieniające nie zostały wydane w celu wykonania ustawy, lecz w celu jej uzupełnienia o treści jej nieznane, i nie spełniają konstytucyjnych warunków wymaganych dla relacji zachodzących między ustawą

a rozporządzeniem, a delegacje ustawowe na podstawie, których zostały wydane mają charakter blankietowy.

Zakwestionowane rozporządzenia Rady Ministrów bardzo głęboko ingerowały

w swobodę prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców z branży objętej działem PKD 93.0 albowiem jej całkowicie zakazywały (ograniczenie polegało na całkowitym zakazie prowadzenia wymienionych w tych przepisach rodzajów działalności), np. rozporządzenia z: 31 marca 2020 r., 2 maja 2020 r., 16 maja 2020 r., 7 sierpnia 2020 r.

w strefie czerwonej, 9 października 2020 r. i 26 listopada 20220 r. albo ją dalece ograniczały w okresie luzowania obostrzeń, np. rozporządzenia z: 29 maja 2020 r. i 19 czerwca 2020 r.

W demokratycznym państwie prawa za niedopuszczalną należy uznać sytuację, w której daną kategorię przedsiębiorców przez ciągły okres kilku czy kilkunastu miesięcy pozbawia się całkowicie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej.

Wszystkie zakwestionowane przez członków grupy rozporządzenia Rady Ministrów

i rozporządzenia je zmieniające już tylko z w/w powodów należy uznać za niezgodne

z prawem. Takie też stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie

w licznych orzeczeniach (zob. np. wyroki z: 5 października 2023 r., II GSK 1972/22, 8 listopada 2023 r., II GSK 2134/22, 10 października 2023 r., II GSK 1490/21, 11 lipca 2023 r., II GSK 1436/22 i 2 czerwca 2023 r., II GSK 844/22).

Także analiza treści rozporządzeń Ministra Edukacji Narodowej (później Ministra Edukacji i Nauki) prowadzi do wniosku o ich niezgodności z art. 70 ust. 1 i 4 Konstytucji,

a także art. 87 ust. 1 i art. 92 w zw. z art. 2 Konstytucji. Art. 70 ust. 1 Konstytucji gwarantuje każdemu prawo do nauki, przy czym sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa. Z kolei art. 70 ust. 4 Konstytucji nakłada na władze publiczne obowiązek zapewnienia obywatelom powszechnego i równego dostępu do wykształcenia m.in. poprzez tworzenie i wsparcie systemów indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów. Ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zmieniono ustawę z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r., poz. 1148, z późn. zm.) m.in. poprzez dodanie art. 30b i art. 30c. Zgodnie z art. 30b w przypadkach uzasadnionych nadzwyczajnymi okolicznościami zagrażającymi życiu lub zdrowiu dzieci i młodzieży minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, może czasowo ograniczyć lub czasowo zawiesić funkcjonowanie jednostek systemu oświaty na obszarze kraju lub jego części, uwzględniając stopień zagrożenia na danym obszarze. W przypadku, o którym mowa w art. 30b, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, może wyłączyć stosowanie niektórych przepisów niniejszej ustawy, ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych w odniesieniu do wszystkich lub niektórych jednostek systemu oświaty, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 30b, w szczególności w zakresie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego, oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, przeprowadzania egzaminów, organizacji roku szkolnego i organizacji pracy tych jednostek, a także wprowadzić w tym zakresie odrębne unormowania, tak aby zapewnić prawidłową realizację celów i zadań tych jednostek (art. 30c ustawy – Prawo oświatowe). Na podstawie art. 30b ustawy – Prawo oświatowe zostały wydane rozporządzenia i rozporządzenia je zmieniające wprowadzające m.in. całkowicie nowy sposób organizacji szkół przy użyciu metod i środków, które do tej pory nie były powszechnie stosowane, tj. z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

W ocenie Sądu zakres materii uregulowanej rozporządzeniami w zakresie nowego sposobu organizacji jednostek systemu oświaty nie mieścił się w delegacji zawartej w art. 30b ustawy – Prawo oświatowe, stanowiącej podstawę wydania rozporządzeń. Przepis ten upoważniał bowiem Ministra Edukacji Narodowej jedynie do czasowego ograniczenia lub czasowego zawieszenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, a nie do zmiany sposobu funkcjonowania jednostek systemu oświaty. Konstatacji tej nie zmienia art. 30c ustawy – Prawo oświatowe wskazujący zakres materii mogącej być uregulowanej rozporządzeniem. Podstawę wydania rozporządzeń stanowi bowiem art. 30b tej ustawy, który wyraźnie określa zakres uprawnień ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Zmiana sposobu organizacji szkół nie mieści się w zakresie ograniczenia i zawieszenia funkcjonowania szkół, do czego upoważniał art. 30b ustawy – Prawo oświatowego. Ponadto jak już wyżej wskazano art. 70 ust. 1 Konstytucji wymaga aby sposób wykonywania obowiązku szkolnego określała ustawa. Tymczasem zmieniona ustawa – Prawo oświatowe nie zawierała żadnych regulacji dotyczących nowych sposobów organizacji szkół, a jedynie cedowała i to pośrednio, bo w art. 30c ustawy – Prawo oświatowego, nie stanowiącym podstawy wydania rozporządzeń, bliżej nieokreślone uprawnienia w zakresie organizacji jednostek systemu oświaty na ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, pozostawiając mu dużą dowolność i swobodę

