Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Andrzej Lipiński

Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Nowicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 listopada 2023 r. w Warszawie

sprawy z powództwa S. P.

przeciwko (...) Uniwersytetowi (...)w W.

o wyrównanie dodatku stażowego, wyrównanie ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, wyrównanie odprawy pieniężnej

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie

z dnia 21 marca 2022 roku sygn. akt VII P 930/21

1.oddala apelację;

2.zasądza od S. P. na rzecz (...)Uniwersytetu (...) w W. kwotę 1350 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wraz odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt XXI Pa 176/23

UZASADNIENIE

Pozwem z 10 czerwca 2021 r. S. P., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika w osobie adwokata, skierowanym przeciwko (...) Uniwersytetowi (...) w W., wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 48.462,44 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zaległego dodatku stażowego, wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, wyrównania odprawy pieniężnej, a także kosztów procesu

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 12 lipca 2021 roku Sąd uwzględnił roszczenia powoda.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany (...) Uniwersytet (...) w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Wyrok Sądu I instancji

Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w W. w wyroku z 21 marca 2022 r. w punkcie 1 oddalił powództwo S. P. i w punkcie 2 zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Ustalenia faktyczne Sądu I instancji

Powód S. P. był pracownikiem pozwanego (...)Uniwersytetu (...) w W. w okresie od 1 sierpnia 2017 r. r. do 31 marca 2021 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, pracując na stanowiskach: p.o. dyrektora (...) (od 1 sierpnia 2018 r. do 30.09.2018); od 1 maja 2018 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony; dyrektora (...) – dyrektora (...) – pełnomocnika(...)– dyrektora (...), zastępcy kanclerza – pełnomocnika rektora (...) .

Uchwałą Senatu nr 40/2019 z 27 maja 2019 r., z dniem 1 października 2019 r. przyjęto statut (...).

Uchwałą Senatu (...) z 25 czerwca 2018 r. pozwany wprowadził regulamin wynagradzania od 15 lipca 2018 r.

Od 1 sierpnia 2018 r. powód był uprawniony do : a) wynagrodzenia zasadniczego w wysokości (...) zł brutto, b) dodatku funkcyjnego w wysokości (...) zł, c) premii regulaminowej w wysokości (...)wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego.

Zgodnie z obowiązującym od 15 lipca 2018 r. u pozwanego regulaminem wynagradzania pracownikom przysługiwał dodatek za staż pracy w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku pracy, z tym, że dodatek ten nie mógł przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego. Jako element wynagrodzenia przewidziano również premię regulaminową której wysokość określano jako procent wynagrodzenia zasadniczego z dodatkiem funkcyjnym. Premia regulaminowa za jeden miesiąc pracy ulegała zmniejszeniu o 50% w przypadku : a) rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 k.p.; b) nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, c) stawienia się do pracy w stanie nietrzeźwym lub spożywania alkoholu na terenie zakładu pracy; d) samowolnego, nieusprawiedliwionego opuszczenia stanowiska pracy; e) nieuzasadnionej odmowy wykonania polecenia służbowego ( regulamin wynagradzania k. 55-81). Zgodnie z §3 ust. 3 pkt 1, 2, 4, w/w regulaminu wynagradzania z 2018 r. pracownikowi niebędącemu nauczycielem akademickim, w zależności od rodzaju pracy, kwalifikacji, zajmowanego stanowiska, ilości i jakości świadczonej pracy, indywidualnych osiągnięć oraz ogólnego stażu pracy, przysługują m.in. wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za staż pracy - po spełnieniu przesłanek określonych w § 6 regulaminu, premie (regulaminowa, z działalności usługowej, motywacyjna, za zrealizowanie projektu) - po spełnieniu przesłanek określonych w §11-17 regulaminu. Zgodnie z §6 ust. 1 w/w regulaminu, dodatek za staż pracy przysługiwał w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku pracy z tym, że dodatek ten nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego. Zgodnie z §11 ust. 3 w/w regulaminu wynagradzania z 2018 r. „Pracownikom nie będącym nauczycielami akademickim może być przyznana: 1. premia regulaminowa, 2. premia motywacyjna, jeżeli są zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych, w których nie jest przyznawana premia z działalności usługowej, 3. premia z działalności usługowej, jeżeli są zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych wymienionych w wykazie, o którym mowa w ust. 4 poniżej, generujących przychody inne, niż pochodzące z dotacji budżetowych, albo inne niż środki pochodzące z realizacji projektów krajowych, międzynarodowych lub projektów finansowanych z funduszy strukturalnych, 4 . premia za zrealizowanie projektu, jeżeli spełnią przesłanki określone w § 17".

