Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

przewodniczący:	SSO Magdalena Kubczak
protokolant:	sekretarz sądowy Patrycja Chrustek

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa P. C.

przeciwko spółce – (...) S.A. w W.

o ochronę dóbr osobistych

1. zobowiązuje spółkę – (...) S.A. w W. do złożenia oświadczenia następującej treści: (...) S.A. w W. oświadczają, że nie było podstaw do nieudzielenia panu P. C. absolutorium z wykonania obowiązków członka zarządu (...) S.A. w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 30 listopada 2015 r.” – w terminie 14 dni od uprawomocnienia się niniejszego wyroku przez opublikowanie tego oświadczenia na stronie internetowej (...) w zakładce „aktualności”;

2. zasądza od spółki – (...) S.A. w W. na rzecz Fundacji (...) w W. kwotę 30.000 (trzydzieści tysięcy) złotych – płatną w terminie 14 dni od uprawomocnienia się niniejszego wyroku;

3. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

4. zasądza od spółki – (...) S.A. w W. na rzecz P. C. kwotę 6.420 (sześć tysięcy czterysta dwadzieścia) złotych tytułem kosztów procesu.

IV C 426/18

UZASADNIENIE

P. C. pozwem z dn. 30 marca 2018 r. o ochronę dóbr osobistych wniósł o nakazanie pozwanej spółce (...) S.A. w W.:

1.  podjęcia przez walne zgromadzenie (...) w terminie dwóch miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, uchwały uchylającej w całości uchwałę tego organu z dn. 29 czerwca 2016 r. w sprawie nieudzielenia powodowi absolutorium z wykonania obowiązków członka zarządu w okresie od dn. 1 stycznia 2015 r. do dn. 30 listopada 2015 r.,

2.  podjęcia przez ten sam organ i w tym samym terminie uchwały udzielającej powodowi absolutorium z wykonania wyżej wskazanych obowiązków;

3.  złożenia oświadczenia o określonej treści, wskazanej w treści pozwu w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku i opublikowania go na stronie internetowej (...) ( (...) w zakładce Aktualności

4.  oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz organizacji społecznej – Fundacja (...) kwoty 30.000 zł. (pozew, k. 2-30).

W uzasadnieniu wskazano, iż pozwana spółka poinformowała powoda jako członka zarządu o realizacji celów spółki na 2015 r.. Ponadto z treści sprawozdań z działalności spółki za 2015 r. wynikało, iż realizowana przez zarząd polityka spłaty zadłużenia przyniosła pożądane efekty w postaci spadku wielkości odsetek płaconych z tytułu zobowiązań dłużnych, w efekcie zarząd wywiązywał się w pełni z postawionych przed nim zadań. Powód podał, iż działania podejmowane w krótkim okresie (2015 r.), jak i w dłuższej perspektywie (2012-2105 r.) przyniosły spodziewane efekty w postaci poprawy ogólnej kondycji spółek kolejowych. Jednocześnie zwyczajne walne zgromadzenie spółki w dn. 29 czerwca 2016 r. podjęło uchwałę w przedmiocie nieudzielenia powodowi absolutorium z wykonywanych przez niego obowiązków członka zarządu spółki w okresie od dn. 1 stycznia 2015 r. do dn. 31 grudnia 2015 r. W trakcie walnego zgromadzenia nie zaprotokołowano przy tym żadnego uzasadnienia do tej uchwały. Pomimo obecności powoda na walnym zgromadzeniu, nie miał on możliwości przedstawienia swojego stanowiska w sprawie. Powód wskazał, iż uzyskanie przez członka organu absolutorium jest dla niego ważne tak w sferze interesów majątkowych, jak i w sferze interesów niemajątkowych. Uchwała w/s. nieudzielenia absolutorium ma bowiem charakter wartościujący. W ocenie powoda taka uchwała może stawiać go w złym świetle w odbiorze społecznym. Wskazał, iż uchwała godzi w jego interesy osobiste i majątkowe oraz narusza jego doba osobiste w postaci dobrego imienia oraz nieposzlakowaną opinię dobrego menadżera, jaką cieszył się na rynku zarówno w chwili powoływania go w skład zarządu spółki, jak i w trakcie pełnienia przez niego funkcji członka zarządu (...). Powód wskazał, iż wprawdzie art. 395 k.s.h. daje walnemu zgromadzeniu swobodę podjęcia decyzji w przedmiocie udzielenia absolutorium dla członków zarządu, ale nie może to być decyzja dowolna. W jego ocenie pozwana działała w warunkach bezprawności, która nie została przez nią wyłączona i pozwana dopuściła się co najmniej niedbalstwa przez zaniechanie wysłuchania powoda przed podjęciem uchwały i zaniechanie uzasadnienia nieudzielenia powodowi absolutorium.

W odpowiedzi pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego (odpowiedź na pozew, k. 186-189).

Pozwana wskazała, iż wyniki realizacji celów nie pozwalają na określenie, choćby w przybliżeniu, jaki wpływ na poziom osiągniętych celów miał powód osobiście, zatem samo osiągnięcie pewnych celów przez zarząd nie może być utożsamiane z sukcesem powoda, jako członka zarządu bez konkretyzacji i weryfikacji indywidualnych jego działań i dokonań. Ponadto pozwana zakwestionowała okoliczność wykazania przez powoda roszczenia o naruszenie dobra osobistego poprzez podważenie kompetencji i wiarygodności powoda jako osoby zajmującej się profesjonalnym zarządzaniem. W ocenie pozwanej powód nie wykazał w żaden sposób, na czym miałoby polegać powyższe naruszenie. Niezależnie od zasadności nieudzielenia absolutorium pozwana wskazała, iż nie doszło w żadnym stopniu do naruszenia dobrego imienia powoda, z uwagi na fakt braku jakichkolwiek negatywnych konsekwencji po stronie powoda w zakresie postrzegania go na rynku osób zajmujących się zawodowo zarządzaniem oraz nadzorem. Pozwana podkreśliła, iż istotną okolicznością dotyczącą działalności powoda i mającą wpływ na negatywną ocenę jego działań w 2015 r. jest fakt zapewnienia przez powoda sobie wypłaty wynagrodzenia dodatkowego, z powołaniem na par. 8 ust. 6 umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania, w wysokości ponad (...) zł. Wypłata tak znacznej sumy na krótko przed złożeniem przez powoda rezygnacji z członkostwa w zarządzie spółki, w ocenie pozwanej, nastąpiła bez należnej podstawy prawnej, albowiem powyższy zapis umowy nie dotyczy sytuacji wygaśnięcia umowy na skutek złożenia przez członka zarządu oświadczenia o rezygnacji z członkostwa w zarządzie spółki. Pozwana oceniła takowe działanie powoda jednoznacznie negatywnie, postrzegając je jako działanie na szkodę spółki. W tym zakresie toczy się przeciwko powodowi odrębne postępowanie.

Ostatecznie strony podtrzymały swoje stanowisko przedstawione w sprawie (pismo, k. 378 i n., pismo, k. 383 i n.).

Sąd ustalił:

P. C., w okresie 5.04.2012-30.11.2015r. pełnił funkcję członka zarządu spółki (...) S.A.; z zawodu jest ekonomistą, doktorem habilitowanym w dziedzinie ekonomii i profesorem Szkoły Głównej Handlowej w W. (bezsporne). Jest profesjonalnym menadżerem, który od 1998 r. zajmuje kierownicze stanowiska w Ministerstwie Finansów, NBP, instytucjach międzynarodowych, przedsiębiorstwach, głównie odpowiadając za zarządzanie finansami (cv powoda, k. 39).

Pozwana spółka jest spółką akcyjną, a jej jedynym akcjonariuszem jest Skarb Państwa ( odpis z KRS k 196v).