w tym zakresie. Delegacja ustawowa z art. 30b ustawy – Prawo oświatowe w tym zakresie miała charakter blankietowy, a wydane rozporządzenia nie ograniczały się do kwestii technicznych, lecz regulowały materię zastrzeżoną dla ustawy. Co więcej, Minister Edukacji Narodowej wprowadzając rozporządzeniem z dnia 20 marca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, realizację zadań jednostek systemu oświaty z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, scedował swoje bliżej nieokreślone uprawnienia na dyrektorów jednostek systemu oświaty w przypadku gdy zadania jednostki systemu oświaty nie mogły być realizowane w formie zdalnej, uprawniając ich do ustalenia innego sposobu realizowania tych zadań i poinformowania o tym organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Aktem wykonawczym przyznano zatem dyrektorom jednostek systemu oświaty uprawnienia, których nie dawała im ustawa. Rozwiązanie to powtórzono w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 2020 r. Takie rozwiązania normatywne należy uznać za sprzeczne z art. 87 ust. 1 i art. 92 w zw. z art. 2 Konstytucji. W systemie prawa powszechnie obowiązującego żadna regulacja podustawowa, nie znajdująca bezpośredniego

i wystarczającego umocowania w ustawie, nie może regulować zagwarantowanego Konstytucją prawa do nauki. Rację ma również strona powodowa wskazując, że wprowadzenie tzw. nauki zdalnej nastąpiło bez uprzedniego przygotowania szkół i uczniów do tej formy nauczania, powodując przynajmniej w początkowym okresie pandemii (...)19 wykluczenie części uczniów z nauki (brak dostępu do sprzętu komputerowego ze stosownym oprogramowaniem oraz szybkiego internetu), pozbawiając ich tym samym prawa do nauki. Ponadto ta forma nauczania wykluczyła z nauczania dzieci i młodzież

z niepełnosprawnościami niepozwalającymi na komunikację z nauczycielami

i wychowawcami tą drogą. Brak edukacji w trybie stacjonarnym przez wiele miesięcy pozbawił też dzieci i młodzieży dodatkowych, potrzebnych form rozwoju jakie zapewniano podczas wycieczek szkolnych czy zajęć szkolnych prowadzonych poza szkołą. Wpłynęło to też na działalność przedsiębiorców prowadzących obiekty sportowe i rekreacyjne, sale zabaw, parki rozrywki, do których przychodziły dzieci i młodzież w ramach zajęć szkolnych czy wycieczek szkolnych, kolonii i półkolonii pozbawiających ich stałego, regularnego

i znacznego źródła dochodu.

W tej sytuacji za uzasadnione należy uznać twierdzenia strony powodowej, że uregulowanie w w/w aktach prawnych Ministra Zdrowia, Rady Ministrów i Ministra Edukacji Narodowej (później Ministra Edukacji i Nauki) materii należącej do ustawy narusza także art. 7 Konstytucji nakładający na organy władzy publicznej obowiązek działania na podstawie i w granicach prawa.

Bezprawności działania organów państwa nie usprawiedliwia art. 38 Konstytucji, który zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia ani art. 68 ust. 4 Konstytucji nakładający na władze publiczne obowiązek zwalczania chorób epidemicznych

i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska. Realizacja powyższych obowiązków musi się bowiem odbywać na podstawie przepisów prawa

i w graniach prawa. Rada Ministrów miała odpowiednie narzędzia prawne, z których mogła skorzystać w sytuacji szczególnego zagrożenia jakim była pandemia (...)19, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne były niewystarczające, a były niewystarczające, czego dowodzi uchwalana w pośpiechu z pominięciem pełnego procesu legislacyjnego ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o (...)19, zmieniająca m.in. ustawę o chorobach zakaźnych, i wprowadzić stan klęski żywiołowej (art. 228 i art. 232 Konstytucji). Sposób działania władzy w takiej sytuacji regulowała ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. z 2025 r. poz. 112), dopuszczająca daleką ingerencję w prawa i wolności jednostki na podstawie przepisów prawa i w granicach prawa.

Niezależnie od powyższego rację mają członkowie grupy zarzucając stanowienie prawa z naruszeniem art. 2 Konstytucji, z którego wywodzi się zasadę pewności, stabilności

i jasności prawa, a także kwestionując brak racjonalności i potrzeby zmian oraz wskazując na naruszenie nakazu ustanowienia odpowiedniego okresu dostosowawczego – vacatio legis. Powyższe zarzuty odnoszą się zarówno do ustawy o COVID-19, jak i rozporządzeń Ministra Zdrowia, Rady Ministrów oraz Ministra Edukacji Narodowej (później Ministra Edukacji

i Nauki).