Zgodnie z §12 ust. 1 w/w regulaminu, premia regulaminowa była określana w umowach o pracę jako procent wynagrodzenia zasadniczego wraz z dodatkiem funkcyjnym. §13 regulaminu przewidywał przesłanki jej zwiększenia, natomiast §14 - reduktory.Oprócz premii regulaminowej funkcjonowały również: premia motywacyjna (§15), premia z działalności usługowej (§18) oraz premia za zrealizowanie projektu (§17) i nie miały one charakteru premii stałej, a były zmienne.

W dniu 11 września 2018 r. strony zawarły porozumienie postanawiając zmienić - od 11 września 2018 r. - pkt 1,2,4,5 umowy o pracę na p.o. zastępcy kanclerza, pełnomocnika rektora (...), zaś do czasu zatrudnienia osoby na stanowisku dyrektora (...)powód nadal wykonywał obowiązki dyrektora (...). Powód otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości (...) zł miesięcznie brutto, dodatek funkcyjny (...) zł, premię regulaminową w wysokości (...) wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, dodatek stażowy wysokości (...)wynagrodzenie zasadniczego i dodatku funkcyjnego – na podstawie regulaminu wynagrodzenia z dnia 25 czerwca 2018 r.

Zarządzeniem nr (...) Rektora (...) z 11 września 2018 r., z 1 października 2019 r. pozwany wprowadził nowy regulamin wynagradzania, w którym określił w sposób analogiczny do poprzednio obowiązującego regulaminu zasady wypłaty dodatku za staż pracy. W zakresie premii regulaminowej wskazał, że jest stałym składnikiem wynagrodzenia określonym w umowie o pracę jako procent wynagrodzenia zasadniczego wraz z dodatkiem funkcyjnym. Postanowił, że premia regulaminowa za dany miesiąc ulega zmniejszeniu za dni nieobecności w pracy spowodowanej chorobą pracownika, koniecznością osobistego sprawowania opieki na dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, urlopem macierzyńskim i rodzicielskim oraz urlopem bezpłatnym.

W 20 listopada 2018 r. strony zawarły porozumienie postanawiając zmienić od dnia 20 listopada 2018 r. pkt 1,2,4,5 umowy o pracę poprzez zmiany na: zastępcę kanclerza, pełnomocnika rektora (...), dyrektora (...). Powód otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości (...) zł miesięcznie brutto, dodatek funkcyjny (...)zł, premię regulaminową w wysokości (...) wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, zwiększoną premię regulaminową w wysokości (...) zł miesięcznie brutto, dodatek stażowy wysokości (...)wynagrodzenie zasadniczego i dodatku funkcyjnego – na podstawie regulaminu wynagrodzenia z dnia 25 czerwca 2018 r. – (uchwała Senatu (...) nr 71.2018).

W dniu 25 marca 2019 r. strony zawarły porozumienie, postanawiając zmienić od dnia 01.04.2019 roku pkt 1,4,5 umowy o pracę na: zastępcy kanclerza, pełnomocnika rektora (...) Powód otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości (...) zł miesięcznie brutto, dodatek funkcyjny (...)zł, premię regulaminową w wysokości (...)wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego na podstawie regulaminu wynagradzania, dodatek stażowy w wysokości (...)wynagrodzenia zasadniczego na podstawie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym.