W dn. 30 grudnia 2014 r. nadzwyczajne walne zgromadzenie (...) podjęło uchwałę nr (...) w sprawie określania celów dla zarządu (...) na rok 2015 oraz zasad przyznawania wynagrodzenia zmiennego prezesowi i członkom zarządu spółki. Cele zostały określone w ten sposób, iż sprecyzowano: obszar, w którym podejmowane będą czynności, konkretny cel w obszarze, przypisywana mu waga. Wskazano też, iż kryterium osiągnięcia celu jest ustalane jako procentowy wskaźnik –określony w załączniku do uchwały –realizacji każdego z oznaczonych celów w danym obszarze. Ponadto ustalono zasady przyznawania wynagrodzenia zmiennego ( premii ) prezesowi oraz członkom zarządu. W zasadach przyznawania premii ustalono, iż przyznanie premii jest uzależnione od osiągnięcia celów o szczególnym znaczeniu dla spółki. Cele są ustalane w karcie celów, która jest podpisywana przez członka zarządu w terminie miesiąca od powzięcia przez Walne Zgromadzenie spółki uchwały w sprawie określenia celów na dany rok obrotowy. Członek zarządu składa ponadto Walnemu Zgromadzeniu pisemne sprawozdanie z realizacji celów za dany rok obrotowy, które powinno uzyskać pozytywną opinię rady nadzorczej. Ocena wykonania celów jest dokonywana przez Walne Zgromadzenie spółki przy zastosowaniu zasad określonych w ,, zasadach przyznawania wynagrodzenia zmiennego…’’ (uchwała z załącznikami, k. 285-294).

W dn. 2 lipca 2015 r. nadzwyczajne walne zgromadzenie (...) podjęło uchwałę nr (...), zmieniającą uchwałę nr (...) w sprawie określenia celów dla zarządu (...) na rok 2015 oraz zasad przyznawania wynagrodzenia zmiennego prezesowi i członkom zarządu spółki, w ten sposób, iż załącznik nr 1 do uchwały nr (...) pt. „Cele dla Zarządu (...) S.A. na rok 2015” oraz załącznik nr 2 pt. „Zasady przyznawania wynagrodzenia zmiennego Prezesowi i Członkom Zarządu (...) S.A.” otrzymały nowe brzmienie. W zasadach przyznawania premii nadal ustalono, iż przyznanie premii jest uzależnione od osiągnięcia celów o szczególnym znaczeniu dla spółki. Cele są ustalane w karcie celów, która jest podpisywana przez członka zarządu w terminie miesiąca od powzięcia przez Walne Zgromadzenie spółki uchwały w sprawie określenia celów na dany rok obrotowy. Cele są ustalane osobno na każdy rok obrotowy dla wszystkich uprawnionych łącznie. Ocena wykonania celów jest dokonywana przez Walne Zgromadzenie spółki przy zastosowaniu zasad określonych w ,, zasadach…’’ (uchwała z załącznikami, k. 295-307, umowa z powodem k. 41-53).

W umowie o zarządzanie zawartej z powodem ustalono w par. 2 pkt 3, że do obowiązków powoda należy w szczególności podejmowanie i realizowanie czynności i działań zmierzających do realizacji przez spółkę zadań wynikających z przedmiotu działalności spółki, zmierzających do rozwoju działalności spółki i osiągania przez spółkę celów określonych w ustalonych planach działalności gospodarczej, zmierzających do osiągania przez spółkę odpowiednich wyników gospodarczych, w tym finansowych, opracowywanie i aktualizacja planów strategicznych spółki, ich wdrażanie, reprezentowanie spółki na zewnątrz, koordynacja działań poszczególnych jednostek organizacyjnych spółki, formułowanie i wdrażanie polityki kadrowej, wykonywanie innych obowiązków określonych we właściwych regulacjach wewnętrznych spółki. W umowie w par. 4 przewidziano dla powoda wynagrodzenie składające się z części stałej jako wynagrodzenie podstawowe i części zmiennej jako premia za osiągnięcie celów o szczególnym znaczeniu dla spółki, które będą określane przez walne zgromadzenie spółki do dnia 31 grudnia poprzedzającego rok, za który premia przysługuje. Ustalono tez, iż premia będzie wypłacana po zaopiniowaniu przez walne zgromadzenie wniosku o wypłatę połączonego ze złożeniem sprawozdania z realizacji celów za dany rok obrotowy, w którym to wniosku powód miał określić stopień realizacji celów, przy czym gdyby walne zgromadzenie stwierdziło istotne rozbieżności między sprawozdaniem a stanem rzeczywistym, to jest zobligowane do wskazania w podjętej uchwale zakresu rozbieżności, a jeśli w określonym w umowie terminie walne zgromadzenie nie podejmie uchwały w przedmiocie wypłaty premii lub w przedmiocie wskazania zakresu rozbieżności w realizacji celów, to powód był uprawniony do premii w wysokości określonej we wniosku. Ponadto na podstawie par. 8 pkt 6 umowy członkowi zarządu przysługiwało prawo do dodatkowego wynagrodzenia w wysokości 12-krotnosci miesięcznego stałego wynagrodzenia – w razie rozwiązania umowy o zarządzanie ( umowa k 43).

Od 2012 r., kiedy powód rozpoczął pełnienie funkcji członka zarządu, w odniesieniu do każdego roku obrotowego przedstawiane były zarządowi przez nadzwyczajne walne zgromadzenie (...) cele stanowiące stały element polityki właścicielskiej, prowadzonej wobec spółki przez Skarb Państwa (karta celów dla zarządu spółki na 2012 r., k. 118-127, karta celów na 2013 r., k. 128-141, karta celów na 2014 r., k. 142-164). W momencie potwierdzenia, iż cele zostały zrealizowane, członkowie otrzymywali premię. Przed 2015 r. ich praca nie była kwestionowana (zeznania świadka J. K., k. 373v-374, zeznania świadka J. B., k. 374). Cele zatwierdzane były w Ministerstwie, a kondycja spółki (...) S.A. polepszała się i była dobra (zeznania świadka P. K., k. 374).

W dn. 30 listopada 2015 r. P. C. złożył rezygnację z członkostwa w zarządzie (...). Oświadczenie zostało odebrane przez pozwaną w tym samym dniu (oświadczenie o rezygnacji, k. 54).

W związku z zakończeniem roku obrotowego 2015, powód w dn. 1 lutego 2016 r. wystąpił do pozwanej z wnioskiem o przekazanie informacji niezbędnych do sporządzenia przez niego sprawozdania z realizacji celów oraz wystąpienia z wnioskiem o wypłatę premii za rok 2015 (pismo z dn. 1.02.2016 r., k. 55-57, pismo z dn. 4.02.2016 r., k. 58, pismo z dn. 15.02.2016 r., k. 59, odpowiedź k 58).

W dn. 29 lutego 2016 r. spółka przekazała powodowi informacje dotyczące realizacji celów i poinformowała, że mają one charakter wstępny (pismo powoda z 15.02.2016r. k 59, pismo pozwanej z dn. 29.02.2016 r., k. 60-63).

Przez okres sprawowania przez powoda funkcji członka zarządu pozwanej spółki, sprawujące nadzór nad pozwaną spółką Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa nie zgłaszało żadnych zastrzeżeń wobec pracy powoda. Współpraca była oceniana bardzo dobrze (zeznania świadka S. Ż., k. 373v). Realizowane w tym czasie były wszystkie zadania, m.in. (...) budowała nowoczesną bazę dla kolei, (...) realizowała plan rozwoju taboru, a (...) S.A. uporządkowała sprawy finansowe, majątkowe. Te obowiązki znajdowały odzwierciedlenie w kontraktach z członkami zarządu. W poprzednich latach powodowi było udzielane absolutorium (zeznania świadka S. Ż., k. 373v).