Jak wynika z wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów – nr w wykazie UD71 projekt ustawy o COVID-19 został przygotowany przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów i został przyjęty przez Radę Ministrów w trybie obiegowym w dniu 1 marca 2020 r. Projekt nie przeszedł uzgodnień, w tym uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych, opiniowania, nie był przedmiotem prac komitetów Rady Ministrów ani Komisji Prawniczej. W wykazie w rubrykach „Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie” i „Istocie rozwiązań ujętych w projekcie” wskazano, że zapobieganie oraz zwalczanie zakażenia i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej wirusem SARS-CoV-2 wymaga rozwiązania w postaci interwencji legislacyjnej, polegającej na wprowadzeniu niezbędnych mechanizmów działania związanych

z przeciwdziałaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, wychodząc naprzeciw wszystkim sytuacjom, w których narasta zagrożenie epidemii i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych u ludzi. Jeszcze tego samego dnia projekt ustawy wpłynął do Sejmu i otrzymał druk sejmowy nr 265. Pomimo, że projekt liczył 22 strony i 7 stron uzasadnienia i wprowadzał zmiany w wielu ustawach już w dniu 2 marca 2020 r. projekt skierowano do I czytania do Komisji Zdrowia. I czytanie w Komisji Zdrowia miało miejsce tego samego dnia. Także w dniu 2 marca 2020 r. sporządzono sprawozdanie Komisji i odbyło się II czytanie na posiedzeniu Sejmu. Niezwłocznie przystąpiono do III czytania. W dniu 6 marca 2020 r. ustawę przekazano Prezydentowi RP i Marszałkowi Senatu. Senat w dniu 6 marca 2020 r. nie wniósł poprawek. Ustawę przekazano do podpisu Prezydentowi RP. Zgodnie z art. 37 ustawy o COVID-19 ustawa weszła w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, tj. w dniu 8 marca 2020 r. Ustawę opublikowano

w Dzienniku Ustaw w dniu 7 marca 2020 r.

Jak wynika z powyższego przebieg procesu legislacyjnego zarówno na etapie przygotowania projektu ustawy przez rząd jak i w toku prac parlamentarnych oraz brak vacatio legis, pomimo daleko idących zmian w różnych ustawach pozwalających na dowolną

i nieograniczoną ingerencję władz publicznych w prawa i wolności człowieka i obywatela, naruszają zasadę demokratycznego państwa prawa zagwarantowaną w art. 2 Konstytucji. Pewność prawa ma gwarantować z jednej strony stabilność porządku prawnego w państwie,

a z drugiej strony dawać obywatelowi pewność, że w oparciu o obowiązujące prawo może swobodnie kształtować swoje sprawy życiowe (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2000 r., sygn.. akt P 3/00). Z zasady demokratycznego państwa prawnego wywodzi się również nakaz ustanowienia odpowiedniego okresu dostosowawczego. Zasadą jest 14-dniowy vacacio legis (art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461).

W uzasadnionych przypadkach akty normatywne, z zastrzeżeniem ust. 3, mogą wchodzić

w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym (art. 4 ust. 2 w/w ustawy).

Także procedowanie zakwestionowanych rozporządzeń narusza standardy legislacyjne

i art. 2 Konstytucji. Pomimo daleko idącej ingerencji w prawa i wolności jednostki projekty rozporządzeń oraz rozporządzeń zmieniających w zasadzie nie były przedmiotem konsultacji społecznych. Do konsultacji społecznych skierowano wyłącznie cztery rozporządzenia Rady Ministrów, pomimo, że dotyczyły one przedsiębiorców, przy czym czas na zgłaszanie uwag wynosił najwyżej kilkanaście godzin, licząc od opublikowania informacji o wyłożeniu projektów do konsultacji. Projekty rozporządzeń nie zawierały żadnej oceny skutków regulacji, co dodatkowo utrudniało ocenę przewidywanych skutków proponowanych regulacji według metody analizy kosztów i korzyści.

Takie procedowanie projektów rozporządzeń Ministra Zdrowia i Rady Ministrów pozostaje w sprzeczności z:

⚫

art. 66 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236) stanowiącym, że przed rozpoczęciem prac nad opracowaniem projektu aktu normatywnego określającego zasady podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej dokonuje się: analizy możliwości osiągnięcia celu tego aktu normatywnego za pomocą innych środków oraz oceny przewidywanych skutków społeczno-gospodarczych, w tym oceny wpływu na mikroprzedsiębiorców, małych

i średnich przedsiębiorców oraz analizy zgodności projektowanych regulacji

z przepisami ustawy. Wyniki oceny i analiz zamieszcza się w uzasadnieniu do projektu aktu normatywnego lub w ocenie skutków regulacji, stanowiącej odrębną część uzasadnienia projektu aktu normatywnego. Przepis ten koresponduje z § 131 Załącznika „Zasady techniki prawodawczej”, który wskazuje, że do projektu rozporządzenia dołącza się uzasadnienie.;