Pismem z 29 lipca 2019 r. Rektor zawiadomił powoda, że w związku z decyzją Ministra Zdrowia o przyznaniu (...) środków na podwyższenie wynagrodzeń pracowników od 1 stycznia 2019 r. przyznano powodowi podwyżki: wynagrodzenia zasadniczego (...) zł, w tym (...) zł podwyżki obligatoryjnej i (...)zł podwyżki zaproponowanej przez kierownika jednostki.

W dniu 24 listopada 2020 r. strony zawarły porozumienie, postanawiając z dniem 31 marca 2021 roku rozwiązać stosunek pracy, w związku z likwidacją stanowiska pracy: zastępcy kanclerza -pełnomocnika rektora (...).

Powód otrzymywał dodatek stażowy w okresie od sierpnia 2018 r. do końca zatrudnienia w wysokości, która nie uwzględniała premii regulaminowej.

Prorektor ds. Personalnych i Organizacyjnych w dniu 26 marca 2021 r. wydał komunikat w sprawie podwyżek dla pracowników niebędących nauczycielkami akademickimi.

Pismem z 14 kwietna 2021 r. powód zwrócił się do (...) z wnioskiem o prawidłowe naliczenie wynagrodzenia zgodnie z ustawą z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwem wyższym i nauce.

W odpowiedzi na wniosek powoda, pismem z 29 kwietnia 2021 r. Prorektor poinformowała powoda m.in. o tym, że na gruncie poprzedniego stanu prawnego premia była fakultatywnym składnikiem wynagrodzenia, zaś zgodnie ze zmianą ustawową premia jest zmiennym składnikiem wynagrodzenia. Wskazano, że aby nie pogorszać sytuacji pracowników Uczelni i nie likwidować premii regulaminowej, w regulaminie wprowadzonym zarządzeniem Rektora nr (...) z dnia 11.09.2019 roku, w oparciu o przepisy tzw. ustawy 2.0, postanowiono pozostawić reguły jej przyznawania. Jednocześnie fakultatywnym i zmiennym składnikiem wynagrodzenia zostawiono premię: motywacyjną, z działalności usługowej i za zrealizowanie projektu. Dodano, że żaden przepis ustawy z dnia 03 lipca 2018 roku – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce - nie nakazywał dostosowania regulaminu wynagrodzenia do ustawy 2.0 poprzez jej wliczenie do wynagrodzenia zasadniczego. Wskazano, że (...) miał trzy możliwości: 1. pozostawienia premii regulaminowej jako stałego składnika wynagrodzenia - dodatkowego obok obligatoryjnych składników przewidzianych w ustawie 2.0, 2. zmiany regulaminu wynagradzania na niekorzyść pracowników i zlikwidowanie premii regulaminowej, 3. likwidacji premii regulaminowej włączając ją do wynagrodzenia zasadniczego. Władze (...) wybrały opcję nr 1.

Rozważania prawne

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo było niezasadne.

Powód wywodził swoje roszczenie z art. 136 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. 2018, poz. 1669 ze zm.): „Wynagrodzenie pracownika uczelni publicznej składa się z: wynagrodzenia zasadniczego, dodatku za staż pracy, które stanowi stałe składniki wynagrodzenia” i z art. 138 ust. 1 zd. 1 w/w ustawy: „Dodatek za staż pracy przysługuje w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok zatrudnienia".

Spór w niniejszej sprawie miał charakter prawny i dotyczył różnic w sposobie rozumienia przez powoda i (...) pojęcia „stały składnik wynagrodzenia".

Stosownie do art. 154 ust.3 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2183, ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w okresie od 1 lipca 2018 r. do 30 września 2018 r. pracownikowi uczelni publicznej przysługiwał dodatek za staż pracy w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku pracy, z tym że dodatek ten nie mógł przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego.

