Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 8 listopada 2022 roku

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, w II Wydziale Karnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Henryk Komisarski

Protokolant: protokolant sądowy Sylwester Leńczuk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu - Anny Skrzypczak

po rozpoznaniu w sprawie B. M. (B. M.)

na skutek zażalenia obrońcy podejrzanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w P.

z dnia (...)

w przedmiocie przekazania na podstawie nakazu aresztowania oraz przedłużenia stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n o w i ł

utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym, opisanym w rubrum postanowieniem Sąd I instancji, na podstawie art. 596, 597 i 613 ust. 1 Umowy o handlu i współpracy między U. i (...), z jednej strony, a Z. i I., z drugiej strony, z dnia(...) roku (dalej (...)), przekazał z terytorium R. na terytorium Z. i I., obywatela l. B. M., na podstawie nakazu aresztowania wydanego w dniu (...) roku przez Sędziego Okręgowego w Sądzie Pokoju w I., w celu przeprowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego o przestępstwo z art. 170 ust. 2 lit. a) ustawy z dnia 1979 roku o zarządzaniu cłami i akcyzą oraz o dwa przestępstwa z art. 329 ust. 1 lit. c) ustawy z 2002 roku o dochodach z działalności przestępczej oraz na podstawie art. 610 U. w zw. z art. 249 § 1 k.p.k. w zw. z art. 258 § 1 pkt 1 i § 2 k.p.k., przedłużył stosowanie wobec B. M., środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na okres dalszych 30 dni, tj. do dnia (...)

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył obrońca podejrzanego, zarzucając Sądowi I instancji naruszenie art. 249 § 1 k.p.k., art. 257 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., art. 607k § 3a k.p.k., art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k., art. 596, 597, 613 ust. l U., art. 258 § 2 k.p.k. i art. 263 § 1 k.p.k. oraz art. 610 U.. Jednocześnie wniósł on o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uchylenie tymczasowego aresztowania i zastosowanie środka zapobiegawczego o charakterze nieizolacyjnym w postaci zastosowania wobec podejrzanego kwoty poręczenia majątkowego w wysokości 80 000 zł.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż Sąd I instancji prawidłowo wskazał jakie podstawy formalne i materialne legły u podstaw zaskarżonego orzeczenia. Wobec oczywistego faktu, że W. obecnie nie jest członkiem wspólnoty, zaznaczyć należy, że kwestie związane m.in. z przekazaniem na podstawie nakazu aresztowania, pomiędzy P. jako członkiem U., a W. zostały uregulowane umową o handlu i współpracy między U. i (...), z jednej strony, a Z. i I., z drugiej strony, z dnia (...)(dalej U.).

Organy ścigania Z. i I. ustaliły, iż podejrzany jest członkiem (wyższego szczebla) zorganizowanej grupy przestępczej działającej w hrabstwie A. w I. i w hrabstwie L. w R., która to zajmowała się pozyskiwaniem, wytwarzaniem i dystrybucją na dużą skalę nielegalnych wyrobów tytoniowych na terenie W., przy czym rola podejrzanego w tej grupie obejmowała sprawowanie kontroli nad nielegalną wytwórnią tytoniu oraz dystrybucję nielegalnych papierosów.

Podejrzanemu zostały postawione zarzuty świadomego uczestniczenia w oszustwie polegającym na uchylaniu się od płacenia akcyzy należnej od wyrobów tytoniowych, tj. wbrew przepisom art. 170 ust. 2 lit. a ustawy z 1979 roku o zarządzaniu cłami i akcyzą (C. and (...) 1979), a do tego dwa przestępstwa posiadania mienia pochodzącego z przestępstwa w postaci odpowiednio gotówki w wysokości 6800 (...) i 21 800 EUR oraz 15 733,57 (...) i 515 EUR, tj. wbrew art. 329 ust. 1 lit. c ustawy z 2002 roku o dochodach z działalności przestępczej (P. of C. A. 2002). Jednocześnie urząd (...) obliczył, że potencjalna utrata wpływów z podatku w niniejszej sprawie, z uwzględnieniem nieprzetworzonego tytoniu, wynosi w sumie około 3 277 520,55 (...). W związku z powyższym został wydany nakaz aresztowania podejrzanego w dniu (...)roku przez Sędziego Okręgowego (orzekającego w Sądzie Pokoju – M.’ C.) w I..