⚫

art. 67 Prawa przedsiębiorców, stanowiącym, że opracowując projekt aktu normatywnego określającego zasady podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej, należy kierować się zasadami proporcjonalności

i adekwatności, a w szczególności: 1) dążyć do nienakładania nowych obowiązków administracyjnych, a jeżeli nie jest to możliwe, dążyć do ich nakładania jedynie

w stopniu koniecznym do osiągnięcia ich celów; 2) dążyć do ograniczenia obowiązków informacyjnych, zwłaszcza gdy wymagane informacje są przekazywane przez obowiązanych organom władzy publicznej na podstawie obowiązujących przepisów; 3) dążyć do umożliwienia realizacji obowiązków informacyjnych w postaci elektronicznej; 4) implementując prawo Unii Europejskiej i prawo międzynarodowe, dążyć do nakładania wyłącznie obowiązków administracyjnych niezbędnych do osiągnięcia celów implementowanych przepisów.

Większość rozporządzeń Ministra Zdrowia oraz rozporządzeń Rady Ministrów

i rozporządzeń je zmieniających weszła w życie z dniem ogłoszenia, a zatem bez vacatio legis. Co więcej, rozporządzenie zmieniające Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 2020 r.

w zakresie jednego przepisu weszło w życie z datą wsteczną, tj. od dnia 31 marca 2020 r.

Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii oraz rozporządzenia je zmieniające na przestrzeni od 13 marca 2020 r. do 11 lutego 2021 r.,

a zatem niespełna roku wydawano 56-krotnie, przy czym zmiany niektórych rozporządzeń były dokonywane kilkukrotnie i to w bardzo krótkim czasie, a niektóre nawet następnego dnia po wejściu w życie. W większości były publikowane w tym samym dniu, w którym zostały wydane, w późnych godzinach, a wchodziły poza nielicznymi wyjątkami w dniu następnym po dniu ogłoszenia. Wymagało to ciągłego śledzenia zmian. Wiele przepisów zwłaszcza dla przedsiębiorców było niejasnych z uwagi na to, że przepisy odwoływały się do PKD, a te były problematyczne, o czym pisano wyżej, wymagały interpretacji, konsultacji z prawnikiem. Okres lipiec-wrzesień 2020 r. był czasem wprowadzania ciągłych zmian w zakazach, ograniczeniach i nakazach regulujących życie społeczne i gospodarcze. Ponadto wprowadzono podział kraju na strefy: żółtą, czerwoną i zieloną z różnym zakresem zakazów, nakazów i ograniczeń. Zakres stref podlegał ciągłym zmianom w zależności od sytuacji epidemiologicznej na danym obszarze. Z dniem 24 października 2020 r., tj. z dniem wejścia w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 października 2020 r. zniesiono podział na strefy i cały kraj został objęty zakazami, ograniczeniami i nakazami, które całkowicie uniemożliwiały bądź istotnie utrudniały działanie przedsiębiorców z branży, w której działają członkowie grupy. Równocześnie z zakazami, ograniczeniami i nakazami w życiu gospodarczym wprowadzono ograniczenia w życiu społecznym.

Z podobną częstotliwością były zmieniane rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej (później Ministra Edukacji i Nauki). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 r. na przestrzeni trzech miesięcy zmieniano dziesięciokrotnie, a rozporządzenie z dnia 12 sierpnia 2020 r. na przestrzeni sześciu miesięcy – ośmiokrotnie.

Jak wynika z powyższego ograniczenia, zakazy i nakazy zmieniały się dynamicznie, co powodowało powszechną niepewność prawa i aktualnej sytuacji prawnej, zarówno wśród przedsiębiorców, jak i osób fizycznych. To z kolei przekładało się negatywnie na funkcjonowanie gospodarki i życia społecznego. Nie ulega wątpliwości, że nadzwyczajna sytuacja wymaga ciągłych ruchów dostosowawczych. Niemniej zmiany te muszą być uzasadnione i racjonalne. Powinny być również konsultowane z przedsiębiorcami. Co więcej, wprowadzanym przez Ministra Zdrowia i Radę Ministrów zmianom towarzyszył często chaos informacyjny ze strony organów polegający bądź na braku wcześniejszych informacji

o planowanych zmianach, bądź na zbyt późnym przekazywaniu opinii publicznej informacji, czy też przekazywaniu przez organy wprowadzającej w błąd interpretacji przepisów, uniemożliwiając tym samym odpowiednie przygotowanie się poszczególnych sektorów gospodarki na zmiany. W przypadku branży z działu PKD 93.0, w której działali członkowie grupy było to ciągłe oczekiwanie w niepewności związanej ze zniesieniem bezwzględnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy nie wiedzieli, czy i kiedy umożliwi im się wznowienie działalności. To wpływało również na ich zachowania i reakcje. Przedsiębiorcy nie wiedzieli jak długo nie będą mogli prowadzić działalności, a także jak będzie wyglądała sytuacja innych branż, aby w ogóle podjąć działania w celu przebranżowienia. Niepewność przedsiębiorców z branży z działu PKD 93.0 była tym większa, że wprowadzane przez Ministra Zdrowia i Radę Ministrów rozporządzenia nie były w zasadzie poprzedzone żadnymi konsultacjami z przedsiębiorcami (wyjątek dotyczył czterech przypadków, o których pisano wyżej).