W myśl obowiązującej od 1 października 2018 r. ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z dnia 20 lipca 2018 roku, wynagrodzenie pracownika uczelni publicznej składa się z : 1) wynagrodzenia zasadniczego, 2) dodatku za staż pracy, które stanowią stałe składniki wynagrodzenia. Pracownik uczelni publicznej mógł nadto otrzymywać : a) dodatek funkcyjny; 2) dodatek zadaniowy; 3) wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe albo godziny nadliczbowe; 4) dodatek za pracę w warunkach szkodliwych; 5) premię – w przypadku pracownika niebędącego nauczycielem akademickim; 6) inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania (art. 136). Dodatek za staż pracy przysługuje w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok zatrudnienia. Dodatek jest wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku zatrudnienia, z tym że wysokość tego dodatku nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego ( art. 138 ust.1 ustawy).

Z dniem 1 października 2018 r. weszła w życie część przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, zawierająca przepisy wprowadzające z przepisami przejściowymi. Zgodnie z art. 246 ust. 3 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce: „Do umów o pracę obowiązujących w dniu wejścia w życie ustawy, o której mowa w art 1, oraz zawartych w okresie od dnia wejścia w życie tej ustawy do dnia 31 grudnia 2018 r. stosuje się przepisy ustawy uchylanej w art. 169 pkt 3 oraz przepisy wydane na podstawie art. 151 ust 1 tej ustawy, w zakresie minimalnej wysokości miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego - do dnia 31 grudnia 2018 r., a w pozostałym zakresie - do dnia 30 września 2020 r."

W świetle wyżej wymienionych norm prawa pracy brak jest jakichkolwiek przesłanek do uznania, że premia regulaminowa stanowi składnik wynagrodzenia zasadniczego, od którego wysokości oblicza się m.in. dodatek za staż pracy. Przepisy ustawy, jak i postanowienia regulaminów, rozróżniają obywa te świadczenia. Okoliczność, że premia ma charakter roszczeniowy nie stanowi przesłanki do zaliczenia jej do wynagrodzenia zasadniczego. Wysokość premii regulaminowej była powiązana z określonymi przesłankami, których zaistnienie powodowało obniżenie wysokości tego świadczenia (o 50% w skali miesiąca - regulamin wynagradzania obowiązujący do 30 września 2018 r.) lub też pozbawienie prawa do tego świadczenia (za okres istnienia przesłanki - regulamin obowiązujący od 1 października 2018 r. ). Powyższe nakazuje uznać, że premia regulaminowa stanowiła odrębny od wynagrodzenia zasadniczego element wynagrodzenia powoda.

Reasumując, nie było podstawy prawnej do włączenia premii regulaminowej do wynagrodzenia zasadniczego powoda, ani do przyjęcia, że dodatek stażowy oblicza się jak wynagrodzenie urlopowe, ani też nie ma podstawy prawnej do przyjęcia, że dodatek stażowy oblicza się od jakichkolwiek innych składników wynagrodzenia poza wynagrodzeniem zasadniczym.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd oparł o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z §9 ust.1 pkt 2 w zw. z §2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t .j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265).

Apelacja powoda

Powód zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego z 21 marca 2022 r. w całości, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie zapłaty zgodnie z żądaniami pozwu (apelacja k. 202-206 akt sprawy).

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie:

1.  Art. 277 w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 235 § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z przesłuchania powoda, podczas gdy dowód ten jest niezbędny dla dokonania prawidłowej wykładni umowy o pracę poprzez ustalenie, że premia regulaminowa stanowiła część wynagrodzenia zasadniczego powoda. Stosowne zastrzeżenie do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. zostało złożone na rozprawie w dniu 21 marca 2022 r.