Idąc dalej wskazać należy, iż zgodnie z art. 610 U., gdy osoba zostaje aresztowana na podstawie nakazu aresztowania, organ sądowy wykonujący nakaz podejmuje decyzję w sprawie tego, czy osoba ta powinna być w dalszym ciągu pozbawiona wolności, zgodnie z prawem państwa wykonującego nakaz aresztowania. Tym samym w przedmiocie stosowania środków zapobiegawczych w niniejszej sprawie, mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania karnego. I tak, Sąd Apelacyjny podzielił ocenę Sądu I instancji, iż przedstawiony przez stronę brytyjską materiał dowodowy wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego zarzuconych mu czynów przestępnych, a w ich świetle spełnienie wymogu istnienia podstawy dowodowej dla zastosowania środka zapobiegawczego (art. 249 § 1 in fine k.p.k.) nie budzi wątpliwości. Należy również zaznaczyć, że obrońca zdaje się popadać w wewnętrzną sprzeczność, z jednej strony kwestionując istnienie przesłanki ogólnej z art. 249 § 1 k.p.k., a z drugiej wnosząc o uchylenie tymczasowego aresztowania podejrzanego i zastosowanie w jego miejsce środka zapobiegawczego o charakterze nieizolacyjnym w postaci poręczenia majątkowego w wysokości 80 000 zł, co przecież bez spełnienia przesłanki ogólnej z art. 249 § 1 k.p.k. nie byłoby możliwe.

Przestępstwa, które zostały zarzucone podejrzanemu, tj. z art. 170 ust. 2 lit. a ustawy z 1979 roku o zarządzaniu cłami i akcyzą (C. and (...) 1979) oraz z art. 329 ust. 1 lit. c ustawy z 2002 roku o dochodach z działalności przestępczej (P. of C. A. 2002) odpowiadają według prawa polskiego przestępstwom z art. 54 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. oraz z art. 299 § 1 k.k. Uwzględniając ich ustawowe zagrożenie, okoliczności popełnienia, w tym działanie w ramach zorganizowanej grupy przestępczej w połączeniu z ilością i sposobem prowadzenia zabronionego procederu, grożącą podejrzanemu karę należy uznać za surową w rozumieniu art. 258 § 2 k.p.k.

W odniesieniu zaś do przesłanki szczególnej stosowania tymczasowego aresztowania, o której mowa w art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k., to mając na uwadze treść powołanego przepisu oraz transgraniczny charakter przedmiotowej sprawy, należy uznać za niewątpliwe, iż w realiach niniejszej sprawy istnieje uzasadniona obawa, że podejrzany mógłby uciec bądź ukryć się, aby uniknąć odpowiedzialności karnej, o czym świadczy jego postawa procesowa, świadomość surowości grożącej mu kary, a co może stanowić asumpt do ukrywania się przed brytyjskimi organami ścigania, doprowadzając finalnie do ponownej konieczności wszczęcia za nim poszukiwań międzynarodowych.

Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że bezspornym jest wynikający z treści art. 257 § 1 k.p.k. nakaz stosowania tymczasowego aresztowania na zasadzie wyjątkowości. Nie oznacza to jednak konieczności stosowania w każdym przypadku środków najłagodniejszych dla podejrzanego. Środki zapobiegawcze winny być stosowane w sposób adekwatny do istniejącego zagrożenia dla prawidłowego toku procesu. W realiach przedmiotowej sprawy uznać należy, że Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenie, iż w przypadku podejrzanego wyłącznie izolacyjny środek zapobiegawczy jest w stanie zabezpieczyć prawidłowy tok postępowania, albowiem inne środki na tym etapie postępowania byłyby niewystarczające.