Nie ulega również wątpliwości, że brak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej powodował straty związane z koniecznością jej utrzymywania pomimo nieosiągania przychodów jak i powodował utratę możliwych do osiągnięcia korzyści

w postaci dochodów. Członkowie grupy pomimo nieprowadzenia działalności gospodarczej w okresie objętym całkowitym zakazem bądź prowadzenia jej w ograniczonym zakresie

w okresie luzowania obostrzeń wskutek wydanych zakazów, nakazów i ograniczeń, a także organizacji nauki zdalnej i wykluczenia dzieci i młodzieży z form edukacji i aktywności zapewnianej przez członków grupy, ponosili stałe koszty działalności obejmujące: koszty utrzymania obiektów, takie jak czynsz, ogrzewanie, wywóz śmieci, media, (...), a także wynagrodzenia pracowników, składki ZUS, spłatę rat kredytów zaciągniętych na działalność gospodarczą, opłaty leasingowe, itp. Jednocześnie nie osiągali dochodów bądź bardzo niewielkie, co nie pozwalało im na pokrycie kosztów działalności. Jak ustalono w toku postępowania wycieczki szkolne, zajęcia dodatkowe, kolonie i półkolonie stanowią stałe, regularne i znaczące grono odbiorców usług świadczonych przez przedsiębiorców działających w branży sportowo-rekreacyjno-rozrywkowej. Brak wyjść i wycieczek szkolnych i przedszkolnych pozbawił części dochodów przedsiębiorców, których usługi były adresowane m.in. do dzieci i młodzieży szkolnej. Prawdą jest, że żaden akt prawny nie nakłada na dyrektorów szkół obowiązku realizowania aktywności dla dzieci i młodzieży poza szkołą, nie można jednak nie zauważyć, że w ostatnich latach taka forma edukacji i aktywacji młodzieży stała się bardzo popularna i szkoły często oraz regularnie korzystają z organizacji zajęć czy wycieczek szkolnych w tego rodzaju obiektach. Takie aktywności sprzyjają bowiem rozwojowi, zapewnieniu aktywności fizycznej, integracji. Nie ulega też wątpliwości, że pomiędzy wydaniem enumeratywnie wymienionych w pozwie niezgodnych z prawem aktów wykonawczych a wyżej wskazaną szkodą istnieje adekwatny związek przyczynowo-skutkowy w rozumieniu art. 361 k.c. Ustalenie konkretnej wysokości szkody poniesionej przez każdego z członków grupy nie jest natomiast przedmiotem postępowania, gdyż dotyczy ono wyłącznie ustalenia odpowiedzialności co do zasady. Faktem powszechnie znanym jest też, że przedsiębiorcy nie otrzymali adekwatnej pomocy od państwa w związku z wejściem

w życie i stosowaniem kwestionowanych w pozwie aktów wykonawczych. Zwolnienie

z obowiązku zapłaty składek ZUS, świadczenie postojowe w wysokości 2.080 zł, dwie bezzwrotne pożyczki w kwocie 5.000 zł czy odroczenie płatności zaliczek na podatek dochodowy dla pracowników pozwalało na pokrycie jedynie niewielkiej części stałych kosztów działalności ponoszonych przez przedsiębiorców w okresie obowiązywania kwestionowanych aktów wykonawczych. Co więcej, nie wszyscy przedsiębiorcy mogli skorzystać z w/w form pomocy. W wielu przypadkach otrzymanie pomocy było determinowane kodami PKD niezależnie od rodzaju faktycznie wykonywanej działalności gospodarczej. W przypadku branży sportowo-rekreacyjno-rozrywkowej było to szczególnie problematyczne z uwagi na brak kodów dla oznaczenia konkretnej działalności, jak np. sale zabaw, niejednoznaczność kodów, brak definicji pojęć pozwalających na jednoznaczne przypisanie konkretnej działalności do danego kodu. Podobnie zresztą było w przypadku środków z Polskiego Funduszu Rozwoju, które zostały rozdysponowane z pominięciem znacznej grupy przedsiębiorców.

Odnosząc się do drugiego zdarzenia szkodowego, a mianowicie nie podjęcia przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji inicjatywy opracowania polityki Rządu dotyczącej wprowadzenia, w związku z epidemią COVID-19, stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej i nie przedłożenia projektu aktu normatywnego na posiedzenie Rady Ministrów dotyczącego wprowadzenia stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej,

o którym mowa w art. 228 ust. 1 i 2 i art. 232 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., należy wskazać, że przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa w tym zakresie określa art. 417 ^{( 1 )}§ 4 k.c. w zw. z art. 417 k.c. Zgodnie z art. 417 ^{( 1 )}§ 4 k.c., jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, niezgodność z prawem niewydania tego aktu stwierdza sąd rozpoznający sprawę o naprawienie szkody. Obowiązkiem Sądu było zbadanie

w pierwszej kolejności czy art. 228 ust. 1 Konstytucji nakłada obowiązek wprowadzenia odpowiedniego stanu nadzwyczajnego w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające czy też pozostawia dowolność w tym zakresie.