2.  Art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie dowolnej, a nie wszechstronnej oceny dowodów z dokumentów tj. umów o pracę z aneksami oraz regulaminów wynagradzania oraz dokonanie ustaleń sprzecznych z treścią materiału dowodowego i rzeczywistym stanem rzeczy, w odniesieniu do oceny charakteru premii regulaminowej i uznanie, że:

a.  jest to inny niż wynagrodzenie zasadnicze składnik wynagrodzenia powoda, podczas gdy prawidłowa ocena winna doprowadzić do wniosku, że premia regulaminowa stanowi część wynagrodzenia zasadniczego powoda i jest stałym składnikiem tego wynagrodzenia,

b.  fakt obniżania premii regulaminowej stanowi o jej odrębności od wynagrodzenia zasadniczego, podczas gdy wynagrodzenie zasadnicze również ulega obniżeniu w określonych ustawą przypadkach np. za czas nieobecności spowodowanej chorobą, a zatem nie kwestia obniżenia a stałości i sposób określania jej wysokości determinuje charakter składnika wynagrodzenia.

2.  Obrazę przepisów prawa materialnego tj.

a.  art. 154 ust. 3 i art. 136 ust. 1 pkt 1 ustawy prawo o szkolnictwu wyższym poprzez ich niezastosowanie i oddalenie powództwa o zapłatę pomimo, że zgodnie z tymi przepisami dodatek stażowy powoda powinien być liczony również od premii regulaminowej,

b.  art. 65 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie i pomimo wątpliwości nomenklaturowych nieustalenie w jaki sposób strony rozumiały charakter premii regulaminowej, co powinno doprowadzić od uwzględnienia powództwa w całości.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych (odpowiedź na apelację k.219-222)

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna

W ocenie Sądu Okręgowego wyrok Sądu I instancji jest prawidłowy. Sąd odwoławczy podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je za własne, aprobuje również ocenę prawną przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. W okolicznościach sprawy nie występują jakiekolwiek przesłanki mogące wyrok ten wzruszyć, a w szczególności te, które Sąd odwoławczy bierze pod uwagę z urzędu (art. 378 § 1 k.p.c.).

Sąd II instancji, przyjmując ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego jako własne, jednocześnie stwierdza, że nie zachodzi obecnie potrzeba powielania w tym miejscu tych ustaleń, czyniąc je integralną częścią niniejszego uzasadnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5.11.1998 r., I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Odnosząc się do pierwszego zarzutu tj. oddalenia przez Sąd Rejonowy wniosku o dopuszczenie dowodu z przesłuchania powoda, Sąd Okręgowy nie znajduje podstaw do jego uwzględnienia. Wskazać bowiem należy, że zeznania strony (w tym przypadku powoda) stanowią jedynie subsydiarny dowód osobowy w sprawie dopuszczany wówczas, gdy fakty istotne dla rozpoznania sprawy nie zostały ustalone na podstawie innych zgromadzonych dowodów. Jak wskazuje się w orzecznictwie, dowód z przesłuchania stron nie ma charakteru bezwzględnego i aktualizuje się wówczas sąd uzna, że dotychczasowe wyniki postępowania dowodowego nie świadczą o wyjaśnieniu faktów istotnych dla rozstrzygnięcia. Zaniechanie przez sąd przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron nie stanowi naruszenia tego przepisu, jeżeli w ocenie tego sądu fakty istotne zostały już wyjaśnione. W ten sposób tego rodzaju dowodzenie ma akcesoryjny charakter (post. SN z 7.10.2020 r., II UK 267/19, Lex 3148117). Zważywszy na powyższe wskazać należy, że w przedmiotowym procesie przesłuchanie powoda nie zmierzałoby do ustalenia żadnych istotnych kwestii dla rozstrzygnięcia sporu, albowiem istota sporu sprowadza się do prawidłowej wykładni prawa w zakresie ustalenia charakteru i wymagalności zapłaty dodatku stażowego, ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i odprawy pieniężnej. W tym zakresie Sąd Okręgowy miał na uwadze, że ewentualne przesłuchanie powoda prowadziłoby jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania i nie prowadziłoby do ustalenia żadnej istotnej okoliczności, albowiem bez znaczenia dla sporu pozostaje subiektywna ocena powoda w zakresie charakteru dochodzonych kwot.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., wskazać należy, że Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący zgromadził materiał dowodowy, wszechstronnie rozważył wszystkie przeprowadzone dowody i w sposób zgodny z zasadami oceny materiału dowodowego wynikającymi z art. 233 k.p.c. wyprowadził wnioski, stanowiące podstawę zapadłego rozstrzygnięcia. Zdaniem Sądu Okręgowego prawidłowo dokonano także ustalenia stanu prawnego, właściwego dla zawisłego sporu oraz jego wykładni. Dokonana subsumpcja doprowadziła do prawidłowego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Analiza zaskarżonego rozstrzygnięcia w oparciu o materiał dowodowy zebrany w sprawie i zarzutów apelacji prowadzi do wniosku, że sąd pierwszej instancji nie dopuścił się zarzucanych mu uchybień.