W 2015 roku wyznaczone cele również zostały zrealizowane (zeznania świadka S. Ż., k. 373v). Sytuacja pozwanej spółki (...) S.A. w 2015 r. była lepsza niż trzy lata wcześniej (zeznania świadka J. K., k. 373v). Przed 2015 r. praca zarządu nie była kwestionowana, jak również i w 2015 r. Została spłacona większość historycznego zadłużenia, był transparentny obieg informacji, nastąpiła profesjonalizacja (zeznania świadka J. B., k. 374, sprawozdanie z działalności grupy (...) za 2015 rok, k. 237-267). Zgodnie ze sprawozdaniem z 2015 r. spółka (...) S.A. w całym 2015 r. utrzymywała płynność na bezpiecznym poziomie, nie odnotowując żadnych problemów z terminowym regulowaniem zobowiązań (sprawozdanie Zarządu z działalności zarządu (...) S.A. w 2015 r., k. 203-215, sprawozdanie finansowe za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2015 r., k. 216- 236, raport (...) sp. z o.o. ,, inwestycja w przyszłość –podsumowanie zmian w grupie (...) w latach 2012-2015’’ k 65-112).

Uchwałą nr (...) z 4.04.2016r. rada nadzorcza (...) SA po zapoznaniu się z wnioskiem powoda o wypłatę premii, zaopiniowała ten wniosek oraz sprawozdanie z realizacji celów za rok 2015 negatywnie. W uzasadnieniu wskazano, iż cele do osiągnięcia dla zarządu w 2015r. oraz zasady przyznawania wynagrodzenia prezesowi i członkom zarządu przyjęte uchwałą z 30.12.2014r., zmienione uchwałą z 2.07.2015r. zostały ustalone i przedstawione do oceny niezgodnie z postanowieniami statutu oraz umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania zawartej z powodem. Rada stwierdziła też, iż kwestia premii dla członków zarządu nie może być rozpatrywana przed dokonaniem całościowej oceny działalności członków zarządu za dany rok obrotowy, w szczególności przed dokonaniem oceny rocznych sprawozdań finansowych spółki oraz grupy (...) ( uchwała k 346).

Na dzień 29 czerwca 2016r. wyznaczono Zwyczajne Walne Zgromadzenie (...) SA ( zawiadomienie k 64). W dn. 17 maja 2016 r. powód na podstawie art. 395§3 k.s.h. w zw. z art. 395§4 k.s.h. złożył wniosek o dopuszczenie go do udziału w zwyczajnym walnym zgromadzeniu spółki w dn. 29 czerwca 2016 r. (wniosek, k. 114). Przed obradami powód przedstawił pozwanej pisemne zastrzeżenia do dokumentów mających być przedmiotem obrad tego zgromadzenia ( pismo z dn. 27.06.2016 r., k. 115-117). W trakcie trwania zwyczajnego walnego zgromadzenia zostały podjęte uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego spółki za rok 2015, o zatwierdzeniu sprawozdania zarządu z działalności spółki za 2015 r., o zatwierdzeniu sprawozdania z działalności grupy (...) za 2015 r., o zatwierdzeniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy (...) za 2015r. (uchwały k 282, 281, 283, 284, sprawozdanie finansowe k 216, sprawozdanie zarządu z działalności spółki k 203, sprawozdanie z działalności grupy (...) k 237, opinia i raport biegłego rewidenta k 268). Jednocześnie w dn. 29 czerwca 2016 r. zwyczajne walne zgromadzenie spółki podjęło uchwałę w przedmiocie nieudzielenia powodowi absolutorium z wykonywanych przez niego obowiązków członka zarządu spółki w okresie od dn. 01.01.2015 r. do dn. 31.12.2015 r. ( bezsporne). Nie było zapowiedzi o odmowie absolutorium. Pomimo obecności na walnym zgromadzeniu, powód nie miał możliwości przedstawienia swojego stanowiska w sprawie (zeznania powoda, k. 374v).

Powód obecnie jest członkiem zarządu spółki (...) sp. z o.o. , (...) SA, członkiem rady nadzorczej (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. , (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. , (...) sp. z o.o. , (...) SA ( odpis z KRS k 308, k 311, 315, 319, 324, 328, 332, 336).

W tutejszym Sądzie pod sygn. IV C 477/16 toczy się sprawa z powództwa m.in. P. C. przeciwko (...) SA o zapłatę wynagrodzenia na podstawie par. 8 ust. 5 w zw. z par. 8 ust. 3 umowy o zarządzanie ( z tytułu pełnienia czynności po rozwiązaniu umowy), wynagrodzenia na podstawie par. 9 ust. 3-4 umowy ( z tytułu obowiązywania zakazu konkurencji) oraz wynagrodzenia na podstawie par. 4 ust. 3-4 umowy ( premii w związku ze zrealizowaniem celów o szczególnym znaczeniu dla spółki) oraz z powództwa wzajemnego spółki przeciwko P. C. o zwrot wynagrodzenia dodatkowego wypłaconego na podstawie par. 8 ust. 6 umowy ( z tytułu rozwiązania umowy o zarządzanie) ( okoliczność znana z urzędu).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów. Sąd dał wiarę dokumentom, gdyż ich prawdziwość nie nasuwa żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków S. Ż. (2), J. K. (2), J. B. (2), P. K. (2) w zakresie, w jakim przedstawili oni swoją wiedzę o realizacji założonych celów, współpracy oraz wykonywania celów w okresie, jak również kondycji finansowej pozwanej w czasie gdy powód był członkiem zarządu pozwanej. Sąd dał wiarę ich zeznaniom albowiem zeznania te są spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym. Nie zostały zaprzeczone poprzez przedstawienie jakichkolwiek dowodów z dokumentów. Ponadto sąd uwzględnił zeznania powoda P. C. w zakresie, w jakim przedstawił on charakter swojej kariery zawodowej, wiedzy w zakresie okoliczności dotyczących nieudzielenia mu absolutorium, albowiem jego zeznania są zbieżne w tym zakresie z pozostałym materiałem dowodowym, uznanym za wiarygodny.

Na rozprawie w dn. 4 grudnia 2018 r. pełnomocnik powoda cofnął wniosek o przesłuchanie pozostałych świadków (oświadczenie, k. 374v). Sąd oddalił wniosek o dołączenie do akt niniejszego postępowania akt sprawy IV C 477/16. Pozwany nie sprecyzował, z jakich dokumentów i na jakie okoliczności ma być przeprowadzony dowód. Postępowanie w tej sprawie dotyczy sporu o zapłatę dodatkowego wynagrodzenia dla powoda w związku z rozwiązaniem umowy o zarządzanie, pozwany nie wykazał, w jaki sposób sprawa ta miałaby łączyć się z niniejszym sporem i mieć wpływ na wynik rozstrzygnięcia.