W ocenie pozwanego użycie w art. 228 ust. 1 oraz w art. 232 Konstytucji słowa „może” wskazuje na fakultatywność, a nie obligatoryjność wprowadzenia przez Radę Ministrów stanu klęski żywiołowej. Z argumentacją tą nie można się zgodzić. Konstytucyjnym obowiązkiem, a nie uprawnieniem Rady Ministrów jest zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz porządku publicznego, co wynika z art. 146 ust. 4 pkt 7 Konstytucji. Obowiązkiem, a nie uprawnieniem ministra kierującego działem administracji publicznej jest przeciwdziałanie skutkom klęsk żywiołowych i innym podobnym zdarzeniom zagrażającym bezpieczeństwu powszechnemu oraz usuwanie skutków klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu powszechnemu, co wynika z art. 6 ust. 1 pkt 4b i 4c ustawy

z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej. Obowiązkiem, a nie uprawnieniem tego ministra jest również zarządzanie kryzysowe (art. 29 ust. 1 pkt 3 wyżej wymienionej ustawy). Członek Rady Ministrów jest obowiązany, a nie uprawniony

w zakresie swojego działania do inicjowania i opracowywania polityki rządu, a także przedkładania inicjatyw, projektów założeń projektów ustaw i projektów aktów normatywnych na posiedzenia Rady Ministrów na zasadach i w trybie określonych

w regulaminie pracy Rady Ministrów (art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów). W prawie publicznym organy administracji publicznej są zobowiązane, a nie tylko uprawnione do wykonywania powierzonych im zadań i obowiązków. Z punktu widzenia organu administracji kompetencja jest obowiązkiem (por. uchwała 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 maja 2010 r. I OPS 13/09). Kompetencja w prawie administracyjnym jest normą zadaniową stanowiącą źródło obowiązku realizacji interesu publicznego przez organ administracji publicznej, a w konsekwencji wskazującą na sposób czynienia użytku z tej kompetencji. Zwrot „może” użyty w art. 228 ust. 1 i 2 oraz w art. 232 Konstytucji RP należy zatem rozumieć nie jako swobodę Rady Ministrów do wprowadzenia stanu klęski żywiołowej a jako obowiązek takiego działania w sytuacji gdy zostaną spełnione przesłanki określone w art. 228 ust. 1 w zw. art. 232 Konstytucji. W świetle dokonanych przez Sąd ustaleń faktycznych nie ulega wątpliwości, że w dniu 14 marca 2020 r. (od tego dnia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej do odwołania obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 z zakazem prowadzenia działalności gospodarczej m.in. związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej, ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), zostały spełnione przesłanki wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, gdyż zwykłe środki konstytucyjne były niewystarczające w sytuacji szczególnego zagrożenia jakim była pandemia COVID-19, czego dowodzą:

⚫

procedowana w pośpiechu ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przygotowany przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów projekt ustawy został przyjęty przez Radę Ministrów w trybie obiegowym w dniu 1 marca 2020 r. Projekt nie przeszedł uzgodnień, konsultacji publicznych, opiniowania, nie był przedmiotem prac komitetów Rady Ministrów ani Komisji Prawniczej. Projekt ustawy wpłynął do Sejmu w dniu 1 marca 2020 r. i otrzymał druk sejmowy nr 265. Projekt liczył 22 strony i 7 stron uzasadnienia. W dniu 2 marca 2020 r. projekt skierowano do I czytania do Komisji Zdrowia. I czytanie w Komisji Zdrowia miało miejsce 2 marca 2020 r. Tego samego dnia sporządzono sprawozdanie Komisji i odbyło się II czytanie na posiedzeniu Sejmu. Niezwłocznie przystąpiono do III czytania. W dniu 6 marca 2020 r. ustawę przekazano Prezydentowi RP i Marszałkowi Senatu. Senat w dniu 6 marca 2020 r. nie wniósł poprawek. Ustawę przekazano do podpisu Prezydentowi RP.;

⚫

uzasadnienie projektu ustawy, w którym wskazano, że „w związku z zagrożeniem rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem SARS CoV-2 istnieje konieczność wprowadzenia szczególnych rozwiązań, umożliwiających podejmowanie działań minimalizujących zagrożenie dla zdrowia publicznego stanowiące uzupełnienie podstawowych regulacji zawartych w szczególności w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (…). (…) przedkładane regulacje wychodzą naprzeciw wszystkim sytuacjom, w których narasta zagrożenie epidemii i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych u ludzi i wprowadzają niezbędne mechanizmy działania.”. Także w wykazie prac legislacyjnych RM

w rubrykach „Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie” i „Istocie rozwiązań ujętych w projekcie” wskazano, że zapobieganie oraz zwalczanie zakażenia i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej

u ludzi, wywołanej wirusem SARS-CoV-2 wymaga rozwiązania w postaci interwencji legislacyjnej, polegającej na wprowadzeniu niezbędnych mechanizmów działania związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, wychodząc naprzeciw wszystkim sytuacjom, w których narasta zagrożenie epidemii i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych

u ludzi.;