W myśl art. 233 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Oznacza to, że wszystkie ustalone w toku postępowania fakty powinny być brane pod uwagę przy ocenie dowodów, a tok rozumowania sądu powinien znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku. Przepis ten daje wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów. Swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich przeprowadzenia. Mają być one ocenione konkretnie i w związku z całym zebranym materiałem dowodowym. Ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., sygn. akt: II UKN 685/98, OSNAPUiS 2000 nr 17, poz. 655).

Sąd może oprzeć swe przekonanie jedynie na dowodach prawidłowo przeprowadzonych, a ocena dowodów musi być dokonana na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Sąd musi ocenić wszystkie przeprowadzone dowody oraz uwzględnić wszelkie towarzyszące im okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny mocy i wiarygodności tych dowodów. Sąd zobowiązany jest przeprowadzić selekcję dowodów, wybierając te, na których się oparł i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Przez moc dowodową rozumie się przy tym siłę przekonania, jaką uzyskał sąd wskutek przeprowadzenia określonych dowodów o istnieniu lub nieistnieniu faktu, którego one dotyczyły. Ocena wiarygodności dowodu zależy od środka dowodowego. Sąd, oceniając wiarygodność decyduje o tym, czy określony środek dowodowy, ze względu na jego indywidualne cechy i obiektywne okoliczności, zasługuje na wiarę, czy też nie. Uważa się także, że granice swobodnej oceny dowodów warunkuje czynnik ideologiczny, tj. poziom świadomości prawnej sędziego oraz obowiązujące w danym momencie poglądy na sądowe stosowanie prawa. (por. T. Ereciński. Jacek Gudowski. Maria Jędrzejewska - "Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz", Część I, Wyd. LexisNexis).

Wskazać należy, że postawienie zarzutu naruszenia powyższego przepisu nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego przyjętego przez niego na podstawie własnej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Na apelującym spoczywa obowiązek wykazania, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że sąd naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności oraz mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (post. SN z 14.01.2000 r., I CKN 1169/99, Legalis). Zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli Sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki, z zasadami wiedzy, czy z doświadczeniem życiowym. Sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału zachodzi bowiem jedynie wtedy, gdy z treści dowodów wynika co innego, niż przyjął sąd, gdy pewnego dowodu nie uwzględniono przy ocenie, gdy sąd przyjął pewne fakty za ustalone, mimo, że nie zostały one w ogóle lub niedostatecznie potwierdzone, gdy sąd uznał pewne fakty za nieudowodnione, mimo że były ku temu podstawy oraz, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego rozumowania, co oznacza, że sąd wyprowadza błędny logicznie wniosek z ustalonych przez siebie okoliczności.

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy dokonując oceny materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania, nie dopuścił się naruszenia wskazanych reguł. Wnioski Sądu I instancji zostały logicznie powiązane z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Sąd ten nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów i nie popełnił błędów w logicznym rozumowaniu.