Sąd nie znalazł też podstaw do zawieszenia niniejszego procesu z urzędu do czasu zakończenia sporu o wypłatę wynagrodzenia z tytułu pełnienia czynności po rozwiązaniu umowy o zarządzanie, wynagrodzenia z tytułu obowiązywania zakazu konkurencji oraz premii w związku ze zrealizowaniem celów o szczególnym znaczeniu dla spółki oraz zwrotu wynagrodzenia dodatkowego wypłaconego przez powoda z tytułu rozwiązania umowy o zarządzanie zainicjowanego w sprawie IV C 477/16. Wprawdzie bowiem zarówno rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, jak i równolegle toczącej się uzależnione jest od ustalenia m.in., czy powód zrealizował cele za rok 2015-jest to bowiem z jednej strony przesłanka żądania wypłaty premii, z drugiej-przesłanka mogąca decydować o wyłączeniu bezprawności w podjęciu uchwały o nieudzieleniu absolutorium, ale o ile w równoległym procesie przesłankę tę musi udowodnić powód, to w niniejszym procesie ciężar wykazania okoliczności przeciwnej ( niezrealizowania celów) spoczywa na pozwanym. Zawieszenie niniejszego postępowania stanowiłoby zatem przerzucenie ciężaru dowodzenia w niniejszym procesie na powoda, skoro dopiero wynik równoległej sprawy o zapłatę premii miałby być podstawą do dalszych ustaleń w niniejszej sprawie. Zważyć przy tym należy, że jeżeli powodowi nie powiedzie się udowodnienie, iż zrealizował cele wyznaczone na 2015r. , to nie jest to tożsame z uznaniem w niniejszym procesie że pozwany udowodnił, że cele te nie zostały zrealizowane.

Sąd zważył:

Zgodnie z art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Z kolei przepis art. 24 k.c. stanowi, iż ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków.

W świetle powołanych przepisów art. 23 i 24 kc przesłankami roszczenia są: istnienie dobra osobistego chronionego prawem, zagrożenie naruszenia dobra lub naruszenie dobra osobistego oraz bezprawność działania sprawcy. Ciężar procesowy udowodnienia pierwszych dwóch przesłanek spoczywa na powodzie, natomiast na pozwanym spoczywa ciężar procesowy udowodnienia, iż naruszenie lub zagrożenie dobra osobistego nie było bezprawne, albowiem art. 24 par. 1 kc wprowadza zasadę domniemania bezprawności. Bezprawność jest uchylona, jeśli sprawca naruszenia działał w ramach porządku prawnego, jeśli sprawca realizuje przysługujące mu prawo podmiotowe, jeśli ( z pewnymi wyjątkami) doszło do zgody pokrzywdzonego, jeśli sprawca działa w obronie interesu publicznego lub prywatnego, ale o szczególnej wadze ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z 19 października 1989r. II CR 419/89, opubl. w: OSP 1990 /7-8/377, który to pogląd podziela Sąd rozstrzygający niniejszą sprawę).

W sprawie poza sporem pozostaje, iż dobra osobiste, na które wskazuje powód w pozwie-dobre imię, w tym nieposzlakowana opinia dobrego menedżera, który to przymiot należy zakwalifikować jako element dobrego imienia w zakresie zawodowego profesjonalizmu są dobrami chronionymi przez normę art. 23 kc.

Jak przyjmuje się w orzecznictwie i doktrynie, cześć, dobre imię są pojęciami obejmującymi wszystkie dziedziny życia osobistego, zawodowego i społecznego. Naruszenie czci może nastąpić zarówno przez pomówienie, jak również zarzucenie niewłaściwego postępowania w życiu zawodowym naruszające dobre imię tej osoby i mogące narażać ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania danego zawodu lub działalności. Cześć każdego człowieka jest związana ściśle

z jego godnością. Istnieją dwie strony czci jednostki – wewnętrzna (godność osobista) dotycząca wyobrażenia o własnej wartości i oczekiwania szacunku ze strony innych oraz zewnętrzna

– oznaczająca dobrą opinię ludzi i respekt, którym darzy jednostkę otoczenie.

Powód wskazał na okoliczność faktyczną- podstawę faktyczną żądania-nieudzielenie mu absolutorium z wykonania zadań członka zarządu pozwanej spółki. Wprawdzie żadna ze stron nie złożyła odpisu uchwały o nieudzieleniu absolutorium, ale nie było między stronami sporu co do tego, iż uchwała tej treści została podjęta.

W pierwszej kolejności należy zbadać, czy taka czynność prawna- uchwała o nieudzieleniu absolutorium może być zdarzeniem prawnym rodzącym skutek w postaci naruszenia cudzego dobra osobistego.

W aktualnym orzecznictwie sądowym i piśmiennictwie w tej kwestii zaprezentowano następujące tezy:

- uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy w przedmiocie odmowy udzielenia absolutorium może prowadzić do naruszenia czci i dobrego imienia osoby, której dotyczy ( wyrok SA w Warszawie z 29 grudnia 2016 r. VI ACa 1012/15, wyrok Sądu Najwyższego z 19 października 2012 r., V CSK 439/11 );

- ocena wyrażona w uchwale odmawiającej absolutorium może dotknąć osobę, której dotyczy i jednocześnie stawiać ją w złym świetle w odbiorze społecznym, zwłaszcza wówczas, gdy ocena ta jest niesprawiedliwa i dotyczy kogoś, kto cieszył się dotąd nieposzlakowaną opinią i (…) uchodził za specjalistę w swojej dziedzinie (wyrok SA w Warszawie z 29 grudnia 2016 r. VI ACa 1012/15);

- decyzja w przedmiocie absolutorium jest dyskrecjonalną kompetencją akcjonariuszy. Tym niemniej słusznie przyjmuje się w orzecznictwie, że tkwiący u podstaw instytucji skwitowania element dyskrecjonalności powinien ustąpić względem racjonalności i rzetelności w ocenie członka zarządu poddanego ogólnej weryfikacji absolutoryjnej. Innymi słowy, dyskrecjonalizm decyzyjny nie może oznaczać niekontrolowanej arbitralności w zakresie oceny działalności członka zarządu (wyrok SA w Warszawie z 29 grudnia 2016 r. VI ACa 1012/15, wyrok Sądu Najwyższego z 19 października 2012 r., V CSK 439/11);

- bezprawne może być nie tylko działanie sprzeczne z powszechnie obowiązującymi normami imperatywnymi, ale także zachowanie naruszające zasady słuszności (zasady współżycia społecznego), a za takie uchodzić musi odmowa skwitowania bez ważnego powodu (wyrok SA w Warszawie z 29 grudnia 2016 r. VI ACa 1012/15).

Sąd podziela powyższe argumenty, uznając iż poprzez nieudzielenie absolutorium może dojść do naruszenia dobra osobistego osoby sprawującej funkcję członka zarządu spółki. Zważyć należy, iż uchwała w przedmiocie udzielenia absolutorium stanowi akceptację działań członka zarządu spółki. Ma przy tym charakter wartościujący, nie jest to oświadczenie wiedzy. Stanowi ocenę pracy członka zarządu. Walne zgromadzenie spółki potwierdza w ten sposób, iż działania członka zarządu w roku obrotowym uznaje za prawidłowe, właściwe, zgodne z zamierzeniami spółki, wytyczonymi celami itp.. Jest przy tym oczywiste, iż walne zgromadzenie, które z zasady nie uczestniczy w bieżącym zarządzaniu spółką i podejmowaniu decyzji przez zarząd, nie posiada obiektywnej wiedzy będącej podstawą do oceny pracy członka zarządu. Tym samym podstawą do takiej oceny winny być dokumenty obrazujące stan spółki pod względem gospodarczym i finansowym jak sprawozdanie z działalności spółki, sprawozdanie finansowego oraz inne dokumenty w postaci raportów, analiz zleconych podmiotom zewnętrznym, które pozwalają na podjęcie decyzji w sposób zobiektywizowany. Brak wykazania rzeczywistych przyczyn odmowy udzielenia absolutorium pozwala na uznanie takiej decyzji za dowolną, niemieszczącą się w pojęciu zgodności z prawem.

Przechodząc do analizy argumentów zgłoszonych w sprawie, należy zważyć:

Za niezasadny należało uznać argument, iż nie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda z uwagi na brak konsekwencji dla kariery zawodowej powoda.