⚫

dodanie w ustawie o chorobach zakaźnych art. 46a i art. 46b o treści zbieżnej z art. 5

i art. 21 ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. z 2025 r. poz. 112), co podważa argumentację pozwanego, że obowiązujący art. 46 ustawy

o chorobach zakaźnych był wystarczający dla realizacji podstawowego obowiązku ustanowionego w art. 68 ust. 4 Konstytucji, zobowiązującego władze publiczne do zwalczania chorób epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska;

⚫

treść art. 46a ustawy o chorobach zakaźnych odwołującego się do stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego o charakterze i w rozmiarach przekraczających możliwości działania właściwych organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego i determinującego zakres stosowanych rozwiązań do bieżących możliwości budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego;

⚫

wprowadzenie w ramach stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii takich ograniczeń i zakazów, w tym dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej, które pokrywają się w zasadzie z tymi, jakie mogą zostać wprowadzone w sytuacji klęski żywiołowej (art. 21 ustawy o stanie klęski żywiołowej);

⚫

liczne akty wykonawcze wydawane w pośpiechu, bez konsultacji społecznych,

z naruszeniem standardów legislacyjnych, bez wnikliwej analizy potrzeby wprowadzanych rozwiązań, bez oceny skutków regulacji, bez vacatio legis, zmieniane po kilka, kilkanaście razy w krótkim czasie, nawet następnego dnia po wejściu w życie. Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii oraz rozporządzenia je zmieniające na przestrzeni od 13 marca 2020 r. do 11 lutego 2021 r., a zatem niespełna roku wydawano 56-krotnie.;

⚫

wypowiedzi J. G. (1) – ówczesnego wiceprezesa Rady Ministrów, z których wynikało, że jedyną przyczyną niewprowadzenia stanu klęski żywiołowej był brak środków finansowych na naprawienie szkody w trybie ustawy z dnia 22 listopada

2002 r. o wyrównaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela (Dz. U. Nr 233, poz. 1955).

W podobnym tonie wypowiadał się J. W. europoseł ówczesnej partii rządzącej.

Z powyższego wynika jednoznacznie, że Rada Ministrów:

⚫

precyzyjnie określiła źródło zagrożenia – choroba zakaźna – SARS-COV-2,

⚫

uznała, że wystąpiła sytuacja o charakterze i rozmiarach przekraczających możliwości działania właściwych organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego,

⚫

zastosowała nadzwyczajne środki w celu zapobiegania i zwalczania zagrożenia.

W tej sytuacji należy uznać, że Rada Ministrów była zobowiązana, a nie uprawniona do wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, o którym mowa w art. 228 ust. 1 w zw. z art. 232 Konstytucji, a Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji był obowiązany wystąpić

z inicjatywą opracowania polityki Rządu dotyczącej wprowadzenia, w związku z epidemią COVID-19, stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej i przedłożyć projekt aktu normatywnego na posiedzenie Rady Ministrów dotyczącego wprowadzenia stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej. Zostały bowiem spełnione obie przesłanki ogólne z art. 228 ust. 1 Konstytucji, a mianowicie wystąpił stan szczególnego zagrożenia, a zwykłe środki konstytucyjne były niewystarczające. Zaistniała także przesłanka szczególna z art. 232 Konstytucji – choroba zakaźna SARS-CoV-2 o ogólnoświatowym zasięgu z dużym odsetkiem przypadków śmiertelnych. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o stanie klęski żywiołowej przez klęskę żywiołową należy rozumieć katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem. Katastrofą naturalną jest zdarzenie związane z działaniem sił natury,

w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi albo też działanie innego żywiołu (art. 3 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy). Z art. 228 ust. 2 Konstytucji wynika wprost, że stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy. Oznacza to, że dla wprowadzenia stanu nadzwyczajnego nie jest wystarczająca podstawa konstytucyjna, lecz oprócz tego konieczne jest, aby istniała uprzednio uchwalona ustawa regulująca sytuację szczególnego zagrożenia, o której mowa

w art. 228 ust. 1 Konstytucji (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 6.3.2001 r.,

S 1/01, OTK 2001, Nr 2, poz. 35). W odniesieniu do stanu klęski żywiołowej jest to ustawa

o stanie klęski żywiołowej.

Po drugie, stan nadzwyczajny może zostać wprowadzony wyłącznie w drodze rozporządzenia wydanego na odpowiedniej podstawie konstytucyjnej i ustawowej. Rozporządzenie Prezydenta RP (art. 229 i art. 230 Konstytucji) oraz rozporządzenie Rady Ministrów (art. 232 Konstytucji) o wprowadzeniu odpowiedniego stanu nadzwyczajnego ma specyficzny charakter. Jest ono wprawdzie wydane na podstawie ustawy, jednak jest aktem

o charakterze jednostkowym, gdyż ustanawia konkretny stan nadzwyczajny na określonym terytorium. Jednocześnie ma ono jednak charakter powszechny, gdyż w sposób generalny

i abstrakcyjny rodzi wynikające z ustawy konsekwencje wprowadzenia stanu nadzwyczajnego w postaci ograniczeń praw i wolności jednostki. Nie należy zatem utożsamiać go

z rozporządzeniami wykonawczymi, o których mowa w art. 92, oraz rozporządzeniami

z mocą ustawy, o których mowa w art. 234 Konstytucji RP.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że istnieje możliwość zrekonstruowania treści tego aktu przez sąd, nie naruszając zasady trójpodziału władzy i nie wkraczając przez władzę sądowniczą w sferę wykonawczą. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy

o stanie klęski żywiołowej w rozporządzeniu wprowadzającym stan klęski żywiołowej określa się przyczyny, datę wprowadzenia oraz obszar i czas trwania stanu klęski żywiołowej, a także, w zakresie dopuszczonym ustawą, rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. W rozporządzeniu należałoby zatem wprowadzić stan klęski żywiołowej od dnia 14 marca 2020 r. na obszarze całego kraju z uwagi na chorobę SARS-CoV-2. Od dnia 14 marca 2020 r. na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej do odwołania obowiązywał bowiem stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 z zakazem prowadzenia działalności gospodarczej. Czas trwania stanu klęski żywiołowej należałoby określić na 30 dni zgodnie z art. 4 ust. 2 w/w ustawy. Był to bowiem czas niezbędny dla zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej, biorcą pod uwagę informacje na temat tej choroby, jej zaraźliwości i śmiertelności spływające z innych krajów, a jednocześnie czas maksymalny. Przedłużenie wymagało zgody Sejmu (art. 6 ust. 1 ustawy o stanie klęski żywiołowej). Z kolei zakres praw i wolności obywatelskich podlegających ograniczeniu określała ustawa o stanie klęski żywiołowej w art. 21. Dodany art. 46b ustawy o chorobach zakaźnych był w zasadzie jego powtórzeniem, co również pozwala na zrekonstruowanie treści aktu prawnego w tym zakresie na podstawie wydawanych licznych rozporządzeń Ministra Zdrowia i Rady Ministrów. Z kolei dodany art. 46a ustawy o chorobach zakaźnych był powtórzeniem art. 5 ustawy o stanie klęski żywiołowej. Z powyższego wynika jednoznacznie, że w okresie od 13 marca 2020 r. do 28 lutego 2021 r. organy władzy publicznej w istocie działały w warunkach klęski żywiołowej i w sposób określony ustawą o stanie klęski żywiołowej, choć formalnie stan ten nie został wprowadzony z uwagi na konieczność wypłaty odszkodowań na podstawie ustawy o wyrównaniu strat majątkowych wynikających

z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela. Podstawę prawną tych działań miały stanowić wprowadzone w pośpiechu przepisy wzorowane na przepisach ustawy o stanie klęski żywiołowej, ograniczające prawa i wolności obywatelskie w sposób niezgodny z Konstytucją, z pominięciem ustawy i Sejmu. Zgoda tego ostatniego była bowiem niezbędna do przedłużania stanu nadzwyczajnego, który w istocie był utrzymywany niemalże przez rok.

W ocenie Sądu brak jest jednak adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego

w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. pomiędzy w/w zaniechaniem a wskazaną w pozwie szkodą.

Po pierwsze, na gruncie ustawy o wyrównaniu strat majątkowych wynikających

z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela naprawieniu podlega wyłącznie szkoda rzeczywista, a nie utracone korzyści. Wynika to wprost z art. 2 ust. 1 i 2 tej ustawy, stanowiącymi, że każdemu, kto poniósł stratę majątkową w następstwie ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu nadzwyczajnego, służy roszczenie o odszkodowanie, które obejmuje wyrównanie straty majątkowej, bez korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby strata nie powstała. Ograniczenie odszkodowania do straty rzeczywistej jest konsekwencją tego, że szkoda powstała na skutek działania organów władzy zgodnego z prawem, bo mającego umocowanie w ustawie o stanie klęski żywiołowej. Dlatego też ustawodawca odsyłając do przepisów Kodeksu cywilnego wyłączył stosowanie art. 415–420 ² k.c ^. W konsekwencji gdyby wprowadzono stan klęski żywiołowej członkom grupy nie przysługiwałoby roszczenie

o zwrot utraconych korzyści. Żądanie ustalenia odpowiedzialności za szkodę w postaci utraconych korzyści wywodzoną z zaniechania należy zatem uznać za nieuzasadnione już

z tej przyczyny.

Po drugie, szkoda, o której mowa w pozwie, powstała na skutek pierwszego zdarzenia szkodowego, czyli wydania aktów prawnych niezgodnych z prawem.

Dlatego też w tym zakresie żądanie pozwu oddalono.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Z uwagi na to, że Sąd uwzględnił powództwo w przeważającym zakresie, całością kosztów obciążono pozwanego. Koszty niezbędne do celowego dochodzenia roszczeń wyniosły łącznie 30.867 zł

i obejmowały opłatę od pozwu, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 21.600 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 7 i § 10 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz kwotę 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. O odsetkach należnych od zasądzonych kosztów orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.