W rozpoznawanej sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, powód w apelacji ograniczył się głównie do polemiki z twierdzeniami Sądu Rejonowego i przedstawienia w istocie własnej wersji oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, pomijając przepisy prawa materialnego i nie odnosząc się jednak do logicznej oceny tego materiału przez Sąd pierwszej instancji, w efekcie nie podważając skutecznie dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny dowodów, mieszczącej się w ramach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c.

Apelacja pozwanego w zakresie zarzutu art. 233 k.p.c. sprowadza się bowiem do postawienia rozbudowanego zarzutu przedstawiającego twierdzenie, że premia regulaminowa stanowi część wynagrodzenia zasadniczego powoda i jest stałym składnikiem tego wynagrodzenia oraz że charakter składnika wynagrodzenia determinuje jego stałość. W ocenie Sądu Okręgowego, powyższe zarzuty należało rozpoznać łącznie z zarzutami naruszenia prawa materialnego, albowiem również u ich podstaw stało twierdzenie, że „premia regulaminowa jest stałym składnikiem wynagrodzenia”

W ocenie Sądu Okręgowego, wszelkie wątpliwości powoda w zakresie charakteru premii regulaminowej rozwiewa treść art. 136 ust. 1 i 2 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, który wprost wskazuje, że wynagrodzenie pracownika uczelni publicznej składa się z:

1) wynagrodzenia zasadniczego,

2) dodatku za staż pracy

– które stanowią stałe składniki wynagrodzenia.

W ust. 2 ww. przepisu wskazano, że pracownik uczelni publicznej może otrzymywać:

1) dodatek funkcyjny,

2) dodatek zadaniowy,

3) wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe albo godziny nadliczbowe,

4) dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,

5) premię – w przypadku pracownika niebędącego nauczycielem akademickim,

6) inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy

albo regulaminie wynagradzania

– które stanowią zmienne składniki wynagrodzenia.

Z powyższego bezspornie wynika, że premia nie stanowi stałego składnika wynagrodzenia, wobec czego zarzuty powoda są niczym niepopartą polemiką, sprzeczną z przepisami prawa. W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z poglądem doktryny, premia jest dodatkowym składnikiem wynagrodzenia za pracę, nieobowiązkowym i uzupełniającym, ale tylko w tym sensie, że do pracodawcy należeć będzie decyzja, czy w ogóle system premiowania w danej firmie będzie wykorzystywany. Ponadto jej wypłata jest najczęściej uzależniona od spełnienia określonych i obiektywnych przesłanek, wyszczególnionych w autonomicznych źródłach prawa pracy lub w umowie o pracę (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 8 sierpnia 2018 r. III APa 7/18). Hipotetyczne uwzględnienie zarzutów powoda prowadziłoby do nieuzasadnionego zatarcia różnic pomiędzy wynagrodzeniem zasadniczym a premią regulaminową, albowiem premia ta byłaby traktowana de facto jako wynagrodzenie zasadnicze wypłacane co miesiąc bez konieczności spełnienia jakichkolwiek regulaminowych wymogów.

Niezrozumiały jest również zarzut naruszenia art. 65 § 2 k.c. sprowadzający się do twierdzenia o nieustaleniu w jaki sposób strony rozumiały charakter premii regulaminowej, skoro to jedynie powód przedstawiał wątpliwości w zakresie charakteru premii, a pozwany prezentował jednolite i konkretne stanowisko na każdym etapie postępowania sądowego.

Biorąc pod uwagę całościowe i kompletne odniesienie się do zarzutów powoda stawianych w apelacji, Sąd Okręgowy nie znajduje podstaw zarówno faktycznych, jak i prawnych do uznania apelacji za zasadną, tym samym uznając ją za niezasługującą na uwzględnienie. Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o oddaleniu apelacji.

O kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2 wyroku, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu tj. zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c., obciążając nimi w całości powoda jako stronę przegrywającą. Z tego tytułu Sąd Okręgowy zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1350,00 zł jako zwrot kosztów zastępstwa prawnego w wysokości stawki minimalnej, określonej w §9 ust.1 pkt 2 w zw. z §2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Sędzia Andrzej Lipiński