Fakt naruszenia dobra osobistego jest oceniany przy pomocy kryteriów obiektywnych, zaś sąd bada, co z obiektywnego punktu widzenia stanowi naruszenie ( lub zagrożenie) dobra osobistego. Sąd ocenia, czy dane zachowanie sprawcy stanowi naruszenie dobra osobistego w kontekście rodzaju dobra, którego ochrony domaga się poszkodowany. W przypadku naruszenia takich dóbr jak cześć, dobre imię, należy zbadać, czy zachowanie, z którym powód wiąże fakt naruszenia mogą spowodować reakcję w powszechnym odbiorze osoby poszkodowanej. Zwykle w takich przypadkach naruszenie dobra wiąże się z podaniem fałszywej opinii oraz jej rozpowszechnieniem, nieprawdziwych faktów dotyczących osoby i postępowania poszkodowanego. Nie jest przy tym istotne -dla stwierdzenia faktu naruszenia dobra- czy na skutek rozpowszechnienia informacje te rzeczywiście dotarły do odbiorców ( adresatów) i czy w świadomości odbiorców ukształtowały nieprawdziwy –zdaniem poszkodowanego -a wynikający z zachowania sprawcy, pogląd na osobę lub postępowanie poszkodowanego. Wystarczającym jest ustalenie, iż obiektywnie oceniając, u przeciętnego odbiorcy, informacje te mogłyby wytworzyć nieprawdziwy obraz poszkodowanego.

Podkreślić należy, że gdyby powód po ustąpieniu z funkcji członka zarządu spółki, a następnie po nieudzieleniu mu absolutorium z wykonywania funkcji nie mógł uzyskać nowego zatrudnienia, to mogłoby to być podstawą żądania odszkodowania za szkodę majątkową, jeśli jednocześnie powód byłby w stanie wykazać, iż potencjalni pracodawcy, do których aplikował, swoją decyzję o niezatrudnieniu powoda motywowali wątpliwościami co do jego kompetencji wynikającymi jedynie z wiedzy o nieudzieleniu powodowi absolutorium.

Na stronie pozwanej spoczywał procesowy ciężar wykazania, iż czynność prawna w postaci nieudzielenia absolutorium nie była bezprawna. Jak wyżej wskazano, dla uznania zgodności z prawem uchwały w tym przedmiocie nie jest wystarczającym wykazanie formalnej zgodności podjęcia uchwały z prawem, a zatem: iż uchwała została podjęta przez uprawniony organ, w odpowiednim trybie i czasie. Te okoliczności nie były zresztą kwestionowane przez żadną ze stron. Dla wykluczenia bezprawności działania strony pozwanej istotnym było udowodnienie, iż uchwała była uzasadniona, a zatem, iż została podjęta w oparciu o sprawozdania, wyniki kontroli, raporty, które w sposób zobiektywizowany oceniały pracę członka zarządu-tym samym, iż walne zgromadzenie spółki miało podstawy do nieudzielenia absolutorium członkowi zarządu.

Pozwany tych okoliczności nie udowodnił, tym samym nie podważył domniemania bezprawności działania.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż pozwany w ogóle nie wskazał, jakie dokumenty dotyczące analizy pracy powoda jako członka zarządu były podstawą do nieudzielenia mu absolutorium. Zwalnia to sąd z poszukiwania z urzędu dowodów, w tym szczegółowego analizowania wielostronicowych dokumentów złożonych do akt sprawy w celu poszukiwania w nich stwierdzeń, czy ocen, które mogły być podstawą negatywnej oceny pracy powoda. Nie jest bowiem zadaniem sądu w procesie oceny dowodów domyślanie się, czy przypuszczanie, jakie dowody mogły być podstawą do nieudzielenia powodowi absolutorium. Pozwany nie wskazał też, które dokumenty zostały przedstawione walnemu zgromadzeniu przed podjęciem decyzji w przedmiocie absolutorium.

Po drugie, także w odpowiedzi na pozew pozwany nie wskazał, które z dokumentów złożonych przez powoda lub przez pozwanego i w której części zawierają stwierdzenia mające uzasadniać negatywną ocenę pracy powoda, w tym wykonania założonych celów na 2015r., a tym samym-nieudzielenie absolutorium.

Po trzecie, nie jest zasadny argument pozwanego, iż dokumenty w postaci sprawozdania finansowego spółki oraz sprawozdania zarządu z działalności spółki za dany rok obrotowy nie mają znaczenia dla oceny pracy zarządu. Jak wyżej wskazano, co do zasady walne zgromadzenie akcjonariuszy nie dysponuje własną wiedzą co do pracy zarządu spółki, opierając się w swoich ocenach na m.in. takich dokumentach jak powyżej wymienione. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego oraz zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki może być zatem uznane jako akceptacja działań zarządu w danym roku obrotowym i prowadzić do udzielenia absolutorium. Zważyć bowiem należy, iż to zarząd prowadzi sprawy spółki i z zasady jest organem zarządzającym spółką. Nieudzielenie zatem absolutorium w sytuacji zatwierdzenia sprawozdania finansowego spółki oraz sprawozdania zarządu z działalności spółki wymagałoby wykazania dla potrzeb niniejszej sprawy innych dokumentów, które mogłyby zawierać zobiektywizowane oceny pracy członków zarządu uzasadniające nieudzielenie absolutorium.

Nie jest zasadny argument strony pozwanej, iż wyniki realizacji celów za 2015r. nie pozwalają na określenie, choćby w przybliżeniu, jaki wpływ na poziom osiągniętych celów miał powód osobiście, a zatem –iż samo osiągnięcie pewnych celów przez zarząd nie może być utożsamiane z sukcesem powoda bez konkretyzacji i indywidualizacji jego działań i dokonań. Taki argument mógłby każdorazowo prowadzić do podejmowania uchwały w przedmiocie odmowy udzielenia absolutorium członkowi zarządu.

Jest oczywistym, iż z zasady zarząd jest organem kolegialnym, co nie wyklucza powierzenia każdemu członkowi z osobna zakresu zadań lub kompetencji realizowanych samodzielnie z możliwością późniejszego rozliczenia członka zarządu z wykonania tych zadań. Wymaga to jednak wykazania, iż w konkretnym przypadku tak właśnie zostały ukształtowane kompetencje członka zarządu. Pozwany takich faktów nie wykazał i nie poparł ich stosownymi dowodami. Z umowy z powodem wynika jedynie, iż określono ogólne kompetencje powoda ( …podejmowanie i realizowanie czynności i działań zmierzających do realizacji przez spółkę zadań wynikających z przedmiotu działalności spółki, zmierzających do rozwoju działalności spółki i osiągania przez spółkę celów określonych w ustalonych planach działalności gospodarczej… itp. ), z którymi w umowie nie powiązano zasad oceny pracy powoda pod kątem wykonywania tych kompetencji. Ponadto zarządowi wyznaczano w każdym roku obrotowym do realizacji cele o szczególnym znaczeniu dla spółki, z którymi powiązane było prawo do premii jako zmiennego składnika wynagrodzenia, a ponadto z tymi celami było połączone określenie zasad oceny realizacji tych celów. Zasady oceny zostały określone w umowie o zarządzanie w powiązaniu z uchwałą walnego zgromadzenia w sprawie określenia celów dla zarządu na dany rok i ,,zasadami przyznawania wynagrodzenia zmiennego…’’ i miały charakter zobiektywizowany, albowiem określono obszar, w którym podejmowane będą czynności, konkretny cel w obszarze, przypisywaną mu wagę. Wskazano też, iż kryterium osiągnięcia celu jest ustalane jako procentowy wskaźnik –określony w załączniku do uchwały –realizacji każdego z oznaczonych celów w danym obszarze. Oznacza to, że przy wykorzystaniu informacji dotyczących poszczególnych działań spółki w danym roku obrotowym możliwe było w sposób zobiektywizowany ocenienie, czy doszło do realizacji założonych celów. Podkreślić należy, że także w tym przypadku nie wynika, aby cele były określone dla każdego członka z osobna; z ,, zasad przyznawania wynagrodzenia zmiennego…’’ wynika bowiem , iż cele są ustalane dla wszystkich uprawnionych łącznie ( pkt 1. 2.2. ,,zasad przyznawania wynagrodzenia zmiennego…’’- załącznik nr 2 do uchwały nr (...)), a jedynie każdy członek z osobna był zobligowany wraz ze złożeniem wniosku o przyznanie premii do złożenia sprawozdania z realizacji celów za dany rok obrotowy, które podlegało ocenie przez walne zgromadzenie przy zastosowaniu zasad określonych w umowie o zarządzanie oraz w ,, zasadach przyznawania wynagrodzenia zmiennego…’’.

Pozwany nie próbując nawet dowodzić, iż dla każdego członka zarządu z osobna zostały przypisane cele do realizacji na dany rok obrotowy, nie wyjaśnia, w jaki sposób miałoby dojść do indywidualnej oceny działania każdego z członków zarządu dla potrzeb udzielenia mu absolutorium. Jeśli zatem pozwany twierdzi, iż nie było podstaw do podjęcia uchwały o udzieleniu absolutorium, to spoczywał na nim ciężar udowodnienia kryteriów, przy zastosowaniu których dokonywano oceny pracy członka zarządu ( w tym wypadku powoda) w zakresie kompetencji określonych w umowie o zarządzanie oraz wykazania, iż ocena ta była negatywna. Ponadto na pozwanym spoczywał ciężar udowodnienia, które z celów wyznaczonych do realizacji przez zarząd w 2015r. zostały przypisane powodowi i przedstawienia oceny realizacji tych celów, która mogła dawać walnemu zgromadzeniu podstawę do nieudzielenia powodowi absolutorium. Pozwany tych okoliczności nie wykazał. Podkreślić należy, iż w zakresie oceny realizacji celów wyznaczonych zarządowi w danym roku obrotowym, jedynym podmiotem uprawnionym do oceny było walne zgromadzenie, co wynika z umowy zawartej z powodem i ,, zasad przyznawania wynagrodzenia zmiennego…’’, przy czym walne zgromadzenie było zobligowane do podjęcia uchwały określającej rozbieżności w realizacji celów, jeśli stwierdziłoby istotne rozbieżności między złożonym przez członka sprawozdaniem z realizacji celów a stanem rzeczywistym. Dodać należy, iż ocena realizacji celów za rok 2015r. mogła nastąpić tylko przy zastosowaniu zasad określonych w ,, zasadach przyznawania wynagrodzenia zmiennego…’’. Jeśli zatem pozwany jako podstawę nieudzielenia absolutorium powoływał fakt niezrealizowania założonych na 2015r. celów, to był zobligowany do przedstawienia wyżej wskazanej uchwały walnego zgromadzenia, albowiem to ta uchwała mogła być podstawą do podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o nieudzieleniu absolutorium i w konsekwencji wyłączyć domniemanie bezprawności ( art. 24 kc) działania pozwanego. Zważyć przy tym należy, iż pozwany nie przedstawił ani żadnego dokumentu, ani też nawet w odpowiedzi na pozew nie przedstawił oceny realizacji przez zarząd celów wyznaczonych na 2015r. przy zastosowaniu zasad oceniania określonych w ,, zasadach przyznawania wynagrodzenia …’’, w konsekwencji nie jest w ogóle wiadomym, jakie cele uznano za niezrealizowane i z jakich przyczyn.

Bezzasadny jest argument pozwanego, iż część celów, które wskazuje powód, była już osiągnięta w chwili ich uchwalania, skoro jednocześnie pozwany nie udowodnił, iż rzeczywiście cele te były już zrealizowane i nie udowodnił, iż cele te uchwalał zarząd; z ustaleń wynika bowiem, iż cele na dany rok obrotowy ustalało walne zgromadzenie.

Bezzasadny jest argument pozwanego, iż wiele z celów wskazanych przez powoda obejmowało czynności nieodbiegające od standardowych działań zarządu spółki. Ten zarzut byłby zasadny, gdyby niniejszy proces dotyczył zasadności wypłaty premii określonej w par. 4 ust. 3 umowy o zarządzanie, wypłata tej premii była bowiem- jak wyżej wskazano- uzależniona od realizacji celów o szczególnym znaczeniu dla spółki, określonych przez walne zgromadzenie, a nie –od jakichkolwiek działań zarządu. Pozwany zresztą nie precyzuje, w odniesieniu do których konkretnie celów wskazanych przez powoda formułuje ten zarzut.

Dla niniejszego rozstrzygnięcia bez znaczenia pozostaje argument pozwanego, iż powodowi nie wypłacono premii za zrealizowanie celów o szczególnym znaczeniu dla spółki wytyczonych na rok 2015. Jak wyżej wskazano, w niniejszym procesie z uwagi na rozkład ciężaru dowodu, to pozwany jest zobligowany do udowodnienia, iż cele nie zostały zrealizowane, jeśli brak ich realizacji był podstawą do nieudzielenia absolutorium. Ubocznie należy wskazać, iż zgodnie z dokumentem ,, zasady przyznawania dodatkowego wynagrodzenia…’’ ocena realizacji tych celów mogła nastąpić tylko przy zastosowaniu kryteriów w nim wskazanych, zatem inne metody badania realizacji celów, czy mierzenia stopnia ich wykonania były niedopuszczalne. Należy też stwierdzić, iż z umowy zawartej z powodem i ,, zasad przyznawania wynagrodzenia zmiennego …’’ wynika, że walne zgromadzenie, które było jedynym podmiotem uprawnionym do oceny realizacji celów, nie mogło uchylić się od dokonania oceny realizacji tych celów, albowiem prawo do premii, która przysługiwała w związku z realizacją celów za dany rok obrotowy, zostało tak skonstruowane, że walne zgromadzenie mogło podjąć uchwałę o przyznaniu premii po dokonaniu oceny realizacji celów wskazanej w sprawozdaniu składanym przez członka zarządu, a jeśli uznało-przy zastosowaniu kryteriów określonych w ,, zasadach przyznawania wynagrodzenia zmiennego…’’, że realizacja celów wskazanych w sprawozdaniu złożonym przez członka jest niezgodna z rzeczywistością, to było zobligowane do podjęcia uchwały wskazującej rozbieżności w tym zakresie. Brak podjęcia uchwały w określonym terminie rodził prawo do premii. Oznacza to, że praca zarządu związana z realizacją celów wyznaczonych na 2015r. nie mogła pozostać niezweryfikowana. Podkreślić należy, iż z uchwały nr (...) i jej załączników określających zasady oceny realizacji celów wynika, iż realizacja każdego z celów wyznaczonych w danym obszarze działalności miała zostać potwierdzona odpowiednim-wskazanym w załączniku dokumentem, każdy cel miał przypisaną wagę, a dodatkowo wskazano kryterium osiągnięcia celu, to jest wskazano, w jakim procencie uznaje się realizację celu w zależności od zrealizowania każdego z jednostkowych celów w danym obszarze. Oznacza to, iż spółka ( walne zgromadzenie) dążyła do ustalenia w miarę zobiektywizowanych kryteriów oceny realizacji celów. Pozwany nie wskazał, jak przy zastosowaniu tych metod walne zgromadzenie oceniło realizację celów. Nie ma też podstaw, aby uznać, że dla potrzeb udzielenia absolutorium wskazane na 2015r. cele miały by być oceniane przy zastosowaniu innych kryteriów niż te, które zostały wskazane dla potrzeb przyznania członkom zarządu premii.

Pozwany wskazał jedynie na jeden dokument-uchwałę rady nadzorczej z kwietnia 2016r. ( k 346), która miała być podstawą do odmowy wypłaty premii i która według pozwanego dowodzi, iż realizacja celów za 2015r. nie spotkała się z akceptacją pozwanego. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż pozwany nie wykazał, aby ten dokument był podstawą do podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o nieudzieleniu absolutorium. Po drugie, nawet gdyby ta okoliczność została wykazana, to należy dokonać analizy tej uchwały pod kątem oceny, czy mogła ona być w ogóle podstawą do czynienia jakichkolwiek ocen działalności powoda w 2015r. , a zatem czy z powołaniem się na jej treść walne zgromadzenie mogło zasadnie odmówić powodowi udzielenia absolutorium.

Po pierwsze, uzasadnienie negatywnego zaopiniowania sprawozdania z realizacji celów nie zostało uzasadnione zgodnie z kryteriami określonymi w ,, zasadach przyznawania dodatkowego wynagrodzenia…’’. Po drugie, rada nadzorcza w myśl umowy z powodem ( tekst jednolity umowy- k 42) i ,, zasad przyznawania dodatkowego wynagrodzenia…’’ nie była uprawniona do oceny sprawozdania- uprawnione było jedynie walne zgromadzenie. Po trzecie, zarzut zawarty w uzasadnieniu uchwały rady nadzorczej, iż: ,, cele do osiągnięcia dla zarządu w roku 2015 i ,, zasady przyznawania wynagrodzenia…’’ zostały ustalone i przedstawione do oceny niezgodnie ze statutem i umowy o zarządzanie zawartej z powodem ‘’ jest niezrozumiały, albowiem jeśli cokolwiek podlegało ocenie, to- sprawozdanie złożone przez powoda z realizacji celów za 2015r., a nie ustalone przez walne zgromadzenie cele na 2015r. i ,, zasady przyznawania wynagrodzenia…’’. Te ostanie dwa dokumenty zostały przyjęte w drodze uchwały walnego zgromadzenia, jeśli zatem rada nadzorcza w jakikolwiek sposób kwestionowała te dokumenty, to ten zarzut mógł być skierowany jedynie do walnego zgromadzenia, a nie w stosunku do ocenianego członka zarządu spółki. Ponadto zasady przyznawania premii i dokonywania oceny, które zostały zawarte w ,, zasadach przyznawania dodatkowego wynagrodzenia…’’, w dużej części zostały też zawarte w umowie z powodem ( par. 4 –wynagrodzenie zarządzającego) Ubocznie należy zauważyć, iż zarzut, że: ,,premia dla członków zarządu nie może być rozpatrywana przed dokonywaniem całościowej oceny działalności członków zarządu za dany rok obrotowy…’’ stoi w sprzeczności z kryteriami określonymi w ,, zasadach przyznawania dodatkowego wynagrodzenia…’’ służącymi do oceny realizacji celów.

W konkluzji należy stwierdzić, iż w uchwale rady nadzorczej nie zawarto żadnej analizy działalności powoda za 2015r. jako członka zarządu, która mogłaby z kolei posłużyć walnemu zgromadzeniu do formułowania własnych ocen odnośnie skwitowania prac zarządu za 2015r. , tym bardziej nie mogłaby być podstawą uzasadniającą odmowę udzielenia absolutorium.

Za bezpodstawny należało uznać zarzut, iż wypłata przez powoda dodatkowego wynagrodzenia na podstawie par. 8 ust. 6 umowy o zarządzanie mogła być uzasadnioną przyczyną nieudzielenia mu absolutorium. Pozwany twierdził, iż wypłatę tę zakwalifikował jednoznacznie jako działanie powoda na szkodę spółki. Przede wszystkim pozwany nie wykazał, aby w rzeczywistości ta okoliczność była podstawą nieudzielenia powodowi absolutorium. Po drugie, zgodnie z tym postanowieniem umownym, w każdym przypadku rozwiązania umowy o zarządzanie, członkowi zarządu będzie przysługiwać dodatkowe wynagrodzenie w wysokości tam wskazanej, za wyjątkiem sytuacji, gdy rozwiązanie umowy nastąpi wskutek popełnienia przez zarządzającego przestępstwa stwierdzonego prawomocnym wyrokiem. Postanowienie to zatem dotyczy dodatkowego świadczenia pieniężnego przysługującego powodowi na wypadek rozwiązania umowy. Nie oceniając, czy postanowienie to ma zastosowanie w przypadku wcześniejszej rezygnacji z funkcji członka zarządu, albowiem jest to przedmiotem odrębnego procesu sądowego, należy wskazać, iż wypłata tego wynagrodzenia nie jest czynnością z zakresu zarządzania spółką lub realizowania jakichkolwiek celów wyznaczonych zarządowi spółki. Spór o interpretację postanowienia umownego dotyczącego świadczenia przysługującego członkowi zarządu na wypadek rozwiązania umowy o zarządzanie nie może być oceniany w kategoriach prac zarządu, którego ocena jest podstawą do udzielenia absolutorium. Poza tym twierdzenie o działaniu powoda na szkodę spółki wymagałoby udowodnienia, iż powód działał świadomie w celu spowodowania szkody w spółce. Wypłacenie sobie premii na skutek interpretacji postanowienia umownego, które może rodzić wątpliwości co do jego stosowania, nie może być poczytywane za działanie na szkodę spółki. Jeśli zatem podstawą nieudzielenia absolutorium miało być wypłacenie sobie przez powoda tego wynagrodzenia w związku z rezygnacją z funkcji członka zarządu i odmienna interpretacja przez spółkę tego postanowienia umownego, to należy uznać, iż w takim wypadku nieudzielenie absolutorium nastąpiło w sposób bezpodstawny i w konsekwencji nie ma podstaw do uznania, aby przyjąć, iż pozwany wykazał, iż działanie pozwanego nie było bezprawne w rozumieniu art. 24 kc.

W konsekwencji należało uznać, iż pozwany nie sprostał ciężarowi udowodnienia okoliczności wyłączających bezprawność działania, to jest okoliczności stanowiących uzasadnioną podstawę do odmowy udzielenia powodowi absolutorium z wykonania obowiązków członka zarządu za rok 2015.

Przechodząc do oceny zasadności środków służących do usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda, należy wskazać, iż art. 24 kc zawiera otwarty katalog tych środków, uzupełniony środkami z art. 448 kc , które mogą być stosowane w razie zawinionego naruszenia dobra osobistego. Oznacza to, iż środek, którego zastosowania żąda poszkodowany, winien być adekwatny do sposobu naruszenia dobra osobistego oraz dopuszczalny przez prawo.

Sad uznał, iż środek w postaci nakazania podjęcia uchwały o uchyleniu uchwały o odmowie absolutorium, a następnie w postaci nakazania podjęcia uchwały o udzieleniu absolutorium jest prawnie niedopuszczalny z następujących powodów:

-środek ten narusza prawa korporacyjne organu spółki, jakim jest walne zgromadzenie akcjonariuszy;

-środek ten jest niewykonalny- ani dobrowolnie przez pozwanego, ani w drodze przymusu państwowego.

Środek ten jest bowiem w rzeczywistości skierowany do organu spółki, jakim jest walne zgromadzenie. Tymczasem spółkę w procesie sądowym reprezentuje zarząd, który zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego działa za spółkę ( art. 38 kc), a ponadto prowadzi bieżące sprawy spółki. Uwzględnienie wskazanego środka w istocie stanowiłoby zobowiązanie zarządu spółki do podjęcia czynności, których zarząd wykonać nie może. Zarząd spółki co najwyżej byłby uprawniony do zwołania walnego zgromadzenia spółki, ale nie byłby w stanie z przyczyn faktycznych i prawnych zobligować walnego zgromadzenia do podjęcia uchwały zgodnej z treścią wyroku uwzględniającego powództwo o nakazanie podjęcia uchwały określonej treści. Z tego względu wyrok tej treści byłby prawnie niewykonalny. W konsekwencji powództwo w zakresie tego środka –jako sposobu usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda podlegało oddaleniu.

Za zasadne sąd uznał natomiast dwa pozostałe środki, to jest nakazanie złożenia oświadczenia, które ma być opublikowane na stronie internetowej spółki ( art. 24 par. 1 kc) oraz zasądzenie kwoty na wskazany cel społeczny ( art. 448 kc), przyjmując, iż są one adekwatne i niezbędne do usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda wobec nieuwzględnienia innego środka.

Wybór odpowiedniego środka winien prowadzić do uzyskania przez poszkodowanego rzeczywistej i odpowiedniej satysfakcji zarówno prawnej, jak i moralnej (wyrok Sądu Najwyższego z 7 marca 2007r., sygn. II CSK 493/06). Powód powinien dokładnie określić w pozwie treść i sposób żądania przeprosin. Powód sprostał temu obowiązkowi. W ocenie Sądu nie było podstaw do uznania, iż taki sposób wykonania tego obowiązku miałby być zbyt dolegliwy dla strony pozwanej lub niecelowy. Treść oświadczenia o przeproszeniu jest adekwatna do sposobu naruszenia dóbr osobistych powoda.

Sąd uwzględnił żądanie zasądzenia kwoty na wskazany cel społeczny. Jest oczywistym, iż w przypadku oceny zakresu krzywdy-szkody niemajątkowej, nie jest możliwym stosowanie kryteriów, które są właściwe szacowaniu szkód rzeczowych . Podstawę żądania kwoty na wskazany cel społeczny stanowi art. 448 kc. Uprawnienie do żądania zadośćuczynienia, a także kwoty na wskazany cel społeczny ma charakter fakultatywny, oznacza to, iż każdorazowo sąd ocenia, czy dotychczas uwzględnione środki mające na celu usunięcie skutków naruszenia dobra są wystarczające. Sąd miał na uwadze, iż samo zamieszczenie przeprosin nie jest wystarczającym sposobem usunięcia skutków dokonanego naruszenia. Wprawdzie w ten sposób ( tj. poprzez przeprosiny) strona pozwana przyzna fakt niezasadnej odmowy udzielenia powodowi absolutorium, ale skutki naruszenia dóbr osobistych powoda są trwałe.

Do okoliczności wpływających na wysokość zadośćuczynienia zalicza się: rodzaj naruszonego dobra i rozmiar doznanej krzywdy, intensywność naruszenia i natężenie winy sprawcy. W uzasadnieniu wyroku z 11 października 2002 r., (sygn. akt I CKN 1032/00) Sąd Najwyższy wskazał, że o zakresie przyznanego zadośćuczynienia pieniężnego decyduje przede wszystkim rozmiar wyrządzonej poszkodowanemu krzywdy zgodnie z kompensacyjną funkcją zadośćuczynienia, znaczenie wtórne ma zaś sytuacja majątkowa i możliwości zarobkowe pozwanego. Podobne kryteria należy zatem stosować, gdy poszkodowany zamiast zadośćuczynienia żąda zapłaty określonej kwoty na wskazany cel społeczny.

Trwałość skutków naruszenia dóbr osobistych powoda przejawia się w tym, że sytuacja prawna w postaci podjęcia uchwały o odmowie udzielenia powodowi absolutorium jest nieodwracalna. Ma to istotne znaczenie dla powoda z punktu widzenia podejmowania przez niego decyzji o zatrudnieniu, w tym aplikowaniu na funkcje, stanowiska w różnego rodzaju podmiotach gospodarczych. Powód jest bowiem w procesie rekrutacji zawodowej zobligowany do przedstawienia w cv przebiegu swojej kariery zawodowej, w tym-zatrudnienia w (...) SA. Jest przy tym oczywistym, że pozwana nie jest nieznaną, niszową na rynku zatrudnienia spółką, ale ważnym podmiotem gospodarczym, spółką Skarbu Państwa, realizującą zadania publiczne z zakresu transportu kolejowego. Jest zatem oczywistym, że w przypadku rekrutacji na jakiekolwiek stanowisko powód może spotkać się pytaniem, czy jego praca w pozwanej spółce została pozytywnie oceniona w postaci skwitowania i jest też oczywistym, że podjęta przez powoda próba wyjaśnienia stanu faktycznego- iż pozwana niezasadnie odmówiła udzielenia mu absolutorium nie zostanie potraktowana jako próba rzetelnej oceny relacji ze spółką, ale jako próba subiektywnego przedstawienia swoich osiągnięć, które nie zostały zweryfikowane przez zatrudniającego. Taka sytuacja stwarza dyskomfort dla osób ubiegających się o ważne stanowiska, poczucie skrzywdzenia brakiem możliwości obiektywnego wyjaśnienia sytuacji i odczuciem, iż poprzez nieudzielenie absolutorium bez podania przyczyn takiej decyzji, kompetencje osoby uważanej dotychczas i uważającej się na eksperta, profesjonalistę, menedżera zostały bezpodstawnie podważone. Dodać należy, iż jak wynika z ustaleń, członkowie zarządu pozostawali w stałym kontakcie z przedstawicielem organu właścicielskiego, decyzje zarządu były konsultowane i omawiane w ministerstwie, zatem przedstawiciel właściciela miał wgląd w aktualną sytuację spółki i sposób jej zarządzania. Z drugiej strony, członek zarządu nie miał prawa spodziewać się, że jego praca zostanie negatywnie oceniona, skoro takich sygnałów nie otrzymywał od przedstawiciela właściciela. Zważyć też należy, że jeśli spółka zatrudnia wykwalifikowanego menedżera, to oczekuje sprawnego zarzadzania spółką i polepszenia kondycji gospodarczej i ekonomicznej spółki. Z drugiej strony menedżer ma prawo oczekiwać, że jego praca zostanie oceniona w sposób zgodny z przyjętym przez strony kryteriami, obiektywnie, a przede wszystkim-że uzyska wyjaśnienie, z jakich przyczyn nie został oceniony pozytywnie. Brak takiej informacji należy uznać za przejaw nielojalności kontraktowej. Jak wynika w niniejszej sprawie, powód występował do przedstawiciela właściciela, ale nie uzyskał żadnych wyjaśnień co do przyczyn nieudzielenia absolutorium.

Z powyższych względów należało uznać, iż poprzez nieudzielenie powodowi absolutorium, a ponadto niepodanie przyczyn takiej decyzji walnego zgromadzenia doszło do powstania szkody niemajątkowej uzasadniającej uwzględnienie dwóch wyżej środków ochrony dóbr osobistych. Sąd uznał przy tym, iż kwota zasądzona na wskazany cel społeczny jest adekwatna do rodzaju naruszonych dóbr osobistych, a także krzywdy doznanej przez powoda i nie jest wygórowana, biorąc pod uwagę potencjał pozwanej spółki.

Wobec powyższego, orzeczono jak w sentencji.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasada odpowiedzialności za wynik procesu, wyrażoną w art. 98 par. 1 i 3 kpc, uznając, iż powód co do zasady wygrał w zakresie roszczenia majątkowego i niemajątkowego. Na koszty złożyły się: opłata od pozwu w zakresie roszczenia majątkowego-1500 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w zakresie tego roszczenia- 3600 zł, oplata od pozwu w zakresie roszczenia niemajątkowego- 600 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w zakresie tego roszczenia-720 zł.

Z. odpis doręczyć zgodnie z wnioskiem

11.01.2019r.