Co do zarzutu naruszenia art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. przez Sąd I instancji, wskazać należy iż jest on oczywiście bezzasadny wobec faktu, że ww. przepis nie stanowił podstawy prawnej wydania zaskarżonego postanowienia. Również zarzut naruszenia art. 607k § 3a k.p.k. jest tak samo bezzasadny, wobec faktu iż podejrzany został zatrzymany w dniu (...) roku przez funkcjonariuszy Policji w oparciu o tzw. czerwoną notę I., następnie Sąd I instancji zastosował tymczasowe aresztowanie na czas nieprzekraczający 7 dni na podstawie wniosku odpowiednich brytyjskich organów, przy czym nakaz aresztowania podejrzanego został wydany już w dniu (...) roku przez Sędziego Okręgowego (orzekającego w Sądzie Pokoju – M.’ C.) w I.. Co więcej, wniosek w przedmiocie przekazania podejrzanego z terytorium R. na terytorium Z. i I. na podstawie ww. nakazu aresztowania oraz o przedłużenie w tym celu stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania został złożony przez odpowiednie organy brytyjskie i to zgodnie ze wzorem zawartym jako załącznik do umowy o handlu i współpracy między U. i (...), z jednej strony, a Z. i I., z drugiej strony, z dnia (...) roku.

Uwzględniając zatem powyższe, mając na uwadze wagę stawianych podejrzanemu zarzutów, Sąd Apelacyjny nie podzielił przekonania skarżącego co do tego, iż na obecnym etapie postępowania wystarczającym środkiem zapobiegawczym, zapewniającym prawidłowy tok prowadzonego postępowania, może być także wolnościowy środek zapobiegawczy w postaci poręczenia majątkowego. Należy bowiem mieć na uwadze, że zgodnie z przepisem art. 258 § 4 k.p.k., decydując o zastosowaniu określonego środka zapobiegawczego, uwzględnia się rodzaj i charakter obaw wskazanych w art. 258 § 1-3 k.p.k., przyjętych za podstawę stosowania danego środka oraz nasilenie ich zagrożenia dla prawidłowego przebiegu postępowania w określonym jego stadium. Niewątpliwie zaś natężenie przesłanek szczególnych z art. 258 § 1 pkt 1 i § 2 k.p.k. uzasadnia bezwzględną konieczność dalszego stosowania tymczasowego aresztowania, celem umożliwienia przekazania podejrzanego odpowiednim brytyjskim organom zgodnie z wnioskiem.

Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się również w niniejszej sprawie uchybień w ramach prowadzonego postępowania przez Sąd I instancji w przedmiocie przekazania podejrzanego na terytorium Z. i I., a podnoszone przez obrońcę zarzuty mające na celu wykazanie naruszenia przepisów ww. umowy pomiędzy U., a stroną brytyjską należy uznać za chybione, przede wszystkim nie wystąpiły okoliczności opisane w ww. umowie, które to byłyby przeszkodą do przekazania podejrzanego, a do których to odnosił się Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, co czyni zbędnym ich powielanie w tym miejscu. Jednocześnie podnoszony brak zgody podejrzanego na przekazanie go stronie brytyjskiej nie ma tutaj znaczenia, gdyż zgodnie z art. 613 ust. 1 U. decyzję o tym, czy dana osoba ma zostać przekazana, podejmuje organ sądowy wykonujący nakaz, w szczególności zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w art. 597 U., który to stanowi, iż współpraca w ramach nakazu aresztowania musi być niezbędna i proporcjonalna, uwzględniać prawa osoby, której dotyczy nakaz, i interesy ofiar oraz brać pod uwagę wagę czynu, prawdopodobną karę, która zostałaby nałożona. Tym samym uwzględniając wagę stawianych podejrzanemu zarzutów oraz wymiar grożącej mu kary, nawet do 14 lat pozbawienia wolności według powołanego powyżej brytyjskiego ustawodawstwa, nie sposób uznać że doszło tutaj do naruszenia zasady proporcjonalności wyrażonej w art. 597 U..

Uwzględniając powyższe należało podzielić stanowisko Sądu I instancji, iż w niniejszej sprawie podejrzanemu, w stosunku do którego wydano ww. nakaz aresztowania, zarzuca się popełnienie przestępstw podlegających przekazaniu, a sam nakaz został wydany w celu aresztowania podejrzanego i następnie jego przekazania do Z. i I. oraz pociągnięcia do odpowiedzialności karnej za ww. przestępstwa. Nakaz zaś spełnia zarówno wymogi formalne jak i przesłanki materialne zawarte ww. umowie.

Tym samym Sąd Apelacyjny, uznając w pełni zasadność zaskarżonego postanowienia i nie znajdując żadnych podstaw do uwzględnienia zażalenia, orzekł jak na wstępie.

H. K.

Pouczenie : Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu.